Aandelen Vereenigd Bezit van 1894s goede belegging in aandelen
RAADSEL
s
W
1
Alfredo
DE FLUIT MET ZES SMURFEN
NAAR DE MAAN
Intensief overleg over cR
uitwerking Mammoetwet
Opleiding MAVO-leraren
los van de kweekschool?
n
t
Lezer onthult bridge-
ramp door doublet
m
v
m
VAKANTIEREIZEN
KOOR van de
Sixtijnse Kapel
Vereniging voor M.U.L.O.
MaTTiêgË7
RESA-HILVERSUM
HET NIEUWE DAGBLAD
ZATERDAG 13 APRIL 1*.
-
nr
Liturgische weekkalender
RIC DE NOORMAN
57. Als Egil uitgesproken is, heerst er enige tijd stilte op de kleine
kampplaats. „Denk om het vuur," wijst Egil en dan gooit Ean er een
paar stukken hout op, zodat een regen van vonken hoog opspettert.
„Dus... dus daarom leef ik nog," stamelt de boogschutter ten laatste,
bent. Daarom wist ge ook niets van de oude eik
af. Hij staart Egil lang en hoofdschuddend aan. „Het zal wel waar
zijn, wat ge zegt. Ja, het moet waar zijn. En nu heb ik ook iets te ver
tellen... Toen het koningskind geboren werd, ging het gerucht..." „Ach,
houd op, zucht Egil, „ik weet het immers, er zou een tweeling geweest
zrjn maar wat doet dat er toe? Die oude min zal wel dood zijn en al
heeft Heer Aldor nog zulke goede en mooie plannen, ik ben er niet mee
geholpen." Wat wilt ge dat ik doe. Heer?" zegt Ean, „gij hebt mijn
\7-eij^ere u8n van Pachter. Ik zal u helpen, zonder mankeren."
„Vind een boot, die mij naar Noorwegen brengen kan," antwoordt
Egil. „En als je wilt, kan jij ook mee. Koning Eric is een edel mens, hij
zal je best willen helpen. In dit land kun je toch niet blijven, Opêe^\(
als een beest, Ean." Egil staart afwezig voor zich uit en ineens schaa J
hij zich. Zoals deze boogschutter, bleek, haast verhongerd, opg®ja!«,
en vertrapt, zo leven er misschien duizenden in dit land van ""Lie
En hij, Egil, vlucht! Hij had een held willen worden, een held al®
de Noorman, als Svein en Erwin en Axe. En nu de kans zich vOOïPy'
te tonen wat hij waard is, vlucht hij. „Ik weet een boot, edele ai
klinkt ^de stem van de boogschutter. „Mijn broer is visser. te
kust..." Egil perst de lippen opeen en de boogschutter begint tfeeL:
twijfelen, of zijn gast wel helemaal „goed snik" is, als Egil PreV^K
„Ik zal het in ieder geval proberen. Koning Eric zou dat vast °.f
doen..." „Nee vriend," richt Egil zich dan tot Ean, „houd je b°° L
maar. Ik heb je leven gered, hè? Goed! Laten we dan samen t°em
broer en wie er allemaal mee wil doen proberen, nog een heleboel P1
levens te redden."
ÉÈIIf
zee 9
1
v.RecLl
(Advertentie)
Van een lezer in Goirle ontving ik
het verzoek als arbiter op te treden
in het onderstaande geval dat, volgens
de geachte inzender, de gemoederen
na afloop danig had doen oplopen. Uit
technisch en praktisch oogpunt is dit
spel zo interessant, dat ik het ter
algemene kennis breng:
9HV8754
V
A V 9 6 4 3
HV98754 A B 6
9 B 9 wNr^ 10
(NADRUK VERBODEN)
Zondag 14 april Hoogfeest van de Ver
rijzenis des Heren; eigen Mis; credo; pref.
van Pasen; Communie, en Hanc igitur van
Pasen wit
Maandag: Eigen Mis; credo; pref. van
Pasen; Communie, en Hanc igitur van
Pasen wit
Dinsdag: Eigen Mis; credo; pref. van
Pasen; Communie, en Hanc igitur van
Pasen wit
Woensdag: Eigen Mis; credo; pref. van
Pasen; Communie, en Hanc igitur van
Pasen wit
Donderdag: Eigen Mis; credo; pref. van
Pasen; Communie, en Hanc igitur van
Pasen wit
Vrijdag Eigen Mis; credo; pref. van
Pasen; Communie, en Hanc igitur van
Pasen wit—
Zaterdag: Eigen Mis; credo; pref. van
Pasen; Communie, en Hanc igitur van
Pasen —wit
Zondag 21 april Beloken Pasen; eigen
Mis; credo; pref. van Pasen wit—
O A8 H B 9 6 5 4 2
B 7 z Jf. 8 5
10 3 2
9 A 6 3 2
O 10 7 3
H102
West gever allen kwetsbaar. Het
bieden verliep; west een schoppen
noord doublet oost vier schoppen
zuid doublet allen pasten. Noord
kwam met hartenheer uit en daar NZ
hierna verzuimden hun twee klaver
slagen te nemen, maakten OW vier
schoppen gedoubleerd, met twee over
slagen. Na afloop bleek dat NZ zes
harten en zes klaveren hadden kunnen
maken, zodat men werkelijk van een
bridgeramp voor NZ kon spreken.
Laat ik beginnen te zeggen, dat OW
hun troepen véél beter geleid hebben
dan hun tegenstanders. Vooral oosts
directe bod van vier schoppen, geïnspi
reerd door het verlangen de tegenstan
ders biedronden af te nemen, was een
zeer scherpe doch prima actie die met
buitengewoon succes werd bekroond.
Eén der gezonde principes van bieden
is: toon wat je hebt en hoewel dat
principe niet altijd en onder alle om
standigheden is toe te passen, had noord
in dit geval naar dat principe moeten
handelen. Noord had zeer bepaald niet
in de eerste biedronde moeten double
ren hij had de taak, op een of andere
manier zijn twee-kleurenspel aan zuid
te tonen. De goede methode is, gewoon
met twee harten te beginnen met zo'n
grillig spel wordt er op dat bod zeker
niet rondgepast en later kan noord
zo nodig nog zijn klaverkracht onthul
len. Als men naar het spel van oost
kijkt is het zéker, dat hij na twee
harten van noord iets biedt zodat ook
(Advertentie)
Geslaagd.... dank zij
(Nederland» Talencentrum) - Tel. 45432
Vraagt ons prospectus
Talen; Ned., Frans, Duits, Engels L.O. en
M.O.A.-OnderwIjzersalcte-WlskundeL.O.
en M.O.A. - MULO A-B., H.B.S. en Gymn.
Praktijkexamens: Boekh., Ned., Frans.
Duits, Engels en Hoofdcorrespondent.
hier noord een tweede biedbeurt ge
kregen zou hebben.
Hoezeer noord zichzelf met zijn dou
blet in moeilijkheden heeft gebracht
wordt aangetoond door de werkelijke
gang van zaken: als hij de tweede maal
aan bieden toekomt, moet hij op het
vijf-niveau gaan opereren en heeft nog
géén van zijn twee kleuren geboden!
Noord kan zich moeilijk verweren met
de opmerking, dat hij dit niet kon voor
zien zijn grillige spel en zijn renonce
in schoppen hadden hem een dergelijke
mogelijkheid moeten doen beseffen.
Wellicht ook heeft noord zijn partner
verweten, dat deze vier schoppen ge
doubleerd had misschien met de be
merking: „Als je had gepast, zou ik
zeker vijf klaver of vijf harten hebben
geboden". Dit brengt ons tot de vraag,
of zuids doublet op vier schoppen juist
is waarom wij nu eens op de zuid-
stoel gaan zitten.
Als zuid moet bieden, heeft hij het
biedverloop gehoord: west een schoppen
noord doublet oost vier schoppen.
Van de acht azen en heren die het spel
bevat, heeft zuid er twee met andere
woorden, hij is gezien de omstandig
heden bepaald niet onbemiddeld en
moet dus zeker iets bieden vooral
ook omdat hij mag veronderstellen dat
de tegenpartij hem het bieden tracht te
verhinderen. Maar wat moet zuid bie
den? Vijf harten, op Aas-zes-drie-twee?
Vier Sansatout met de kans dat
noord dit bod geheel verkeerd uitlegt??
Bedenk ook, dat zuid niet weet dat
noord een minder juist doublet heeft
gegeven van zuids spel uit bekeken
kan het best zijn, dat NZ met azen en
heren hun tegenstanders gewoon één of
twee down spelen.
Zuids doublet op vier schoppen is uit
stekend het zal zéker niet betekenen
dat zuid Aas-Heer-Vrouw van schoppen
heeft, maar wél dat zuid redelijke alge
mene kracht heeft zónder een veilig te
bieden kleur. Als noord zich dat had
gerealiseerd, had alles nog beter terecht
kunnen komen want noord had nu in
de tweede biedronde niet moeten pas
sen, doch vijf harten (of klaveren) moe
ten bieden. Noord mag zich er zeker
niet op beroepen dat men „een straf-
doublet niet moet uitnemen";
Laat ik tot slot nog een biedverloop
geven, dat had kunnen ontstaan als
noord zijn plicht had gedaan, d.w.z. zijn
twee kleuren had geboden: west een
schoppen noord twee harten oost
vier schoppen zuid pas (als hij vijf
harten biedt, zal noord zeker zes zeg
gen) west pas noord vijf klaveren
oost vijf ruiten zuid vijf harten
west vijf schoppen en ik geloof dat
noord nu zes harten moet wagen. Doet
hij het niet, dan kan zuid nog met zes
klaveren noord de sleutel geven tot het
beste eindbod. Besluiten OW te „red
den" met zes schoppen, dan is het tegen
spel voor NZ ook zeer eenvoudig ge
worden harten uitkomen en klaver
naspelen. MIMIR
(Advertentie)
per autocar of per trein door geheel Europa;
uitstekende maaltijdverzorging, geen lunch
pakketten; desgewenst hotelkamers met
eigen bad en toilet; matige prijzen. Vraagt
programmal963.Keisbureau Groeneveld,
Botersloot 52, Rotterdam teI.X12535
BoekingskantorenAmsterdam
Reisbur Groeneveld, de Clercqstraat 128,Te!.80éê7
jteisbur Groeneveld, van Woustr.aat207,Tel,727708.
HET KOMPAS
In de tijden van de fraaigetuigde
zeilschepen, was er één instrumentje,
waarvan de behouden vaart afhing:
het kompas.
Wie het land achter zich had gelaten
en de einder zag verdwijnen, stelde
zijn vertrouwen op dat instrumentje.
Over plaats en tijd van deze uit
vinding bestaat geen zekerheid. Men
schrijft de uitvinding toe aan de Chi
nezen, de Arabieren, de bewoners van
Klein-Azië en zelfs aan de Finnen, zo
lezen wij in „Het Nationale Kompas",
orgaan van de Nationale Levensverze
kering Bank N.V., waaruit wij deze
bijzonderheden overnemen. Het staat
vrijwel vast, dat de Chinezen in oer
oude tijden op de hoogte waren van
de speciale eigenschappen van een ze
kere steensoort die, vrij opgehangen,
altijd naar het zuiden wees. Het noor
den kende men door de Noordster
(Poolster).
Meer bekend is de legende van de
schaapherder van het plaatsje Magne
sia in Klein-Azië, die de speciale eigen
schappen van de magnetische steen
ontdekte toen de ijzeren punt van zijn
stok aan de rotsen bleef „kleven". Én
ook de Arabieren moeten reeds in
vroege tijden met het kompas bekend
zijn geweest, wat weer niet zo ver
wonderlijk is, gezien hun handelsbe
trekkingen met de Chinezen.
De eerste Europese vermelding van
het kompas dateert uit een brief van
het jaar 1269, waarin een beschrijving
van dit eerste en nog steeds zeer be
langrijke scheepvaart-instrument voor
komt.
Hoe het zij, toen de grote ontdek
kingsreizen aanvingen, was dat alleen
omdat het kompas de mogelijkheid
opende zich ver van het land te wa
gen. De mens had namelijk geleerd
dat het bestrijken van ijzeren naalden
met de magneetsteen deze naalden de
zelfde eigenschap gaf als de steen.
De constructie van het instrument liet
toen niet lang meer op zich wachten.
De oervorm, de vrij opgehangen mag
neetnaald, werd al spoedig gevolgd
door een windroos (reeds bü de Grie
ken bekend) waaraan één of meer
magneetnaalden waren bevestigd. De
ze roos, draaiend op een vast punt,
werd door de magneetnaalden gericht
en wel in de richting noord-zuid (mag
netische noordpool). Die kompasrozen
uit de 15e, 16e en 17e eeuw verschillen
van constructie niet zoveel van de mo
derne kompasrozen. Naar de aard van
de tijd waren zij echter dikwijls op
zeer kunstzinnige wijze versierd.
Het moderne magnetische kompas
(men heeft zogenaamd droge en vloei
stofkompassen) bestaat, kort beschre
ven, uit een kompasketel van koper en
een roos. Deze laatste is van papier of
zijde. Op de rand staan 32 windstre
ken aangegeven. In het midden van
de roos is de kompasdop aangebracht
waarin een rondgeslepen steen (robijn
of saffier) is aangebracht. Daarmede
rust de kompasroos op de kompaspen.
Het is duidelijk dat de hardheid van
de steen en de scherpte van de pen
weinig wrijving geven en de roos vlot
doen draaien.
Het modernste kompas is het „tol-
kompas".
Zonder kompas, dat alleroudste zee
vaartinstrument, zal geen schip op zee
het kunnen stellen. Het moet richting
kunnen bepalen als er geen land of
zon of ster te zien is. Dat is alleen
mogelijk met het kompas.
Binnenkort zal in ons land het be
roemde koor van de Sixtijnse Kapel
(Vatikaan) van Rome optreden. Deze
koren hebben vorig jaar de plechtig
heden van het Concilie opgeluisterd en
hun buitengewoon talent werd nog
meer bekend dan voorheen.
Met uitzondering van een korte reis
in Frankrijk, twee jaar geleden, is het
voor de eerste maal sedert hun be
staan, nu ongeveer 1300 jaar geleden,
dat de Sixtijnse Koren zich voor een
grote rondreis naar het buitenland
hebben begeven.
De grote verdienste van deze koren
is dat zij de oorspronkelijke muziek,
zuiver en ongewijzigd, door de eeuwen
heen tot heden hebben overgebracht en
dit met de stem als enig „instrument".
De kapel zelf, een beroemde plaats,
die vereeuwigd werd door prachtige
schilderingen van Michel Angelo, is de
dagelijkse „oefenklas" van het gezel
schap.
lÉÉillSlii
■7
In de tijd van deze fraai getugide (17e eeuwse) zeilschepen was er een instrumentje
waarvan de behouden vaart afhing: het kompas.
Een foto van een gedeelte van de maan.
Je ziet duidelijk de ronde kraters en
zelfs een (grote) maanzee.
Kort geleden heeft de Sovjet-Unie
een onbemande raket met bestem
ming de maan gelanceerd. Dit auto
matische maanstation zal om de maan
cirkelen. Het weegt ongeveer 1420 kilo.
Het is de bedoeling dat er foto's zullen
worden gemaakt van de bergen en de
diepten van de kraters. (Reeds op 2
januari 1959 werd de eerste Loenik
gelanceerd. De tweede op 12 septem
ber 1959 en de derde op 4 oktober
1959).
Wie kent niet het beroemde boek
van de Franse schrijver Jules Verne
(leefde van 1828 tot 1905) de „Reis
naar de maan". Jules Verne bezat een
onuitputtelijke fantasie en bovendien
een gedegen kennis op velerlei gebied
en verschillende van zijn ideeën zijn
reeds lang tot werkelijkheid geworden.
Een bemande reis naar de maan is
echter tot op heden nog niet onder
nomen. Het is echter wel merkwaar
dig dat de gedurfde denkbeelden van
zo'n maanreis van de schrijver Jules
Verne, thans in Amerika in zulk een
vergevorderde staat zijn dat de moge
lijkheid om in 1970 een bemande ra
ket (drie ruimtevaarders) naar de
maan te sturen, werkelijkheid gaat
worden!
(Van onze onderwijsredacteur)
ENSCHEDE, 11 april Op de giste
ren gehouden algemene vergadering
van de Vereniging voor M.U.L.O.
(„openbare" onderwijzers) is veel aan
dacht geschonken aan de consequen
ties, die de Mammoetwet zal hebben
voor de ulo-scholen, die straks MAVO-
scholen worden.
Er is een intensief overleg gaande
over de uitwerking van de wet op het
voortgezet onderwijs. Uit diverse uit
spraken op de vergadering bleek, dat
men thans, in tegenstelling tot vroe
ger, zeer wel te spreken is over de wij
ze, waarop het overleg tussen de over
heid en de onderwijswereld verloopt.
De Mammoetwet is nog niet van kracht
(er moet nog een aparte wet komen
om de Mammoetwet in werking te
doen treden), maar krachtens de zoge
naamde Experimenteerwet kan nu
reeds begonnen worden bijvoorbeeld
met de oprichting van HAVO-scholen
(hoger algemeen voortgezet onderwijs).
De MULO-organisaties achten het dan
ook van groot belang van meet af bij
de nieuwe vormgeving van het onder
wijs betrokken te zijn.
Aangaande het H.A.V.O. werd ge
steld, dat de symbiose van dit school
type met het toekomstige M.A V O
verre de voorkeur verdient boven een
combinatie met het voorbereidend we-
tenschappelijk onderwijs. In het laatste
b'eval betekent verplaatsing van een
eerling naar het H.A.V.O. een degra
datie, in het eerste geval biedt men
een opklimmingsmogelijkheid.
Een moeilijkheid is, dat voor de
hoogste jaren van het H.A.V.O. een
onderwijsbevoegdheid van de eerste
graad vereist is, terwijl voor de leraren
van de MAVO-scholen een derdegraads-
bevoegdheid voldoende is. Men vraagt
zich af of de ULO-seholen aan de be-
voegdheidseis voor de hogere HAVO-
klassen zullen kunnen voldoen. De heer
J. Brands, voorzitter van de mammoet
wetcommissie uit de vereniging, be
toogde echter, dat men niec teveei
moet uitgaan van de huidige bevoegd
heidssituatie. Bü een nieuwe opleiding
van de MAVO-leraren kan zich gelei
delik een doorstroming naar hogere be
voegdheden ontwikkeien.
«.A?® ^0orzitter van de vereniging, de
heer P. Geelkerken, stelde in zijn ope-
llat 1,6 opleiding van de
MAVO-leraren met op dezelfde wijze
¥tt ivUn1?n voortgaan als nu voor het
U.L.U. Van een doelbewuste vorming
van de ULO-onderwqzer is thans geen
sprake. Er zal een op nieuwe leest ge
schoeide opleiding moeten komen; of
deze opleiding een sterke binding moet
hebben met de bestaande kweekschool
is nog een open vraag. Met deze laatste
opmerking werd het accent enigszins
anders gelegd dan in rapporten, die
het vorig jaar zijn opgesteld. In deze
rapporten werd gesproken over een op
leiding in een scholengemeenschap met
de kweekschool. De heer Geelkerken
acht het denkbaar, dat er één oplei
dingsinstituut komt voor de leraren
van het voortgezet onderwijs. De bezit
ter van een derde-graadsbevoegdheid
zou dan aan hetzelfde instituut kun
nen doorstuderen voor een hogere be
voegdheid.
De vergadering hield zich verder on
der meer bezig met de taak van de
ieraar in de brugklas. Het rapport van
de Mammoetwetcommissie wil het on-
derwüs in het brugjaar gegeven zien
door maximaal drie pedagogisch-didac-
tisch geschoolde leraren, van wie er
een als „klassementor" optreedt. De
als
kracht zullen kunnen leveren:
heeft de beste leraren ook in de
klassen nodig.
f 0
In het overleg is van de züde
ganisaties voorgesteld de coördineLid*'
figuren van de brugklas vrije ri,,
uren toe te kennen. Ook streefde'
naar lagere splitsingsnormen, w'
beeld bü 20 tot 24 leerlingen.
ertoe bijdragen het brugjaar de D ^e~
de selecterende functie te late'! \ee[,
richten. Van één algemeen eerst® je'
jaar voor het gehele voortgezet t~,
wü's is in de Mammoetwet n>® z?/>
recht gekomen. Ook in de toekoh18fe;t
de selectie van de leerlingen '2,e It'-
geschieden na de lagere school- W
selectie in het brugjaar blijft echt®„r
belang. Heel wat klachten over
ren, overlading en huiswerk r.rec
verminderen als de leerlingen te*
waarv'O; ^e>
komen in het schooltype, waarv® ,*f
geschikt zü'n. Het brugjaar bee'1 p®;
een ernstige klap gekregen, rna*' g
kan alsnog in het goede spogr „js
bracht worden, aldus rip heer
ze laatste functie wordt als zeer ver-
antwoordelük gezien. De vraag rees of
de scholen hiervoor de nodige man-
aldus de heer
Bij de overgang van het basis^^
wns naar het middelbaar alg^Uri
voortgezet onderwüs denkt de V'f
moetwetcommissie aan een adV'e%o<)''
de lagere school en de MAVO-sW
aan een eindonderzoek van de ee>
lingen op de lagere school en aa"ev''
psychologische test. Bü twüfe'*n
len of bü een speciale wens va ee\:
ouders kan de leerling dan nog JJi l>"
proefklas geplaatst worden, vva grÜ^
zestien tot vierentwintig lessen h0°„
van de docenten der opnemende fv v3'
Om het „africhten" op deze v0 „nde
toelating te voorkomen moet dit gE
wijs niet volgens een vast schem e\t/V.
geven worden, doch ieder jaar
zigd worden. Het toelatingsexarn®', f
men niet meer als selectiemi""da
hanteerd zien. De heer Brands ze''uif>?
gestreefd wordt naar verplichts'»,,^1
van het overleg tussen de lagere s
en de ontvangende school. t
jiri
Wat de eindexamens vaILoge',
M.A.V.O. betreft zal zo spoedig
lük aandacht worden geschonken 0p
de vraag of men over moet ÉP.af®
schoolexamens, dan wel de bes'®.eé>f"
regeling van de centraal georga®
de M.U.L.O.-examens moet con"11
evefj
iATEB..
r
eev EUKELe tav (a/at? cxe net-K»
/S MET tSEUO&S/HEt\ GAOTE BOOA*
VOET EEU HELE ZO'Kf OK/fJOZfk. V
eOOAf ZUU
ELurrJE ACS prf)
DATHOEMIIC WOUJO ME SOMS
HA,DAT
Hebbek/ we
A/O DJ 6
VER SP/U. /A/SHOE JE EEAJ FLU/T.^
ZES SMUBFEKJ MAfi*
W/L JRT EZ /KJ
HL/MMEKJ 0//C
ZAt DE TAK
AFSNUDE/J D/EdG
AJOD/e HEBT/
