Een pijp ontspant
de mens!
Pijproken geeft rust
en voldoening
BK
Voor het huishouden en
de ruimteverwarming
Niet geschikt
voor industrie
Mevr. Aernout
CHEFAROX
Lerarenverzet
tegen benoeming
van conrector
„Geen recht te
verkrijgen
MINISTER: EXPLOITATIE
SNEL TER HAND NEMEN
Lyceum Bergen op
Zoom
•wllmlK
SURINAME
Berg en watervol
krijgen namen van
prinsessen
Pater F. Wijnhoven AA
HET NIEUWE DAGBLAD
DINSDAG 17 JULI 1962
Hard gewerkt vandaag, meneer?
Goed zo. Daar moet de schoor
steen van roken. Maar nu die
schoorsteen 's even vergeten. Nu
zelf even roken. Fijn een pijp op
steken en genieten van die geu
rige wolkjes. Hèèè, dat ontspant
een mens... „Zo, Jan, wat wordt
dat?" Heerlijke sfeer van rust en
thuis-zijn. Met een pijp.
Een maatschap
Winning
COOPVAERT brandt kalm en rookt koel!
De beste manier om van een pijp te ge
nieten: stop hem met Coopvaert! Een
veelzijdige, moderne mélange van ge
selecteerde tabakken. Door-en-door rijp,
brandt langzaam en rookt heerlijk koel.
Kies voor Uw
de sprankelende kleuren van
f. 16.75
Maagklachten?
voor blijvende verbetering
(Advertentie)
(Van onze correspondent)
BERGEN OP ZOOM, 16 juli
benoeming van dr. M. J. II. Post f
conrector aan bet Dr. Moller Lyce0®®
te Bergen op Zoom als opvolger va"
heer J. B. Kroon, die wegens het bereik®®
van de pensioengerechtigde leeftijd ^e7e
functie heeft neergelegd, heeft in
kring van leraren aan het lyceum tege"'
stand opgeroepen.
Men had namelijk verwacht, dat nj®,'
de heer Post, die tot voor kort on"
directeur van de Roncalli M.M.S.
doch de heer G. Haans sedert f®1®/-.].
1959 als tweede conrector aan het M' g
Ier Lyceum verbonden de heer v
Kroon zou opvolgen.
Toen bij de leraren bekend wem1
op welke wijze de benoeming van
heer Post tot stand is gekomen, '9
men hiertegen in verzet gekom®®'
waarbij de gemoederen zelfs zo ven"
raakten, dat een drietal leraren
middels ontslag heeft genomen eIJ
nog enkele andere overwegen
voorbeeld te volgen.
De leraren drongen er reeds eerd®
in een manifest op aan, dat de vowf
dracht van de schoolleiding, die do"
het schoolbestuur zonder opgaaf van rG
denen zonder meer in de ijskast
gezet, bij de benoeming tol leidrnaj
zou worden genomen. Het feit dat
schoolbestuur, geheel tegen de gebi'1"'
keljjke procedure in, het bestuur vaj*
Ons Middelbaar Onderwijs in Tilbun»
had geadviseerd de heer Post te benofj
men, terwijl de heer Haans inderW®
bij zijn benoeming tot tweede conrecw*
door de voorzitter van her schoolb®*
sttw- was toegezegd, dat hij de he®'
De Kroon mettertijd zou opvolgen, acht*
ten de leraren, die het manifest onder*
tekenden, niet in overeenstemming n]et
het schoolbelang. Op het manifest, <Ja
aan de leden van het dagelijks besta"'
van de school werd toegezonden, oh'*
ving men geen enkele reactie.
In een schrijven van de heer W. Neute'
lings, voorzitter van het schooltest11"1"'
gericht aan het O. M. O. in Tilbui"»'
werd voorgesteld in de vacature-D®
Kroon de heer Post te benoemen.
de brief werd echter mededeling
daan van het feit, dat de rector dr®-
S. P. Groen een andere bezetting va"
de vacature gewenst achtte. Het cur®'
torium had echter gemeend, aldus h®
schrijven, voldoende gronden te hebbe®
af te wijken van het advies van "e
rector. Het schoolbestuur was van Tdf
ning, dat de aangegeven oplossing 'j!
het belang van de school de raff?
aangewezene is en aanvaardde derha1'
ve de verantwoordelijkheid voor "e
voorgestelde benoeming. De hee'
Neutelings besluit zijn schrijven met "P
te merken dat de rector zijn zienswüz,
handhaaft, doch zich in de gegev'C'l
omstandigheden bereid heeft verklaar®
de door het curatorium voorgestel"
oplossing te aanvaarden. Nadat dete,
brief ruim drie en een halve maan®
.geleden de leraren ter kennis was
bracht, zijn vele acties ondernom®'1'
doch steeds zonder resultaat. De h®?'
Post heeft inmiddels zjjn benoem"1®
aanvaard.
tegen concurrerende prijzen in de ener
giebehoefte kunnen voorzien.
Ten behoeve van de bevordering van
de regionale industrialisatie van het
Noorden van het land zal een afzonder
lijk quantum aardgas 25 miljard m3
worden gereserveerd. Deze hoeveel
heid staat gelijk aan het totale huidige
energieverbruik (uit kolen, olie, aardgas
en mjjngas) van Nederland gedurende
tien maanden.
De Groningse concessie zal worden ge
ëxploiteerd door een maatschap, die ge
zamenlijk wordt beheerd door Staats
mijnen (50 procent), Esso (25 procent)
en Shell (25 procent). De financiële deel
neming in de maatschap geschiedt vol
gens de verdeling 40 procent (Staatsmij
nen, 30 procent (Esso) en 30 procent
(Shell). De Staat ontvangt echter recht
streeks een winstuitkering van 10 pro
cent. De maatschap moet al het gewon
nen gas en ook het door haar geprodu
ceerde cokesoven- en raffinaderijgas af
leveren aan een verkoopmaatschappij,
waarin de Staat rechtstreeks voor 10
procent deelneemt, de Staatsmijnen voor
40 procent en Shell en Esso ieder voor
25 procent. De gezamenlijke openbare
gasbedrijven zijn thans reeds besprekin
gen begonnen met de participanten in
deze maatschappij over tarieven en af-
leveringsvoorwaarden. Het Staatsgasbe-
drijf wordt opgeheven.
De Staat krijgt onmiddellijk de 36
miljoen gulden terug, die reeds aan de
NAM op basis van de thans geldende
overeenkomst zijn betaald voor gas, dat
wel gekocht maar nog niet afgenomen
is.
Voor de noodzakelijke investeringen
leidingen, ombouw apparaten e.d.
zullen vele honderden miljoenen nodig
zijn.
Het lijkt niet uitgesloten, dat de Twee
de Kamer de nota direct na het zomer
reces zal behandelen, zodat de maat
schap en de verkoopmaatschappij per
1 januari officieel met hun werkzaam
heden kunnen beginnen.
In de aardgasnota geeft minister De
Pous een uitvoerig overzicht van de over
wegingen. die hem hebben geleid tot het
inzicht, dat het aardgas vooral voor
huishoudelijke doeleinden en ruimtever
warming moet worden gebruikt, en van
zijn onderhandelingen met de betrokken
maatschappijen
Het aanvankelijk voorstel van Shell,
Esso en Staatsmijnen hield in, dat de
winning zou worden opgedragen aan
de NAM en de binnenlandse verkoop
aan een nieuw op te richten maat
schappij, waarin de drie partijen elk
voor een derde zouden deelnemen. De
ze opzet kwam de minister echter om
verschillende redenen niet bevredigend
voor. Hij wenst een minder sterke
schei d'ng tussen winning en afzot. Bo
vendien was de minister van oordeel,
dat de openbare gasvoorziening, die in
Nederland thans geheel in handen van
de overheid U, niet al te zeer afhan
kelijk mocht worden van één particu
liere leverancier. Uiteindelijk is over
eenstemming bereikt over de boven
genoemde opzet, waarbij nog kan wer
den aangetekend, dat de minister in de
raad van commissarissen van de nieu
we gasmaatschappij enige ministeriële
vertegenwoordigers mag benoemen.
Daarnaast krijgt de bewindsman een
aantal bevoegdheden op het gebied
van prijzen en leveringsvoorwaarden,
de aanleg van transportleidingen
(waardoor hjj toezicht kan houden op
de bestemming en vooral op de export)
en op het gebruik van het gas voor
speciale doeleinden (de industrialise
ring van het Noorden van het land).
De minister wil verder overgaan tot
instelling van een Gasraad, waarin al
le betrokkenen zitting hebben en die
hem kan adviseren. Omdat met een
en ander spoed geboden is, komt er
zelfs een voorlopige gasadviescommis-
sie
Minister De Pons verwacht, dat het
aanbod van het Groningse aardgas
zonder al te veel schokken kan worden
ingepast in de totale energievoorzie
ning van Nederland. De positie van de
mijnindustrie is hierbij van groot be
lang. Te verwachten is dat het aard
gasaanbod voor de mijnindustrie geen
catastrofe zal worden, omdat het de
bedoeling is, dat dit gas voornamelijk
zal worden gebruikt voor de vervulling
van extrabehoefen verwarmde
slaapkamers! waaraan een groot
deel van de bevolking door de huidige
prijzen nog niet is toegekomen.
usuuk rmr.
S1IINIININ HU
Concessie Groningen
296.000 hc
■.SehiermonUïSboi
hrschtllim
'isioCHf®
Nii: 'Winschoten.
Ylit land.
Iwuwirtftn
Concessie Rijswijk
200.000 ha
iCoeiordcn
Alkmaari
Concessie Tubbergenl
17.700 ho,
Amersfoort
Concessie Rossum
1200 ha
rflenHaiyjiP
Utrecht
Concessie de Lutte
540 ha
■Rqtterdim
Nijmegen
V.PELTl62708|
jard m3 gas in de Groningse bodem
is thans met zekerheid vastgesteld.
De Nederlandse Aardoliemaatschappij
is bezig door middel van proefborin
gen de omvang van de „gasbel" ver
der ,,af te tasten". De mogelijkheid
is niet uitgesloten, dat de voorraad
nog aanmerkelijk groter zal zijn. Men
denkt daarbij aan een hoeveelheid van
400 miljard m3. Ter verduidelijking
van deze cijfers; het officiële aan
bod bedraagt thans zonder het
Groningse gas iets meer dan een
derde miljard m3 gas, waarvan ech
ter slechts de helft wordt afgenomen.
Uitgaande van een voorraad van 150
miljard m3 en een afzettermyn van
20 jaar zou ieder jaar 8 miljard m3
beschikbaar komen.
Het nieuwe gas zal volgens de minis
ter het best kunnen worden gebruikt
voor huishoudelijke doeleinden en ruim
teverwarming. De bedoeling is, dat over
enkele jaren alle gasbedrijven in Neder
land slechts „puur Gronings aardgas"
zullen leveren tegen een aanmerkelijk
lagere prijs dan thans wordt berekend.
Het gebruik van het gas voor energie
voorziening van industrieën en elektri
citeitscentrales komt minder in aan
merking, omdat daarin voordeliger op
andere wijze kan worden voorzien door
kolen en olie.
Voor chemische verwerking is het
Groningse gas door zijn eenzijdige sa
menstelling minder geschikt. Voor de
chemische bedrijven komen echter be
langrijke hoeveelheden cokesovengas
(van de Staatsmijnen en de Hoogovens)
en raffinaderijgas beschikbaar, die als
huishoudgas door het aardgas zullen
worden vervangen.
Een belangrijke prijsdaling van het
aardgas voor huishoudelijke doeleinden
is noodzakelijk om er zeker van te zijn,
dat het gebruik voldoende zal stijgen
om de afzet van de voorraden in een
redelijke termijn (20-30 jaar) te waar
borgen. De kernenergie zal immers naar
verwachting binnen niet al te lange tijd
(Van onze soc. econ. redactie)
DEN HAAG, 17 juli De exploitatie
van de enorme hoeveelheid aardgas in
Groningen moet zo snel mogelijk ter
hand worden genomen. Minister De
Pous heeft in een aardgasnota" aan
de Tweede Kamer zijn opvattingen over
het gebruik van dit gas en de organi
satie van winning en afzet uiteengezet.
(Wij hebben hierover reeds het een en
ander meegedeeld.)
De belangrijkste punten zijn; De
aanwezigheid van ten minste 150 mil-
(Advertentie.
UTRECHT, 17 juli (KNP) Bij de
opening van dc bestuursvergadering
van het Katholieke Onderwijzers Ver
bond gaf de voorzitter, de heer Joh.
H. M. Derksen te kennen slechts „ge
matigd" verheugd te zijn over de aan
vaarding van de Mammoetwet. Wat de
hoofdlijnen van deze wet betreft is het
een gelukkige omstandigheid dat thans
mogelijkheden zijn geschapen voor een
geheel nieuwe conceptie van de onder-
wijswetgeving; dat het gehele voort
gezet onderwijs thans onder de pacifi
catie valt; dat aan alle scholen gelijke
kansen en gelijke mogelijkheden wor
den geboden en dat ook het beroeps
onderwijs zijn plaats heeft gekregen.
Maar beslist teleurstellende punten
noemde de heer Derksen het feit dat
art. 3, waarin de maatschappelijke
organei. zyn opgenomen, niet zo is aan
vaard als was voorgesteld. Hef amen
dement van de heer Van Bennekom
noemde de heer Derksen een .water
en-mei k-amendement", waarmee eigen
lijk niets anders is gebeurd dan in
de wet vastleggen wat tot nog toe
steeds een gevolgde gewoonte was.
De heer Derksen zei het te betreuren
dat hier de K.V.P.-fractie met haar
amendement geen succes heeft kunnen
boeken, want het ging er om te komen
tot openbare adviezen. De adviezen
Nan de Onderwijsraad zijn altijd ge
heim en ook de onderwijsorganisaties,
die om advies gevraagd worden, krij
gen altijd de stukken slechts onder
strikte geheimhouding. Juist bij de
voorbereiding van de maatregelen van
bestuur, die de Mammoetwet in het
vooruitzicht stelt, is er behoefte aan
openbaarheid. De voorzitter zei dat het
hem ten zeerste bevreemd had dat de
vier VHMO-organisaties, die altijd zo
sterk klagen over gebrek aan overleg,
gezamenlijk zioh principieel verzet
nebben tegen de regeling van de
maatschappelijke organen, Immers nu
was er gelegenheid om te komen tot
een beter en doeltreffender overleg.
De afschaffing van het automatisme
ten aanzien van de stichting van
VGLO- en UJUD-scholen (straks LAVO
en MAVO-scholen geheten) kon de
heer Derksen nog geen winstpunt noe
men, want de daarvoor in de plaats
tredende plan-proecdure is nog maar
een probeersel, waarmee men onder
vinding moet opdoen en waarover nie
mand erg enthousiast kan zijn. De
door de inspecteur-generaal mr. ir. M.
Goote op Pinksterdrie te 's-Hertogen-
bosch gehouden rede over het
L.A.V.O., waarbij het vroegere
V.G.L.O. praktisch weinig kansen ge
boden wordt, heeft de heer Derksen
huiverig gemaakt ten aanzien van de
desbetreffende bepalingen 'n de Mam
moetwet. De zelfstandige HAVO-schooI
en de driejarige als afsluitend onder
wijs bedoelde stream aan de MAVO-
school noemde de heer Derksen een
bedreiging voor de vierjarige MAVO.
Ook de kwestie van de bevoegdheden
is een moeilijke zaak. De voorzitter
zei hier liever een aparte buiten de
Mammoet vallende regeling tot stand te
hebben zien komen omdat er de alge
hele opleiding van de onderwijsgeven
den mee gemoeid is. Nu is alles op
een avond met een wijzigingennota door
de Kamer wel erg snel aanvaard.
Herinnerend aan de woorden vait een
tegenstander van de Mammoetwet:
„Gefeliciteerd, maar zoals de zaken er
nu by staan, konit er geen steek van
terecht", riep de heer Derksen de
medewerking in van alle onderwijs
gevenden om te zorgen er bij te zijn
als de bepalingen van de het over
gangsrecht regelende. de Mammoet
aanvullende, wet tot stand gaan komen.
„Wij zullen", aldus de heer Derksen,
„dan moeten strijden en vechten om
onze zienswijzen aan de Overheid ken
baar te maken en in de wet verankerd
te kunnen krijgen". Later op de middag
klaagde ook frater Gerlaeh, hoofdbe
stuurder van de Ver.v.R.K.Mtilo, er
over dat er eigenlijk maar heel weinig
rekening gehouden was met de door
de Algemene Nederlandse Onderwij
zers Federatie naar voren gebrachte
beschouwingen en suggesties.
PARAMARIBO, 17 juli In Suriname
zijn een berg en een waterval genoemd
naar de bezoekende prinsessen. De berg
heet Margriet-Francisca-berg en ligt in
het Saramacea-district, ten westen van
de Suriname-rivier in midden-Suriname.
De waterval die naar prinses Irene ge
noemd is, bevindt zich bij de Brownsbcrg
in het nieuwe Brokopondo-district.
Gistermorgen hebben beide prinsessen
een bezoek gebracht aan de westelijke
polders bij Paramaribo en aan enkele
instellingen in de Surinaamse hoofdstad
zelf. Waar men ook kwam, in het dis
trict of in de stad, overal juichten de
mensen de prinsessen toe en zwaaiden
schoolkinderen met vlaggetjes.
Tijdens de huldigingsplechtigheden gis
teren, waarbij de bevolkingsgroepen door
zang en dans ieder op eigen wijze hun
aanhankelijkheid betuigden, kregen de
prinsessen geschenken aangeboden, van
een fraaie collectie sieraden tot een
eenvoudig vaasje met bloemen. Van een
tiental Hindoestaanse vrouwen ontvin
gen de prinsessen fraai bewerkte hoofd
doeken.
Iri Paramaribo werd 's morgens eerst
een bezoek gebracht aan de synagoge
van de Nedeilands-Israëlitische gemeen
te. Na een korte bezichtiging volgden
bezoeken aan de huishoudschool en het
Hindoestaanse weeshuis. Geheel onver
wachts werd nog een bezoek gebracht
aan het weldadigheidsgesticht, waarmee
de ouden van dagen bijzonder in hun
schik waren. Daarna vertrok men uit
Paramaribo voor een rondrit door het
westelijk deei van het district Suriname,
s Middags woonden de prinsessen in het
stadion in Paramaribo een demonstratie
bij van negenduizend schoolkinderen.
Tot aller verbazing beklom na afloop
een padvinder de eretribune en begon
een gesprek tnet prinses Irene: hy
kwam een dag vry vragen voor de
schooljeugd, die zoveel vrije tijd had
moeten opofferen. De beslissing was na
tuurlijk niet eenvoudig, maar na enige
beraadslaging werd zijn aanhouden be
loond en zei prinses Irene door de mi
crofoon dat haar zuster en zij bijzon
der hadden genoten van de middag en
dat zij de kinderen voor vandaag vry
van school gaven. En toen kende de
vreugde van de kinderen geen grenzen
meer.
Nu in prijs
verlaagd:
Voor wie Ideaal wil filmen:
AGFA MOVEX AUTOMATIC,
<ie volautomatische smalfilmcamera
8500/239 D 13
het noorden en werd geregeerd door
de Vikingkoning Harald Blauwtand,
die heerste over Zuid-Noonvegen,
Zuid-Zweden en geheel Denemarken.
De aanwezigheid van de Viking
schepen werd in 1956 eigenlijk ont
dekt door een visser, die in zijn
netten een stuk vreemd-zwart eike
hout vond. Hij gaf het aan een
amateur-oudheidkundige in Koskilde,
die het weer opzond naar het Natio
nale Museum in Kopenhagen. Daar
kon met behulp van de z.g, Kol-14
methode, welke is gebaseerd op
radio-actieve bestraling, worden vast
gesteld, dat het stuk hout waar
schijnlijk ruim duizend jaar oud was
en afkomstig moest zijn van een
schip. Duikers en kikvorsmannen
gingen de bodem van de Roskilde-
fjord in de nabijheid van de vind
plaats nader onderzoeken en ontdek
ten toen de zes naast elkaar liggende
schepen.
Om de berging mogelijk te maken
heeft het Nationale Museum van Ko
penhagen een grote inzamelingsactie
gehouden, die o.a. werd gesteund door
een aantal grote industrie-ondernemin
gen, alsmede door een aannemings
maatschappij, die zich bereid verklaar
de het grootste gedeelte van de ber
gingswerkzaamheden gratis uit te voe
ren.
De oudheidkundigen van het Natio
nale Museum hopen half september ge
reed te zijn met hun werk in de
Roskildefjord. Daarna zuller de sche
pen een conserveringsbehandeling on
dergaan en zal men trachten minstens
twee of drie schepen weer opnieuw op
te bouwen in hun oorspronkelijke uit
voering. Er zal een speciaal museum
voor moeten worden ingericht, maar
over de plaats van dit museum wordt
nog steeds gebekvecht tussen de stad
Roskilde, de oorspronkelijke eigenares
van de schepen, en het National® Mu
seum van Kopenhagen, dat per slot
van rekening de schepen van de bodem
haalt.
AMSTERDAM, 17 juli Mevrouw H.
J. Aernout-Royaards uit Bussum, de we
duwe van de in het voormalig Neder-
lands-Indië door een pistoolschot om het
leven gekomen vaandrig Aernout, heeft
besloten haar pogingen het onderzoek
naar de omstandigheden waaronder
haar man werd gedood te laten openen,
te staken. Zjj heeft bekend gemaakt dit
besluit na rijp beraad te hebben geno
men.
„Na jarenlange vergeefse pogingen
om te trachten de instructie inzake de
moord op mijn echtgenoot hier te lande
te doen openen, heb ik moeten consta
teren, dat ik op geen enkele wijze recht
kan krijgen", zo heeft mevr. Aernout
verklaard. „Geestelijk en financieel is
het voor mü vanzelfsprekend onmoge
lijk in verband met het bovenstaande
zo door te gaan". Mevr. Aernout hoeft
allen die haar in de afgelopen jaren heb
ben gesteund, dank betuigd.
Zoals bekend kwam vaandrig Aer
nout in 194S bij Lembamg door een pis
toolschot om het leven. Mevr. Aernout
heeft steeds volgehouden, dat haar man
werd vermoord omdat hjj als veilig-
heidsofficier tc veel van bepaalde zaken
afwist; reeds in 1950 en 1951 heeft zij
gepoogd de instructie in deze zaak te
aaten openen. Deze pogingen leverden
evenwel geen resultaat op. Nadat de in
houd van het rapport-Zaaijer (over be
weerde misstanden in het voormalige
Koninklijke Nederlands-Indische Leger)
bekend was geworden, diende mevr.
Aernout in maart jl. een smaadklacht
ln, omdat een aan het werk van haar
man gewijde passage in dit rapport naar
haar mening beledigend was. Mevr.
Aernout heeft sindsdien niets meer in
deze zaak vernomen.
(Advertentie)
Vormt een genezende lug op de mugwend
