^ijdag
Nieuwe Schiedamsche Courant
Voorlopig geen beroep op Veiligheidsraad
Waar regering bindt zich niet
"an overdracht zonder meer
r- Luns houdt vast aan
^beschikking Pap oea's
to
v-d.A.-motie
Verworpen
,1
1
m
Anti-reclame
Aurora 7 daalde 350 km.
voorbij de landingsplaats
Oe
Thantgeeft
het plan-Bunker
Tijdelijk VN-gezag; bestuurs-
overdracht na max. twee jaar;
vrij
garanties zelfbeschikking
li?
°ht
«i Weekeinde
.wikkelingen
111 geschil"
iii?» a»!
BRITSE troepen
naar THAILAND
NA DRIE REIZEN ROND DE AARDE
fe'i °-'n ae
rk.ï
Het
weer
Nog steeds te houd
S nverw?i???d het Plan-Bun*
r Aiotif, te aanvaarden; in
ri!,, ^.erd verwaarloosd,
W Is a] n'Bunker slechts be
lets een nader uit te wer-
J''4'jistrr
SS
b
Nederlandse vracht
auto veroorzaakt dood
van drie jonge Zweden
25 MEI 1962
J^et
atl onze parlementaire
redacteur)
25 mei De
tftdnnSe regei'ing is bereic
«iws Vai,°SL' Verder te praten op
gph S°edvi let Plan-Bunker, dat
v en van de secretaris-
.de Verenigde Naties,
is bekend gemaakt.
Tvve
<Jat\?arner echter meege-
lha.nrt Nederland zich niet op
kan binden aan het
C^s'hetr\r dent De Quay heeft
<ki'lVepri„ ^ieuw-Guinea-debat in
3unt V'vci"Dinüen aan
QUi het fn dit Plan: overdracht
aan t tuur over Nieuw-
W "tapva» ndonesië. Alle aspec-
hd? van n- m°eten eerst onder-
Dp r, lscussie gaan vormen.
«it
(ftVtyj fLUa;y sloot zich in dezen
r!>V.p Visio
p)VJ5,lc van mr. Blaisse
firin, at de Kamer zich met
92j^eh iritL kon verenigen, is
W stem, et verwerpen met
Vr,r rriot j len Van een socialis-
W, Uitpp^' waarin de regering
S f,
«5S?™ "SST.
S np". C'. W. A.
la"Teea''ïsaUeSiëv?" vTs. bij de
«>4°;
''^"l?ft<^ae^a8iLdda?egenWCl0r^'ger
&N.
S el i den' Van de zi.ide
^^S&ok>SChÜ— e"
fcVS* 2aterda^fL,5el2ï uf®
iW1"
(Nog) geen stappen
Luns loopt kwaad weg
Tocn tijdens de rede van pre
mier De Quay uit de Kamer de
vraag werd gesteld of de uit
gereikte tekst van het plan-
Bunker de originele voorstel
len bevatteverzocht minister
Luns verlof om een toelichting
ie geven, zoals hij even later
ook deed. Zo kon het gebeuren
dat prof. De Quay en mr. Luns
op een gegeven moment samen
op het spreekgestoelte stonden.
CAPE CANAVERAL, 25 mei
(A.F.P., Rtr., U.P.I.) Miljoenen
Amerikanen, gekluisterd aan hun
radio- en TV-toestellen, haalden
gisteravond om zes minuten voor
half acht verlicht adem. Op dat
moment werd bekend dat Scott
Carpenter, de tweede Amerikaan
die in een ruimtecabine drie banen
rond de aardbol heeft beschreven,
was waargenomen op een red
dingsvlot in de Atlantische Oce
aan. „Kennelijk verkeert hij in
goede welstand". Een angstige
periode van vierenveertig be
nauwende minuten was achter de
rug. Kapitein-luitenant ter zee
Malcolm Scott Carpenter had om
18.18 uur met succes zijn drie
SiNibi ^COmrrH=>ntaron''z°genaamde plan-Bunker, is een
Ah "a "is v.. 'einde gekomen. Tijdens het Ka-
Vh V^6ls h
N"uw-
(Van onze parlementaire
redacteur
DEN HAAG, 25 mei Aan de
langdurige onzekerheid om
trent de juiste inhoud van het
merdebat over Nieuw-Guinea
heeft prof. De Quay gisteren de
tekst van het plan tijdens de
pauze aan de Kamerleden kunnen
verstrekken. De waarnemend
secretaris-generaal van de Ver
enigde Naties, Oe Thant, had hem
daartoe daags tevoren in een tele
gram toestemming gegeven.
rondjes rond de wereld getrokken
en stelde zijn remraketten in wer
king. Hij deed dat echter precies
vijf seconden te laat: Gevolg: zijn
ruimtecapsule, de Aurora 7,
„schoot" 350 kilometer over het
tevoren vastgestelde landingsge
bied heen alvorens in de oceaan te
landen.
Sleepboot Noord-Holland
heet nu „Selat Berhala"
Goede start
Noordelijke wind
Het nieuwe dagblad
aAN-BUNKER ALS GESP1ÏËKSBASIS
i heeft hieraan toege-
'f|| #1 Kcri !1 Ir h»t t,it
""«li i
'""ill
daf r'.Kering liet standpunt
"estuursoverdracht a
""""iiiiiiiiiiiiuiiiMniniiiHiiHiiiiiuiii
\^W V
lïA. mei (Reuter, UPI)
"«slLOe n,h"'« secretaris-generaal
«hSA Van \eeu K'stereu in
ï"ehk'"ge kieü ,n anderhalf uur over
hiij* v.?eR Guinea afzonderlijke
'if|
"No? tl. "1' a lloon voor.
°eit<<ii)
a afloop voor-
,'WI, ,i'.'',0ncsi;;l a" Vdlai Stevenson
ïich f, koahardjo IVirjo-
""rÜ6 °i'hv!ti iCt homend week-
v°oiïoeae ge,> in het con"
W v? Vp® Old pi,, u g om Vler uur
tSh^Utp rvvacilt.en bekendmaking kan
MVjLvj3rm\,hiJ wilde niet zeg-
fti®H Zon'rt
de
zeg-
bedoelde ontwik-
,„i bpk-1?^enien en waar zij
«e^Sen Sott zou dgemaakt' Vo1"
ZouH°a' wanneer zich ont-
ruUflpn cint-
Kesoh v?or^oen dit „hier
'i aT iïi|tSteravond verklaard,
r.?5leg n
aanvankelijk
de tekst van het
VVi tot Ptan-Bii'nift Thant ge-
«se 2aterdac keL geheim
«u0-"i echn. hid w dag vier UU1
!|"y ,7r eraanWaarnemers herin-
an dat de inhoud van
Sft,''Vphaa^"1 Wag'V "f ^euermnas
®s>.. Df 8 Werxi o-f 2V-^en' dinsdag
.er-nresident De
die op Nederlands
priori aan wie dan ook niet moet worden
afgewezen, maar dat het blijft aaankomen
op de omstandigheden. Daaronder ne
men de belangen van de Papoea's een
centrale plaats in. En een vaii die be
langen is en blijft voor minister Luns
het zelfbeschikkingsrecht. De minister
president heeft voorts de suggestie, die
hem van verschillende zijden uit de
Kamer werd gedaan, dat het tijd wordt
dat de regering zich tot de Veiligheids
raad wendt in verband met de toe
nemende gevechten in de A'ogelkop,
van de hand gewezen.
Prof. De Quay gaf foe, dat men kan
spreken van een „halve oorlogstoe
stand", maar omdat de regering alles
in het werk wil stellen om tot een
vreedzame oplossing van het conflict
te komen, wil zij juist niet reeds
thans overgaan tot het doen van stap
pen in het kader van de Verenigde
Naties. Dit immers zou de kans op
een hervatting van het gesprek met
de Indonesiërs juist verminderen.
Prof. De Quay liet doorschemeren,
dat wat vandaag nog niet kan, morgen
misschien tot de mogelijkheden zal
behoren. De regering volgt de situa
tie, die zij zeer ernstig acht, nauw
keurig.
De minister-president toonde zich over
liet neerlaten van 420 parachutisten
door Indonesië op zichzelf nog niet ge
alarmeerd. De parachutisten zijn ver
spreid en overal ingesloten, zij hebben
geen contact met de papoea's, ze zijn
slecht gesitueerd en er is voor hen geen
uitzicht op enig militair succes, zo stel
de hij vast. Met een aantal Kamerleden
sprak prof. De Quay zijn bewondering
uit voor het goede moreel en de paraat
heid van de Nederlandse strijdkrachten
op Nieuw-Guinea. De Indonesische be
richten over verliezen onder de Neder
landse troepen en Indonesische over
winningen op Nieuw-Guinea sprak hij
met klem tegen.
Het debat over de situatie rond
Nieuw-Guinea heeft tot na midder
nacht geduurd. De tribunes waren tot
het laatste ogenblik geheel bezet. Be
halve de minister-president en de
minister van Buitenlandse Zaken mr.
Luns waren ook de minister van De
fensie, ir. Visser, en van Binnenland
se Zaken, mr. Toxopeus, aanwezig met
le staatssecretarissen Calmeyer en
De Jong (resp. Defensie en Marine)
en mr. Bot van Nieuw-Guinea.
Voor minister Luns eindigde het de-
bal onbevredigend. Hij verliet na afloop,
zonder verder nog iemand te willen
spreken, in Ijltempo de zaal. Zijn ont-
stemdheid was veroorzaakt doordat op j
bet laatst de formulering ter sprake
kwam, waarover hij met de Ameri
kaanse minister van Buitenlandse Zaken
Dean Kusk tijdens de NAVO-besprekin-
gen in Athene tot overeenstemming
was gekomen. Hierin werd tot uiting
gebracht, dat Nederland zich had be
reid verklaard „alle voorstellen van het
plan-Bunker, ondanks de onderbreking
van het gesprek met Indonesië, volledig
te willen bespreken, mitsgaders alle
mei het vraagstuk samenhangende on
derwerpen, welke door eén van de par
tijen relevant worden geacht."
Mr. Biesheuvel (A.R.) had deze for
mulering „een volmaakt overbodige
zaak" genoemd. Immers, het plan-Bun
ker was reeds, dank zij de onderhande
lingen van dr. Van Roijen, op een es
sentieel onderdeel aangevuld. Daarbij
was een duidelijke garantie verkregen
voor het veiligstellen -an de belangen
van de Papoea's, inclusief hun recht op
zelfbeschikking. Dit was precies wat
mr. Luns primair noodzakelijk acht.
Waarom heeft de minister in Athene
daar toch nog een tweede zekerheid
aan toe willen voegen? De A.R.-fractie
wilde er het fijne van weten en ook
anderen informeerden ernaar. Alleen
prof. De Quay ging er in zijn dupliek
op in. Maar zo luchtig, dat de Kamer
niet veel wijzer werd. Minister Luns
scheen te verstoord te zijn om de mi-
nister-president aan te vullen; een
uitnodiging vail dr. Kortenhorst daar
toe wees hij van de hand.
Dc televisie-kijkers mochten gister
avond meemaken op welke wijze de
socialistische fractieleider in de Twee
de Kamer wel eens interrupties
plaatst. De heer Burger vormde met
zijn hand een toeter en poogde met
een rood hoofd en machtig brullend
de hamerslagen en vermaningen van
de Kamervoorzitter te overstemmen.
Wij kunnen de kijkers verzekeren, dat
zoiets in de Kamer even zelden voor
komt als het roffel en met schoenen
op de lessenaars in de Assemblee der
Verenigde Naties. Wij zouden wel
eens wi Ilcn weten hoeveel politieke
uitzendingen de P.v.d.A. denkt nodig
te hebben om het kwajongensachtig
gedrag van haar Iractieleider in de
Fweede Kamer te doen vergeten. Zou
men de kijker kunne i vertellen dat de
heer Burger zozeer legen de reclame-
televisie gekant is. dal hij zich ver
plicht acht zichzell en zijn partij eni
ge anti-reclame aan te doen?
(Zie vervolg elders c'.it blad)
BANGKOK, 25 mei (Rtr) Enge
land zal een contingent troepen naar
Thailand zenden, zo heeft de Thailandse
regering gisteren bekendgemaakt. De
Britse troepen komen in het kader van
de Zuidoostaziatische Verdragsorganisa
tie ZOAVO. Ook Australië en Nieuw-
Zcelaml hebben troepen voor Thailand
toegezegd. Amerikaanse troepen zijn
reeds in Thailand.
In welingelichte kringen meent men,
daL de Australische en Nieuwzeelandse
contingenten pas over enkele dagen in
Thailand verwacht kunnen worden. De
Britse troepen worden vandaag ver
wacht.
Astronaut Carpenter
was 43 minuten zoek
a a n v ;i n f p>" 1c e e r d even-
t'Jdstip lpk met dc V-N-
7""* k,0°fdartiu Tlenland "e pen-
-b^e^k^nsch^v pop.
kf v)^^rei^men'1^Pldons^ '™et
"r, "f adzarne L d,9nes'ë, wil het
V?" u6 sti? kei 5g .lnS komen, de
k ""tin e" Het reden gebied
A'! 'eidon ,geschi« 2°u
onmiddellijk
Sezet. I>e Amerï-
van me-
liv 'U 'Hpa .)a>_ "'«"iuucuijA
Het o?Je gevechten in
Xo aiihijenschanrtin-i sPrak in d't
houding^!?
W-G dle zij beti
!estand heeft -
tj'j'W'S, 5«ae ""end af" ♦affew?nd
"$hA k MBt - ,f De te Londen
bleek van
nesische infiltraties
de Plaki °or Ult - -
mannen van Bunker
ers „elke
voor uitstel van
Het plan is sinds begin april geheim
gebleven. Bij de toen aangevangen ge
heime besprekingen met de Indonesiërs
over het samenstellen van een agenda
voor onderhandelingen over Nieuw-
Guinea, is de diplomaat Bunker, wiens
naam spoedig uitlekte, als bemidde
laar opgetreden. Hij maakte een plan,
dat met een aanbeveling van de Ame
rikaanse regering het Nederlandse ka
binet werd toegezondep, en dat naar
hij zelf heeft gezegd, „a wide field of
agreements" opende. Het moest dus
slechts worden gezien ais een basis
voor de uiterst moeilijke besprekingen
tussen Indonesiërs en Nederlanders,
die door het verbreken van de diplo
matieke betrekkingen door Indonesië
elkaar officieel enige .jaren niet meer
hadden gezien. Een van de punten van
hel plan is dan ook het herstel van
dez' betrekkingen.
Zoals mr. Luns in dc Tweede Kamer
heeft meegedeeld, is het vierde punt
van het plan later aangevuld nadat
dr. Van Roijen, ambassadeur in de
V.S., in Den Haag was geweest om het
kabinet in te lichten over de bedoelin
gen van de lieer Bunker. Het is <oen
voorzien van de gewenste garanties,
die de Nederlandse regering eiste in
verband met haar principieel uitgangs
punt, dat het recht van zelfbeschikking
voor de Papoea's verzekerd moet zijn.
De niet-officiële vertaling van het
geamendeerde plan („Voorsteilen inza
ke onderhandelingen tussen de rege
ringen van Indonesië en Nederland")
luidt:
li De regeringen van Nederland en
Indonesië tekenen elk afzonderlijke
overeenkomsten of een enkele over
eenkomst, welke worden aangebo
den aan de waarnemend secretaris
generaal der Verenigde Naties.
2. De Nederlandse regering komt over
een het gezag over W e st-N i e uw-Gui
nea over te dragen aan een tijdelijk
uitvoerend gezag onder de waarne
mend secretaris-generaal van de
Verenigde Naties op een nader te be
palen datum. De waarnemend secre
taris-generaal van de V.N. be
noemt een wederzijds aanvaardhare
niet-Indonesische bestuurder,
die op zich zou nemen het gebied te
besturen voor een periode van niet
minder dan één. doch niet meer dan
twee jaar. Deze bestuurder zou zorg
dragen voor de beëindiging vaa het
Nederlandse bestuur onder omstan
digheden, die de inwoners van het
geliied de gelegenheid verschaffen
een vrije keuze uit te oefenen in
overeenstemming met het gestelde
N1f. Deze bestuurder zou hoge
Nederlandse functionarissen vervan-
gen door niet-Indonesische en niet-
INederlandse functionarissen, in dienst
genomen op arbeidscontract voor
korte termijn (één jaar).
3' jHet "jde'Ök uitvoerend gezag onder
de waarnemend secretaris-generaal
van de V.N. bestuurt West-Nieuw-
Gumea gedurende bet eerste jaar
mat behulp van niet-Indonesisch en
met-Nederlnds per.sc~.eel. Met in
gang van het tweede jaar vervangt
de waarnemend secretaris-generaal
de V.N.-functionarissen door Indo
nesische functionarissen, waarbij
wordt aangenomen dat tegen het ein
de van het tweede jaar de volledige
bestuursmacht is overgegaan aan In
donesië. V.N.-personeel voor techni
sche hulp zaj aanblijven in een ad
viserende hoedanigheid en om bij
stand te verlenen ter voorbereiding
van het uitvoeren van de bepalingen
-.van par. 4.
Indonesië gaat ermee akkoord om
iet de bijstand en onder deelneming
van de wnd. secretaris-generaal van
de V.N. en van V.N.-personeel regelin
gen te treffen om de bevolking van
het gebied de gelegenheid te geven
om vrije keuze uit te oefenen niet
later dan jaren nadat Indonesië
volledige bcstuursverantwoordelijk-
lieid voor West-Nieuw-Guinea op zich
heeft genomen. De Nederlandse re-
gering gaat akkoord met bestuurs-
overdraeht in overeenstemming met
dit voorstel op voorwaarde dat de
Nederlandse regering, als gevolg
van formele onderhandelingen, toe
reikende garanties ontvangt voor de
veiligstelling van de belangen van
de Papoea's, incl. het recht op zelf
beschikking.
t Indonesië en Nederland komen over
een de kosten van het voorgaande
gezamenlijk te dragen.
6. Wanneer deze overeenkomst is ge
tekend, zullen de regeringen van In
donesië en Nederland normale diplo
matieke betrekkingen hervatten."
Door dc grote hitte, die zich door
de landing in de dampkring ontwikkel
de, viel bovendien liet radiocontact
tussen de Aurora en Cape Canaveral
uit. Om 18.41 maakte kolonel Powers,
de perschef van Cape Canaveral, be
kend dat volgens de berekeningen Car
penter riu in zee moest zijn geland
Niemand wist echter waar. Pas 43
minuten later kwam het verlossende
bericht: een vliegtuig van de marine
had de capsule waargenomen. Scott
Carpenter maakte het kennelijk uit
stekend. Hij zat op een vlot, eer. van
de attributen die hij aan boord had,
en zwaaide vrolijk naar de bemanning
van het vliegtuig.
Aanvankelijk was het de bedoeling
dat het vliegtuig, een amphibie, op het
water zou landen en de astronaut aan
boord nemen. Omdat de zee nogal woe
lig was, bleek dit echter niet mogelijk.
Daarom moest Carpenter wachten tot
twee helicopters met straalaandrijving
van het vliegdekschip Intrepid bij hem
zouden aankomen. Dat duurde nog ruim
twee uur. Pas om 21.39 uur meldde de
marconist van de Intrepid, dat de ruim
tevaarder aan boord van een der heli
copters was gehesen. Daarna duurde
het nog eens ruim vijftig minuten voor
dat de helicopter op het rhoederschip
was teruggekeerd.
Carpenter werd op het eiland Grand
Turk zeer hartelijk begroet door de
ruimtevaarder Glenn die in februari
driemaal om de aarde wentelde. In
een ziekenhuis op het eiland zei Car
penter dat de zonsopgang en -onder-
SCOTT CARPENTER
.geslaagde ruimtereis.
gang die hij tijdens de ruimtevaart
had waargenomen, mooier zijn dan
alles wat hy op aarde heeft gezien.
Kolonel Powers deelde Jater mee, van
Carpenter te hebben gehoord dat deze
in de ruimte enkele angstige ogenblik
ken had meegemaakt, namelijk toen
hij op het punt stond de remraketten
in werking te stellen. De ruimtevaar
der had zich toen afgevraagd of hij nog
wel voldoende brandstof had om de
hoogte van het ruimteschip te rege
len.
Dat het marinevliegtuig Carpenter,
na zijn spoorloze verdwijning, nog zo
betrekkelijk snel wist te vinden was
een gevolg van het feit, dat een auto
matisch baken, dat aan de Aurora
was bevestigd, na de landing op het
water enkele signalen uitzond. Aan de
hand daarvan kon de landingsplaats
bij benadering worden vastgesteld.
Van Carpenter zelf hoorde men taai
noch téken.
JÖNGKOPING (Zweden) 25 mei (UPI)
Een Nederlandse vrachtauto heeft
gisteravond hier dc dood veroorzaakt
van drie Zweedse jongelieden. Volgens
de politie gebeurde het ongeluk op de
rijksweg E-l in ile buitenwijken van
Jöngköping. Het Nederlandse voertuig
botste tegen (le wagen waarin de drie
Zweden zaten; het ongeluk veroorzaak
te een ernstige verkeersstagnatie.
De stoffelijke resten der drie slachtof
fers moesten met snijbranders uit het
wrak van de wagen worden bevrijd.
Geen van de twee inzittenden van de
Nederlandse vrachtwagen liep letsel op;
zij werden voor een verhoor naar het
hoofdbureau van de politie gebracht.
Volgens de politie is de Nederlandse
wagen geregistreerd „in een dorp op
ongeveer dertig kilometer van Rotter
dam".
IJMUIDEN, 25 mei Uit de Lloyd's
Index een wekelijks verschijnend
boekje van Lloyd's met alle schepen
ter wereld met hun laatste positie en
bijzonderheden valt af le leiden, dat
de Indonesiërs de sleepboot „Noord-
Holland", die Van Wijsmuller in beslag
werd genomen en geconfiskeerd, heb
ben herdoopt. De naam van het schip
luidt thans „Selat Berhala". Gegevens,
dat hef schip ook reeds onder deze naam
heeft gevaren, zijn uit de Lloyd's In
dex nog niet te halen geweest.
TAIPEH, 25 mei (Reuter) De ver
tegenwoordigers van Argentinië, Brazi
lië en de Dominicaanse Republiek op
Formosa hebben meegedeeld dat emi
gratie van Chinese vluchtelingen uit
Hongkong naar hun landen wordt ver
welkomd.
Gistermiddag om kwart voor twee
werd Amerika's tweede astronaut (als
nien de korte „ruimtesprongen" van
Shepard en Grissom meerekent: de
(Vervolg op pag met Landskroniek!
Verwachting tot zaterdagavond
(opgemaakt te 11.15 uur)
Plaatselijk enkele buien, maar ook
enkele opklaringen. Krachtige tot
matige noordelijke wind. Iets minder
koud.
Zaterdag:
Zon: 4.32-20.42. Maan: 1.34-11.28.
(Van onze weerkundige medewerker)
DE BILT, 25 mei Het hogedruk-
centrum dat by noord-west Schotland
is aangekomen, ziet nog geen kans
naar de Noordzee door te drukken. Een
uitloper van het lagedrukgebied boven
Zweden trok vandaag in zuidelijke rich
ting over ons land met enkele buitjes
en vry veel bewolking. De lucht die
ons land bereikt blijft ook morgen van
de Noordzee binnenstromen waarvan
het water een temperatuur van 10 gr
k?e,ft-.Hierdoor blyft het nog te koud.
Wei zyn er tijdens het weekeinde meer
opklaringen te verwachten waarbij het
door een minder sterke wind overdag
iets aangenamer zal zijn.
Astronaut Scott Carpenter na zijn ruimtevlucht dobberend i neen rubberpiot. Rechts naast icm eveneens in een vlot
een van de artsen, die per parachute is afgeworpen, om de ruinitevaarder.bij te slaan. Links de capsule „Aurora
