Moedige prelaat_ in Louisiana Aartsbisschop van New Orleans tegen rassenscheiding Katholieke scholen voor blanken moeten van hem negerkinderen opnemen g moreel en zo ndig M' Integratie sinds 1954 O D DE MOEILIJKHEDEN IN LAOS Amerika's voor Azië Verdragspartners en Congres hadden oude accenten liever nieuwe in ruw beleid weer T L I 5*» RVI Niet meer elke rots" verdedigen .o*T 1:1 iilili tSTHEmn nieuwe dagblad ZATERDAG 19 MEI 1962 «pil b 6-^-jarige aartsbisschop van New Orleans, Mgr. Joseph V°0ftuancis Rummel. stond in de •het f'n Van zijn paleis te praten fojja groepje dames. Het gezel- X USA te z'ch gereed om te gaan Voor het beeld van Onze V°egcle °Uw van Eatima. Plotseling Stoepj 2jch nog een dame bij het u5tl de knielde voor de voeten l gaarde prelaat en begon te spreken. Het was me- Vei,z^UI?lceerd was, omdat Jren u"a Gaillot, die een dag te de aartsbisschop geëx- Vzet "?lceerd was, omdat zij zich race tegen de opheffing van °1riervi.enscheiding in het katholiek „Geef mij uw zegen, ex- ytW >,riep zij uit, „maar ik de u'et om vergiffenis. Zie op Nchf-,hemel en erken dat de ras- ?iet 1'aing Gods wet is. Luister ue aaw .satan, maar naar God." 5'jkeu Nsschop stond stil toe te pOg y' faar hij sprak geen woord, h 11 Wa°r rnevrouw Gaillot uitgespro- v s' grepen de andere dames Hl y-st en voerden haar weg. Ter- njtMeegenomen werd, riep zij „Moge God u genadig zijn". KJ 0e staat het met de opheffing van de rassenscheiding in het °penbaar onderwijs ia de V.S.? Voor de beantwoording van die Het Vraag moeten wij terug gaan tot 17 mei 1954, de dag waarop Amerikaanse Opperste Gerechtshof de volgende uitspraak deed: ScHeht ,let openbaar onderwijs is geen plaats voor de leer van ge- maar gelijk. Gescheiden onderwijs is uiteraard ongelijk." Vo0r term „gescheiden maar gelijk" (separate but equal) werd Hof ®et eerst gebruikt in een uitspraak van het Opperste Gerechts- ScHej De uitdrukking had toen vooral betrekking op de rassen- Hrou/'ag bjj het openbaar vervoer. Maar he* hof van 1954 wilde uit- ^de h vaststellen dat althans in de kwestie van de scholen de ?°ctrine ongrondwettig was. Op 31 mei 1955 kwam het Opperste j ?Hof op het onderwerp terug. De rechters verklaarden toen, ^kvy6 Mtegratie van het onderwijs in het zuiden van de V.S. „met »a,ne spoed" moest worden uitgevoerd. 1954 bestond de rassenscheiding in het onderwijs nog in 17 is men in West Virginia en Washington D.C. tot volledige Hjj j^aBe overgegaan. Zes andere steden hebben een aanzienlijk deel "a scholen geïntegreerd. Voorts hebben een aantal andere staten *°ge ®&in gemaakt met de opheffing van de segregatie. Vooral in de *ui<Wam<Je Border \States (op de grens van hejt noorden en het van de V.S.) is er veel verbeterd. Het meest onwillig zijn Zbitl staten van het Diepe Zuiden, als Mississippi, Alabama en ^«•olina. ^del-n v°°rmalige „bïankè" lagere en middelbare scholen in de 17 ()j|pe staten en in Washington D.C. vindt men nu in totaal ruim aegerleerlingen. oen John F. Kennedy nog slechts Democratisch kandidaat voor .het presidentschap was, heeft hij, op 7 oktober 1960, een televisiedebat gevoerd met zijn Republikeinse rivaal Ri chard M. Nixon. In. een bepaald opzicht is dat debat nog steeds actueel. De vraag werd namelijk aangeroerd, of Amerika zich in geval van nood ernstig zou moeten inspannen om de eilanden Quemoy en Matsoe (voor de kust van het Chinese vasteland) te verdedigen tegen een aanval van de communisten. Nixon toonde zich een goed leerling van wijlen John Foster Dulles. Hij betoogde, dat de beide eilanden behoorden tot „het gebied van de vrijheid" en dat Amerika daarom en óók omdat het zijn bondgenoten niet in de steek mocht laten verplicht was Quemoy en Matsoe te ver dedigen. De Democratische kandidaat nam een ander standpunt in. Dat deed hij niet alleen om het debat te verlevendigen. Kennedy deed het vooral, omdat hij een van de eerste bekeerlingen was van een nieuwe politiek-strategische leer, die op dat moment door vele deskundigen in Amerika werd verkondigd. IMDO-CHINA CAMBODJA JOSEPH FRANCIS RUMMEL OH/O /HO/S 500 km KANSAS I MISSOURI KtNTUCKT ATLANTISCHE OCEAAN HOHTN CAHQUHA IShVlIl* OKLAHOMA *y Columbi irminaham CANADA TtXAt f LOU/S/AH ew Orleans Golf van Mexico V. PF.LTI579Q5 E= In het gearceerde gebied op dit kaartje, alsmede in de stad New Orleans, zijn de tholieke kinderen laatste jaren ongeregeldheden geweest naar aanleiding van de rassenintegratie. Maar er waren in New Orleans nog twee andere katholieken, die een domi nerende rol speelden in het verzet tegen het aartsbisschoppelijk besluit. Leanjer H. Perez, een 71-jarige jurist en olie magnaat verkondigde, dat men de voorge. nomen integratie van het katholiek on derwijs moest zien als het resultaat van een „communistisch-zionistische samen zwering". In een toespraak tot de Raad van Blanke Burgers spoorde hij de ka tholieken van het aartsbisdom aan hun kinderen van de katholieke scholen te nemen, en 's zondags geen geld meer op de collecteschalen te leggen. De men sen moesten geen enkele financiële bij drage meer geven voor de actie van Mgr. Rummel. De instructie van de aartsbisschop noemde Perez een „zwaite doem op het lot van de 75.000 blanke ka- H» soepje uamra. °UW f-r "V.I. Deze dramatische scène had een op zienbarende voorgeschiedenis. Mgr. Rum mel, die in 1935 benoemd werd tot aarts bisschop van New Orleans (Louisiana), sprak zich reeds voor de oorlog herhaal delijk uit tegen de rassenscheiding. In 1953, een jaar voor de historische uit spraak van het Amerikaanse Opperste Gerechtshof, veroordeelde hij, in een herderlijk schrijven, deze vorm van dis criminatie, en in 1956 maakte hij be kend, dat het katholiek onderwijs in zijn aartsdiocees geïntegreerd zou worden. Bij die gelegenheid noemde hij de ras senscheiding „immoreel en zondig". Met het openstellen van alle katholieke scho len voor blanke en zwarte leerlingen wilde hij echter wachten tot de schei ding in het openbaar onderwijs opge heven zou zijn. Die opheffing kwam for meel tot stand in de herfst van 1960, ten gevolge van een uitspraak van de fede rale rechter in New Orleans. Maar in de praktijk is er tot nu toe weinig van terecht gekomen. Onlangs heeft de fede rale rechter echter bevolen, dat bij het begin van het nieuwe schooljaar, in sep tember, alle lagere scholen in New Or leans volledig geïntegreerd zouden inoe fen zijn. GR. RUMMEL publiceerde op 5 maart een verklaring, dat. „alle katholieke kinderen toegelaten kunnen worden tot de katholieke scholen van het aartsdiocees". De aarts bisschop sprak met geen Woord van de Gaillot uit New Orleans (Louisiana), die onlangs geëxcommuniceerd li?ic-h verzet tegen de opheffing van de rassenscheiding in het katholiek rie,ift 'n *s *n conHict gekomen met de aartsbisschop van New Orleans. Het Us) ^et bord is voor de aartsbisschop bedoeld. De tekst luidt: „Hoge blaakten zelfde fout. Zij hadden berouw. Zult gij ook berouw tonen?" opheffing van de rassenscheiding, maar de betekenis van zijn 'erklaring was onmiddellijk voor iedereen duidelijk. Zijn uitspraak hield in, dat vanaf sep tember die katholieke scholen, die tot dan toe alleen blanke leerlingen hadden gehad, ook negerleerlingen zouden moe ten opnemen. (Op het ogenblik is er in het katholiek onderwijs in het aartsbis dom New Orleans nog een volledige scheiding tussen blanke en zwarte scho len). Onmiddellijk braken er heftige pro testen los van katholieken, die de schei ding in het onderwijs volledig wilden handhaven. Rond het aartsbisschoppelijk paleis liepen mensen met borden, waar op kreten stonden als: „Wij moeten de blanke katholieke scholen redden" en „Segregatie is voorgeschreven door de Bijbel". Tot de meest actieve leiders van het protest behoorde mevrouw Gaillot, de presidente van de organisatie „Save Our Nation". Deze fanatieke 41 jarige dame publiceerde een pamflet getiteld „God gaf de wet van de rassen scheiding aan Mozes op de Berg Sinaï". Ter ondersteuning van haar theorie, dat de rassenscheiding in de H. Schrift is bevolen, haalde mevrouw Gaillot enkele bijbelteksten aan, waaraan zij een won derlijke interpretatie gaf. Tot de aanstichters van de rebellie behoorde ook Jackson G. Ricau, de 44- jaj'ge voorzitter van de Raad van Blan ke Burgers in Zuid-Louisiana, die d" maatregel van de aartsbisschop ken schetste als „ongelofelijk onrecht". In ten brief aan de prelaat schreef hij, dat hij vocht voor het voortbestaan van het blanke ras onder de banier van de grondwet" en dat hij zich wil'do verzet ten tegen het „communistische streven naar integratie". Demo: stranten bij een lagere school in New Orleans. Zij protesteren tegen de rassenintegratie in het onderwijs. Op het bord links staat: „De Heer heèft gezegd dat de stammen niet vermengd mogen worden". Op het andere bord lezen wij. „Vervloekt is de man die integreert". (Met verwijzing naar een bijbeltekst). P 31 maart reageerde Mgr. Rummel op deze protesten met een persoon lijk en vertrouwelijk schrijven aan de drie voornaamste opstandigen In deze brief deed hij een laatste beroep op deze personen hun activiteiten tc staken. Hij waarschuwde, dat hij hen met excommunicatie zou treffen, als zij zich niet onmiddellijk aan zijn gezag zouden onderwerpen, en hij beriep zich bij diit dreigement op een artikel van het kanoniek echt. Maar de drie stoor den zich niet aan de waarschuwing van hun aartsbisschop en op 16 april publi ceerde Mgr. Rummel een decreet, waarin mevr. Gaillot en de heren Perez en Ri cau wegens aansporing van de gelovi gen tot ongehoorzaamheid aan het ker kelijk gezag, geëxcommuniceerd werden In de zevenentwintig jaar, dat Mgr Rummel aartsbisschop van New Orleans was, had hij zich nog nooit van een zó zware kerkelijke straf bediend. Tenge volge van hun excommunicatie waren de drie katholieken uitgesloten van de sacramenten en van een kerkelijke be grafenis. Zij mochten slechts biechten als zij in die biecht berouw wilden tonen over hun daden. Van het zware besluit van Mgr. Rummel bestaat in Amerika slechts één vergelijkbaar precedent. In 1955 werd door de bisschop van Lafayette (Louisiana), Mgr. Jules B. Jeanmard, een vrouw geëxcommuniceerd, nadat zij een onderwijzer had mishandeld, die katechismus had gegeten aan een gemengde klas van blanke en zwarte leerlingen. De drie geëxcommuniceerden in New Orleans hebben, tot op heden, geen blijk van inkeer gegeven, maar hun actie heeft onder de gelovigen van het aarts bisdom weinig weerklank gevonden. Uit de inschrijvingen voor het komende schooljaar blijkt, dat maar heel weinig ouders hun kinderen van de katholieke scholen zullen nemen, en de opbrengst van de collectes in de kerken is de laat ste maanden ondank: de oproep van Perez niet minder hoog dan tevoren. Van een financiële boycot van de aarts bisschoppelijke acties is geen sprake. Mevrouw Gaillot heeft aanvankelijk gedreigd, dat zij van het excommunicatie- besluit van Mgr. Rummel in beroep zou gaan bij de H. Stoel, via de Apostolische Delegaat in Washington. Maar de Dele- gaat en de autoriteiten in het Vati- caan reageerden prompt met de mede deling, dat zij een dergelijk schrijven van mevrouw Gaillot onmiddellijk zou den doorsturen naar de aartsbisschop van New Orleans. E „Osservatore Romano" heeft in een hoofdartikel het „bewonderens waardig" optreden van Mgr. Rum mel geprezen, en het blad ver klaarde, dat rassenscheiding „zondig" is Ook de „New York Times" had veel lof „voor de moed van de aartsbisschop", die „een voorbeeld had gesteld, geba seerd op godsdienstige beginselen en beantwoordend aan het sociale geweten van onze tijd". Het optreden van Mgr. Rummel is toegejuicht door andere bisschoppen in het diepe zuiden van de Verenigde Staten, die eveneens tot integratie van het katholiek onderwijs willen over gaan. Het was eergisteren precies acht jaar geleden, dat het Opperste Gerechtshof van de Verenigde Staten de rassenschei ding in het openbaar onderwijs ongrond wettig verklaarde. Intussen is er met de integratie in de openbare scholen reeds aanzienlijke vooruitgang gemaakt. L>e aartsbisschop van New Orleans en vele andere prelaten beseffen dat het katho liek onderwijs bij deze ontwikkeling niet achter mag blijven. H. BRONKHORST het aangaan van al te strikte afspra ken, de beslissing over oorlog of vrede zouden kwijtraken aan kleine, krijgs haftige bondgenoten. Zij legden een voorkeur aan de dag voor politieke oplossingen en in dat verband paste ook een duidelijke herwaardering van het neutralisme, in Azië maar ook el ders. In het televisiedebat met Nixon zei Kennedy, dat hij er een tegen stander van was om „iedere rots en ieder eiland" te verdedigen en hij be tichtte zijn opponent ervan een „schiet graag" politicus te zijn. ang nadat de lampen in de tele visiestudio's waren gedoofd en ook lang nadat het Amerikaanse volk zich over de opvolging van '-h'iwe* had uitgesproken, toonde Jaren achtereen hadden de Verenig de Staten hun beleid in zuid-oost-Azië laten bepalen door de veronderstelling, dat ieder ogenblik een communistische poging kon worden verwacht om het hele continent onder de voet te lopen. En de communisten hadden ook wel degelijk afzonderlijke acties onderno men op ver uiteengelegen sectoren van het front: in Korea en in Vietnam. Alleen om die reden zou het dus al on juist zijn geweest de staf te breken over dé militaire bondgenootschappen, die Amerika vaak in alle haast was aangegaan. Maar het was een feit, dat de grote, algemene aanval van de communisten tot dat ogenblik ach terwege was gebleven. Op zijn beurt leidde dat ertoe, dai Amerika in tal van Aziatische landen re'giems had gecontinueerd, die als eni ge verdienste hadden, dat zij anti-com munistisch waren. De anti-communisl Syngman Rhee liet een corrupte dic tatuur opschieten in Korea. De anti communist Tsjang Kai-sjek knevelde de oppositie op Formosa. En de anti-com munist Ngo Dinh-diem stichtte in Zuid- Vietnam een uitermate knusse oli garchie. Een rondborstige Amerikaanse gene raal in Korea zag de gebreken van deze noodverbanden wel in. „Ik weet best dat Syngman Rhee een terrorist is", zei h(j, „maar hij is in ieder geval ónze terrorist". Wijlen minister Dulles wilde er even wel geen kwaad woord van horen. Zijn uitspraak „Neutralisme is immoreel" was een soort generale absolutie vooi alle communisten. John Kennedy behoorde tot degenen, die eigenlijk wel graag af wilden van deze louter militaire benadering van de zaak. Zij wilden in de eerste komen, dat de Verenigde Kennedy zich bereid de nieuwe poli tiek-strategische conceptie te verwezen lijken. Het duidelijkst is dat gebleken in het koninkrijk Laos. Daar was trouwens ook naar het scheen de meeste ruimte voor experimenten. Bovendien waren alle ingrediënten aanwezig. Sinds de staatsgreep van kapitein Kong Lae in augustus 1960 heerste er een verwarde situatie. Het land was uiteengevallen in drie groeperingen: een neutralistische onder leiding van prins Soevanna Phoema, een commu nistische onder leiding van diens half broer Soevannoevong en een westers- rechtse onder de nominale leiding van prins Boen Oem (de werkelijk leider was en is generaal Phoemi Nosavan). De regering-Eisenhower legde een nauwverholen voorkeur aan de dag voor de groep van Boen Oem en zij steunde de neutralisten alleen, omdat ook de Russen (die in Abramov een zeer ac tieve ambassadeur hadden) dat deden. Het koninklijke leger van Phoemi No savan zocht zijn kracht vooral in de sterkte van zijn tegenstanders. Zelf toonden de koninklijke strijders zich merkwaardig inefficiënt. Maar zij slaag den er voortdurend in Amerika tot gro tere investeringen te brengen. Er is waarschijnlijk niemand ter wereld, die het communistische potentieel drama tischer kan schilderen en die de com munistische activiteiten schaamtelozer kan overdrijven, dan de militaire woord voerder in -Vientiane. Een van de eerste beslissingen, die Kennedy als president nam, was, dat hij wilde proberen de Amerikaanse fi nanciële en prestige-verliezen in Laos tijdig te beperken. Hij verklaarde zich derhalve bereid te streven naar een herstel van de driepartijencoalitie, die al eens eerder van oktober 1957 tot juli 1958 had bestaan en vervolgens de neutraliteit van het koninkrijk te respecteren. I.SM1 Toen Nixon nog Amerikaans vice-president was, hy de zaak van nationalistisch China bepaald toegedaan. Men ziet hem hier (midden) in Taipei met Tsjang Kai-Sjek rechtsen minister K. C. Yen. Dit was zo ongeveer het enige punt, waarover hij overeenstemming bereik te met premier Khroesjtsjev. tijdens hun onderhoud te Wenen in juni van het vorig jaar. Dat akkoord tussen de Grote Twee werkte stimulerend op de werkzaamheden op de internationale conferentie voor de oplossing van de Laotiaanse kwestie, die een maand te voren in Genève was begonnen. ,.vyiivv> zouden kwijtraken aan_kleine, krijgs- het commumsnscne poientieei arama- De ^new D de Amerikaanse politiek openbaarde zich ook in een vee! grotere verdraagzaamheid jegens het neutrale Indië. Vice-president Johnson raakte tijdens een bezoek aan Nieuw Delhi zo sterk onder de bekoring van premier Nehroe's persoonlijkheid, dat hij hem publiekelijk uitnodigde zijn lei ding „in dit deel van de wereld" voel baar te maken. De Amerikaanse vice-president pro beerde zijn blunder later in Karatsji nog wel te herstellen, maar dat nam toch niet weg, dat de Pakistanen zich bijzonder gebruskeerd toonden. n dat is natuurlijk de grote tegen kant, die er aan de politiek van Kennedy ten opzichte van zuid- oost-Azië zit. Zijn bondgenoten gaan bouderen over de gunsten, die aan neutralen worden verleend. Zij vragen zich af, of het nog wel lonend is de last aan impopu lariteit te torsen, die een bondgenoot schap met Amerika nu eenmaal mee brengt. President Ajoeb Khan van Pa kistan heeft zich bij zijn jongste be zoek aan de Verenigde Staten in die zin zeer duidelijk uitgesproken. En in Laos zijn de rechtse royalisten aan het werk getogen om Kennedy's beleid te doen mislukken. Noch door de vertogen van onderminister Harri- man, noch door financiële druk hebben zij zich laten bewegen tot het aangaan van de gewenste coalitie. Zij hebben hun toevlucht genomen tot het mid del, dat ook Tsjang Kai-sjek wel heeft toegepast: het ostentatief versterken van moeilijk te verdedigen posten (de Chi- lese generalissimo had betrekkelijk kort voor het Kennedy-Nixondebat de eilanden Quemoy en Matsoe versterkt). Phoemi Nosavan en Boen Oem ver sterkten Nam Tha, hetgeen de com munisten toch al geïrriteerd door het rechtse getalm en óók door aan- Toen de jongste crisis in de Laotiaanse kwestie ontstond, vertoefde de neutralis- wijzingen, dat hun eigen guerrilla-tac tische prins Soevanna Phoema in Parijs. Toen is deze foto van hem gemaakt, tiek nu tégen hen wordt gebruikt ilaats voor- Sindsdien heeft hij zich bereid verklaard naar Laos terug te keren en alsnog te als een provocatie opvatten. Zij gingen itaten, door trachten een nationale coalitieregering te vormen. tot de aanval over en alleen de mili- e HINA aipfxOT} THAILAND *V (SIAM) Pnompenh NOORD-VltT- NAM(commun) I iVF' mi taire woordvoerder in Vientiane bleek pal te staan. President Kennedy is nu inderdaad gedwongen tot het nemen van enkele militaire maatregelen, maar het zou best eens kunnen zijn, dat die niet meer bedoeld zijn om de rechtse groepering '".Ga08 alsnog op de been te houden Hij zal zich nog zijn boutade tegen Nixon over „iedere rots en ieder ei land herinneren. En onderminister George Ball heeft uitdrukkelijk gezegd dat Amerika naar een politieke oplost sing in het koninkrijk blijft streven en niet %lle voortekenen zijn even on gunstig. De bewegingen van de Amerikaanse vloot en de activiteiten van de mari niers dienen misschien vooral om de landen, die nog altijd Amerika's bond genoten zijn (Thailand, Pakistan) een hart onder de riem te steken. Zij die nen ook om de ergernis van conser vatieve groeperingen in het Amerikaan se Congres (die zopas nog hebben be knibbeld op de verstrekking van gelden aan het neutrale Indië en die nog altijd de „China Lobby" in hun midden heb ben) enigszins te doen bedaren. H. J. NEUMAN.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1962 | | pagina 19