Ordening brengen
m problematiek
15
Is liturgie door volkstaal
duidelijker geworden
Draagt volkstaal bij tot
gemeenschapsvorming
Is nieuwe liturgie gevaar
voor persoonlijke devoties
Heeft U suggesties?
Ü^EEüsiilJH
HA YA VAN SOMEREN
Thuis anders dan
in Tweede Kamer
Het Bamboe Gordijn vaneen
In een Chinese trein krijgt
de reiziger een plant in
zijn compartiment
SèSfTV.t
IN ROOD-CHINA
N uf3n
s
ÈSnieuwe
s tloor de volkstaal
e iturgie duidelijker
|eW°rden?
Vip
Te kaal
'Mernationaal latijn
^aagt de volkstaal
V0 tot §emeenschaps-
bij de litur-
Lastig vallen
Minimum
3. Is de nieuwe liturgie
geen gevaar voor de
persoonlijke devotie?
Niet bagatelliseren
4. Heeft u suggesties?
fk. OSRAM
Goede raad
Liturgische week
kalender
dagblad
ZATERDAG 23 JANUARI 1965
ruirioer om het nieuwe doet soms chaotisch aan. Wij
i?r middel van een enquête ordening brengen in de pro-
eq lek. Het is een goed teken dat er zo intensief over gedacht
goerj ^raat wordt. Laat ons van de mogelijkheid tot gesprek zo
q hogelijk gebruik maken.
hie'1 z°uden graag uw antwoord weten jp drie vragen, die
d °nder volgen en we hopen door deze antwoorden een dui-
litü samenvatting te geven van de gedachten rond de nieuwe
gest'gIe' en te ^ecommentariaren- Daarnaast vragen wij u sug-
t)P :las te doen, die kunnen helpen deze moeilijke overgangs-
'ode vlotter te laten lopen.
Stu reac^e dient vóór zaterdag 6 februari in ons bezit te zijn.
do Ur Uw brief aan het bureau van dit blad. Vermeld s.v.p. op
j envelop „Enquête liturgie".
ler ia"
'nV'? ver"
W?? zi'n
Élite
i.'ib
V6 'aT* ook weer n'et aanSe"
't&t L
4lll^t8oriaran:Pen het
Wv,
Nieuwe bouwstijlsymbool van de
vernieuwing in de Kerk.
Eeuwenoude Kerk, symbool van
het traditionele.
Tien jaar geleden leerde ik
Haya van Someren kennen als
verslaggeefster van een Amster
damse krant. Een actief, vlot
meisje, dat „nieuws" wist te ver
overen en te brengen zoals dat
in het journalistieke jargon heet.
Zij was een prima collega, die met
reporters van alle gezindten en
partijen goed overweg kon, al was
het soms moeilijk voor haar alle
klippen van tegenstellingen te
omzeilen. Haya was in die dagen
nog ongetrouwd en menig ver
slaggever waagde een oogje aan
haar.
Het was mr. Jan van Someren,
een verzekeringsexpert en VVD-
bestuurder, die Gerarda Victoria
Downer (de officiële meisjesnaam
van Haya luidt zo) aan de haak
sloeg en weldra bij de krant weg-
peuterde. Wie haar als reporter
in die tijd heeft gekend zal moe
ten toegeven, dat dit een verlies
was voor het kleine krantenwe
reldje van Amsterdam. Maar Haya
(dit jeugdnaampje heeft zij altijd
behouden) had heel andere plan
nen. Die lagen op politiek terrein
en sinds enkele jaren heeft zij be
kendheid gekregen vanwege haar
soms verwoede phillippica's in de
Tweede Kamer, waar zij vocht
voor een onafhankelijk tweede
TV-net, eventueel met ingelaste
reclame-boodschappen.
De reis met de Peking-Kanton-
Express, die een geregelde ver
binding tussen Peking en Kan
ton onderhoudt, duurt twee
dagen en twee nachten. Ik had
uit Peking per vliegtuig via
Moskou naar Londen kunnen
terugkeren, maar aangezien ik
slechts een visum voor Peking
en omgeving bezat, verkoos ik
over land te gaan. Daardoor zou
ik een groot gedeelte van Rood-
China kunnen zien. De Peking-
Kanton-Express is niet bepaald
een expresstrein volgens Euro
pese begrippen. Hij doet het naar
onze maatstaf langzaam aan. Op
de meer dan tweeduizend kilo
meter, die hij heeft af te leggen,
stopt hij slechts twintig maal.
Zijn gemiddelde snelheid is ech
ter niet meer dan zestig kilo
meter per uur. Maar één keer
reed de „tekoeai", zoals de Chi
nezen een sneltrein noemen, bij
na honderd kilomter. Dat was,
toen hij een vrij steile heuvel
afreed.
Haya thuis.
Haya in de Tweede Kamer.
H.B.S. en GYMNASIUM
RESA - Hilversum
Vat
is uw mening over de
NIEUWE LITURGIE
I)p verni
een n uvv'ng van de liturgie heeft een stroom van reacties uitgelokt,
j^eti raaif?r maangen worden de H. Missen in het Nederlands opgedragen,
h a,ltenreri 6r al aan Sewena> maar n°g steeds regent het brieven op de
I 4 regen, ?"es (°°h 111 onze bladen is de discussie al geruime tijd bezig);
toonde te'efoontjes op pastorieën; een man die door middel van een
Jt°rte tijd ftuk tegen de nieuwe liturgie protesteerde, ontving in zeer
J*1 jhg; fn et minder dan zeshonderd schriftelijke bewijzen van instem-
atijn openiIls*erdam wordt al in vier kerken 's zondags de Hoogmis in het
k enn£l gen' °P verzoek van gelovigen. Aan de andere kant zijn er
nn veel gunstiger reacties.
Ule dui-
'oi&'ftz v°or de
w
Lwiijlf
ik stellen.
van de
a a r om
die
concreet
nu de
zingen,
Vt®5!)? n beter
°t t11 dWfSpreekt
^adetkteraa"'
aan?
vroeger
goed l'oeger
doordat
van
Vhi. In mis-
v verband
V* g^. ook de
Cöf h« id war
's jJUer dan niet
in H heel
I^ht ^fVolks"
"t A^t 'J1 vhidt
C ^nict 16 n°dig
eerbied
^Nen^en het
«er
csties
ge-
de
diie
■om» rB.vfestelde
N^hhanphtsSeeks
Ov^Ser, en
ije dig 66n aar>tal andere soort kwes-
<>t^ e °°k belangrijk vinden, maar
lt6l^r°hleem niet refchtstreeks ra-
ij. lnSen daarover ontvangen we
,imaar we zijn toch zo vrij ze
aan deze eerste vraag te kop-
1.^0
er velen die hun teleurstel-
./'"•'kt preken over de teksten die ge-
°rden. Ze vinden het lelijke
dp^^b', n. 2e vinden de teksten te
Welluidend. Ook op de lie-
k p„6 gezongen worden heeft men
Jjjt kritiek.
ih >6 0n6oki vanzelf dat men hierin
i'S° bia- hbldig moet zijn. Je kunt
h»i?elem van het ene jaar op het
hep aa' nieuwe vormen gevon-
?®kt vanzelf dat men hierin
1. lu dn
4i i? de
en componisten de ruim-
'6tl Ik in schoonheid de oude
1 r); dpulr «in Jn +nlrnlcohr'il_
L ti; h dici?. enk dat we de tekstschrij-
bic. eter, _ers en componisten de ruim-
geven om tot creativiteit te
§iet °gp^duidelijk dat veel priesters
C«vL v01k«-en? ziin aan het spreken
'ft liitr de aa'- Teleurstellende gelui-
ooif"Y00rganger" moet men na-
tti.bh-,°Qrai kunnen relativeren. Heel
'VW'jk ff. °odere priesters hebben er
Vi^ord "e mee. Er zou een vorm
beprpi?11 gevonden om dit met
aten.
^■dp Ve^o?1-8 -Van het L'atan halen
■jq '"uery,''3: a's argument naar vo-
'rJ]L'bjlfu°k d-ati?nale functie van het
'Sh tta vsid 's maar zijdelings een
Sh. la?!. Sl'ui?a"t het gebruik van de
-tth ljb hal daarnaast het gebruik
Viid p W aal niet uit. Voor bij-
tji; L®h ,ari internationale aard blijft
<it a et ijAhgrijke eenheidstaal in de
Vw ah tp' v. zinvol daar grote aan-
te besteden.
verdwijnen van
meerstemmige zang,
u t
JllhTt vaa"sv de me
iq. vp„ c meerstemmige zang,
ia woi klassieke liturgie. En
V er aten n terecht. De andere vor-
v 's oov og groeien, zoals gezegd.
Vbit^titien niets tegen om deze klas-
'kidpj, 6b. 2e Juaast andere te blijven
dia1tih^hiet u .nnen ook gecombineerd
o,?eb ph gebruik van volkstaal
'Ositdo r om eden. Er is alleen maar
VI lii Ifet teerdere mogelijkheden
'V?dp]?er niP.p.Unt van de duidelijkheid
Vd v?h Van1 ln het geding te zijn. De
<C<W jToeger kunnen gecombi-
j elijkheidet hieuwe voordelen
,,'h lij v.volkstsiir. d stond de plei-
K Ifcrn1' zou rt urgie ook voor ogen
Sti,la?eehsehB gen tot het kweken
onth86!?0?1 bij de Selovi-
kha e litim ak het immers in de
ere&?' in vergelijking bij
diensten. De eucharistie
is wezenlijk een gemeenschapsdienst,
maar door de onpersoonlijke houding
van een in Latijn celebrerende priester,
zonder dialoog met de gelovigen, kwam
dat weinig tot zijn recht.
De vraag is nu na enkele maanden
ervaring vindt men dat dat ook wer
kelijk het geval is. Sommigen vinden dat
je teveel lastig gevallen wordt doordat je
mee moet bidden en moet antwoorden.
De vraag is of ze dat „ongemak" zouden
moeten offeren voor die gemeenschaps
zin of dat ze vinden dat het een gefor
ceerde gemeenschapszin teweeg brengt,
die dus in feite niet echt is.
Nog meer dan bij de vorige vraag is
de taak van de priester hier van groot
belang. Het feit dat vele priesters nog
niet gewend zijn aan de rol van voor
ganger, die tot de gelovigen moet spre
ken, ze moet leiden bij het gebed, met
hen in „gesprek" zijn, wil na
tuurlijk niet zeggen dat die rol niet
gestalte zou moeten krijgen in onze
eredienst.
Het is verder heel duidelijk dat voor
de gemeenscnapszin veel belangrijker is
dat de gelovigen al op een of andere ma
nier een gemeenschap vormen. Als een
Mis geschiedt in kleine groepen van
mensen, die elkaar kennen of een be
langengemeenschap vormen, is er daar
door alleen al heel veel dat deze groep
tot een gemeenschap maakt. Er is dan
meestal helemaal met zoveel nodig aan
vormen.
Toch moeten we de vraag zo kunnen
stenen. Er is allerlei verschil in de groe
pen die liturgie vieren. Sommige kleine
groepen heboen veel gemeenschappe-
Anderen vertonen maar een minimum
aan gezamenlijks, zoals de gelovigen in
een grote stadsparochiekerk. In beide
en alie andere gevallen is er de vraag
of de volkstaal kan bijdragen aan het
gemeenschapsgevoelen. Er zijn ook veel
katholieken die zeggen dat ze zich altijd
wei verbonden voelen met de grote ge
meenschap der gelovigen. Dat is een
goed ding, maar de vraag is toch wel
of een goede verstaanbare liturgie dat
niet kan versterken en ook of het wel
voor velen is weggelegd om helemaal
zelf dat bewustzijn van die grote ge
meenschap van gelovigen levend te hou
den.
Bij deze vraag gaat het niet alleen om
de volkstaal duidelijk en gemeen
schapsvormend maar ook om de so
berheid van de nieuwe liturgie, het naar
de gelovigen gekeerd staan van de pries
ter. de vermindering van aandacht voor
de aanbidding van het allerheiligste,
voor het bijwonen van de dagelijkse
Mis.
Veel katholieken beminden de stilte
van het zich kunnen invoegen in de
„ruimte" van de Kerk. In de Mis voeg
den ze zich bij de gemeenschap der ge
lovigen en der heiligen. De Communie
was een belangrijke persoonlijke ont
moeting, op de eerste plaats met de
Heer. Voor velen was het bijwonen van
E
de dagelijkse Mis een telkens weerke
rend zich toewijden aan de Heer met alle
vreugden en zorgen. Ook het zo maar
verwijlen in de kerk betekende en be
tekent nog voor zeer velen een grote
troost.
Door de grote nadruk op de eucharis
tieviering, als gebeuren dat af is en op
zich zelf atsat en op het gemeenschaps
karakter ervan, lijkt het voor velen dat
alles ofwel direkt ofwel indirekt in
gevaar is.
We moeten deze dingen geloof ik niet
bagatelliseren. Wat voor zovelen zo lang
veel betekend heeft kunnen we niet ge
makzuchtig maar onbelangrijk verkla
ren. Aan de andere kant is het de vraag
of het ook wel nodig is en of niet het een
en het ander gecombineerd kan worden.
Daarom:
Verdeeldheid van meningen, overdrij
ving van bepaalde aspecten, eenzijdig-
heid zowel als nieuwe inspiratie, angstige
bezorgdheid zowel als vreugde om de
nieuwe kansen, het zijn allemaal ken
merken van een overgangstijd. Belang
stellende attentie voor ons gezamenlijk
goed is in elk geval een verheugend
verschijnsel.
Uw reacties op onze enquête moge er
een van de vele uitingen van zijn.
Rector D. COPFES
Advert enne'
Zo kent de goegemeente Haya van
Someren-Downer en vriend en vijand
hebben respect voor haar, omdat zij
strijdt met open vizier en charmante
vrouwelijkheid. Zo hoef ik Haya van
Someren niet aan U voor te stellen.
Wie heeft haar niet gezien in krant,
tijdschrift of op het beeldscherm?
Haar warrige asblonde krullen knik
ten soms heftig mee wanneer zij be
toogde en haar ogen met onbestem
de k'eur kunnen bliksemen van eer
lijke overtuiging. Nee, deze Haya is
ons vertrouwd, maar de Haya thuis,
die kennen we niet en toen ik haar
langs telefonische weg vroeg: „Me
vrouw van Someren mag ik vanmid
dag even bij U langs komen voor een
praatje en een plaatje?", zei zij lach
end: „zeg maar Haya, dat zei je
vroeger ook."
Welnu, binnen de kortst mogelijke
tijd stond ik bij haar flat aan de Mi-
nervalaan op de stoep en even later
luisterde ik geboeid naar de „Haya
thuis", die rondliep in een zwarte
nèuwe Broek eh een zwarte zelfge
breide trui, waarop een zilveren sie
raad prijkte. Nauwelijks had zij een
frisse drank voor mij ingeschonken
of de telefoon op het schrijfbureau in
de hoek rinkelde. Met grote stappen
liep Haya er naar toe en ik begreep
uit brokstukken van het gesprek, dat
iemand haar om advies vroeg. „Ik
zal U het nummer van mijn collega
van de WD geven; noteert U even;
van juridische zaken blijf Ik liever
af."
Ik had in Peking in het paleisachtige,
doch enigszins uitgewoonde Hsin-Tjsao
Hotel gelogeerd. Daar woonde ik com
fortabel in een ruime suite, bestaande
uit een slaapkamer, een zitkamer en
badkamer. Dit alles voor twintig gul
den per nacht. Een taxi bracht me
naar Pekings prachtige, splinternieuwe
station. Daar wachtte een tolk me op
Een aardige, intelligente jongeman van
een jaar of vierentwintig. Hij heette
Soen Tsjoen-Run en was mij officieel
toegevoegd. Inmiddels niet als bewa
ker. Ik was in Peking volkomen vrjj
om te gaan en te staan waar ik wilde.
Aangezien ik echter geen Chinees ken,
bleek hij spoedig onmisbaar. Hij sprak
vloeiend Engels en was een uitstekende
metgezel.
Dank zij hem was mqn plaats in de
trein gereserveerd. Het kaartje kostte
170 gulden. In de „zachte klas". Er is
in Rood-China geen eerste, tweede of
derde klas. Alleen „zachte" en „harde"
klas. In de laatste zit men werkelijk
hard, behalve 's nachts, als de bedden
zjjn opgemaakt. Zes personen in één
nauw compartiment. In de „zachte"
klas staan vier bedden.
Er waren geen kruiers op het station
te zien. We moesten onze bagage dus
Rood-China wil in de Ver
enigde Naties. Het speelt een po
litiek spel in Afrika, heeft de
hand in de Vietcong en bedreigt
Indië. Het doet zich ver over
zijn grenzen gelden. Daardoor
is het Bamboe Gordijn, dat het
rond zich heeft opgehangen,
aan het vanéénsplijten.
Het nodigt steeds meer buiten
landse zakenlieden, diplomaten,
journalisten en schrijvers uit
voor een bezoek. De Engelse
journalist Lord Kilbracken
maakte een reis van Peking
naar Kanton. Tijdens een ver
blijf van drie weken kon hij
slechts oppervlakkige indruk
ken opdoen. Maar wat hij ver
telt, is alleszins interessant en
verschaft ons een blik achter
dat Bamboe Gordijn. Rood Chi
na is op weg, naast de Ver
enigde Staten en Sovjet-Rus
land, de derde atoommacht
enindustriële macht te wor
den.
i/vwwwwv/wwwwvv
zelf naar de trein sjouwen. Op het
perron was het druk met passagiers
„harde klasse", voor het merendeel
soldaten. In de wagens van de
„zachte" klas reizen voornamelijk of
ficieren en regeringsambtenaren. Er
verschenen ook tien .reuzen" en vpf
„reuzinnen". Soen wist me te vertellen,
dat het basketballspelers waren, die
hun zomertraining in Kanton gingen
houden. ne mannen waren stuk voor
stuk minstens 1.96 meter lang, iets on
gewoons in China, de vrouwen niet
veel kleiner.
Een in een blauw uniform geklede
treinbediende baande voor ons een
weg door de passagiers en wees ons
een heel compartiment toe, dat bij
zonder comfortabel was ingericht,
maar ln de stijl van de vorige eeuw.
Op een tafeltje stond een plant iri een
pot, op een wit kleedje. Daarnaast
een schemerlampje. Bovendien was
er een kan met heet water, om thee
te zetten en in een hoek stonden
vier paar pantoffels. Aan het eind
van de corridor ontwaarde ik een
chrysant in een pot en een enorm
kwispeldoor.
Op het perron het gewone gedoe bij
een vertrekkende trein. Passagiers die
afscheid namen, kinderen, die naar el
kaar schreeuwden en mensen, die iets
te eten gingen halen. We hadden nog
tijd om de veertien rijtuigen tellende
trein langs te wandelen. Op de zijkant
van de locomotief zag ik een rode vlag
met daaronder een Chinees opschrift.
Soen vertaalde het voor me. Het was
een hulde aan de locomotief, die twee
honderdduizend kilometer had afge
legd, zonder ongelukken te veroorzaken
of te weigeren. De locomotief zag er
inmiddels uit, alsof hjj heel wat meer
kilometers had afgelegd.
Een bel kondigde het vertrek van de
trein aan. We gingen precies op tijd
weg. Tegelijkertijd kwam er een orkaan
van geluid uit een luidspreker ln ons
compartiment. Ik had het ding niet
eens gezien. Gelukkig kon hjj zachter
gezet worden, maar van het helemaal
afzetten was geen sprake. Een orkest
speelde een lied, gewijd aan de arbei
ders van Rood-China. Terwijl de trein
door Pekings voorsteden stoomde,
kwam er telkens een treinbediende bin
nen. Eerst onze eigen conducteur. Hij
vroeg drie-en-een-halve gulden. „Voor
de lakens, hoofdkussens, handdoeken,
de plant, de lamp en de pantoffels",
vertelde Soen. Bij de Prijs was ook een
aantal theeballetjes inbegrepen.
Daarna kwam er een andere be
diende binnen, om de plant water te
geven. Hij zou 's middags een nieuwe
neerzetten. Dat deed hij ook de vol
gende dag. Na hem kwam iemand de
verwarming controleren, ofschoon die
niet aanstond. Hij keek ook, of de luid
spreker goed aangesloten was. Ten
slotte verscheen er een meisje, dat in
ons compartiment stof ging afnemen.
Intussen was de muziek door een
eindeloze stroom van woorden ge
volgd. Toen dat een minuut of twintig
geduurd had, vroeg ik Soen, wat er
aan de hand was. Hij vertelde me, dat
een speciale treinbegeleidster allerlei
raadgevingen aan de passagiers gaf.
„as op, dat je je vingers niet tussen
de deuren klemt, houd de kinderen in
de gaten, zodat ze niet uit de trein
kunnen vallen, rook niet op bed. Breng
uw voorwerpen van waarde naar de
conducteur." Daarna kwam er een ver
haal over de roemruchte locomotief.
De luidspreker bleef muziek en woor
den leveren van half zeven 's morgens
tot middernacht. Ofschoon de trein bu
minstens twintig stations stopte, werd
hij slechts twee keer gedurende enkele
minuten door een signaal opgehouden.
Hij reed toen op enkelspoor. In de res
tauratiewagen genoten we van goede
maaltijden, die werden opgediend door
keurig; in witte jasjes geklede kelners.
(Wordt vervolgd).
Haya was weer terug en nipte aan
haar glas. Even schikt zij de rode
anjers in een kristallen vaas en zegt
dan: „Ja, ik heb te weinig privéle-
ven; ik probeer dat echt door goed
te organiseren een beetje bij te spij
keren, maar dat lukt niet altijd. Nee,
een vrije vrijdagavond is er nooit bij.
Altijd is er wel hier of daar een
spreekbeurt te vervullen. Neem nu
gisteren eens: ik was in Zwijndrecht;
de dag daarvoor stond ik in Gronin
gen voor een zaal met jonge mensen.
Ik spreek nooit van papiertjes. Na
tuurlijk heb ik wel een paar aanteke
ningen gemaakt, maar ik bouw mijn
speeches op aan de hand van actuele
krantenknipsels, waardoor de lezingen
gevariëerd en to the point zijn. Bij
voorkeur spreek ik over algemeen
politieke situaties, maar het ligt in de
lijn der dingen, dat het radio- en te-
levisiebestel steeds ter sprake ko
men."
Iedereen weet, dat het leitmotiv
van mevrouw Haya van Someren
„Er is ruimte in de ether; laten we
die gebruiken", steeds weer terug
keert in haar betogen en het frapper
frapper toujours zal volgens haar op
den duur niet zonder succes blijven.
„Er moet iets gebeuren en binnen
afzienbare tijd zal er ook iets gebeu
ren, daar is niet aan te ontkomen."
Op een bijzettafeltje ligt een stapel
kranten. Allemaal verschillende. Ha
ya van Someren werkt ze allemaal
door: de voorpagina's, de hoofdarti
kelen, de commentaren. Bovendien
is zij geabonneerd op een knipsel-
dienst, die haar voorziet van alle lan
delijke kritieken op haar streven. Een
vijftal weekbladen van uiteenlopende
richtingen bewaart zij voor de zon
dagochtend.
van renteloze voorschotten gere
geld?" „Ik heb de oplossing van het
tv-probleem gevonden, mag ik het
U komen vertellen?"
„Elke zondag worstel ik mij van
acht uur 's morgens tot precies half
twaalf door de tijdschriften en klok
slag half twaalf stop ik er mee, want
dan komen de kinderen uit Jan's eer
ste huwelijk. Henny en Geert, respec
tievelijk zestien en achttien jaar, heb
ben recht op ons en wanneer zij er
zijn is de politiek taboe. Geloof me,
ik kan dan ook erg boos worden,
wanneer er 's zondagsmiddags wordt
gebeld om inlichtingen of adviezen.
Privéleven is toch al met mondjes
maat toegemeten en de zondag is
voor ons."
Tussen de bedrijven door is de te
lefoon tweemaal overgegaan en met
welwillende stem maakt Haya van
Someren afspraken, terwijl zij haar
zakboekje raadpleegt. Wie haar alle
maal bellen en waarom men haar
wil spreken? „Soms zijn het mensen,
die zeggen alleen zo maar even met
mij te willen praten. Daar heb ik
geen tijd voor. Wanneer men mij
echter wil spreken over zaken van
politieke of persoonlijke aard, maak
ik een afspraak. Soms ook moet ik de
mensen verwijzen naar collega's zo
als daarstraks, maar als ik het even
af kan regel ik het zelf."
Haya's spreekuur op de Minerva-
laan is meestal druk bezet. Net als
bij de tandarts zitten de mensen te
wachten tot zij aan de beurt zijn. Wat
men haar vraagt? Om slechts enkele
voorbeelden te geven: „Hoe kom ik
aan een studiebeurs?" „Ik wil uitstel
van dienstplicht, hoe moet ik dat aan
pakken?" „Hoe is de terugbetaling
Duizend-en-één vragen en sugges
ties passeren Haya van Someren
en vaak ook beluistert zij zaken van
puur menselijke aard en is zij het
klankbord voor teleurgestelde of wan
hopige mensen. En de dagelijkse fan
mail niet te vergeten. Haya krijgt
tientallen brieven per dag en er gaat
altijd een antwoord de deur uit. Dat
is haar kracht en het spreekt vanzelf,
dat deze vrouw die verre vpn een
Kenau of haaibaai is, soms uren van
haar nachtrust, opoffecfc wanneer tü
piekert over de problemen van ande
ren die bij haar om raad kwamen
vragen.
Of Haya van Someren ook wel eens
nare reacties krijgt te verwekken?
„Eén keer; dat was toen een wille
keurige man mij aansprak en zei:
„Ben jij dat rotwijf van de V.V.D.?'
Haya moet er om lachen want
voor de rest ontmoet zij alleen maar
sympathie, ook al zijn niet alle men
sen het met haar instelling eens.
Ja, die „privacy". Dat is een ding
waarmee meer bekende mensen suk
kelen. Ook Haya van Someren wil
wel eens niet aangegaapt worden en
daarvoor zijn de vacanties gereser
veerd. Met haar man en twee kinde
ren trekt zij met de caravan er op
uit en verleden jaar kampeerden zij
in Dordogne aan een liefelijk rivier
tje. „Eerlijk gezegd hebben we uitge
keken naar een oud boerderijtje om
dat te kopen, maar alles was zo pe
perduur, dat we van dit plan zijn te
ruggekomen. Enkele keren per jaar
permitteren Jan en ik ons een lang
weekend in Luxemburg. Niemand
weet dan waar we zitten en de tele
foon rinkelt niet."
Hoeveel uur een Tweede Kamerlid
in doorsnee genomen werkt per week?
Haya van Someren schaterlacht wan
neer ik over een veertig-uren-werk
week spreek. „En de rest!...Ik rijd
per jaar 40.000 kilometer voor mijn
werk en een vrije zaterdag ken ik
sinds jaren niet. De avonduren zijn
meestal ook besteed aan mijn werk
en ik geloof, dat dit voor de meeste
collega's van de Tweede Kamer
geldt. Maar ik houd van mijn werk;
zou het niet kunnen missen, althans
voorlopig niet", zegt de achtendertig
jarige militante vrouw, die tijdens de
uurtjes in haar stalen ros hij voorkeur
naar Radio Veronica luistert („lichte
muziek ontspant en ik wil mij tijdens
het autorijden niet met ernstige zaken
bezig houden.")
Haya van Someren is vijf jaar lid
van de Tweede Kamer en of zij de
volgende „rit", zoals dit in regerings
kringen heet, ook zal meemaken, wil
zij niet zeggen. „Hangt at van veel
factoren", zegt zij diplomatiek.
WILKO A. G. M. BERGMANS.
(Advertentie,
Bekende Schriftelijke cursus Tel. 45432
Zondag 24 Januari: 3e zondag na de Ver
schijning des Heren; eigen mis; credo;
pref. v. d. H. Drieëenheid -groen-
Maandag: St. Paulus* Bekering; eigen mis;
wi?ebed *>etrus: pre'* v- d. Apostelen
Dinsdag: H. Polycarpus, bisschop en mar-
telaar; eigen mis; -rood-
Woensdag: H. Joannes Chrysostomus, bis
schop, belijder en kerkleraar; eigen
mis; -wit-
Donderdag: H. Petrus Nolascus, belijder;
mis Justus; 2e geb. H. Agnes -wit-
Vrijdag: H. Franciscus v. Sales, bisschop,
belijder en kerkleraar; mis In Medio -wit-
Zaterdag: H. Martina, maagd en martela
res; mis Loquebar -rood-
Zondag 31 januari: 4e zondag na de Ver
schijning des Heren; eigen mis; credo;
pref. v. d. H. Drieëenheid -groen-
