geen neokolonialisme
Eth
ici geven de toon aan
Feest
op elk dubbelgroot pak
«löCT
Mgr. de Vet benoemt twee
v icarissen-generaal
Behalve mgr. dr. W. Koenraadt
de zeereerw. heer H. Ernst
r
17 jaar teru
J. Donlon„Wat hier werd
bereikt is grandioos
Belangrijke verklaringen
Trek-A ir-
m
Verdachte voelde zelf weinig
voor een all-risk polis
JOE
Ondernemer neemt afscheid
VERBROEDERING MET PAPOEA'S
HOUSE of
ENGLAND
Vliegtuig verongelukt boven Kanaal
§lnë
2ET nieuwe dagblad
P.v.d.A. zet actie
petitionnement
N.-Guinea voort
Ideaal-Persil
verzorgt Uw was ideaal
V erzekering
op w aar de-opgave
Fokker
van
Na ongeluk overleden
F. H. M. Wyers Sr.
DONDERDAG 17 MEI 1962
(Van onze correspondent
(in Hollandia)
Ni^°LLANDIA- mei Wie naar
Schii^"^Uinea komt' 231 dat waar-
Wacht- d°orgaans doen in de ver-
rtla tlnS daar een soort neo-koloniaie
Vo0rtSChaPPy aan te treffen, een soort
lari(, 2?tting van het vroegere Neder-
die s. ndië. Het is een verwachting,
Int niet bewaarheid blijkt te worden.
Vervfendeel, mag men wel zeggen. De
Gui °udingen in Nederlands Nieuw-
in u Ga bggen volkomen anders dan
k0rn Vroegere Nederlands-Indië, vol-
0tlaf?n anders ook dan in het latere
land T^bjke Indonesië. In Neder-
sPrak was er altiJd erSens
den Van een verhouding van Ne-
0V ander tot Indonesiër als van
prRrt rser tot overheerste, hoe
sen het persoonlijke contact tus-
jn dje twee overigens ook mocht
iW- in het onafhankelijke Indo-
ver,e ziin feodale en hiërarchieke
ftiat °Udiri2en het leven in belangrijke
GUin bliiven bepalen. In Nieuw-
der ea. daarentegen ontbreekt een
is ehjk onderscheid volkomen: er
hejjPla^e van een volkomen gelijk-
abSoiVan Papoea en Nederlander, die
ai s Uut verrassend is. Als er hier
vers u. e is van een bepaald stands-
te Gk °mdat woord dan maar
hoop kruiken dan treft men dat
ahibt ns aan *n de Nederlandse
hier 0narenwereld. De Papoea wordt
hesr°Veral m0t een voor wie Indo-
v°ork- ^ebor|d heeft merkwaardiige
bijn mendheid en men zou zelfs
lande ZGgSen respect door de Neder-
is ep° 8emeenschap behandeld. Het
n Paradoxale toestand.
na
«r
de
Nieuwe c.a.o. journalisten
BENT U
BUITENGANGER?
Voor weekends en vakantie
een plezierig-sportief
shirt van House of England.
Fablo Flite Shirt in tricot-nylon.
Open of gesloten te dragen 14.90
Zweeds Skarlo Shirt in open tricot
weefsel. Aparte ruit of effen 29.75
Verdien
Specialenrtis nu 71
groot pak HB
33
V
af
t/m 9 juni
fototoestel
In N ieuw-Guinea heerst
?u'nea sierk kl'Ügt men hier in Nieuw-
4 na rf '"druk dat de gezaghebbers
an Noae d®bacle waarmee de période
inv]0e .e<?erlands gezag en Nederlandse
5?bbe ln Indonesië geëindigd is anders
er h„ Wl"en doen, beter. Men heeft
j"5 z\vnWust het kolonialisme, en zelfs
°en do (hPje dat daaraan zou kunnen
„ebbe{, e,n, uit willen bannen. En zo
de L 'her de afgelopen twaalf jaar
?nnesis fUvereiniteitsoverdracht aan In-
-derl= a'leen Nieuw-Guinea onder
S'hisoh u's gezag bleef een uiterst
daan J, bestuur gekregen. Alles is ge-
li" doen ude Papoea toch maar vooral
'Üke bp beseffen dat men hem als ge-
°hi ^,:|Sehouwt en als zodanig met hem
gositip ,gaan, en dat maatschappelijke
de-.B
daar geen rol bvj speelt. Als 'on-
Uite'van die ethische" instelling wordt
r>ar,aard ook steeds naar gestreefd
4trakf- i?°ea te ontwikkelen, zodat hü
r? bektl,111 staat zal zijn zijn eigen land
dinèa I3® mogelijkheid dat Nieuw
en f. °bh naar Indonesië zou kunner
*eid. aI deze jaren bewust uitgescha-
hénetGs overigens een gang van za-
hier eweest, waarmee niet iedereen
gewen 1 West-Nieuw-Guinea gelukkig
ddisr-i z«n vooral de oud-
Vertoii gasten, die u verhalen kunnen
Im. uen over Papoea-bedienden bjj
in Engels en in wat verder voor hun
ontwikkeling maar nuttig kan zijn. De
sceptici laten uiteraard niet na erop te
wijzen dat deze Papoea's nu van alles
maar een heel klein beetje leren van
onbevoegde en soms bovendien onbekwa
me leerkrachten, en dat ze misschien
meer gebaat zouden zijn bij gewone la
gere schoolstof en liet leren van voor
hun beroep praktische dingen. Die scep
tici wijzen er ook op dat de Papoea's die
bij particulieren, bedrijven en kantoren
werken op die manier over het paard
getild zijn en dat hun arbeidsprestatie
beneden de maat blijft. Maar voorhands
hebben de ethici het hier voor het zeg
gen en niet de sceptici, en het streven
is schoon.
We zeiden het reeds: de ethici vindt
men vooral onder de mensen die voor
zij naar Nieuw-Guinea kwamen nooit
in de tropen geweest waren, de sceptici
onder de oud-Indischgasten, al valt de
lijn ook niet scherp te trekken. Er is
echter beslist sprake van een contro
verse. „Ze moeten hier geen mensen
heen halen die vroeger in Indonesië
gezeten hebben, die beginnen maar
weer op hun oude manier en ze spre
ken Maleis met de Papoea's, terwijl
die juist Nederlands zouden moeten
leren", kan men door leden van de
ene groep horen verkondigen. En de
andere vindt dat de Papoea volkomen
verkeerd wordt aangepakt en zou
graag wat meer orde en discipline
willen zien, wat minder ethisch gedoe
en wat meer dingen van praktisch
nut. Het is een kritiek die overigens
verholen tot uiting wordt gebracht.
De Papoea zelf is zich uiteraard deze
controverse om zijn positie en behande
ling niet bewust. Hij verheugt zich in de
prettige manier waarop iedereen hem
behandelt en is op zijn beurt een pret
tig mens. Wie door Hollandia wandelt
wordt door elke Papoea, die hij tegen
komt, met een keurig ..Goedenmorgen
mijnheer" of ..Goedenmiddag mevrouw"
al naar het uitkomt begroet en de Pa
poea's tonen zich ook verder graag be
reid hun kennis van het Nederlands te
spuien. In grote meerderheid zijn zij
stellig tevreden met de huidige gang
van zaken, waarbij hun steeds weer
wordt verteld, dat zij naar onafhanke
lijkheid worden geleid, waarbij zij zelfs
al een vlag, een volkslied, een soort par
lement en een -Papoea Vrijwilligers
Korps hebben gekregen, en waarbij zij
intussen vriendelijk en voorkomend wor
den behandeld en niet nl te hard hoeven
te werken.
De sceptici in de Nederlandse ge
meenschap hier voelen zich echter toch
bezorgd bij deze schijnbaar zo prettige
gang van zaken. Zij wijzen op het stads-
proletariaat dat zich in Hollandia ont
wikkelt en op het ontbreken van orde
en discipline, dat gevaarlijk zou kun
nen worden. Bij de feesten ter gelegen
heid van het zilveren huwelijk van het
koninklijk paar was de pasar malam
(een soort kermis) in Hollandia bij
voorbeeld om elf uur 's avonds al dicht,
omdat dat de tijd is dat de Papoea's
die te veel bier gedronken hebben las
tig worden en gaan vechten. Die pa
sar malam zelf bevatte weinig meer
dan stands waar gegokt kon worden en
andere waar bier gedronken kon wor
den. Het plaatselijke gebruik lege bier
flessen en -blikken ter plaatse weg te
werpen veroorzaakte daarbij een on
beschrijflijke bende. Zulke dingen
grijpen de sceptici graag aan om erop
te wijzen dat er toch iets mis is met
de wpze waarop de opvoeding van de
Papoea wordt aangepakt. De anderen
echter, de ethici zullen we ze maar
blijven noemen want ze moeten toch
een naam hebben, vinden dat men een
enkele uitwas niet bepalend voor het
succes van het beleid mag achten. En,
we zeiden het eerder, zij geven do toon
aan in Hollandia en elders op Nieuw-
Guinea.
AMSTERDAM, 17 mei Het Col
lege van Rijkbemiddelaars heeft zijn
goedkeuring gehecht aan de C.A.O. voor
dagbladjournalisten 1962. De nieuwe
C.A.O. treedt in werking per 14 mei cn
loopt tot en met 31 december. Aan
de salarisbepalingen is terugwerkende
kracht verleend tot 1 januari. In de
nieuwe C.A.O. zijn ondermeer de schalen
der minimumsalarissen met vier tot
vijf procent verhoogd.
(Advertentie)
Tower Esbiline semi-sport, b.v.
Royal blue met streepdessin 19.75
Trenco Henley Shirt van hennepga
rens in netweefsei 22.50
Al deze shirts zijn no-iron.
AMSTERDAM, 17 me: Het par
tijbestuur van de Partij van de Arbeid
deelt mee, dat de petitionnementsactie
van de partij, nadat vorige week aan
de minister-president een half miljoen
handtekeningen zijn aangeboden, wordt
voortgezet. Het partijbestuur heeft op
nieuw de ontwikkeling rondom Nieuw-
Guinea besproken en „met grote ver
ontrusting vastgesteld, dat een vreed
zame oplossing van dit conflict steeds
verder buiten het bereik der mogelijk
heden dreigt te komen. Het partijbe
stuur heeft steeds sterker de indruk,
dat de regering diplomatieke en andere
stappen onderneemt, die de totstandko
ming van een vreedzame oplossing,
waartoe het plan-Bunker de mogelijk
heid opent, steeds minder waarschijn
lijk maken".
Voorts werden besproken de recente
gebeurtenissen in Spanje en Portugal.
„In de huidige omstandigheden is het
meer dan ooit van belang dat van bui
ten af alles achterwege wordt gelaten,
dat de ernstig verzwakte Spaanse en
Portugese regimes nieuwe levenskansen
zou geven. Met name dient te worden
voorkomen, dat deze regimes de gele
genheid zouden krijgen zich met de
EEG te associëren.
Het partijbestuur besloot tot krachti
ge steun aan het inmiddels door de so
cialistische internationale in samenwer
king met de socialistische partij in bal
lingschap ingestelde solidariteitsfonds,
dat zich ten doel stelt „hulp te bieden
aan slachtoffers van het Franco-regi
me".
STIPHOUT Op de Gerwenseweg
is gistermiddag de 21-jarige J. Paag-
man uit Helmond met zijn motor tegen
een stilstaande vrachtwagen gereden.
Hij werd daarbij zo zwaar gewond, dat
hij gisteravond in een ziekenhuis te
Helmond is overleden.
(Advertentie)
ed n
erlandse families, die mee moch-
26 da aan tafeI ®n dan dachten dat
htochi11 W®I bü mevrouw in bed
hieisio n s!aPen. Of over Nederlandse
aehtp,. die een Papoea mee uitnamen
varin„p de scooter en dan nare er-
Verhai n opdeden. Men moge van die
een verder denken wat men wil,
sprak is- dat er op Nieuw-Guinea
v®fbr ls van ®sp merkwaardig soort
^ann» dering tussen Nederlanders en
§ouv ®a s- In Hotel Noordwijk, het
rw xIlementshotel in Hollandia, kan
bedip,: ,ederlandse gasten en Papoea
bal -j en samen een partijtje hand-
XvOon spelen. En het is heel ge-
hiakLv. die bedienden het zich ge-
§asW maken in de zitjes voor de
5,^ ooiGd?1 Ilet vrÜ algemeen toe. Over-
apoea. v®n goedwillende Nederlanders
s 'es in Maleis, in Nederlands,
dubbelgroot
Ondanks de enorme korting op elk
pak is Ideaal-Persil toch voorzien
van de kostbare spaaremmertjes.
Waardevol voor U persoonlijk!
Vraag een spaarkaart bij Uw
•winkelier of vereniging
Toen ik het établissement
binnenkwam was de situatie
cr zó: aan de tapkast stond
een monument van een ne
ger. Aan de verschillende
tafeltjes zaten indolente,
blanke mannen beschouwe
lijk in hun glaasje bier te
I staren. En ergens in_ de
hoek zat een klein, gerimpeld wijfje
met waakzame ogen van haar glaasje
advocaat te genieten. Mét slagroom.
De kleurling was nét bezig aan een
donderende monoloog. Hij leefde in
onvrede met de wereld en vooral met
ons. Voorzover ik hem begreep wilde
hij al onze westelijke verworvenheden
op het gebied van beschaving in een
grote hoed gooien. En ook vertoonde
hij luidkeels de neiging om iemand de
strot af te snijden. Zijn woorden vielen
niet in vruchtbare aarde. Wij hoorden
ze met koele gereserveerdheid aan. Op
een gegeven moment haalde hij zijn
pas te voorschijn om zijn wankele be
staan te bewijzen. Het beduimelde vod
ging van hand tot hand. En nadat wij
het allen ongeïnteresseerd hadden
doorgebladerd verdween het weer in
zijn enorme borstkas. Daarna ging hij
voort de tragiek van zijn eenzaamheid
vloekend en tierend aan ons duidelijk
te maken. Totdat hij door de besluit
vaardige, en op de onberispelijkheid
van zijn zaak gestelde, waard aan de
deur werd gezet.
Wij keken hem, toch wel een tikkel
tje geschokt, door de ramen na en za
gen hoe hij zichzelf, waggelend in een
mist van grijze regen oploste. En ci
viel een bedachtzame stilte.
Toen zei dat wijfje in de hoek;
„Die goser is morgen jarig en hij
wéét het niet eens".
(Advertentie)
(Van onze correspondent)
BREDA, 16 mei. De nieuwe bis
schop van Breda, mgr. G. H. de Vet,
heeft twee vicarissen-generaal be
noemd. Het zijn de directeur van de
Catechisten van de Eucharistische
Kruistocht, de zeereerw. heer H. C. A.
Ernst, en mgr. dr. W. Koenraadt, die
onder de vorige bisschop, mgr. Jos
Booten, ook reeds vicaris-generaal was
en aftrad toen de bisschop heen ging,
zoals is voorgeschreven. Nog nimmer
tevoren zijn er twee vicarissen-gene
raal in het Bredase bisdom geweest.
Mgr. H. Ernst werd op 8 april 1917
in Breda geboren en in 1941 priester
gewijd. Daarna was hij kapelaan te
Leur en rector te Etten, Op 16 april
1947 volgde zijn benoeming tot profes
sor aan het groot-seminarie te Hoeven,
waar hij moraal-theologie doceerde. In
1957 werd hij benoemd tot directeur van
de Catechisten.
Mgr. Ernst is lid van het werkge-
nootschap voor katholieke theologen in
Nederland. In deze krin§ heeft hij een
gezaghebbende stem. Hij is lid van de
kerkelijke rechtbank in het bisdom Bre
da en voorts aalmoezenier van de R.K.
Instellingen van Jeugdzorg in het biS'
dom. Mgr. Ernst maakt voorts deel uit
van het curatorium van het diocesaan
Pastoraal Centrum van Breda.
Mgr. dr. W. Koenraadt werd in 1946
voor het eerst tot vicaris-generaal be
noemd als opvolger van.mgr. Jos Bac-
ten, toen deze coadjutor van mgr. P.
Hopmans werd.
In het katholieke onderwijs bekleedt
mgr. Koenraadt zowel op diocesaan als
landelijk niveau vele vooraanstaande
functies. Mgr. Koenraadt is lid van de
Nederlandse Schoolraad en voorzitter
van het Hoger Catechetisch Instituut in
Nijmegen. Met deken L. Smit uit Oos
terhout en de officiaal van het bisdom
Breda, mr. J. Oomen, schreef hij de
nieuwe bewerking van de Verklaring
van de catechismus der Nederlandse
bisdommen van mgr. P. Potters. Sinds
1961 is mgr. Koenraadt proost van het
kathedraal kapittel van het bisdom
Breda. Hij is ook lid van het nationaal
bestuur van de Pauselijke missie-ge-
nootschappen.
WILLIAM J. DONLON
.beste Hollandse sigaar.
een onzer verslaggevers)
«^erdam, 17 mei Ecu gezel-
r®rkiip,vfn negen oestuursledcn van
t;a,lada ifrsorBanisaties in de V.S. en
I, bezoek ngt deze week een oriënta-
Up ,.0a.an ons land. Voor een van
RiivPr .larigp William J. Donlon uit
a«o, |)p! ('e Amerikaanse staat Colo-
6 hij L..nt dat een weerzien, waar-
,nJzonder is ingenomen.
^r®lriLlaatste dagen van de jongste
rïpppinp-1 gl de tijd v^an de voedsei-
vfhgevino' z?g '""J de hoofdstad en haar
b0;
uit!
ïixn
77 aruKte I
tari, bommenknop
de lucht. Tijdens vier
ho^^hw-161 een Amerikaanse B-17
eJ"Per drukte hij boven Schip-
l„rf. bommenknop om een vreed-
naa'" NprtinP af te werpen. Zi.in komst
F hteenfoK d heeft het Amsterdamse
k6rh bestuur nu aangegrepen om
Baai'heiri '®ntien laar van zijn dank-
sfb exemïn 00611 blijken. Het heeft hem
rt.'bor pddaar van Ed. van Wijks en
f111" dnn ggeIts fotoboek „Amster-
ri,n grow11 ,aanbieden met de opdracht
ty)pings" rec°gnition for the food-
algemeen voorzitter
ersper„„°nd van administratief ver-
v® gast e' js met zijn reisgenoten
afhing p" de (S.E.R.)-Commissie Op-
tiTd'nisir-ov :tiviteit, de Nederlandse
os voor peve staf van de Organisa-
v') Cntwi, f-conomische Samenwerking
y van kel,ng- °P bet reisprogram-
ti^ïl bet pi grueP staan o.m. bezoeken
optiek ip ?btraal Bureau voor de Sta-
6r.i Atbsterri„en Haa§. de Deltawerken
CTk An^ar9s hieuw Gemeenschap-
lo50banisnhUnis,tra.tiekantoor met zijn
o, voor'ai admimstratie. En dat al-
'<sonvvoorrii„0m' voorgelicht doo.: verte-
bean.,gers van de drie Nederland-
n te wlbonden, de omst-.ndighe-
®len kennen waaronder
white collar worker", de hoofdarbei
ders in ons land, hun werk verrichten.
De groep van negen heeft reeds een
week in Engeland achter de rug en gaat
ook nog naar Zweden en Frankrijk.
Donlon had voor hij op de 29e april
J.945 boven de Amsterdamse luchtha
ven de knop indrukte, aan één van de
pakketten chocolade een kaartje met
zijr. naam en adres bevestigd Enige
tijd later ontving hij, in Colorado te
ruggekeerd, een uitvoerige dankbrief
van de vinder, een inwoner van Bad
hoevedorp.
Of hij deze heer A. Kopijen dezer
dagen nog kan ontmoeten, weet hij
niet. Maar de brief heelt hil in elk
geval bij zich. Zoals altijd, want de
voormalige radar-operator van de
Amerikaanse luchtmacht nermnert
zich de voedseldroppings graag. ,,Het
was een goede tijd", zei hij ons gis
teravond, toen wij hem in een gezel
lig Amsterdams keldertje 'ontmoeten,
waar hij glunderend zat te genieten
van een goed Hollands glas en een
beste Hollandse sigaar'
„Na alle bombardementen op Duits
land konden we eindelijk eens iets
meer positiefs doen, iets dat tenminste
een beetje menselijk was. En dan ai
die wuivende mensen met al die Engel
se en Amerikaanse vlaggen. Waar
haalden ze die toch vandaan? Een heel
wonderlijke ervaring was dat alles bij
elkaar. Het dééd je iets" Ook nu is hij
overigens onder de indruk van de
wijze waarop ons land zich van de oor
log heeft hersteld. William Donlon
spreekt over Nederland met waimte en
bewondering. Ook gisteravond. Hij
kwam er niet over uitgeptrnat „Wat
jullie na de oorlog hebben bereikt is
grandioos!" Hij liet cr in zjjn geest-
de drift zijn sigaar bij uitgaan.
(Van onze speciale verslaggever)
DEN BOSCH, 17 mei Op de eerste
van de drie dagen, welke voor de be
handeling in hoger beroep van het
twee jaar geleden in Limburg zoveel
geruchtverwekkende proces tegen de di
recteur van het luchtreclaniebedrijf
„Trek-Air" zijn uitgetrokken, heeft het
gerechtshof zich praktisch alleen bezig
gehouden met de kwestie van de vals
heid in geschrifte. Dit was een van de
drie ten-Iaste-leggingen van de Maas
trichtse officier van justitie, volgens
wie de directeur van „Trek-Air" zich
ook zou hebben schuldig gemaakt aan
poging tot oplichting van een verzeke
ringsmaatschappij, do N.V. Luchtvaart-
pool te Amsterdam, door een voor
30.000 gulden verzekerd F'okkertoestal
boven het Kanaal te laten verongeluk
ken, en aan belastingfraude. Van op
lichting sprak de Maastrichtse recht
bank verdachte op 8 juli 1960 vrij, maar
veroordeelde hem voor de twee andere
ten laste gelegde feiten tot een gevan
genisstraf van drie maanden.
Het getuigenverhoor tijdens de zit
ting van gisteren, welke in een streng
zakelijke sfeer verliep, heeft de presi
dent van het gerechtshof, mr, J. G.
Takken, en de drie aanwezige raads
heren voor de behandeling van dit
proces was één derde raadsheer aan
het Hof toegevoegd speciaal aan
dacht geschonken aan de beantwoor
ding van twee vragen, voorkomend op
het verzekeringsformulier, te weten
„Was het op 22 januari 1960 in zee
gestorte Fokkertoestel, type S 11, PH-
Sik, dat door de omgekomen vlieger
Ben Kleyn naar Engeland werd gevlo
gen, op het moment dat verdachte de
verzekering sloot een nieuw vlieg
tuig?", alsmede „Kon voor dit in
Israël gekochte toestel een ca
talogusprijs van rond 90.000 gul
den worden vermeld?" Zoals wij
gisteren reeds in een deel van onze
editie meldden, stelde verdachte bij
liet begin van de zitting nadrukkelijf
vast, dat hij het verzekeringsformulier
niet opzettelijk vals door oen Maas
trichtse v erzekeringsinspecteur had la-
ten invullen. „Het bewuste toestel was jhr. mr. L.
op de dag van aankoop nog ongebruikt,
er waren nul vlieguren meegemaakt
en derhalve was dit voor mij een nieuw
vliegtuig. De catalogusprijs had ik door
een ingewijde horen noemen." Enkele
technici van Fokker meenden het toe
stel, afgaande op het uiterlijk als
„tweedehands" te moeten bestempelen,
maar, zo voegden zij hieraan toe, wan
neer het over vliegtuigen gaat, is
tweedehands" geen gangbaar begrip.
Het komt aan op de vlieguren. Het
gehele onderhoud van een vliegtuig is
hierop afgestemd.
De gehoorde verzekeringsinspecteur
schetste de totstandkoming van de
verzekering. Volgens hem was het ini
tiatief om de verongelukte Fokker
,,al] risk" te verzekeren niet van ver
dachte, maar van hem uitgegaan.
„Verdachte voelde aanvankelijk wei
nig voor een dergelijke verzekering,
hij wilde volstaan met een W.A.-ver-
zekering, maar later kon ik hem
overtuigen van het nut van een „all
risk" verzekering, daar even tevoren
een Tiger-moth-toestei van genoemd
bedrijf in België was verongelukt.
Bij het aanvragen van dc offerte gaf
de verzekeringsmaatschappij doorgaf en
voor een verzekeringsbedrag van
20.000 en 30.000 gulden. Dit laatste be
drag was voor haar de maximale ver
zekeringssom. „Meer op aandringen
van mjj", aldus deze getuige, „dan op
verzoek van verdachte werd de verze
kering afgesloten voor het maximale
bedrag. Voor mij was dit een kwestie
var, zaken doen, want hoe hoger de
premie, hoe groter de provisie." De
opgegeven catalogusprijs speelde, vol
gens deze getuige, geen rol en al even
min de aankoopprijs van het toestel,
daar de verzekeringsmaatschappij toch
slechts de werkelijke waarde van het
toestel op het moment van het ongeluk
zou uitbetalen. Over de schade-regeling
na het gebeuren op 22 januari 1960,
merkte de Maastrichtse verzekerings
inspecteur op, dat hij het ongeluk aan
de verzekeringsmaatschppij doorgaf en
dat hij zich kort na het gebeuren met
verdachte in verbinding had gesteld om
de schade te regelen. Verdachte, aldus
spreker, was op dat moment zeer onder
de indruk van het gebeurde en niet erg
gesteld op een gesprek over de ver
zekeringstechnische
vm het ongeluk.
De verdediging, net als in Maas
tricht gevoerd door mr. M. Tripels »n
IJsselt,
aangelegenheden
van Sasse van
veerde op bij de positieve verklaring
van een getuige, die indertijd niet dooi
de rechtbank is gehoord, dat hij als
procuratiehouder van de Nederlandse
Credietbank telefonisch contact had
opgenomen met de verzekeringsmaat
schappij en dat daarbij ook een cata-
loguswaarde van 70.000 gulden was ge
noemd. Naar zijn weten had de ver
zekeringsmaatschappij geen recht
streeks contact gehad met verdachte en
berustte de opgegeven catalogusprijs
op gegevens van Fokker. Een verkla
ring, welke later door de algemene
procuratiehouder van de verzekerings
maatschappij werd onderschreven.
Hij legde zelfs een in de ogen van de
verdedigers zeer belangrijk stuk over,
waarin door Fokker cataloguswaarden
variërend van 70.000 tot 125.000 gulden
voor haar toestellen worden opgegeven.
Dit stuk werd aan het lijvige „Trek
Air"-dossier toegevoegd.
De president wees verdachte nog op
het feit, dat hij bij de invoer van de
Fokker aan de douane opgaf, dat de
Fokker een „gebruikt" toestel was.
Slagvaardig repliceerde verdachte hier
op- dit deed ik om de invoerrechten
te drukken, maar oen werkelijk deskun
dig douane-beambte zou gezien hebben
dat het toestel nieuw was".
Hiermee werd het verhoor over de
valsheid in geschrifte afgesloten. Van
het horen van enkele met verschenen
getuigen zag het gerechtshof af.
Voordat de zitting tot vandaag ver
daagd werd sneed het gerechtshof
nog even het primair ten laste ge
legde feit: de poging tot oplichting
aan. Verwacht mag worden, dat de
behandeling van dit feit aanleiding zal
geven tot wat meer „vuurwerk", ge
zien de minder rustige reacties, welk
verdachte ten aanzien van de eerste
behandeling van deze tenlasteleg
ging maakte. Zeer pertinent ontkende
hij thans namelijk, dat hij een dag na
het verongelukken van vlieger Kleyn
in diens Maastrichtse kosthuis zou zijn
geweest.
Toen de president in dit verband op
merkte, dat verdachte tijdens het voor
onderzoek minder pertinente verklarin
gen had afgelegd, luidde het antwoord
van verdachte'. „Ik was toen erg ver
ward, vanwege de wijze, waarop de
verbalisanten mij hebben verhoord, zu
stelden geen vragen, maar uitten slecnts
beschuldigingen. Z;j namen de plaat.-,
van de rechter in en niet van de °pae/~
zoeker." Verdachte bestreed voorts de
verklaringen van een vroegere P!'001
van „Trek-Air". die opnieuw volhield
dat verdachte hem een beloning van
10.000 gulden in het vooruitzicht had
gesteld, wanneer hij de verzekerde Fok-
ker boven de Middellandse Zee zou la-
ten verongelukken.
De zitting is vandaag voortgezet.
Inlichtingen bij uw fotohandeJaar
APELDOORN, 17 mei In het Ju-
lianaziekenhuis is gistermorgen overle
den de heer W. Visser uit Dokkum, die
dinsdag bij een auto-ongeval op de
Hoofdweg in Ernst zwaar werd ge
wond. Dit ongeval, een botsing tussen
een personenauto en een bus van de
Veiuwse auto dienst, eiste reeds twee
doden.
(Advertentie)
Rustig oud met OLVEH pensioen.
Pas op zeer hoge leeftijd heeft
de heer Frans Hendrik Marie
Wyers, die zondag in Maastricht
zijn tachtigste verjaardag hoopt
te vieren, gemeend heen te moe
ten gaan als president-commis
saris van de door zijn overgroot
vader in 1797 gestichte industrie-
en handelsonderneming J. P-
P. Wyers N.V. in Amsterdam, pit
afscheid valt de tachtigjarige
niet licht, hetgeen volkomen be
grijpelijk is, wanneer men weet,
dat hij van jongsaf aan „in za
ken" zat. Voor hem leverde de
beroepskeuze geen moeilijkheid
op. Naar het voorbeeld van zijn
overgrootvader, zijn grootvader
cn zijn vader wilde ook Frans
Wyers zijn beste krachten, geven
aan de uitbouw van het familie
bedrijf, dat eertijds, vlak bij zijn
geboorteplaats Dordrecht, in Rot
terdam gevestigd was. De vader
van de thans tachtigjarige had
cr geen enkel bezwaar tegen, dat
zijn zoon Frans de voetsporen
van zijn voorouders wilde vol
gen. Maar hij stond erop, dat de
jeugdige zakenman zich eerst
voor zijn toekomstige taak zou
gaan bekwamen in het buiten
land. Zoon Frans voldeed aan dit
verzoek en werkte als volontair
in de katoenstad Manchester, en
op grote exportkantoren in Hamburg en St-Quentm. Pas na deze niet
gemakkelijke, maar wel degelijke buitenlandse leerscholen doorlopen te
hebben, mocht hij op 23-jarige leeftijd m dienst treden van de toen nog
commanditaire vennootschap J. P. Wyers. Kennelijk vanwege zijn m het
buitenland opgedane ervaring had de nieuwkomer bijzonder veel interesse
voor de export van textielgoederen en aanverwante artikelen voor de
WOmEe7goedegfogemheid om de export van de toen jiop uitsluitend
Nederlandse onderneming te vergroten, was volgens hem de stichting
van een verkoopkantoor in België. Eerdere plannen op dit punt hadden
neen succes opgeleverd maar de nieuwe poging m 1910 had wel succes.
De verkooporganisatie in België groeide later, alle moeilijkheden van de
eerste wereldoorlog ten spijt, uit tot een belangrijke dochteronderneming
te BrusseL met verkoopmagazijnen m Antwerpen Charlerloi, Gent, Luik
en Luxemburg Ook in andere landen ontstonden door toedoen van Frans
Wvers die er niet voor teruggeschrokken was de Belgische dochter-
onderwmina van de grond af op te bouwen belangrijke nederzettingen.
Op grond van deze opmerkelijke prestaties durfde de leiding van de in
J 920 tot een naamloze vennootschap omgevormde onderneming het aan
de actieve exportleider tot directeur van de nieuwe N.V. industrie- en
handelsonderneming J. P. Wyers inmiddels gevestigd te Amsterdam -
aan te stellen. Een verstandig besluit, daar de nieuwe directeur de zaak
niet alleen door de moeilijke jaren van de tweede wereldoorlog heen
loodste, maar ook tot een zeer belangrijke internationale onderneming
wist uit te^^ genoegen van de voortvarende directeur waren ook zijn kin
deren met name zijn zoon en naamgenoot Frans Wyers jr. bezield met een
arote'ondernemersgeest. In 1949 droeg hij het directeurschap aan zijn zoon
over. Als president-commissaris bleef de heer Frans Wyers sr. zelf aan de
onderneming verbonden. Ruim twaalf jaar heeft de thans tachtigjarige
ondernemer deze functie vervuld en eerst nu denkt hij er over het voortaan
wat rustiger aan te doen. Als commissaris blijft hij de zaak echter nog
steeds trouw. Zijn interesse in het wel en wee van de onderneming is nog
onverflauwd, ook al is hij sinds drie jaar - toen de jarige zijn intrek nam
m het Maastrichtse verzorgingscentrum voor bejaarden de „St. Gerlachusflat"
gedwongen de activiteiten van zijn onderneming van een afstand te
volgen.
Voor de Dordrechtenaar va.n geboorte valt het niet gemakkelijk om
zich helemaal in Maastricht thuis te voelen, maar daar staat tegenoverdat
ook zijn nieuwe woonplaats hem bijzonder dierbaar is, vanwege „de schoon
ste vaart van zijn leven welke hier in 1938 begon. Op initiatief van
ondernemer Wyers werd toen immers met zijn fraaie motorboot Lucretia
een model van deze boot vormt het pronkstuk van zijn woning in Maas
tricht een kopie van het beeld van Onze Lieve Vrouw Sterre der Zee
van Maastricht naar Rotterdam overgebracht. Op zijn tocht naar het Rotter
damse zeemanshuis deed dit beeld ook even de ouderlijke woning van de
heer Wyers aan de Maasoever te Dordrecht aan. Een royale foto van dit
huis, waar thans een centrum voor het Open-Deur-werk van de priesters
van het Heilig Hart gevestigd is, prijkt aan de muren van zijn woonvertrek.
Nog meer jeugdsouvemrs hebben een ereplaats gekregen in de woning van
de heer Frans Wyers, naast de versierselen van vele hoge pauselijke en
koninklijke onderscheidingen, welke de tachtigjarige in de loop der jaren
voor zijn vele verdiensten voor kerk en staat zijn verleend.
