biïk
Een maatschappelijk verschijnsel
dat felle saneerdriften opwekt
IEDERE VAKANTIE WERKEN
ER 100.000 JONGELUI IN EEN
TIJDELIJKE BAAN
A
Bedrijfsleven kan er niet buiten
m
m.
Werken is ook
Vakantiewerk of niet?
D
B
Op het spoor
van Israël
Niet
:n u f
Formaliteiten
te stuiten
Scheidslijnen
~tr
dV'
ZATERDAG 28 JULI 1962
j
ê^é(I
n p
1 fV
W^YfoP
de?
ve;
-"'teP
liili
mmm
N'
- de Blf
arldter
moge0'
eelsco^
-ide
dit Kia'
wee js
iaar g, r
wee-fae
uideW,a-
drie*,)
neef'
®n de deup van het gewestelijk
arbeidsbureau in Breda hangt
een bordje met de volgende me-
je* bedeling: „Voor jongens en meis-
heV Van 14 en 15 jaar hebben wjj door
vr,,a°vergr°te aanbod een te kleine
teup vakantiewerk! „De tlirec-
Vnnkvan 11 et bureau, de heer C. Snep-
terc-i Fs' verklaart ons later de ach-
van van dit bericht. „Jongelui
Uip, die leeftijd nemen wij helemaal
Vaka«n° ®ier en daar zullen ze in hun
nog wel aan de slag komen,
ar in nil 1 -i-,e be-
werk-
bii.i J" Jn elk geval niet door onze
geve -s" trouwens, bijna alle w
*ichtï" ®reda houden vast aan de
H0„ 9'ln. dat scholieren beneden 16 jaar
bef, J°ng zijn om hun vakantie in het
tichtri'even door te brengen." Een
'1 n dus, en nog maar één uit een
amnia van tien, want in de Baro-
brorr dus, en nog maar één uit een
nje anuna van tien, want in de Baro-
i,i 's "et vakantiewerk hecht georga-
h0B.ei"d. evenals in Amsterdam en, in
sch„ ,-ra'ter mate, Den Bosch. De
eHorm eUgtl blijkt zich met zulk een
grtJ/ en ieder jaar toenemende,
'iike' KC'd ,te werpen op allerlei tijde-
bant- aantJes gedurende de grote va-
sch» dat zich hier een compleet maat-
kenp t^bjk verschijnsel begint a£ te te-
Srhu' ,en welk maatschappelijk ver-
orri -e stel* bet op de duur zonder
W*»ng? Daarom heeft nu ook de bol-
Wivpu ek dit voorbeeld gevolgd. De
hpKn evfrs in het bloembollenbedrijf
h K
R«'sl"in gezamenlijk een reglement op-
in»_® d dat dit seizoen voor het eerst is
'hg «ai mt seizoen voor net eersi is
biist Sancties op de bepalingen
hiep an uiteraard niet, de regeling is
te beschouwen als een gentle-
bpi. afreement, maar in hun eigen
1: HRf Zllllpm do hotrolfkpnon xifh or
lipv zullen de betrokkenen zich er
er aan willen houden.
«^jr^ementering van het vakantiewerk
baarM is een onderwerp, dat zich dank-
dan ent voor verwoede discussies. Die
typ] ook gevoerd zijn en worden. Is het
tu^'bvol een zo losse, tydelijke band
typwjd werkgever en scholier te onder-
aarri n aan beperkingen van allerlei
ftiet deze relatie te verambtelyken
gen,e?n..k®Ur van geboden en bepalin-
Öj-S T wij citeren uit een artikel van
hett H. van Bockel, verbonden aan
hp. departement van Sociale Zaken, in
,,M] uaaandblad Arbeid van 25 mei:
dp ^tegenstaande de vele uiteenlopen-
typjbeningen over de betekenis van het
êeni 'n de vakantie moet in het al-
in "een dit verschijnsel worden gezien
v-.ue geest van sportiviteit waarin de
Vavi geest van sportiviteit waarm de
IerP"htiearbeid zich dient af te spe-
W' De vraag rijst dan of men de
dit» u Wel moet gaan benaderen met
vra e'de lijsten met weldoordachte
beh?en' met het resultaat, dat er wel-
ge 'l Weer meer verboden, regulerin-
vi_beperkingen, maatregelen, raadge-
dit n e.d. uit voort zullen vloeien. In
Ih0p?pzicht menen wij het hands-off te
bemPd. bepleiten en slechts in zoverre
pn 'denngen voor te staan dat excessen
korno'ertredingen kunnen worden voor-
Bor-ifp" De opvatting van de heer Van
ïtiiko Js wel zo ongeveer die van het
ze tp"be i dsbureauWettelijk heeft de
fied antie geen enkele taak op het ge-
Prni-rP" bet vakantiewerk, maar in de
zieh P laten alle gewestelijke bureaus
dinl -el doze vorm van vryetydsbeste-
daap.ln mindere of meerdere mate in,
lever,0? uitgenodigd door het bedryfs-
le -.''"an wel genoopt door de massa-
da panvraag van scholieren. En in Bre-
tp.f.," Amsterdam zijn toch de enquê-
blüvvPiulieren er aan te pas gekomen,
hiodo een onvermijdelijkheid in het
Sito pe leven. Opzienbarende conclu-
6n hifi" men daarvan niet verwachten
koir,p?Ven dan ook uit. Uit de binnenge-
leidpk1 antwoorden viel hoogstens af te
dpj-vp' dat het werk de overgrote meer
lij, der scholieren goed is bekomen.
lange werkperiodes betrokken zijn ge
weest. Een werkgever uit de horeca-sec-
tor vertrouwde ons toe, dat de tijdelijke
hulpkrachten hem niet lang genoeg kon
den blijven. Maar zijn bedrijf ligt dan
>ok nog in een „ongesaneerd" gebied...
lag
blijkbaar elders wat te ver vond gaan
Voor het bedrijfsleven betekent de be
reidheid van de schooljeugd om tijdelijk
bij te springen vaak redding in de
nood. De werkgevers zitten met leemten
in het vaste personeel dat immers ook -
op vakantie gaat, en sommige bedrijven
kennen bovendien nog de zomerse sei-
zoendrukte, zoals conservenindustrieën
en de hele horecasector. Een warenhuis
concern als Vroom en Dreesmann werkt
ieder jaar met vele honderden vakantie
krachten; alleen in het Rotterdamse
filiaal zijn er voor dit seizoen al drie
honderd aangenomen. In afdelingen
waar het op uitgebreide vakkennis aan
komt, zoals de woninginrichting en de
confectie, treft men de scholieren na
tuurlijk niet aan, maar na een korte
inw-erkperiode worden ze toch in de
verkoop ingezet, bijvoorbeeld op de af
delingen speelgoed, schrijfwaren of huis
houdelijke artikelen. Velen verdwijnen
achter de schermen op de administra
tieve afdelingen of in het magazijn. Er
komt op zich ai een enorme admini
stratie aan te pas om al die jongelui
in een kloppend schema te voegen.
Vroeg in het voorjaar begint de wer
vingscampagne al. Voor de maand juli
is er meestal voldoende aanbod van
scholieren, omdat de meesten in augus
tus met hun verdiende geld vakantie
willen vieren. Minimaal dienen zij zich
voor drie aaneengesloten weken te ver
binden, maar in geen geval kunnen de
scholieren hun hele vakantie uitblijven.
Men streeft er naar tenminste een ruim
te van twee weken uit te sparen voor
werkelijke vakantie.
De eerste ordening in een in wezen
zo provisoire zaak als het vakantiewerk
begint zich dus af te tekenen. Er is nog
maar een klein percentage der scholie
ren bü betrokken, maar het is te ver
wachten, dat de saneringsdrift verder
om zich heen zal grijpen. De eerste aan
duidingen van een volwassen bureau
cratische rompslomp zijn ook al waar
neembaar, zoals in Den Bosch, waar
iedere aspirant-vakantiewerker vier
goedkeuringen moet verzamelen alvo
rens aan de slag te kunnen: van het ar
beidsbureau, van het schoolhoofd, van
de werkgever en van de ouders. Hoe
kortstondig van aard ook, het vakan
tiewerk begint zich te ontwikkelen tot
een apart werkterrein met speciale
krachten. En er is zelfs in ons land een
vakantiewerker die tot taak heeft an
dere vakantiewerkers aan de slag te
helpen...
HANS STEVENS
laar
'■geor.
men heeft natuurlijk slechts de
jeugd kunnen berei-
r£aniseerde
din°n gezien de grondige voorberei-
daa^f11 vooraleer een jongen, of meisje
nits] Werkelijk aan de slag kan, is zo'n
ïj a£ hiet al te verbazingwekkend.
die ataat h®t met de vele duizenden,
arb rU&t met bemiddeling van een rijks-
br.]^ldsdureau in een vakantiebaantje
pt.oanden' Dat is nog altijd negentig
k6 °ent van alle in de vakantie wer-
e scholieren, ofwel naar schatting
Zen?n.de zeventig- en de homdienddui-
lan -i°ngelui. Waar werken zij, hoe
S, wat verdienen ze, waaraan beste-
n Za hun geld?
I zWa de vragen die ouders en
JJ mraren op de eerste plaats,
maar ook de werkgevers in hoge
kH mate interesseren. In onderwijs-
te ziin met vakantiewerk slech-
^^varingen opgedaan. De jon
en meisjes bleven soms tot het
BETTY DEKKER
.iedere bol is er één
begin van het nieuwe schooljaar, aan
getrokken door de hoge beloningen,
hun tijdelijke baantje trouw, met al
lerlei nare gevolgen voor hun studie.
Werkgevers zonder veel scrupules en
nonchalante ouders werken zo'n si
tuatie makkelijk in de hand. Niet
Weinig onderwijskrachten zijn des
wege in principe gekant tegen alle
vormen van vakantiewerk. Zonder
effect natuurlijk, want de kennelijke
animo van het bedrijfsleven voor de
ze hulpverlening en het verlangen
van de jeugd om een paar weken be
taalde arbeid te verrichten zijn twee
krachten die de molen van het va
kantiewerk op gang houden.
Het verschijnsel is nu eenmaal niet
te stuiten, steeds meer jongelui krijgen
de smaak te pakken, en waar evidente
nadelen uit deze situatie voortvloeien,
kan vaak met een bescheiden regeling
de zaak in goede banen worden geleid.
Dat scholieren hun hele vakantie in het
bedrijfsleven doorbrengen zoals nog
altijd gebeurt is bijvoorbeeld duide
lijk een misstand, die overigens gemak
kelijk bestreden kan worden. In de ge
bieden die momenteel een regeling voor
het vakantiewerk kennen, heeft de tijds
duur van dat werk bijzondere aandacht
gehad. De regelingen stemmen in dit
opzicht overeen door een limiet te stel
len van drie tot vier weken. De helft
van de zomervakantie blijft dan be
schikbaar voor het eigenlijke doel. Voor
Breda geldt de conditie, dat minstens
drie weken aaneengesloten vakantie
moet kunnen worden genoten. De ar
beidsbureaus hebben wel eens ramin
gen opgesteld van het aantal scholieren
dat langer dan vier weken placht te
werken. Zo zouden vorig jaar 4500 jon
gens en 2100 meisjes bij die excessief
r\m\ uajapupi joop piaqjEaipmre
en 15 jaar is eveneens als min
der wenselijk te beschouwen. Ar
beidsbureaus zullen vrijwel nooit
hun bemiddeling verienen voor gega
digden van deze leeftijden, en de
werkgevers in de georganiseerde ge
bieden nemen hen niet aan. Het ar-
beidsverbod voor jongens beneden 14
jaar en meisjes beneden 15 jaar geldt
ook voor vakantiewerk. Vorig jaar
zijn echter nog minstens 2000 meisjes
van 14 jaar in hun vakantie aan het
werk geweest, en van de ongeveer
G300 jongens van 14 jaar was zonder
twijfel nog een deel leerplichtig. Nu
moeten ook vakantiewerkers op het
gemeentehuis een arbeidskaart aan
vragen, al is het maar voor één dag.
Aan leerplichtigen wordt een derge
lijk formulier natuurlijk niet uitge
reikt, zodat de conclusie voor de
hand ligt, dat in al de genoemde ge
vallen niet aan deze formaliteit is vol
daan. Er zouden hieruit moeilijkhe
den kunnen volgen bjj een eventueel
arbeidsongeval en het is voor de
ouders daarom niet onbelangrijk er
op toe te zien, dat het tydelijke
dienstverband van hun hind ook wet-
telyk aan de vereisten beantwoordt.
De werkgever van zijn kant is ver
plicht voor zijn vakantiekrachten een
rentekaart aan te vragen in verband
met de ongevallenwet. Maar weinig
scholieren zullen met deze formali
teiten bekend zijn, zodat het alweer
in het belang van de ouders is zich
even met het winstgevende avontuur
van zoon of dochter in te laten.
De regelingen zoals die in Breda, Den
Bosch, Amsterdam en de bollenstreek
in het leven zijn geroepen, stemmen in
grote lijnen met elkaar overeen. In de
eerste drie gevallen zijn de bepalingen
ontworpen door commissies, waarin
werkgevers, schoolhoofden, ouders en
arbeidsbureaus samenwerkten, en in de
bollenstreek zijn het alleen de werkge
vers geweest die enige orde in het
vakantiewerk wilden scheppen. Om een
greep te doen uit de richtlijnen van
Breda: bij voorkeur geen scholieren be
neden 16 jaar, geen nachtarbeid, jon
gens en meisjes werken gescheiden, af
zonderlijke sohaftgelegenheid voor meis
jes, een goede introductie in het bedrijf,
zorgzaam toezicht en geen tewerkstel
ling dan met een kaart van het arbeids
bureau. Waarbij dan opgemerkt dient
te worden, dat laatstgenoemd papier
alleen is te krijgen op vertoon van de
door de gemeente afgegeven arbeids- j
kaart. Uit de tien geboden die in de
bollenstreek zijn ingevoerd, lichten wy
de volgende: draag zorg voor een frisse
en gezonde atmosfeer tijdens de werk
en rusttijden en controleer regelmatig
de aard der gesprekken; het zoveel
mogelijk in gescheiden groepen laten
werken van jongens en meisjes verdient
alle aanbeveling. Een intensief contact
tussen deze scholieren en uw andere
gehuwde werknemers en werkneemsters
dient vermeden te worden; bescherm in
voorkomende gevallen deze jonge men
sen tegen een overdreven materialisti
sche geest. Voor Amsterdam geldt o.a.,
dat de werkweek het gebruikelijke aan
tal uren niet mag overschrijden, dus
geen overwerk, en dat het werk de
lichamelijke of geestelijke gezondheid
niet mag aantasten en het verdere
onderwijs belemmeren.
e omstandigheden waaronder de
scholieren aan het werk werden
gezet, lieten inderdaad wel eens
te wensen over. Ze wisten vaak
nauweiyks van welk belang nu precies
hun bezigheden waren in het kader van
het hele bedrijf en hadden voornamelijk
oog voor het bedrag waarmee ze iedere
week naar huis gingen. Ook de eentonig
heid van de arbeid werd door dit uit
zicht verguld. Het contact tussen oudere
werknemers en vakantiekrachten riep
ai gauw een bedenkelijke conversatie
op, waarvan de werkgever tenslotte de
dupe werd. „Sexuele voorlichting geven
we liever zelf" was de reactie van som
mige ouders. Daarom zijn in de ge
saneerde gebieden nu denkbeeldige
scheidslynen getrokken tussen jongens
en meisjes, vaste krachten en vakantie
hulpen. In Breda worden de meisjes
zelfs gedurende scliafttyd in afzonde-
v» •-11 ■-.!*» j]/
Breda houden scholieren de straat schoon.
ehalve de verdiensten zijl er aan
het vakantiewerk voor de be
trokken scholieren nog een reeks
minder materiële, maar min
stens zo waardevolle voordelen ver
bonden, die, wanneer het in het al
gemeen gaat om de vraag: wel of
geen werk in de zomervakantie, het
antwoord onmiskenbaar positief doen
uitvallen. Uiteraard mét de restric
ties niet te lang, niet te zwaar en zo
meer. De jongelui leren eens een an
der deel van het leven kennen, zy
het dan nog niet het vólle leven, zij
kunnen zich teamgeest en zelfstandig
heid tegelijk aankweken, gaan om met
representanten van allerlei milieus,
wisselen hoofdwerk eens af met hand
werk en maken wellicht al kennis
met hun toekomstige beroep. Een ver
tegenwoordiger van een groot bloem
bollenbedrijf vertelde ons, dat hij als
vakantiewerker in deze bedrijfstak te
recht gekomen was en sindsdien der
mate door het vak was geboeid, dat
hij zijn tijdelijk dienstverband tenslot
te maar door een permanente verbin
tenis had vervangen.
Ereda is onlangs met een experi
ment begonnen. De gemeentelijke rei
nigingsdienst had in het zomerseizoen
een nijpend gebrek aan mankracht en
nam na overleg met het arbeidsbu
reau een aantal scholieren en studen
ten in tydelijke dienst voor het
schoonhouden van de straat. In witte
pakken gestoken gaan nu dagelijks en
kele tientallen jongelui de straat op,
waar zij de goodwill van het publiek
al meteen hebben veroverd. Hoewel
hun werk bepaald niet licht is te noe
men, zijn de tijdelijke straatvegers
enthousiast over hun job. Daarbij zijn
de verdiensten heel behoorlijk; een
jongen van 17 jaar gaat iedere week
met 45 gulden „schoon" naar huis.
Van dat loon zijn AOW-premie en be
lasting ingehouden. Dater kunnen zij
restitutie van dat belastinggeld aan
vragen.
Voor de leeftijden tussen 16 en 20
jaar gelden de jeugd-c.a.o. s.
Het maakt daarbij geen ver-
schil of men vast of tijdelijk
werknemer is. De ouders zouden dus
eventueel kunnen controleren, of hun
kind wel het hem of haar toekomen
de loon wordt uitbetaald. In enkele
bedrijfstakken, bijvoorbeeld m de
bloembollenwereld, werken de vakan
tiekrachten tegen een tariefloon. Per
gepelde mand bloembollen varieert
de beloning tussen 1.10 en 1.35.
Het tempo is dus bepalend voor het
inkomen. De jongelui gaan soms met
50 tot 60 per week naar huis. De
bollenstreek heeft zich na de oorlog
tot een groot centrum van vakantie-
arbeid ontwikkeld. Naar schatting zul
len er dit seizoen zo'n drieduizend
jongelui, jongens en meisjes in onge
veer gelijke mate, geplaatst worden
i magazijnen en bollenschuren. Bijna
alle werkgevers hebben zich met het
nieuwe reglement akkoord verklaard.
In één der richtlijnen wordt aandacht
besteed aan de hinder die sommigen
ondervinden by het pellen van hya-
NEL VAN LEEUWEN
„..vermoeide voeten..
LOUISE BUZIAU
....talen ophalen....
NICOLAAS RIJNBENDE
jceven weken.
cinten. Deze bollen kunnen namelijk
jeuk veroorzaken bij daarvoor gevoe
lige personen. Natuurlijk zijn de nieu
we bepalingen minstens evenzeer in
het belang van de bollenboeren zelf;
zij kunnen het eenvoudig niet buiten
die tijdelijke arbeidskrachten stellen
en moeten het werk zo aantrekkelijk
mogelijk maken. Maar ook de weder
party vaart er wel by, zoals by voor
beeld bleek uit de reactie van Betty
Dekker, een :.7-jarige kwekelinge uit
Haarlem, die schoolgaat op dé St.-
Lucia-school in Rotterdam, zy werkt
temidden van een ry leeftydgenoten
aan de peltafel; op minstens tien me
ter afstand zitten de oudere, deels
gehuwde, dames, met de ruggen naar
de meisjes toe: de scheiding is de-
gelyk doorgevoerd. „Leuk werk, wei
nig inspannend", vindt Betty, „en ge
zellig door het contact met de ande
re meisjes". Intussen pelt zé yverig
door, want iedere bol is er één, en
het loon hangt af van het aantal'ge
vulde manden. Ze doet het voor de
tweede keer en verwacht daarom
weer wat meer te verdienen dan vo
rig jaar. Op 55 gulden in de week zal
Dctty wel kunnen rekenen. Hoe lang
ze blijft, weet ze zelf nog niet, maar
de vakantiedatum is al vastgesteld
en het geld reserveert ze voor dat
doel. „Wat moet je anders doen in je
lange vakantie? Ik had de keus tus
sen thuis zitten en dit werk doen, en
ik koos natuurlyk het laatste."
Werken in een warenhuis blykt
op vele jongelui sterke aan
trekkingskracht uit te oefenen.
Nicolaas Rynbende, een 17-ja-
rige leerling van het Mamixgymna-
sium in Rotterdam, treffen we aan
in de email-afdeling van zo'n groot
winkelbedrijf. Hy blykt zich temid
den der potten en pannen by'zonder
op z'n gemak te voelen en staat met
flair de klanten te woord. Vorig jaar
deed hy in netzelfde warenhuis de
eerste routine al op. Maar liefst ze
ven weken hoopt hy het vol te hou
den, dan biyft er nog één week over
mor echte vakantie. Zelf vindt hy
die periode niet te lang: „ik beschouw
dit werk óók als vakantie." Hy hoopt
in die tyd ruim 200 gulden by elkaar
e verdienen. Nel van Leeuwen uit
Cralingseveer, ook 17 jaar, staat ach-
er een toonDank met textielartikelen
,om wat te doen te hebben De hele
lag staand werk en dus s avonds
vat vermoeide voeten, maar het
:ier is er niet minder p111* ,"^e_is1fiee
vat beter dan de vorige, zegt haar
heffin, „die beschouwde het hier als
iet Bio-vakantieoord. Nel geeft het
erdiende geld aan haar moeder.
In een slaapkamer van hotel „Wit-
tebrug" in Den Haag treffen we
Louise Buziau aan, een van.de vyf
vakantiewerkers die in dit DCflryf te
werk zijn gesteld. Van haar vonge
klas, de derde van de kweekschool
van het Haags Genootschap, hebben
tien van de 2o meisjes werk in de va
kantie aangenomen, vertelt ze. Goed
gehumeurd hanteert ze de hele dag
de bezem, de stofzuiger en de plu-
tneau. „Heerlyk werk, maar vooral
het contact met de gasten is fijn.
Te haalt bovendien je talen op," vindt
Louise. Ze heeft de vakantieperiode
verstandig ingedeeld. Eerst vyf we
ken werken, dan nog drie weken voor
een fietstocht door Nederland en Bel
gië. Dit is de zesde maal, dat ze een
vakantie gedeeltelyk werkend door
brengt.
In Breda is vorig jaar onderzocht,
welke bestemming de jongelui aan
het verdiende geld zoal geven. Het
overgrote deel ging er mee op
vakantie, maar zeventien scholieren
kochten er een suède jasje voor of
con ander kledingstuk. Slechts drie
jongelui besteedden het bedrag aan
een bromfiets men zou hun aan
tal hoger geschat hebben en niet
minder dan 15 jongelui schreven in
op een studiecursus. Deze laatste be
stemming moet zelfs onderwyskringen
enigermate verzoenen met de onweer
staanbare opmars van het legioen der
vakantiewerkers
H. St.
Een bundel studies ten dienste van
het gesprek met Israël", luidt de
ondertitel van dit werk, waar
aan zeven auteurs hun medewer
king hebben verleend. Prof. dr. J. de
Graaf gaf het boek een „Ten geleide
mee. Hy legt er de nadruk op, dat net
heil, verkondigd, gevierd en verwacht
door de Kerk, „het heil uit de Jo
den" is.
Prof. Schoneveld en dr. de Beus be
handelen resp. ae uitverkiezing van Is
raël in het Oude Testament, en m de
Evangeliën en de brieven van Paulus.
Dr. Snyders bespreekt het verzoenings
begrip als uitgangspunt voor eMi ge
sprek tussen Kerk en Jodendom terwijl
dr. Van Leeuwen zich afvraagt hoe het
O.T. moet worden uitgelegd. Dr. Visser
geeft enkele uitspraken van kerkva
ders uit de eerste eeuwen over de Jo
den, die o.i. met vele andere zouden
kunnen worden uitgebreid, en dr. I les-
seman-van Leer wijdt een studie aan de
afwyzing van liet Christendom door Mar
tin Buber. In de laatste bedrage schrijft
ds Grolle over het Apostolaat der
Kerk en het gesprek met Israel Met
uitzondering van de studies van Fles-
seman en Visser zyn alle by dragen van
theologisch-exegetische aard.
De schrijvers zyn alle hervormd. Ka
tholieken bestuderen hetzelfde onder
werp en hoewel zy zich vaak van een
andere aanpak en benadering bedienen,
hebben zy toch hetzelfde doel; ,een die
per inzicht te krygen m het Mysterie
van Israël. Men is het erover eens, dat
een godsdienstgesprek met Israël nood-
zakeiyk en onvermydeiyk is, maar te
vens is men zich de grote, daarmee
verbonden moeilykheden terdege be
wust. Toch mag men daarom het ge
sprek niet uit de weg gaan. Voor alle
Christenen is on blijft het religieuze
Israël dat zeker niet vereenzelvigd
kan worden met de huidige staat Is
raël, de verkondiger van de verwachte
Verlosser en „de Kerk van het Oude
Testament" waaruit onze Kerk is voort
gekomen. Het is tegenwoordig de alge
mene overtuiging, dat het gesprek met
Israëi, eenmaal goed op gang, voor
de Christenen zeer verhelderend kan
zyn. Om hierin een beter inzicht te
schenken, is dit boek van veel belang.
Het is een uitgave van het Boekencen
trum n.v. te Den Haag.
