Speldéknop in
Caraïbische Zee
lil
Diepzeeduiken
Zelf opknappen
Verzetsheld
22 JANUARI 1965
PLUS
isiife
Het kleine Antilliaanse eiland Aruba is zich aan het ontwikkelen tot
een Zandvoort voor de New Yorkers, die per vliegtuig de koude
winter ontvluchten om zich neer te vlijen in het door de tropenzon
verwarmde koraalzand van een der mooiste stranden ter wereld. Aruba
grijpt de kans, die het toerisme biedt, met beide handen aan. Als eens
(en dat zal binnen afzienbare tijd gebeuren), de Lago-raffinaderij tot
een grote klomp roest, zal zijn verworden, zullen de trotse Arubanen
van de olie zijn omgeschakeld op het toerisme, daf aan de speldeknop
in de Caraïbische Zee een gouden glans zal geven.
ARUBA: straks het
Zandvoort der New Yorkers?
De beroemde Caribbean Beach
van Aruba
gemaakt, werd in Aruba geboren. Hij
was een dappere knaap en er is geen
kind op Aruba dat zijn naam niet eer
biedig uitspreekt.
Oranjestad, met zijn typisch Neder
landse geveltjes, met zijn schaduwen en
pleintjes, is niet uitgebreid. Het heeft de
lieflijke dorpssfeer behouden en wie
er doorheen dwaalt en spreekt met de
lichtbruin getinte bevolking, voelt zich
gauw thuis in de stad, die zelfs door
Willem de Derde werd bezocht en die
door geen lid van de Oranje's zal wor
den overgeslagen, wanneer zij de West
bezoeken. Midden in het centrum torent
de vierkante Willemstoren omhoog. Een
herinnering aan de visite van de vorst,
die als eerste Oranje dit gebiedsdeel be
zocht. i
Via de indrukwekkende rotsformaties
„Casibari" aan de noordkust beland ik
bij een dorre vlakte, waarop alleen een
stel kromgetrokken divi divi-bomen de
wacht hield. Van een koenoekoemannetje
dat een mondvol Nederlands sprak (de
voertaal op Aruba is Engels) vernam ik,
dat in vroeger jaren honderdduizenden
verfbomen de vlakte hadden gesierd,
maar door roofbouw was de hele voor
raad verdwenen en bijna tegelijkertijd
hield het op met regenen. Een enorme
kolom warme lucht steeg uit de woeste
nij omhoog en verhinderde de wol
kenformaties hun voorraad regen te los
sen. Zo is het gebleven en Aruba, vroe
ger een groen eiland, zoals b.v. Guade
loupe, is door de mensen zelf tot dor
heid gedoemd. De plannen tot irrigatie
en herbeplanting zijn gelukkig in een
ver gevorderd stadium en wanneer de
voortekenen niet bedriegen zullen er bin
nen twee generaties weer volop bomen
op het eiland zijn.
Gemiddeld valt er thans dertig centi
meter regen per jaar en dat is beslist
onvoldoende. Maar de beruchte Cara-
ibische stormen, de zgn. hurricanes, pas
seren Aruba op duizenden kilometers af
stand en nog nimmer hebben „Hazel"
„Katy" of hoe de orkanen ook mogen
heten, een palm op Aruba doen om
waaien. Wanneer de zon de hoogste
stand heeft bereikt is het omstreeks veer.
tig graden Celsius en dan tiedt alleen
de golvende blauwe zee verkoeling. Diep.
zeeduikers kunnen hun hart hier ophalen
en wie met de „Haai", een krachtige
boot, 'n tocht naar de einder wil maken,
behoeft slechts een clubje te charteren
om voor een grijpstuiver te gaan va
ren op de mooiste maar tegelijk ook gril
ligste zee ter wereld.
De voortdurende passaatwinden, die
nimmer van noord-oostelijke richting
veranderen, zwiepen het water vooral
aan de noordkust op tot machtige zich te
gen de rotsen te pletter slaande golven.
Geen vissersman waagt zich met zijn
schuitje in deze buurt, maar de doldries
te duikers, die onder water gaan jagen
op „groot wild" zijn zo bezeten van
hun sport, dat zij onvervaard van de
puntige rotsen omlaag springen om na
de jacht weer op de kop van een roller
aan land te springen.
Ook dat is Aruba. Lieflijken ge
vaarlijk. Maar onweerstaanbaar.
Nog pluimt de verstikkende rook uit
de aluminiumpijpen van Lago omhoog.
Dat zal echter niet eeuwig duren,
maar de zon en de zee blijven. En de
zestigduizend Arubanen geloven in de
toekomst van hun eiland, ook al trek
ken donkere economische onweerswol
ken zich boven de Antillen samen.
Als Aruba de kans krijgt zich fe ont
wikkelen tot het Zandvoort voor de New
Yorkers en anderen zal het zich geen
zorgen behoeven te maken. Dan zal
het eiland inderdaad een speldeknop met
gouden glans worden. De landingsbaan
ligt gereed. Het va et vient van de
vliegtuigen is begonnen en net zo min
als de dageraad is tegen te houden,
is de zonzoeker te stuiten in zijn ver
langen zich te koesteren aan de warmte
bron boven Aruba die continu geventi
leerd wordt door de verfrissende, onzicht
bare passaatwinden.
WILKO BERGMANS
Trots op een fraaie vanast
Op één ding in hun historie zijn de
Arubanen bijzonder trots: nimmer zijn
?r op het eiland slaven geweest. Dit
tegenstelling tot het nabij gelegen
Curacao, dat tot in lengte van dagen
„slavenrots" zal heten. Maar er is nog
*ets, waarop de Arubanen terecht fier
S'jn, want dat „iets" heeft alles te ma-
"en met de nieuwe broodwinning van de
eilanders. Immers, wat zou de nieuwe
startbaan van het vliegveld, waarop
sinds de lente van 1964 straalreuzen lan
den, anders voor hen zijn dan een ze
gende wereldwonder? De stroom van
•"«zoekers uit Amerika en zelfs uit
europa Is nu niet meer te stuiten en
h®t duurt niet lang meer voor de witte,
kilometerslange zandstrook aan de zuid
kust van het eiland zal zijn volgebouwd
"tet tientallen hotels van allure. Zonder
"Verdrijving kan men Aruba het Majorca
}Van de Caraïbische Zee noemen. De bijna
zestigduizend Arubanen, onder wie en
kele duizenden Britten, Amerikanen en
enezolanen, zijn zich zeer bewust van
ke kansen, die het eiland met de nieu
we jn enkele maanden vervaardigde
'krt. en landingsbaan voor jets kreeg.
Nog is het aantal bedden voor vreem
delingen te weinig, maar het krioelt
van architecten en bouwers op Aruba,
kie allemaal aan de slag willen gaan
geld. dat hen graag door Ame
rikaanse banken en Nederlandse zaken
lieden wordt verstrekt. „Hilton", dat bin.
,'ionkort in Curacao, aan de Piscadera-
.aai. gaat starten, zou liever eerst op
**niba beginnen en de mannen van „She-
aton" hopen de „Hiltonners" de loef
1 te steken door begin volgend jaar al
een stuk opgespoten land nabij de
aven te gaan heien.
°e toverstaf van het toerisme zal het
«and de noodzakelijke contanten ver
ghaffen om zich gaandeweg de volledi-
0 onafhankelijkheid te verwerven.
-Laat ik de koe bij de horens vatten,
kjen is over het algemeen tevreden
met de huidige status in groot-Neder
lands verband, maar economisch gezien
schort er hier en daar wat aan. De
yJubanen willen onder het voogdij
schap van Curagao vandaan. „Wij
kunnen het beter zelf opknappen en
wanneer wij ontwikkelingsgelden ter
beschikking krijgen zullen we deze niet
verspillen maar degelijk gebruiken.
Kijk naar onze startbaan kijk naar
de hotels Basi Ruti, Aruba Caribbean.
Pracht bouwsels, die hun kosten al héb
ben verdiend. De vreemdelingendienst
is goed op toeren en lang zal het niet
duren of ook Europeanen zullen ons
weten te vinden. Reeds is een charter
maatschappij (Martin Schroder) in sa
menwerking met de K.L.M. bezig een
nieuwe toeristenlijn van Schiphol recht
streeks naar Aruba op te bouwen. Ze
zullen komen, onze gasten, en onze voor
naamste zorg is hoe de stroom van
vreemdelingen op te vangen en on
der te brengen in hotels en strandca-
bana's."
Dat zijn de woorden van Donald Laclé.
de officiële zegsman van de Arubaanse
regering, met wie ik rondging over het
eiland en die mij vertrouwd maakte met
de sfeer en de bevolking. In het zacht
dobberende restaurant „Bali" luisterde
ik naar het zoevende vleugelspel der
vissende pelikanen even verderop en toen
de zon aan de einder in de grenzeloze
trechter verdween, floepte het vuurto
renlicht aan. Aruba bij avond behoeft
geen uitleg. Een zonsondergang heeft
overal iets ontroerends, maar in de
tropen is dit schouwspel zo fascinerend,
dat een mens er stil van wordt.
Lang regeert de duisternis niet in de
tropenwereld. Wie echt wil genieten moet
vroeg op. Immers, als de zon over de
kim komt gluren is het meteen volon
licht en het is beter in de vroege ochtend
de bezienswaardigheden van Aruba te be
kijken dan in het hete centrum van de
dag.
Nog voor de scholen begonnen waren
zwierf ik reeds door de straten van Oran.
jestad. Een meisje met een lange vlecht
en een schooltas onder de arm wees
mij op het borstbeeld van een jongeman
bij de haven. „Hij is in Nederland ge
sneuveld onder de Duitsers, hij heette
Boy Ecury," vertelde ze, Boy, de ver
zetsheld, die door de S.S. in Den Haag
werd gefusilleerd nadat men jaren lang
jacht op hem en zijn kameraden had
