UNTEA heeft waardering
voor de Nederlanders
Indonesië blijft hameren
op versnelde overdracht
SEINRAKETTEN OORZAAK
RAMP „TINA SCARLETT"
1
B
Katholieke Kerk
schuld aan scheiding
van Oosterse broeders
CENTRAAL BUREAU
E
IN EEN GLAZEN HUIS
DUBBELE SALARISSEN OP NIEUW-GUINEA
lïidië hernieuwt
cis aan China
OOK STRAUSS'
CHAUFFEUR
IN OPSPRAAK
Varensgezel onthult: brand
na botsing was geblust toen
reddingsboeien explodeerden
A
fÉi
Concilie-schema Eenheid der Kerk
Gomoelka wil
soberheid
Aan- en verkoopvereniging voor de landbouw
begon in Rotterdam op een bovenkamert e,
maar heeft nu een mammoetgebouw not
Laatste redmiddel?
Volkslied „gestolen"?
5
2
t2-
«Sa®™*.. nov. De laatste
(l(>r|..„ ,'n .v°or de overdracht van Ne-
Werdp -""'euw-Guinea aan de UNTEA
aan 1? Seen promoties meer gegeven
'°Peni lall<lse ambtenaren. Enkele
hiaai. e Sevallen werden afgehandeld,
stem A00r de rest gold een promotie-
'ïonter 11 wi'de de UNTEA niet con-
eren met een aantal recent gepro-
ig
het
nieuwe dagblad
rt>5'
Rinses Beatrix maakt
?eiltocht door haven
van Hongkong
!^ederlandse spreker
11 België onder druk
OVERSTROMINGEN
IN TUNESIË
De problemen van het
Concilie
Nenni had weer geluk
Patat uit Ter Aar
Kunst en mest
Olie uit Dordt
DINSDAG 27 NOVEMBER 1962
éie
WITTE
KRUIS
DE eckte PIJNSTILLER
A'a atsv e i 1 i ghe i dsd i enst
dr
eié<3e met arrestatie
Alleen woorden
vanaf 13,75
EAU PARFUI
vanaf 17,25
Onzekerheid
ij ons weten is er tot nog toe
geen boek verschenen, dat
zo objectief en zo overtui
gend de balans opmaakt van de
feitelijke situatie van de Kerk in
onze dagen. Zo oordeelde de Tijd
over
De Kerk
en haar mogelijkheden
Een diagnose en prognose van
prof. dr. H. Fr. Th. Borgert C.ssR.
Tweede druk, 432 blz„ geb. 19,75
n
ff!
4
.pP1*'
u
be>'
jr»"
och 1 e»
cstel.jhU»
fgj,
n. »ls$i
fieUi^U-
o'«. fy»"
"IfS*
I 711
91*
(Van
onze correspondent in Hollandia)
fbov
lets *Tj e Nederlandse ambtenaren.
Papnp ?ers was het natuurlijk met de
SeprpV!s: Z'J werden in groten getale
moveerd dit geheel volgens de
Advertentie)
kiespijn... maar ook andere
Plagende pijnen stilt u het snelst
met WITTE KRUIS, (poeders,
tabletten of cachets!)
^e Salicyl-vrije pijn
stiller, die géén maag-
Klachten veroorzaakt!
DELHI, 27 nov. (Rtr) Indië
te p. Z'tn e's aan China om akkoord
te^» met de status quo van 8 sep-
er 'n het Chinees-Indische grens-
st als basis voor een wapenstil-
hernieuwd. Een woordvoerder
tem. 'let '"dische ministerie van bui-
i)6t ant'se zaken heeft gezegd, dat dit
Op6 ent> dat Indië alle posten die het
b0| sePtember in Ladakh en in het
haq °"stelÜke grensgebied van Indië
°Pnieuw zal innemen.
Churls de woordvoerder zouden de
^ar rt n als ZÜ wilden terugkeren
dit u, posities van 7 november 1959,
z°biiprJnnen doen. Maar de Chinezen
Van hi geen voordeel mogen hebben
(ij mp massale aanvallen waardoor
thclhrm Indisch gebied beheersten. De
hezen woordvoerder zei dat de Chi-
hieer ^ans 5.180 vierkante kilometer
Voo» ~fe5ied in Ladakh beheersten dan
september van dit jaar. Naar de
hog voerder nog meedeelde, was er
hien ®n, antwoord van Peking geko-
hei(jerjP "et Indische verzoek om op-
V°°rstehenten aanz'en van de Chinese
^°hg'fenS waarnemers blijkt uit de
Chi„p6 'ndische mededeling, dat de
gnljj en 'n het noordoostelijke grens
pan 't(,..VPel meer gebied hebben bezet
t°t dusverre is bekendgemaakt.
if'* heei?Ni^'t 27 nov- Prinses Bea-
hUr lanu- Kglsterm'ddag meer dan drie
t 1 Zeili^f roer in handen gehad van
^cht dnP tV>De Hnyter" tijdens een
vaarbii J; de haven van Hongkong,
Latl de rfiU een goede indruk opdeed
Dtinsfü apt'yiteit in deze haven.
rlf'U-lant Werbij vergezeld door
pils Berfv,r jee Pauli, adjudant van
kf6tschm"fr d'Jen ihr- C. L. C. van
lipbinkliijf -Onderdirecteur van de
£en in u a,va - China Paketvaart-
Üdenf Hongkong.
1 dag a-fnS party, later op
bdSe cn^a^e^°den door de Neder
ig, biet "^"l-generaal, sprak de prin-
w 6rlanrtto aantal van de driehonderd
h> te nodigden' z'i gaf de
en' ^ederwf?en,- ot een bezoek aan
M„b tiental liefdadig instituut, dat
Cv?* om mo i?-e.j geleden werd opge-
Bo 6se „wit, T n aan Kinderen van
rt,®. 'hstellw j?llngen te verstrekken.
ZmZehd mA'u'f reeds meer dan vier-
tni v°or hf, L per dag verschaft,
daler dan tf .begin van de vakanties
Vunen 'nt'gduizend bordjes per
tJ^bdaarfpU'. ®7 nov. Naar ,,De
«en fceliriLhedenochtend meldt, heeft
"ie Voorrtn staatsveiligheid getracht
Hr)rt.Zo'Klatf.ac!lt te verhinderen,
V„'kin„ 5avond in Antwerpen op uit-
llt.^Obd 'et Algemeen Nederlands
Seh6chtse mPrd gehouden door de
A- De historicus dr. A. W. YVillem-
de rele ,i„e, f,°Kken agenten zouden
temarganUof hebben uitgeoefend op
«iiS flf4ïren om hun doel te be-
(vU'aten °ag tevoren reeds hadden
eb i.ff1' dat dr. Willemsen zou
ndt'd'aar arrfsteerd, indien hij in het
i'..vU de betnImf Ken zou„ afleggen,
Ke/lenrt„ etrekkingen van Belgie met
ahg mogendheden in het
Se 6 d n hunnen brengen".
b f °°k 'LUandpunten van dr. Willem-
dèfeJt he? in de kleinste mate kent,
Vla sta*? grPteske van het optreden
ge?a,bise h eTigbeid, zo merkt het
WLcbieHWagblad op. De Nederlandse
afPst, (j-.bdige is een man, die
ie 8lë zich vlaamse beweging in
Vrv ah h<!t yaai gedraagt ten opzich
te ^abder gezag- Hij is een actief
•ha» "Ssen man de culturele integra-
tlei?r elkr, Vlaanderen en Nederland,
iotH aaneeiomel?ging in eikaars poli-
Ug. gelegenheden acht hij nood-
regels van het akkoord en deden
soms enorme sprongen naar boven
Ook de Indonesische ambtenaren, die
hier na 1 oktober arriveerden, werden
doorgaans hoog „ingepast", iets wat
voor de betrokkenen des te prettiger is,
omdat hün salaris in Indonesië intussen
gewoon doorgaat. Zij zijn hier alleen
maar gedetacheerd en krijgen in feite
een dubbel salaris, zoals trouwens ook
de Nederlandse ambtenaren een tweede
salaris van Nederland krijgen als pre
mie op hun doordienen onder de UN
TEA. Intussen maakten na de over
dracht vele Nederlanders promotie in
functie als gevolg van het feit dat zo
veel anderen vertrokken waren. De UN
TEA is daarom nu begonnen de betrok
kenen ook in rang en dus in salaris
te verhogen, daarmee een einde ma
kend aan de promotiestop. Of Neder
land deze verhogingen ook voor het
zogenaamde „tweede" salaris zal ho
noreren blijft intussen aan twijfel onder
hevig. Maar in elk geval doet het
sympathiek aan dat de UNTEA de
Nederlanders bjj de promoties niet
vergeet.
Algemeen blijkt trouwens wel, dat
men bij de UNTEA waardering heeft
voor de Nederlanders hier. In hoe
verre de betrokken internationale lie
den hierheen zijn gekomen met de
gedachte een typische kolonie met de
Nederlanders als heersers en de Pa
poea's ais onderdrukten aan te tref
fen, valt moeilijk te zeggen. Maar wel
kan men UNTEA-functionarissen
vaak horen verklaren, dat het hun is
opgevallen dat de Nederlanders hier
toch veel méér geliefd zijn dan zij
verwacht hadden. En al mag Nieuw-
Guinea voor iemand die er pas aan
komt erg primitief lijken, iemand die
de moeite neemt na te gaan wat de
afgelopen tien jaar tot stand is geko
men, moet toch wel constateren, dat
er heel wat gepresteerd is. Tot die
conclusie zijn ook de UNTEA-mensen
gekomen, en het stemt hen welwillen
der tegenover de Nederlanders, met
wie zij na een soms moeilijk begin
(er was b(j de UNTEA-mensen soms
een duidelijke achterdocht jegens de
Nederlanders aanwezig) nu steeds
beter overweg kunnen.
Er zijn méér redenen voor de toe
nemende „pro-Nederlandse" houding
van de UNTEA-mensen. Bijvoorbeeld
het feit dat Indonesië wel steeds pro
paganda de wereld instuurt dat het
klaar staat alle gewenste krachten voor
Nieuw-Guinea te leveren, en nog veel
meer, maar dat het aan de aanvragen
om personeel van de UNTEA nog
steeds maar voor een zeer klein deel
voldaan heeft, en daarbij dan nog vaak
met mensen die niet aan de gestelde
eisen voldoen. Ook ontga"at het natuur
lijk niemand, dat de Indonesische pro
pagandisten wel steeds praten over de
opbouw van Nieuw-Guinea, maar dat
de opbouw die hier vóór 1 oktober aan
de gang was, volkomen tot stilstand is
gekomen. De onvoltooide gebouwen van
de Nieuw-Guinea-Raad en het Hof van
Justitie in Hollandia, waaraan het werk
is stopgezet, vormen daar massale
symbolen van. Indonesië heeft daar
nog niets anders tegenovergesteld dan
het omdopen van de bestuursschool in
universiteit en het leggen van een eer
ste steen voor een, naar het heet uit
Djakarta over te brengen, stadion.
Indonesië werkt wél hard aan de poli
tieke indoctrinatie van de meer ontwik
kelde Papoea's. Delegatie op delegatie
wordt naar Indonesië gehaald, waar de
leden al gauw met een beroep op hun
toekomst en een waarschuwing, dat ze
niet moeten vergeten dat Indonesië
straks op Nieuw-Guinea de macht in
handen krijgt, worden overgehaald een
verklaring te tekenen dat de overdracht
aan Indonesië moet worden bespoedigd
en dat van het referendum in 1969 moet
worden afgezien. Ook in Nieuw-Guinea
zelf wordt dit soort acties gehouden,
maar ze zfjn kennelijk gericht op de
leidende figuren onder de Papoea's en
de massa laat men met rust. Alleen het
optreden van een groep Indonesische
artiesten onder leiding van mevrouw
Soebandrio met een programma van
krontjong en dansen, waarin ook de
politieke propaganda niet is vergeten,
is wat meer op het gewone volk gericht.
Algemeen vinden de Papoea's dat pro
gramma mooi, al was het alleen maar
om de aantrekkelijke jonge meisjes die
eraan meedoen.
Indonesië zal gaan zetten achter zijn
poging de overdracht bespoedigd te
krijgen. Voorshands blijft men doen
alsof die overdracht bepaald is op 1
mei, maar met de mogelijkheid van
vervroeging wordt eeht wei rekening
gehouden. Door alle partijen trouwens.
Dat maakt het voor de UNTEA ook
moeilijk te beslissen ten aanzien van
het doordienen van die Nederlandse
ambtenaren, die hun contract met de
UNTEA per 1 januari zouden willen
verlengen (men heeft in eerste instan
tie maar voor drie maanden kunnen
tekenen). De UNTEA heeft wel gepolst
wie wil blijven, maar er zijn nog geen
toezeggingen gedaan.
Een andere vraag, waarmee de UN
TEA wordt geconfronteerd, is of men
per 1 januari nog moet doorgaan met
het radioprogramma in het Nederlands.
Op het ogenblik is er elke dag nog drie
uur lang een speciaal Nederlands pro
gramma in de lucht, terwjjl er elke dag
ook nog twee nieuwsuitzendingen in het
Nederlands zjjn. Moet men daarmee
doorgaan als er toch haast geen Neder
landers meer over zijn?
Hetzelfde geldt voor het Nederlandse
onderwijs. In Hollandia heeft men nu
nog drie lagere scholen (een openbare,
een katholieke en een protestantse),
een Mulo en een HBS, alsmede een
kleuterschool. Zullen die na 1 januari
nog leerlingen hebben om door te gaan?
Zeker niet als de ouders weggestuurd
worden. En zo blijven er heel wat men
sen, die in onzekerheid verkeren. En de
UNTEA, die zelf niet vrij is van on
zekerheid, aarzelt daaraan een einde
te maken.
BONN, 27 nov. (UPI) De chauf
feur van de Westduitse minister van
defensie, Leonard Kaiser, moet don
derdag voor het gerechtshof in Bonn
verschijnen op beschuldiging van be
dreiging van een automobilist met een
revolver onder het voorwendsel dat
hjj geheime dokumenten vervoerde.
Het incident vond plaats toen Kai
ser een vrachtauto trachtte te pas
seren aan de verkeerde kant van de
weg en de chauffeur de weg blok
keerde. Kaiser trok toen zijn dienst
revolver en gaf de chauffeur op
dracht de weg vrij te maken. Hij
zei dat hij geheime dokumenten
moest afleveren.
De chauffeur van minister Strauss
moet ook nog voorkomen in verband
met een andere zaak. Op 8 mei had
hij een aanrijding met een personen
auto. Een man en een vrouw in die
auto werden zwaar gewond.
Strauss en Kaiser zijn vier jaar
geleden ook met de politie in aan
raking geweest, toen Kaiser een poli-
tie-signaal om te stoppen negeerde.
Hoewel minister Strauss toen trachtte
te bemiddelen, werd Kaiser beboet
met 200 mark.
TUNIS, 27 nov. (AFP) Bij de over
stromingen in het zuiden van Tunesië
zijn, voor zover tot nu bekend, vijftig
mensen om het leven gekomen. Er
zouden vele gewonden zijn. De overstro
mingen zijn het gevolg van zware regen
val.
Advertentie
(Van onze correspondent in Bonn)
EMMERIK, 27 nov. Seinraketten
hebben de ondergang van het Deense
veerschip „Tina Scarlett" bezegeld.
De „Tina Scarlett" kwam 7 oktober
1960 in de buurt van de Nederlands-
Duitse grens in botsing met de Bel
gische benzinetanker „Diamant". Het
schip geraakte in brand en zonk. In
totaal geraakten dertien schepen be
trokken bjj deze scheepskatastrofe op
de Rijn.
Sinds 2 juli zijn de twee Nederlandse
bergingssohepen „Pelikaan" en „Pot
vis" bezig met de opruiming van het
wrak van de „Tina Scarlett", onder
Voortdurende controle van deskundigen
van de Wasser- und Schifffahrtsdirektion
in Duisburg. De bergingswerkzaamhe
den zullen vermoedelijk nog maanden in
beslag nemen. Het wrak moet praktisch
in stukken worden gezaagd.
Pas dezer dagen is door een toeval
bekend geworden, wat nu eigenlijk na
(Advertentie)
Intussen bestaat er in verband met
de Indonesische activiteiten natuurlijk
wel een gevoel van onzekerheid op
Nieuw-Guinea. Ook de leiding van de
UNTEA vraagt zich af hoeveel druk
De Tijd vervolgde: Men proeft de diepe
bewogenheid van de schrijver, zijn apos
tolische inspiratie, maar evenzeer zijn
gezonde werkelijkheidszin. Uitmuntend.,
in hoge mate betrouwbaar... met klem
aanbevolen... tegen de achtergrond van
het concilie een kostbaar geschenk.
Verkrijgbaar bjj de boekhandel en Uit
geverij H. Nelissen, Laurillardlaan 30a,
Bilthoven. Giro: 445117. Tel. (03402) 4989.
(Van onze Romeinse correspondent)
ROME, 27 nov. Aan het Concilie
werden gisteren voor het begin der
zitting, die de 27e was, een aantal
mededelingen gedaan. De eerste was
een danktelegram van de Paus aan alle
Concilievaders. Deze hadden hem hun
gelukwensen aangeboden bij zijn 81e
verjaardag op 25 november. Verder zei
mgr. Felici, de secretaris-generaal der
kerkvergadering, dat de Heilige Vader
op 8 december de plechtige zitting
zal voorgaan, die de eerste vergader
periode van Vaticanum II zal afsluiten.
De agenda tot dan is vastgesteld.
Behalve dat voor zover hij gereed
komt de verbeterde tekst van het ont
werp over de Heilige Liturgie de
Vaders ter goedkeuring zal voorge
legd worden, zal na de studie over
de grote communicatiemiddelen het
schema „Over de eenheid der Kerk"
ter sprake komen en daarna begint
het Concilie aan de studie over „De
Kerk". Het schema over de Heilige
Maagd zal later behandeld worden
tegelijk met andere in onderwerp
daarmee verwante studies.
Het ontwerp over de eenheid van de
Kerk is gemaakt door de voorbereiden
de commissie voor de Oosterse Kerken.
Het probleem is uiteengezet met spe
ciaal het oog op de hopeljjk eens te
verwezenlijken eenheid met de afge
scheiden Oosterse Kerken. Hetzelfde the
ma, bezien vanuit een ander gezichts
punt, zal ook bij andere studies nog
ter sprake komen.
De gedachtenvvisseiingen over de pu-
bliciteitsmiddelen werden gisteren te
11.30 uur beëindigd op voorstel van de
dienstdoende president, kardinaal Tis-
serant. Zeventien sprekers droegen hun
mening voor. De bezwaren of voorstel
len tot verbetering waren alle van prac-
tische aard. De vergadering was het
er over eens, dat het ontwerp aanmer
kelijk moet ingekort worden en in visie
wjjder gesteld. Op détails mag het Con
cilie niet ingaan, het dient de grote lij
nen te trekken.
In het laatste uur der bijeenkomst
heeft kardinaal Cicognani het schema
„Ut Unum Sint" ingeleid. Het is een
uitdrukking van het vurig verlangen
der katholieke Kerk om de eenheid
terug te vinden met de gescheiden
Oosterse broeders, met wie zg immers
het geloof deelt, al gaan beide par
tijen op een aantal punten uit elkaar.
In het schema belijdt de katholieke
Kerk schuld aan de scheiding. De rela
tor was de Basiliaan pater Welykyj, die
de driedelige studie uiteenzette.
de botsing met de „Diamant" het Deen
se veerschip de doodssteek heeft gege
ven. Het waren de exploderende seinra- i
ketten van reddingsboeien van het al
lermodernste type.
Hierover is destijds reeds gesproken,
toen het Rheinschifffahrtsgericht m Duis
burg probeerde de scheepsramp op te
helderen. De experts vergaderden toen
echter achter gesloten deuren.
Nu heeft een oude varensgezel, die
destijds getuige was van de katastro-
fe, de kat uit de zak gelaten. Dat
was ter gelegenheid van een bijeen
komst van zeelieden, waar een film
werd vertoond over de modernst
uitgeruste schepen van de Westduitse
marine. Ook in de2e film waren die
seinraketten te zien. Daarop zei de va
rensgezel: „Toen de reddingsboeien,
die u daar aan dek ziet, explodeer
den, brak op de reeds gebluste „Tina
Scarlett" opnieuw brand uit, die het
schip definitief verwoestte". e
Deze reddingsboeien zijn op alle Bun-
desmarine-schepen en ook op de mees
te moderne koopvaardijschepen te vin
den. De boeien, die op grote benzineva-
ten lijken, kunnen wanneer een schip
in nood raakt, door de bemanning over
boord worden gegooid. Of als het schip
snel zinkt, komen ze vanzelf op het
water te liggen. Zij blazen zich op tot
een overdekte boot, die aan achttien
bemanningsleden plaats biedt. In deze
reddingsboot is alles, wat een schip
breukeling nodig heeft.
De seinraketten in de boei hebben
het einde van de „Tina Scarlett" be
paald. Een troep van de Wasserschutz-
polizei aldus de „Neue Rhein Zei-
tung" was na het blussen van de
brand op de „Tina Scarlett" net van
boord gegaan, toen de raketten aan
dek explodeerden. Een vuurwerk spoot
over het schip. De seinraketten schoten
ook het binnenste van het schip in, dat
tot dusverre van de brandkatastrofe
verschoond was gebleven en zetten het
in brand.
23 oktober is in Emmerik een nieuwe
brandblusboot in dienst gesteld. Die had
men in de herfst 1960 nog niet. Als
men die in Emmerik had gehad, zou 1
de „Tina Scarlett" ook een tweede
maal nog te redden zijn geweest. Nu
bedraagt de totale schade enige miljoe
nen mark.
WARSCHAU, 27 nov. (Rtr) De
leider van de Poolse communistische
party, Vladislav Gomoelka, heeft een
soberheidsprogramma aan het Poolse
volk voorgelegd waarin hij aandringt
op vermindering van de invoer, bevor
dering van de uitvoer en grondige wij
zigingen in de economie om het hoofd
te bieden aan de crises in de Poolse
landbouw, industrie en buitenlandse
handel. Hij deed dit in zijn toespraak
ter opening van het vijfde congres van
de Poolse vakbonden dat wordt bijge-
wo „d door talrijke buitenlandse afge
vaardigden onder wie vertegenwoor
digers van China en Albanië.
Gomoelka betoogde dat de oplossing
voor de toenemende economische
vraagstukken in Polen te vinden is
„in onze eigen economie". Tot dusver
is aan het grootste deel van onze be
hoeften voldaan door invoer uit socia
listische landen. Maar doordat deze
landen zich langs dezelfde lijnen ont
wikkelen als Polen hebben ook zij hun
produkten nodig", aldus Gomoelka.
ROME, 27 nov. (UPI) Toen de
leider van de Italiaanse socialisten,
Pietro Nenni, maandagavond thuis
kwam, verklaarde hij verheugd: „Ik
ben weer eens aan de dood ontsnapt".
Nenni's auto was gisteren omgeslagen
en over een afstand van veertig meter
op het dak voortgeschoven, na een bot
sing met een andere auto op ongeveer
honderd kilometer ten zuiden van Ro
me. Met gezinsleden werd Nenni naar
een ziekenhuis gebracht voor behan
deling, doch later mocht hij weer ver
trekken.
De 71-jarige leider van de socialisti
sche partij was er eveneens goed af
gekomen toen hij deze zomer een ern
stige val maakte in de bergen.
Toen het auto-ongeluk gebeurde, za
ten ook de vrouw en dochter van Nen
ni en zijn chauffeur en dienstbode in
de wagen. Geen van hen liep ernstig
letsel op.
....de eerste vestiging in Lonneker
en zak patat, een diepvrieskip,
stookolie, een baal kunstmest,
een autotank met benzine, een
schip met graan, het zijn enkele
elementen in het enorme samenspel
dat de boerenorganisatie „Centraal
Bureau" voortaan gaat spelen vanuit
een immense „glazen kast", sinds
kort verrezen aan de Blaak te Rot
terdam. Er wordt daar jaarlijks voor
meer dan een half miljard gulden
omgezet. Wanneer minister Marijnen
morgenmiddag verhinderd zou ®qn
om het nieuwe gebouw van het „Cen
traal Bureau" te openen, zal secre
taris-generaal dr. J. A- Patjjn van het
departement van Landbouw en Vis
serij het doen.
In 1898 begon het „Centraal Bu
reau" in de „Lonneker Landbouwers
bank" te Enschede en omdat Rotter
dam een grote graanhaven is werd
daar aan de Wijnhaven een boven
kamertje voor een bijkantoor ge
huurd Dat heeft tot 1919 geduurd
en toen kwam het „Centraal Bureau"
naar Rotterdam om er zich definitief
te vestigen. Het is een machtig li
chaam geworden, dat zich inlaat met
alle benodigdheden voor en produk
ten van 'andbouw en veeteelt. Het be
gon aar het Haringvliet op de hoek
van de Oosterkade, eertijds een zeer
druk punt. Het vervallen van het
Maasstation, verkeerswtjzigingen en non-figuratieve beeldhouwwerk in
werken aan de Maasboulevard maak- orons van de Limburgse beeldhouwer
ten er echter een dode hoek van en Jan Gast geplaatst in de hal van het
toen het „Centraal Bureau" met een nieuwe kantoorgebouw.
acuut ruimtegebrek te kampen kreeg
werd naar een nieuwe vestiging uit
gekeken.
Aanvankelijk dacht men aan het
Pompenburg, maar toen dit opgeno
men werd in nogal rigoureuze wijzi
gingsplannen van de spoorbaan werd
het de Blaak. Het architectenbureau
Roosenburg, Verhave, Luyt en de
Iongh maakte de plannen en de I.G.B.
uit Breda voerde ze uit. Prompt bin
nen het tijdschema kon worden ver
huisd naar het bouwwerk van tach
tig meter lengte en zestien meter
diepte.
Van dit bouwwerk loopt een net
van draden over geheel Nederland.
Draden van velerlei kleur. Aan de
Rijnhaven in Rotterdam staat sedert
1938 de veevoederfabriek van het
„Centraal Bureau". De boer besteedt
in ons land per jaar 300 miljoen gul
den aan meststoffen: het „Centraal
Bureau" heeft een eigen fabriek, de
Delta-Chemie in Vlaardingen.
In Eist staat het bedrijf voor ras-
senverbetering, waar het „Centraal
Bureau" voor de helft in is geïnte
resseerd. De landbouwwerktuigenfa-
briek in Steenwijk is weliswaar be
scheiden, maar groot zijn de kuiken
fokkerijen en pluimveeslachterijen
resp. in Nuland, Deil, Boxmeer en
Twello. In Wezep is een slachterij ln
Graan, olie, kuikens, veevoer,
kunstmest, benzine, patat. Hoe kun-
en deze produkten een kunstenaar
inspireren? De Maastrichtenaar Frans
Gast en de Amsterdammer Han van
.Norden hebben bewezen, dat hun £an-
tasie de gedachte van de grote co-
operatie en haar produkten konden
verstoffelijken in twee grote plastie
ken in de hal. Han van Norden
maakte een wandreliëf, geschenk van
de aangesloten verenigingen. Het be
slaat een grote bakstenen wand ach
ter de receptie en stelt de bundeling
voor van de agrarische produktie. Er
tegenover staat een non-figuratief
beeldhouwwerk in brons van Frans
Gast. Het symboliseert „de groei" en
het zal i ïorgen bjj de opening van
bet gebouw worden onthuld.
De Zwammerdammers hebben
vannacht het restant van hun
kas naar Mies Bouwman in
het RAI-gebouw gebracht. Dat
was het slotakkoord van .hun actie
tot behoud van het duizendjarig oude
dorp, dat vandaag in de politieke
strijd wo-dt geworpen. De leden van
de Tweede Kamer die over Zwam-
merdam moeten beslissen, hebben
een suikerzakje tussen hun post ge
vonden. Daarop staat de hartekreet
van de bewoners: Zwammerdam wil
een zelfstandige gemeente blijven.
Dit laatste is een moeilijke zaak,
want de planologen en de bestuur
lijke ruilv.erkavelaars hebben een
staatsstuk samengesteld en een mi
nister bereid gevonden dat te verde
digen. Hierin wordt het noodlot over
Zwammerdam uitgesproken.
aanbouw, die volgend jaar klaar is;
de produktie zal daar negen- k tien
duizend kuikens per uur zijn. Een
nog proefdraaiend bedrijf is dat in
Ter Aar, waar zakjes voorgebakken
patat worden klaargemaakt. Men
moet er niet te min over denken,
want er wordt hier in Nederland
100.000 ton patat per jaar omgezet
voor verbruik en export.
Een der jongste „kinderen" van
het „Centraal Bureau" is de afdeling
aardolieprodukten. Een grote oliever
koopmaatschappij is sedert vijf jaren
in opbouw. De omzet ervan is nog
maar 33 miljoen gulden, maar met
gemiddeld drie per week vermeerdert
het aantal O.K.-benzinepompen.
Die O(lie) K(onsumenten) - orga
nisatie heeft de I.C.P.A. te New York
met haar eigen bronnen en raffinade
rijen als achtergrond. Tot nog toe wer
den de produkten klaar met tank
schepen in de Rotterdamse haven aan-
Het dorp begrijpt er zelf niets van.
Het wil zich uitbreiden van 3000 tot
4000 inwoners Het is in de duizend
jaar van zijn bestaan enige malen
p'atgebrand, enige malen door bar
baren overhoop gelopen en leegge
plunderd. Dat alles is echter niets
vergeleken bü de politieke storm die
vandaag in Den Haag over Zwam
merdam losbarst.
De Zwammerdammers hebben als
laatste redmiddel de humor en het
volkssentiment bespeeld. Zij hebben
een wagen naar het Binnenhof ge
reden en die dwars voor de ingang
van de Tweede Kamer gezet. Daarop
staat minister Toxopeus vereeuwigd
in een houding, die hij zich alleen
nog maar herinnert uit de tijd waar
in hij een kleine jongen was en eens
zo ondeugend geweest is dat hy van
zijn vader een pak op zijn broek
kreeg. De operatie wordt thans her
haald door Zwarte Piet met een knots
van een roe. Sinterklaas staat er in
al zijn waardigheid bjj en grijnst van
welbehagen over de straf die een
verantwoordelijk bewindsman heeft
te ondergaan, die zich tegen de na
tionale gevoelens van een kleine min
derheid verzet.
Culemborgs burgemeester H. J.
A. M. van Koningsbruggen be
ticht Gorinchem ervan, dat men
daar het Culemborgse volks
lied heeft „gestolen". Burgemeester
mr. L. R. J. Ridder van Rappard,
heeft in zijn nieuwjaarsrede in de
Gorkumse gemeenteraad op vrijdag
26 januari 1962, meegedeeld, dat op
de burgerdag van Gorinchem het Cu
lemborgse lied, dat voor velen onbe
kend was, was gezongen.
Dit volkslied, dat met de strofe be
gint van „zo kraait de boer zijn haan
tje", wordt al sinds mensenheugenis
in CulembOrg gezongen. Burgemees
ter van Koningsbruggen, heeft de be
middeling van St. Nicolaas ingeroe
pen, om dit plagiaat ongedaan te ma
ken.
Culemborg stelt zelfs, dat haar
haantje al voor 1360 kraaide. „In dat
gevoerd. Over ongeveer twee maan- jaar begonnen de heren Van Arkel
jjï- a. /-\ rr i *70*-. 3a Tli of/4 nlr"
den zal 'n Dordrecht een O.K. smeer-
oliefabriek worden geopend ter voor
ziening van het „Centraal Bureau".
„Van al onze ondernemingen is die
van de aardolieprodukten wel het
meest gegroeid in de laatste jaren",
zegt de algemeen directeur mr. A. C.
F. Hendrikse.
met de aanleg van de Diefdljk". De
ze muzikale dissonant werd door de
eerste Uurger van Culemborg ge
meld aan St. Nicolaas op het bordes
van zijn stadhuis. Enkele duizenden
Culemborgers werden zo op het, op
z'n Culemborgs kraaiende, haantje
van Gorinchem geattendeerd.
