is
o
'0$
Splinternieuwe stad aan
Stille Oceaan in ban van
grootse wereldtentoonstelling
Vondst
Indianen moesten wijken
voor fabrieken, woestijn
werd boomgaard en het
oerwoud een metropool
van de toekomst
'i'W4ro,°L?nd!
af
4*re,T ,den-
nneulen
in het zoeklicht
daubla
r>
?e 2 no§ °P tai-
cSvan en de toe"
Cje VstWn wüd ge~
Natuurlijk centrum
Een werelddie reeds
mogelijk
In „Het oog van de
naald
Dertig landen
Vijftig miljoen liter
melk - één order
Het loze visserke
üfij
VRIJDAG 18 MEI 1962
nu... beduidend
^°Wat
Hif
b,
>*1.2°°^ in het
2 velen
beduidend
Qoedkoper
nu... beduidend
goedkoper
In Seattle
het
teeds begonnen
tweeduizend
Advertentie
achter H°NDERD JAAR
GELEDEN was het gebied rond de stad Saettle nog vrijwel onbekend. Er
Ir - -ur, i-r i- nw -W..V-..V..
V'll8 een g ,C'.C enorlT>e, noordwestelijke sector der Verenigde Staten. Betrekkelijk al vlak achter de kust
)nl. SPnirr« l i i i t -
elijk
ftivj
?akelür ,schier eindeloos plateau van zacht golvende, met woest struikgewas bedekte heuvels aan, hoofd
door prairiehonden, coyoten en ratelslangen. Langs de oevers van de machtige Colum-
l e'iik K r ei
bia jJK. "ewoond
1 A-IVier R1"1* ïvin/nuvji, vuj vivii iu»» ijiuugvu. "v vv» v«.o vuium-
erS«n, IaaSHen en visten Indianen. Langs het plateau verhieven zich met dichte wouden bedekte
A'S dichter1" Sf:rekten zick> omdat er meer regen viel,
°Uederseie bossen van allerlei soorten bomen uit,
bes en Kier en daar openden zich wijdse prai-
he ,e dalen, waardoor de smalle lndianen-
,.erten. deze bossen wemelde het van beren,
eftiel<Je^an<^en en ia§uars- De er stromende rivieren
Vpt-u. Van Vis en hier en daar kwamen kolonies
/erk2 -liitrl tril vld.d.1 JvWcuIltJIl IvUlUillcö
Yags (je 'Zanie bevers voor. In de grootste rivieren en
v? ScholCri Us^wateren vertoonden zich geregeld gro-
shing| lrd§rerende zalm. Dit gebied werd de staat
een \v°n' Waarin de stad Seattle heden ten dage
de r eie^dstad is uitgegroeid- Als tastbaar bewijs
L^ofjnu2asachige vooruitgang, welke ze in een on-
Seatti°r^e ^d zeKs voor Amerika maakte,
e thans een grootse tentoonstelling geor-
effen vaar eens de tepees der Indianen stonden
Sfi-rw Zl°b de schoorstenen van grote fabrieken
L^hder-u ^^deelte van de prairies is in korenvelden
AD TT
rd- Waar Indianen hun kano's door de stroomversnellingen peddelden, banen heden ten dage
1 aderboten zich een weg. Er boven suizen de modernste vliegtuigen. Lange autowegen heb-
Sgen Plaats
«bben
er Ult§estrekte boomgaarden, dank zij een vernuftig irrigatiesysteem. De landbouw en fruitteelt
8i^aar s 6en §ro^e vlucht genomen en overal zijn inplaats van Indianendorpen moderne steden ontstaan.
\i,S Home le heeft onder alle steden in de jonge staat Washington de leiding behouden. Het werd, zo-
Kden s °P Zeven heuvelen gebouwd, waar evenwel al spoedig geen ruimte genoeg bleek. De havens
^Ooraf Poedig te klein, de scheepswerven moesten dra uitgebreid worden-
®eHurende de
KtyWf "ereldoorlog
611 grot ,Seattle zich
c faanr door zijn
iUsHie vhegtuigin-
Serdp het leverde
4SSchepen aan
koop~
W>
verde°0t' Het gaat
°hii
e^aaïcj e^st te hebben
die
van de
^Iedene} h°nderd jaar
man-
Uitk611'en* land open'
«L eken er tot in de
Prirnv, J
K 1 WnJleze Pioniers-
Sde^^ilevendig
gen
ervan door-
3 er v Weleer heerst
1), dir j 6 mEln in
«H Iabrjek c,e hele week
L karn WerkPlaat-s
Zich t°Y zwoegl-
(k ,keM2 'jdens het
^te^ het Wil"
%el geestVvrplaatsen'
SeatuSeh in !f m de milnen en
bbl eeeiln de omgeving van
dp ^rde ai,K 0°fdzakelijk gemecha
ling daar. de eerste, welke sinds twintig
laar in de Verenigde Staten gehouden
wordt, na die van New-York in 1939.
De „New-York World Fair" kwam er
als een demonstratie voor de vreedzame
samenwerking tussen de volken en
nog datzelfde jaar brak de Tweede We-
reldoorlog uit. De Tentoonstelling „De
Éénentwintigste Eeuw" is gericht op de
wercldruimtcvaart. waarvan de bezoe-
j kers zich in enkele grote paviljoens een
goed idee zullen kunnen vormen en er
zelfs enkele sensaties van kunnen onder-
gaan. De Sovjet-Russische ruimtevaar-
der Titov vond haar interessant genoeg.
om er een tocht van Washington tij
dens zijn recente bezoek aan de Ver
enigde Staten naar Seattle voor te
maken en was vol bewondering voor
hetgeen hij er aanschouwde. Enin
de eerstvolgende .jaren zullen de eerste
wereldruimte vluchten naar de maan
plaatsvinden!!
Als Uw kinderen gaan kamperen,
dan heeft U toch evengoed als
die andere duizenden ouders
maar één gedachte... a Is ze
s-mchts- nu mar niet koud op
die vochtige grond liggen.
Vanaf morgen hoeft dit voor
U geen probleem meer te zijn,
want morgen begint er een
speciale verkoop van slaap
zakken met Suwide overtrek,
ongevoelig voor elke weers
invloed.
Slaapzakken, normale prijs
37.50, gevuld met 900 gram
vezelvulling, daardoor zacht en
blijvend veerkrachtig en uit
stekend warmte - isolerend,
koopt U morgen voor nog
géén twintig gulden,
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze slaap
zakken, goed
wasbaar, 75 x 175
cm, voor
Géén tel. of schrift, best.
verrichten en ook
bh e.nls der kleinere steden,
-hbpn He Far West vlak-
zoq Daar wonen ook wat
Het
tien~~"\daen'
bp,! Her Huizend afstammelin-
der Mr,?^en noernen de1 laat-
hikanen, ofwel de on-
^hers0orsPr°nkelijke Indiaanse
f Adui
ertentie)
Op de „Space Needle" van de tentoon
stelling.
w die
lepen
deze
k„ LZe berenpyjama gis-
Sa|den ten v°oi- 8.95 be-
^■"«en bn,cent te veel, maar
.^o°p °uden wij een speciale
Ze 2e'^e heren-
gêén 171 aar nu voor nóg
kar!?arna's in pracht kwa-
!°ntrasteron j" Pyjamastof, met
S rnieremnd? kraag en panta-
^ke rui erhe sluiting, in
v°frn. 1715 maten en prima
Voor^^P^*
Seattle, de grote haven- en in
dustriestad daar hoog in het noor
den der Verenigde Staten, prach
tig en uitermate gunstig gelegen
aan de Elliotbaai in de Puget Sound
met uitstekende overzeese verbin
dingen naar de andere havens van
de Stille Oceaan en even uitsteken
de te land met het rijke achterland
en de rest der Verenigde Staten, is
feitelijk een metropool. En deze
metropool maakt zich op, San
Francisco voorbij te streven. Ze
I verbetert gestadig de verbindin-
gen met het opstrevende Alaska
en voorziet voor de toekomst nau
we relaties met een geïndustriali
seerd en opengelegd Siberië
Seattle is niet de hoofdstad van de
staat Washington. Dat is het veel klei
nere, bijna provinciale Olympia, maar
het beroemt zich op zijn universiteit als
bron van een rijk geestelijk leven en te
vens als centrum van wetenschap en
techniek, waarin de mannen worden op
geleid, door wie in Washington het ene
grootse project na het andere wordt op
gezet, uitgewerkt en verwerkelijkt.
Seattle is het natuurlijke economische
centrum van de staten Washington, Ore
gon en Idaho, welke in totaal een opper
vlakte van 650.000 vierkante kilometer
beslaan. Als men bedenkt, dat er pas in
1863 in deze streken voor het eerst een
spoorweg werd aangelegd, de „Northern
Pacific" kan men zich voorstellen, welk
een verschillen het noordwesten van de
Verenigde Staten met het oosten of zui
den oplevert en hoezeer een stad als
Seattle van New-York, New Orleans en
San Francisco verschilt. En als men
ons nu vraagt, waarom we hier zo uit-
voex-ig over Seattle schrijven, hetwelk
I immers zo heel ver weg ligt, dan arit-
woorden we, dat in dit noordwesten een
I vijfde gedeelte van de Amerikaanse
appelenoogst geproduceerd wordt en
heel wat daarvan van Seattle uit naar
Europa en naar ons land verscheept
wordt. Bovendien is het interessant dat
bij diverse grote irrigatie- en ontgin
ningsprojecten voor het binnenland, wel
ke te Seattle worden ontworpen, Neder-
I lands kapitaal en Nederlandse technici
I betrokken zijn. Er bestaan reeds banden
en het is zeer waarschijnlijk, dat die
door scheepvaartverbindingen dichter
1 zullen worden aangetrokken. Wat Seat
tle betreft, dit ziet ook wel iets in de
opening t.z.t. van de onderzeese handels
route over de Noordpool, met door kern
reactors gedreven duikboten, als de
kortste en snelste verbinding met West
Europa
Over de zeer merkwaardige stad
Seattle zou nog heel wat meer te ver
tellen zijn, juist, omdat ze ten onzent
nog vrijwel onbekend is, maar het doel
dezer regelen is mede het een en ander
mede te delen over de wereldteutoonstel-
Het Paviljoen der Verenigde Staten op
de wereldtentoonstelling te Seattle,
dat 10 miljoen dollar kostte. Het werd
door een in de stad geboren architect
van Japanse afkomst ontworpen.
De ^Wereldtentoonstelling ..De Éénen
twintigste Eeuw" is zoals de naam al
aanduidt, op de toekomst, op de volgen
de eeuw gericht en de bezoekers kunnen
zich in enkele paviljoens een indruk vor
men, hoe de mensen dan zullen leven en
streven, tenminste voor zover zulks
thans en met enige fantasie te bekijken
valt. Ze is niet bijzonder groot en be
slaat nog geen vijfde gedeelte van de
oppervlakte van Brussels befaamde
Expo en is ook veel kleiner dan de gro
te tentoonstelling, welke in 1963 te New-
York zal worden gehouden. Maar ze
werd officieel door het Internationaal
Bureau voor Wereldtentoonstellingen er
kend, hetgeen met de New-Yorkse niet
het geval is. De organisator te Seattle
moest intussen een aantal leden van dit
machtige bureau eerst duidelijk uiteen
zetten. waar de stad precies lag. Ze dach
ten, ergens bij Washington, omdat ze
in de staat Washington ligt, waarvan ze
nog nooit gehoord hadden
aluminium kubussen worden gevoerd,
overgoten met een zee van licht in steeds
wisselende kleuren, begeleid door al
lerlei geluiden en vreemdsoortige mu
ziek. om ten slotte in een soort droom
wereld te belanden, die op de toekomst
geïnspireerd is. Het klinkt nogal onbe
grijpelijk en het is het ook, maar het
maakt allemaal een diepe indruk
In het Paviljoen der Wetenschappen
bevindt zich het grootste projectiescherm
ter wereld, dat over een op een plane
tarium geïnspireerde koepel gespreid
ligt. Hier worden de bezoekers door het
heelal gevoerd, langs sterren en gasne-
vels, met een bliksembezoek aan Satur-
nus. Het gaat allemaal zo vlug en met
zoveel schokken, dat overwogen wordt,
voor het publiek de bij luchtziekte voor
velen onontbeerlijke plastic zakjes be
schikbaar te stellen
Een bijzondere attractie is de „Space
Needle" ofwel de „Wereldruimte Naald"
Een der grootste attracties van de be- een soort Euromast, met een uitkijkplat-
gin april geopende expositie is het pa- form en een draaiend restaurant, dat
ven, waar ze door een labyrint van 3600 elektronische breinen te werken voor het
viljoen in de staat Washington, waarin
in een aantal uiterst grillig en hypermo
dern ingerichte afdelingen, vol alumini
um en glas, een adembenemend beeld
wordt gegeven van „een wereld, die
reeds mogelijk is, maar er nog niet is".
Met een enorme uit plastic vervaardig
de bol, de Bubblelator geheten, worden de
bezoekers met honderd tegelijk naar
hooggelegen, kubistische grotten gehe-
een groots panorama biedt, zowel op de
Oceaan als op de met sneeuw bedekte
bergen van het achterland. Het restau
rant heet „Het Oog van de Naald" Dan
is er natuurlijk een Lunapark, een pa
viljoen, waar de jeugd kan leren, met
oplossen van puzzels en een ander voor
de jeugd bestemd paviljoen, waarin ah
leen kinderen van acht tot twaalf jaar
worden toegelaten en ze praktisch kun
nen ervaren, hoeveel b.v. een grape
fruit op Mars weegt, hoe ze kunstmatige
golven kunnen maken en waar ze tevens
een mierenkolonie met haar bevolking
van 40.000 bezig kunnen zien, dank zij
een zich achter glas bevindende door.
snede.
In dit paviljoen bevinden zich de in
zendingen van Korea en India.
Dertig landen hebben er paviljoens.
Het kleinste is van het „miniatuurstaat
je" San Marino. Er worden postzegels
en kunstvoorwerpen in tentoongesteld.
Opmerkelijk is het aantal restaurants
en eetgelegenheden, in totaal zestig
stuks, waar men de culinaire specialitei
ten van tal van landen consumeren kan.
De leiding van de tentoonstelling heeft
gezorgd voor 60.000 extra bedden bij par
ticulieren, teneinde de bezoekers gele
genheid tot overnachten te bieden en te
vens het Engelse cruise-schip „Domi
nion Monarch" gehuurd, waarop 1450
personen kunnen verblijven. In de zes
maanden tijd, dat de „Éénentwintigste
Eeuw" zal worden gehouden, verwacht
men tien miljoen bezoekers en het be
stuur hoopt vijftigmiljoen dollar over te
kunnen houden. De staat Washington en
de stad Seattle hebben uiteraard grote
subsidies en garanties verleend. In ver
band hiermede zijn de meeste paviljoens
in permanente bouw uitgevoerd. Na af
loop van de expositie kunnen ze voor an
dere doeleinden worden gebruikt. Het
stadion, door de staat Washington ge
bouwd, zal aan het sportleven van de
stad Seattle ten goede komen. Deze ver
bouwde het oude operagebouw tot een
modern theater. Het kon in het geheel
van de expositie worden opgenomen. De
uiterste grenzen van het terrein liggen
slechts een tiental kilometers van het
stadscentrum vandaan. Hierdoor zal het
ook mogelijk zijn, een speciaal gebouwd
klein theater voor 800 personen op te ne
men in een nieuw „civic center", samen
met een arena met 5500 zitplaatsen,
waar ijsshows kunnen worden gegeven
en circussen hun voorstellingen zullen
kunnen houden. Ook een prachtige fon
tein zal een blijvende aanwinst voor het
stadsschoon zijn. Er is dus daar in
Seattle met een uiterst praktische blik
een tentoonstelling georganiseerd, die nu
reeds tienduizenden bezoekers trekt, welk
aantal in de zomermaanden tot minstens
een honderd duizend per dag moet, en
naar men mag verwachten, ook zal aan
groeien. aangezien de faam van de
„Éénentwintigste Eeuw" zich niet al
leen in het nooi'dwesten aan het versprei
den is, maar ook in het westen en zelfs
in het oosten en zuiden der Verenigde
Staten. Velen bereiden zich er al op een
toch met hun auto naar de staat Wash
ington en Seattle voor. De V.V.V. van
de staat maakt een grote propaganda
voor de wonderen der natuur, die zij
de bezoekers te bieden heeft en voor de
unieke mogelijkheden tot kamperen
langs koele meren, op uitgestrekte prai
ries en in de schaduw van prachtige bos
sen. Wel, Seattle (één miljoen inwoners,
in 1851 gesticht!) ligt ver van ons van
daan, maar het was toch wel aardig,
hier even de aandacht te vestigen op de
ze (bijna) spiksplinternieuwe stad aan
de Stille Oceaan, gelegen in een dei-
jongste staten van de Republiek der
Sterren en Strepen
OBSERVATOR 1
DEN HAAG, 18 mei Voor de dertiende
achtereenvolgende maal hebben de sa
menwerkende bedrijven „Domo" en
„Sterovita" een grote order weten te ver.
werven voor de levering van melk en
melkprodukten aan het Amerikaanse leger
in Europa. Dit jaar omvat de order de
levering van vijftig miljoen liter in een
tijdvak van één jaar met een totale waar
de van circa 30 miljoen gulden. Voor het
eerst zal een gedeelte van de melk worden
geleverd in zakken van 24 liter; de gevul
de zak wordt in een speciale koelkast ge
plaatst, waaruit de melk door één enkele
handbeweging in een glas kan worden
getapt.
Advertentie
Zij die al jarenlang sukkelen
met het probleem: een sterk en
smaakvol karpet voor een groot
gezin... en toch voor een prijs
die te betalen is... vinden mor
gen in onze karpetten-afdeling
de oplossing.
Want morgen verkopen wij,
dubbelzijdige vastgeweven haar-
bouclé karpetten, aan twee
zijden te gebruiken, normale
prijs 69.80, nu voor
goed veertig gulden.
Zaterdagmorgen om 9 uur be
gint de verkoop van deze dub
belzijdige haarbouclé karpetten,
200 x 275 cm. in
diverse, dessins
en kleuren voori
Grote maat 225 x 310 van
voor 48.90
MONSIEUR ARMAND CRENOD had
een vrije dag en stond als gewoonlijk te
vissen met een werphengel op een brug
over het riviertje de Cher een zijtak
van de Loire, in dc vallei van Tours.
Een heel eind verder speelden in een
weide enkele kindepen. Plotseling raak.
te er een te water, de "drie-jarige Clau
de Larapy. Het jochie weid direct door
de tamelijk sterke stroom meegevoerd.
Een jongen van twaalf jaar sprong hem
na, maar de stroom voerde hem naar
de andere kant. Hierna probeerde een
soldaat de drenkeling te redden. Echter
de sterke stroom verhinderde hem snel
vooruit te komen en bovendien, het wa
ter bleek zo koud, dat hij het er niet in
kon uithouden. Boven op de brug had
monsieur met onige ergernis naar het
geplas gekeken. Het verjoeg de vis. Maar
opeens begreep hij uit gesticulaties van
de soldaat, wat er aan de hand was.
Hij ontwaarde tegelijkertijd het half on
der water liggende kind. Direct wist hij,
wat hem te doen stond. Hij had nauw
keurig leren mikken. En hij mikte
Na een tweetal vergeefse slagen raakta
hij het kind met zijn dobber en de sta
len vishaak bleef in de kleertjes vast
zitten. Snel liep monsieur Crenod de brug
af, de hengel stevig vasthoudend. En be
neden begon hij langzaam in te halen.
De stroom was sterk, maar de nylon
draad van zijn werphengel nog sterker
Toen hij Claude Latapy op de wal had
getrokken, leefde het jochie nog. Het
werd snel naar een ziekenhuis gebracht
en na enkele dagen kon het doo rzijn
moeder afgehaald worden.
GEE NNIEUWE WEG VOOR
MONTECHIARO
JA, PALMI Dl MONTECHIARO, be
roemd, zelfs berucht om zijn armoede
dacht een goede slag te slaan. Dit Sici-
liaanse dorp is door een reeks reporta
ges over de omstandigheden, waarin de
bewoners leven en in enkele films onder
onze aandacht gebracht als een allpr»Mg
voorbeeld van achterlijke toestanden hier
en daar op het eiland Sicilië. Het zou,
omdat er in meer dan een eeuw vrijwel
niets veranderd is, dienen tot achter
grond van een film, welke gemaakt wordt
van het succesboek „De Tijgerkat".
Claudia Cardmale en Burt Lancaster
spelen er de hoofdrollen in. Om de film
te kunnen maken, moesten de bewoners
natuurlijk hun medewerking verlenen
aan de producer, de regisseurs en de
filmspelers, o.a. voor het maken van op- i
namen in de huizen en op de binnen-
plaatsen. Men was hiertoe wel bereid en
er zou ook voor betaald worden. Maar
Montechiaro stelde opeens en bloc de eis
dat door de filmmaatschappij een mooie!
nieuwe weg erheen zou worden aangelegd
h0JtelHnJalV ho9fdweg tot midden in J
nff -w.erd daarbÜ gemompeld, -
dat zo zulks niet gebeurde, de befaamde
maffia er aan te pas zou komen. De toe
leg is mislukt ,de producer besloot, niet
vpn rfp°vl0 g6nS hem wat vprgaande eis
van de bewoners van Montechiaro te vol-
oen, aangezien de nieuwe weg voor
besloot"1™ n0d'g heeft' integendeel. Hij
L-ti v' een andèr dorp uit te kij-
er n°g meer van dergelijke
rto Y°,0r een eventuele wraak van
han^tn a- eft hij vermoedelijk niet
nniitin want rüe heeft zich, naar de
einc f n vastfetllen, niet met deze „po-
u!Y5..tot afPersing" bemoeid. Alleen, de
f>nm°ne'iSvVan Montechiaro zullen zijn
film wel boycotten. Dat zal hun niet mo
JK vallen, want er is geen bioscoop
AL IN 1675.
l,rM°?R,AUT?RIJDERS' DIE ZICH wel.
ÜlYi maken om de talrijke beper-
ne maatregelen inzake het parkeren
Parijs, is het wellicht een vertroos
tende gedachte en voor de Parijse poli
tie een soort verontschuldiging, dat er al
onder de Zonnekoning, in het jaar 1675,
een verordening is uitgevaardigd, waar-
bij het aan voertuigen verboden werd,
c1 de„rue de Richelieu en de rue de
baint-Honoré te stationeren. Dat zulks
wel nodig was, kan men concluderen uit
het feit, dat de politie toen op één dag
op een veelbereden „promenade" niet
minder dan 800 voertuigen telde. Reeds
m 1675 waren sommige Parijse straten
ware „bottlenecks", vooral omdat ze veel
te sxaal
