Sovjet-uitdaging in Indonesië
Geen ander land ter wereld krijgt
zoveel communistische hulp
Israël levert
uniformen aan
Bundeswehr
H
T
BRITTANNIË—E.E.G.
Afwachtende houding na
verdaging beraad Brussel
Onzekerheid over uitslag
ondanks optimisme
3 x A in Enschede
Vormsel, biecht, priesterschap, huwelijk
BEDIENING, BELEVING EN
JURIDISCHE VRAGEN
'&jé
NEDERLANDSE PADVINDERS IN WINDSOR
De kwallen komen
Mug met wit boord
STRANDZESDAAGSE MET HINDERNISSEN
•v;
4
ARTIKEL IN „FOREIGN AFFAIRS"
Pmet minstens 2 miljoen
ledengrootste communistische
partij buiten Sovjet-blok
Gavins ontslag
Studiemateriaal voor het Concilie (V): negen ontwerp
decreten van commissie voor de Sacramenten
iidt
het nieuwe dagblad
PAGINA 7
e«*K
ïotefl'V
0Ver het communistische ge
vaar in Indonesië vindt men
een uitvoerig artikel in het
agste nummer van het Ameri-
anse politieke tijdschrift „Fo-
Affairs". Deze beschouwing,
Tnfj ^."The Soviet Challenge in
Am°n?s*a"' *s van hand van de
zitteri^aan Guy 'E Pauker, voor-
p Van het Centrum voor de
Var,jin? van Zuid-Oost Azië
nië universiteit van Califor-
de AfJ100^ van de Sectie-Azië in
■^deling voor Sociale Weten
schappen van de Rand Corpora
tion.
Wij geven hieronder énige ci
taten uit dit belangwekkende ar
tikel: in aansluiting op ons hoofd
artikel van gisteren, waarin wij
constateerden „dat Indonesië in
de laatste tien jaar - mede tenge
volge van de kwestie Nieuw-Gui-
nea - al te veel in de communis
tische invloedssfeer is gekomen,
tot verdriet ook van de betere In
donesische staatslieden".
Proefterrein
"H-ANDSE
^oniek
Meer dan China
Grootste partij
W aarnemend gouverneur
Antillen in ziekenhuis
De commissie voor de discipline
der Sacramenten ontwierp
voor het Concilie negen de
creten die handelen over de sacra
men ten van het vormsel, de biechl
het priesterschap en het huwelijk
In deze decreten staat niet het
theologisch of liturgisch aspect
voorop, maar de feitelijke bedie
ning en beleving dier sacramenten
met annex een aantal juridische
vragen.
Vormsel
Biecht
Priesterschap
Huwelijk
v-eric
volge
i
op
0»
ristC
elfde
nd^
0rrÖ'
met uit
ifd
tiek vo <¥rs van de Indonesische poli-
ker a h,et ogenblik", zo schrijft Pau-
f>e2ÓrÈJfh - reden tot twijfel en diepe
Kornsf eia ten aanzien van de toe-
p-r„V?1 dez« natie, die op vier na
premiB^ v'an de wereld is. Sinds
een ho-, v esjtsjev in februari 1960
sië bramft van tien daf?en aan ïndone-
land een van de voor-
Jethulr> oblecten geworden van Sov-
door "L en Sovjet-invloed, en alleen
kan m,ssale Westerse inspanningen
s'ë uJi .v.°or.kornen worden dat Indone-
lelijk wordt ingelijfd bij het
den "nist'sche blok. Alle mogelijkhe-
^orden over bet Kremlin beschikt
pp bm openlijk of in het geheim,
}>ted nenlands en internationaal ge-
^liïie geconcentreerd op de uitscha-
n®sië- ïaP westerse invloeden op Indo-
den vh m°et geïsoleerd wor-
Afrjka de nieuwe naties van Azië en
t'-comiv, .Wll van de binnenlandse an-
°hi rtomunistische politieke krachten
cot°ver.name van het bewind door
nununistische partij te weerstaan
moet gebroken worden; en tenslotte
zou Indonesië zich aan de zijde van de
Sovjet-Unie moeten scharen.
Post&n Amerikaanse diplomatieke
Lassen. 'n ^et buitenland is de am-
\VeI' 6 'n darijs een van de duurste.
rtlent'Sjaar gee^ State Depart-
flinjj ambassadeur in Parijs een
°ver ^°e'a§e- maar dit bedrag dekt
sent ela'gemeen niet de hoge repre-
Zelf ^jekosten. Een diplomaat die.
niet Zeer vcmogend is, kan bet
KoofJ anf volhouden in de Franse
die Et.-Gen. James M. Gavin,
Gn0 e^ln vorig jaar door Kennedy
HeJjg6 werd tot hoogste diploma-
ir» Pr Ve/'f Senwoordiger van de V.S.
tip zyn tr'jb, is geen rijk man. Dat hij
^S^PelH^T8 hee,ft S,enome" is dus
vaardc| k °en ambt aan-
dat Fm k'j reeds laten weten,
rijk 1.0oSsJens twee jaar in Frank-
ii °U kunnen dienen,
vlet h 1
abdérh lf.1* van Gavin reeds na
ter nj ,a 'aar been te gaan is ech-
S°°nli^k j.u'*erïd gebaseerd op per-
^iin 6. ,'nanciële overwegingen
don. eidlek is ongetwijfeld verhaast
De factoren.
'ü'gin atn^?ssadeur was tot de'over
geef |ekomen dat Amerika njet
afwijzend zou moeten staan
tegenover de Fran
se militaire atoom-
politiek Gavin wil
de De Gaulle's
streven naar de op
bouw van een ,,for-
ce de frappe nuclé-
de 'e', veroordelen. Hij vond, dat
rp'pen Cr' an.en de Fransen moesten
aps aie' e ontwikkeling van een
h^kin a^00mmacbt. Dit zou de be-
r'js *ussen Washington en
h<8Se eJ? So^de komen, en de relaties
rs^den Gaulle en de N.A.V.O.
Pepar. W oor verbeteren. Het State
M en het Pentagon waren
^Hva j' n'et eens met de opvattin-
't Parj- a Amerikaanse ambassadeur
^0°bin!S ashington wil het aantal
CP«rkp°Sen j den zovee' mogelijk
°0jri0 J6" Amerikaanse regering
r>0o'l s't t' Cen Hranse atoommacht
ggl e rk genoeg zal ku nnen zijn
\*a tot |We^en'ijke bijdrage te leve-
Apsjen 6 kernbewapening van het
'^ttonl|ee't de regering in Wash-
t.ot .z'jn visie op de Franse
La* feit U1 r bunnen overhalen, en
2 nu ,-ee er .toe bijgedragen dat
h 'Jn ontslag heeft genomen.
t,'eb\Ve°AP' 'u ^asb'ngton dat de
rijs rnerikaanse ambassadeur in
V°°' dB"!)" i' °ntvankelijk zal zijn
dat J f ee van De Gaulle,
kken aze 'nnctionaris één lijn zal
Het westen wordt in Indonesië niet
eenvoudig geconfronteerd met een
groep samenzweerders, volgens het ge
bruikelijke konde-ojrlogpatroon, maar
met een complete uitdaging van een
grote mogendheid. Indonesië is het
proefterrein geworden voor een nieu
we techniek van de machtspolitiek,
waarbij de plaatselijke communisti
sche partij slechts een van de vele
werktuigen is die door de Sovjet-staat
gebruikt worden om de westerse in
vloed te verdringen."
„De Sovjet-successen in Indonesië
zijn werkelijk verbazingwekkend. In
de wilde jaren van Indonesië's strijd
voor de onafhankelijkheid, van 1945 tot
1949, werden nationalistische leiders
ais president Soekarno door Moskou
uitgemaakt voor bourgeois-lakeien van
het imperialisme ofschoon de Sovjet
delegatie in de Verenigde Naties Indo
nesië steunde vanwege het anti-impe
rialistische principe. In juni 1961 vier
de Soekarno zijn verjaardag in Mos
kou, waar de civiele en militaire lei
ders van de Sovjet-Unie hem feliciteer
den.
In september 1948 werd Soekarno's
nationalistische regering geconfron
teerd met een gewapende opstand van
de Indonesische Communistische Par
tij, en in een historische radio-rede zag
Soekarno zich gedwongen het volk te
vragen te kiezen tussen hem en Mus-
so, de communistische leider, die juist
was teruggekeerd van jarenlange bal
lingschap in Moskou. Op het ogenblik
komt de krachtigste politieke steun
voor Soekarno van de zijde van de
communistische partij, die hij bescher
ming biedt tegen een anti-communis
tisch maar onderdanig officieren-corps".
„Op het ogenblik is de Sovjet-aanwe
zigheid in Indonesië een macht waar
mee men in alle opzichten rekening
moet houden. Indonesië ontvangt nu
meer hulp dan welk land ter wereld
ook van het communistische blok. De
kredieten voor economische en militai
re doeleinden van alle communistische
landen aan Indonesië bedragen nu
meer dan anderhall miljard dollar, dat
is meer dan de kredieten die commu
nistisch China van de Sovjet-Unie ont
ving vóór de verwijdering tussen de
beide mogendheden dit werd ge
schat op 1,3 miljard dollar in de peri
ode 1949-1957".
Pauker schenkt in zijn artikel ook
veel aandacht aan de positie van de
Indonesische communistische partij, de
P .K.I.
„Op het zevende congres van de P.-
K.I., in april 1962 in Djakarta, werd
officieel medegedeeld, dat de partij nu
meer dan twee miljoen leden heeft.
Wellicht werd, om tactische redenen,
het getal zelfs aan de lage kant ge
houden. Maar de Indonesische commu
nistische partij is in ieder geval de
grootste buiten het communistische
blok. In tegenstelling tot alle andere
politieke partijen in Indonesië, heeft de
P.K.I. een gedisciplineerd kader. Ter
wijl de communistische vakbeweging,
die meer dan drie miljoen leden zou
hebben, de laatste jaren misschien wat
aan kracht heeft verloren, is daarente
gen de kracht van de agrarische front
beweging, Barisan Tani Indonesia (B.
T.I.), die vier miljoen leden zou tellen,
juist toegenomen. Als economische
JERUZALEM, 7 aug. (Reuter)
Het Israëlische parlement (Knesset)
heeft moties van de rechtse Heroet-
partij en de linkse Mapam-partij, bel
de oppositiepartijen, ingediend om een
debat te forceren over het vervaardi
gen van uniformen voor het Westduitse
leger, verworpen. In de moties werd
gevraagd hoe_ de Israëliërs aan de
Joden in Latijns-Amerika en Engeland
kunnen vragen pal te staan tegen het op
leven van het nazisme, terwijl de Is
raëlische fabrieken uniformen maken
voor „dezelfde generaals" en „hetzelf
de leger" waarvoor de Joden in Hitiers
concentratiekampen gedwongen waren
uniformen te naaien, en waardoor het
Europese „Jodendom" vernietigd
moest worden.
De minister van handel en industrie,
dr. Pinhas Sapir, zei het aannemen
van de order door Israëlische textiel
firma's op zakelijke gronden gerecht
vaardigd te achten. Hij zei geen ver
schil te zien tussen het zenden van ci
trusvruchten, banden, lederwaren en
Keramiek naar West-Duitsland en kle
ding voor Westduitse soldaten.
IIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIIIllllllllIIIIIIIIIIIIIII
achteruitgang en verscherping van de
sociale tegenstellingen beschouwd kun
nen worden als de brandstof voor re
voluties, dan zou het revolutionair po
tentieel van de boeren en arbeiders
groter zijn dan over het algemeen
wordt aangenomen, en zij zullen zich
waarschijnlijk tot geen andere partij
aangetrokken voelen dan tot de PKI.
Van ouds is de partij vooral sterk in
Oost- en Centraal-Java, waar de be
volkingsdichtheid het grootst en de ar
moede het meest intens is. Op het
ogenblik wint de P.K.I. ook terrein in
de buitengewesten en vooral in Suma
tra."
„In de verkiezingen van' september
1955 kreeg de P.K.I. op drie partijen
na de meeste stemmen. Bij dé plaat
selijke en provinciale verkiezingen in
de zomer van 1957 scheen de P.K.I.
naar de tweede plaats geschoven te
zijn. Sommige waarnemers betogen
dat de partij op het ogenblik in alge-
mene verkiezingen zou winnen. Daar
om zijn de legercommandanten voor
lopig tegen het uitschrijven van ver
kiezingen, om voor de P.K.I. niet de
parlementaire weg naar de macht te
banen."
Pauker besluit zijn artikel met de
woorden: ,,In Indonesië heeft de Sov
jet-Unie de handschoen in het strijd
perk geworpen. Zal het westen de uit
daging aanvaarden?"
textielfabriek, zal de bezoeker aan de
expositie de weg kunnen volgen, die
een baal katoen aflegt voordat zij tot
vijfhonderd overhemden zal zijn ver
werkt. Dessinontwerpers en graveurs
zullen er werken naast de demon
stranten van de moderne finishing-
methoden. Dat de chemie geen „to
venarij" is zal de textielchemie to
nen. Het publiek zal chemische reac
ties kunnen zien ontstaan. Ook zullen
de allernieuwste finishings worden
getoond.
De confectie-industrie geeft acte de
présence in een sprookjesachtig pavil
joen, waarin o.m. prof. dr. Fr. W.
S. van Tienen, hoogleraar aan de Aca
demie voor Beeldende Kunsten in Am
sterdam, jkv. dr. C. H. de Jongemoud,
directrice van het Centraal Museum
te Utrecht, en vele anderen hun me
dewerking zullen verlenen. Twintig
modinettes zullen er op moderne ma
chines demonstraties geven, terwijl
zes keer per dag modeshows verzorgd
zullen worden.
De vissers ondervinden de laat
ste dagen op de Noordzee veel
hinder van enorme hoeveelhe
den kwallen, die met warmere
stromen naar onze kusten trekken.
Het koude voorjaar en het koude
begin van de zomer hebben de kwal
len nog lang op een afstand gehou
den. Vorige jaren vertoonden ze zich
al veel eerder aan de stranden. Hun
komst nu betekent in elk geval, dat
de temperatuur van het zeewater ho
ger wordt en een bad. ook al is de
buitenlucht wat koud, aantrekkelijk
kan zijn.
wee Nederlandse padvinders, Gerard Wolferens (links) en Gerard Jonge-
rius, beiden uit Utrechtmaken deel uit van een groep van vierduizend
padvinders uit de gehele wereld die op uitnodiging van koningin
irid'ynKn+Yi I?.nru>Iart.H. ppti. rntPTnntrnginnl lrn~r>' n ocv) n/ivi a Myi/»?/* am IXIavi J b b a.
Elizabeth van Engeland een internationaal kamp van een week in Windsor
houdt. De foto toont ons de jongens met hun kampeerspullen in het Windsor
Great Park.
team met de deelnemende industrieën
voor de presentatie zorgen.
Het paviljoen der textielindustrie
draagt geenszins het karakter van
een jaarbeurs. Alle textielfabrikanten
manifesteren anoniem als één groep.
als
et hoofdbestuur van de Neder
landse vereniging van admi
nistratief personeel (NEVAP)
heeft als verenigingsvignet een
mug met een wit boord gekozen. De
categorale vakbond kwam tot deze
keuze, omdat de bjj het N.V.V. aan
gesloten bond van handels- en kan
toorbedienden „Mercurius" onlangs
heeft gesproken over „categorale
muggen" die zich wel tot olifanten
opblazen.
De vereniging van medewerkers
(-sters) bij de Stichting Sociaalfonds
Bouwnijverheid, het gemeenschap
pelijk administratiekantoor en alle
zelf-administrerende bedrijfsvereni
gingen en hun nevenorgamsaties heb
ben zich bij deze categorale vakbond,
die in 1947 werd opgericht, aangeslo
ten. Op 31 juli werden de functies
in het hoofdbestuur verdeeld. Voor
zitter is de Amsterdammer G. M. F.
Marquenie, secretaris zijn stadgenoot
G. H. M. Rejjen Gzn. en penning
meester J. H. van der Welle uit
Waddinxveen. Het hoofdbestuur be
staat uit J. P. A. Cliatrer (Rotter
dam), mevrouw H. Swaneveid-Augus-
tinu (Amsterdam), G. Staalenhoef
(Amsterdam), P. Hoogewoning
(Utrecht) en J. P. C. C. Pielage
(Haarlem).
In een van de paviljoenen, ingericht als
üiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiMiiiiiiuiiiMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiriiiiiiiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiii
t+r - «ptrirl y
A en
>erik
met zijn superieuren
Seli' uaanSeIhoofdstad- Maar de wel
'(hes c Jedacteur van de New York
erg?r' melcl1 dat Gavins
Anw.i 8 over de wenselijkheid un n
steun aan de Frans
hfbnrr' Sedeeld wordt door all
?'>|hno„-I?nar'ss£n 'n de Amerikaanse
I ba<!« j L /vmeriKaanse
Jerger'n e Parijs. Volgens Sulz
**4 en; Z°a. I n'euwe ambassadeur
ku ?e we' eens tot de conclu
fphT komen, dat zijn voorgan-
Stonl 3 ^a' men zicdl in Wash-
h I -j0] overtuigen, en zal
e eid dan gewijzigd wonden?
BRUSSEL, 7 aug. (AFP) Geen pes
simistische en geen optimistische, maar
een afwachtende houding schijnt te over
heersen in kringen van de Gemeen
schappelijke Markt na de verdaging tot
oktober van de onderhandelingen over
Engelands toetreding tot de Europese
Economische Gemeenschap (E.E.G.).
De Europese commissie, waarvan het
merendeel der leden en een deèl der
ambtenaren direct na de verdaging met
vakntie zijn gegaan, heeft in deze kwes
tie geen positie gekozen gezien haar
rol, die in hoofdzaak de rol van een
waarnemer is, zo verklaart men van
bevoegde zijde.
In feite schijnt men zich in kringen
van de Gemeenschappelijke Markt
te houden aan de mening: „geen suc
ces, maar ook geen mislukking", ge
zien bepaalde bestaande vaagheden
ten aanzien van de toekomst. Men
is van mening dat de conferentie,
vooral de laatste fase, een aantal po
sitieve en negatieve resultaten heeft
opgeleverd.
Tot de positieve behoren: een zeker
aantal vraagstukken is opgelost, waar
aan men wellicht te gemakkelijk voor
bijziet. Zij strekken zich uit van de«
waarborgen voor de Britse landbouwers
tot garanties voor de export van de in
dustriële produkten uit de Aziatische
landen (Indië, Pakistan, Ceylon) die
voorkomen op de lijst van de Gemene-
bestlanden die in aanmerking komen
voor associatie met de Gemeenschappe
lijke Markt op dezelfde voorwaarden als
de overzeese landen die reeds z;jn ver
bonden met het Europa van de „zes".
Het sleutelprobleem van de Canade
se, Australische en Nieuw-Zeelandse
export van landbouwprodukten is voor
een groot deel opgelost, hetgeen het ver
volg van de onderhandelingen moet ver
gemakkelijken. De samenhang van de
Zes, die verscheidene malen in gevaar
was gebracht door nationale belangen
en politieke of economische verschillen,
is telkenmale weer hersteld, zodat de
gemeenschap een gesloten front kon
vormen tegenover de Britse delegatie.
De onderhandelingen hebben aan het
licht gebracht dat het voor de leden-
landen nóodzakelijk is de totstandko
ming van een gemeenschappelijke han
delspolitiek (waarvan zij onlangs de gro
te lijnen hebben vastgelegd) te versnel
len, en toe te zien op de uitvoering
van de gemeenschappelijke landbouwpo
litiek, waarbij elk risico van een te soe
pele uitleg moet worden vermeden (zo
als het geschil over de „financiële rege-
Hng" dat in de nacht van zaterdag op
zondag met de Engelsen ontstond).
Tot de negatieve resultaten behoren:
de onderhandelingen zijn tot oktober
verdaagd zonder enige zekerheid over
hun uitslag ondanks de betrekkelijk op
timistische geluiden uit verscheidene
hoofdsteden en zelfs uit Londen.
De eenheid van zienswijze die de Zes
ten toon hebben gespreid na de moeilij
ke aanpassing van de nationale belan
gen, kan het bestaan van bepaalde ver
schillen in de gemeenschap niet ver
bergen. Verschijlen niet aüeen ten aan
zien van het dringende karakter en het
belang van Engelands toetreding, maar
ook ten aanzien van de gevolgen op
lange termijn van een te sterke uit
breiding van de gemeenschap.
Uit alles blijkt dat Engeland de nei-
gmg heeft verscheidene bepalingen
van het Verdrag van Rome te ver
zwakken in een minder gemeenschap
pelijke zin, waarmee het de tekst van
zijn inhoud berooft na hem te heb
ben aanvaard. De tijd werkt niet mee
aan het bereiken van overeenstem
ming: en de twee maanden die ver
lopen voordat de onderhandelingen
worden hervat, komen zonder twijfel
ten goede aan de tegenstanders van
de Gemeenschappelijke Markt, zowel
in Engeland als in het Gemenebest.
De leider van de Britse delegatie bij
de onderhandelingen over een toetre
ding van Engeland tot de E.E.G., Ed
ward Heath, heeft in een televisierede
verklaard, dat het niet juist is dat de
Fransen het overleg in Brussel in een
impasse hebben gebracht. Zelfs ai zou
voor de hervatting van de besprekingen
vorige week overeenstemming zijn be-
reikt over alle kwesties, dan zouden
er toch nog bijzonderheden moeten wor
den geregeld, zo meende Heath.
WILLEMSTAD, 7 aug (ANP) De
waarnemend gouverneur van de Neder
landse Antillen, C. Winkel G. A. zn., is
ter observatie opgenomen in het Sint-
Elisabeths gasthuis, zo heeft het kabi
net van de gouverneur bekendgemaakt.
De heer Winkel zou aan een inwendige
ontsteking lijden, die evenwel niet van
ernstige aard zou zijn. Een en ander zou i
mede veroorzaakt zijn. door de drukte
van de laatste weken.
Saocdi-Arabië. Koning Saoed is
maandag met zijn Cornet-straalvlieg
tuig uit Frankfort naar huis vertrok
ken na een verblijf van ongeveer drie
weken in het Westduitse Bad Nauheim.
Opnieuw heeft de organisator van
de „3 x A" tentoonstelling, die
deze maand in Enschede ge
houden zal worden, de mede
werking voor zijn grootse expositie
verkregen van het Koninklijk Huis.
Naddt koningin Juliana de wieg ter
beschikking stelde, waarin ze haar
eerste levensdagen doorbracht, heeft
zij nu een aantal poppen afgestaan,
die de kleding van de Franse lands-
streek Orange dragen. Ook een aantal
Oranjebomen uit de tuinen van paleis
Soestdijk zullen de expositieruimte
van „3 x A" sieren. Behalve deze
poppen, die opgesteld zullen worden
in de „Oranjehof" zullen in deze
„Hof" ook drie koninklijke figuren
van het huis Oranje „rondwandelen"
in de costuums uit de tijd waarin ze
leefden Deze figuren: Anna van Bu
ren, Amalia van Solms en Anna
Pavlova zijn voor de grote En-
schedese expositie gekozen omdat hun
voornamen met een A beginnen. Op
de „3 x A" ziet men dus „3 x A".
Maar deze laatste „3 x A" is slechts
één van de onderdelen van de om
vangrijke en naar het zich thans laat
aanzien, bijzonder interessante expo
sitie.
De textielindustrie, de chemische
industrie en de confectie-industrie zul
len op de tentoonstelling „3 x A" ver
tegenwoordigd zijn in paviljoens die
romantisch klinkende namen dragen
als „Paviljoen der Schoonheid",
„Oranjehof", „Hartelust", „Mon Plai-
sir" enz. Befaamde kunstenaars op Tweehonderdvijftig wcndelaars zijn gisteren gestart voor de stranazesdaagse,
gebieden die direct of indirect ver- een voettocht van Den Helder naar Hoek van Holland over een afstand van
band hebben met deze drie takken 140 kilometer. De deelnemers hebben het niet\ steeds gemakkelijk. Hier en
van de Twentse industrie zuften in één daar vormen over het strand lopende zeeweringen vermoeiende hindernissen.
(Van onze Romeinse correspondent)
In de praktjjk loopt de bedienine van
het Vormsel enigszins uiteen. De Griek
se kerk en die in de Spaanse landen
dienen het sacrament toe bij de doop.
In Italië worden normaal de kinderen
gevormd tegelijk met nun eerste com
munie, terwijl in andere landen het vor
men apart geschiedt omtrent het 12e
jaar. Sommigen ,/illen het vormsel zien
als het typische sacrament der jonge
ren. een afsluiting van de jeugd en een
consignatio, een bezegelende bevestiging
in de Kerk en van het doopsel. De an
dere mening stelt, dat het vormsel de
aanvulling van 't doopsel is en de voor
bereiding op de H. Eucharistie. Daarom
wil men het vormsel kort aan de eerste
communie laten voorafgaan. De Xlle
Liturgische Week (1961) beval dit laat
ste aan. In de Griekse kerk is het de
parochiepriester, die vormt. De bedie
naar van het vormsel in de Latijnse
Kerk is typisch de bisschop. Het toe
dienen van dit sacrament is echter niet
dwingend verbonden aan de bisschops
wijding. De bisschop kan het vormen
aan andere priesters-niet bisschop de
legeren en in geval van noodzaak kan
de pastoor of kapelaan vormen, volgens
een decreet van de Sacramentencongre
gatie sept. 1946. De vraag gaat thans
over de beste en naar de omstandig
heden meest geschikte regeling der be
diening. De commissie bezag nog de
voorbereiding en de verantwoordelijk
heid der peten bij het vormsel. Al met
al kan mei. niet ontkennen, dat de prak
tijk van het vormsel in verschillende
landstreken aanleiding geeft om daar
van het „vergeten sacrament" te ge
wagen.
Het schema van de biecht beperkt
zich tot het nagaan of de huidige
pastorale zorg niet een verandering en
uitbreiding vereist van de jurisdictie-
verlening aan de priesters om biecht te
kunnen horen.
Wat het priesterschap betreft heeft
de commissie twee onderwerpen in stu
die genomen: het diakonaat en de la
gere wijdingen en de voorbereiding tot
het priesterschap, een beschouwing, dje
men zinvol heeft doen parallel lopen
met een andere over de voorbereiding
tot het huwelijkssacrament. Over het
diakonaat is al veel geschreven. Heden
vormt het als de eerste wijding tot het
priesterschap, dat zijn volheid heeft in
de bisschop, in reite een doorgangspe
riode naar de tweede wijding. Vroegei
echter is het diakonaat een blijvend
ambt in de bediening geweest.
Het herstel tot zulk een blijvend ambt
heeft de commissie het Concilie aan
bevolen. Niet het minst door de zeer
onvolledige berichtgeving over dit punt
zijn er in de pers misverstanden gere
zen. Het diakonaat is beslist geen soort
overbrugging tussen het priesterschap
en het laikaat. De diaken is een werke
lijke en gewijde clericus. Omdat het
celibaat voorkomt uit de wezenlijke
spiritualiteit van het priesterschap, zal
ook de diaken in de Latijnse Kerk nor
maliter ongehuwd zijn. Of er voor de
eigen b.v. de west-europese omgeving
veel zai veranderen door de eventuele
instelling van het blijvend diakonaat, is
een open vraag. Men kan zich afvra
gen of er zich i ele geschikte kandida
ten zullen aanbieden voor deze vorm
van het priesterschap, die de drager
slechts een deel der priesterlijke func
ties en in de zielzorg in het algemeen
een blijvend ondergeordende taak Iaat.
Voor die streken in en buiten de mis
sielanden echter, waar grote priester
nood heerst, kan het diakonaat-nieuwe-
stiji een grote betekenis krijgen en daar
lijkt voorlopig het hoofdaccent van zulk
een verandering te liggen. Overwogen
zou worden in die landen (ook even-
tueel gehuwde) personen van rijpere
leeftijd als diaken voor de zielzorg aan
te trekken. Voorsteilen tenslotte zijn ge
daan om de mogelijkheid te openen aan
leken die dan leek blijven, de z.g. lagere
wijdingen van lector en acolyth toe te
dienen. Dezen zouden dan op geestelijk-
liturgisch gebied de priesters kunnen
bijstaan.
De commissie heeft tenslotte een aan
tal ontwerpen ter tafel gebracht over
het huwelijk en wel over de huwelijks
beletselen, het gemengde huwelijk, de
huwelijkstoestemming en -viering, de
huwelijksprocessen en de voorbereiding
op het huwelijk. Meerdere commissies
hebben vanuit hun eigen studietaak het
huwelijkssacrament benaderd, het werk
van de sacramentencommissie vindt
zijn weerslag hoofdzakelijk in kerkrech-,
telijke bepalingen. Prof. P. Huizing van
de Gregoriana-universiteit heeft onlangs
uit de litteratuur een overzicht gegeven
van een aantal mogelijke herzieningen
in het kanonieke huwelijksrecht De
vele en meer gedetailleerde studies "die
het probleem nog eist, kan tot de schep
ping van een herzien recht leiden dat
meer en duidelijker dan het geldende
de wezenlijke waarde van het christelijk
huwehjkin de huidige maatschappij tot
uitdrukking brengt" (Kath. Archief 23
föbi\ 1962). De veldwinnende mening
om in het huwelijk een min of meer toe
vallig contract te zien, dat om al even
min of meer toevallige redenen opzeg
baar is, gaat ook de christenen niet
zonder beïnvloeding voorbij. De pasto
rale zorg van haar kant tracht te red
den wat er te redden valt, geconfron-
tcerd als zij wordt met een groeiend
aantal buitenkerkelijke verbintenissen.
Dan is er de Kerk met haar goddelijke
opdracht en haar beleid. Voor de 'ge
meenschap worden deze „vertaald" in
een samenstel van regels, verboden en
geboden. Deze vertaling is een mense
lijk, dus onvolmaakte verwoording.
Daarom is de telkens herhaalde con
trole dezer vertaling noodzakelijk.
Herziening van het kerkelijk recht kan
echter ithoit het doen van concessies be
tekenen, die tegen het goddelijk gebod
ingaan. Het kan zells zijn, dat in een
tqd van ontwaarding de Kerk in haar
rechtsbestel gedwongen is de puntjes
meer in stede van minder op de essen
tiële i's te zetten, bij de onderhavige
stof bijvoorbeeld in de juridische gron
den voor de nietigverklaring van een
huwelijk. Prof. Huizing besloot zijn reeds
aangehaald artikel met een gedachte
die bijzondere overweging waard lijkt:
„De jonge Kerk der eerste eeuwen stoot
te de mensen niet van zich ai, die
haar geloof aanvaardden, maar haar
wetten nog niet konden volgen. Zij liet
hen echter ook nog niet als volberech-
tigde leden toe tot de eucharistische
„communio". De oude Kerk der 20e
eeuw zal wijselijk de oude traditie, zij
het in nieuwe vormen, voortzetten."
Over deze gehele stof heeft de com
missie der sacramenten haar studies
aan het Concilie voorgelegd. Een zeer
actueel onderwerp daarin is het huwelijk
tussen een katholiek en een niet-katho-
liek christen. Vooral in de Duitse Evan
gelische Kerk wordt hier veel over ge
discussieerd. De waarnemer dezer Kerk
te Rome, prof. E. Schlink verklaarde:
„de testvraag voor het algemene be
wustzijn der christenen in Duitsland is
ongetwijfeld het probleem van het ge
mengde huwelijk. Hier kan de Katho
lieke Kerk een tegemoetkoming tonen,
omdat het niet om een dogmatische
vraag gaat, maar om een vraag van
kerkelijke ordening." Het secretariaat
voor de eenheid der christenen heeft,
naar kardinaal Bea mededeelde, deze
zaak, die ook een rol speelt in de be
trekkingen tussen de kerken, grondig
bestudeerd en via de Centrale Ctimmis-
sie het Concilie een schema hierover
aangeboden. Men diene als uitgangs
punt wel de werkelijkheid vwr ogen te
houden, dat geen enkele christelijke be
lijdenis gaarne het gemengde huwelyk
ziet. Daarnaast zijn er de waarborg
bepalingen der Katholieke Kerk om dis
pensatie te krijgen voor een gemengd
huwelijk. Deze bestaan uit de eis, dat
de huwelijksinzegening in een katholie
ke kerk dient plaats te hebben en dat
de toekomstige echtgenoten moeten be
loven hun kinderen katholiek te laten
dopen en op te voeden.
De andere christelijke kerken zien hier
in vooral een- gewetensdwang van de
niet-katholieke partij. De Kerk kan in
theorie de waarborgen, die tot het posi
tief kerkelijk recht behoren, opheffen.
Herder Korrespondenz geeft hierop als
commentaar: „Er staat meer op het
spel dan de kerkelijke ordening, ener
zijds n.l. is er de zorg voor het heil
der betrokken gelovigen, waarop de eis
tot het geven van waarborgen terug
gaat, maar van de andere kant zijn er
ook de goede betrekkingen met de ande
re christelijke kerken, die niet alleen
een gevoelsmatig verlangei. zijn, maar
een plicht en een in onze tijd vereiste
noodzaak." (juni 1962) De meningen
over herzieningen op dit punt zijn zeer
stellig niet eensluidend.
