PIT FEEST VOOR
PARIJS I Praktische
OOG, GEEST EN HART
wenken voor 't uitgaan
LONDEN Ruiken
gerookte paling
WENEN
Thans nicer
en voöne dan Parijs
Duizelige dag
WOENSDAG 18 MAAKT 1964
PAGINA
Wandelen in oud-Rome.
St. Pauls Cathedral in
Londen.
Lezen is een geliefde
bezigheid van de Weners.
In Parijs staat een bezoc
aan de schildersbent (rp het
Place du Tertre in Mont-
martre op het program.
(Van onze Romeinse
correspondent)
Ik kan er niets aan doen. Pein
zend over uitgaan m Rwo
drijft aan de oppervlakte ran
mijn herinnering de zin van
Philippe Daudy in het Franse Can-
dide: „Het is afgelopen. De pret
van de Via Vittorio Veneto is
slechts herinnering. De
weg" van La Dolce Vita is een
welgedane en brave avenue ge-
worden. De toeristen, ^gelicht
door Federico Fellini zitten m
afwachting op de terrasjes, maar
zn beleven niets meer. Komaan,
zeg ik. zo somber is het ook weer
niet. Minstens eens per maand en
in het hoogseizoen tweemaal per
week is er wel wat te doenj( de
vechtpartij tussen „paparacci
fotografen en lieden die met ge
fotografeerd willen worden; op
blote voeten dansende knappe
juffrouwen, die bij de film willen
komen, een beetje exhibitionisme
voor de reclame. Maar dat is
Rome niet, zomin als Fellini s
Dolce Vita typisch over Rome
ging
De Eeuwige Stad is een aller
vreemdst mengelmoes, als het op
„uitgaan" aankomt. Voor een con
glomeraat van 2F4 miljoen inwo
ners, een modecentrum bovendien
voor toerisme, bestaan er maar
schaarse gelegenheden voor luchtig
mondiaal divertissement. De „be
tere" nachtclubs verraden hun,
wat wij hier kortweg noemen,
Amerikaanse afkomst niet, hoe
aardig die ook zijn. In de vele
jaren diie wij hier mochten door
brengen, hebben wij in totaal drie
Chinese, één nogal crypto-Ara-
bisch, en een befaamd Tirools
restaurant ontdekt. Dit is allés-
Er zijn twee filmtheaters, die films
in de oorspronkelijke mee,,7ai
dus Engelse taal vertonen. Wat
menigeen uitgaan noemt, is in Ro
me onbelangrijk en periferisch. En
Cit is het aanbiddelijke van deze
stad, zoals de Russen hun aloude
hoofdstad „moedertje Moskou
noemden. In Rome is uitgaan een
groot leest voor het oog, de geest,
het hart. In Rome moet men slen
teren en kijken naar paleizen en
volksbuurten, zich overgeven aan
de smalle hoofdstraten^ met hun
overdruk verkeer en uitrusten m
de achterafsteegjes. Rome is ge
schiedenis, niet die uit een verve
lend jaartallenboekje, maar als
een gefixeerd beeld van grootheid
en falen. Rome is, of men het wil
of niet, een triomf van het chris
tendom en de beschaving, tegelij
kertijd ook een bewijs van de erf
zonde en ontstellende menselijke
onvolmaaktheid.
Uitgaan in Rome is een hoge
diep menselijke kunst, inspannend
en het gehele leven omspannend.
Degene, -Ue de triomferende groot
heid van een St. Pieter begreep
en de nederigheid van een Santa
Maria in Cosmedin, die de opera
zag in het seizoen én in een kelder
een stuit van Pirandello, die zich
een maaltijd liet smaken op het
dakterras van het koninklijke hotel
Hassler en met evenveel genoegen
at in een werkmanskroegje in de
Borgo, «lie rangschikken wij onder
«le categorie der zeer wijzen, de
kenners van het uitgaansleven in
Rome.
(Van onze Parijse correspondent)
Voor wie zijn keuze niet van
tevoren vast heeft staan is
het eerste probleem, wan
neer men een avondje uit
wil gaan in Parijs, de overstelpen
de veelheid van keuze: „l'embar-
ras du choix". De Lichtstad ver
heugt zich in het bezit van twee
opera's, drie grote tJusaters. veer
tig kleinere schouwburgen en nog
enkele tientallen grotere of kleine
re zalen waar resp. de operette,
de revue, het chanson en het sar
tirieke cabaret inheems zijn. Con
certzalen zijn er maar enkele,
waaronder als meest recente, zeer
gevierde aanwinst het groot audi
torium in het -nieuwe „Huis van «le
radio". Het aantal bioscopen is
legio, het aantal gevarieerde „boi-
tes" eveneens. En wie een avondje
boksen wil beleven of het krank
zinnige catch-as-cateh-can'kan
veelal ook terecht.
De gelegenheidsbezoeker nu, die
snel een algemeen overzicht wil
krijgen van hetgeen er in de pe
riode van zijn bezoek te beleven
valt, kan het best te rade gaan bij
een van de gespecialiseerde weke
lijks verschijnende uitgaven zoals
Une semaine de Paris" of „L'of-
f'iciel des spectacles", diie van
week tot week voor een zeer ge
ring bedrag het volledige program
publiceren, met plaats waar en uur
waarop. Men vindt daarin ook nog
tal van andere het uitgaan betref
fende wetenswaardigheden; over
Seine-rondvaarten. avondlijke wan
delingen door de buurten met ver
lichte monumenten, en niet te ver
geten uitvoerige lijsten van res
taurants waar men zich, voor of
na het 'genieten van toneelstuk,
concert revue enz. kan sterken
met lichamelijk voedsel „les nour-
ritures terrestres" (alsof het an
dere voedsel altijd van zuBc spi
ritueel gehalte is). Uiteraard zal
men ook meestal in zijn hotel nut
tige informatie kunnen opdoen, in
alle hotels vindt men in ieder ge
val eveneens uitvoerig geaffi
cheerd, wat er de lopende week
in Parijs zoal te beleven valt.
Hieronder volstaan wij thans on
zerzijds met het geven van enke
le algemene, hopelijk nuttige wen
ken. De grote staatstheaters en
ook de beide opera's hebben een
zeer afwisselend repertoire. Men
kan bij wjjze van spreken een hele
week de Comédie Frangaise be
zoeken (salie Richelieu) en toch
iedere avond een ander stuik zien.
De Franse klassieken zijn er in
hoge ere en de toneeknd«Melen.
waarover de artistieke directie
daar de beschikking heeft, zijn
evenals „het huis" alles bij elkaar
toch wel „formidabel". Een avo-nö
in de Comédie Frangaise kan dus
alleen al op grond daarvan voor
de Eheaterminnaar een belevenis
zijn. Hij bedenke echter: de dins
dagavond is de avond voor abon
nementhouders, avondkleding ver
plicht. Op de normale avonden
variëren de plaatsprijzen van 1,5
tot 18 francs. Dat is goedkoper dan
in de particuliere schouwburgen,
waar de prijzen gaan van 6 tot 25
tranes. (Een franc is circa 72
(Van onze Londense
correspondent)
Zoals Parijs zijn „Semaine A
Paris" heeft, en Amsterdam
zijn „Weckprogramma Am
sterdam", heeft Londen zijn
„What's on in London Onmis
baar voor de bezoeker. Daarnaast
is het dienstig zich dagelijks in het
bezit te stellen van het avond
blad „The Evening News het-
welk, omdat het een avondblad is,
des morgens om half elf op straat
te koop is. En het ochtendblad ine
Times heeft dagelijks op de hoofd
pagina een korte rubriek, geti
„Today's Arrangements waarin
men kan lezen wat men zich op ne
bewuste dag kan aandoen m
Britse hoofdstad.
Men verzuime niet naar de Na
tional Gallery te gaan in Trafalgar
Square, een van 's werelds
grootste schilderijen verzameling
(er is bovendien op de vloer van
de „hall" een lelijke mozaïek te
zien van Greta Garbo, van eei
man op een motorfiets en een juf
frouw in een badpak), ^et museum
is bijzonder rijk aan Nederlandse
meesters en bezit een fabelachtig
collectie Rembrandts. Voor later
meesters en de modernen g
men naar de Tate Gallery, g'we
gen aan de rivier de Theems
Mill bank. Men behoort eyeneenx
naar de Wallace Colleetfon te
gaan, gelegen op enige honderden
meters van het grote warenhuis
van Selfridge (waar een goed ie-
derlander kan ruiken aan N
landse gerookte paling)-m s
noemd museum kan men behalve
beroemde schilderwerken (waar
onder Hobbexna's Landschap met
Watermolen) ook een volledige
wapenrusting zien voor man en
paard, van Franse vjjftiende-
eeuwse makelij.
De Theems riekt somtijds kwa
lijk maar is, evenals de Seine, be
vaarbaar. Talrijke passagiers-
scheepjes varen heen en weer
tussen Greenwich in de beneden
loop van de rivier en Hampton
Court in de bovenloop. Naar
Greenwich gaat men om het Vloot-
college en het bijbehorend mari
tiem museum te bezichtigen, naar
Hampton Court om het grote pa
leis te zien. Het werd gebouwd
door kardinaal Wolsey en het was
zo mooi dat Hendrik de Achtste
aan de kardinaal deed weten dat
hij het paleis graag cadeau wilde
hebben. De kardinaal gehoorzaam
de. Bij Hampton Court ligt de be
roemde doolhof waar men gedu
rende lange tijd kan mediteren
over het eeuwige leven.
En men wandele. Vanaf Pic
cadilly Circus bevindt men
zich binnen gemakkelijke
wandelafstand van de grote plei
nen Trafalgar Square, Leicester
Square en Oxford Circus, van de
Mall die naar het Buckingham
Paleis leidt en van de parlements
gebouwen aan het eind van
Whitehall. Tegenover de parle
mentsgebouwen USde-eeuwse zon-
dagschoolgothiek) ligt de aloude
majesteitelijke Westminster Abdij.
Eten Je kunt in Londen beter
eten dan in enige stad ter wereld,
dank zij het feit dat alle cuisines
van alle culinaire landen op aarde
hier vertegenwoordigd zijn. Peper
duur. Wil men het inheemse eten op
zijn best leren kennen, dan is het
dienstig een bezoek te brengen aan
Simpsons in The Strand. Men be-
stelle of schapevlees of rundvlees,
saddle of mutton" of „roastbeef
Het vlees wordt op een wagentje
voorgesneden aan uw tafel. Als u
niet te veel wenst te betalen voor
uw maaltijden, eet in een van
Lyons Cornerhouses (Tottenham
Court Road, The Strand, Coventry
Street en Oxford Street). Lyons is
ook een van Brittanmes grootste
wijnhandelaren en de karafwijn,
geschonken in genoemde restau
rants, is goed en goedkoop.
Drinken. Thee in de ontelbare
theehuizen van dezelfde mijnheer
Joe Lyons. Sterkere dranken in de
talloze café's. meestal ongezellig.
Pils heet lager" en is slecht, in
dien Engels; goed, indien Deens,
Duits of Nederlands. Alles uit fles-
Jes.
Reserveer een duizelige dag
voor de ware schoonheid. Ga naar
het Victoria station. Achter dit
station is de vertrekplaats van de
groene bussen. Ga naar Dorking,
wandel van daar naar Guiltlford
«loor het heuvellandschap. Vergeet
vooral niet het liefelijk dorp Shere
aan te doen en vanaf Newlands
Corner over het dal te kijken. U
zult het van uw leven niet ver
geten.
Er zijn van die mensen zij
zijn verre in de minderheid
die bij het woord vakan
tie nu eens niet denken aan
zonovergoten oorden en zalig niets
doen, maar eerder aan een grote
stad, regenachtig in de late herfst,
een wereldstad die de hoogste
culturele genietingen biedt Zij
kennen Covent Garden, het The
ater an der Wien en de Salie
Richelieu als hun eigen plaatse
lijke schouwburg en zij zijn als
fijnproevers op de hoogte van bij
zondere produkties, een vermaard
gastoptreden of een zeldzame uit
voering. Men kan hen tegenkomen
in Berlijn, Frankfort en München,
centra van een bloeiende theater
cultuur. Zij lopen hier niet zo
verloren als in Londen, Parijs of
Wenen. Want daar is in het sei
zoen sprake van een overdaad
aan evenementen, een uitgebreide
keus voor de theaterminnaar, die
voor een intensief bezoek aan de
theater in deze grote ste
den, waardoor hij althans enigs
zins op de hoogte komt, zeker en
kele weken mag uittrekken.
Londen is een buitengewoon
boeiende stad, waar op het gebied
van opera, concert, toneel en voor
al de spirituele musical grote
dingen te beleven zijn. De Neder
lander trekt echter niet gauw naar
Engeland Raadselachtig. Zeker.
Maar het is niet aan ons dit
op te lossen. Als onze op culturele
fijnproeverij ingestelde landgenoot
een vakantie in een grote stad
gaat doorbrengen kiest hij meestal
tussen Parijs en Wenen.
En het is opmerkelijk dat
het de laatste jaren eerder Wenen
is dan Parijs.
Daar is wel een verklaring voor
te vinden. Wat gaat er bijvoor
beeld op muziekdramatisch gebied
van de Franse hoofdstad uit? De
opera is zo dood als een pier, de
opera comique eveneens. Het bal
let reikt niet verder dan tot de
middelmaat. Op het gebied van
de toneelkunst is er de vermaarde
Comédie Frangaise, bedaagd en
verouderd, eerder bestemd voor
de inboorling dan voor de buiten
lander. En verder is er op toneel
gebied weinig anders aan de orde
dan een nieuwe Vnouilh of een
vervelende Sagan. Van het uit
gebreide seizoen in het Theatre
des Nations, waar jaarlijks tal
van buitenlandse gezelschappen
optreden een theaterfeest in de
meest uitgebreide betekenis
gaat nagenoeg geen invloed uit
op het Parijse toneel.
Vergelijk hiermee Wenen met
zijn twee grote concertzalen, zijn
drie opera's de Oper, Volks-
oper. Theater an Ier Wien (en
soms nog de Redoutensaal) - de
stimulans van de Wiener Fest-
wochen en de Salzburger Fest-
spiele, zijn grote dirigenten, grote
zangers en zangeressen, acteurs
en actrices. Doch het is hier niet
alleen de gelegenheid, het zijn
niet alleen de namen die de be
zoeker de indruk geven van een
hoogstaand en zeer intensief the
aterleven, het is wellicht eerder
de gusto de smaak en de lust
van de Wiener zelf die het gun
stige klimaat bepaalt Hij is eeh
fervent concert-, opera- en to
neelbezoeker. Avond in - avond
uit zijn de theaters uitverkocht.
De traditie leeft nog volop, veel
meer dan in Parijs. En mede
hierdoor is het uitgaan een feest
waarin de buitenlander zich graag
opgenomen weet. Der Rosenkava-
lier naast Die Zauberflöte, Von
Karajan naast Krips, Von Hof-
mannsthal naast Nestroy, Meinrad
naast Balser, Holzmeister naast
Wessely, en dan nog de sfeer
van de oude keizerstad, modern,
maar toch ook nog romantisch,
is het te verwonderen dat bij de
cultuurminnaar Wenen heden ten
dage meer en vogue is dan Pa
rijs?
Gr.
cent.) Voor het aanschaffen var
entree biljetten, voor welk soo:
theater ook toneel, revue, oper.
chanson staan behalve de the
terkassa's, de theateragentsch?
pen ter beschikking. Men kan
veelal voor een bepaalde voors
ling nog plaatsen bemachtigen
aan de kassa van het theater z
alles reeds is uitverkocht. M
men betaalt 20 procent extra v<
de bemiddeling. Wanneer een s
al geruime tijd gaat is echter
kans groot, dat men op de ave
zelf aan de theaterkassa nog
hoorljjke plaatsen kan krijgen,
ker wanneer men de vrijdag- z
terdag- en zondagavonden mijdt.
Programma's zijn in de part.,
liere theaters duur; hoewel
weinig nuttige tekst geven zyn
doorgaans toch onmisbaar. L
verkoopster rekent op een klein)
heid extra voor zichzelf. Ook c
ouvreuses", de dames die de b
zoekers op hun plaatsen brengei
slaan, hoewel ze door de direct
betaald worden, fooien niet a
Vestiaire: Parijzenaars, zo hebbe
wij geconstateerd, nemen, als he
enigszins kan, hun mantels OY®1
jassen enz. mee in de zaal. He;
ofliciële aanvangsuur is m de
meeste gevallen 9 uur en men rc
kene niet te veel op het traditione
kwartiertje voor de laatkomers
men riskeert het spannende me
ment te missen van de „trois
coups", de drie stoten op de plan-
ken, die het opgaan van het gordijn
aankondigen, alsmede het begin,
dat voor een goed begrip van de
rest nogal eens onmisbaar is
Daarentegen mist men nooit iets
belangrijks, wanneer men over tijt
een of ander revuetheater binnen
wandelt. Men staat weer buiten C'
een uur, dat iedereen in staat stei
op z'n gemak een van de laatst
metro's te halen. (Taxi's rijden o
dat uur reeds met nachttarief: plu;
vijftig procent)
