Ook in het bevrijde deel land was kerstmis 1944 Kerstmis 1964 Zorgen Leedvermaak v PLUS 24 DECEMBER 1964 9 ÉmiÈÊm TJA, zo probeerde men twintig jaar geleden hier en daar in ons land nog iets van de vertrouwde Kerstsfeer op te roepen. Dikwijls bleef het bij de goede bedoeling, de omstandighe den waren er eenvoudig niet naar. Wat een ver schil met vandaag! Met ons allen happeh we gre tig in de koek van de welvaart, die ons in eigen lijk onbegrijpelijk korte tijd ten deel is gevallen. Op deze beide pagina's brengen we enkele facetten van het overvloedige leven van vandaag in beeld. We kunnen er weer goed van eten en drinken, er blijven meer dan kruimels over voor het dier (rechts onder pag. 9). We bouwen dag en nacht, al is lang nog niet iedereen onder de pannen, en voor ons vervoer staat bijna een miljoen personen wagens ter beschikking. We mogen weer staken, niet alleen voor een paar guldens meer, maar zelfs voor het behoud van het stakingsrecht zelf. Willen we op vakantie, dan nemen tienduizen den al het vliegtuig. Kleding is ook al geen pro bleem meer. Het is hoogstens de keus die het ons wel eens moeilijk kan maken. E\ ind 1944 was een deel van Nederland bevrijd A gebied. Dwars door Noord Brabant en Lim burg liep de frontlijn en de Zuidlimburgers ken den reeds sinds september het genoegen om in plaats van de gehate Duitse uniformen de Engel se, Amerikaanse of Canadese te zien. Toch was Kerstmis ook hier geen feest. Niet alleen omdat de bevrijde Nederlanders meeleefden met hun hongerende landgenoten boven de rivieren Het was vooral het Ardennenoffensief van Von Rundstedt, dat alles bedierf. Op 16 december 1944 stroomden de Duitse sol daten volkomen verrassend door de Amerikaan se linies in de Ardennen. Zij dreven een wig tussen de geallieerde troepenconcentraties, de spits van de aanval wees direct in de richting Antwerpen. Het enorme gevaar was dat de le gers van de geallieerden boven deze wig afge sneden zouden worden. Dit zou voor ons land catastrofale gevolgen hebben gehad, aldus gene raal B. Koning in zijn boek „De bevrijding van Nederland". Brabant en Limburg zouden een verschrikkelijk slagveld geworden zijn. In deze provincies besefte men dat maar al te goed. In het kerstnummer van het blad „Steenkool" (van de Nederlandse Mijnen) schreef B. J. M. Bekman in 1947: „Op 19 december spraken de kran ten van een groots opgezet offensief onder leiding van Von Kundstedt over een frontbreedte van 96 km. Er werd die dag in Zuid Limburg over niets anders gepraat. Het was ook al te gek. Wij hadden met eigen ogen in september de droevige restanten van het Duitse leger uit Frankrijk zien terugtrek ken en ons hartelijk geamuseerd met die terugtocht op gestolen boerenwagens en gestolen fietsen". „En nu schetterde de Duitse radio weer als van ouds, de „Sonderberichte" galmden weer in onze kamers, de BBC gaf korte berichten in een ietwat beduusde toon. Zondagnacht waren Duitse parachu tisten achter de Amerikaanse linies geland. Voor een deel in Amerikaanse uniformen. De medede ling dat ze onschadelijk waren gemaakt, kon ons niet geruststellen Niemand twijfelde er aan of de Amerikanen zouden die verwaten Pruisen direct weer terugslaan Maar.daar bleek niets van uit de berichten. „Het Duitse offensief neemt nog in kracht toe," dat was andere taal; en het was niet radio-Berlijn die ons dat vertelde, maar Joseph MacLeod va het „nhu-o'clock news" uit Londen. En om he, nog wat erger te maken voegde hij er aan toe, dat de Duitse krijgsgevangenen beweerden dat de Duitse legers met Kerstmis weer in Parijs zouden zijn", „Tn onze huiskamers", vertelt Bekman, „werd afscheid genomen. Iedere avond waren er We®* een paar Amerikanen, die vertelden, dat ze de a®" dere dag moesten vert-ekken. „Nee, we weten m® waarheen". Het lachen was wat geforceerd: „Don' worry, everything is O.K.". „Maak jullie je maa geen zorg". „Maar we deden niet anders dan ons zorgen ma ken. Op 21 december was er voor het eerst sprak® van Luik in de legerberichten. Een colonne rukt® op in Noordelijke richting. En al vertelde Radio- Oranje ons op 22 december dat Zuid Limburg n»® bedreigd werd, we voelden ons wel degelijk bedreig® en meer dan dat. Opnieuw begonnen de geruchten hun zenuwslopende taak te doen. Valse geruchten natuurlijk, maar wie kon je garanderen dat ze val waren?" Dat was de Kerstmis in Zuid Limburg, de mar telende onzekerheid. Het was bekend dat de Dm sers weer in de aanval waren, vlak in de buur_ zelfs, en onafwendbaar kwam de vraag in iw® naar boven: Zullen ze weer hier komen? Wat »e" beurt er dan? Th. Goossen uit Kerkrade, in de oorlog leider va® de Landelijke Organisatie in het district Heerlen» zegt: „Op een gegeven moment hadden wij de i®' druk dat de Duitsers zouden doorbreken. De bur gerbevolking docht „zullen we weer bezet worden-^ Er was veel leedvermaak bij de NSB'ers. Er wa ren er die zeiden „Als ze terugkomen dan zulle® we jullie wel krijgen." Commandant van de Stoottroepen in Braba® Limburg en Zeeland was toen de heer J. Crasborn uit Heerlen, nu bedrijfsmijnmeter. Hij zegt: „W J wisten niet zeker of het Ardennenoffensief camou flage was. Wij hadden het gevoel dat er net goed hier iets kon gebeuren. Men sprak van S® weldige troepenconcentraties in deze buurt. We ver onderstelden dat ook noordelijk van de Ardenne®' zo bij Nijmegen in de buurt, aanvallen zouden men i® Alle troepen waren dus paraat, niet alleen Zuid Limburg, maar ook noordelijk, langs de frontlinie. Commandant Crasborn maakte in Kerstnacht een tocht langs het front, langs Nederlandse Stoottroepers. Dezen waren gevormd uit de actieve verzetsgr? pen, die bij de bevrijding zich aangemeld had®® bij het geallieerde gezag. Jacques Crasborn leider geweest van een grote K(nok) P(loeg), uit enkele kleinere was samengesteld en bij Da» lo in Zuid Limburg een kampement in de boss had. Zij vielen troepen Duitsers aan en maak' zo veel krijgsgevangenen. In november 1944, to. het weer steeds guurder werd, besloot hij ®°n jjg te zoeken met de geallieerden en zijn ruim veer krijgsgevangenen in te leveren. KP-leider Crasborn meldde zich in Eindlio' Ook in het bevrijde gebied bleven de schuilkelderS nog lang hun taak behouden. yj'sms». v:-r -••• -• -. A V A- - m,- -****

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1964 | | pagina 24