berucht spionagevliegtuig zorgt
MOSKOI Er vloog weer
een U-2 boven Rusland
Washington-.
uit de koers geraakt
^speling op
Riei I960
'"fcihg In Spanje
»ieei geëindigd
Troepen van willava vier ontruimen Algiers
BEN BELLA ZEGEVIERT
IN DE MACHTSSTRIID
Binnen acht tot tien
dagen verkiezingen?
Regering antwoordt Tweede Kamer
Geen kritiek op Oe Thant
inzakeNw.-Guinea-beleid
Nederland zal vorderingen
op gouvernement overnemen
OPNIEUW VOOR DE NODIGE OPWINDING
NeUoord schenkt
aan
weer
V.
<van onweersbuien
Russen gebruiken
nu doorlaatpost
,Sandkrugbrücke'
ft
I jl 11 in I
!IS
666QS
^ENSDAC
5 SEPTEMBER 1962
16 pagina's
51e JAARGANG No. 15231
SeU°?5OU/WASHINGTON, 5
Vril FP' Rtr-. UPI) Het
SMoha aan5* verkennings- en
Vnfvliegtuig U-2, een toestel
Nl _rbestemd schijnt een grote
in de Russisch-Ame-
teren ?e betrekkingen, heeft gis
teer a Moskou en Washington
litig v n massa diplomatieke dei-
Ms wi; orzaakt. Het begon, zo-
nari on? steren reeds in een deel
°Plaag meldden, met een
°skon Pr°testnota, die in
x blerik Vver(^ overhandigd aan de
Mc S\Vflaanse zaakgelastigde, John
krapv,11?^- deze nota werd in
Prowjttigste bewoordingen ge-
on tegen Bet feit, dat een
tle8en augustus jl. gedurende
§fonri„ jainuten
schiffbied
bcht
aldus de nota, had zich
V^sw V°1 trokken in het Verre
de
U.S.S.R.
sachalin^M
JAPAN
over Russisch
had gevlogen. De
van het Russische
jbie L' be U-2 was de Sovjet,
bhengedrongen op 65 kilo-
etl oosten van de stad
chalinsk.
sept (AFP)
«reigers autoriteiten
^kele aatselijk buien
Een toestel van het type U-2
h.
Gesluierde en ongesluierde
vrouwen demonstreren in de
straten van Algiers uit ontevre
denheid over het tekort aan
voedingsmiddelen. Zij voeren
de vlag van het onafhankelijke
Algerije mee.
-
Aan
zee
ALGIERS, 5 sept. (AFP, Rtr.,
UPI) De machtsstrijd in Alge
rije is, naar het zich gisteravond
liet aanzien, geëindigd in een
eclatante overwinning voor Ach-
med Ben Bella en zijn Politieke
Bureau. De troepen van willaya
vier hebben de hoofdstad ont
ruimd. Voor het gehele land is
een definitieve wapenstilstand af
gekondigd. De connmandant van
willaya drie, kolonel Si Mohand
Ou el Hadj, heeft meegedeeld, dat
de beide partijen zijn overeenge
komen „binnen acht tot tien da
gen" verkiezingen te houden voor
de Nationale Vergadering. In gro
te lijnen zullen daarbij de kandi
datenlijsten, die vorige maand zijn
opgesteld, geldig blijven. Eventu
ele wijzigingen zullen pas worden
aangebracht na onderling overleg
tussen de commandanten van de
zes willaya's en het Politieke Bu
reau, dat weer volledig in functie
is onder leiding van B enBella, die
gistermiddag zelf in Algiers aan
kwam.
HOLS GEZOND VOOR KAT EN HOND
Illl NIEUWE DAGBLAD
Ugave van De Maasbode N.V., directeur J. Kuijpers; directeur-hoofdredacteur mr. W. A. M. v. d. Kallen; algemeen redacteur H. Paalvast. Kantoren: Rotterdam
Kortenaerstraat 1, telefoon 135270, postbus 723, giro 590948; Gouda: Lange Tiendeweg 23,
jjc iviaasuuue «.v., unctrcui o. uucucui-Huwuit"»^»' cnnQAR Ahnnnempntsnriis: ƒ7,80 per kwartaal, 2,65 per maand en ƒ0,62 per week.
0tl 3600, giro 590947; Delft: Oude Delft 97, telefoon 23441 en 23792, giro 590944; Schiedam: Dam 18, telefoon 66152, giro 590943; Dordrecht: Wijnstraat 141, telefoon 612 g
nasjin
teroep
Sjikotan
Habomai
Hokkaidoyyj
Hondo
6R0TE
OCEAAN
Sjikokoe,
Kioesioe
s&Pioe Kioe-E/I.
StOkmawa
'Eton onthield de Ameri-
Zlch aanvankelijk van
'•ikTleiit h»iaar,' totaat het State De-
v«Se,«» be,t„e1d «aakte: „De moge-
ttflnirsvi^L. dat een Amerikaans
v^ti ?sihir ^uig op 30 augustus bij
ti"t eila^fT J?et zuidelijk gedeelte
'•Sti de «t» Sachalinsk (op welk
'teelt P16* gelijkluidende naam
di6 -tvvoor.i '°Sen". Het Amerikaan
se Mntl, Was vervat in een nota,
SJta \ve,.fl°u werd overhandigd. In
chtn!!v'iegtiii^00rts Sezegd: „Een pa-
S'iiirt^acht, van de Amerikaanse
•tl;,.,. Wt u» ,as door
»°otte8eJen Jjoers ger
Ikj aoöien SP1 dit soort incidenten te
'An erd in in in studie". De naam
'eU eJh(i, ('e Amerikaanse nota niei
has. ater functionarissen deel
()Uinevt[nee, dat het betreffende
hegtuig" inderdaad eei
U-2 was. Men weigerde te zeggen wat
de taak van het toestel was. Wel werd
deze taak omschreven als „vreed-
lam".
In de Russische nota werd zeer
krasse taal gebruikt. „De Sovjet-
Unie", zo heette het, „eist bestraf
fing van de schuldigen en verwacht
dat de Amerikaanse regering maat
regelen zal nemen om een herhaling
van iets dergelijks te voorkomen".
De Russische regering behoudt zich
het recht voor „de agressieve daden
van de Verenigde Staten" voor de
Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties te brengen.
„Deze schending van de Russische
grens draagt een provocatief karak
ter", aldus de nota, waarin verwezen
wordt naar de „ernstige internationa
le gevolgen", die een vroegere vlucht
met een U-2 boven Russisch gebied
heeft gehad.
De Russische regering waarschuwt
in de nota opnieuw de landen buiten
de V.S., waar vliegtuigen van het type
U-2 gestationeerd zijn, voor mogelijke
vergeldingsmaatregelen die „vernieti-
een krachtige
geraakt. Voorzorgs-
Van de
Tussen de
vertegen
at,. »t6en. mijnwerkers van
is '"k Astu°- .?nrniineu in de Spaanse
0vereenr^' Waar nog werd gestaakt
Vy.^iUn,, S ftrnming bereikt over de
Van het werk. Hiermee is
AüS*ahit,„ 0< een e'nde gekomen aan
s*Utië onder de
mijnwerkers in
nood r gesteld ter leni^ns
'H nft„ °ntstaan door de aardbe-
e*zie.
Sn!6 Udenringen en Plaatselijk
?ii(le,?. Veranrto9ver het algemeen
"t Jh e In temperatuur.
*'ehÏN hrarht^ oyerigens matige
hgen, ®.e wind uit westelijke
5-5g-iq ®°nderdag:
1318. Maan-
Maan: 13.24-22.36.
ging van de tegen de Sovjet-Unie ge
richte militaire bases" ten gevolge
zouden kunnen hebben. In de nota wor
den in dit verband Groot-Brittannië,
Japan, Turkije en West-Duitsland ge
noemd.
Tenslotte verlangt de Sovjet-Unie
van de Amerikaanse regering „een dui
delijk antwoord" op de vraag: „Be
treft het hier een herleving van de
oude piratenpolitiek van de vorige re
gering, die door president Kennedy
zelf veroordeeld is, of een provocatie
ve daad van bepaalde militaire krin
gen in de Verenigde Staten, die een
nieuwe spanning in de wereld willen
opwekken, zoals in 1960, en die de in
ternationale situatie zoveel mogelijk
willen verslechteren?"
In de Amerikaanse antwoordnota
krijgt de Russische regering de verze
kering, dat het beleid van de Ameri
kaanse regering ten aanzien van vluch
ten boven Russisch gebied geenszins is
gewijzigd. Met andere woorden: de
vluchten zijn en blijven gestaakt.
De Japanse gezant in Moskou, Akira
Shigemitsu, had later op de dag een
ontmoeting met de Amerikaanse zaak
gelastigde McSweeney, waarschijnlijk
om de Russische protestnota te bespre
ken. Zegslieden van de Japanse am
bassade zeiden, dat zij niet wisten, of
de Sovjet-Unie ook aan Japan een no
ta heeft gestuurd. De stad Zuid-Sacha-
linsk, die in de Russische nota wordt
genoemd, ligt op het eiland Sachalin,
ten noorden van Japan.
In juli 1960 wees Japan de Russi
sche beschuldiging van de hand, dat
vanuit Japan spionagevluchten met U-
2 toestellen waren uitgevoerd. De Ja
panse regering zei bij die gelegenheid,
dat zij haar grondgebied niet zou la
ten gebruiken voor „onwettige activi
teiten tegen een derde land".
Enkele weken geleden werd bekend
dat enkele Amerikaanse U-2's zijn ge
stationeerd in Engeland. Deze vliegtui
gen „zullen worden gebruikt voor het
onderzoek van de hogere luchtlagen",
zo werd toen bekendgemaakt. In en
kele Britse bladen werd fel geprotes
teerd tegen het feit, dat de regering-
Macmillan toestemming voor de komst
van de U-2's had verleend. De Russi
sche stemmingmakerij tegen het
slanke toestel, dat met zijn vleugel
spanwijdte van 24 meter veel wèg
heeft van een zweeftoestel, houdt wel
licht verband met deze aanwezigheid
van Amerikaanse U-2's op Britse bo
dem.
illiliiliilllllllllliilillllliillllliiiiliililllliiilllllllllliilllliliiillll
ZWITSERLAND -- Dé Zwitserse vice-
president en minister van financiën,
Jean Bourgknecht, heeft om gezond
heidsredenen zijn ontslag ingediend. Hij
zou in december president Chaudet op
volgen. Bourgknecht is drie jaar minis
ter van financiën geweest. (Rtr)
WW"»*»*
V BILt' ^eerkundige medewerker)
bmve!6lopen nacht' Gi,steravond, in
r tal J? ook vanmorgen
lat i^d onl t r5gen" en onweers-
en tr, Vooral in een
e en „Sn Amsterdam viel
in Amt? regen. Op Schiphol
on«V j am 40 mm regen,
niet itnd wer<i op de melste
Werf^eten l-er -n 15 mm neer"
wi'eiki, erland nieuwe depressie
r hius WeerenZal morgen later de
lift stoiï doen toenemen. Het
rk onstabiel.
maar ook
Perioden,
met. °nweer. Vrij krach-
graden Wlnd- Overdag onge-
^re^iohw -ze®water 16 graden.
Sies, onstabiel door oceaan-
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 5 sept. De regering
heeft naar aanleiding van het verslag
van de Tweede Kamer inzake het
Nieuw Guinea-akkoord met nadruk ver
klaard dat het in haar bedoeling ligt
de overeenkomst loyaal en op soepele
wjjze uit te voeren, vooral in het belang
van de Papoeabevolking. „Het is de
plicht van ons land om de stipte nale
ving van de overeenkomst te bevorde
ren", zo wordt gezegd. De bewinds
lieden voegen er echter aan toe dat
zij „hun gevoelens geweld aan zouden
doen, indien zjj het bereikte akkoord
zouden toejuichen."
Op basis van de tekst en de
geschiedenis van verschillende artike
len van de grondwet is de regering
tot de overtuiging gekomen, dat voor
de goedkeuring van het Nieuw-Guinea-
akkoord door de Staten Generaal geen
tweederde meerderheid nodig is. Deze
opvatting wordt ook in de memorie van
antwoord nader toegelicht.
De regering gaat uitvoerig in op de
kwestie van de Amerikaanse houding
in het geschil om Nieuw Guinea. Ont
kend wordt, dat ooit zou zijn gezegd,
dat bevriende staten zich bereid had
den verklaard de Nederlandse positie
in het gebied te verdedigen, desnoods
met militaire middelen.
Dat Nederland een Indonesisch be
stuur afwees voorafgaande aan de
zelfbeschikking had tot voor kort de
volledige instemming van de V.S. De
principiële wijziging -an het Ameri
kaanse standpunt betrof het door
Nederland steeds centraal gestelde
desideratum t.w. uitoefening van het
zelfbeschikkingsrecht tijdens het VN-
beheer.
Het kabinet is het niet eens met de
Kamerleden, die kritiek hadden geuit
op de houding van de secretaris-gene
raal van de V.N. Deze heeft zijn bemid
delende functie op gewaardeerde wijze
vervuld. Het secretariaat heeft goede
diensten bewezen, met name bij de
wapenstilstandsovereenkomst, en heeft
terstond en op efficiënte wijze de uit
voering daarvan ter hand genomen.
Naar aanleiding van de nota van drie
KVP-leden wordt gezegd, dat de re
gering bewust niet de weg heeft
gekozen om het gebied ronder over
eenkomst en eenzijdig te verlaten. In
dat geval zou Indonesië namelijk geen
enkele verplichting op zich hebben
genomen. Ook zou aan de V.N. geen
taak zijn toebedeeld, terwijl bij Neder
land de volle verantwoordelijkheid
zou zijn blijven rusten voor de gevol
gen van de verlating.
Naar het oordeel van de regering
behoeft er geen vrees te bestaan voor
grote financiële moeilijkheden in Nieuw-
Guinea als gevolg van de overdracht.
Binnenkort zal een wetsontwerp worden
ingediend, waarin o.m. de bepaling is
opgenomen, dat de Nederlandse staat
de betaling op zich neemt van vorde
ringen op het Gouvernement van Nleuw-
Guinea, die vóór de datum van over
dracht op 1 oktober opeisbaar zfjn ge
worden. Vorderingen die tijdens het
VN-beheer (de UNTEA) opeisbaar wor
den, zullen ook door de UNTEA moe
ten worden betaald. (De kosten van het
V.N.-beheer worden door Indonesië en
Nederland gedeeld).
In het wetsontwerp zal ook worden
gevraagd om aan de minister van Fi
nanciën machtiging te verlenen tot
het aangaan van verzekeringsovereen-
komsten tot dekking van molest-risico
en politiek risico met particuliere
ondernemers in Nieuw-Guinea gedu
rende het overgangsbewind en nog
enige tijd daarna. De regering spreekt
de verwachting uit dat de onderne
mers evenals de overheid dat voor
de ambtenaren doet voor hun werk
nemers de nodige voorzieningen zul
len treffen
Onderwljssubsidies, die na 1 oktober
doorlopen, zullen eveneens op de begro
ting van het V.N.-beheer worden opge
nomen. By het overleg over financiële
aangelegenheden is ook van Indonesi
sche zijde grote waarde gehecht aan de
voortzetting van de uitgaven voor de so
ciale, culturele en economische ontwik
keling van de bevolking, aldus de me
morie van antwoord.
De passage in de rede van president
Soekarno, waarin deze spreekt over „in
terne zelfbeschikkingsrecht" behoeft
naar het oordeel van het Nederlandse
kabinet niet te betekenen, dat de Pa
poeabevolking t.z.t. niet zou kunnen kie
zen voor afscheiding van Indonesië. De
tekst van de rede van president Soe
karno is als bijlage bij de memorie
van antwoord opgenomen. De Indone
sische president zegt hierin o.m. dat
Indonesië het zelfbeschikkingsrechtheeft
aanvaard op basis van de overtuiging,
dat de Papoea's er de voorkeur aan zul
len geven binnen de republiek Indone
sië te bliiven.
Uit de bewoordingen van de overeen
komst kan worden opgemaakt, aldus de
regering, dat het in het voornemen van
Indonesië ligt de vertegenwoordigende
lichamen in Nieuw-Guinea te handha
ven.
Gisteravond sprak de ambitieuze Al
gerijn een menigte van ongeveer vier
duizend moslims toe. Onder luide toe
juichingen stelde hij vast: „Het Poli
tieke Bureau heeft de macht weer in
handen genomen. De crisis is ten ein
de. Wij hebben niet gewonnen omdat
de soldaten van willaya vier de stad
„Yaya Ben Bella, yaya Ben Bella!"
(Hoera voor Ben Bella!).
Hoewel het nog niet geheel duidelijk
is waarom de commandanten van wil
laya vier, én die van willaya drie, bak
zeil hebben gehaald, is de meest voor de
hand liggende verklaring dat zij uit
eindelijk zijn teruggeschrokken, voor
een totale broederstrijd. Op enkele
plaatsen in het land was het gisteren
reeds tot min of meer grote vechtpar
tijen gekomen tussen da troepen van
willaya vier en de legereenheden van
Ben Bella. Over de omvang van de
strijd staat weinig vast. Sommige be
richten spreken over „enkele honder
den doden", maar volgens een woord
voerder van het Politieke Bureau zijn
die berichten „sterk overdreven Vol
gens deze woordvoerder verbroederden
de troepen zich overal waar zy elkaar
ontmoetten.
Hoe de machtsverhoudingen in
Algiers precies komen te liggen,
moet nog nader worden vastgesteld
tijdens onderhandelingen tussen le
den van het Politieke Bureau en de
leiders van willaya vier. Waarschijn
lijk zullen alle zes willaya's een ba
taljon soldaten leveren, die samen
het garnizoen van de hoofdstad zul
len vormen.
Wat vele waarnemers zeer interes
seert is het antwoord op de vraag hoe
Ben Bella gisteren kans heeft gezien
Algiers binnen te komen. Hy was er
opeens, zonder dat zijn komst door
wie dan ook tevoren was aangekon
digd. Het bericht van zijn aankomst
ging als een lopend vuurtje door de
kasbah. Duizenden moslims gingen
hem ophalen. Zy droegen hem op de
schouders naar het plein voor de re
geringsgebouwen. Enkele demonstran
ten schoten van pure vreugde hun
machinepistolen leeg in de lucht.
Het schijnt wel vast te staan dat
gebeurtenissen van gisteren. Het wa
ren ook mannen van Yacef, die hst
gebouw bewaakten waar het Politieke
Bureau, kort na de aankomst van Ben
Bella, een persconferentie organiseer
de.
Mohammed Khider, de secretaris
generaal van het bureau, vertelde
daar dat Ben Khedda, de premier van
de (op papier nog steeds bestaande)
voorlopige regering de schuld is van
alle moeilijkheden. „Hij was voor alle
vorige crises verantwoordelijk en hjj
was het ook voor deze." Indien het
Politieke Bureau, eventueel in de vorm
van een regering, werkelijk de abso
lute macht krijgt in Algerije, ziet de
toekomst er voor Ben Khedda dus niet
erg veelbelovend uit. Terwijl Khider
zijn persconferentie hield, zat Ben Bel
la glimlachend naast hem. Hij legde
echter geen verklaring af.
De commandant van willaya vier.
kolonel Si Hassan, erkende gisteravond
zyn nederlaag met de woorden: „Wij
hebben in feite Algiers reeds verlaten.
Wij zijn niet tegen het Politieke Bu
reau."
Ben Bella heeft zich, zoals hij in het
verleden reeds duidelijk heeft gemaakt,
ten doel gesteld in Algerije een schei
ding tussen de politieke en militaire
macht tot stand te brengen. Eerste
vereiste daartoe is, dat de zes wil
laya's de militaire districten die
werden gevormd tijdens de strijd te
gen de Fransen zo snel mogelijk
worden ontbonden.
hebben verlaten, maar omdat S vÜMe colonne in Algiers,
Algerijnse volk zijn wil heeft duidelijk °"d®F_Jfe.dmS .van Saaidi Xacef, een
gemaakt." Antwoord van de menigte: belangrijke rol heeft gespeeld by de
(Advertentie)
KATTEBROOD
SUPERIEUR
Per zakje van
275 gr. f 0,40
Ben Bella, (rechts) de triomfator, werd bij zijn aankomst in Algiers begroet door
Mohammed Khider, die secretaris-generaal is van het Politieke Bureau, m nei
midden Saadi Yacef, de man die Ben Bella's „vijfde colonne' in Algiers aanvoerde.
BERLIJN, 5 sept. (AFP, DPA)
Drie Russische pantserauto's met de
aflossing van (le wacht voor het Russi-
sche oorlogsmonument in de Britse
sector van West-Berlijn zijn gister
avond vanuit Oost-Berlijn voor het
eerst door de Britse doorlaatpost Sand-
krugbrücke gereden en niet door het
Amerikaanse controlepunt „Charlie".
Het westelijke ultimatum aan de Rus
sen om geen gebruik meer te maken
van „Charlie" verstreek gisteravond.
Na een kort oponthoud bij de Britse
controlepost begeleidden twee jeeps
van de Britse militaire politie de Rus
sische voertuigen naar het gedenk
teken. Ook de afgeloste wachi keerde
via „Sandkrugbrücke" naar Oost-Ber
lijn terug, wederom onder Brits escor
te.
