voor wereld-wijd communicatienet
Eerste proef: drie satellieten voor
berichtendienst tussen VS en Europa
L
Tweede versnelling
in E.E.G. aanvaard
Helft Scheveningse vloot
vaart dit jaar niet uit
Merlet:
HERLEEFDE BELANGSTELLING
„De vogel der verbeelding
as°"jüs "ugr
Douanerechten nu voor
de helft afgebroken
Kort verhaal als kunst
I
NASA gaat samen
werken met par
ticuliere onder
nemingen
SatlfechIatei i
Klachten over tekort aan bemanning
en het ontbreken van subsidie
Het
nieuwe dagblad
i
Aï Siag voor
In rust
Onregelmatigheden
met geneesmiddelen
incidenteel geval
Rampzalige duiven
vlucht
De N.H.M.-bankspaarder
Kan belastingaanslagen automatisch
in termijnen laten voldoen
NEDERLANDSCHE HANDEL-MAATSCHAPPII, N.V.
Overeenkomst inzake
landbouwtarieven
HAVEN ONTSIERD OP VLAGGETJESDAG
:'i
DINSDAG 15 MEI 1962
IWjINA 9
Toepassingsvoorbeelden van océ-produkten op het gebied van kantoorlichtdruk worden op aanvraag verstrekt.
Chemische fabriek Lvan der Grinten n.v. Venio Kantoren te 's-Gravenhage en Enschede.
WÊMmËÊm
fteent
ang
voor in 1957 de eerste
kunstnn
aan werd gelanceerd
aj °0rsPelden raketspecialis-
aat het met behulp van
tAH hogelijk moest zyn
°UvyeT1(lCominunicatienet op te
dat met recht „globaal"
k Zou mogen worden. Op
Taks ,nst moment zou men
N°t jp.erbinding kunnen maken
Melcj ®re plaats waar ook ter
MioM or felayering van het
vWde 1aa^ V*a om aarc^e c^r"
f-e'efoon Cornmunicatiesatellieten.
V'6 eh 2 gesprekken, radiotelegra-
eên T televisie-uitzendingen
MtinerTUnstmaan als relais van
Mdep t naar continent gevoerd
I 0ï>tWi b(;langrijke toepassingen
worden!
"T p eerst nog een droom
i'flcn fantasten, toen plannen
ellkh on^erzoekers' gaa*
HKs 'jl Sebruik
mm
Spaar veilig, spaar modern - Spaar bij de N.H.M.
BRUSSEL, 15 mei De mi
nisterraad van de Europese Eco
nomische Gemeenschap (E.E.G.)
heeft maandag in Brussel in be
ginsel besloten tot een tweede
versnelde afbraak van de onder
linge douanetarieven in de ge
meenschap. Een formele beslis
sing kon nog niet worden geno
men, daar van Italiaanse zijde
maandagavond nog geen minister
in Brussel aanwezig was.
amelijk onverhoeds is er in
Nederland sinds een jaar of
twee weer belangstelling
voor hef korte verhaal ontstaan.
Misschien leefde die belangstel
ling reeds, maar zij werd niet ge
voed. De meeste uitgevers durfden
het in het licht geven van een
verhalenbundel niet aan. Daarin
is nu, door een of andere onna
speurbare reden, verandering in
gekomen. Het aantal boeken met
kortere of langere verhalen dat de
laatste tijd verschijnt is tamelijk
aanzienlijk. Zij vinden kennelijk
een gretig publiek. Het bewijs dat
er te onzent een goede „markt"
voor dit proza-genre bestaat is
overtuigend geleverd, evenals het
bewijs dat voor deze literaire
vorm in Nederland voldoende
talent aanwezig is.
B - *- s"
m i
rl! I
I ti 1
I
(Advertentie)
KANTOORLICHTDRUKmwVANDERGRINTÊN
l'iiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiimiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiltiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!!
33
5 33
■■iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiMiiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiijiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiilitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin
Honderd kunstmanen
WOlt.
steeds verder van de aarde af de ruim
te in reizen en voor ons verloren gaan.
Maar straks zullen alle punten op aar
de waar vandaan ontvangstations de
relaissatelliet kunnen zien met elkaar
verbinding kunnen maken.
De vorm waarin in feite de plannen
worden uitgewerkt door de mededin
gende maatschappijen vertoont onder
ling afwijkingen. Deze verschillen zijn
bijv. de hoogte waarop men de relais-
kunstmanen om de aarde wil laten
draaien, de manier van relayering en
nog enkele andere. Dat de kunstmaan
iniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii1
«iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiHiiniiiiiiiiiiii
als relaisstation gebruikt zal gaan wor
den staat wel vast.
Het Amerikaanse leger heeft het plan
van Clarke overgenomen en is bezig
dit wereldomvattend communicatienet
voor te bereiden om het op te nemen
in zijn globaal waarschuwingsnet.
Voor civiel gebruik lijkt dit systeem
voorlopig niet goed bruikbaar. De lan
ge afstand ongeveer 75.000 kilome
ter die het radiosignaal van en naar
een grondstation moet afleggen via de
satelliet om de geadresseerde te berei
ken. is zo groot dat de tijd daarvoor
nodig bplangrijk wordt. Zou men via
deze satellietverbinding een telefoon
gesprek willen voeren dan moet men
er op gaan rekenen dat het antwoord
op een bepaalde opmerking minstens
met een halve seconde vertraging te
rugkomt. Een kleine tijd, maar voldoen
de om een telefoongesprek tussen aan
dit verschijnsel niet gewende partners
onbegrijpelijk te maken. Een ander na
deel is dat deze satelliet een indruk
wekkende elektronische apparatuur no
dig zal hebben. Voor burgerlijk gebruik
zijn eenvoudige, niet te kostbare en
'Torn hier ?ad*°, Corporation of America (R.C.A.), de heer Elmer W. goedkoop te vervangen relaissateilie-
«ter gefotografeerd by een model van een communicatiesatelliet. ten nodig.
Bell Telephone ontwikkelde voor de
American Telephone and Telegraph
bureau voor lucht
ige' ko«t zal zeer binnen-
Hi jH ^iefonAn van een grote particu-
.40? AiupJ?," en telegrafiemaatschap-
V? aód Sk,a - the American Tel*.
\-7.r .a'lone <te eerste van
NT. t>e c,r'e proef satellieten lan-
KS* «Ulipgen plannen die NASA ont-
a®? «Ut jaar nog zover zijn
jpW ^'a.arC; °°k de communioatiesa-
t.^e i „?e. ziJ proeven wil nemen
beja al kunnen worden. Ook an-
zoaU j Amerikaanse indus-
k i?Ca> ftr>?e Corporation of
'e. s®arCh 7tin ingeschakeld bij
t>„ Vo°r satellietcommunica-
a»
jet füi^olitfek 0?- Amerikanen ge
it, blJ de ontplooiing van
SAt het^derzoek en de ontwikke-
h vreedzaam gebruik ervan,
oeiariW!.de civiele sector steeds
^Ihen £9 toepassingen worden
ftitS A*=rl at- twpaaamgeu wuiuen
bipen T MeïluL lan&er biedt een ra-
'üreeti 4 of een ruimtevoertuig
of u, ,VO(>rdelen aan militaire
it oniP bi;) belangrijk weten-
fi testing ^bderzoek. De Amerikaan-
ih?Seh i0rnstit er voorstander van dat
öl .WieM® globale wereldverbin-
ti^eii. johalp ?.ullen worden door een
v^i'öjC'bg. 'ubefst particuliere, on-
®rk e4 voorbereidende re-
grimdt door NASA krachtig
Vs®. Voor Tge de biina acht pro-
..c0h, 'esatpii?^ ontwikkeling vancom-
i>^>bicat t6n zijn bestemd"
eh ybos Aesatellieten zullen de
'ed6 baar -TiMer maken dan ze al
°lgen pen met alleen maar
ai61 itTdsn i cale telefoonverbindin-
rcontf^:es kabels gevoerd, ook
Ba* d^eti on Ttale verbindingen zijn
tSlbort gron,A bc zowel boven als on-
J>i «etM uit??ar o°k over de oce-
lit-aen -n<i
iT' W06
el die Amerika met Euro-
oop d bijna honderd jaar
voor telegrafieverbin-
genomen. Meer dan
later kwam het eerste
biet a® telefoonkabels de ver-
■nmerika Kwamen aanvul
len. Zowel de draad- als de radiover
bindingen zijn uitermate geperfectio
neerde communicatiemiddelen ge
worden en niet meer weg te denken uit
de bestaande maatschappij. De onmis
baarheid er van is duidelijk en daarom
worden de beperkte capaciteit en de
gevoeligheid voor storingen van de kor-
tegolfradioverbindingen en de transat
lantische telefoonverbindingen des te
meer als grote gebreken van de be
staande verbindingsmiddelen gevoeld.
Door het zoeken naar storingsbeveili
gingen en het bestuderen van de sto
ringsbron, de zon, proberen de techni
ci de natuur een slag voor te blijven.
Wanneer zij daar naast geen oplos
sing vinden om over enige jaren tege
moet te kunnen komen aan de te ver
wachten vraag naar intercontinentale
verbindingen, zal men hierin vastlopen.
In de Verenigde Staten zijn nu reeds
meer dan 75 miljoen telefoonaansluitin
gen terwijl men er in de rest van de
wereld ongeveer zestig miljoen kan tel
len. Terwijl de groei van het totaal
aantal aansluitingen allerminst af
neemt, is de capaciteit van de onder
zeese kabels niet voldoende. Het is
daarom met de bestaande kanalen on
mogelijk om een directe televisie-uit
zending van Amerika naar Europa of
omgekeerd tot stand te brengen. De
enige intercontinentale TV-verbinding
bestaat naar mijn weten tussen Algiers
en Frankrijk. Niet via een kabel, maar
via een vast relaisstation op Majorca.
Om uit deze impasse te geraken on
derzoekt men al geruime tijd de kan
sen die kunstmanen als relaisstation,
hoog boven de atmosfeer om de aarde
cirkelend, kunnen bieden. Men schat
dat een de gehele wereld omspannend
kunstmaan-relaissysteem omtrent vijf
honderd miljoen zal gaan kosten. Maar
deze kosten zijn niet veel meer dan die
men moet maken om de belangrijkste
punten op aarde van een telefoonka
belverbinding te voorzien. Bovendien
zou men dan nog maar een fractie van
de kanalencapaciteit verkrijgen die
men zonder principiële moeilijkheden
aan kunstmaan-relaisstations kan geven.
De Amerikaan Arthur O. Clarke die
de eerste schijnt te zijn geweest die de
idee van mogelijke toepassing van aard-
satellieten als radiorelais heeft gelan
ceerd (1945) wees er in zijn plan op
dat drie even ver van elkaar om de
aarde cirkelende kunstmanen, wanneer
ze hun baan op een hoogte van om
streeks 35000 kilometer beschrijven, ge
zamenlijk bijna het gehele aardopper
vlak kunnen overzien. In een baan op
deze hoogte draaien de satellieten bo
vendien even snel om de aarde als deze
om haar as. Het drietal communicatie
satellieten zal dus ten opzichte van de
aardoppervlakte in rust zijn en een
„stilstaand" systeem van relaissta
tions vormen. Een bepaald radiozend
station binnen het „gezichtsveld" van een
of meer der satellieten kan met be
hulp van een krachtige parabolische
radiospiegel een ultrakort radiosignaal
naar de kunstmaan zenden. Deze mi
cro-radiogolven, die een golflengte heb
ben tussen enige millimeters en meer
tientallen meters, worden door de iono-
sfeer die langere radiogolven naar de
aarde terugkaatst, ongehinderd doorge
laten. De in de satelliet ingebouwde in
strumenten ontvangen de radio
golf, versterken het signaal en zenden
het opnieuw uit, liefst in een richting
waar de ontvangantenne staat opge
steld op aarde. Zonder de huip van de
relaiskunstmaan zou dit radiosignaal,
dat door de ionosfeer niet van het
rechte pad kan worden afgebogen,
een actieve relaissatelliet die NASA te
gen betaling van zes miljoen dollar in
de volgende maand hoopt te lanceren.
Deze satelliet die bolvormig is en een
middellijn heeft van 85 centimeter
draagt aan de buitenzijde de talrijke
zonnecellen, onmisbaar om de energie
te leveren voor de elektronische appa
ratuur. Het is uiteindelijk de bedoeling
dat omstreeks honderd gelijksoortige
satellieten op een hoogte van omstreeks
achtduizend tot tienduizend kilometer
om de aarde zuilen cirkelen. Op ver
schillende punten op aarde zullen in to
taal vijfentwintig grondstations worden
opgericht. Deze worden uitgerust met
automatisch werkende volgapparatuur.
Wanneer een verbinding tot stand moet
worden gebracht zal het radiozendsta
tion dat het bericht moet verzenden, uit
de gegevens over de posities van de
satellieten automatisch uitzoeken welke
satelliet het beste als relais voor dit
bericht kan worden gebruikt. Geduren
de de tijd dat deze relaiskunstmaan
zichtbaar is wordt via deze satelliet
het bericht verzonden of het telefoon
gesprek gevoerd. Zodra deze kunst
maan achter de horizon dreigt te gaan
verdwijnen wordt automatisch op een
volgende overgeschakeld. Door het gro
te aantal satellieten is een continu
werkende verbindingsdienst gega
randeerd.
Voor het zover is zal men met de
nu te lanceren drie communicatie
satellieten proeven doen. Onder an
dere in Engeland, Duitsland en Ame
rika worden op dit moment speciale
antennes opgericht. Straks zal een
zender in de Verenigde Staten via de
ze stations en kunstmaanrelais een
berichtendienst naar Europa onder
houden. Ook in Frankrijk en Italië
worden grondstations opgericht om
straks deel te kunnen nemen aan het
onderzoek.
De ontwikkeling van de ruimtevaart
heeft ons in de afgelopen jaren voor
verrassingen gezet. Veel meer werd
bereikt dan waarvan men had durven
dromen. Het is daarom niet onmoge
lijk dat het de technici Zal gelukken
om de Olympische Spelen van 19G4 in
Japan in een directe uitzending overal
zichtbaar te maken. De eerste proeven
zullen evenwel vooral betrekking heb
ben op het onderzoeken van de tele
foon- en telegrafieverbindingen vla
kunstmanen als relaisstation.
S. VAN AGT
DEN HAAG, 15 mei. Minister
Veldkamp acht het niet nodig maatre
gelen te treffen om een mogelijk bij
patiënten ontstane ongerustheid weg te
nemen oyer de aflevering en declara
tie van geneesmiddelen. Dit heeft de
bewindsman meegedeeld in antwoord
op vragen van het Tweede-Kamerlid
De Wolf (KVP) over vermoedelijke on
regelmatigheden met geneesmiddelen
in Eindhoven.
Overigens kan de minister zich voor
stellen, zo zegt hij, dat bij bepaalde
patiënten een zekere ongerustheid is
ontstaan. Inmiddels heeft hij de phar-
maceutische inspecteur van de volksge
zondheid verzocht 'zich op de hoogte te
stelien over de aard en omvang van
eventueel plaats gehad hebbende onre
gelmatigheden. Het resultaat van dit
onderzoek is nog niet bekend. De be
windsman wijst er op, dat mogelijke
onregelmatigheden slechts betrekking
hebben op eén apotheker, zodat sprake
is van een incidenteel geval.
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN, 15 mei In Zeeuwsch-
Vlaanderen heerst grote ongerust
heid over het lot van ongeveer duizend
duiven, die gisteravond laat nog niet
waren teruggekeerd van een wedvlucht
over een afstand van ruim 300 km van
uit Dourdan in Frankrijk. Van de ruim
1300 duiven, die gisterochtend bij noor
denwind en zeer koud weer waren ge
lost, was rond zes urn nog slechts twin
tig tot dertig procent in de hokken te
ruggekeerd. Aangenomen mag worden,
dat de wedstrijd voor een groot deel
van de Zeeuwsch-Vlaamse duivenhou-
ders een rampvlucht is geworden.
(Advertentie)
Geen belastingprobleem, geen aanmaningen. De bank regelt
alle betalingen precies op tijd, niet te vroeg, niet te laat.
De N.H.M.-bankspaarder profiteert bovendien van onze vol
ledige bankservice!
rente soepele opvragingsregeling
geen extra kosten
In aanwezigheid van de Italiaanse
minister van nijverheid en handel, Co
lombo, wordt vandaag het officiële
besluit genomen, waarmee op 1 juli
de douanetarieven voor industriële
produktea met een extra tien procent
omlaag zullen gaan en de tarieven
voor een aantal landbouwprodukten
met vijf procent. Hiermee zullen se
dert het begin van de E.E.G. de
douanerechten in het onderlinge han
delsverkeer in de gemeenschap met
50 procent zijn afgebroken en voor
landbouwprodukten van 30 tot 35 pro
cent.
De laatste hinderpaal werd maandag
weggenomen door de aanvaarding door
de Duitse Bondsrepubliek van een be
perkte lijst van landbouwprodukten,
waarop de versnelling eveneens wordt
toegepast en een Nederlands besluit ge
noegen te nemen met het feit, dat van
deze lijst gras- en klaverzaad door de
Duitse delegatie is afgevoerd.
De besprekingen over de tweede ver
snelling zijn reeds eind vorig jaar be
gonnen met de Nederlandse eis, dat de
extra-tariefverlagin-g voor alle land
bouwprodukten zou gelden. Het aan
vankelijk onwrikbare Duitse standpunt
was echter, dat alleen voor de onder
linge handel in industriële produkten de
douanerechten versneld moesten wor
den afgebroken, de Duitse delegatie be
riep zich daarbij steeds op een uit
spraak van de commissie voor "de land
bouw uit de Bondsdag.
Ook van Franse, zijde echter heston
den bezwaren tegen deze Nederlandse
voorwaarde. Bilaterale besprekingen
tussen Nederland en Frankrijk leidden
er in maart toe, dat een overeenkomst
werd bereikt. Deze kwam er op neer,
dat de vijf procent verlaging behalve
voor industriële produkten ook zou wor
den toegepast voor een aantal agrari
sche produkten. waarvoor geen gemeen
schappelijk beleid .n de E.E.G. op kor
tere of langere termijn is voorzien.
Bovendien is de extra-verlaging niet
van toepassing op produkten. waarvoor
in de gemeenschap geen verdere han
delsbeperkingen dan douanerechten be
staan. Voor deze produkten bedroeg de
vermindering reeds 30 procent, terwijl
het percentage voor de niet-geliberali-
seerde agrarische produkten door de
eerste versnelling al op 35 procent was
gebracht.
Van deze beperkte lijst is door Duitse
oppositie wederom een klein aantal
landbouwprodukten verdwenen. De
Duitse delegatie weigerde zich namelijk
geheel bjj de Nederlands-Franse over
eenkomst neer te leggen. Aanvankelijk
bestonden van Nederlandse zijde nog be
zwaren tegen het schrappen door Duits
land '*an gras- en klaverzaden.
Ironisch merkte c}e Nederlandse mi
nister van Economische Zaken, de heer
De Pous, tijdens de besprekingen in de
ministerraad maandag echter op. dat
Nederland bereid was ook deze conces
sie te doen, „gezien de ernstige bedrei
ging door deze twee posten voor de
Duitse economie." Het tarief op som
mige zaden bedraagt namelijk één pro
cent en een extra-verlaging van vijf pro
cent zou dat tarief dus tot 0.95 procent
terugbrengen.
Op de lijst van landbouwprodukten
komen thans ondermeer nog voor leven
de dieren (ezels), bepaalde planten
en sierteeltprodukten, vleesgrondstoffen
voor de worstfabricage, schelpdieren,
oliehoudende zaden, koffie, thee, spece
rijen, hop, cacao, azijn en vlees, en vis-
conserven.
De extra-verlaging van 10 procent van
de douanerechten voor Industriële pro
dukten en van vijf procent voor bepaal
de agrarische produkten zal reeds op 1
juli a.s. kunnen ingaan, daar de douane
diensten in de zes E.E.G.-landen reeds
bh voorbaat de nodige maatregelen
hebben getroffen.
(Advertentie)
ZAANDAM
(Van onze Haagse redactie)
SCHEVENINGEN, 15 mei. Het
aantal Scheveningse loggers, dat dit
jaar aan de haringvangst deelneemt,
bedraagt slechts de helft van dat in
1961. Vorig seizoen voeren nog zesen
zestig loggers net Scheveningse haven
gat uit, nu zullen het er maar drieën
dertig zijn. Tekort aan bemanning heeft
de aktieve loggervloot gehalveerd. Vo-
Verscheidene van die verhalenbun
dels verschaffen ons echter ook een
bewijs in het negatieve, namelijk dat
het schrijven van een goed kort verhaal
een kunst op zichzelf vormt, die met de
ademlengte weinig te maken heeft en
waarover nog veel misverstand bestaat.
Vele z.g. korte verhalen zijn wel
mooie stukjes letterkundig proza, met
als zodanig een eigen verdienste, maar
maken vaak de indruk van een hoofd
stuk uit een nooit afgekomen roman.
Een goed kort verhaal mag nooit de
indruk van een fragment wékken. Het
moet in compositie, in opbouw, en ook
in spanning iets compleets in zichzelf
zpn.
De beoefening van dit literaire genre
is een zeer mohiljjke. Zjj vereist ener
zijds een grote zelfbeperking, aan de
andere kant het talent om in beknopte
aanduidingen en suggesties ontzaglijk
veel te zeggen.
Bovendier heeft het korte verhaal een
andere taak dan de roman. De ro
man, oi de lange novelle, is er om ons
langere tijd te boeien, om er in te
groeien en ons te doen omvatten door
zijn diepere betekenis en zijn sfeer. De
ontknoping die ons schokt of verrast is
voor de waarde van een litterair ro
manwerk niet bepalend en geen voor
waarde. Van een kort verhaal verwacht
de lezer, ook de letterkundige fijnproe
ver, behalve een „plot" ook een slot
dat hem verbaast oi verrukt.
Het korte verhaal is veel meer aan
de anekdote verbonden. Dat ligt in zjjr.
aard en is zijn bijzondere verdienste.
Eén verhaal is aldus heel iets anders
dan waar het in meerdere gevallen op
uitdraait: een in de kiem gesmoorde
roman.
Een uitstekend voorbeeld van wat
zo'n verhaal eigenlijk behoort te zijn
levert de bundel vertellingen van Her-
luf van Merlet, die dezer dagen on
der de titel „De vogel der verbeel
ding" bij de uitgeverij A. A. M. Stols-
J. B. Barth verschenen is. De daarin
gebundelde tien verhalen bezitten
voor dit genre de ideale vorm en op
zet. Ze zijn in een helder, doorzichtig
proza geschreven. Zij spelen zich af
tegen zeer verschillende, kleurige
achtergronden en in verscheidene
tijdperken. Ieder verhaal boeit on
middellijk doordat men van de eerste
volzin af reeds het gevoel krijgt, dat
de auteur ons iets bijzonders zal gaan
doen beleven. „Somebody is spinning
a yarn" en wij zitten al ademloos
luisterend bij het vuur. De spanning
neemt toe, en vooral de nieuwsgierig
heid stijgt.
Het grote geheim van iedere goede
verhalen-verteller is dat hii zijn gehoor
nieuwsgierig weet te maken. Dat doet
I-Ierluf van Merlet. En wij „branden"
niet tevergeefs. De ontknoping is steeds
opnieuw verbazingwekkend of verras
send.
Herluf van Merlets verhaalkunst
herinnert ons sterk aan die van een
moderne Engelse meester in dat genre
Ronald Dahl, aan wiens verhalen men
ook bij voorbaat met spanning begint
omdat de lezer weet dat hem een sur
prise te wachten staat. Nu zijn „sur
prises" in korte verhalen, speciaal in
een bepaald soort ontspanningslektuur,
niet zo zeldzaam. Ze komen dan echter
uit de winkel in schertsartikelen, het
zijn valse neuzen en klapsigaren. De
surprises van Herluf van Merlet bezit
ten een geheel andere en eigen geaard
heid. Ze zijn afkomstig van een ver
fijnde, intelligente geest, met een rijke
fantasie, een diep psychologisch in
zicht en een bijzondere 'kijk op de men
sen en hun bedoening.
Al deze knap geschreven verhalen
zijn doortrokken van een scherp door
zicht in de gevoelens en motieven van
de menselijke aktiviteit, en als gevolg
daarvan een met zekere ironie be
schouwd begrip der betrekkelükheid
van ai onze aardse daden en idealen.
hun voortdurende vergissingen, hun
misverstanden, hun najagen van „de
vogel der verbeelding", die noch de
werkelijkheid noch het geheim van het
Onwerkelijke benadert, maar niets an
ders is dan een aardse menselijke
droom, een vlucht uit iets waaraan ten
slotte zelfs door die droom niet te ont
komen valt.
Het ongemene van de hier besproken
verhalenbundel ligt in de fascinerende
combinatie van zulk een filosofische en
filosoferende ondertoon met een vertel
kunst die ons ook om de gang van het
verhaal, de optredende gebeurtenissen,
gedurig gespannen houdt, en die ons
aan het einde van iedere vertelling een
treffende vaak onverwachte ontknoping
biedt.
De bundel boeit mede door de grote
gevarieerdheid van milieu, van „set
ting".
Herluf van Merlet bezit het opmer
kelijk talent met een verbluffend ge
mak zeer verscheidene milieus en
achtergronden te kunnen schilderen
en suggereren (Russische, Engelse,
Italiaanse enz.). Dit draagt sterk bjj
tot de levendigheid en het steeds-op-
nieuw verrassende van deze bundel.
Van een roman kan men iets over de
korte inhoud vermelden. Voor een ver
halenbundel als deze moeten wij ons
daarvan ontslagen achten. Wij zouden
daartoe uit tien geheel verschillende
vertellingen een keus moeten doen. En
hoewel het ene verhaal wat beter is dan
het andere zou die keus toch zeer moei
lijk zijn. Elk der in „De vogel der
verbeelding" opgenomen verhalen heeft
zijn eigen verdienste. Zij reiken alle,
met inbegrip van persoonlijke voorkeur
en bepaalde nuanceringen, tot een hoog
aI onze aardse daden en meaien. niveau van genre der literaire pro-
Die lichtelijk ironische beschouwing zakunSt.
gaat duidelijk gepaard aan een grote
liefde en deernis voor de mensen in
WILLEM BRANDT.
rig jaar reeds zijn van Scheveningen
verscheidene loggers, die klaar ge
maakt waren om deel te nemen aan de
vangst, wegens gebrek aan bemanning
niet uitgevaren. Andere schepen moes
ten onder het seizoen om dezelfde re
den uit de vaart worden genomen.
Behalve de overvloed aan werkgele
genheid aan de wal halen ook de traw
lers veel vissers van de loggers af. De
oude logger kan bovendien in econo
misch opzicht niet meer tegen de traw
ler op. De trawler heeft een veel gro
tere trekkracht en is daarom in staat
een sleepnet over de bodem van de zee
te halen. De opbrengst van die sleep
netten is belangrijk groter dar. van de
drijfnetten achter de loggers.
Toch willen de Scheveningse reders
moeite doen de drijfnetvisserij in stand
te houden. Het is namelijk gebleken
dat de vis die met drijfnetten gevam
gen wordt, van betere kwaliteit is. Bo
vendien glippen alle rissen, die te klein
zijn, door de mazen van het drijfnet
heen. Met een sleepnet wordt ook vis
beneden de maat gevangen, hetgeen
natuurlijk met bevordelijk is voor de
visstand.
Maar ook het aantal trawlers dat
de Scheveningse reders dit jaar in de
vaart brengen, is kleiner dan in het
vorige seizoen. Nu zuilen er vijftien
op vangst gaan, terwijl vorig jaar
ruim twintig trawlers zee kozen.
De Nederlandse visserij heeft het
moeilijk, zeggen de Scheveningse re-
ders, omdat ze niet wordt gesubsidi
eerd. In de andere landen van de EEG
°pkm Engeland is dit wel het geval.
West-Duitsland besteedde vorig jaar 1
miljoen mark aan subsidie voor de vis
serij, aldus een opgave van de voorzit
ter van de Redersvereniging Scheve
ningen, de heer D. den Duik.
.V^ts deze situatie zo blijft, kunnen
wij. dit niet volhouden, omdat onze
prijs met kan concurreren", waar-
de heer Den Duik. „Volgens het
verdrag van Rome moeten de part
ners van de EEG e^n gelijke positie
innemen. Er bestaan dus twee moge
lijkheden; of wij ook subsidie, of ner
gens subsidie". Hij maakte gewag van
besprekingen die hierover met minis-
r'in.en worden gevoerd en sprak
de hoop uit, dat de regering inderdaad
maatregelen zal treffen om de Neder
landse visserij te doen behouden.
Een twintigtal oude loggers zal op
vlaggetjesdag, 19 mei, onverzorgd in
de haven liggen. Gevraagd of deze
werkloze schepen geen ontsiering vorm
den op een feestdag antwoordde de
voorzitter van het Comité Vlaggetjes
dag te Scheveningen, de heer II.' C.
Drost: „Wij hebben eraan gedacht ze
te laten zinken". Terug komend op zijn
eigen woorden verklaarde hij echter,
dat ze blijven liggen, omdat Schevenin
gen wil laten zien, hoe men er over de
vis denkt.
1
i. I
i
'V
*tl
