Eskimo met bril
Engeland op
vaderlandse
beeldhuis
pionieren
bakstenendoorslaander
koude druppel
Honderdkilo
Voor en achter de
schermen van
populair-wetenschappelijke
televisie-programma's
aiiimuiiiiiHiiiiiiiiuiuiiiiii(tiiuiinHiiinHi"IBI>lllt|niiiiiiiiiiiiniiiiiimiiiiiiiiiiiimHiiiiiinii
PLUS
8 JANUARI 1965
(door Jan Heemskerk)
George Noordhof, samensteller, regisseur
en presentator van populair wetenschappe
lijke programma's voor de Nederlandse te
levisie (NCRV).
Leeftijd?: 42 jaar.
Lengte?: „Zes voet 72 inches 1,80 me
ter precies".
Gewicht?: „Wat is het? Ik weet het niet.
Alleen in Engelse gewichten. Even den
ken. De laatste keer was het 16 stones.
Maal 14, dat is 224 Engelse ponden, daar
tien procent vanaf, dan kom je op ruim
honderd kilo".
Getrouwd?: „Ja. Ik heb mijn vrouw bij de
televisie leren kennen. Zij was mijn as
sistente".
Kinderen?: „We verwachten er een, bin
nenkort".
Woonplaats?: „Battersea, een deel van
Londen. We hebben een flat die uitkijkt
op een heel mooi park".
We hadden amoeben en plantjes en zo uit
Engeland meegenomen. De bergmeren in het
noorden zijn uitstekende leveranciers. Een
heel typisch ding is dat, de bevolking van zo'n
meer, of een vijver. Een heel geslacht komt op,
blijft veertien dagen en is weer plotseling weg,
dan is er iets anders. De veranderingen van
bevolking in een vijver zijn verbazend".
De producer van „Achter het stuur" komt
de kantine binnen, tegelijk met een grote hap
kou. Alles staat klaar buiten en of George
misschien wil komen. Mag het even? Ja, na
tuurlijk mag het even. George trekt een korte
suède jas aan, met vuilwit bont gevoerd. Hij
lijkt er tweemaal zo breed in. En hij was al
zo breed.
Achter de garage staat een grote zwarte
Mercedes, motorkap omhoog. Erbij meneer
Gerard Hitman, technisch medewerker aan
„Achter het stuur". De lens van de camera
grijpt een forse rechthoek uit het tafereel:
Hitman, motor, kastje met meters. Het
gaat om benzine-economie, over onnuttig
brandstof verbruik bij snel optrekken en zo.
Achter de camera staat cameraman Huis-
kens kou te lijden. GeorgeNoordhof gaat
naast hem staan. Hij lijkt wel een Eskimo met
zijn ronde hoofd boven de bontkraag. Maar
dan een met een bril op en zijn handen in zijn
zak.
„Het is heerlijk werken met hem", mom
pelt een van de medewerkers in ons oor.
„Soms is hij wel eens nijdig, als wij andere
Engelse termen gebruiken dan hij. Maar weet
je wat het is? Bij George mag je fouten ma-
snel optrekkende wag*1' hniteert. De meter-
tjes zwaaien keurig he6' weer langs de
schaalverdeling.
We zijn terug in de ahtine. Warme kop
thee als beloning. Ge<T»e Noordhof voelt er
niet veel voor om een ®*gelijking te maken
tussen de Engelse t.v. e de Nederlandse.
„In Engeland is beetje te georga
niseerd. Alles ligt er va". Toen ik bij de BBC
kwam was het nog pi^^Werk. We draaiden
GEORGE NOORDHOF:
Waarom ongezellig doen
als het ook gezellig kan
Hij is een kleurige verschijning op de vader
landse zwart-wit beeldbuis, George. De mees
te mannen die op het scherm komen zien er
zo echt uit als een heer. Mooi pak, haren keu
rig in de gleuf, een beetje stijf in hun optre
den. Nee, dan George. Zijn lange zwarte ma
nen vallen op de kraag van zijn slobberig
hangende jasje. Hij spreekt iedereen (zo af en
toe een uitzondering) met „je" en „jou" aan.
Zijn hele welgedane gestalte doet gemoede
lijk aan.
In werkelijkheid ziet hij er precies uit zoals
op de buis. We ontmoeten hem in de nogal
kale, maar gastvrije kantine van gebrs. Van
Kooy's garagebedrijf in Soest, waar hij het
tweede programma van de serie „Achter het
stuur" voorbereidt. Met zijn brede rug gekeerd
naar het mededelingenbord waarop vriende
lijk maar met klem wordt verzocht om „geen
cigaretteneintjes en as op de grond te wer
pen", schrijft hij een tekst, met behulp van
P. Olyslagers.
Sinds de laatste uitzending van „Micro" is
hij kennelijk niet naar de kapper geweest. Zijn
nek is niet te zien door het dikke haar heen.
Onder het bruine tweedjasje een fraai over
hemd; wit met allemaal rode en blauwe lijn
tjes die een enorme hoeveelheid vierkante cen
timeters vormen. Omwille van de harmo
nie is de stropdas zwart, met schuine gele
strepen er op van een halve centimeter breed.
Hij is een bijzonder vriendelijke en gezellige
prater, in uitstekend Nederlands met licht
Engels accent.
„Ik ben in Nederland geboren. Toen ik acht
jaar was ging ik naar Engeland. Ik ben En
gels staatsburger. Toen ik hier weer Neder
lands ging spreken had ik de vocabulaire van
een jongen van acht jaar. Die heb ik moeten
aanpassen. Zo nu en dan merk ik het nog wel.
Dan gebruik ik oude uitdrukkingen, waar ze
erg om moeten lachen".
„Het is merkwaardig, maar als je lang uit
ruitjesoverhemd en gestreepte stropdas
een land weg bent geweest en dan die taal
weer gaat spreken, dan spreek je hem heel
gauw vloeiend. Maar niet als je kort weg bent.
De mensen zeggen dat iemand zich aanstelt,
die bijvoorbeeld drie jaar weg is geweest en
dan gebroken Nederlands praat, maar dat is
niet zo. Als je bijvoorbeeld Engels leert spre
ken dan is dat een mengelmoesje, maar je
Nederlands ook".
Het Nederlands van George Noordhof is
vrijwel vlekkeloos. Daarvan hebben de Ne
derlandse kijkers zich nu al ruim een iaar
kunnen overtuigen. In oktober 1963 begon
George met zijn eerste Nederlandse program
ma, „Hoe bestaat het". Het heeft een grote
populariteit, dankzij het feit dat George Noord
hof met Dick van Ruler de vreemdste
zaken bij de kop pakt, van^ degenslikkers tot
bakstenendoorslaanders. Sinds kort stelt hij ook
de programma's „Micro" en „Achter het
stuur" samen en regisseert ze. Het zijn alle
drie populair wetenschappelijke programma's
en we hoeven echt niet te zeggen „hoe bestaat
het?"
„Ik ben docent geweest in Cambridge, in
een vak wat zo'n beetje tussen de natuurkun
de en scheikunde in ligt. Cambridge is een
van de beroemdste universiteiten van de we
reld. Daarnaast heb ik tien jaar wetenschap
pelijk onderzoek gedaan. Ik deed in die tijd al
verschrikkelijk veel fiJm- en televisiewerk, in
de educatieve sector. Na de oorlog verscheen
er een advertentie van de BBC voor een regis
seur van populair wetenschappelijke program
ma's. Ik solliciteerde en nu werk ik er al 15
jaar".
Tussen de bedrijven door maakte Noordhof
nog een studiereis over de wereld, langs alle
landelijke televisie-bedrijven.
„In Engeland heb Ik al zeventig uitzendin
gen van „hoe bestaat het" achter de rug. Het
is daar wel gemakkelijker werken, omdat het
eenmaal per week is. Hier is elk programma
maandelijks".
En Micro is zelfs tweede net, wat betekent
dat duizenden mensen het niet kunnen zien, al
zouden ze nog zo graag willen.
„Micro doe ik met een Zwitserse microsco-
pist. Van de zomer hebben we zeven afleve
ringen in Zwitserland opgenomen. Het was ge
weldig warm daar. Alle microscopische bees
ten gingen er aan. Door de warmte ging alle
zuurstof weg. Dat was natuurlijk erg zielig voor
die beestjes, maar de programma's waren
klaar.
Jongejonge, wat is het daar koud, achter
de garage. P. Olyslagers staat gekromd te
bibberen in zijn met bont gevoerde jas. Zijn
neus is vuurrood en er hahgt een koude drup
pel aan. Even blijft hij "angen en dan: HUP,
naar moeder aarde. Het is nog niet zo koud
dat je hem als een ijsboiietje op de grond
hoort tikken, maar het zal weinig schelen.
Terwijl de anderen een beetje oefenen zegt
George gnuivend: „Ik he" in Canada een keer
een gekke gewaarwording gehad. Het was er
zo koud dat het snot in neus bevroor als je
inademde. Dat gaf een s0°rt naaldeffect in je
neus. Als je uitademde ontdooide het weer.
Heel gek. Heb ik daarna nooit meer meege
maakt". Hij grjjnst. „Anes klaar? Draaien
maar".
En zijn kogelrond g*zlcht knikt opbeurend
en goedkeurend naar Gerard Hitman die een
delen? De mensen denken hier vaak dat je
een programma altijd serieus moet brengen.
Natuurlijk kan ik „Hoe bestaat het" erg droog
brengen, maar dat zou ik niet prettig vinden".
„Kijk, „Hoe bestaat het" is een spelsituatie.
gekkigheidj es van Perry Como. Daar zijn ze
dol op".
„Je moet rekenen, je komt bij de mensen
in de huiskamer. De Nederlandse huiskamers
zijn over het algemeen gezellig, dus waarom
George Noordhof geeft zijn laatste instructies
voor het tweede programma van de serie
Achter het stuur". Links van hem Gerard
Hitman, rechts de heer P. Olyslagers.
zou je ongezellig 'doen. Als je een man hebt
die serieus doet, of die zich geneert, dan komt
dat over naar de huiskamer, dus als je onge
zellig doet ook".
„Neem Pierre Jansen, een geweldige pre
sentator. Die man heeft een intensiteit, die
fantastisch is. En hij moet nog tegen een
kastje praten. Ik heb het veel gemakkelijker,
want ik kan tegen een vent praten. Ik spreek
eigenlijk met Van Ruler en de mensen horen
dat. Ik hoef nooit tegen dat rotte kastje te
praten. Gezelligheid, dat is het. Zoals wij hier
zitten te praten, zo moet het ook in de huiska
mer komen".
George schuift zijn stoel lekker achteruit.
Zijn mollige duimen steken tussen de strak
gespannen broekband, op het ruitjesover
hemd, blauw en rood. Hij heft het ene been,
witte sok en bruin suède schoen, en legt het
zorgvuldig over de knie van het andere. Zijn
bruine ogen kijken verzaligd door de ronde
brilleglazen.
Hij maakt een uiterst gezellige indruk.
Noordhof en Hitman bij het kastje met meters,
dat meespeelt in een programma over econo
misch benzinegebruik.
ken. Andere regisseurs Worden soms woest
als je één foutje maakt, maar als hij ziet dat
er gewerkt wordt is alles - goed. Een fout kan
hersteld worden, zegt'ie".
George staat uit te leggen wat de bedoeling
is. Gerard Hitman luistert met een verbeten
gezicht.
„Als je steeds zegt .Ja, meneer Noordhof,
natuurlijk meneer Noordhof, u heeft groot ge
lijk meneer Noordhof", kou man, dan wordt
hij woest. Maar als je het niet met hem eens
bent en hem een grote bek geeft is het. niet
erg. Dan denk je tenminste zelf, zegt George".
George maakt een uiterst deskundige in
druk als je hem zo bezig zjet Hij leest wat
voor, verduidelijkt. Laat een keer proefdraaien.
„Buigt u niet teveel, geneer Hitman?" Ge
rard Hitman zegt dat hü niet teveel zal bui
gen. „Als u die hoed afzet is het wel een beet
je beter". Gerard Hitman heeft de hoed al af.
„Zeg Gerard, wil je *ve»i je handschoenen
uitdoen? Sorry, hoor. Idaar we verrekken al
lemaal van de kou".
in 1950 met een camera uit 1936. Iedereen
was reusachtig enthousiast. Maar later is het
een verschrikkelijke industrie geworden. Dan
raakt de pret er wel af. In Nederland is het
nog een beetje pionieren. Het werken ligt niet
zo aan banden".
Het t.v. vraagstuk? „Elk land heeft zijn
eigen oplossingen. De Engelse is het monopo
liesysteem. Als ze daar niet van je gezicht
hielden stond je er naast. Toen de commer
ciële t.v. kwam is dat verbeterd. Toen kreeg
je concurrentie. Ik geloof dat niets zo goed is
als concurrentie. De BBC heeft iets „rege-
rings". Het heeft zo'n beetje de status van een
groot overheidslichaam, al proberen ze daar
wel vanaf te komen".
„Als Engelsman vind ik het moeilijk om op
het Nederlandse systeem in te gaan. Het is
gebaseerd op de Nederlandse manier van
denken en doen. Dat heeft ook weer zijn
krachten, ook al schetteren veel mensen er
tegen".
In een landelijk ochtendblad stond na de eer
ste uitzending van „Achter het stuur" dat
George Noordhof gefaald had als presentator,
dat hij vrijwel niets van auto's af wist. Er
stond ook dat hij een man was die er behagen
in schepte om volwassenen te behandelen als
kleine kinderen.
George heeft zich daar aan geërgerd. Als
hij er over praat tekenen zijn vingers nijdig
lijntjes op een stukje papier, als kleine rechte
kerstboompjes.
„Ten eerste was het niet de taak van mij
als presentator om veel te weten. Ik was ge
woon de vertegenwoordiger van het publiek en
ik stelde vragen aan de deskundige Ten
tweede was het helemaal niet de bedoeling
dat ik presentator zou zijn. Dat werd pas een
half. uur voor de uitzending bepaald. Anders
was er helemaal géén programma geweest. We
zijn nu nog bezig om een nieuwe presentator
te vinden".
„Volwassenen als kleine kinderen behan-
uiterst deskundige indruk
Ik speel een spel met Dick van Ruler. Dick
doet allerlei dingen, maar hij doet ze fout. Dan
moet er iemand zijn die ze goed doet. Er zijn
altijd mensen die zich beledigd voelen, omdat
ze zogenaamd beschoolmeesterd worden.
Maar ik geloof dat je iets met humor moet
kunnen brengen. Neem nou in Amerika, die
