Raakt de Bondsrepubliek
Vele grieven en aanklachten
in Bad Boll onderzocht
onder
t
r
O
„St. Martinus" ontevreden
over ontslagmaatregelen
De „Barbier"
van Rossini
Franse kluchtigheid
mplaats van Italiaanse buffo
Foeilelijk visueel beeld
in LAOS
HET KATHOLICISME IN DUITSLAND I
Tiet gevaar
der sekten
Risico van
verkeerde indruk
N
Rechtspositie onderofficieren
hierdoor niet heter geworden
Gezellig, zon pijp... ei
heerlijk die geur van
de pijptabak met het
unieke aroma
BRONWATERS
Enigszins vreemd mengbeeld
Bezetting van de
eerste orde
E.E.G.-ministerraad beslist
1425 miljoen voor tweede
5-jaren plan van EURATOM
Reactorcentrum Petten krijgt
1 IE*. 1
j. IVA'.k
Weer impasse
J
^et nieuwe dagblad
WOENSDAG 20 JUNI 1962
Voor de derde keer heb k
onlangs het jaarlijkse con-
gres van de leiders der Ka-
holieke en protestantse pers in
fpjitsland bijgewoond. De eerste
Oeenkomst te Maria Laach in
1959 had het Concilie tot
°®a, de tweede, in de evangeli-
che Academie van Arnoldshain,
ebandelde het atheïsme. Dit jaar
\vamen wij bijeen in Bad Boll,
Ussen Stuttgart en Ulm. Er ston-
en verschillende onderwerpen op
et program. Zoals gebruikeliiK
erden zowel gemeenschappelijke
Problemen besproken als vraag-
'ukken, waarover katholieken en
protestanten van mening verschil-
Gn- De discussiethema's gingen nu
„v'er het gevaar van clericalisatie
tP°r Duitsland, de groei der sek-
v n> het gemengde huwelijk en de
/r^'achtingen ten aanzien van
Gt komende Concilie. Meer dan
onderd hoofdredacteuren van
ranten en tijdschriften hebben
au deze bijeenkomst deelgeno-
s fn' He gevoerde besprekingen
Ghenken een duidelijk inzicht in
t e Problemen, die de Duitse Chris-
Pon van vandaag bezig houden.
elke
O
Noc
door
ANTOINE WENCER A.A.
DRY SUPERIOR PALE
sedert eeuwen een
der meest
gerenomeerde
uoor uw gezondheid
en
voor uw genoegen
Meesterwerken uit het
Rijksprentenkabinet
DEN HAAG,
19 juni Voor
die ene keer in
wel kan zien. Verlegen om een
werk had iiet Holland Festival
dus niet behoeven te zijn.
het Nederland
gegeven is grote
opera in inter
nationale bezet
ting te zien en
te horen, moest
men iets anders
verwachten dan
Rossini's „Bar
bier", die overi
gens al eens eer
der het Holland Festival heeft op
gevrolijkt. De „Barbier" kan men
tenslotte nog wel eens zien bij de
Nederlandse Opera. Er zijn meer
stukken die men daar niet dan
Sniklachen
Weinig inspiratie
clericale invloed?
(Advertentie)
liTf' publieke opinie maakt zich bljjk-
vl0 r bezorgd over de toenemende in-
bap va" de geestelijkheid op het open
ga® 'even in Duitsland. Men wijt dat
dek ue overheersing van de ehristen-
^o„?,?alis(he Part«- die vrees ge-
'Skh l'e invloed van de geeste-
'ftna °P het openbare leven in Duits-
tlejp 8Piookje ot werkelijkheid? Te oor-
Polie .naar bepaalde verklaringen van
iii„ .lci en reacties van de publieke opi-
,s die invloed werkelijkheid. Er is
stjp, ."Humanistische vereniging" ge-
coJ die strijdt voor vrijheid en tegen
laa7essionalisering van de staat. Bij de
'il)(. verkiezingen constateerde een
hein manifest met diepe bezorgd
Ses i. (lat het openbare leven hoe lan
noe meer confessioneel getint werd,
tc?'irlens cen recent debat in de Bonds.
vaf/ing vroeg een socialistisch afge
wedte houding de regering
<kn*\aan te nemen tegenover de ten-
Siteit tot ..ver-christelijking" der univer.
gpijten. Scharf, president van de Evan-
°hlr,v. Kerk van Berlijn-Brandenburg,
bSwhgs uit Oost-Duitsland verdreven,
^eri;erde' dat men de staat aan de
verkocht had.
n?en van de openbare mening
ihvtenJuit> dat de heIft der Duitsers de
Wped der katholieke priesters te groot
der Dit was het.oordeel van 46 pet.
tip. ondervraagden, 28 pet. waren het
die invloed eens, terwijl 12 pet.
nir" n°g te gering Vonden! Geen me
lig s hadden 14 pet. Met de invloed
Predikanten stemden 57 pet. in: 8
BENGSCH,
bisschop van Berlijn.
pet. vonden hem te groot, 25 pet. te
zwak en 10 pet. hadden geen oordeel.
Als men mgr. Hannsler mag gelo
ven, is dit een sprookje. Hjj heeft de
verschillende punten van beschuldi
ging nauwkeurig nagegaan. Vooreerst
verwilt men de Rooms-Katholieke
Kerk een machtspolitiek te voeren.
Geen enkele katholieke geestelijke zit
tegenwoordig in de regering, terwijl
vroeger wel vee] prelaten deel uit
maakten van het. parlement. Daar staat
tegenover dat zes predikanten lid zijn
van de Bondsdag. De Duitse clerus
■uiiiiiiiifiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiu
keren Goedhart en Schuijt be-
t,?' c,en beiden Spanje van de E.E.G
p sluiten, zolang bet niet demo
nisch is. De heer Goedhart wenste
'"ije met name in zijn motie te
t; tien, de heer Schuijt had een mo-
6itNVaarin Spanje niet werd genoemd,
a) doet denken aan de bekende
Vb mpenfabriek
in Eindhoven,
\vQ .er naam niet in de radio mag
den genoemd.
hze correspondent in
Uiteengezet, dat de Spaanse de-
Spanje
■u - nse de-
(|e c!a^en de toetreding van Spanje tot
tij J-E.G. zouden toejuichen, omdat
cf a&rin een middel zien tot demo-
S,K'Sering van bun land. Zou de heer
dit inzicht hebben verdedigd.
vïf *ou er een aanzienlijk menings-
me' heer Goedhart aan.
S* zÜn geweest. De heer Schuijt
bet kennelijk niet eens met de
anse democraten. Ook hij wilde
l'aHio DCO I I
ien. zo-
buiten de E.E.G. boud
het niet democratisch was. Hij
j(,^ daarin niet naast de Spaanse
G °,®ralen. maar
naast de heer
verschil tussen
oeJi
Qti rb "et verscnn tussen zijn
\s 6 eu die van de heer Goedhart
van formele aard.
K'ej6 heer Schuijt meende, dat het
Vje andse parlement Spanje niet
bij ^jbarrie moest noemen. Maar toen
e debatten was gebleken, dat er
til lC11 W
%s "^eerderheid voor te vinden was,
b standpunt achterhaald. Res-
vo0f e b>en nQg vraag of de K.V.P.
0 tegen een motie-Goedhart zou
V pen' ^'e toch. met of zonder de
Sm aanVQard zou worden. Op dat
<rUi°n* ^1ac' c'e ^ractie van de K.V.P.
overwegen, of zij, die immers
rn f3r'nc'Piële bezwaren had tegen
|hL °''e;Ooedhart, de indruk mocht
'ekeren: de Nederlandse katho-
H||b bel onderiiocratiscbe Spi
Hoofdredacteur van het Parijse
katholieke dagblad „La Croix"
ts heden ten dage minder politiek in
gesteld dan ooit. Wil men de pries
ters een verwijt maken, dan zou dit
eerder op een tekort aan politieke
belangstelling moeten slaan.
Be Kerk zou, zegt men, morele druk
uitoefenen op de ministers en de amb
tenaren. Er schijnt wel eens zoiets voor
te komen, maar de invloed der katho
lieken staat toch in geen verhouding
tot hun aantal. Onder alle universiteits
professoren zijn maar 9,9 pet. katho
lieken; de katholieke studenten vormen
een percentage van 34^5 pet., terwijl
45,3 pet. van de hele bevolking katho
hek is.
Danje
1,1 d(,1 Spare«- kan bet de Spaan-
rr'°Craten baten, als in Nederland
Vt) n''bie-Goedliart wordt aangeno-
s'emmen van cle K-V.P.
aar aanleiding van de verkiezin
gen heeft het Duitse Episcopaat
bepaalde uitspraken gedaan. Het
is mogelijk, dat men zich in an
dere landen daarover verbaast; zelfs in
Duitsland nemen velen er aanstoot aan.
i?» &unste van de bisschoppen moet
echter worden toegegeven, dat zjj zich
heus niet van harte met de verkiezin
gen bemoeien. Zij herinneren de katho
lieken slechts aan hun gewetensplicht
Het is echter te betreuren, dat, in de
Duitse situatie, de aansporing zich aan
zjjn algemene beginselen te houden als
regel gelijk staat met het directe ver
zoek op de kandidaat van de eigen
partij te stemmen. Al is deze toestand
niet bepaald onrustbarend, toch geeft
hij te denken. In elk geval is niemand
er bepaald happy mee.
De laatste grief tegen de Kerk be
treft de staatssubsidie. Mgr. Hannsler
legt er alle nadruk op, dat de finan
ciële hulp van de staat niet mag ge
bruikt worden voor de eigenlijke taak
van de Kerk. De verkondiging van het
Evangelie behoort geheel vrij te zjjn
en onafhankelijk van de staat. Hij
vindt het echter 1 eel normaal, dat de
Kerk in haar pedagogische en culturele
taak, die de hele maatschappy ten goe-
de komt, door de staat gesubsidieerd
wordt.
Principieel kunnen de Katholieken
met een gerust geweten het verwijt van
clericalisme naast zich neer leggen,
daar paus Leo XIII in zijn encycliek
„Immortale Dai" het bestaan van een
dubbele maatschappij erkent: een gees
telijke en een tijdelijke, Kerk en staat.
De eerste behartigt het geestelijk wel
zijn van de mens, de laatste zjjn tij
delijk welzijn. Op hun eigen gebied zjjn
beide souverein.
Tegenwoordig erkent niemand meer
een directe zeggensmacht van de Kerk
over de staat. Het is daarom niet ver
antwoord de staat afhankelijk te noe
men van de Kerk. Maar men mag niet
vergeten, dat de grondwet van de
Bondsrepubliek de Kerk het recht ga.
randeert een rol te spelen in het open
bare leven. Dat recht eist zjj krachtens
haar opdracht voor zichzelf op.
Dat de katholieken tegenover alle
vraagstukken van tijdelijke aard een
bepaald standpunt innemen dat voort
komt uit hun geloofsovertuiging, is,
zegt mgr. Hannsler, niets anders dan
de consequentie van de democratie en
de pluralistische samenleving. Men mag
dit geen clericalisme noemen!
Een protestant stelde in dit ver
band, dat men de positie van de
Rooms-katholieke Kerk onmogelijk
kan beschouwen als alleen maar de
opvatting van een meerder- of minder
heid. De Kerk is meer dan dat! Zij
eist het recht van oordelen op het
gebied van geloof en zeden voor zich
op. Wie haar oordeel afwjjst, stelt zjj
in gebreke; zij beschouwt hem als
on-rechtz innig.
Dit schept een ernstig probleem. Zo
men al van een ongelovige of anders
denkende niet kan eisen, dat hjj de
katholieke opvatting een zekere voor
keur toekent, dan moet men toch van
hem vragen, dat hij deze eerbiedigt
zoals hjj behoort te doen met de me
ning van elke andere bevolkingsgroep.
p het program van de bijeenkomst
te Bad Boll stond een verhande
ling over de sekten. Deze nemen
in Duitsland met de dag toe. Mo
menteel tc"?n ze 900.000 leden. De voor
naamste zijn de Nieuw-Apostolischen
(300.000), de mensen van de Pinkster
beweging (70.000) en de Getuigen van
Jehova (68.000). Deze cijfers zijn veel
zeggend, als men in aanmerking neemt,
dat alle leden van deze sekten ijverige
propagandisten zijn van hun geloof.
De protestant dr, Hühen heeft de sek
ten gedetineerd als protestbewegingen
tegen de kerk, waaruit zij zijn voortge-
i5n' protest is meestal gericht
op het voornaamste kenmerk van die
bepaalde kerk. Zo verzetten de uit het
Protestantisme voortgekomen sekten
zich steeds tegen het beginsel van de
rechtvaardiging en het heil door het ge
loof alleen. Zij verwachten het heil daar
entegen van charismatische of tastba
re handelingen, zoals genezingen, open
baringen van de Heilige Geest enz.
De sekten werden zeer streng be- of
liever veroordeeld. Men wilde ze niet
erkennen als een confessie noch als
een nieuwe vorm van christelijke
vroomheid; men noemde ze een kwaad
en een ontwaarding van het Christen
dom. Zij willen een reactie zijn: op de
wanhoopshouding van de moderne we
reld en daarom ligt hun voornaamste
kenmerk in een apocalyptische visie;
op het ontbreken van een duidelijke
heilsverwachting en daarom hebben zij
een nieuwe heilsleer ontwikkeld; op
het verlies van het vaderland en daar
om cultiveren zjj een nadrukkelijke
broederlijke gemeenschap onder hun le
den. Een oecumenische beweging zal
waakzame aandacht moeten besteden
aan de sekten om ze terug te voeren
tot de kerk.
Sinds deze bijeenkomsten gehouden
worden, is het gebruik, dat de katho
lieke en protestantse deelnemers hun
collega's voorlichten over de situatie
van de kerken in Oost-Berlijn en de ge
hele Oost-zone. Mevrouw Bessert, pers
agente van bisschop Dibelius, sprak
over de steeds tragischer wordende si
tuatie van de protestantse kerk in
Berljjn-Brandenburg. Deze kerk wil
geen politiek van het „voldongen feit'
voeren, m.a.w. men wil niet erkennen,
dat de kerk verdeeld is door de muur
van 13 augustus. Bisschop Dibelius. die
reeds ontslag had genomen, blijft bis
schop, omdat een normale, vrije keuze
van zjjn opvolger onder de heersende
omstandigheden onmogelijk is. De ideo
logische terreur, die vooral op de jeugd
is gericht, neemt met de dag toe,
maar de Duitse Evangelische Kerk ver
zet zich daartegen met grote moed.
Mgr. Klausener besprak de situatie
van katholieke zijde. Niet zelden hoort
men beweren, dat Ulbrieht de katho
lieke Kerk beter behandelt dan de pro
testantse. Deze gewijzigde houding zou
samenhangen met het vertrek van kar
dinaal Döpfner en de benoeming van
mgr. Bengsch. In feite had de benoe
ming van mgr. Bengsch plaats vóór de
13e augustus. Driemaal per maand mag
mgr. Bengsch overdag West-Berlijn
bezoeken. Maar de regering heeft niets
veranderd aan haar principieel vijandi
ge houding, evenmin als trouwens de
Kerk haar onverzettelijkheid laat varen.
Onlangs heeft de regering alle katho
lieke priesters opgeroepen om te gör-
litz een „dag van de vrede" te hou
den. Geen enkele priester heeft aan die
oproep gehoor gegeven.
Er is een nieuw progressief tijdschrift
verschenen voor ontwikkelde leken.
Het heet „Begegnung" (Ontmoeting).
Het verdedigt de opvatting, dat de le-
ken het volste recht hebben voor het
socialisme te kiezen, zonder dat zij
daardoor ontrouw worden aan hun ge
loot. Het communisme probeert altnd
op dezelfde manier in de Kerk binnen
te dringen.
Clan
NIEMFYtR
(Van onze correspondent)
ZWOLLE, 20 juni De vereniging
van Nederlandse Katholieke militaire
ambtenaren beneden de rang van
tweede luitenant van de koninklijke
landmacht en de koninklijke lucht
macht „St. Martinus" heeft gisteren tij
dens het eerste deel van de in Suisse
gehouden algemene vergadering vooral
aandacht besteed aan de „ontslagkwes
tie". De algemeen voorzitter, L. Nihot,
merkte in zijn openingsrede op, dat de
ontslag-maatregelen enerzijds tot gevolg
hebben, dat een door belanghebbenden
aangevraagd ontslag niet zonder meer
wordt verleend, anderzijds de mogelijk
heid inhouden, dat het personeelste
kort ten spijt op grotere schaal ont
slag wordt verleend om medische re
denen dan normaal het geval is.
De voorzitter meent, dat begrip moet
worden opgebracht voor de maatregel
van de minister om in verband met
toenemende spanningen in Europa en
elders een beperking van het ontslag te
bevorderen, al moet eep dergelijke in
greep worden betreurd, omdat hierdoor
de persoonlijke vrijheid van de beroeps
militair wordt aangetast. Begrip op
brengen wil echter nog niet zeggen een
volledige instemming. Na ingebrachte
bezwaren heeft de ministèr dan ook in
een aantal gevallen (56) het gevraagde
ontslag toch verleend.
Het ontslag op medische gronden richt
zich tot de beroepsmilitairen, die
slechts geschikt zjjn voor het vervul
len van diensten bij de vredesonderde-
len. In geval van mobilisatie zou dit
personeel naar huis moeten worden ge
zonden, omdat het niet indeelbaar is
bij een gemobiliseerd onderdeel. Het gaat
de voorzitter te ver indien personeel, dat
tot een normale dienstvervulling bij de
pots, staven etc. in staat is, ontslag
wordt aangezegd. Zouden deze mensen,
zo zich er onverhoopt ooit oorlogsom
standigheden zouden gaan voordoen,
dan ineens niet meer geschikt zijn voor
het vervullen van taken achter de front
lijn? De heer Nihot meent, dat het ver
standig zou zijn, indien de minister
duidelijk laat uiteenzetten, welke opvat
tingen de grondslag vormen voor de
maatregelen. Hij merkte bovendien op,
dat het tijdstip van invoering niet erg
gelukkig schijnt nu aanvulling van het
torps nog altijd veel te wensen over
laat.
In de na de openingsrede volgende
discussie bracht de voorzitter nog
ter sprake, dat de rechtspositie van
de onderofficieren door de maatregel
niet wordt bevorderd. Hjj drong er
tevens op aan, dat benoeming en
ontslag van dit korps wettelijk gere
geld worden. Ook overleg en voor
lichting met en van de zijde van het
ministerie verdienen te worden ver
beterd.
Inmiddels is bekend gewordei., dat
degenen aan wie ontslag werd aange
zegd dezer dagen bericht hebben ont
vangen, dat het ontslag voorlopig wordt
opgeschort tot 1 januari 1963.
In zijn openingsrede wees voorzitter
Nihot ook op de ongerustheid onder het
korps door het euvel van de overplaat
singen als gevolg van reorganisatie. Niet
strikt noodzakelijke overplaatsingen
moeten worden voorkomen, zo zei hij.
,,De jongste salarismaatregelen heb
ben de bezoldigingskwestie wel een
stap nader tot oplossing gebracht doch
eerst in 1965 zal kunnen worden beoor
deeld wat het praktisch resultaat ervan
is geweest". De voorzitter blijft het
overigens betreuren, dat de aange
brachte veranderingen en verbeterin
gen tot stand gekomen zijn, zonder
dat daarin het georganiseerd overleg is
gekend.
Met betrekking tot de structuurkwes
tie werd opgemerkt, dat. zodra het tihans
bi] de KAB in gang zjjnde overleg tot
resultaten heeft geleid mogelijk in
het komende najaar of het begin van
het volgend jaar volledig openheid
van zaken zal worden gegeven.
f Advertentie)
SHERRY
PALOMA
IMP. OUD HAARLEM
(Advertentie)
AMSTERDAM, 20 juni Tot 15 sep
tember is in de zalen van het Prenten
kabinet in het Rijksmuseum een ten
toonstelling ingericht, welke ten doel
heelt aan het publiek enige toppen te
toneri uit het bezit aan prenten en te
keningen waaronder de deelnemers aan
net internationale congres van museum
directeuren. Dat daarbij zowel het oude
bezu als zeer recente aanwinsten zijn,
is een be wij s voor net levende karakter
van de verzameling. Dit geldt zowel
voor de vroege droge naald-etsen van
de Meester van het Amsterdamse Ka
binet, voor de prachtige drukken van
bcnongauer, Dürer en Lucas van Ley-
den als voor de Rembrandt-etsen en en
kele specimina van Goya en Tiepolo.
Door onder de Rembrandt-etsen enke
le door Rembrandt met de hand bijge
tekende proefstaten te voegen wordt het
twee-ledige karakter van de tentoonstel
ling, die natuurlijk een kleine keuze
brengt van enkele van de mooiste Rem-
brandt-tekeningen, geaccentueerd. Daar
voor is de zestiende eeuw in de Neder
landen en over de grenzen met enkele
zeer goede portretten en Bijbelse voor
stellingen vertegenwoordigd. De vijf
tiende eeuw heeft met een stichterspor
tret en een prachtig blad uit de zoge
naamde serie der „oeroemde mannen"
een geheel eigen karakter.
De tentoonstelling, die ook een beperk
te keuze uit de mooiste tekeningen van
de Nederlandse en Vlaamse zeventiende
eeuw brengt, sluit met een groep prach
tige Franse tekeningen, waarbij de na
men Watteau, Boucher, Fragonard, In
gres en Delacroix de grote traditie'van
de Franse tekenkunst op indrukwekken
de wjjze vertegenwoordigen.
Misschien kwam de „Barbier" nu wei
erg mooi uit, omdat men gebruik kon
maken van de enscenering van het Fês-
tival te Aix-en-Provence, dat ook niet
pleegt te schitteren van originaliteit.
Maar koopjes en artistiek belang laten
zich zelden verzoenen. Het Holland Fes
tival doet graag duur voor weinig geld.
Dat is niet de schuld van het Festival,
het jaar, waarin I maar wel van onze overheden, of laat
4m.
BRUSSEL, 20 juni De minister
raad van de Europese Economische Ge
meenschap heeft in Brussel besloten
425 miljoen dollar beschikbaar tt stel
len voor het tweede vijfjarenplan van
Euratom voor wetenschappelijk en tech
nisch onderzoek. Van dit bedrag is 19
miljoen dollar bestemd voor het Eura-
tom-centrum te Petten. De Nederland
se bijdrage aan het totale bedrag be
loopt 29.375.000 dollar (6,9 procent).
Voor het eerste vijfjarenplan van
Euratom, dat in de periode 1958-1962
is uitgevoerd, was bij de opstelling van
het Euratom-verdrag 215 miljoen dol
lar uitgetrokken. Voor het tweede pro
gram had de Euratom-commissie 480
miljoen gevraagd, doch de ministers
zijn b\j de bespreking der hoofdstukken
op 425 miljoen uitgekomen. Dit is een
resultaat waarmee iedereen ingenomen
was, ook de Euratom-commissie. Minis
ter De Pous, die voor Nederland de
ministerraad bijwoonde, verklaarde na
afloop dat er een goed, evenwichtig re
sultaat is bereikt. Hij kon bijzonder te
vreden zjjn, want de semmen die de
ministers uiteindelijk voor de diverse
hoofdstukken van het Euratomprogram
hebben vastgesteld, kwamen vrijwel ge
heel overeen met wat Nederland nodig
achtte.
Deze bedragen zijn (tussen haakjes
het bedrag dat deEuratomcommissie
had gevraagd): Voor het atoomcentrum
te Ispra 72 min. dollar (80), voor het
orgelproject 57 min. (62), voor het cen
trum te Karlsruhe 25 min. (27). voor
snelle reactoren 73 min. (80), voor het
meetcentrum in Mol 11 min. (12,5),
voor vergevorderde gasreactoren 25
min. (80), voor het centrum ;r Petten
19 min. (21), voor de br2 reactor in
Mol 12 min. (14), voor studies met be
proefde reactoren29,5 min. (36), voor
de behandeling van radio-actieve afval
stoffen 5 min. (5), voor de opwerking
van bestraalde reactorbrandstof 14 min.
(15), voor nieuwe reactoren 9 min. (17).
ons zeggen van onze volksaard, die er
niet afkerig van is voor een kwartje op
de eerste rij te zitten.
De „Barbier" dan, en geen woord
kwaad over het werk zelf. Men kreeg
het met een in hoofdzaak Italiaanse
„cast" en onder een Italiaanse dirigent
(Giulini), doch voor de enscenering zat
men vast aan deze opvoering van Aix:
de regie van Maurice Sarrazin en de
décors en costumes van André Derain.
Die combinatie van Italiaanse mu
ziek en Italiaanse musici met Franse
enscenering leverde in dit geval een
enigszins vreemd mengbeeld op. Kort-
gezegd: het stuk was niet geënsce
neerd vanuit het Italiaanse buffo-
begrip maar vanuit de Franse smaak
voor klucht. Dit impliceert dat men
weinig vanuit de muziek werkte en
veel van het Franse gevoel voor farce
uit. Voor een weinig in de traditie D
van het muziektheater geverseerd Kenato Capecchi als Figaro en Teresa Berganza als Rosina in „De Barbier van
publiek als wij nu eenmaal zijn, hin- Se villa"
4* :W:<
V
.m-
55 'O
afGw.
dert dit niet bijzonder. Men hoort
Rossim, de geliefde Barbier, en men
hoort inderdaad een reeks prachtige
zangers, terwijl men daarbp een cli
max van „gags" beleeft, die de zaal
in de scène van de muziekles en Bar-
tolo's scheerpartij tot lachen, gieren,
brullen brengt. Begrijpelijk, de regie
is vindingrijk genoeg geweest en Ita
lianen zijn geboren buffo's. Ze spelen
met zwier en genot. Maar heeft het
allemaal zoveel te maken met Rossi
ni's muziek?
Die muziek is werkelijk geestrijk ge
noeg om er niet meer bij te doen dan
wat zjj zelf oproept en voorschrijft. We
zijn ver buiten het terrein van de opera
beland, als we zo aan het sniklachen toe
zijn, dat er geen muziek meer te horen
valt. Maar ook vóór het zover komt, zijn
er al stoornissen genoeg. De ensembles
komen herhaaldelijk tot vertraging en
onderbreking, omdat er zoveel grapjes
gespeeld moeten worden, maar dat is
niet eerlijk tegenover de muziek, die
haar werking cp die manier niet kan
krijgen, haar distantie als ironische
comedie niet kan nemen tegenover de
al te vierkante komiekheid, die op het
toneel bedreven moet worden. Rossini
is niet een fabrikant van een klucht op
muziek. Hij is Italiaanse muzikale co
medie, waarin alles licht en rap ver
schiet op een ritme, dat maar door
stroomt en toeneemt in spanning tot ons
horen en zién vergaat om het dolle leven
dat de muziek aanricht; juister gezegd:
dat de muziek dicht. De humor komt bij
Rossini uitsluitend uit de muziek, het
toneel moet haar volgen. Een humor die
de muziek dooddrukt is in wezen te
plomp om bij Rossini te passen.
Dit was het algemene bezwaar, dat
zich in de loop van de opvoering steeds
duidelijker deed voelen en er wellicht
de oorzaak van was, dat Giulini's muzi
kale leiding zich meer moest beperken
tot degelijkheid dan dat zij zich kon
wijden aan inspiratie. Het klonk wat
luid en weinig genuanceerd. De verruk
kingen van de bevrijdende geestigheid
die uitbleef, werden gesubstitueerd door
toneelkluchtigheid, die het werkelijk
niet halen kan bij Rossini's vreugden,
inzonderheid ook niet wanneer zij zich
afspeelt in architectonisch en vooral
ook coloristisch zulk 'n foeilelijk visueel
beeld. Een aankomend mode-ontwerper
zal het niet in zijn hoofd halen een
vrouw bij een knal-oranje jurk een vuur
rode roos in het haar te laten dragen.
En dit is nu maar een klein bloempje!
dat ik pluk uit deze krans van smake
loosheden.
Zoals ik reeds zei, aan zangers en
spelersmateriaal heeft het niet ont
broken. De heldere en buigzame Al
maviva van Luigi Alva, de kernach
tige Bartolo van Fernando Corena de
luisterrijke Rosina van Teresa Ber
ganza, Renato Capecchi's briljante
Figaro, de koele, bleke Basilio met de
loerende ogen van Ugo Trama en een
stem als een bourdon, - dat leverde
een bezetting aan zangers en spelers
op van de eerste orde. Naast hen
handhaafden Marylin Tylers Berta en
Gé Genemans Fiorillo zich heel goed,
en mei. wist het te waarderen, dat
Jos Borelli zich althant moeite gaf
om op een officier te lijken. Het Resi
dentie-Orkest speelde goed. De man
nen van het Nederlands Kamerkoor,
met enige extra krachten versterkt,
verleenden naar behoren hun beschei-
den diensten en men kon genieten van
clavecimbel begeleidingen °P het
Men ziet: al het materiaal oni iets
prachtigs te maken was voorhanden. De
voorstelling had alleen niet uit Aix, al
thans niet uit de handen van de heren
sarrazin en Derain moeten komen. Voor
dit jaar wordt de hoop op die unieke
opera-ervaring dus niet vervuld. We
wachten nu maar op het volgende jaar.
Jiien vol jaar, vooraleer de kans weer
eens ontstaat. Slen kan er onze armoede
aan afmeten.
LEO HANEKROOT
VIENTIANE, 20 juni (Rtr) De
besprekingen in Laos over de tekst van
een koninklijke proclamatie, waarin de
vorming van een voorlopige coalitie
regering bekend moet worden gemaakt,
''■'n Bisteren in Vientiane vastgelopen.
De impasse ontstond toen de neutralis-
tische aangewezen eerste-minister,
prins Soevanna Phoema, een rechts
voorstel van de hand wees, dat vol
gens hem van het kabinet alleen in
naam een eenheid zou maken.
