WAAR MENSENOFFERS GEBRACHT WERDEN •iet geheimzinnige VOLK DER MAYA'S I m runoi Vondst in het zoeklicht 27 UIT MEXICO'S RIJKE HISTORIE m Woningbouw onder warme ballon ter meulen Voor de eerste maal De vijfde MAASKANT BEHANGSEL NIEUWE dagblad VRIJDAG 5 APRIL 1983 PAGINA 13 sten- het grote> Prachtige land, waar in tegen in lng mei zoveel andere Midden- en Zuidameri- teit 'ant'en al zo lang een opmerkelijke stahili- steej erst' zowel politiek als economisch, wordt llet .s trotser op zijn eeuwenoude geschiedenis. We /S alleen een der oudste staten van het op e halfrond, maar kan tevens, evenals Peru, C0] eschavingsgeschiedenis bogen, welke, toen keil Us Amerika ontdekte, in het rijk der Azte- dat slechts een nabloei had. Ten tijde, civji" .^""Europa nog aan het begin van zijn stond, strekte zich over heel Mexico en iVja zuitlen tot in Honduras, het rijk der Wa_ a,s alt. De grote steden en cultuurcentra dezer °Vef S Waren toenmaals reeds door oerwouden %t.?VOekerJ .Hoe dit rijk verviel, door welke geh?i j6n' kct is nog steeds in de nevel der historie En het is nog pas kort geleden, dat er een groot onderzoek naar ingesteld werd, de uitgestrekte ruïnes aan een nader onderzoek on derworpen en gedeeltelijk hersteld werden. Wat door een aantal wetenschappelijke expedities ge vonden werd, wierp een nieuw licht op die oude cultuur, welke de intellectuelen in Mexico steeds beziggehouden heeft. Enkele jaren geleden is door een gecombineerd MexicaansAmerikaanse we tenschappelijke expeditie een onderzoek ingesteld naar een der geheimzinnigste overblijfselen van het tijdperk der Maya's en wel naar de beroemde „Cenote", de heilige bron, de bron tevens der offeranden. Daar offerden de Maya's jonge mannen en vrouwen aan hun goden. Er vonden huivering wekkende ceremoniën plaats. Ze toonden aan, dat de Mayacultuur ook afschrikwekkende aspecten had en menigmaal barbaars was. alaeibge „Cenote" bij de ruïnestad Chichen Itcha in Yucatan was 25 ll'l0<?ns de inval van Cortez legendarisch. Er werd van verteld, dat lvjan,nCernelijke schatten moest bevatten. Eeuwenlang hebben de g0,j a s er allerlei kostbare voorwerpen in geworpen, ter ere van hun de ifT Maar zelfs de ondernemende Spanjaarden slaagden er niet in, l{et ,e^ge Cenote van zijn schatten te beroven. De jungle er om heen °Pw in n*et door. De diepte van de bron, die in een enorme trechter Ij zou hun trouwens belet hebben naar de bron af te dalen. ]jn Gei'ste Spaapse missionarissen hoorden al direct van de inboor- (j8®eri allerlei verhalen over de heilige Cenote. Niemand durfde in Zo ^bijheid ervan te komen, uit vrees voor boze geesten, die er en rondzwervenVier eeuwen geleden schreef de Spaanse j* Schop, Diego de Landa, neer, wat hij er over gehoord had: de "J>'a's hadden tot gewoonte, om in die bron levende mensen te terTen' aL een offer aan hun goden, wanneer droogte het land teis- C;e" Ze wierpen er ook allerlei sieraden in, als kostbare stenen. pt hij schreef, werkte buitengewoon op de verbeelding van schat- iïwVers uh letterlijk alle windstreken en telkens weer hebben ver- ele lieden geprobeerd de heilige Cenote te bereiken. Maar tussen v>. en het begeerde doel lag een schier ondoordringbare jungle, e arin vijandige Indianen, regelrechte afstammelingen van de Maya's ojA gestadige bedreiging voor hun leven vormden, afgezien nog van slangen en ander gedierte, dat in het dichte struikgewas j^ïsde. Een groter beletsel was evenwel de onbekendheid met het waar de reiziger zijn weg moest zoeken, zonder over behoorlijke Sevens te beschikken. Beter leven *°ör minder geld SvKv f%WPfPW»P' Beter leven voor minder geld Beter leven voor minder geld VRAAGT STAALBOEKEN Schatten in de heilige Cenote 1 is het vermoedelijk te danken, lieg -uïnestad Chichen Itcha tamelijk 1«t den is Keblevcn en de heilige door de ecuwen heen vrijwel on- 'L roerd bleef. De genoemde bisschop 2* gaf de eerste beschrijving van 'Se stad dt r' ïe t,er Maya's. Hij zei ervan, l'w Voor dit uit de geschiedenis ver- n volk dezelfde betekenis had als h "t11 Jeruza'em voor de christenen, cenote ligt niet ver van de H r.'-, voert een pad van ruim hon- 'Ni- e'er heen. Het pad wordt begrensd *ih(ieniuren, versierd met reliëfs. Aan het hut, crvan opent zich opeens een diepe Nfti ?e.er dan dertig meter breed en k 'Hintig meter diep, met uiterst stei- q ahden. ?e br bodem van de put ontspringt vtW,0r}., die er een brakke watermassa afv.j"" In de loop der tijden is er allerlei 'X'p }n terechtgekomen. De bodem is feliiu kke modderpoel. Het lijkt onmo- A bi deze put af te dalen. De slacht- der Maya-priesters hadden dan :*taa geen kans er uit te ontsnappen. rha i0c^ moet het avonturiers later e*i A® lelijk gelukt zijn, af te dalen tHoe[,e®.r behouden boven te komen. Ver- s. 6"jk beladen met kostbare voor- Advertentie y" mogen dan machteloos staan ^at het drinkwater betreft, de 'Ucht in ons huis kunnen we fris Zuiver houden. ^ure Air Spraybussen, de beken- van 3.75, waarmee U alle nare 'Uchtjes in huis bestrijdt.. ^en druk op de knop en alle kook- en wasluchtjes zijn ver benen, met deze pure Air luchtververser. ;>Eater Leven" op z'n best, voor 'edereen vooral nu U deze bus- Sen kunt kopen voor nog géén Sflden. Zaterdagmorgen om 9 uur be- 8'nt de verkoop van deze Pure Air spraybussen, '■kneden) vóór M J^j|^®^jGéên tel. of schrift, best. werpen en zeer waarschijnlijk de groot ste. De kleinere lieten ze liggen of die waren misschien te diep in de modder verzonken, werden niet de moeite waard geacht er lang naar te zoeken. Het was in 1904 dat voor de eerste maal 'n expeditie georganiseerd werd om de heilige Cenote te onderzoeken en wel door 'n Amerikaanse consul in Me xico. Het kostte hem maanden om 't no dige materiaal teneinde de bodem der put af te dreggen, naar Chichen Itcha te brengen. En weer duurde het maanden, voordat hij op iets stiet, de moeite waard. Het lag diep in de modder ver zonken. Hij volbracht zelf de uiterst moeilijke afdaling in de put, hangend aan 'n kabel, die op de rand door af stammelingen der oude Maya's gevierd werd en zocht met een stok de bodem af. Aldus vond hij een aantal afgods beeldjes en sieraden, doch slechts wei nig gouden voorwerpen. Zijn vondsten gingen voor Mexico verloren. Hij schonk ze aan een Amerikaans museum, dat van de universiteit van Harvard. In ze kere zin was het betrekkelijk geringe resultaat, alhoewel van aanzienlijke we tenschappelijke en historische waarde, een grote teleurstelling voor hem. Ook hij had de geschriften van bisschop De Landa gelezen, alsmede die van latere kroniekschrijvers. Hij wist, dat Chichen Itcha een belangrijke handelsstad was geweest, het grote mercantiele knoop punt in een rijk, bewoond door een han deldrijvend volk. Volgens bisschop De Landa hadden de Maya's een bijzondere aanleg voor de commercie. Hun handels- wegen strekten zich over heel Midden- Amerika uit. Als religieus centrum trok Chichen Itcha pelgrims tot uit Zuid-Ame- rika. Velen hunner moeten de een of an dere offerande aan de goden m de heili ge Cenote hebben geworpen, eeuwen achtereen. De in de aanvang genoemde expedi. tie, waaraan ook duikers van de Mexi caanse marine deelnamen en waarbij zich tevens Mexicaanse geleerden en kunsthistorici bevonden, verzamelde in totaal ruim vierduizend voorwerpen uit de periode van het verval van het rijk der Maya's, nu ongeveer duizend jaar geleden. Het zijn geen adembene mende schatten van zuiver goud, alhoe wel er b.v. een aantal puur gouden kno pen en kralen gevonden werd, maar toch merendeels merkwaardige siera den en gebruiksvoorwerpen, alsmede wapens en offergereedschappen als messen, schalen, kommen enz. Voorts voorwerpen van hout, met mozaïek in- HET BEZOEK VAN DE PRE SIDENT van Mexico heeft vanzelf de aandacht op zijn zo merkwaar dig land gevestigd. Hierom willen wij hier attenderen op een recente belangrijke gebeurtenis, welke er heeft plaats gevonden.. Als gevolg daarvan zitten tal van Mexicaanse geleerden en historici nu over kost bare vondsten uit één der interes santste perioden van Mexico's lange geschiedenis gebogen, die van het geheimzinnige volk der Maya's, dat zijn steden verliet of er uit ver dreven werd. Ze werden door de wildernis overwoekerd. In de laat ste tijd zijn talrijke Maya-monu menten blootgelegd en gerestau reerd. Ze vormen een boeiende bij drage tot Mexico als een land, dat in zijn culturele leven het moderne niet schuwt en het oude hogelijk eert. Mexico telt b.v. 34 grote mu- met kracht ter hand genomen. Mexico telt thans niet minder dan vierendertig grote musea, welke ressorteren onder het Nationale Instituut voor Antropologie en Geschiedenis, dat in totaal 11.000 plaatsen, voor de archeologie van be lang, onder zijn toezicht heeft, uiteraard ook Chichen Itcha en andere Mayaste den, mitsgaders natuurlijk datgene wat er van de cultuur der Azteken is over gebleven. Het verzamelen van de kunst schatten der Mexicaanse oudheid de Maya beschaving beleefde een grote bloei omstreeks de tweede eeuw na Christus is van groot cultureel en ar tistiek belang voor de hedendaagse Me xicaanse samenleving, wier kunstenaars al sinds ettelijke decennia hun inspiratie in de kunst van de grootste bescha vingsperioden van hun land zochten en zoeken. Deze beschavingsperioden zijn in elkander overgegaan. De Azteken namen veel van de Maya's over, nadat ze dit volk overweldigd hadden en tijdens de Spaanse heerschappij is er, alhoewel de conquistadores veel verwoest hebben, heel was overgebleven. Ze hebben daar vooral in de bouwkunst een eigen stijl tegenover gesteld. De verwoestingen der Spanjaarden moeten gedeeltelijk toe geschreven worden aan 't oorlogsgeweld tevens aan de bloeddorstige godsdienst der Azteken. Volgens de oude kronieken brachten die jaarlijks twintigduizend mensenoffers aan hun goden. Voor zo> ver naen heeft kunnen nagaan, was het offeren van mensen bij de Maya's in veel mindere mate de gewoonte .De hei lige Cenote geeft alle aanleiding tot de- Advertentie WINKELCENTRUM BINNENWEG 45 TEL. 11.66.15-R'DAM De heilige Cenote, bron der offeranden Grote sortering exclusieve modellen t-fc Gaarne zenden wij u onze rijk-geïllustreerde catalogus franco per post ze veronderstelling, want er zijn vee] meer beenderen van dieren dan van mensen gevonden. Dat het de Spanjaar den en de Spaanse missionarissen er veel aan gelegen was, de barbaarse ze den der Azteken zoals die in hun tempels hoogtij vierden, uit te roeien, is alles zins te begrijpen. Het waren niet de Spanjaarden, door wie Chichen Itcha verwoest werd. De Conquistadores, die naar Yucatan trok ken, vonden deze stad en andere steden veriaten en vervallen. Wat de oorzaak is, dat ze verlaten werden, ligt in het duister. De geschriften der oude Maya's die er iets over zouden kunnen vertellen, zijn verloren gegaan. Ze gebruikten een soort hiërogliefen. Hun geschiedenis valt in twee perioden te verdelen, die men het Oude het Nieuwe Rijk noemt. Het eer ste duurde tot ongeveer de 10de eeuw, het tweede stortte omstreeks de komst der Spanjaarden ineen in de streken, waar het zich had weten te handhaven. Chichen Itcha en de eveneens in Yuca tan gelegen stad Uxmal dateren uit het Nieuwe Rijk. Uxmal ligt niet ver van het huidige Campêehe. In Chichen Itcha staat nog een tempel, daterend uit het Oude Rijk. Hij is veel eenvoudiger van lijnen dan de andere tempels van Chi chen Itcha en die van Uxmal. In zijn nabijheid bevindt zich een ruïnecom plex uit een periode vóór het Nieuwe Rijk, welke aantoont dat de Maya's nau we verbindingen hebben gehad met de Tolteken, een uit het noorden gekomen volk. Maar we kunnen ons hier niet in de historie en de cultuur der Maya's ver diepen en evenmin nog het een en ander over de Azteken vertellen, nog minder iets zeggen over de samensmelting van de Indiaanse en Spaanse culturen in het wonderlijke en ongemeen mooie Mexico. Wat de Spaanse kolonisatoren en missio narissen betreft, genoeg zij hier aan te stippen, dat in de stad Mexico de eerste drukpers op heel het Westelijk Halfrond in gebruik werd genomen, de universiteit er in 1553 is geslicht. We stippen dit aan met het oog op de nog zo vaak gehoorde bewering, dat de Spanjaarden in Latijns- Amerika, in casu vooral Mexico slechts naar goud hebben gezocht, en er de on gelofelijkste wreedheden bedreven. We herinneren in verhand hiermede aan een (Advertentie) En deze aanbieding is een bewijs dat elke twijfel uitsluit. Want morgen verkopen wij dubbelgeluste volgeweven dou che en badlakens van 3.95 voor nog géén twee gulden. Eerste keus badlaken;, goed vochtopnemend, ideaal voor douche, badkamer, strand of zwembad. In de grote maat 75x135 cm, nu minder dan de halve prijs. Zaterdagmorgen om 9 uur be gint de verkoop van deze grote dubbelgeluste badlakens, in di verse dessins en kleuren voor Géén tel. of schrift, best. uitspraak van de gezagvolle Amerikaan se historicus James Truslow Adams in zijn „The Epic of America" Daarin stelt hij vast, dat er nog veel te weinig aandacht is besteed aan de bijdrage, door het katholieke Spanje aan de Ame rikaanse beschaving geleverd. OBSERVATOR verten tie Dit houten afgodsbeeld der Maya's stelt vermoedelijk de regengod voor. „El Castillo", de grootste van Chichen Itcha's zeven tempels. Hij ivas toe gewijd van Coekoelcan, de god van de wind. Vier trappen voeren naar de top, trappen met een en negentig treden. gezet of van rubber vervaardigd en te vens een stof, die niets anders is dan het huidige latex, hetwelk de Maya's dus reeds kenden. Intussen, op de bodem van de put heeft men brokken steen en kolommen aangetroffen, waarvan een gedeelte naar boven werd gehaald, afkomstig van een tempel, die vlak aan de rand van de put moet hebben gestaan en waar de men sen- en dierenoffers werden gebracht. Wanneer de put t.z.t. verder onderzocht en leeggehaald wordt, zal men uit die stenen de tempel grotendeels kunnen her bouwen. hetgeen iets van grote histori sche en artistieke waarde zal zijn. Ver moedelijk vindt men dan, diep in de bo dem, thans door allerlei puin bedekt, de werkelijke schatten van Chichen Itcha, welke niet, zoals de er rond wonende Maya's geloven, door de oude goden beschermd worden, maar door de in de put gevallen of geworpen brokken van de offertempel Over de meer dan 4000 vondsten zit ten thans de deskundigen van de Mexi caanse musea en hun Amerikaanse me dewerkers gebogen om ze te bestude ren en te catalogiseren en er op den duur hun conclusies uit te trekken. Het is voorde eerste maal dat 'n dergelijke hoe veelheid materiaal in zijn geheel aan de Mexicaanse staat kwam. Ten tijde van de consul Thompson had de regering de handen vol aan de inwendige reorgani satie van het door revoluties zozeer ge teisterde land en ze bekommerde zich niet om hetgeen er in Chichen Itcha gebeurde. Thompson was in de stad Me- rida in Yucatan gestationeerd en hij kon zijn kostbare vondsten direct per schip naar de Verenigde Staten zenden. Tegen woordig zou dit onmogelijk zijn. De huidige regering heeft in het voet spoor van voorgaande de archeologische onderzoekingen in heel het land en te vens het conserveren der kunstschatten DE BEKENDE FRANSE SCHRIJ VER van detective- en spionageromans Jean Bruce, is bij een ongeluk met zijn Jaguar om het leven gekomen. Zo hevig was de botsing, die hij ergens op het platteland bij Parijs veroor zaakte, dat de motor van zijn wagen vijftig meter weggeslingerd werd. Hij Advertentie Een beetje luxe mag bij „beter leven" toch niet ontbreken en deze spiegeldoos Ramona com- pactpoeder compleet met vul ling en dons (standaardprijs 3.95) die U nu koopt voor nog géén gulden, hoort in alle tassen van onze klanten. Niet zomaar poeder, maar vol gens hét nieuwste amerikaanse procédé gemaakt, zodat de poriën niet verstoppen maar de huid met een perzikachtig waas verfraaid wordt. Zaterdagmorgen om 9 uur be gint de verkoop van deze luxe spiegeldozen Ramona compact- poeder met vulling en dons, in drie courante jg. kleuren, Light, Medium en Dark Géén ttl. of schrift, best. is de vijfde Franse auteur, die in de loop van drie jaar door een auto ongeluk om het leven kwam. Albert Camus verongelukte in 1960, Jean René Huguenin in 1962, Roger Nimier en Sunsarié, de Larcone in het einde van hetzelfde jaar. Jean Bruce behoorde tot de geluks vogels onder de schrijvers, die er in slaagden, miljoenen bijeen te brengen. Hij had een even vet contract met zijn uitgever als Simenon en daar was hij erg trots op. Evenals bij zovele schrij vers werd zijn eerste boek door tal van uitgevers geweigerd. Eén hunner gaf als reden op, dat het te Parijs speelde en daarvoor onverkoopbaar was Maar Jean Bruce hield vol en hij vond tenslotte een uitgever, die wel eens wat nieuws wilde proberen. Het boek had direct succes en zette zich aan het schrijven van een nieuw. Daarna schreef hij elke maand een boek. Hij was in zekere zin een pio nier. Dat kwam misschien, omdat hij eigenlijk bij zichzelf nooit enige lite raire aanleg had bespeurd. Jean Bruce had letterlijk van alles gedaan. Hij bezocht een school voor hogere politie beambten, maar maakte de cursus niet af. Hierna richtte hij een im- en exportfirma op, waardoor hij veel in het buitenland kwam. Aldus werd hij secretaris van een maharadjah in India en tenslotte begon hij een contra- iiiiipliil! NEERLANDS 6R0°^ SP Velasques sigaren worden bij honderden, duizenden, miljoenen en miljoenen vervaardigd volgens de modernste produktiemethoden (Patent 86596). Daardoor kan Velasques de prijs aantrekkelijk en de kwaliteit constant houden. Profiteer daarvan. Proef 'n Velasques enUw keus is gemaakt! gens zat hij reeds spoedig voor de moeilijkheid, dat het Franse publiek zich eenvoudig geen Franse super spion kan voorstellen. Het neemt ge noegen met de typisch Franse figuur van commissaris Maigret, maar wei gert eenvoudig een Franse superspion als held van een avonturenroman te zien. Iemand maakte onlangs in dit verband de opmerking, dat de bekende is hem op 42-jarige leeftijd noodlottig geworden. De Fransen hebben hem na zijn dood nog kunnen horen in een voor de radio opgevoerd toneelspel van Alfred de Musset, waarin hij dankbaar een rol aanvaard had. Tot zijn jeugdidealen behoorde een groot toneelspeler te worden. AflvertPPf if- Franse zuinigheid zich ook tot de ge- spionagedienst ten dienste van fabrie- dienst uitstrekt. Die mag zich ken, ten einde de diefstal van patenten Seen wereldreizen veroorloven! ^£eheioe constru^tiemeth0den tegen HET WAS AL MOOI, dat enkele E Opeengoede dag had hijmets leden er van een snoe'preisje naar JL £;-? J v, m Z1J\kaT u tegen j München maakten, om daar de OAS-er ^hri„ffach.me aan ta klJkfT" °/r I Argoud te ontvoerenJean Bruce dat hij zich niets beters kon voorstel len, begon hij een boek te schrijven, waarin hij veel verwerkte, wat hij op zijn reizen had meegemaakt. VAN HET BEGIN AF AAN WAS hij er op uit, anders te schrijven dan de tot dan populaire auteurs van een begrip voor onderving de moeilijkheden, door o.m zijn superspion Hubert Bonisseur de la Bath te noemen en hem te beschrijven als een echte Amerikaan, maar af stammeling van een aanzienlijke Fran se familie. In het buitenland sloegen zijn figuren beter in dan in Frankijk. detective- en spionageromans. Het had Hij zag honderd zijner boeken in tal hem altijd geërgerd, dat die zich niet van ,talen over heel de wereld ver bekommerden om de juistheid van hun Dat hij verzot was op autoracen, plaatsbeschrijvingen. Ze lieten hun verhalen in Zuid-Amerikaanse lan den, in Azië enz. afspelen, zonder zich om details te bekommeren, die dik wijls zo interessant kunnen zijn, maar die ze meestal niet eens kenden. Jean Bruce bestudeerde de landen en de milieus, waarin hij zijn boeken liet spélen. Hij ging van het standpunt uit, dat je tegenwoordig zelfs een kind niets wijs kunt maken over steden als San Francisco, Rio de Janeiro of Hong kong. Ze weten er heel wat van, die kleintjes, zei hij altijd. Radio, televisie, filmjournaal maken hen wegwijs. Wanneer ze een boek lezen, waarin er maar op los gefantaseerd wordt, erge ren zich. Ze voelen zich genomen en smijten het wrevelig in een hoek. Dit zelfde geldt trouwens ook voor oudere lezers, meende hij. Daarom maakte hij, zodra hij hiertoe de middelen had, enkele reizen om de wereld, waarop hij veel materiaal verzamelde. Overi- ami vodg' goedkoop Origineel behangers gereedschap in bruikleen. Randjes afsnijden A cent per rol 2e MIDDELLANDSTR. 2-Tel. 33192 WOLPHAERTSB. 236 - Tel. 74825 ROTTERDAM ROZENBURG, 4 auril In het kader van de plannen tot metalisering van stoffen is door Verolme een plan in uitvoering genomen tot vervaardiging van grote ballons, onder welke wo ningen kunnen worden gebouwd. De gemetaliseerde balon wordt met een geringe overdruk over het bouwpro ject gestulpt tijdens de bouwperiode, zodat de weersgesteltenis geen invloed op het werk kan hebben en er geen vorst- of regenverlet meer kan op treden. De temperatuur onder de bation zal regelbaar zijn. Over tien dagen zal een fabriek in Neurenberg die door Verolme is over genomen met de produktie van dergelij ke ballons beginnen „Het grootste flatge bouw zal er onder kunnen", zei de heer Verolme. De eerste proef ermee zal in de gemeente Rozenburg worden genomen. NUiteraard zal het gebruik van zuil: een ballon in de aannemingssom van de gebouwen verrekend dienen te worden, maar de heer Verolme meent, dat de aan schaffing niet prijsverhogend zal werken, omdat zij nog altijd lager in prijs is dan de kosten, die het verlet medebrengt.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1963 | | pagina 13