EXTRA EDITIE
Mislukte
dood in
Qeek gevonden
Boerenpartij plots met drie Kamer
Ook V. V.D. drie zetels minder,
P.S.P. twee meer
fr>
AMSTERDAM
'S-GRAWNHAGE
Verdeling van de zetels
Stemmen en percentages
Ovaties voor Luns
en prof. De Quay
bij Adamse K.V.P.
oppositie
Haardscherm voor
prinses Beatrix
^geluk of misdrijf
KOEKOEK
l 100
Bezoek aan kazerne
D°NdERDAC 16 MEI 1963
54ste JAARGANG No. 15444
l?rschijnfel ?«nTmen' een gezond
aieme Dawi ,de Vooruitgang der
dïï^itie ÏL Vler. jaren vri3 heftige
èh ard-
Perc. 1
1
(Van een onier redaeteuren)
AMSTERDAM, U mei De
woensdag voor de Tweede Ka
mer gehouden verkieiingen ver
tonen het volgende beeld:
De K.V.P. heeft zich meer dan
gehandhaafd en krijgt één zetel
meer.
De P.v.d.A. kreeg een flinke
klap te incasseren. Het percen
tage van die partij daalde van
30.36 pet. op 27.99, hetgeen haar
op een verlies van 5 kamerzetels
komt te staan.
De V.V.D. zag haar percentage
van 12.21 naar 10.28 teruglopen,
wat een verlies betekent van 3
zetels.
De P.S.P. steeg van 1.84 naar
3.02 pet.; winst 2 kamerzetels.
De kleine partijen bleken de
belangstelling van een groot
aantal kiezers te hebben; het Ge
reformeerd Politiek Verbond en
de Boerenpartij profiteren hier
van. De Boerenpartij komt met 3
zetels in de Kamer.
PARTI3EN
1963
1962
1959
1958
1956
Katholieke Volkspartij
50
50
49
51
49
Partij van de Arbeid
43
46
48
44
50
Volksp. Vrijheid en Dem.
16
15
19
17
13
Anti-Rev. Partij
13
14
14
14
15
Christ.-Hist. Unie
13
13
12
13
13
Comm. Partij Nederland
4
4
3
6
7
Staatk. Ger. Partij
3
3
3
3
5
Pac. Soc. Partij
4
4
2
Geref. Pol. Verbond
1
1
1
Boerenpartij
5
Overige partijen 3>
1
Totaal
150
150
150
150
150
GELDIGE STEMMEN
PERCENTAGES
PARTIJEN
Tw. Kamer
Pr. Staten
Tw. Kamer
Tw.K.
Pr.St.
Tw.K.
1963
1962
1959
1965
1962
1959
K.V.P.
1.996.865
1.954.296
1.895.914
31.92
32,38
31,60
P. v. d. A.
1.750.808
1.806.000
1.821.285
27.99
29,92
30,36
V.V.D.
643.236
605.670
732.658
10.28
10,04
12,21
A.-R.*>
545.438
533.411
563.091
8.72
8,84
9,40
C.H.U.*)
536.521
510.105
486.429
8.58
8,45
8,11
C.P.N.
173.457
176.816
144.542
2.77
2,93
2,41
S.G.P.
143.533
129.233
129.678
2.29
2,14
2,16
P.S.P.
189.020
181.417
110.499
3.02
3,01
1,84
Lib. Staatsp.
22.550
0.36
Chr. Nat.
Volksp.**)
1.845
1.350
1.317
0.03
0,02
0,02
Lijst Grol
872
0.01
Econ. Appèl
37.436
0.60
Nw-Dem.
Partij
13.092
0.21
G.P.V.*)
46.267
41.788
39.972
0.74
0,69
0,66
Lib. Unie en
Veilig Verk.
20.984
0.54
Boeren***)
153.094
11.649
39.423
2.13
0,19
0,65
Volksref.
835
0.01
Overige
0,58
lijsten****)
83.875
34.723
1,39
6.255.653 6.035.61 C
5.999.5311 100
100
100
HET NIEUWE DAGBLAD
ffi 55 9
Van De Maasbode N.V„ directeur J. Kuijpers; directeur-hoofdredacteur mr. W. A. M. v. d. Kallen; algemeen redacteur H. Paalvast. Kantoren: Rotterdam: Kortenaerstraat 1, teL 135270, postbus 723, giro 590948; Gouda: Lange Tiendeweg 23, teL 3600, giro 590047;
Ssa_^i'ie Delft 97. tel. 23441 en 23792, giro 590944; Schiedam: Dam 18, teL 66152, giro 360943; Vlaardingeti: Ooster straat MB, teL 2539; Dordrecht: Winstraat 147, teL 6121, giro 590946. Abonnementsprijs: ƒ7,80 per kwartaal, ƒ2,65 per maand en ƒ0,62 per week.
M ezondeo,Jnfest kenmerkende bij-
zinv<!iu+e?en van deze verkie-
van d lag Zi3'n het verlies
rian de k]pb? P-v-d.-A- en de winst
Üe afgelonpn .par.tlien. Aangezien in
£ppositienaSiyiw-3aar de p-v-d-A. de
St deze ^Ïh3i 3 Ultstek was, bete-
,eid. VoL Slag dat de ontevreden-
^,°erde rot, z?ver zij tegen het ge-
p'et heeft ^n"gs-beleid Pestond, zich
ParlementafrUlt ln adhaesie aan de
?P negatie,-p8 °PP°sltie, maar zich
^an de grote r. W!-ze heeft afgewend
genngSna 'f, Part!len, oppositie- of re-
Pj01'tiek uitmal die hier te lande de
Jj°nair J™?ken- ,Eet ziin de reac"
uee« enkel ve8 ?P1.lntergroepen, die
,kabinetsfar^ JUltzlcht.hebben bij de
aïl de jw- r °f bl3 de bePaling
h n rol te pe 3nen van het beleid
!athie hehu die zich de sym-
k8el van het lverworven van dat
toar een afke SCOrPs, dat blijk-
^ei«ig betne gevoelt van wat met
W democratie V<w de, werking van
^°rdt genei Polltieke gedoe"
£e<3eb IchT Er is Seen enkele
U(eve insteliin81" 8en dergelijke nega-
^erscorpi gt„van dit deel van het
?°eft nov ei 1 verheugen. Men
off. voe? ?et met de heer Suur-
^aren, te df- druiven wel zuur
,ratie (jp amatiseren en de demo-
v bitslae terllezer van deze stem-
Ee °Hs goprj n'et- Men begrij-
d Se een nf" ne partb is niet
2? democratfo^ZOnd verschijnsel in
h elke klein! n' ^aar als men nagaat,
k ihie vin Partiien nu juist de svm-
rbhen gewnnlf "Vlottende kiezer"
mc,°nomfsih A8n'- ,dan vindt men het
tigers vb ^PPè!. alias de Vrije
ri ni) van ir *fabiUs en de Boeren-
h»Ze Partü? De stemmen op
®§ativKt';i P mag men gerust een
niz!en de rn s,trekking toekennen,
^jbgen entaliteit van deze groe-
kiScbou^P ;nu, de verkiezingsuitslag
totUdillg vai a Mcht van de ver-
rii de Pvri A8 "regeringspartijen"
Onp moet a oppositiepartij,
nPp°sitie v 8n eonstateren, dat de
kaat heeftan de, p-v.d.A. haar geen
tpg tot ii PPgeleverd. In tegenstel-
viVa« onnnV--y-D" die na een perio-
ar.r^erv.Pi 'e ee.n aanhang wist te
p l0PairP van onliberale, eerder re-
onV'd-A ontevredenen, ziet de
W0- Wat ..«-gen gelederen ge-
dP- Is nip^tn de P-v-d.A. is afgeval-
di ï'eger-i^i ten goede gekomen aan
kn s linke g Pertyen, maar is groten-
arben de P.v.d.A. terecht ge-
.Pg van k Is gemakkelijker deze
miRi,„v.an zaken uit iXi
kg. g van gemakkelijker deze
n'Plükkjn Za uit te leggen als een
p' -d.A iZ van de oppositie van de
'v-d.A ,®gen het regeringsbeleid,
v 11 a's Br, bet regeringsbeleid,
Vahdat i1 rec.htsreekse goedkeuring
^aarllegenngPbeleid
a dot n- mtleg men ook verkiest,
h kracht uaf aan het feit, dat
hgsparti ^verhouding tussen rege-
i °r dn en de oppositiepartij er
rkie?; ®er.stgenoemde door deze
^orden g n3e': slechter op is
K°°r Yfrheugend is de uitslag
V afd- In i die zicb beeft gehand.
aafd T„-vdie zich heeft gehand-
a°ruitvfn noorden is zelfs van
instriau,. g ;sPrake, ook in de geïn-
t aar ii ^de .stedelijke gebieden,
b^hte aoul8 zuiden sprake was van
6 P v^btermtgang, profiteerde niet
et! tII-O-A.. maar rlo =ni;r,mr.^ow-,u
P.V d A u gang' profiteerde niet
?1. xijV maar de splinterpartij-
raak" vfe droom van de ,,aoor-
"Phvaakt1 de p-v-d.A. nu wel zijn
ü?hst ^.'y'^- boeft haar oppositie-
&dg, ,Xan 1959 moeten afstaan. Zij
J ®2) a rgeieken met 1959 (niet met
'erne a^bteruit. Hiertoe heeft de in-
Pntv ,over de zaak Visser-Van
het hare wel bijgedragen,
t>pderri^ de. het sentiment voor de
?°llanri5 stark aansprekende affaire
^irid?r t!-_yeld- De V.V.D. heeft
pl
l. 1 en j aan economisch Ap-
aan, de Boerenpartij van Koe-
®er\v'ii-,0 e laatste merkwaardi-
Ópv, tt ln de steden Amsterdam
,plaat^p« TTag' alsook ln de forensen-
heemstede en Baarn een
S. ïerke aanhang bleek te heb-
^enpv, en. succes voor De Telegraaf,
jyvn wij.
r°le®tants-christelijke partijen
Jheo zich, de twee samen geno-
andV,?0y?n verwachting goed ge-
?n da ta Het verlies van de A.R.
la*a^bst van de C.H. zijn voor de
I^bge a van welnig belang. Dit
f hfw; .eide groepen reden geven
FeschQiilnm® over de vraag, of een
iahgPfden optrekken nu nog veel
dat r]„ Zln heeft. De veronderstelling
;raCti! eerllike houding van de A.R.-
raao,t, mzake het Nieuw-Guinea-
!Vnrü i verlies verklaart, geeft
rbzen'bPhmdering over vroegere ver-
iah m,j verschijnsel is namelijk
dfeu er datum. Het is van struc-
Vp.,w'i tevreden over de uitslag?
tuk 1 opzichten wel. Maar het ge
vezelden volmaakt.
yl'ik Carüels alhier het stof-
h?Seveei. -van e6n vrouw vau
Jaar aangetroffen. Het
V? idên«u"«ek beeft nog niet geleid
ri of S e. Ook staat nog niet
laP Wel vnnSpr e is var- een ongeluk
födt 6' Laa een misdrjjf. Dit laatste
h ^1. daa. !eni, niet uitgesloten ge-
(een Lf6 fv-^rbeek zeer ondiep
ook^ terstand van hooguit 15
°t onrir-T- Hf v het stoffelijk over-
onder een bruggetje is gevonden,
ZEER VERRASSENDE VERKIEZING
BRENGT K.V.P. ZETEL WINST,
P.v.d.A. VIJF ZETELS VERLIES
PARTIJEN
Katholieke Volkspartij
Partij van de Arbeid
Volksp. Vrijheid Dem.
Anti-Hev. Partij
Christ. Hist. Unie
Comm. Partij Nederland
Staatk. Geref. Partij
Pac. Soc. Partij
Liberale Staatspartij
Christ. Nat. Volkspartij
Lijst Grol
Economisch Appèl
Nieuw-Dem. Partij
Ger. Pol. Verbond
Veilig Verkeer
Boeren
V olksref erendum
Wagenaar '59;
Vrije Burgers, Groen '62
■y
Totaal
Kamer 1963
Stemmen Perc,
87.710
167.269
64.231
27.188
20.542
61.139
1.792
40.761
2.888
346
560
3.851
2.259
1.061
7.033
9.291
835
498.756
17.6
33.5
12.9
5.4
4.1
12.2
0.4
8.2
0.6
0.1
0.1
0.8
0.4
0.2
1.4
1.9
0.2
100
Prov. Staten 1962
Stemmen Perc.
83517
181214
56137
28988
19837
62958
1564
42915
1745
10738
489613
17.-
36.9
11.5
5.9
4.1
12.9
0.3
8.8
0.4
2,2
100.-
Kamer 1959
Stemmen Perc.
85741
183544
88021
29959
18798
51122
1396
28532
1113
1073
6022
14915
510236
16.8
35.9
17.3
5.9
3.7
10.-
0.3
5.6
0.2
0.2
1.2
2.9
100.-
PARTIJEN
Kamer 1963
Stemmen Perc
Katholieke Volkspartij
Partij van de Arbeid
Volksp. Vrijheid Dem.
Anti-Rev. Partij
Christ. Hist. Unie
Comm. Partij Nederland
Staatk. Geref. Partij
Pac. Soc. Partij
Lib. Staatspartij
Chr. Nat. Volkspartij
Lijst Grol (niet ingediend)
Economisch Api
Nw-Dem. Partij
Geref. Politiek Verbond
Veilig Verkeer
Boeren
Wag.'59; Vrije Burg.'62
71308
111852
64417
26227
25038
9154
4591
14344
2393
316
3203
982
1025
2253
3768
20.9
32.8
18.9
7.7
7.3
2.7
1.4
4.2
0.7
0.1
0.9
0.3
0.3
0.7
0.1
Totaal 340871 100
Prov. Staten 1962
Stemmen Perc.
65.661
122.332
59.446
27.508
25.013
9.414
4.743
13.195
883
5.595
333.790
19.7
36,6
17.8
8,2
7,5
2,8
1,4
4,-
0,3
L7
100
Kamer 1959
Stemmen Perc
67.623
121.958
76.970
29.866
22.733
7.893
4.215
8.805
893
2.909
1.918
345.783
19,6
35,3
22,3
8,6
6,6
2,3
1,2
2,5
0,3
0,7
0,6
100
Kamer
1963
Prov. Staten 1962
Kamer 1BSO
n n rfi* "f r"\T
PARllJrilN
Stemmen
Stemmen
Perc.
Stemmen
Perc.
Katholieke Volkspartij
61.673
15.1
56295
13.9
57826
14.-
P.v.d.A.
185.721
45.3
193891
48.-
194288
46.9
V.V.D.
45.518
11.1
44829
11.1
59112
14.2
A.R.
34.017
8.3
33471
8.3
35796
8.6
C.H.U.
26.673
6.5
24965
6.2
25171
6.1
C.P.N.
16.500
4.0
16958
4.2
14634
3.5
S.G.P.
8.564
2.1
9014
2.2
8615
2.1
P.S.P.
20.527
5.0
19207
4.8
11446
2.8
Lib. Staatspartij
1.453
0.1
Chr. Nat. Volksp. (n. ing.)
556
Lijst Grol (n. ing.)
Econ. Appèl
1.701
O.-i
Nw.-Dem. Partij
1.218
0.3
G.P.V.
1.997
0.5
1913
0.5
1909
0.5
Lib. Unie
455
0.1
Boeren
3.688
0.9
2377
0.6
Wagenaar '59; Vrije Bur
gers '62.
2622
0.7
2939
0.7
Totaal
409.705
403721
100
414113
100
UTRECHT, 16 mei Prinses Bea
trix heeft gisteren een werkbezoek ge
bracht aan de Technische dienst, die is
ondergebracht in de Kromhoutkazerne
hier, Tijdens dit bezoek werd de prin
ses een ontwerp aangeboden voor een
door de leerlingen te vervaardigen
haardscherm, dat een plaats zal krij
gen in kasteel Drakesteyn.
De prinses kreeg overzicht van de op
leidingen in de kromhoutkazerne en zij
werd rondgeleid door de instructiehal
len, waar auto en tankmonteurs, instru
mentmakers en metaalbewerkers aan
het werk waren. Tijdens een koffiepau
ze bood kolonel Kamphorst, de comman
dant van de school, de prinses een ont
werptekening voor het haardscherl aan.
Zij legde zelf later in een der instructie
hallen met een elektrisch lasapparaat
de eerste las voor het scherm.
Opmerkeljjk bjj deze verkiezingen is
vooral het verschil tussen het westen
en de overige delen van ns land.
Kwam in het westen de K.V.P. met
goede cijfers uit de bus, de P.v.d.A.
boekte er grote verliezen, die aan de
P.S.P. of de Boerenpartij ten goede
zijn gekomen. In het zuiden van ons
land moest ook de K.V.P. in vele
plaatsen een veer laten. Ontevredenen
uitten daar hun misnoegen door hun
stem aan het Economisch Appèl of de
Boerenpartij te geven.
De Protestants Christelijke groepen
hebben zich gehandhaafd. De A.R.
verliezen één zetel aan de Christelijk
Historische Unie. Het Gereformeerd
Politiek Verbond doet voor de eerste
maal met één zetel zijn intrede in de
Kamer. De Communisten treden met
één man sterker in de nieuwe Kamer
aan. Tot de eerste gemeenten, waarvan
de uitslagen reeds kort na het sluiten
van de stembus bekend waren, behoor
den behalve Bemelen in Limburg en
Ellewoutsdijk in Zeeland ook Katwoude
en Ursem in Noord-Holland alsmede
Ottoland en Tienhoven in Zuid-Holland.
Opmerkelijk is dat het beeld, dat de
uitslagen die deze dorpen vertoonden,
in de loop van de avond zich steeds
sterker aftekende.
fifiliiflHIiifflillll
i)
2)
i)
2)
3)
Indien het bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten in 1962 op de pertijen
uitgebrachte aantal stemmen zou hebben gegolden voor de samenstelling van
de Tweede Kamer, zou de zetelverdeling zijn geweest als in dit staatje aan
gegeven.
Zetelverdeling, zoals deze geweest zou zijn, wanneer de in 1958 voor de ver
kiezingen van de Provinciale Staten uitgebrachte stemmen zouden gegolden
hebben voor de verkiezing van de Tweede Kamer.
In 1958 zou, indien de verkiezingen hadden gegolden voor de Tweede Kamer,
een zetel zijn toegewezen aan de samenwerkende christelijke groeperingen.
(Van onze verslaggevers)
AMSTERDAM, 16 mei. Van KVP
tot Koekoek had op de verkiezings
avond zijn hoofdkwartier binnen een
straal van honderd meter van de Dam.
Kras met zijn tientallen zalen bood
huisvesting aan een woelig melée van
partijen en in de gangen wrong zich
de komende en de gaande man moei
zaam van de KVP naar CHU en van
Liberale Unie-Veilig Verkeer naar PS-
P. Boer Koekoek zetelde onopgemerkt
in een zijzaaltje van Suisse aan de
Kalverstraat. „Ik had niets anders ver
wacht", was zijn commentaar op de
stemmenwinst, „de burgers willen vol
le melk en de boeren vrijheid". In de
wandelgangen weet men de boeren-
winst in de Jordaan aan de vele siga-
renboeren en duivenmelkers.
Rust, heel veel melancholieke rust,
heerste er in de grote zaal van de
Koopmansbeurs waar de PvdA-gro-
ten met hun opmerkelijk bejaarde
aanhang luisterden naar de vlakke
commentaren van de heer Suurhoff.
De gespierde ordebewaarders voor
de deur hadden een rustige avond,
want Amsterdam was druk maar
niet vechtlustig. Schallende muziek
bir.nen en buiten hield er de stem-
ming nog juist boven het vriespunt.
De jeugdige en gebaarde PSP-aan-
hang, die zich verdrong in een zaal
van de Kras onthulde duidelijk het
generatieprobleem van het socialis
me. De gemiddelde leeftijd lag daar
rond de vijfentwintig. Platen aan de
wand met exploderende atoombom
men vermochten niet de indruk weg
te nemen dat de PSP geen bezwaren
heeft tegen alle bommen, getuige de
roodharige sex-bom, die op een piep
klein podiumpje onvermoeid van
„bee-hee-bie" zong.
En dan de KVP. De grote zaal
van de Kras steeg in temperatuur
en stemming naarmate de cijfers
gunstiger en de prominenten talrij
ker werden. Het gezapige strijkje op
het pdium haaide de eerste rijen met
meer bn de hooggeschouderde
Luns breed grijnzend zich door de
enthousiaste aanhang een weg naar
voren baande. „Luns geen
kwaad meer doen", was het com
mentaar. Een hand hier, een grapje
daar en zonder verwijl werd de po
pulairste man van het kabinet naar
de camera's gesleept om zijn licht
op de uitslagen te laten schijnen.
Even daverend was de ovatie bij het
entree van de minister-president.
Alleen bij de WD was geen bewe
ging te constateren. Met een onbe
wogen gezicht werd slag na slag ge
ïncasseerd en de aanhang gedroeg
zich als een goed gesitueerde brid-
ge-club die nodeloos in een spannen
de robber wordt gestoord.
Percentages
Geldige stemn
ten
PARTIJEN
Tw. K.
1963
Pr. St.
1962
Tw. K.
1959
Tw. K.
1963
Pr. St.
1962
Tw. K.
1959
Lijst Wagenaar
Prot. Chr. Gr.
Samenw. Chr. Gr.
Vrije Burgers
Wereldburgers
Lijst Groen (Nat. Unie)
0.66
0,13
0,52
0,03
0.05
0,58
39.681
8.152
31.247
1.764
3.031
34.723
1.39
0,58
83.875
34.723
In 1959 P.C.N.U.
In 1959 in Noord-Brabant P.L.M. t .qtq
Voor een juiste vergelijking van de {f^a^ndZadeze%artijen in 1962 in de
en 1962 dient men er rekening mede te houden, dat deze parxyen
provincies Noord-Brabant en Limburg g®^°™bmeer jjjsten" opge
diend. De verkregen stemmen zijn m 1962 onder „Overige ujs
nomen. De verdeling^ is uit de uitslagen van 1959 ongeveer ais
herleiden: A.R. 0,42 C.H.U. 0,34 G.P.V. 0.03
