■s
3
Vrijstaatje Buren herleeft
in een openluchtspel
V
J-grmetele en domme badgasten
Worden buitenlanders
wijzer gemaakt over
zee?
gevaren van
de
^een appèl in
zaak Joop Z.
■ver
A.N. V. V.Het
schrikt de
mensen af
PRACHTIG
WEESHUIS
BESTAAT
350 JAAR
DRIE JAAR gevangenisstraf
geëist wegens mishandeling
Vijf slachtoffers in Vught
Auto's tegen treinen: drie
doden en tien gewonden
Mensen, bloemen en het plein
^Wgemeester van
Eindhoven deze
^nand naar V..S.
NVM teleurgesteld
over afkondiging
Tante Saar
het
ÉittisWP
„pe*6tA.i
\tv
Dr. W. van Zijll uit
Nw.-Guinea terug
Prijzen melkproducten
Kleuter verbrand
nieuwe dagblad
WOENSDAG 8 AUGUSTUS 1962
PAGINA 5
r«'
ro^ V
cfiiii
(Van onze correspondent)
ARNHEM, 8 aug. Weer of
geen weer, het deert ze niet in
Buren. Een groep van ruim hon
derd van de krap drieduizend in
woners van dit eens zo trotse Gel
derse graafschap gaat 24, 25 en
26 augustus op de plaats, waar
vroeger het grafelijk slot stond,
het openluchtspel „Maria van
Nasau, prinses van Oranje", op
voeren. Dat gebeurt ter gelegen
heid van het 350-jarig bestaan van
het Weeshuis. Het werd namelijk
door de prinses gesticht en heeft
sedertdien de band met het Oran
jehuis tot op heden sterk ge
houden. Koningin Juliana, gravin
van Buren, is beschermvrouwe
van het Weeshuis en volgt op dat
punt de traditie van haar voor
vaderen.
G^an onze Haagse redactie)
astvrij noodt de Nederlander
buitenlandse toeristen naar
even 'okkencie Noordzee. Met
den bereidwilligheid wor-
Watey, buitenlanders uit het
Wgered door m°edige Neder-
tij s' wanneer stroming en ge-
°bze pn <len Poging wagen één van
gen rySt *n bun greep te van-
letjê v ievensgevaarlijke spel
er irfu en muis wordt ieder
gepoot l-.zomerseizoen weer op-
buitenlanders - de
Uit Hp r, Ult de Alpen, de Italiaan
de Tna, ?^ennynen de Duitser uit
°f nietUS-+riestad' de Fransman al
biets v de „campagne" - weten
'ahdiePan ?etÜstroom, aan- en af-
\Vorden Wlnd' muien en banken.
geibaakteS d°0r ons ook wijzer
8 behandelen k moet dit rekest
Bevolking werkt mee
-
Het weeshuis
Nationaal Thuisfront
Belegen sneeuwballen
Palmolive garandeert
U zachter en
gemakkelijker scheren
öf Uw geld terug!
10.000 guldeni ontvreemd
erae
lissen
neeft;*,-
iar nae M
Of
h»<"
ig>'
eH'
iite^
ir en ee{
hee:tt jji
t laats1
vrU
X&
of*
>r f°K
is
fit
Het bord liegt er niet om, ijiaar toch.
Dat openluchtspel is geschreven door
de heer Th. van Westing, die er ai veer
tien achter de rug heeft, waarvan er
drie in Buren werden gespeeld. Hij
schreef „Maria van Nassau" op basis
van historische gegevens, hem verstrekt
door het Rijksarchief te Arnhem. In
het spel wordt verbeeld, hoe Maria er
in haar liefde voor de verwaarloosde
peuter toe kwam, in Buren een wees
huis te stichten. Zij had daar overigens
ook enkele bijbedoelingen mee. Zo voel
de zij er niets voor, al haar bezittingen
te laten overgaan naar de Hollandse
prins Maurits. met wie zij niet bijster
overweg kon. Door het Weeshuis te
stichten kon zijn een deel van haar be
zittingen in eigen, Burense. omgeving
laten. In het spel komt voorts tot uiting
Zb1 strandi!dfi^e badplaatsen borden aan
C Mlzen Pom? de gevaren van de
^sbrigarW .10 en vrijwillige red-
^gades patrouilleren e„
k ubstltunt Affi'i Aberson, heeft
J' van ;officl®r van justitie mr. H.
Z- ineêhSfi, z«n_fPPèl «n de zaak
flh,iv°rtg Inl11- Eind december van
^'evd deze Amstelveense
ul^htW,b. h d°°r de hoofdstedelü-
h" laste i2.r,'JgesP,r?ken va» de hem
hiLJVaarvoor rt" v«.sl!e,d 'n geschrif-
hestr^fï de °fficier van justitie
Uw*enisstrol lde Zlen met een ge-
k. straf van zes maanden 'met af-
h
InNerf'!!? hierbij om ongeveer drie-
2 arten rt,fe-m^ote. Franse identiteits-
1f58 ln de drukkerij van
bit? voor H n1?" en die bestemd wa-
kof'Jde Algerijnen! Ver"
ititreh onriprtpo6 akkoorden van Evian
Jf! ekkinp ?ld 1S de opdracht tot
?P 2 eevan et ®P.Pèl 'n de zaak
hu °°D v ?geven, zo blijkt nu,
v! de rtvL^dvocaat heeft inmiddels
ÜB £°6din5 ni?- een eip tot schade-
L bechteni0mke nd wegens onderga-
ai verbar,i e Sewezen verdachte zat
hi d ri ,'d met deze affaire ruim hon-
Vat i1 ln voorarrest: de raadka-
Y*'AmerYlELPHIA' 8 aug <UP1>
Via^lor ^fkaanse generaal Maxwell D.
!Ub ,,en burgemeester ir. H. B. ,1.
iNni- 'an Eindhoven zullen op een
Wiste Amerikaanse Air-
?l,t. liilul die 20 augustus hier be
amen t'zen Amerikaanse oorlogsvete-
a ïulrt LRPreken. Eindhoven is een van
biertv ndse steden, die door de
be Ken z«n bevröd.
itrJemeSster maakt zijn reis op
bben t en W. van Eindhoven
\ti hProf dr. D. Simons, buitenge-
Nts. B0g aar in het Nederlands
liQhomf"v„administratiefrecht
KVQhr,mCUi. aummistratiefrecht aan de
h^teiri iache hogeschool te Rotterdam,
A Nm^jonden de belangen van de ge-
D. hof u bgen bij de behandeling
w ber9ep °P de kroon tegen de
rphteeJaiJHr goedkeuring door ge-
jie» eerde staten van Noord-
ki
van iNooro-jjrabanit aam
A^diet tot het verlenen van een
t bierii-i" verband met de voorgenomen
f eiw ■nse reis van de burgemees-
e« drie wethouders.
en te water. De agent en de badman
toeteren als al te drieste zwemmers
zich te ver in zee wagen. De Scheve-
ningse strandpolitie voert waarschu
wingsborden op haar drie jeeps mee,
als de zee buitensporig gevaarlijk is.
Op elk Delflands Hoofd staat een bord,
waarop een niet mis te verstane schil
dering van twee handen die nog maar
net boven het water uit om hulp
schreeuwen. Er onder nog ten over
vloede een tekst in vier talen, de Ne
derlandse niet uitgezonderd.
Toch wordt er angstwekkend dicht
bij een bazalten hoofd gebaad. Onge
oefende zwemmers ontzien zich niet
achthonderd meter ver uit kust te
gaan om zich dan uitgeput aan een
boei vast te klemmen Dikwijls zijn
het jeugdige Nederlanders van zo'n
jaar of veertien, die stoute staaltjes
van roekeloosheid leveren. Bravoure
zal hieraan niet onschuldig zijn. Maar
de andere helft van het aantal ba
ders, dat elk seizoen uit zee moet
worden gered, zijn buitenlanders Die
zjjn meestal twintig jaar of ouder. Die
zouden beter kunnen weten.
Kunnen ze het weten? Het is mogelijk,
dat ze bij de VW temidden van allerlei
bonte reklamepamfletten een heel klein
foldertje hebben gekregen, waarin richt
lijnen staan voor „Veilig baden én
zwemmen in zee". Dit blauw gekleur
de drukwerkje is samengesteld met
medewerking van de politie en de Ko
ninklijke Nederlandse Bond tot het Red
den van Drenkelingen en wordt uitge
geven door de Algemene Nederlandse
Vereniging voor Vreemdelingenverkeer.
Het bestaat in een Nederlandse, Franse,
Duitse en Engelse versie. Op duidelijke
en overzichtelijke wijze staan er drie
maal zes regels in afgedrukt voor ba
ders, voor zwemmers en voor allebei.
Maar deze nuttige en noodzakelijke
raadgevingen zullen de meeste buiten
landse toeristen wel niet bereiken. Per
jaar wordt het pamfletje in honderddui
zend exemplaren aangemaakt, een nie
tig getal, als men bedenkt, dat dit
jaar alleen al tijdens de Pinksterdagen
volgens een opgave van de ANW
570 000 buitenlanders Nederland be
zochten. Wanneer het mooi weer is,
komt het grootste dee) van deze men
sen voor de zee. Ze worden tegen die
zee dikwijls pas gewaarschuwd als ze
er bijna het leven in hebben gelaten.
Want na de redding wordt hun door
een politieman of een lid van de red
dingsbrigade we) het ANVV-pamfletje
in de hand gedrukt.
Afgevraagd kan worden of het niet
doeltreffender is iedere buitenlander die
onze grens passeert, meteen op de hoog
te te brengen met de gevaren van de
zee door het vluchtschriftje bij de dou
ane uit te reiken. Desgevraagd ver
klaarde een woordvoerster van de
ANW, dat er binnen het bestuur van
deze vereniging wel over is gedacht.
Maar: „Het schrikt de mensen af, werd
er gezegd". Als het zo mocht zijn, dat
de buitenlander bij het zien van de
raadgevingen onverwijld op zijn
schreden terugkeert, verdient het toch
aanbeveling hem in zijn hotel of op de
kampeerplaats in te tichlen.
Bij de strandpolitie is men er niet zo
van overtuigd, dat de mensen langs die
weg wijzer zullen worden. „Men zou
er het beste aan doen voor het zwem
men bij de politie te informeren, hoe
de zee is", meent een Scheveningse ad
judant. Ook dat wordt de buitenlanders
aangeraden in het pamfletje. „Laat
u voorlichten: het badpersoneel, de
strandpolitie en de leden van de vrij
willige reddingsbrigades zijn gaarne
van dienst", staat er. Hoe dienstwillig
men wel is, bewijst de Scheveningse
agent Koeman, die na een redding de
drenkeling aanbiedt de volgende dag
samen een eindje te gaan zwemmen.
De mensen die aan die uitnodiging ge
hoor hebben gegeven, erkennen dat ze
met zo'n tochtje veel geleerd hebben.
„Maar de politie is geen alziend oog",
voegt deze zelfde agent er aan toe,
die dan ook vindt dat de mensen min
stens met twee in zee moeten gaan.
Ze zullen dan minder vlug in paniek ra
ken. Want dat is veelal de kwestie: de
gene die zich voelt meegesleurd door
de stroom en verder afdrijft naar
zee dan zjjn bedoeling was, raakt be
vangen door een ongemotiveerde angst.
Anderen breekt het angstzweet uit, als
blijkt dat hun pogingen vlak bij hun kle
ren aan wal te komen, niets opleveren.
In alle gevallen doet men er het beste
aan zich maar gewoon te laten drij
ven. De zee brengt de baderr altijd wel
weer naar de kust.
Dikwijls doen de mensen aan het
strand gewoon domme dingen Alleen
al de tientallen verdwaalde kinderen
die op één dag bij de strandpolitie ver
zeild raken duiden op het grote aantal
ouders die zorgeloos onoplettend zjjn
aan zee. Ze realiseren zich niet, dat
het „spoorloos verdwenen" kindje net
zo goed het water in had kunnen wan
delen.
En dan de Delflandse hoofden voor
Scheveningen en Kijkduin. Het gevaar
van deze dammen schuilt niet in de
„draaikolken". Die zjjn er niet. Maar
wel is het pijnlijk, zo niet dodelijk, als
men door een krachtige golf tegen de
bazaltblokken wordt gesmakt. Die heb
ben scherpe kanten en ze worden bevolkt
door duizenden vljjmscherpe mosseltjes.
In ieder geval is men dan een gemak
kelijke, want weerloze prooi voor de
golven;
De borden die erop staan liegen er
niet om. Het is dan ook ontmoedigend
te zien, hoe een vermetele badgast,
vriendelijk zwaaiend naar de man die
op het strand het gevaar door zijn toe
ter poogt te bezweren, van de dam af
een ferme duik neemt. En enkele ogen
blikken later gered moet worden na
tuurlijk. Van de doorstane angst weet
de geredde aan wal geen woord van
dank uit te brengen. „Begrijpelijk",
oordelen politiemannen en vrijwillige
redders nuchter. Maar zjj worden door
gaans evenmin bedacht met een bljjk
van dank achteraf.
de eigenaardige sociale structuur van
Buren in die dagen.
Het was een miniatuur vrijstaat, waar
de uit Amsterdam verdreven onortho
doxe joden een goed heenkomen von
den. Die verdrijving vond haar oorzaak
in de vreemde opvattingen en levens
wijze van die van oorsprong Portugese
joden, die door Arabische invloeden wa
ren gekenmerkt en die zich Kaballis-
ten noemden. Hoe groot het aantal jo
den in Buren moet zjjn geweest be
wijst de thans opgebroken jodenbegraaf-
plaats, die een oppervlakte had van
maar liefst 48.000 vierkante meter!
In het openluchtspel worden vele gro
te figuren uit de vaderlandse geschie
denis ten tonele gevoerd. Prinses Ma
ria, prins Maurits, «Tohan van Olden-
barneveldt en Hugo de Groot. Ze wor
den vertolkt door de dominee, de dok
ter, de notaris en verder door ruim
honderd eenvoudige Burenaren uit alle
lagen, zoals dat heet. Door hun mede
werking aan de openluchtspelen in 1948,
1953 en 1957 hebben ze al wat openlucht
theaterroutine opgedaan. De vrouwen
hebben zich oo* buitenspel verdienste
lijk gemaakt door eigenhandig de histo
rische costuums te naaien op aanwijzin
gen van regisseuse Miep de Leeuw uit
Amsterdam.
Evenals de drie vorige voorstellingen
wordt het nieuwe openluchtspel gegeven
onder de vleugelen van de Burense Oran
jevereniging. Het optimisme van het
bestuur lijkt gerechtvaardigd op grond
van de ervaring. De slechte zomers kon
digden voor de Burense spelen nog al
tijd de uitzonderingstoestand af. d.w.z.
het was steeds goed weer. De twee
duizend plaatsen op de tribunes waren
telkens bezet. En in plaats van tekorten
of wenselijkheid van subsidie was er tel
kens een batig saldo.
Het straks jubilerende Weeshuis is als
een der zuiverste staaltjes van Holland
se renaissancestijl bewaard gebleven,
zonder dat het ooit behoefde te worden
gerestaureerd. De voorgevel is nog net
als bij de officiële opening in 1618. In
wendig is er in de loop der tijden nogal
wat verbouwd, voor de eerste maal in
1857 op last van koning Willem III. Bij
de tweede grote verbouwing in 1916
bouwde de architect Posthumus de
Meyes twee vleugels en verlengde- hij
de bestaande vleugel aan de walzijde.
In 1952 werd het interieur opnieuw ge
wijzigd. Dit was een gevolg van de
nieuwe bestemming van het Weeshuis
in 1951 toen het tehuis een instelling
van Kinderbescherming werd. Het huis
biedt plaats aan 45 kinderen, voor wie
een tijdelijk verblijf buiten het gezin
gewenst is.
DEN HAAG, 8 aug. Dr. V/. van
Zijll, algemeen secretaris van de Ne
derlandse Sport Federatie, die voor het
Nationaal Th- 'sfront naar Nieuw-Gui-
nea is geweest, is gisteren voor het
uitbrengen van een- voorlopig verslag
in Nederland teruggekeerd. Samen met
de heer F. F. van Rhijn, adviseur van
het thuisfront, die nog in Nieuw-Guinea
verblijft, vertrek hij 28 juli naar Nieuw-
Guinea voor het peilen van behoeften,
waaraan het thuisfront zou kunnen vol
doen. Hij is gisteren op Schiphol aange
komen. Zijr bevindingen en die van
de heer Van Rhijn zullen na diens terug
keer worden voorgelegd aan het be
stuur van het Nationaal Thuisfront Nw-
Guinea.
.geheel in de oude stijl.
(Van onze Utrechtse redactie)
UTRECHT, 8 aug. De officier van
justitie bij de rechtbank eiste gisteren
drie jaar gevangenisstraf tegen een 21-
jarige schoenmakersknecht uit Vleuten-
de Meern wegens mishandeling met
voorbedachten rade, zwaar lichamelijk
letsel ten gevolge hebbend. Op de avond
van 18 april sloeg verdachte de vijftien
jarige Arie Vemooy met een zware
wieldopsleutel neer uit wraak voor zijn
verbroken verloving met de twintigjari
ge zuster Sophie van het slachtoffer. De
jongen kreeg een dubbele onderkaak-
fii.ctuur, gaten in het schedeldak en
letsel aan de hersenen.
Eigenlijk had de schoenmaker niets
tegen de deerlijk mishandelde knaap,
maar hij wilde door zijn agressieve daad
de moeder van het meisje straffen, die
op verbreking van de verkering had
aangestuurd De moeder zag geen heil
in een huwelijk van haar dochter met
de betrokken jongeman, die niet tot de
boerenstand behoorde.
Zowel de officier van justitie als de
president van de rechtbank uitten in
scherpe bewoordingen hun afkeer over
het gebeurde.
Dn verdëdiger, mr. J. V. Jossingha,
zei de ten laste gelegde voorbedachte
MILWAUKEE, 8 aug. (UPI) Twee
veertienjarige jongens uit Milwaukee in
de Amerikaanse staat Wisconsin hebben
mei sneeuwballen die ze van de voorbije
winter in een koelkast hadden bewaard,
naar een schoolbus gegooid.
De politie vond het een noch het ander
leuk, en beval de respectieve ouders
een pak slaag voor hun zoons aan.
UTRECHT, 5 aug. Een echtpaar
uit Gorinchem en een gehuwde vrouw
uit dezelfde gemeente zijn gisteren om
het leven gekomen nadat op een niet
beveiligde overweg in de Molenstraa
te Vught de bestelauto, waarin zij -re
den, in botsing was gek, men met de
sneltrein Maastricht-Amsterdam. De
slachtoffers zijn de 43-jarige A. E. S.
ei. zijn 34-jarige vrouw, die later in een
ziekenhuis is overleden, en de 24-jarige
mevrouw D. M. van E.-P. Twee kin
deren, een jongen en een meisje, wer
den gewond; hun toestand is redelijk. De
trein kreeg ruim een half uur vertraging.
Een locomotief heeft gisteren bin
nen enkele uren op de goederenlijn
AmersfoortRhenen, waarop slechts
tweemaal oer dag een trein passeert,
tweemaal een botsing met een auto
gehad. In totaal vielen er vijf gewon
den.
Eerst werd 's middags bil Amers-
(Advertentie)
heerlijk glad!
Omdat
scheer
Pa molire!
foort een auto gegrepen op een niet-
beveiligde overweg. De bestuurder, de
37-jarige Q. J. Mayer uit Maam en een
mede-inzittende werden zwaar gewond
overgebracht naar een ziekenhuis te
Amersfoort; de locomotief kon na een
uur verder rijden. Op de Slaperdijk du
Veenendaa) 's dezelfde locomotief enke
le uren later in botsing gekomen met
de auto van de 56-jarige brandstoffen-
handelaar J. Hasselaar ut Veenendaal
Hoewel de machinist fluitsignalen heeft
gegeven, heeft de heer Hasselaar, waar
schijnlijk ten gevolge van de zware regen
de locomotief niet gezien. Hu werd uii
de auto geslingerd en met een snoek,
een hersenschudding en inwendige kneu
zingen opgenomen in het JulianazieKen-
huis, evenals zijn zoontje, dat een Her
senschudding en snijwonden had gexre-
gen.
In Voorthuizen is gistermiddag een
personenauto op de onbewaakte ov®J"
weg bti de Hertekop door een trein ge
grepen en t'entallen meters meege
sleurd. De wagen werd volkomen ver
nield; de drie inzittenden liepen slechts
lichte verwondingen op.
HEERHUGOWAARD Op de pro
vinciale weg te Heerhugowaard is gis
termorgen de 57-jange Peters uit
Zuidscharwoude bij een verkeersonge
val om het leven gekomen. De man,
die met een beladen bakfiets reed,
werd aangereden door een hem achter
op komende bestelauto. De heer Pe
ters werd op het wegdek geslingerd
en zo ernstig gewond, dat hij kort
daarna ter plaatse overleed.
GASSELTE. Bij een autobotsing op
rijksweg 34 is gisteravond de elfjarige
Marjola Stempels uit Den Haag om het
leven gekomen. Haar moeder werd
ernstig gewond, haar vader een
Haags journalist en een broertje
licht gewond.
Het ongeval gebeurde, doordat een
andere auto, die mei grote snelheid
reed, slipte. De auto van de Haagse
familie, die van opzij werd aangere
den, werd vernield.
rade niet bewezen te achten, evenmin
als de opzet tot zware mishandeling.
Derhalve concludeerde hij to» vrijspraak
o" een aanmerkelijk kortere straf dan
was geëist, evpntueel door te brengen
in en jeugdgevangenis. De rechtbank
zal 21 augustus vonnis wijzen.
DEN HAAG, 8 aug. Het bestuur
van het „Nederlands Verbond van Mid
denstands verenigingen" acht de afkon
diging van de prjjzenbeschikking voor
melkprodukten weinig gelukkig en niet
in overeenstemming met een verant
woorde distributie van melk- en melk
produkten en niet in het belang van de
consument en het melkdetailhandelsbe-
drijf.
Aldus een verklaring van het N.V.M.,
waarin voorts wordt opgemerkt dat het
hoofdbestuur van het verbond met te
leurstelling kennis heeft genomen van
de prtjzenbeschikking. In de verklaring
wordt er o.m. op gewezen, dat zowel
het productschap zuivel, als het be
drijfschap melk- en melkproducten
over de toegepaste prijsverhoging gun
stig hebben geadviseerd. Voorts wordt
gesteld, dat ongeveer gelijktijdig met
de afkondiging van de prtjzenbeschik
king een aantal artikelen in de voe
dingsmiddelensector, tengevolge van
de ontwikkeling van de E.E.G., in prijs
zijn verhoogd, welke verhogingen naar
de mening van het verbond belangrijk
ingrijpender zijn t.a.v. het huishoudbud
get dan de door de melkdetailhandel
toegepaste verhoging op de melkpro
ducten, die voor het huishoudbudget op
4 tot 6 ct per week neer komt.
Het bestuur van het N.V.M. is van
oordeel, dat de ministers van Econo
mische Zaken en van Landbouw en
Visserij, met het afkondigen van de
prijzenbeschikking melkproducten 1962,
onvoldoend oog hebben gehad voor de
stijging van de bedrijfskosten als ook
voor de reeds lang bestaande achter
stand in de inkomensontwikkeling in de
melkdetailhandel.
NEDERWEERT, 8 aug. Het onge
veer drie jaar oude dochtertje van de
familie Sieben Verstappen in Ospel (Ne-
derweert) is gistermorgen om het le
ven gekomen bij een brand in een oude
landbouwschuur van haar vader. Het
meisje was met enkele vriendjes in de
schuur aan het spelen. De vriendjes
konden nog bijtijds de schuur verlaten.
Men vermoedt dat de kinderen met
vuur hebben gespeeld.
De stallen en schuren gingen geheel
in vlammen
(Van onze correspondent)
HARLINGEN, 8 aug. Uit garage
W. F. van IJken op de Gr. Brede-
plaats te Harlingen is een geldkistje
met 10.000 ontvreemd. De heer Van
IJken moest onverwachts een rit naar
Nijverdal maken, werd daar bij een
aanrijding betrokken en kwam een dag
later thuis dan verwacht was. In die
tussentijd sloegen de dieven hun slag.
De politie heeft de zaak in onderzoek
genomen.
Polen zal zijn grenzen openen voor
kampeerders uit alle lidstaten van de
Internationale Federatie voor Kamperen
en Caravnreizigers (FICC), waarbij on
der meer West-Duitsland is aangesloten
(DPA).
Fanny Blankers-Koen was de
eéfste ere-burgeres van
Amsterdam. Zij had vier
gouden plakken overgehou
den aan de Olympiade van 1948
in Londen. Reden te over dus om
haar een extra onderscheiding te
verlenen. Maar op het Rem-
brandtsplein, tegenover de Popu-
laris-snackbar van Heck's, van
waar men een prachtig zicht
heeft in een van de woeligste
straten van de stad de Reguliers-
breestraa', zit stil weggedoken
in haar bloemenstalletje de twee
de ere-burgeres van de hoofd
stad: mevrouw Sarah Bacherach,
beter bekend als tante Saar. Sinds
1912 zit zij daar, op deze zelfde
centrale plaats op het plein.
Vijftig jaar van de vijfenzeven
tig die zij nu achter de rug heeft,
heeft zij hier doorgebracht. Bij
haar bloemen, haar talloze vrien
den en kennissen en haar stalle
tje dat niet meer uit het beeld
van het plein is weg te denken,
het plein dat haar in al die tijd
zo dierbaar is geworden. Tien
jaar geleden bij haar veertigja
rig jubileum ontving zij de hoge
onderscheiding tijdens een groot
se huldiging welke doorgaans
slechts aan staatshoofden en
sporthelden te beurt valt. Nu
staat zij voor haar gouden feest. En het plein, de gehele stad zal het weten.
Woensdag 15 augustus wordt het Rembrandtsplein ontruimd. Een ere-
comité waarin o.a. de burgemeester van Amsterdam zitting heeft zal een
festijn op touw zetten dat zijn weerga niet kent. Duizenden mensen worden
volgende week verwacht om deze dag voor haar onvergetelijk te maken.
Want tante Saar is veel meer dan zo maar een traditionele figuur in de
hoofdstad. Tante Saar is een begrip. Een begrip van warmte, menselijkheid
en humor. Toen wij haar gistermiddag tijdens noodweer (harde windstoten,
complete wolkbreuken) een bezoek brachten, zat ze zoals altijd opzij
van haar bloemen rustig voor zich uit te staren „Ga zitten" jongen zei ze.
En we streken neer op de harde rand van een aardappelkistje. Twee uur
later slagregens bleven het asfalt teisteren stonden wij op. Doorweekt,
met pijnlijke scheuten in de rug. Maar dat drong op dat moment pas tot
ons door.
,Jn 1912 kwam ik hier," zegt Tante Saar. „Ik haalde mijn bloemen
persoonlijk uit Aalsmeer. Dat doe ik nog Om vijf uur sta ik iedere ochtend
op. Om, half zeven zit ik op de veiling, om half elf op het plein. Je kunt er
je klok op gelijk zetten."
„Kijk", zegt ze. „Daar komt een mevrouw. Dat wordt niks. Let maar
op. „Wat kosten die fresia's," vraagt de dame. „Omdat het zo een slecht
weer is een gulden de drie bosjes. „Oh, nou nee. Laat u maar„Dag
mevrouw. Wat zei ik je, jongen?"
„Ik behandel de mensen allemaal beleefd en netjes. Ik doe vriendelijk
en aardig tegen ze. Het gevolg is dat ze vriendelijk en aardig tegen m'u
doen. Daarom heb ik zo'n plezier in mijn werk. Ik houd van de mensen
de .mensen houden van mij. Al is een enkele klant ook nog zo onbeschoft,
ik blijf beleefd. Dat is het geheim, meneer. Alleen als er soms Duitsers wat
te opdringerig worden, laat ik ze even wachten en help ik eerst een Hol-
tonase klant. Die Duitsers zie je waarschijnlijk niet meer terug, maar die
Hollanders wel. Misschien is dat wel niet goed," zegt ze. „Maar ach".
Achter dit „ach" gaat een wereld schuil. Een wereld van rampspoed
en onmenselijk verdriet. Sarah Bacherach, dochter van orthodoxe Joodse
ouders, heeft door de oorlog haar man, en drie van haar tien kinderen
verloren. Zelf heeft ze de oorlog doorgebracht in de bekende concentratie
kampen, met de beruchte namen.
Van de zes kinderen die ik heb overgehouden is er geen die niet
Maatschappelijk is geslaagd. Daar hebben mijn man en ik voor gezorgd. Mijn
man (hij was Ned. Hervormd) was streng, maar ontzaglijk goed voor
de kinderen. Hij werkte hard. Maar in zijn werk wilde het niet altijd
vlotten. Christenmensen zijn geen handelaren, weet je."
„Dag tante Saar,' schalt het over t plein Dat is een rus, (rechercheur)
verduidelijkt ze Een fijne jongenJan Blaaser passeert, maar groet niet.
fante Saar rijst op, steekt haar hoofd om het stalletje en roept: „Meneer
Slaaser wil je Saar niet meer zien." Een druipnatte Potasch draait zich om:
..Sorry Saar, ik zag je niet." Zc. gaat weer zitten.
„Dat wordt beet," stoot ze ons plotseling aan Er nadert een vrouw.
„Eh, eh geeft u mij maar een bos anjers," zegt een vrouw met een zuidelijk
accent na lang aarzelen. „Zei ik het je niet?" gnuift tante Saar. „Weet u een
taxi-standplaats?" vraagt een verregende vader met zoon. „Voor je neus,
beste man."
„Het plein is veranderd, jongen," zegt ze. „Er is geen sfeer meer, de
deftige heren hebben plaats gemaakt voor nozems. Ik ma9 wel zeggen dat
het plein voor 90 percent is achteruitgegaan. Waar zijn die heerlyke cabarets
gebleven, waar die kostelijke chauffeurstent. waar is de gezelligheid, waar
is die fijne sfeer van vroeger. Weg, helemaal weg. Vind je met Meyer.
Meyer is een van de falr;jke vaste klanten van tante Saar die dagelijks
een praatje by haar komen maken. Meyer knikt. „De sfeer is weg. Komt
door die nozems. Maar ja, de jeugd is onwillig, eigenwijs en keihard tegen
woordig. Ze luisteren niet meer"
Tante Saar lacht. Zij praat over de handel. „Ik blijf werken tot mijn
dood. Ik hoef het niet, mijn kinderen willen voor mij zorgen. Schattig van
ze. Maar ik blijf liever onafhankelijk. Als ik geen doel meer heb in t
leven, ga ik dood. Dan wordt mijn huis m de Paardenstraat een sterfstal
Bij mij gezond, ik kan het plein, de mensen met missen. En zij mij met.
Dat is het."
