m
a
1
Uitleenbedrijf, een vreemd gewas in
het paradijs van hoogconjunctuur
Behoefte aan ordening
gSlEKÏIIfs
«teïwss? ETb£ Sm ffSSH Sra&B raster vs, srws»
ca
tragisch verschijnsel
in gebieden met groot
gebrek aan priesters
ÉS-HfSHfc;
Bureaucratie en
,Kirchen-St eu er
vervreemden de
Oostenrijkers
van de Kerk
WET NIEUWE DAGBLAD
ZATERDAG 14 JULI 1962
ori*
DBö-
denkt voornamelijk aan zijn termijnbetalingen
Oolc u komt misschien per
soneel tekort. Neemt u eens
c°ntact met ons op. Wij leve-
ren al het gewenste personeel,
*0ftls timmerlieden, metselaars,
°PperIieden, sjouwers, vlech-
ters« steigerhouwers enz. Wij
fiveren u uitsluitend vakmen-
sen tegen sterk concurrerende
Prijzen."
slavenmarkt
1
de „slaaf" zijn diensten en be
kwaamheden min of meer vrijwil
lig ter beschikking stelt.
riefjes van dit soort, vaak
opdë bureaus airPai^l.U,Si3r oïegente hullen. u?en nog niet by inbegrepen.Dewinst ^^VverzekeTfng eta, en daar man
succes, ifh^nieTS S SSSStfSSMS»
maX' A?ra1,e Tan een leiders- pym.-, hSh« ^-r een
"dTKt, die alle kenmerken draagt derde partij. Een voorbeeld daarvan is
inA slavenhandel met dit ene, ^ep,üefnesymm en Uansport'werkië'meTbijna"lOOO"ge
oderdaad essentiële, verschil, dat TeedLn" v^rVweearbe!dsl?aditen. leende werknemers,
.hoe het vreemde plantje zich ontwikkelt
Tijdens het onlangs te Rome
gehouden congres inzake de
priesternood in de wereld
ri^ft de directeur van het insti-
[Uut voor de Europese priester-
dr. J. J. Dellepoort uit
Maastricht, enkele behartigens
waardige opmerkingen gemaakt.
i Priesternood in de Kerk, zo
uidde een van zijn stellingen,
ordt niet alleen en zeker niet
uisluitend veroorzaakt door fac-
fen van buiten-af, maar ook, en
venstens in gelijke mate, door
actoren van binen-uit.
s -
tje^atran°nfo?tkz1cdhtf|he!rS£dë
ARBEIDERS TE LEEN
had gezien, aan welk --- -
het meest behoefte bestond.
;oort personeel
Van per-
söneelsïeden, die in het eigen bedrijf
collega's ronselden voor het huitenla
Van een Pers, die notabene met Neaer_
landse arbeiders leurde. Van ar jeidson
rust door het verschil m belOTing tussen
v.Pf pioen en het geleende personeel
voor hetzelfde werk. Maar noegroo
hun reserve jegens het yerschijns
is, op zich achten zij het met on^zono,
dat men voor pieken in de P^t.e
een beroep kan doen op een reservoir
van arbeidskrachten voor tydeiiJke as
sistentie. Een instituut als Manpower
meent trouwens ook :n tijden van slapte
reden van bestaan te nebben. Men zal
dan zo wordt geredeneerd, liever tijde
lijke' krachten lenen dan een vast dienst,
verband met hen aan te gaan.
Als de mentaliteit waar wij in een
gesprek met zo'n koppelbaas mee ken
nis maakten, kenmerkend is voor het
hele malafide uitleenbedrijf, ligt geen
andere conclusie voor de hand uan dat
hi« brute domheid gepaard gaat met
Zo heeft de gemeente Amsterdam uit
dit reservoir een aantal straatvegers
geput, en Rotterdam is in de Den ten
behoeve van de metrobouw. Voordat
overheidsinstanties met een uitleenbe
drijf in zee gaan, vergewissen zy zich
uiteraard van aard en gehalte van een
dergelijke onderneming, want men is
zich bewust een min of meer onover
zichtelijk avontuur te beginnen. Er
wordt eigenlijk liever niet over ge
praat, alsof het een minder oirbare
zaak betreft. Trouwens, ook de perso-
neelchefs van een aantal t.rote bedrij
ven bij wie wij om informaties aanklop
ten, bleken zonder uitzondering huive
rig het onderwerp ter sprake te bren
gen, namen moesten liefst uit de krant
blijven, en in de gevallen waar de re
laties met uitleenbedrijven verbroken
waren, was sprake van een zekere op
luchting om die breuk met een boos
verleden.
Het is een bijzonder ongrijpbaar we
reldje vooral voor allerlei officiële in
stanties zoals de looncontroledienst, de
arbeidsinspectie, de arbeidsbureaus, het
gemeenschappelijk administratiekan
toor die zich vaak de grootste moeite
moeten getroosten om er de weg enigs
zins gewaar te worden. Een ogen
schijnlijk goede weg olijkt vaak een
dwaalspoor dat leidt naar een uitleen-
bedrijf dat zichzelf juist weer heef. op
geheven, en waar zoeven nog niets was
pronkt eensklaps een bloeiend koppel-
instituut. Ze komen en gaan met de
onregelmatigheid van ..beur,
verschuilen zich achter firma s. naam- waren jn dienst van bijna 300 onderne-
loze en anderszins loze vennootschap- mingenj die van het uitzenden hun hoofd-
p6n, en tooien zich met fro3)6 na- rian uroi oon novpnflntivitGit had-
men, zoals Correct, Tarzan, Instituut
meer waar collectieve-,arbeidsovereen- vooraitgang. Herhaaldel^k bezigde
komsten niet bestaan. E,n die zyn j1™®1 hii kreten als „ze snijen je hier Je kop
lijk in te voeren, omdat gemand kan hy kreten
ongeveer 1350 merendeels gehuwde ^Yand'méér, bekommert ^ch
vrouwelijke arbeidskrachten werk- n pensioenvoorwaarden en denkt
tewerk^ warenC gestald bü he" uitlenen ^^liik aan zijn iermijn!
waren tenslotte nog duizend man be
trokken in andere bedrijfstakken, een
totaal dus van 9300 man. Deze mensen
waren in dienst van bijna 300 onderne
mingen, die van het uitzenden hun hoofd
bedrijf dan wel een nevenactiviteit had^
uitmaken, welke cao van toepassing is
op een uitleencentralé, die lassers met-
selaars en ongeschoolden ter beschik
king stelt. Dergelijke ..duizendpoters
hebben in dit opzicht een vry leven.
Het College van Rijksbemiddelaars
heeft overigens onlangs een bindende
loonregeling afgekondigd, die begin van
deze maand van kracht is geworden.
De uitgeleende arbeiders
tengevolge onder dezelfde
beidsvoorwaarden als welke gelden m
het bedrijf waar zij tewerk gesteld wor
den. Voor extra toelagen in de vorm
van reisuren, pensionkosten, koffiegeld
enz. is schriftelijke toestemming van
het College nodig. Intussen waren al
eerder enkele maatregelen genomen
om al te buitensporige vormen van
het verschijnsel der uitbesteding
van werkkrachten tegen te gaan.
Alle uitleenbedrijven moeten bij
voorbeeld zijn ingeschreven in de
zogenaamde Nieuwe Algemene Bedrijfs
vereniging als gevolg van een besluit
van de Sociale Verzekeringsraad. We
gens de wisselvalligheid van hel werk
dat uitleenbedrijven op zich nemer,, is
de premie voor de ziekteverzekering 18
tot 20 procent hoger dan normaal ter
wijl de uitkeringen (maximaal een dag
loon van 13.50) lager zjjn. Om voorts
de inleners" er toe te brengen zich
slechts met bonafide bedrijven m te la
ten zijn deze hoofdelijk aansprakelijk
gesteld voor het afdragen der sociale
voor Bedrijfsassistentie
Uitzendcentrale.
Er ziin meermalen pogingen gedaan
om de omvang van het verschijnsel te
meten en de beste aanwyzmg omtrent oruix "v ,*""7" c
Maar voor het overige is hjj koop- 'beweeglijkheid van de uitleenactiyi- lassers, pypf.tters en dectronKmte»ut™I
waar, waarmee naar willekeur wordt teit is wel, dat ieder ?a1®rZpek^'npPke?e werl^worden gesteld legen uiteraard
gehandeld. Hij verbindt zijn lot aan dat andere uitkomsten teidde. Geen enkele werk.worden^ gesteld het eigen
van de zwarte baas, de ronselaar, de instantie beschikt oyer werkeiijk be- hogere uittrekken Bankwer-
handelaar in mensenvlees of hoe men trouwbare cijfers, n(et alleen omdat personeelmoeten uittrekken
ze verder wil noemen, en kan van de jeder ogenblik de situatie verandert, kerp en „aoen p
1 annn rrA IrfiirrOM
mazen wat aan ic
viieu uau- alleen de wet op de arbeidsbemiddeling
den gemaakt. Hoe is de situatie nu? enigermate een Jddêfing
Noemaals. bii gebrek aan materiaal praktijken. Onder arbeiasoemiaaenng
blijft het een kwestie van gissen, maar WOrdt verstaan een yoortdurenae be-
men neemt aan, dat de uitleenbedryvig- moenng met het doel _^png „aar ar"
lieiri zich ongeveer in dezelfde omvang werkzoekenden by arbefdsg"le>rahefd
handhaaft. ^.^fnzafm te'zijn. D^ minTs^ heeft
Om ons nu tot de kwaadaardige vorm v by uitsluiting toevertrouwd
van het uitlenen te beperken, dus ge- arbeidsbureaus die haar zonder
paard gaande met koppelbazen cn ran- winstoogmerk uitvoeren. Alleen ïmpre-
selaars die vaak op een eenvoudige sariQ,s bebben speciale vergunning om
nrivprtentie het aanbod nauwelyks kun- SOOrt bemiddeling als beroepsbezig-
voomamelijk aan zijn termijnbetalingen
op zijn auto of televisie.
De wet laat tot dusver de uitleenbe-
UIDKe UilJ veil. A-'V -V--
deze verplichting vrijgesteld wanneer ze
zich bij de bedrijfsvereniging als „ïn-
lener" melden.
Personeelchefs hebben ons op het ge
bied der uitlening krasse staaltjes ver
teld. Van iemand die een maand in
een bedrijf rondliep en daarna brutaal
weg mensen aanbood, omdat hy wei
lasiis
liedeif,kafs^ze'maar geen hoogtevrees
hebben..."
In ons keurig aangelegde goed ge
cultiveerde paradys van de g
junctuur vormt bet uUleenbed A]
wonderlijk gewas, dat 1d® AlrfeHjk
schouwt als een m zich verJerieiyK
onkruid, de ander als een moeilölk
vermijden parasiet waar nog
nuttigs uit kan groeiell;t£elLiPmand
we er een beetje mee zitten.
voelt zich er gelukkig mee. Zolang
een schoenmaker zich niet „tnka-
leest houdt, maar sch.ldersenstuka
doors op zicht levert, en zolang een
pijpfitter voor de leus a's be dry
staat ingeschreven by deLprkIu«theid
Koophandel, maar n werkelykneia
een levendige handel drijft in
werkers en monteurs, zit e. iets schee
Voorlopig kyken de belanghebbenden
geboeid toe, hoe dit vreemde plantje
in onze wel vaartstum zich vei der
wikkelt. De Sociaal Econ°™s„c'.
Raad heeft verleden jaar gesugge
reerd om het uitleenbedrijf aan een
vergunningenstelsel te binden M
schien dat met dit advies liet snoei
mes geboden wordt, dat het_oaia
rende gewas van zijn
scheuten ontdoet. HANS STEVE
seiaar» «i« vaan. i-w.
advertentie het aanbod nauwelyks kun
Rotterdamse nen verwerken moet vastgesteld wor
den dat, door de nood gedwongen, be
drijven met een goede reputatie vaak
van deze vorm van dienstbetoon ge
bruik maken. Zij betrekken groepjes
Wemelend van taal- en spel- ze verder wil noemen, en Kan van ue jeder ogenblik ae suuaue c.. t rnor uur en sociaie
foutpn holanHpn cromirlriplri ene da" op de andere z'n congé krijgen. maar meer nog als gevolg van de sluier slavenmarkt al gauw p woorden zy moeten premies oe
éênru n' belanden gemiaaeia want 00k die vrijheid geniet van geheimzinnigheid waarin de be- vaak zyn daar de reiskosten en he reis v(Kir de werkloosheidsvoorziening,
nrnaal Der Wpplr nn de hureaus hu müar 'dan moet hij er wel rekening trokken partijen zich Diegen te hullen, uren nog met by '"begrepen. De ziekteverzekering etc., en daar
v?L °n aóthp t 'hnnnfide bedriifs- „rirvi Hpkkpn dP vol ven de c ifers ver- voor koppelbazen wordt geschat op on- j eens aaI1. De i
held uit te oefenen, maar het bestaande
aantal zal geleidelyk ophouden te be
staan. Nu is het een Wem kunstje om
dezo wet te omzeilen. De koppelbazen
nemen hun mensen eenvoudig in dienst
betrekking aan om ze dan tegen be
paalde tarieven uit te lenen. Tegen deze
manipulatie bestaat geen enkel wette
lijk verbod, maar de zwarte bazen die
nen dan uiteraard te voldoen aan hun
sociale verplichtingen, met andere
woorden zij moeten premies betalen
- de
Sociale Verzeke-
,v„ metaalsector te
achterstallige premie-
«-'suuepicnwc van prntp en mee houden, dat het bonafide bedrijfs- Daarom dekken de volgende cijfers ver- voor koppelbazen wordt .^chat op keert het nog wel eens aan De meest
eeicneIS van ërote leven hem allesbehalve met uitgestoken moedelijk slechts een deel van de toen- geveer één gulden per maïLPfinn Pn recente cyfers in dit opzicht dateren al
ODstöVi ondernemingen. De tegemoet treedt om hem (opnieuw) maiige werkelijkheid, om nog maar te zodat^ jaarmkomens ^yan^ van 1955. en. 1957. De Social- -
rn^j ers zijn lieden, die in hun in de kring welkom te heten. Er zyn in zwijgen van de huidige toestand, want
mkt het wel J uiers niet. als rechteloze individuen wor. man by regelmatige uiueiung^
man bij regelmatige uitlening betrok
ken zijn geweest, van wie ruim 900
in het seheepsschoonmaakbedryf. On
geveer 2800 arbeiders werkten cp basis
van uitlening in andere industrieën,
zoals de mijnbouw, de electrotechniek
en de olieverwerking. De sector haven
i i_i_ V>nnn 1 ODA rfo_
op kantoren waren
530 stellen van „zwarte bazen" verdienen p0ntrolcdienst'bleek 'in 1957 niet minder
dan 85 pet der niet afgedragen premies
van het betreffende oearyi meesiai w inbaar bij gebrek aan middelen.
iïsmmm
leende man -omdat, winstuitkeringen en bedrflyen^ met name «|ef «er^^
^Hifan7efd^ ^?den verstrekt De man z«n werknemers een behoorlijke sociale
fl[o 7iin Stomst aan die van de kop- zekerheid biedt. Maar het is dmdelyk,
pélbaas kijk"t echternnooi1ivf dat beteuyel^rzwarte lonen hier
vooruit. Hij voert een politiek op korte meer dan elders een kans Krijgt,
VERAMBtelijkte clerus,
beeld van het priesterschap heeft
Praktijk van elke dag zulke verte-
bo"'"gen ondergaan, aldus dr. Delle-
rioïv <^at de jeugd er nauwelijks meer
Uiic5 Seboeid kan worden. Vele geeste-
vKen zijn volkomen verburgerlijkt en
^„„.zelden ook verambtelijkt. Het we-
uiyke van hun taak: de verkondi-
qiff. van Gods Woord, de viering van
p® liturgie de toediening van de sa-
vi„ enten en het contact met 6 e gelo-
zien zij niet meer voldoende
U'delflk. Bijkomstigheden, als het ge-
van onderwijs en het byhouden
,de parochiële administratie, zyn
\vi?zaak geworden. Merkwaardiger-
v"S Saat dit vooral op voor de clerus
hop» rtle gebieden, waar de pnester-
S ,het Irootst is. In bepaalde nood-
l)okie(ien van Oostenrijk en Duitsland
Roo en WÜ dit kortgeleden maar al te
e(S kunnen ervaren.
„Kenmerkend voor de situatie In de
Oostenrijkse aartsbisdommen baiz-
bfrg en wenen bijvoorbeeld ls de
°verdreven bureaucratie van vele
Westelijken, de goeden onder hen niet
;e na gesproken. Vrywel iedere pas
torie, om nog maar te zwijgen van het
mocesane ordinariaat, bezit een in
drukwekkende, maar akelig-zakelijke
-•Kanzlei", waar menig parochieher
der met de uiterste nauwgezetheid
een betere zaak waard uitgebreide
a5*niinistratieve werkzaamheden ver-
r'cht. Welhaast met een zeket genoe
gen verdoen diverse Oostenrijkse pas
toors hun kostbare tijd met „Kanz-
loi'-werk. Sommigen betreuren het
Ze's, dat de „ideaie" tijd van vóór
J®38, toen elke Oostenrijkse pastoor
tevens ambtenaar van de burgerlyke
stand was, thans voorbij is.
Het groeiend aantal „late roepingen" maakte de bouw van dit moderne seminarie
te Hom noodzakelijk.
de „Kirche-Steuer" bij loontrek- consequenties, vele eenvoudige gelovi-
kers pl.m. 10 pet van hu" gewone gen onnodig verbittert en van oe Kerk
loonbelastingbedrag en by alle overi- vervreemdt. Wanneer katholieKen
ge belastingplichtigen circa 1,5 pet overigens na de nodige waarschuwin-
van hun inkomen heft, int de Oos- gen namelijk weigeren de kerk-
tenrijkse. Kerk de „Kirohe-Steuer" belasting te betalen, dan worden
zelf. „Dit om ongewenste staatsbe- met behulp van de rechter, daartoe
moeiingen te voorkomen", zo vertelde dwongen,
ons de aartsbisschop-coadjutor van
Wenen mgr. dr. Franz Jachym, vol
gens wie het de meest normale zaak
van de wereld is, dat elke katholiek
op grond van zijn lidmaatschap van
de kerk de verplichting aanvaardt om
belasting (een soort contributie) te
betalen.
-"o, Diverse priesters, met name Neder-
doop-, trouw- en begrafenisplech- landse geestelijken, en leken denken er
„kheden valt overigens nog iets van de evenwei anders over. Zy wnzen het Oos-
tenriikse kerkbelasting-systeem van de
hand en prefereren de vrijwillige by-
drage. In hun ogen is zelfs de even
min ideaie methode van de veelvuldi
ge kerkcoUecte toch nog altijd veel
verkieslijker dan, zoals de Nederland
se kloosteroverste en zielzorger in We
nen pater Amandus Smackers, het uit
drukte, het „schmutzige" systeem van
de Kirohe-Steuer". Hij en met hem ve-
1p andere priesters en vooraanstaande
van ovengciia
„We ambtenaar van de burgerlyke
Mand te ontdekken. Aan dergelijke ce-
monies komen officiële akten m drie-
y°up te pas en dito documenten met
"etrekking tot de voorouders van de
Persoon in kwestie.
Nog meer boekhoudkundige arbeid
vergt de registratie van de kerkbe
lasting, de „Kirche-Steuer". J.n Oos-
rimrijk is namelijk elke katholiek ver-
Plicht, een bepaald percentage van
fijn inkomen af te dragen aan zijn
kerkgenootschap. In tegenstelling tot
Duitsland waar de staat van ieder
lid van e'pn erkend kerkgenootschap
De enorme onverschilligheid van de
Oostenrijkse katholieken voor hun
godsdienstig leven is, volgens de te
genstanders van de „Kirche-steuer"
mede aan dit systeem te wijten.
Slechts twintig procent van de ruim
twee miljoen katholieken, aie het
aartsbisdom Wenen telt, vervult zijn
zondagsplicht, de overige taelnig pro
cent „gelooft het wel". In óalzburg
ligt dit percentage iets hoger, pl.m.
25 pet, in het diocees Linz een sterk
geïndustrialiseerd gebied daarente
gen bedraagt het aantal „dominican-
tes" rond veertig procent. De door
snee Oostenrijker is van huis uit ka
tholiek. Zijn geloofsbeleving is sterk
devotioneel gericht. Overgeërfde tra
dities en gebruiken worden in ere
gehouden, maar het essentiële ont
gaat hem vaak.
De Oostenrijker, om met prot Win-
Aa Ir» irnvi nnfiiMA pah t.tiAAwi
De vroegere „Kaiserliche und König-
iiche Seelsorge" wreekt zich thans en
wat Salzburg betreft zijn nog lang niet
alle sporen van het voormalige bis
schoppelijke vorstendom eertijds wa
ren de katholieken daar de lijfeigenen
van de „Fürst-Erzbischof" uitge
wist. Sommige leden van de clerus,
wellicht enigermate erfelijk belast, be
seffen nog steeds niet goed, aldus prof.
Winter, dat „de Kerk niet meer kan
commanderen, maar dat Zij moet inspi
reren", of anders gezegd „de heersen
de Kerk dient plaats te maken voor de
dienende Kerk".
Het indifferentisme van de Oosten
rijkse katholiek, gekarakteriseerd door
de uitlating van een Weense jonge
man „Mir ist alles Wurst", wordt, naar
de mening van onze zegslieden, ook in
de hand gewerkt door het geringe con
tact tussen priesters en gelovigen. Niet
erg bevorderlijk voor een ongedwongen
en hecht contact is het, dat de meeste
parochiegeestelijken de mensen door
gaans in de zakelijke ,,Kanzlei"-ruimte
ontvangen en dat met name in Duits
land de pastoor alleen op vastgestelde
spreekuren toegankelijk is Aan wat de
wijbisschop van het Duitse diaspora-
bisdom Rottenburg noemde „Hausseel-
sorge" komen de zielzorgers in de door
ons bezochte noodgebieden niet toe.
Van geregeld huisbezoek is prak
tisch geen sprake. Voor velen js dit
trouwens ook een onmogelijkheid en
heus niet alleen vanwege het verrich
ten van bijkomstige werkzaamheden.
De voornaamste oorzaak is eenvoudig
weg het grote tekort aan priesters
lo andere priesters en vooraun.v.uanue nc uuswunjnvi, iirei [iiui v.ui—
katholieke leken als prof. dr. Ernst Win- ter te spreken, is van nature een vroom
tpr in Salzburg zijn van mening, dat de mens, maar vanwege historische en so-
nostenrükse .Kirohe-Steuer* juist ciologische redenen 'aat de kerk hem
vanwege (fe daaraan verbonden nare betrekkeliik ..kond-
Uitgaande van het gegeven, dat eén
zielzorger beschikbaar moet zyn voor
circa duizend gelovigen, komt Oosten
rijk met 6 miljoen katholieken meer
dan zeventienhonderd priesters te kort.
Voor het aartsbisdom Wenen alieer. al
bedraagt dit cijfer duizend priesters.
Hei veel kleinere aartsbisdom Salzburg
met 400.000 katholieken komt «en hon
derdtal priesters te «ort het aantal
priesterwijdingen per jaar is hier ge-
daal a van veertien tot hooguit drie
en het diaspora-gebied van Rottenburg,
waar het aantal katholieken tengevol
ge van de vluchtelingenstroom uit het
oosten na de oorlog precies verdub
beld is en gestegen is van 700 000 tot
1,4 miljoen, telt meer dan honderd-
vijftig onbezette parochies. Evenals el
ders is de daling van het aantal pries
terroepingen o.a. een gevolg van het
sterk verbreide materialisme de ver
heden en de sterke vermindering van
het aantal kinderrijke gezinnen. Deze
laatste factor speelt m Oostenrijk een
belangrijke rol, wanneer men bedenkt,
dat het aantal kinderrijke gezinnen met
vier en meer kinderen, waaruit 85 pet
van alle priesters wordt gerecruteerd,
is teruggelopen tot 12 pet van het to
taal. Andere factoren van buitenaf zyn
o.a. de verplichte sluiting van de Se
minaries van 1938 tot 1945 en het feit,
dat sinds de oorlog geen priesters uit
Hongarije, Tsjecho-Slowakije en Joego
slavië meer naar Oostenrijk kunnen ko
men Vooral voor Wenen is dit een ge
voelig verlies, daar de stroom pries
ters uit deze landen eertijds zelfs zó
groot" was, dat het aartsbisdom zijn se
minarie kon sluiten.
Samen met de reeds geschetste oor
zaken, als de verambtelijke clerus, heb
ben deze factoren ertoe geleid, dat in
bepaalde gebieden van Europa ;.-en gro
te nood aan priesters is ontstaan. Met
name is dit het geval in de grote ste
den. In de stad Wenen bijvoorbeeld is
de priesternood zó groot, dat in vele
gevallen slechts één zielzorger voor zes
duizend katholieken beschikbaar is. Par
rochies van vijfentwintigduizend zielen
en meer zijn er geen zeldzaamheid.
Het doet in dit verband vreemd aan,
dat niet meer zielzorgers van het plat
teland naar de stad worden overge
plaatst. Ons inziens bestaat hiertoe de
mogelijkheid, daar zich in het aarts
bisdom Wenen het merkwaardige feit
voordoet, dat in de stad slechts één
priester voor vijf a zesduizend gelovi
gen aanwezig is en op het platteland
één voor amper duizend. Naar het
Franse voorbeeld In bepaalde nood
gebieden van Frankrijk bedient één ge
motoriseerde priester enkele samenge
voegde plattelandsparochies zouden
ook in Wenen verbeteringen kunnen
worden aangebracht. Even vreemd,
maai nog wel te verklaren, is net, dat
ondanks de enorme priesternood niet
minder dan zeshonderdvijftig Oosten
rijkse geestelijken zjjn vrijgesteld voor
het onderwijs. Zij zien bet geven van
godsdienstlessen als een goed middel
om de jeugd voor de Kerk te behou
den, alsmede om via de jeugd nog
enig contact met de ouders te hebben.
Maar desondanks kunnen wy ons niet
aan de indruk onttrekken, dat wel wat
meer aandacht voor herverdeling van
het aantal priesters en voor functie-
7 ui vering gewenst zou zi;n. kr zijn xe-
kenen die erop wijzen, dat verbeterin
gen op dit punt bezig zyn zich te vol
trekken of weldra tot stand zuilen-ko
men Het aantal theologisch geschool
de leken, dat bij het onderwijs de taak
van de priesters kan overnemen, neemt
zeer behoorlijk toe. Aan. de Oostenrijk
se en Duitse universiteiten studeren
verschillende leken theologie. Zy kun
nen later in aanmerking komen voor
de functie van godsdienstleraar
Hetzelfde is het geval met de afge
studeerden van een schriftelijke theo-
loDecursus, waaraan maar "etst
achtduizend cursisten deelnemen. De
ze cursus staat onder leiding van een
vrouwelijke theoloog! Voorts zijn in-
middels opleidingen gecreeerd voor
leken, die de overbelaste parochie-
SPfjtOT'fTl V3H jf? '&f}~
staan als „Seelsorgiielfer" ot „beel-
sorghelferin".
Wat de herverdeling van de pries
ters betreft werkt de aartsb'sschop-
coadjutor van Wenen mgr. dr. Franz
Jachym plannen uit om alle „mam-
moet"-parochies te splitsen. Boven
dien besteedt mgr. Jachym Bijzonder
veel aandacht aan de recrutering en
de opleiding van priesterkandidaten.
Het aantal klein-seminaristen ver
toont in heel Oostenrijk een lichte stij
ging de gemiddelde gezinsgrootte
neemt inmiddels ook weer enigszins
toe, wellicht tengevolge van royale
kinderbijslagen. Het aantal zgn.
late roepingen stijgt zelfs yrjj aan
zienlijk. In het sinds kort door de ge
zamenlijke bisschoppen van Oostenrijk
gebouwde seminarie te Hom stude
ren bereids honderdtwintig „Spatbe-
rufenen".
Overigens betekent dit alles nog niet,
dat de priesterarme oisdommen van
Europa het weldra zonder hulp van de
priesterrijke diocesen zouden kunnen
stellen. Oostenrijk, bepaalde streken in
Duitsland en enkele andere landen in
Europa kunnen de hulp van landen als
Nederland, België, Luxemburg, Zwitser
land en Ierland, waar het aantal roe
pingen nog vrij groot is, niet ontbe
ren. Deze noodzaak heeft enkele jaren
geleden, op instigatie van mgr. Jachym
geleid tot de stichting van het insti
tuut voor de Europese priesterhulp en
het daarmee verbonden Europa-Semina
rie te Maastricht.
Gedurende zijn nog maar kortston
dig bestaan heeft dit instituut reeds
meer dan vijftig priesterstudenten naar
verschillende noodgebieden kunnen uit
zenden. Deze uitgezondenen hebben zich
een jaar lang op nun vertrek voorbe
reid (een van de voornaamste doelstel
lingen van het Europa-Seminarie) en
zijn thans bezig met de eigenlyke pries
terstudies in het bisdom hunner keuze.
Gedurende hun studiejaren krijgen de
toekomstige priesters volop de
heid om zich te verdiepen m de pro
blematiek van hun daocees. ïn ver
band met eventuele aanpassir^smoei
lijkheden is dit. van. gr°°Vuro0a-'S«m"
de tweeëntwintig by het Europa aemi
narie a^fnslotte^k?..sd^TstSderen m^
menteel vijfti én van' de v«ftig uitgezem-
procenvsuf^e'totale bezeUing van bet
éroof-seminarie. De Nederlandse pnes-
ferkolonie in Wenen, waar circa veer-
tig priesters uit ons landtp®ebSuizg Vmi
ren werkzaam zyn ten huize van
Domkapelaan L. Nouwens beleggen zij
regelmatig contactbijeenkomsten be
hoeft zich dus geen zorgen te maken
ovei voldoende „Nachwuchs
Belangrijker nog dan het aantal kan
didaten, dat het Europa-Seminarie jaar
lijks naar de noodgebieden hoopt tekun-
nen uitzenden, is het werk, dat dit in
stituut ten behoeve van de onderlinge
hulpverlening verricht.
Deze hulpverlening is nog met wat
het zijn moet. Ook de bisdommen zyn
begrensd door scheidingslijnen, die rem
mend kunnen werken op bet jhtegr?11?"
proces, getuige de beduchtheid van de
wijbisschop van Rotten.iiug, '"K-
Sedlmeier, om aan regulieren toestem
mint; te verlenen om in zyn diodes een
opleidingsschool voor toak?I"st^|®tiSing
sionarissen te stichten. „De wstig ng
var. nog een patersschool f"m,inda
dom", zo motiveerde hy .houding
tegenover ons. „zou wel eens tot g-iolg
•>1
seminarie door nog minder studenten
bevolkt zou worden."
Eenzelfde beduchtheid sprak uU de
woorden van de regens b ol„ens
rie in Luxemburg dr. A. Hllle, volgens
wie dit bisdom bezwaarlijk o. r
zijn van vijftienduizend katholieken m
„slechts" vijf priesters.
Van de professoren vao dit seminarie
vernamen we evenwel, dat Luxemburg
slecht™ één ,mammoet"-parochio iDu-
d elan ge) telt Hetgeen geen. gevolg js
van"dgee aldaar heersende
een
SP;,VangpriesteTood m Duxemburg''. zo
voegden zij hier nog aan toe,
derd en soms nog geen honde.a paiu
chianen!"
Istuuut vëo? Europese pr.ester-
huip. gelegd is....coR BERTRAND.
Mgr. dr. Franz Jachym. aartsbisschop-
coadjutor van Wenen en it'? n ret
