Idee afkomstig
van Engelsman
Nog ouder
Prijsvraag
In Amerika
Verzameling
Van ivoor
Het arme
weeuwtje
24 BECEMBEIt 1964
PLUS
DE S KERSTKAART! IS
Als er een land is, dat Engeland voor
wat betreft kerstkaarten naar de kroon
kan steken, dan is dat Amerika. Voerde
men eerst de kaarten vanuit Engeland
in, spoedig kwamen de Amerikanen tot
de slotsom dat het veel voordeliger was
ze zelf te drukken. En met succes. Het
HOEWEL niet in die mate als in Engeland, worden ook in verschillende
Europese landen zo rond Kerstmis veel kerstkaarten verzonden met
de beste wensen voor familie, vrienden en kennissen. Dat Engeland
een land van tradities is komt ook hierin weer heel sterk tot uiting, want
geen enkele rechtgeaarde Brit zou het zichzelf ooit vergeven, wanneer hij
nalatig bleef in het verzenden van een kerstkaart naar familie, vrienden
en kennissen. De kerstkaartenindustrie is in Engeland dan ook een belang
rijke bedrijfstak. Onze overburen geven er jaarlijks gezamenlijk niet min
der dan 15 miljoen gulden voor uit, waarbij dan nog zo'n slordige V/2 mil
joen aan postzegelverkoop komt. Wellicht komt die vorliefde voor de pa
pieren kerstgroet voort uit het feit dat de oorsprong van de kerstkaart in
Engeland ligt.
ene jaar verschilt natuurlijk wel eens van
het andere, maar er is een jaar geweest
dat er in Amerika 1.500.000.000 kerst
kaarten werden verkocht, waarvoor de
Amerikanen met hun allen naar schat
ting 110 miljoen dollar neertelden.
Dit neemt echter niet weg dat er nog
altijd meningsverschil bestaat over de
vraag wie nn wel op de gedachte van
de kerstkaart is gekomen. Tot 1941 meen
de men dat Sir Henry Cole de geeste
lijke vader ervan was. In 1843 zou hij aan
John Calcott Horsley opdracht hebben
gegeven een onderwerp van een kerst
kaart te maken. Van dit onderwerp liet
hij 1000 steendrukexemplaren vervaar
digen. Deze kaarten moesten met de
hand worden ingekleurd, daarom nogal
kostbaar en alleen betaalbaar voor de
welgestelde mensen, die doorgaans de
kunsthandel van Sir Henry Cole bezoch
ten.
In 1941 ontdekte men echter tussen een
stapel oude prentbriefkaarten een exem
plaar van een kerstkaart uit 1842, waar
op een kerstmaaltijd, een poppenkast
voorstelling, een soepuitdeling, een dans
feest en muzikanten stonden afgebeeld.
De datum op deze kaart, die zich nog al
tijd in het British Museum bevindt, was
niet goed leesbaar, maar aan de hand
van de mode, die erop was uitgebeeld,
maakten deskundigen op, dat hij uit
1842 moest dateren. Deze kaart zou zijn
ontworpen door William Maw Egly, een
16-jarige leerling-graveur uit Londen, die
hem met de wensen „Gelukkig Kerst
feest en een Voorspoedig Nieuwjaar" aan
zijn vrienden toezond.
In het begin hadden de kerstkaarten
niet veel succes. Vaak was dit te danken
aan de technische moeilijkheden, die men
bij de vervaardiging ervan ondervond.
In 1860 kreeg men echter de techniek
van het drukken van kerstkaarten onder
de knie, daardoor werden ze goedkoper
en vonden uiteraard gemakkelijker af
trek.
Raphael Tuck, die grote mogelijkheden
in de kerstkaart zag, besloot in 1866 zich
erin te gaan specialiseren. Hij schreef
een grote prijsvraag uit voor het ontwer
pen van kerstkaarten. Van de inzendingen
op deze prijsvraag richtte hij in de Dud
ley Galleries op Piccadilly Circus in
Londen een tentoonstelling in. De belang
stelling overtrof ver de verwachtingen
en duizenden mensen bezochten de expo
sitie. Uiteraard werden die mensen aan
gemoedigd elkaar met Kerstmis een
kaart te sturen, opdat hechte vriendschap
pen zouden blijven voortbestaan en de
wankele werden hersteld. Het geschied
de prompt en het werd een jaarlijkse
traditie, die steeds in omvang toenam.
stellen, maar daarom hoeven onZ®
wensen en groeten er niet minde1
om gemeend te zijn.
AAD VAN VLAARDINGEN
Zoals alle dingen, worden ook kerst
kaarten door mensen over de gehele
wereld verzameld. De grootste verzame
ling op dit gebied bezat wel de Engels
man Jonathan King. Die bevatte 163.000
exemplaren, waaronder erbij waren die
de afmeting van een schilderij hadden.
Hij stelde zijn verzameling ter beschik
king van het British Museum, maar de
directie hiervan moest het aanbod van
de hand wijzen. Dit kwam niet door ge
brek aan belangstelling, maar de ver
zameling van Jonathan King was onder
gebracht in 700 forse boekdelen en daar
had het museum geen ruimte voor be
schikbaar.
De kostbaarste kerstkaart, die
ooit werd vervaardigd, was die
welke een schatrijke prins uit In
dia bestelde. De kaart werd ge
maakt uit het ivoor van olifants
tanden en omlijst met 44 kostbare
en zeldzame diamanten. Vier Oos
terse kunstenaars werkten er ruim
een half jaar aan en toen de kaart
gereed was kwam dat de prins op
meer dan 5 miljoen gulden te staan.
Wij zullen het met een aanmerke
lijk eenvoudiger kerstkaart moeten
Toen de echtgenoot van Mar
garet F ras er stierf hiJ
was officier bij de Ameri
kaanse Luchtmacht had ieder
een oprecht medelijden met da
berooid achterblijvende weduwe.
Het St. Lucas Ziekenhuis in NeW
York bood de arme vrouw een
slaapplaats aan en dokter Louw
Scarrone stond garant voor de
warme maaltijden gedurende de
eerstvolgende jaren. Toen Mar
garet Fraser tenslotte ook het
tijdelijke voor het eeuwige ginO
verwisselen bleek, tot ieders ver
bazing dat zij niet minder dan
f 1.000.000,had nagelaten. L>e
erfgenamen bleken mensen te
zijn die de zeventigjarige wedu
we in haar laatste levensjaren
hadden geholpen of vriendeW
voor haar waren geweest.
kreeg dokter Scarrone een be'
drag van 175.000,het zieken
huis 35.000,—de chef van een
supermarkt („hij was altijd
aardig voor me") 35.000,—-'
twee kapsters ieder f3.500,— f"
een paar vroegere dienstmeisjes
resp. f 90.000,— en 17.500,-
Ook liet de vrouw nog een
prachtige collectie juwelen n&
waarvan de waarde op dit ogen'
blik nog niet geschat is.
Hierbij maak ik bezwaar tegen
gedragingen van een stoomwal
