tien Haag: Gereserveerdheid doet niet af Qon vertrouwen in dr. Van Roijen ONGEDWONGEN VAKANTIE VOOR BOUDEWIJN EN FABIOLA Uafflttlveer Djakarta onthoudt sich van officieel commentaar Bericht over akkoord slaat in Hollandia in als een bom Papoea's veel rustiger dan de Nederlanders Binnenkort ook mannen naar huis? VAN ROIJEN TERUG Een dode en vier gewonden bij auto-ongeluk Vopo vlucht met twee burgers naar W.-Berlijn Het weer Kans op buien AUTO'S OP DE BOOT - „HET IS TOCH MAAR EEN AFLOPENDE ZAAK" Kaisiepo ZEER verontwaardigd &ONDERDAG 2 AUGUSTUS 1962 12 pagina* Ned. vrachtauto uit colonne omgeslagen Eilanders terug naar TRISTAN DA CUNHA Krefeldenaar sterft na het eten van fop-kaas Bewolking Het weer in Europa Uitvoerige regeling zelfbeschikking V.S.-ambassadeur in Parijs treedt af «Ua lifilll I Aan zee heef HAAG, 2 aug. Gisteren hem reSering kennis kunnen komn Van voorlopige overeen- die de Nederlandse dele- dp le> geleid door onze ambassa- eJUr in de V.S. dr. J. H. van Roij- hej rnet de Indonesische onderhan- vQ aars heeft gesloten als basis loJ formele besprekingen ter op- Ij;, !^g van het geschil om weste- vj Nieuw-Guinea. Deze tekst is ijj ,c'e ambassade in Washington lange telegrammen naar Den aa§ geseind, vermenigvuldigd en bea oe leden van het kabinet ter l Ordering voorgelegd. Morgen ee^reekt de ministerraad de over- Ko: waarbij de heer Van l\Jen aanwezig zal zijn, nadat ste st?enoemde vandaag een eer- gev U'teenzetting zal hebben ge- bij aan de ministers die direct key, Nieuw-Guinea-zaak betrok- n zijn. Vertrouwen Teleurstelling 'fde°kk' Kennedy dankbaar HET NIEUWE DAGBIAD Kabinet bestudeert de tekst van voorlopig akkoord Koning Boudewijn en koningin Fabiola genieten op het ogen blik van een gezellige, volkomen ongedwongen vakantie op het landgoed van koningin Fabiola's moe der te Zaraus in Spanje. De koningin houdt zich zeer rustig. De koning tennist (als een oprechte amateur), toert met een volkswagen en vaart rond met een boot. De foto's tonen daarvan twee welsprekende beelden. ."v..-* A l DEN HAAG, 2 aug. In de nacht van dinsdag op woensdag is in West- Duitsland een Nederlandse militaire vrachtauto van de weg geraakt, langs een boom geschampt en omgeslagen. Als gevolg van dit ongeluk is de dienst plichtige sergeant C. Bongenaar uit Gilze om het leven gekomen. Hij was 22 jaar en ongehuwd. Twee andere militairen liepen ern stige verwondingen op. Het zijn de 23- jarige ongehuwde dienstplichtige ser geant J. Y. Wielinga uit Alkmaar en de 20-jarige gehuwde dienstplichtige soldaat A. J. Tissen uit Den Haag. Het ongeluk gebeurde tussen Solingen en Nienburg bij de plaats Borstel. De vrachtauto (een drietonner) reed achteraan in een colonne auto's. De oorzaak van het ongeluk is vermoede lijk dat de chaufleur een „black out" kreeg. De auto was geladen met mu nitie en behoorde bij het elide genie bataljon. Bij het ongeluk zijn ook nog twee militairen licht gewond: de dienstplich tige soldaat J. H. Leijnsen uit Amster dam (20 jaar) en de dienstplichtige soldaat De Beukers uit Noordwijk (eveneens 20 jaar). De vier gewonde militairen zijn opgenomen in een zie kenhuis in Solingen. BRAKE. Een Nederlandse vracht wagen, bestuurd door de heer J. Lut- gers uit Scheemda, is in Grossenmeer (kring Wesermarsch) uit de bocht ge vlogen en tegen een boom gereden De bestuurder werd op slag gedood. De vrachtwagen werd zeer zwaar bescha digd. BERLIJN, 2 augustus (TJPI) Een Oostduitse grenswachter is gisteravond met twee burgers onder geweervuur van zijn collega's naar West-Berlijn ontvlucht. De drie vluchtelingen bleven ongedeerd. Zij voerden nun geslaagde ontsnappingspoging uit in de Bernauer- strasse, waar de oostwestgrens midden door loopt. Volgens de politie van West-Berlijn liep de Vopo om 21.15 uur met de twee burgers naar de muur, gooide zijn wa pens neer en klom, gevolgd door de twee anderen, over de versperring. Toen enkele van zijn collega's dit in de gaten kregen vuurden zij twee salvo's af uit hun machinegeweren. De kogels kwamen niet in West-Berlijn terecht. De grensmuur is ter plaatse twee en een halve meter hoog. LONDEN. 2 aug. (UPI) Een voor hoede van voormalige Tristan da Cun- ha-bewoners zal op 9 augustus naar huis terugkeren om op hun eiland kwartier te maken voor de terugkeer van alle 400 eilanders die in oktober naar Engeland werden geëvacueerd wegens een vulkaan-uitbarsting. De voorhoede van zes man zal ten minste zes maanden nodig hebben,om de woningen op Tristan da Cunha te herstellen en het vee bijeen te brengen. Een ambtenaar van het ministerie van koloniale zaken zal hen vergezellen. De eilanders wonen op het ogenblik op een voormalige basis van de lucht macht in Engeland, doch ze kunnen er, gelijk bekend, maar niet wennen. BONN, 2 aug., (AFP) Een inwo ner van Krefeld is gestorven aan ver stopping van de ingewanden. Enkele da ge tevoren had hij een stuk „kaas" ge- feten, afkomstig uit een winkel van eestartikelen. Het produkt was uit plas tic vervaardigd en het was op het oog niet van echte kaas te onderscheiden. De overheid heeft nu in geheel West- Duitsland de fopvoedingsmiddelen, die veelal uit Japan worden ingevoerd, in beslag laten nemen. Advertentie Verwachting tot vrijdagavond, (opgemaakt te 11.15 uur:) Af en toe perioden met zonneschijn maar hier en daar ook een regenbui of onweer. Over het algemeen weinig verandering in temperatuur. Matige tot zwakke wind overwegend uit wes telijke richtingen. VRIJDAG Zon: 05.03-20.28; maan: 08.01-21.54. Wisselende bewolking en overwegend droog weer. Zwakke wind, later uit zuidelijke richting. In de middag 19-21 graden, zeewater 17 graden. Vooruit zichten: perioden van vrij goed strand weer, maar niet geheel stalblel. Hoewel het aan de grond in geheel West-Europa bijzonder rustig is, bevindt zich op een hoogte van drie a zes km. nog een krachtige zuidweste lijke luchtstroom. Daarmee bereikte ons wat vochtiger lucht, waardoor er meer wolkenvelden overdrijven. Op enkele plaatsen is er zelfs kans op een licht buitje. Er komen ook opklaringen voor, waarbij de temperatuur tot ongeveer 20 graden stijgt. Zeer warme lucht tref fen wij in midden- en zuid-Frankrijk aan met temperaturen tot 36 graden. Hoewel deze warme lucht wat dichter bij komt, zal zij ook morgen ons land nog niet kunnen bereiken. Station »Jen Heiüei Ypenburg VLissingen Eelde De Bilt l'wenie Eindhoven Zd-Limburg Stockhom. Oslo Kopenhagen Londen Amsterdam Brussel Luxemburg Partis Nice Berlijn frankfort LVlünchen Zurich Genéve Locarno Wenen innsbrück rtome Madrid Mallorca max. min. neersl. Weer temp temp afgei. gisteren 24 uur zw. bew. 18 14 0 geh. bew. 2-1 14 0.5 zw. bew. 20 15 0.1 zw. bew 21 11 0 zw. bew. 22 12 0.4 zw. bew. 22 11 0 zw. bew. 22 13 0.2 licht bew. 22 12 0.2 regen 19 11 0.6 licht bew. 22 15 2 zw. bew. 20 12 0 licht bew. 23 13 0 zw. bew. 20 14 0 zw. bew. 22 13 0 licht bew. 24 12 0 half bew. 25 13 0 onbew. 25 18 0 zw. bew. 22 12 0 onbew. 27 12 0 onbew. 28 12 0 onbew. 23 12 0 onbew. 32 14 0 geh. bew. 28 17 0 onbew. 29 11 0 onbew. 29 20 0 onbew. 32 17 0 licht bew. 36 18 0 onbew. 31 17 0 1 be 1 "'ent -gepinB heeft, aldus onze par- Ie re redacteur, onze ambassa- |n,,0or zÜn onderhandelingen met w°nes'ërs alle volmachten gege- "en heeft hem geen ruggespraak ■hnj, «pleggen teneinde een vlotte Jan zaken te bevorderen. Van- ter de aanvankelijke gereser- t tste k in regeringskringen toen de «oom J\er'chten over het voorlopige ak- Sj ^binnenkwamen. Men kende dins- 1 n behoudens uit de telegrammen o^ketaubureaus geen letter van de 'OW .IlKe tekst van de overeenkomst. {e tekst van de overeenkomst, onzekerheid omtrent Indone- sië's volgende stap maakt de terug houdendheid begrijpelijk. In dit ver band is men in officiële Haagse krin gen benieuwd wat in dit stadium de orders zijn die aan de Indonesische strijdmacht zullen worden gegeven zowel aan het deel dat paraat wordt gehouden als aan de groepen in Nieuw- Guinea. De gereserveerdheid doet niets af aan het vertrouwen dat dr. Van Roijen van de regering geniet, een vertrou wen dat mede gebaseerd is op zijn op treden in het conflict met de republiek voor de souvereiniteitsoverdracht in 1949. De situatie in 1962 is voor dr. Van Roijen in zekere zin een „vol gend hoofdstuk" waarvan ook het recht van zelfbeschikking ditmaal voor de Papoea's een der kernpunten is. Met de gedachte aan eerdere ervaringen kan men in officiële kringen slechts de hoop koesteren, dat na de conces sies die ongetwijfeld zijn gedaan, meer zal overblijven dan een schim, van wat de regering jarenlang bij haar Nieuw Guinea-beleid als doel voor ogen heeft gehouden. Uit een AFP-bericht uit Djakarta blijkt intussen, dat ook daar officiële kringen het rapport van de direct bij de overeenkomst betrokken functio naris, i.e. minister Soebandrio af wachten. Een kabinetsvergadering wordt eerst na diens terugkeer (van avond of morgen) verwacht. Voorals nog weigert men commentaar. In semi-officiële kringep verneemt het AFP dat er in Indonesië in de „hogere kringen" een gevoel van ont moediging bestaat. Dit heeft betrek king op het tijdstip van de symbolische overdracht, dat een aantal maanden later is dan het tijdstip dat Soekarno had geëist voor de „bevrijding" van het gebied: 1 januari 1963, aldus de zegslieden ongeveer. Radio Djakarta sprak gisteren nog slechts van het optimisme van Oe Thant en in Amerikaanse regerings kringen over de mogelijkheid van een overeenkomst. De radio citeerde wel de mededeling vail Soebandrio dat de eindbeslissing bij president Soekarno ligt. Amerikaanse functionarissen hebben, naar UPI uit Washington meldt, van hun teleurstelling blijk gegeven over de lauwe reactie uit Nederland. Zij ont kennen dat de Verenigde Staten Indo nesië ten koste van Nederland zouden hebben gesteund en stellen dat inter ventie bij de militaire gebeurtenissen onmogelijk was, omdat „de Indone siërs in dat geval zouden hebben aan genomen dat het gehele vrije westen tegen hen was. Het resultaat zou zijn geweest dat we geheel op dood spoor waren geraakt. We hebben er de voor keur aan gegeven beide partijen te hel pen zelf hun moeilijkheden op te los sen." De Amerikaanse functionarissen zijn nog steeds volgens UPI van mening, dat Nederland een koopje heeft aan de voorlopige afsoraak. „Ne derland heeft een jaar geleden al te kennen gegeven dat het westelijk Nieuw-Guinea aan Indonesië wilde overdragen met als voorwaarde dat de Papoea's het recht zou worden toege kend om zelf over hun toekomst te be slissen", aldus de zegslieden, „welnu in het voorlopig akkoord is dit goed geregeld". De functionarissen voegen aan het vorenstaande nog toe dat zij nimmer een overeenstemming zouden hebben gesteund indien zij dachten, dat Soekarno zou trachten aan een volks stemming van de Papoea's te ontko men. De zegslieden merken tenslotte «,0r°nze correspondent te Hollandia) 2 aug. Er is de een n'e"vv verschijnsel in li se nï te zien: er staan Neder- ua,lne» langs de weg te liften, 'n "°ot "un auto's alvast maar op i„ d® Oaar Nederland hebben gezet dat het hier toch een «Hl t zaak is. Vandaag Is juist be- Ni^nd» r"en dat de afvoer van Ne- V yU\v-(, vrouwen en kinderen uit Nu »9Jiriillnea n°g zal worden versneld. A "oei Wee" zal een extra DC-8 voor \i,''k ijlden ingezet, zodat dan per U "en aalthonderd mensen kunnen "V"ep AerePatrieerd. In vijf weken veJti9dei.an do.velo duizenden vrouwen tfm., ren, die nu nnir hier ziin. ziin 1» - d'e nu nog hier zijn, zijn L de UY- Geruchten wilden dat daar- ederlandse mannen die zouden mannen die zouden 'fpi^Ohien rS,en gemist aan de beurt zul- a9ik van 'a gens geschiedt het ver- vti- tenar-, Nederlandse gezinnen en Kal^iilieh n°g steeds op basis van C; k'edp,,.' maar er wordt wel op Hi„i ,;n "at men deze gelegen- voorbij zal laten gaan. 1 h oeficht over de bereikte voor- e„ Yreenstemming tussen Neder- 1* d i donesië en de mogelijkheid Uur"tengevolge het Nederlandse *1" Wnr-areeds op vrij korte termijn tia§en oin vervangen, is hier inge- i*hep 3*? een bom. De Nederlanders algemeen bezorgd over is er toch ook ,>.3°" algemeen bezorgd do61 sPrniLVan zaken' al is er to' het- van een zekere opluchting >r reid „ofeschil nu eindelijk uit de d'6r hoe Paken- Overigens wordt het sat het 3}et als zeker aangenomen l^ekarno ]°rd ot>k door president worden president bekrachtigd; lei Seliikhi:?0? altlid rekening met de bvV.r aan hi.i er toch de voor- v "tajr„ J?al, geven het geschil mei ^fïet ;s middelen „op te lossen". 6lkin-.Gt- onopgemerkt gebleven 'w daK rff1? dat er de laatste dagen ^Ut,3aar 'NnP.f ?eks ket oechtendgloren 4lo"tets oderlandse vliegtuigen (twee 'ha Viicgtuigcn VIWCC ?irhV"egen t? NePtnne) boven Hollan- Wi Tn natuurlijk vraagt men '1;^1 t,. '1 foden is van deze ver- Villi uexe vei- W|'i de berfuiaaln eld- Daar komt bij Weerde T #evin.g van de hier veel "ai,0tIder Indonesische radiozender v9h eÜjks etszeSgend is. Er wordt ht- de 1. gewaagd over het resultaat V3 ^el hn,rfikingen in Washington, 11963 «1. ,m°n praten over 1 ja- 0 ais uiterste termjjn. van over dracht van Nieuw-Guinea aan Indonesië. Overigens valt ook op dat de Indone sische uitzendingen op het ogenblik niet erg anti-Nederlands meer zijn, wat de aankondiging van een akkoord zou kun nen inluiden, al kunnen de Indonesiërs natuurlijk altijd weer omzwaaien. In Hollandia is de stemming dus som ber. De Nederlandse vrouwen en kin deren uit Merauke zijn nu praktisch allen geëvacueerd en met de evacu- tie van Manokwari is een begin ge maakt. Ook gaan deze week de laatste vrouwen en kinderen uit Sorong weg en volgende week kan de evacuatie van Hollandia flink worden aangepakt. De eersten zijn trouwens ook hier al weg. Het is een ontwikkeling die haar stempel drukt op het werk op de gou- vernementskantoren. Niet alleen zijn veel getrouwde vrouwen die daar werk ten verdwenen, maar de vrouwen heb ben het druk met de regeling van het vertrek, het wegzenden van bagage en het bespreken van de toestand. Voor de particulieren hier liggen de zaken nog veel moeiltfker dan voor de ambtenaren. Enkele grote werkgevers hebben het voorbeeld van de regering iimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiimiiiiiiiiiMii Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllillllll gevolgd en hun Nederlands personeel in de gelegenheid gesteld vrouwen en kinderen weg te zenden. De toestand heeft echter natuurlijk ook financiële consequenties en vandaar dat sommi ge werkgevers aarzelen het voorbeeld eveneens te volgen; de zaken zijn onder de huidige omstandigheden toch al bij zonder moeilijk. Een aantal bedrij ven is zijn werkzaamheden dan ook reeds aan het inkrimpen of overweegt zelfs sluiting; de toenemende perso- neelsschaarste speelt daarbij ook een rol. Niet alleen zijn veel Nederlandse werknemers vertrokken, maar ook de Papoea's hebben de neiging onder de huidige omstandigheden hun werk in de steek te laten en terug te keren naar hun plaats van herkomst. Het stre ven naar Papoeanisering wordt daardoor sterk doorkruist. Van Papoea-zijde zijn er overigens nog bijzonder weinig reacties op de ont wikkelingen. De Nieuw-Guinea-Raad stelde de behandeling van <le motie- Kaisiepo, die er wel verband mee houdt, vandaag weer uit tot maandag. Voor zover dat over het algemeen valt te bepalen, blijft de Papoea-bevolking bij zonder rustig en zeker veel rustiger dan de Nederlanders hier. Zij is gela ten over de ontwikkelingen. Meer nog dan over een eventueel verzet tegen de Indonesiërs wordt er gesproken over de mogelijkheid van het uitwijken naar oost-Nieuw-Guinea, als de toestand hier zou teleur stellen. op dat de Nederlanders „zonder eer verlies uit deze kwestie naar' voren zijn gekomen". Bovendien bestaat nu de mogelijkheid voor heropening van het handelsverkeer na herstel van de di plomatieke betrekkingen. President Kennedy heeft desge vraagd verklaard, dat het voorlopig akkoord nog door de twee betrokken regeringen moet worden goedgekeurd „doch wij kunnen nu reeds zeggen dat wij veei dank verschuldigd zijn aan de heer Bunker en aan degenen die voor hun beide landen aan de besprekingen hebben deelgenomen en natuurlijk ook aan de heer Oe Thant, secretaris ge neraal der V.N.' Uit New Vork meldt Reuter nog, dat mr. C. W. A. Schürmann gisteren met de heer Thant gedurende 50 minuten heeft gesproken over technische kwes ties die nog op afdoening wachten voor een voorlopige overeenkomst tussen Nederland en Indonesië. Deze „tech nische kwesties" betreffen economi sche en militaire zaken. Vooraf had de heer Bunker aan Oe Thant een uit eenzetting gegeven van de verkregen overeenstemming. (Van een onzer verslaggevers) SCHIPHOL, 2 aug. Een kennelijk zeer opgewekte dr. ,J. H. van Roijen, Nederlands ambassadeur in de V.S., die in Washington de Nederlandse delega tie naar liet vooroiiarieg met Indone sië heeft gelekl, is vanmorgen met een DC 8 van de KLM in ons land terugge keerd voor nader overleg met de rege ring in Den Haag over het nu met de Indonesiërs bereikte voorlopig accoord. In een korte verklaring aan de pers bevestigde hij, dat de beide delegaties nu overeenstemming hebben bereikt „op essentiële punten". „Met name is een uitvoerige regeling getroffen voor de zelfbeschikking van de Papoea's, een punt dat wij altijd als het belang rijkste hebben beschouwd. Die regeling houdt in, dat waarborgen zijn verkre gen voor een zinvolle uitspraak der bevolking over haar toekomst. Ik kan alleen maar zeggen dat dit mijn per soonlijke mening is. Ik geloof echter dat het een aanvaardbare oplossing is. Het woord is 1111 natuurlijk aan de regering. En als zij die „preliminary understanding", dit voorlopig accoord, goedkeurt, is het laatste woord nog aan liet parlement. Meer kan ik 11 niet zeg gen, zeker niet over de inhoud van de overeenstemming. In antwoord op een vraag, over een eventueel herstel der diplomatie ke betrekkingen van Nederland met Indonesië zei dr. Van Roijen: „Ik ben er altijd van overtuigd geweest, dat er op den duur weer zeer hartelijke betrekkingen zouden komen". Wanneer? „Ik heb niet in het kristal gekeken". De ambassadeur heeft vóór zijn ver trek uit New-York niet meer de ge legenheid gehad daar het lid van de Nieuw-Guinea-Raad, Nicolaas Jouwe, te ontmoeten. Een gesprek met dr. Van Roijen lag gisteren, toen de Papoea leider met zpn collega N. Tangghama van Schiphol naar de V.S. vertrok om in New York als adviseur te worden toe gevoegd aan de Nederlandse delegatie bij de V.N., wel in diens bedoeling. Ge vraagd naar de opvattingen van de Indonesische minister van buitenland se zaken, dr. Soebandrio, over de nu be reikte overeenstemming zei de Neder landse ambassadeur nog: „Hij zal pro beren de heer Soekarno er van te over tuigen dat deze oplossing voor Indone sië aanvaardbaar is. Ik heb gehoord van journalisten die hem bij zijn ver trek naar Djakarta uitgeleide deden, dat hij heeft gezegd: „Ik heb goede hoop en zal er voor bidden." HOLLANDIA, 2 aug. (AFP) Mar cus Kaisiepo, vlce-voorzitter van de Nieuw-Guinea Raad, heeft geantwoord op vragen over de ophanden zijnde overeenkomst met Indonesië in de V.S. Hij toonde zich zeer boos en pleitte voor een „avondklok voor alle Indone sische inwoners van Nieuw-Guinea en het concentreren van duizenden Pa poea-vrijwilligers in de bedreigde ge bieden". WASHINGTON, 2 aug. (UPI) James M. Gavin, de Amerikaanse ambassadeur in Frankrijk, heeft zijn ontslag inge diend. President Kennedy betreurde de ont slagaanvrage ten zeerste maar ging ermee akkoord. De voormalige gene raal van het leger had verzocht „we gens dringende persoonlijke redenen" van zijn functie te worden ontheven. Sommige diplomatieke waarnemers zijn van mening, dat het ontslag van Ga vin ook te maken heeft met een ver schil van opvatting tussen hemzelf en het Witte Huis over de kernbewapening van de vrije wereld en met name over de rol, die Frankrijk daarbij zou moe ten spelen. Dr. Van Roijen tijdens de persconfe rentie vanochtend op Schiphol.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1962 | | pagina 1