ft Na koude- en zenuwenoorlog spionage en contraspionage ^0-000 Sovjet-spionnen? m 1 VONDST GAAT ENGELAND ONVER BIDDELIJK TOESLAAN Iff# r^L n in het zoeklicht Om een rijbewijs.... gaËLjttEUWE DAGBLAD Sinds twintig jaar... Het geval-Vasall VRIJDAG 24 MEI 1963 PAGINA 11 ÏS SINDS GERUIME TIJD een „geheime oorlog". Men 0°f]o« 11 °?k de oor'°" der geheimen kunnen noemen. Na de koude k"1? in^ -]C zcnuwenoorl°g zou een andere ontketend zijn, die reeds alle I Stl.te ^'oeddex maar nu óók nog in alle stilte, maar tevens ^Jisie lev^^le^(I zou zijn losgebarsten. Het is de oorlog der geheime Vm ''e sPi°naëe en de contra-spionage. Als men de Sovjet- VHje oveii mag, wordt hij door de grote mogendheden van de viiHtio, 7 lnct on?ekende kracht gevoerd. Hij zou zelfs tot een *oU(]ejila e P°htiek verheven zijn. Vooral de Verenigde Staten Ms toe,er °P ldt zyn' Lun burgers er in te betrekken. Burgers, die ^'gheT" naa' ^ovjet"^n*e trekken, ogenschijnlijk uit weet- en om een indruk te krijgen van de toestanden in de wer<dd' trekken overigens niet alleen naar de 1)0etHen 'lle d°ck tevens naar en door de satellietlanden. Meestal 1 Ze Mch studenten, dikwijls zijn het zakenlieden, op zoek deel van de jeugd voor de communistische idealen, brengt verande ringen in de mentaliteit, vooral in de grote steden te weeg, welke men ongaarne ziet. Buitenlandse waarnemers zagen het proces tegen de Engelse zakenman Wynne en de Sovjet-Russische spion Pen- kowski daarom vooral als een symptoom van de tendens, het IJzeren Gordijn, dat hier en daar op een kier werd gezet, iveer hermetisch af te sluiten. Hel was het grootste en spectaculairste sinds het be faamde proces tegen de Amerikaanse piloot Powers. Aangezien bij het organiseren van dergelijke juridische shows steeds een bedoeling vóórzit. acht men de zaak Wynne-Penkowski het voorspel voor een steeds forser optreden tegen de buitenlandse invloeden, welke in het Kremlin als ondermijnend voor het gezag worden beschouwd. Hiertoe wordt stelselmatig een spionnenvrees gekiveekt. Diezelfde waarnemers, diplomaten en journalisten, hebben de indruk, dat Khroesjtsjev na een periode van bezadigder optreden, zich weer als de sterke man wil doen gelden met een bepaalde bedoeling. Dezer dagen verscheen er in de ,,Prawda" een ongetwijfeld door het Kremlin geïnspireerd artikel, waarin een bijna Stalinistische hard- spaar door nu te kopen nieuwp qf,„t j - "v heid van opvatting en toon doorklonk. Het bevatte duistere bedrei- P0"**» 2e iTfT Tu daarnaaSt gingen en even duistere en sombere toespelingen op bepaalde ïCl d°or een «Jj Tlr vaderlandsihfjfde gereven, vaak even- ejempnten onder het volk van Sovjet-Rusland, tvaartegen een wat Atiierikanon u l er-toe ver ei emgmaa pro eren blad noemde „revolutionaire ivaakzaamheidgeboden was. Het °°k bmtenlanders voor zich te laten werken- De stelde vast, dat het hele volk de strenge straffen tegen Penkowski en Wynne had goedgekeurd, er met voldoening kennis van had genomen. Het blad ontving een stortvloed van brieven, geschreven door lezers die hun instemming betuigden, zo schreef het. >g en* \or zeer zon; ïot g tot la°d „r,. I oi a \mé jS rd»10 Ce N 1 "uiicxuauuers voor zien ie laren werKen. ue ^evatio- ef.eidanders? die thans als spionnen in een Sovjet-Russische Ml óeC§1S _ver'^'jven, zouden hiervan een voorbeeld zijn. Feitelijk ('lke ,0er°Vjet-Unie ket zo langzamerhand doen voorkomen, alsof v':)r,rVo(^ISt' e'ke buitenlandse zakenman, zonder meer een spion is. bel^er|(|0r e Sovjet-burger zich ten zeerste hoeden moet. Zoals 'Pen' °nderv'nden reizigers in de Sovjet-Unie telkens weer, dat Mt vr-n er> ofschoon vriendelijk en vol belangstelling voor alles. Mn 1 ls' afkerig zijn van een nauwer contact en het voeren ^eemd F &aande gesprekken. Het aanknopen van relaties met lijkt '""en wordt van hogerhand zoveel mogelijk tegengegaan. G| t0er- °^enscbijnlijk in strijd met het streven, de Sovjet-Unie voor sleUeu S'.'0 'n verschillende vormen, zelfs het kamperen, open te Zlj het dan voor bepaalde gedeelten. 'ttr het ^nnis 6 sc/,y'nt baart de verspreiding van Westerse ideeën, van v^nntrent de toestanden in de Vrije Wereld, welke officieel '^prd, echter dan die in het arbeidersparadijs worden af geschil- ^Lpt e 0verheid ernstige zorgen. De rebellie der kunstenaars, zij tal v'a£at deze slechts door enkelingen openlijk gepleegd wordt andere verschijnselen, zoals de onverschilligheid van een iymmt - - ^NJfl"RuSLAND ZOU ER °P naie®0r yan 250.000 spionnen Sfdmn^eid' maar met een over heel de katr^n0^ *n ^uroPa en Ameri- een °st-Berlijn bevindt zich ^Qrden oeneraal. Daarin en Vr0u uizenden jonge mannen voor de spionage in s0iorinp^ ^ingsinstituut voor Oeleid door een Son- me: oP1 door te kopen A Materiaal voor spionnen: links een poederdoosje met een microcamera er in gebouwd; rechts een volledige, miniatuur radio-zendinstallatie. Rome gestudeerd en aan het Instituut van Fysica te Pisa, waaraan ook Pon tecorvo verbonden is geweest en dat een wereldnaam bezit. Hier legde hij zich in het bijzonder toe op de studie van de kosmische stralen. Het tegendeel van een geleerde, deze Martelli. Of misschien liever: een modern geleerde. Volstrek! geen verstrooid uitziende man. Een lan ge, sportieve verschijning. Man van de wereld, vloeiend Engels en Russisch sprekend. Hij was geruime tijd aan de Euratom verbonden, voordat hij door bemiddeling van een Engels atoomge leerde werd aangezocht, toe te treden tot de 600 man sterke staf van het Cul- ham Laboratory. Hij werd belast met zuiver wetenschappelijk researchwerk, waarvan aangenomen wordt, dat het pas spaar... door nu te kopen persoons 1 on v r» Achter het stuur Grapje spaardoor nu te kopen iL 3' DE GEHEIME OORLOG.. Fuchs, de klassieke atoomspion.. Advertentie ile»**1 lijk0 wmmm WmfM c" V *""vv WUWI CO/Ci out'" genei izenden ji «e voor d< Zende 1 nsl\ePubliek en aangren- er Zeïfo en opgeleid. Men zon Wever? "n(jPeTnaakte" Fransen Uen drrn' voor Fransen kun- °°rl0g /9aan; Over de geheime Tegeld fr sP*onnen, waarin ge erden e.anPrtjke gevangenen ne, Ult9ewisseld. vindt men Sante ns}aan(l artikel interes- Mededelingen. Advertentie ,xcV ie®1 ave uet aa« p banUk'" gu'^en naar de spaar- dr|l „,r,en«en- er» na een jaar !cé Ze<> i'a- ju y i'' Vs Uiz« ^onderd van'l Vi^ en tw«ntig rente ont- an«en... dat heet sparen. ^en*" r" é^n slag méér dan vijf de r,0.. twinti2 gulden sparen op Rotr jVan een matras-- dat is leerdams en bovendien (j re nacht lekker slapen op nieuwe binnenveer... ^°rgen begint de verkoop van pe ®rote partij een- en. twee- mèr f°nS '5innenveermatrassen, fraaie damast overtrokken, vvatt met 8estePte crine en gar aa£ en °nder volledige Ook andere kranten en de radio wer den met dergelijke brieven overstelpt. Ze kwamen van jonge en oude men sen van arbeiders, geleerden en intel lectuelen. Allemaal protesteerden ze te gen de „vuile" activiteiten van de En gelse en Amerikaanse geheime diensten in hun land. Deze geheime diensten bedrijven niet alleen spionage, maar zetten Sovjet-burgers tot sabotage en an dere ondergrondse praktijken aan. Het blad beschuldigt voorts de „imperia listen" (lees Enigeland en de Verenig de Staten) heel hun volk te mobiliseren, om Sovjet-Rusland en zijn bondgenoten zoveel mogelijk schade toe te brengen. Het is in het bijzonder de „ideologische sabotage", welke door de „imperialis ten" bedreven wordt, waardoor een ver derfelijke invloed wordt uitgeoefend op wat het blad karakteriseert als „moreel onstabielen". »e „Prawda" wekte het Sovjet-Russi sche volk tenslotte op, zich te gedragen alsof het zich in een voortdurende staat van oorlog bevindt, belaagd door de vij anden van het socialisme en van de vrede. Het blad heeft overigens nooit een regel gewijd aan de Sovjet-Russi sche spionage in de Vrije Wereld en het achtte het blijkbaar vanzelfsprekend, dat de gemiddelde lezer toch wel wist dat Penkowski de geheime agent Alex was, in dienst van de Sovjet-Russische Martelli, de Italiaanse atoomgeleerde, kort geleden in Engeland wegens spionage gearresteerd. dienst ter bescherming van de staat, welke ook wel het een en ander met spionage uit te staan heeft. Hij werkte trouwens, naar gedurende het proces bleek, zowel voor zijn eigen land als voor vreemde mogendheden. Het ls in middels niet onmogelijk, dat hij hier voor de toestemming van zijn superieu ren had, die aldus hoopten, hun contra spionage beter te kunnen organiseren. Penkowski mocht zich vrij op het vlieg veld van Moskou bewegen, hetgeen slechts enkelingen is toegestaan. Hij kon hierdoor gemakkelijk in contact met buitenlanders en agenten van vreem de spionagediensten komen. Sovjet-Rusland heeft al weet het volk het niet sinds jaren overal zijn spionnen, waarvan een aantal zowaar uit idealistische overwegingen de gehei men van hun land verraadt, zoals b.v. de befaamde Fuchs, die beweerde, de zaak van de wereldvrede te willen die nen en daarom atoomgeheimen aan Sov jet-Rusland uifcleveTde. Het slaagt er voorts regelmatig in, buitenlandse agen ten en geleerden, wier kennis van groot belang is voor de wetenschap en tech niek van de kernsplitsing en van de wereldruimtevaart, naar zich toe te ha len. We herinneren hier slechts aan de Italiaan Pontecorvo, de Engelsen Mac- lean en Burgess, de Canadees Mc.Nutt c.s. etc. Een typisch, recent voorbeeld is dat van de Italiaan Martelli, een atoomgeleerde met als specialiteit het nagaan van de banen van nucleaire stof deeltjes. Martelli is de zoon van een Ita. liaanse generaal uit de eerste wereldoor log. Hij heeft aan de universiteit van omstreeks 1980 praktische resultaten zal opleveren. Of hij geheimen verra den heeft, is niet zeker. Scotland Yard heeft hem ervan beschuldigd, de wet in zake Britse geheimen geschonden te heb ben. door gegevens bijeen te zamelen, met het doel die aan „een vijand uit te leveren". Hij is de instructie is reeds tegen hem geopend niet van spiona ge beschuldigd, maar wel van de voor bereidingen daartoe. Hij ontkent ten stelligste, ook maar iets in deze richting gedaan te heb. ben. Zijn herhaalde reizen naar Brus sel verdedigt hij met er op te wijzen, da,t zijn vrouw en kinderen daar wonen. Volgens de beschuldiging was hij echter reeds in het bezit van het nodige materi aal en een geheime code, om daarmee aan de Sovjet-Russische spionagedienst gegevens door te geven. In Engeland heeft deze arrestatie nau welijks nog opschudding gewekt. Men is daar al sinds twintig jaar aan spionage, processen gewend. Het geval-Vasall ligt niet alleen nog vers in het geheugen, maar duurt nog steeds voort, waarbij dan nog de activiteit van de Engelse pa cifisten komt, die het hun plicht achten, oorlogsgeheimen te verraden en er zo waar in geslaagd zijn, de zetel van de centrale van de Engelse contraspiona ge ontdekken Ze zijn er binnengedron gen en hebben er de dagelijkse werk zaamheden belemmerd. Voorts orga niseren ze een belegering per telefoon, waardoor ze de mannen van de dienst het werken onmogelijk maakten. Boven dien fotografeerden ze een aantal hun ner. De „Manchester Guardian" merkte niet ten onrechte op, dat het versprei den van deze foto's voor de Sovjet-Rus sische geheime dienst van grote waar de zou kunnen zijn en uiterst gevaarlijk voor Engelands veiligheid. Maar toch is de activiteit van de pacifisten en tegen standers van het gebruik van atoom bommen slechts een onbelangrijk voor val in wat vermoedelijk ook de Engelse regering als „de geheime oorlog" zou willen betitelen, in overeenstemming mei het Kremlin. Het gaat in de „geheime oorlog" in middels niet alleen om atoomgeheimen. De vorderingen op het gebied van ra darinstallaties, de verbindingen van de Engelse admiraliteit met haar vloten op de hoge zee, de nieuwste stand van de onderzeeboottechniek en de bestrij ding van onderzeeboten etc. etc. vor. men terreinen, waarop allerlei nieuwig heden ingevoerd worden. Hiervan zou Sovjet-Rusland, dat groot gaat op de grootste vloot van onderzeeërs ter we reld, uiteraard graag iets meer willen weten. Het tegenovergestelde is natuur lijk óók het geval. Terwijl het Kremlin voorts ook vol belangstelling de kwes tie van de polaris-raketten volgt willen Engeland en naar vanzelf spreekt, ook de Verenigde Staten, graag wat meer weten van de vorderingen, welke in Sov jet-Rusland op al die gebieden worden gemaakt. De geheime oorlog wordt daar door een enorme schaakpartij, waarbij Niet alleen voor blouses en jumpers, neen, ook voor rokken kunt U bij ons terecht. En in onze grote afdeling dames rokken, waar duizenden rokken te kust en te keur hangen, heb ben wij Zaterdag een speciale rokken- aanbieding. Zomerrokken, geheel met sa tijn gevoerd. Vlotte damesrokken, in het meest gewilde model, slank af- kledend, met loopplooi midden achter. Rokken uit de confektie series van 14.95 en 13.95, in een prachtige kwaliteits rokstof, koopt U morgen door elkaar, voor één prijs, voor nog géén acht gulden. Zaterdagmorgen om 9 uur be gint de verkoop van deze rok ken, In vele dessins en kleuren, oa. zwart/wit, In de maten 36 t/m 46, nu voor Ciin ttl. of schrift, best. taché werkte, allerlei belangrijke gege vens aan de Sovjet-Russische geheime dienst doorgeven, nadat hij door chan tage murw gemaakt en een gewillig werktuig in. Sovjet-Russische handen was geworden. Hij werd later van Moskou naar Londen overgeplaatst, in een func tie bij het „Naval Intelligence Depart ment". Hier zette hij zijn spionage ge durende drie jaar voort, vooraleer men hem op het spoor kwam. De Engelse pers uitte felle kritiek op de zorgeloos heid zowel van de Engelse ambassade te Moskou als van d« geheime dienst in het eigen land. De gezaghebbende „Times" vroeg zich af, in hoeverre hel afweersysteem beter zou kunnen wer ken. Dat was nog in deze maand. Kort daarna dook het geval-Martelli op. Een bewijs, dat de Engelsen in de „geheime oorlog" actiever gaan worden en hard willen terugslaan? Dat zal nog moeten blijken. Een commissie onder leiding van Lord Radol'iffe, ingesteld na het proces-Blake, een andere spionage-zaak heeft een uitvoerig rapport uitgebracht, waarin om. op een reorganisatie van de geheime diensten aangedrongen wordt en op een beter toezicht op functionaris sen, zowel in het binnen- als in het bui tenland. Is de arrestatie van Martelli een bewijs voor een energieker en doel- Advertentle gin e^da8morgen om 9 uur be- veer Ver'<00P van deze binnen- lj fatrassen, voor prijzen, die w-Ju6" tweede keer kunt ver- Jïcllten. Ciin tel. of schrift, belt. Niet alleen sparen op grote din gen en duurzame verbruiks- artikelen... Neen, sparen, direct op spullen die U iedere dag nodig hebt. Morgen spaart U op Nylons en hoe... en op wat voor Nylons! Want dan verkopen wij naad loze Nylons, drie bekende merken van 1.95, maar nu onder neutrale verpakking voor nog géén negentig cent. VOOR EEN PARIJSE RECHTER STOND dezer dagen een meneer terecht wegens opstandigheid tegen zijn leef meester. De meneer was iemand, die met alle geweld in dit geval in de meest letterlijke zin van het woord een rijbewijs wilde halen, waarmee hij dan zo goed als zeker de wegen nog on veiliger zou hebben gemaakt dein ze al zijn. Hij was al vier keer gezakt. Toen hij voor de vijfde keer examen deed, maakte hij weer zulke fouten, dat de examinator hem medelijdend aankeek en zijn schou ders ophaalde. De adspirant-autorijder werd toen zo kwaad, dat hij uit de les auto sprong, het portier keihard achter zich dichtwerpend. „Heel onbeleefd", schreef de examinator later in zijn rap port. Even daarna kwam de man even wel terug en eiste de aantekeningen op. welke elke examinandus worden mee gegeven. Hij las ze hardop voor, daar bij minachtende gebaren makend en verscheurde vervolgens het papier, bele digende woorden uitend, aan stukken en wierp die in de goot. Aangezien de exa minator, blijkbaar aan veel gewend, zich kalm hield, werd de examinandus kwaad. Hij wond zich dermate op dat hij een zakmes trok en daarmee de lesauto be kraste. Zo kwaad was hij, dat hij ook een stilstaande auto in zijn wraak be trok. Een voorbijganger nam hem het zakmes af en een onderwijl toegescho ten agent maakte proces verbaal. De voor de vijfde maal gezakte monsieur Julien, zoals hij heette, verklaarde voor de rechter, zo woedend te zijn geworden, omdat volgens hem de rij-examens slechts bedoeld zijn, om arme duivels het geld uit hun zakken te kloppen. Het had hem al 1500 harde francs gekost. De rechter veroordeelde hem tot een maand gevangenisstraf, welke dus alsnog aan zijn onaangename ervaringen zullen toe gevoegd worden. Hij gaf monsieur Julien tevens de raad. Indien hij dan zo graag rijden wilde, een paard en wagen te ko pen. DE OESTERCULTUUR IN ZEELAND heeft een zware, zo niet dodelijke klap gekregen. Van Moeder Natuur. Maar wie aan mr. Paddy Interwick te Plymouth de klap gegeven heeft, welke hem 15.000 gulden kostte, weet geen sterveling. Hij vatte twee jaar geleden het plan op in de rivier Yealm bij Plymouth een oester kwekerij aan te leggen. Dit plan bracht hij met grote kosten ten uitvoer. Toen de kwekerij gereed was en vol gens de deskundigen in goed water lag. niet ver van de zee, liet hij uit Bretagne voor 15.000 gulden jonge oesters kopen en zette ze uit. In totaal 80.000 stuks. Vol gens zijn berekeningen zouden de oesters tegen september a.s. groot genoeg zijn om gegeten te kunnen worden. Hij in specteerde zijn kwekerij, maar tot zijn ontzetting kon hij geen oester meer ont dekken. Ze waren allemaal verdwenen. Waarheen? De politie noch deskundigen konden hem hierover enig licht verschaf fen. Duikers evenmin. In heel de omge ving viel geen oester meer te bekennen. DE TWAALFJARIGE PRINSES AN NE van Engeland heeft voor het eerst achter het stuur van een auto gezeten en toen haar vader van het poloveld ge haald. De auto was de blauwe Austin- Cooper van Prins Philip. Prinses Anne heeft nog geen rijbewijs, maar ze reed ln het Windsor Park. Daar is het, zoals op alle particuliere terreinen het be hoort aan het Engelse koningshuis ge oorloofd zonder rijbewijs een auto te besturen. Prinses Anne reed met een vaartje van veertig kilometer, over een afstand van nog geen halve kilometer, maar perfect, zoals haar vader haar ver zekerde. EEN DAME VAN DRIEëNTACHTIG jaar had een nieuwe jurk nodig. Ze is nog heel goed ter been en even goed bij haar verstand. Derhalve ging ze in haar eentje naar een modemagazijn. De chef toonde haar een model. Ze lachte hem vergevend toe en zei: ik ben wel iswaar niet zo jong meer, maar zou dit me niet een beetje ouwelijk staan? Advertentie Dit is Abel, een der eerste super spionnen, die uitgewisseld werden en wel voor Powers, de spionerende piloot. Zaterdagmorgen om 9 uur be gint de verkoop van deze naad loze Nylons in alle maten en de nieuwste modetinten^fe MÊ PCrPaar voor MM Géén te', of schriftbest. de geheime diensten de spelers in eer ste instantie zijn. Wie vandaag een pion veroverd heeft, moet er morgen een prijsgeven of zelfs twee misschien drie. Wat Engeland aangaat, menigeen vraagt zich er af. of men daar al niet veel te lang een te grote en zeer schadelijke zorgeloosheid betracht heeft. Dit is in Washington al eerder gedaan en het was voor de U.S A enkele jaren geleden aanleiding, Engeland bepaalde atoom geheimen te onthouden. Ze vielen al te gemakkelijk in handen van „de vij and". Het geval-Vasall bewees d'it weer onomstotelijk. Zeven jaren achtereen kon deze jongeman, die te Moskou op het bureau van de Engelse marine-at treffender controle en optreden? Ook hij zal terechtstaan. Misschien worden er tijdens het proces mededelingen ge daan. welke in die richting wijzen. Engeland kan zich ten deze overigens inspireren op de Verenigde Staten. Daar werd in 1961 de CJ-A., de Central Intelligence Agency, geheel gereorga niseerd en in een gebouwencomplex te Langley, dat niet ver van Washington gelegen ls, geconcentreerd. Daar ver richten tienduizend van het totale aan tal employés van deze dienst onder strenge controle hun werk. Onder stren ge controle, want 't blijkt telkens weer dat de contraspionage ook ln de Verenig de Staten haar agenten tot diep in de or ganisatie der verschillende geheime diensten bezit. De uitwisseling van ge vangenen ln de „geheime oorlog" toont overigens aan, dat zulks ook elders, dus in Moskou en naar we gezien hebben, ook in Engeland het geval is Morgen liggen er honderden paren Nylon Simplex hand schoenen voor U klaar. Géén gewone handschoenen voor onze klanten, die er op de eerste plaats goed verzorgd uit willen zien en daarbij nog sparen. Neen, ook voor hen Simplex Nylon dameshandschoenen, in een elegant lang over de pols vallend model, luchtig en chique. Morgen koopt U ze uit de nor male series van rond de vier gulden, per paar voor nog géén rijksdaalder. Zaterdagmorgen om 9 uur be gint de verkoop van deze fanta sie Simplex Nylon dameshand schoenen, In de maten 7-6-9 en In de kleuren wit, gebroken wit, eierschaal, bisquit, parelgrijs, per naar voo Ciin tel. of schrift, best.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1963 | | pagina 11