4 LiJST van nieuwe kardinalen verrassend
Maar het kardinalaat staat
"ij hen niet in hoog aanzien
uer nieuwe
|0(le hoeden
Afrika
!S
Gehele leven
aan de
oeidersjeugd
N
m
Koffieprijzen
verlaagd
AANKONDIGING
Waarom u
van ROXY geen
prijsverlaging
mag verwachten
V
a
Canadese hulp
Het Bamboe Gordijn vaneen
Eten is voor Westerlie
zonder
Kansen op vestiging
Mobil Oil gestegen
Beperking verontreiniging
voorwaarde van regering
Gemeenten rond
Vl
sSS
ï.&'ïï-., van mgr. Jos Cardijn
%tt°kdW is immers de stichter
l„Jost6rsbeFer van de internationale
Bij oversteken
verongelukt
Procedure rijk, provincie, gemeenten
Noordzeekanaal
gerustgesteld
e^en A. Huijboom
°ver mgr. Cardijn
H'S- d
K
WÊÈÊÈSm
Verscheidenheid
103 kardinalen
Turk overleden na
bedrijfsongeval
Laag
Pijpleiding
Nieuwe dagblad
DINSDAG 26 JANUARI 1965
an
ltl de
itity 26 jan. De lijst van
cv.
ervatore Romano werd
kardinalen, die gisteren
-s 0rtriCeerd'is hoogst interessant
v^ai Verschillende aspecten
Risten anders dan de voorgaande
Nus r^hder de pontificaten van
Btó XII en Paus Joannes
i' duidelijk is, dat denkbeel-
°P het Concilie naar vo-
N be^racht werden, in de nieu-
vitiden gen een afspiegeling
hft meest frapperend
tfnïNo» o koeden voor patriarch
th/Nti-h ^A'^h, patriarch Meouchi en
t|(, luist ?u'arouss. Men herinnert zich,
tot Oosten eze 'ei<lers van de geünieer
de ";rse Kerken en bezetters van
li, hszet v4'oasche tijd teruggaande bis-
tSe ,het kardinalaat een ty-
taus Pari? achten van het Wes-
SiiiflWiP
9r. JOSEF CARDIJN
PAUS PAULUS VI
Mgr. MAXIMOS IV SAIGH
Mgr. JOSEF BERAN
De door ons gebruikte tabakken bepalen de prijs van uw
Roxy sigaret. Er wordt steeds dezelfde top-kwaliteit over
zeese tabaksoorten geselecteerd en verwerkt. Als ver
trouwd, veelgerookt merk is Roxy dit aan zijn naam ver
plicht. Het is ook in uw belang dat in deze opvatting geen
wijziging komt. Prijsverlaging zou beslist tot kwaliteits
vermindering leiden.
Wij garanderen, dat onze kwaliteit onveranderlijk blijft.
Roxy makers of cigarettes from top-class U.S.A. tobaccos
de enige Amerikaanse sigaret
waar u „ja graag" tegen zegt.
f. 1.25
wassen met TRA1TAL
L'Oréal de Paris
ii
Op de perrons van de stations,
waar wij stopten, konden we van
rolwagentjes hete vleestaarten
en gebraden kippen kopen, zö
van een gloeiende plaat. De taar
ten kosten nauwelijks een dub'
beitje. Ik weerstond de verlei
ding echter. Zulks ook, omdat
het tijd werd voor het diner in
de restauratiewagen. Het stond
er vol reizigers, die iets uit de
hand aten. Er waren een dozijn
tafeltjes (voor vier personen)
die met een wit plastic tafel
kleedje waren bedekt. Aan de
muren hingen prenten met voor
stellingen van episoden uit de
revolutie. Op elk tafeltje stond
een pot met een chrysant. Er
omheen flessen wijn en sterke
drank. Dat laatste was slechte
namaak. De meeste eters dron
ken intussen bier. De kellners
met hun petten met een klep
volgens Amerikaans voorbeeld,
renden heen en weer.
I
1
Nauwere banden met Rome
Voor patriarchen van Oosten
^omeinse correspondent)
ph
v JDC XJJÖL Vttll
hJ Vaj, _?ar('haat en van de Latijnse
Vy'kschft un'v'ersele Kerk. In de liië-
oi, rangorde van deze universe
el l„._mee,ulen
was
ximoi
ens 1
iagd
lit Patri.'.11 !J bepleitte de voorrang van
ftjji mjmj uu« uvt puKiai-
'itd'eh !w UAS en daarom heeft o.a.
tijNë"; Maximos („de Leeuw van An-
zij dat het patriar-
tl^Og^Üdens het Concilie een her-
<l>oraeS«f-aa«d
<\L.»atri.' beP'
van de bestaande
on^archen
touoove" de kardinalen.
een ernstige vergissing be-
4o fe k 111611 kierin alleen een proto
to <*thoHU'6stie 7aK- De opvattingen in
KerrXe en in de geünieerde Oos-
r«en over de kerkelijke niërar-
Va* n*ei<*ing van benoeming
(Je jf^Sr. Jos Cardijn, stichter van
keu tot kardinaal heeft de de-
NNaai Van Den Helder, tevens oud-
aal
"6 Se Ka^allnoezenier van de Neder-
V0l>s vr en VKAJ A- Huijboom,
8elpv z°ek het volgende commen-
gehele wereld zal er in
sen grote blijdschap zijn over
?®ek bij Brussel. Hij stamt
werd geboren in 1882
diJwv bij Brussel. Hij stam
epchristelijk arbeidersgezin,
ondanks de sociale druk en
C a^uep-ket geloof leefde, dat ook
t PeiclP,?P het heil kon komen voor
Mid •tn 1906 werd hij tot pries-
V,
Sh6(. het P'1? eerste priesterjaren heeft
141 2ich rsjeugdvraagstuk. Hij
het k Praktisch bezig gehouden
ieijpkbeidersjeugdvraagstuk. Hij
hij'1, deze k patronalisme ten aanzien
li] het Jongeren van de hand. En
Nt-N^Ui},, leiden door het idee dat
"hh h j de bewustwording van hun
Ni eeh „l,ksopgave in staat waren
'Nkaah hDristelÖke oplossing te ge-
De Van o Wereld omvattende vraag-
Kt W- arbeidersjeugd.
StNet OVfpkal Cardijn heeft deze ge-
a iA "r* r de gehele wereld rondge-
•<N N r op Zyn huidige hoge leeftijd,
1 kij per vliegtuig naar
akNrM „_,en Zuid-Amerika, om bis-
did'ee esters en leken te inspi-
ImVk rsjp,,,11 moderne aanpak van het
i(NhNd }jkgdvraagstuk. Over de gehe
id ;lhgen 1 k(J zijn contacten en zijn
ihD-h a over de situatie van arbei-
tl? hu! ^ai'hn® kajottersbêweging, maar
A vhtinr, vanwege al zijn contacten
Art Nr sn^k ,Van groot belang kunnen
kilta6 nn, ?'e aanpak vanuit Rome
6h DMjkkelingslanden in Azië,
^Uld-Amerikn
chie in de gehele Kerk vertonen ver
schillen met die in de Latijnse Kerk.
Het is moeilijk aan te nemen, dat
Paus Paulus deze patriarchen zonder
hun voorkennis en aanvaarding de ro
de hoed thans thuis stuurt. Volgens
de historische lijnen zijn alle kardina
len ten nauwste met het Westerse pa
triarchaat verbonden. Dit vindt zijn
uitdrukking in de titelkerk, die elke
kardinaal in Rome heeft, behalve dan
de kardinaal-bisschoppen, die (thans
in uitstervende lijn naar het besluit
van paus Joannes) een aantal aan het
diocees Rome grenzende bisdommen
metterdaad besturen. De titelkerk
van een kardinaal in Rome duidt op
een thans geheel fictief pastoor
schap in de stad.
Het verlenen van de kardinaalswaar
digheid aan oosterse geünieerde patriar
chen, die in volle erkenning van het
Petrus-ambt en van de algemene lei
ding van de Kerk door de Paus, verder
zelfstandige bestuurders van hun Ker
ken zjjh, zal aan deze waardigheid
voor hen een ander karakter geven, een
waarin het kardinalaat een band met
Rome betekent en verder louter een
eretitel, die duidelijk ondergeschikt
aan de hoogheid van het patriarchaat,
Op deze wijze zou Rome in het hiërar
chisch bestuursapparaat van de Kerk de
bestaande tegenstellingen tussen de zelf
standige bestuurders van de kwantita
tief kleinere Kerken in het Oosten en
die van de, eveneens kwantitatief, veel
grotere en wereldwijde Latijnse Kerk
kunnen oplossen. Deze beschouwingen,
heet van de naald en zonder enige aan
duiding of voorlichting van Vaticaan
se zijde het te uit en te na gesigna
leerde gebrek zijn slechts specula
tief. Wat de reactie van de Orthodoxie
zal zijn moet worden afgewacht.
De lijst van de nieuwe kardinalen is
opvallend bont. Het is overbekend dat
Rome nieuwe contacten heeft kunnen
opnemen met communistisch geregeer
de landen. De verheffing van de aarts
bisschop van Praag, mgr. Beran, tot het
kardinalaat, die van mgr. Seper, aarts
bisschop van Zagreb (Joegoslavië) en
van groot-aartsbisschop mgr. Slipyi,
hoofd van de Oekraïnische Kerk, val
len hierbij bijzonder op. Het verhaal
in Rome wil, dat deze drie prelaten
degenen zijn die Paus Joannes tot kar
dinaal ,,in pectore" heeft benoemd,
maar dat hij door externe omstandig
heden gedwongen was deze verheffing
niet te kunnen verwerkelijken.
Wellicht en hopelijk duiden de thans
afgekomen benoemingen op een zekere
ontspanning, die alsnog in Joegoslavië
eerder in de lijn der verwachtingen ligt
dan in Tsjechoslovakije. Met de verhef
fing van mgr. Slipyi treedt een geboren
Oekraïnisch-Russische kardinaal toe tot
het Heilig College, iets wat in vele
eeuwen niet geschied is. Zijn kardinalaat
lijkt eerder een morele, hem en zijn
Kerk erende benoeming dan een die
vooralsnog praktische gevolgen heeft.
Typerend mag heten, dat onder de
nieuwe kardinalen niet minder dan vier
heren tot nu toe lid van het secretariaat
voor de Eenheid van de christenen zijn
(Jager, Duitsland; Martin, Frankrijk;
Heenan, Engeland en Shenan, Verenig
de Staten). Van dezen is de rode hoed
alleen vast verbonden aan mgr. Hee-
nans zetel, die van Westminster. Men
ziet in Rome hierin een vingerwijzing,
in welke richting de Heilige Vader te
zijner tijd de opvolging van kardinaal
Bea aan het secretariaat voor de een
heid van de christenen zal zoeken.
Verder zijn er tal van nova: een kar
dinaal in Ceylon, een tweede in Canada
VENLO, 26 jan. Bij het overste
ken van de rijksweg te Velden is gis
teravond de 33-jarige J. van Haren uit
Eindhoven door een auto aangereden
en gedood.
SOMEREN De tienjarige Carolina
van Bussel is gisteren toen ze met haar
fiets de Lieropsedijk overstak door een
auto aangereden. Het meisje overleed
ter plaatse.
AMSTERDAM In het O.L.V.-gast
huis is maandag de 73-jarige G. H.ten
Dam overleden aan de verwondingen
die hij enige uren tevoren had opge
lopen bij een verkeersongeval in de Lin-
naeusstraat. De bejaarde Amsterdam
mer werd met zijn fiets door 'n vracht
auto geschept, nadat hij onvoorzichtig
van richting had veranderd.
en vier nieuwe kardinalen in Afrika.
Mgr. McKann, evident van oorspronke
lijk Schotse familie, maar in Zuid-Afri-
ka geboren en getogen, is de man die
fel op het Concilie de apartheid heeft
aangevallen. Mgr. Duval, een geboren
Fransman, bisschop van Algiers, heeft
het moedig opgenomen tegen het optre
den van het Franse leger in Algerije en
werd door de OAS op de lijst van ,,te
elimineren personen" gezet. Mgr. Zoun-
grana, de jongste aanstaande kardinaal
met zijn 47 jaar, is de tweede neger
kardinaal en een landskind van Opper-
Volta. De vierde Afrikaanse kardinaal
is de patriarch van de geünieerde Kop
ten in Alexandrië, Stephanos I Sidarous.
Ook is er een nieuwe Spaanse kardi
naal, de bisschop van Malaga, die de
naam heeft een goed socioloog te zijn
en die, wat meer is, een van de weinige
vooraanstaande leiders van de Spaan
se kerk is die eigentijds-moderne opvat
tingen huldigen.
Paulus VT heeft het kardinaalscolle
ge thans uitgebreid tot 103 personen. Hij
ging hierbij door in de lijn van paus
Joannes en van het Concilie. De ten
dens om van alle landen en naties zo
veel mogelijk leidende kerkelijke figuren
aan te trekken komt in 's pausen be-
noemingspolitiek duidelijk uit. Men
meent in Rome, dat deze uitbreiding
tevens een voorbereiding is voor de sa
menstelling van de Apostolische Kroon
raad, die na het Concilie tot stand zal
komen. De benoemingen tonen tevens
het streven naar een evenwicht in de
Kerk naar huidige menselijke mogelijk
heden.
Verder mag onderstreept worden,
dat bij de voorgenomen kardinaals-
creaties geen spoor te ontdekken valt
van een partijdigheid naar de conser
vatieve stromingen. Naast het feit van
de normale kardinaalscreaties van de
titularissen der bisschopszetels, waar
aan de rode hoed verbonden is, valt de
verheffing op van een aantal vooruit
strevende prelaten. Sommige nieuwe
kardinalen zijn oude heren, maar het
algemene en normale beeld toont aan
dat thans de zestigers aan de beurt
zijn, de jaargangen van het eerste de
cennium onzer eeuw. Het geboorte
jaar 1905 valt op.
Tenslotte heeft Paus Paulus van het
kardinalaat ook duidelijk een eretitel
gemaakt, die hij schonk aan sommige
personen buiten de ambtelijke en curia-
le carrière. Ook dit is in zekere zin
een novum. Om hun verdiensten werden
mgr. Josef Cardijn (82 jaar), prof. Jour-
net (74) en de oratoriaan Giulio Bevi-
lacqua (84) tot het heilig purper ver
heven.
(Advertentie)
AMSTERDAM, 26 jan. Een daling
van de "koffieprijs op (1e wereldmarkt
maakt het mogelijk de consumenten
prijzen voor koffie te verlagen. Met
ingang van vandaag zullen de koffie
prijzen in het algemeen, al naar ge
lang van de soort, met vier tot zes
tien cent per pakje van 250 gram wor
den verlaagd. De prijzen van koffiepoe-
der worden analoog aangepast.
De theeprijzen blijven ongewijzigd.
Juist de goedkope merken gaan het
meest in prijs omlaag. Van de middel
soorten gaat twaalf cent af. Deze prijs
verlaging van gemiddeld twaalf cent
staat tegenover een verhoging sinds
eind 1963 met gemiddeld veertig cent.
ZAANDAM, 26 jan. De 33-jarige
Turkse arbeider Mecit Karabulut die
hier vorige week tijdens een bedrijfs
ongeval in de woningfabriek van Inde-
co-Coignet ernstig werd gewond is
maandag in een ziekenhuis aan zijn
verwondingen overleden.
Tpdens werkzaamheden kantelde een
betonnen segment van twee ton en trof
de Turk. Op last van de gerechtelijke
autoriteiten is sectie op het lichaam ver
richt. Het stoffelijk overschot zal per
vliegtuig naar Turkije worden overge
bracht om daar te worden begraven.
KOEALALOEMPOER, 26 jan. (Rtr)
Canada zal Maleisië vier transport
vliegtuigen en 250 motorfietsen voor de
Maleisische politie schenken alsmede
opleidingsfaciliteiten voor militai
ren. Deze hulp wordt geleverd na een
verzoek van de Maleisische regering.
De waarde van het geschenk bedraagt
vier miljoen dollar.
(Advertentie)
Toen ik onze plaatsen reserveerde,
werd mij gevraagd, of ik Chinees of
Europees voedsel wilde hebben. Ik
koos het eerste en bestelde een halve
fles rode wijn. Soen, mijn gids ver
taalde wat er op het etiket stond,
,,Wijn van de altijd witte berg". De
druiven, waaruit de drank geperst
was, groeiden in het Hoge noorden
van China. De wijn was me veel te
zoet, maar toch drinkbaar. Zoals ge
woonlijk werd er vóór de maaltijd
groene thee geserveerd. Daarna volg
de er gebraden kip met een grote
portie rijst. Er waren nergens vorken
en messen of lepels te bekennen.
Misschien omdat ik Chinees voedsel
had besteld. Ik had in Peking tame
lijk goed geleerd met eetstokjes om
te gaan en at dus op z'n Chinees.
Daarna kwam er een schaal met ko
kende koolsoep. Het smaakte alle
maal erg flauw en ik moest flink wat
zout, peper en soyasaus gebruiken,
om het smakelijk te maken. Maar
de rekening was eenvoudig belachelijk.
Nog geen twee gulden voor ons twee
ën!
Voor de bezoeker uit het Westen
lijken bijna alle prijzen in Rood-China
erg laag. Ik profiteerde van de voor
mij hoge wisselkoers. Daardoor was
alles veel goedkoper dan in Engeland.
Sigaretten kosten maar 75 cent de 20;
voor een buitengewoon goed diner in
een goed restaurant betaalt men min
der dan een tientje. Deze cijfers be
tekenen evenwel weinig voor de ge
middelde man in Rood-China, wiens
loon of salaris heel laag is. Een ge
middelde fabrieksarbeider verdient
zowat 90 gulden per maand. Het sa
laris voor bekwame technici en zelfs
bedrijfsleiders is veertig gulden per
week. Het is waar, een arbeider
krijgt in de fabriek te eten en zelfs
onderdak. Voorts is zijn huur heel
laag, ongeveer drie gulden per ka
mer per maand. Hij betaalt ook geen
premies voor pensioen en ziektever
zekering.
Het was in ons compartiment be
slist koud, toen we er terugkwamen.
De „wijn van de altijd witte berg" -
ik had de rest meegenomen - deed
goede diensten. Ook de thee hielp.
Ik hoopte, dat de verwarming spoe
dig zou branden. Het gebeurde niet.
Toen wikkelde ik mezelf in mijn over
jas en alle beschikbare dekens en
keek naar buiten, over de door een
volle maan beschenen rijstvelden. Ik
sprak met Soen over politiek. Zijn ge
liefkoosd onderwerp was het revisio
nisme in het communisme. Ik hoopte
wakker te kunnen blijven, tot we de
Gele Rivier zouden passeren, Chi
na's grootste stroom na de Yangtse.
Maar ofschoon ik niet kon slapen,
bleek ik later juist op dat moment
te zijn ingedut
(wordt vervolgd)
LORD KILBRACKEN
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 26 jan. Rijk, provin
cie en gemeenten zullen met kracht
zoeken naar een oplossing voor de be
zwaren ten aanzien van de volksge
zondheid bij de eventuele vestiging van
een olieraffinaderij en petrochemisch
bedrijf van Mobil Oil aan het Noord
zeekanaal. Volgens staatssecretaris drs,
Bartels (volksgezondheid) wettigen de
reeds verkregen technische gegevens
de verwachting, dat verontreiniging van
lucht en water binnen toelaatbare
grenzen kan worden gehouden. Spoe
dig zullen deskundigen zich hieromtrent
in het buitenland gaan oriënteren. Eerst
zal het Roergebied worden bezocht,
waar men met dit probleem reeds op
succesvolle wijze heeft geëxperimen
teerd. Minister Van Aartsen (Verkeer
en Waterstaat) liet weten dat hoewel
de regering van de grote betekenis van
de vestiging van Mobil Oil overtuigd is,
zij de vooral voor A'dam zeer gewens
te komst van dit bedrijf alleen kan toe
staan indien de maatschappij waarbor
gen kan bieden, dat inderdaad de ver
ontreiniging van lucht en water binnen
toelaatbare grenzen blijft.
Een en ander is gisteravond na af
loop van besprekingen op het depar
tement van Sociale Zaken en Volks
gezondheid meegedeeld. Het rijk, de
provincie en de betrokken gemeenten
hebben daar een procedure opgesteld
die moet leiden tot het treffen van
de nodige voorzieningen om de ver
ontreiniging binnen grenzen te hou
den. De procedure zal nader worden
uitgewerkt.
Het ligt in de bedoeling een weten
schappelijk onderzoek in te stellen en
daarbij de Raad voor de luchtveront
reiniging in te schakelen. Het onder
zoek zal van grote betekenis zijn met
het oog op een toekomstige wet op de
luchtverontreiniging, die een algemeen
karakter gaat dragen. Op het departe
ment van lociale Zaken wordt bekeken
wat ten opzichte van reeds bestaande
bedrijven (bv. Rijnmond) kan worden
gedaan.
Minister Van Aartsen deelde mee, dat
behalve de provincie Noord-Holland en
de gemeente Amsterdam, ook de veer
tien verontruste gemeenten in Kenne-
merland en de Zaanstreek met de
plannen volledig akkoord gaan. Hun
onrust over de aanpak van het pro
bleem is na de bijeenkomst verdwenen.
Mr. Kranenburg, commissaris van de
koningin, zei dat de vestiging van Mo
bil Oil volgens de overtuiging van het
provinciaal bestuur van de grootste be
tekenis voor de provincie is, omdat in
vesteringen op het gebied van de che
mische industrie de laatste tijd achter
blijven. „Er is bepaald stilstand in de
ze sector".
Drs. Den Uyl, wethouder van Am
sterdam wees op de betekenis van het
bedrijf voor de economische ontplooi
ing van het Noordzeekanaal. Het
roept een nieuw toekomstbeeld op als
een soort „tweede Rijnmond", aldus de
wethouder. Op een vraag of hij er zeker
van was dat de vestiging van de Mobil
Oil nu voor Amsterdam in kannen en
kruiken is, antwoordde hij ontwijkend:
,Ik ben zeer tevreden met wat van-
daag is bereikt, met name ook wegens
de toegezegde medewerking van riik
provincie en gemeenten".
Volgens de wethouder is de maat
schappij Mobil Oil zelf van oordeel,
dat zq de nodige waarborgen die thans
gee'st worden, zal kunnen geven. Het
bedrijf heeft, aldus de wethouder, een
record bereikt met het beperken van
vervuiling van lucht en water.
Binnenkort gaat ook de regering
met de Mobil Oil overleg plegen. Tot
dusverre is het contact nog beperkt
gebleven tot het bedrijf en de ge
meente Amsterdam.
Minister Van Aartsen gaf te ver
staan dat bij de voorbereidingen voor
de vestiging van het bedrijf nog ande
re ministers gemoeid zijn. De zaak zal
tot nader kabinetsberaad moeten lei
den. Zij is reeds herhaaldelijk in de
ministerraad ter sprake gekomen.
Bemoedigend klonk zijn mededeling
over de pijpleiding, die het bedrijf
krijgt, met de haven van Rotterdam.
Deze laatste kwestie is echter in het
beraad van maandag in Den Haag met
vertegenwoordigers van provincie en
gemeenten niet ter sprake gebracht.
