Wetenschap in Rusland
en Amerika staat
I voor een raadsel
Beg in een AQUARIUM
niet te uitgebreid
Hebt u dat
gelezen
Uitzonderlijk
Nieuwe gaven
Goedgelovig
Veronderstellingen
Betekenis
Overtuigd
DE CiERSïE BRCOP-RME
DE dERSTE BRcOP-PflGE.
2
sö
12 IWllU^ltl UN».'»
PLUS
ANDERHALF jaar geleden
verscheen er een opzienba
rend bericht in de wereld-
Pers dat afkomstig was uit Rus
land: Een meisje van 22 jaar
Rosa Kulesciova was in staat
°m geblinddoekt met haar vin
gers de krant te lezen
Natuurlijk werd er getwijfeld
aan de juistheid van dit bericht.
Rad men hier te maken met een
uitzonderlijk gebeuren, was er
sprake van misleiding of be
trof het hier een nieuwe vorr
van waarnemen, zoals nog niet
eerder aan het licht was getre
den
Allerlei tegenstrijdige verkla
ringen van deskundigen en ge
leerden deden de ronde, tot
Plotseling bleek, dat er nog drie
andere Russinnen en een Ame
rikaans meisje tot hetzelfde in
staat bleken. Nog meer verrast
^vas men echter, toen aan het
licht kwam, dat het helemaal
geen nieuwe ontdekking was
daar de Franse geleerde Jules
Romains reeds 45 jaar geleden
Van eenzelfde merkwaardig ge
beuren gewag had gemaakt.
Dit deed nogal stof opwaaien in
de wetenschappelijke wereld,
Waarop Romains zijn bewerin
gen nader wilde bewijzen. Hij
slaagde er echter niet in de ge
leerden van de Sorbonne te
overtuigen, waarna zijn ontdek
king in het gebruikelijke ver
geetboek kwam.
Rosa Kulesciova tijdens een proef, waarbij zij met
behulp van haar vingertoppen geblinddoekt muziek
schrift leest
Betekent dit, dat dit geheimzin
nige onderscheidingsvermogen
niet bij iedereen aanwezig is of
is het zo, dat het zich na enige
training na kortere of langere tijd
openbaart
De onderzoekingen in de Sov
jet Unie en in Amerika zijn tot nu
toe onvoldoende geweest om hier
jeen gefundeerd antwoord op te
geven. Maar de betekenis ervan is
zeer belangrijk. Indien immers
het onderscheidingsvermogen via
de huid geen uitzonderlijke gave
blijkt te zijn maar een zintuiglijk
vermogen, dat latent bij ieder
mens aanwezig is en» tot ontwik
keling zou kunnen komen na eni
ge oefening, zou dat een enorme
omwenteling in het leven van de
blinden kunnen betekenen.
I
NU OOK IN HIPS ...IN VLOEIBARE VWl!" CDKIN HlPS-lN V/.0EIRARÉ VORM!"
R tveet nu langzamerhand wel, wat de bedoe ling is. Probeer de zes kleine verschillen tussen beide
leningen te ontdekkenen controleer na aflo op, of u de juiste gevonden hebt. Oplossing op pag. 7.
4 h» 1962 was Rosa Kulesciova nog een
jypdgewoon meisje, dat zeer bescheiden
jï?tde in het Russische industriestadje
l*hni Tagil in het Oeral-gebergte. Daar
H een geval van blindheid in haar fami-
I® voorkwam, was zij er al op jeugdige
eertijd toe gekomen blinden in haar om-
s ^'ng te helpen. Zij had zelfs het Braille-
h W"t geleerd. Ook had zij bij dit werk
ttn fevoelszintuigen sterk ontwikkeld.
v U toeval ontdekte zij toen op een gege
ten "loment, dat zij met behulp van de
van haar vingers niet alleen het
•ailie-schrift kon lezen maar ook de ge-
°he letters in de krant als zij haar
Sen sloot. Zij bleek verder zelfs in staat
4 Vder hulp van haar ogen kleuren te on
thelden met haar vingers.
ty^atuurlijk was de gehele omgeving,
war Rosa Kulesciova woonde, vol be-
v/^dering over deze uitzonderlijke gaven
n het meisje, waarvan ook al spoedig
dokter Isaac Goldberg, een zenuwarts in
het stadje, op de hoogte werd gesteld.
Hij twijfelde aanvankelijk sterk maar
besloot het meisje toch aan een serie
proeven te onderwerpen en hij kwam zo
onder de indruk van de resultaten van
zijn proeven, dat hij besloot haar naar
het Pedagogisch Instituut van Nizhni Ta-
gil te brengen. Hier onderwierp profes
sor Novomeyski haar aan een onderzoen,
waarbij de bijzondere gaven van het
meisje opnieuw duidelijk bleken.
Rosa werd vervolgens uitgenodigd door
een aantal psychologen. Zij konden hun
ogen niet geloven toen zij de prestaties
van het meisje aanschouwden en hetzelf
de was ook het geval bij de
van de universiteit van Sverdlosk. Nie
mand was in staat een verklaring voor
de gaven van Rosa te geven.
soortgenoten van Rosa en Lena ontdekt
en wel Vera Petrova, die 11 jaar oud is,
en de jeugdige blinde Nadya Lobanova.
Ook deze meisjes werden aan tal van we
tenschappelijke proeven onderworpen en
de publicaties over de resultaten ervan
lokten weer hevige discussies uit in de
wetenschappelijke wereld evenals bij de
wonderbaarlijke prestaties van Rosa en
Lena. Heit opmerkelijke daarbij was ech
ter, dat de geleerden er meer en meer
van overtuigd raakten, dat de meisjes
zeer bijzondere en tot nu toe onbekende
gaven hebben maar de journalisten blij
kens hun berichten en artikelen in de
kranten zeer sceptisch, bleven de ge
leerden van een te grote goedgelovigheid
beschuldigen
Tenslotte ging Rosa Kulesciova naar
Moskou, waar zij in aanwezigheid van
de meest vooraanstaande geleerden en
specialisten van de Sowjet Unie de
strengste controleproeven kreeg te
doorstaan. Het opmerkelijke daarbij
was, dat men steeds weer nieuwe ga
ven bij het meisje ontdekte. Zo kon
zij niet alleen geblinddoekt de krant
lezen maar ook een nauwkeurige be
schrijving geven van de satirische il
lustraties in het blad „Krokodil", ver
der was zij in staat gekleurde voorwer
pen, die onder glas of cellofaan lagen,
te onderscheiden. In het begin moest
zij de voorwerpen met de vingers aan
raken maar daarna leerde zij hetzelfde
met haar ellebogen. De proeven wer
den in het volle licht uitgevoerd want
in duisternis bleken haar prestaties
aanmerkelijk minder te zijn.
Enige tijd geleden publiceerde het Ita
liaanse blad „Scienza e Vita" de mening
van twee journalisten, G. Basekjrova en
L. Teplov en van de proffessoren D. Fe-
dotov, directeur van een Instituut voor
Psychiatrische Studie, G. Demircioglian,
bioloog en Sudalov, pedagoog. Terwijl de
ze laatsten uitvoerig vertelden, wat zij
voor wonderbaarlijks gezien hadden en
waarom zij niet kunnen twijfelen aan de
werkelijkheid van het verschijnsel, houdt
L. Toplov en van d eprofessoren D. Fe-
ke is van bedrog.
„Het is voldoende", zo beweert hij,
„dat de blinddoek smal is en dat men de
ogen flink sluit wanneer men de doek
voorbindt. Wanneer men dan later de ge
zichtsspieren weer ontspant, laat de doek
bij de neus voldoende ruimte om er door
heen te kijken!'
Men zal echter moeten toegeven, dat
de argumentatie van Teplov zeer zwak
is want de geleerden in kwestie heb
ben zich bij hun proefnemingen niet te
vreden gesteld de ogen van hun proef
personen slechts met een „smalle doek"
te bedekken. Voor de doek werd aan
gebracht hadden zij het kijken reeds
onmogelijk gemaakt door de ogen van
de proefpersonen te verduisteren met
brillen, die van dikke zwarte stof wa
ren gemaakt. Zij hebben zelfs ook tus
sen de proefpersonen en de voorwer
pen, die zij moesten herkennen, scher
men geplaatst, die de voorwerpen bij
eventueel bedrog aan de blikken moes
ten onttrekken. En zou goedgelovigheid
ook de Amerikaanse geleerden besmet
hebben? In ieder geval hebben zij ook
iemand ontdekt, die als het ware met
haar huid kan lezen
de Amerikaanse geleerden ten aanzien
van de Russische ontdekkingen meer en
meer. Een bekend Amerikaans psycho
loog, dr. Grégory Razran, reisde zelfs
naar Moskou om aanwezig te zijn bij de
proeven, die professor Fedotov het feno
meen Rosa Kulesciova afnam. Na afloop
van de proeven verklaarde dr. Grégory
Razran, dat er geen bedrog in het spel
kan zijn geweest en dat men hier inder
daad te maken had met een zeer uitzon
derlijk verschijnsel op het gebied van de
menselijke waarneming.
Er moet hier dus sprake zijn van een
gezichtsvermogen via de huid, maar
hoe ls dit wetenschappelijk te verkla
ren? De opvatting van de Russische
geleerden was eerst, dat het verschijn
sel moest worden toegeschreven aan
lichtgolven en dat er zich onder de huid
tot nu toe ongekende zintuigen moeten
bevinden, die als een soort beeldont
vangers fungeren. Maar als het waar
ls, dat Lena onder een stapeltje van
drie dikke boeken nog een illustratie
kon „zien", gaat deze veronderstelling
niet meer op, omdat er geen licht meer
doordringt door drie boeken.
Natuurlijk verscheen Rosa Kulesciova
ook voor de Russische televisie en dit
optreden bezorgde haar een eerste riva
le: Lena Bliznova, een meisje van negen
jaar. De prestaties van dit meisje waren
nog verbazingwekkender. De moeder van
Lena, onder de indruk van hetgeen zij
van Rosa op het beeldscherm had gezien,
besloot na afloop van de uitzending ook
haar dochtertje eens te testen. Nadat zij
Lena geblindoekt had, overhandigde zij
haar een pakje zwarte en witte kaarten
en vroeg haar de kaarten naar kleur te
sorteren. Zij slaagde in deze opdracht
zonder ook maar een ogenblik te aarze
len
Na nog een paar andere proeven, die
even succesvol verliepen, bracht moeder
Bliznova Lena naar Kharkov om haar
wetenschappelijk te laten testen. Hier
werden de meisjes o.a. gekleurde letters
voorgelegd en ook nu herkende zij onmid-
delijk elke letter en elke kleur. Om zich
ervan te overtuigen, dat ook hier geen be
drog in het spel was, vroeg men haar de
kleuren van verschillende stroken papier,
die men achter haar rug hield. Zij bleek
toen zelfs in staat met grote nauwkeu
righeid niet alleen deze kleuren te ver
tellen maar ook de vorm van de letters,
die op het papier waren afgedrukt. Ook
beschreef zij een illustratie, die verhor-
gen lag onder drie dikke boeken!
Sindsdien hebben de Russen nog twee
De Amerikaanse geleerden gaan meer
van de veronderstelling uit, dat hier spra
ke is van een uiterste gevoeligheid voor
infra-rode stralen. Maar Rosa is er intus
sen al weer in geslaagd kleuren te onder
scheiden via filters, die infra-rode stralen
tegenhielden'Professor Novomeys-
ky ontwikkelde een zeer gecompliceerde
theorie van een mogelijk „elektrisch ge
kleurd veld" terwijl de bioloog G. Demir
cioglian veronderstelt, dat het menselijk
organisme een bron van röntgenstralen
bevat, die, wanneer zij naar buiten tre
den en iets ontmoeten, zich terugkaatsen
en de visuele centra stimuleren. Een wat
fantastische theorie, hetgeen de bioloog
trouwens zelf ook toegeeft.
Filmtheater als afgerond geheel
Toen Amerikaanse geleerden van het
„fenomeen Rosa" hoorden, standen zij
aanvankelijk zeer sceptisch tegenover
de prestaties van het meisje. Dr. Richard
P. Youtz, professor in de psychologie,
die verbonden is aan het Bernard College
te New York, liet dit duidelijk blijken
toen een vrouwelijke collega, Marion
Guilldam, hem vertelde, dat zij ook eens
een „geval Rosa" had meegemaakt toen
zij nog doceerde in Owensboro in 1939.
Een professor in Owensboro had zijn
studenten er op getraind voorwerpen op
het gevoel af te identificeren. Een van
hen, Patricia Ainsworth, slaagde hier zo
goed in, dat zij zelfs de kleur van de voor
werpen kon aangeven.
Dr. Youtz geloofde weinig van dit
merkwaardige verhaal doch was toch
zeer geïnteresseerd. Hij slaagde er ln
Patricia, die inmiddels mevr. Stanley
was geworden, op te sporen. Zij was on
middellijk bereid zich aan allerlei proe- I
ven van dr. Youtz te onderwerpen. Daar
bij bleek, dat zij niets van haar gaven
had verloren want zij doorstond glansrijk
alle proeven.
Toen vaststond, dat ook een van hun
landgenoten als het ware met de huid;
kon zien, verdween het wantrouwen van
De Russische showbusiness is met een grote attractie
voor de dag gekomen, die de naam „Cirtlorama" heeft
meegekregen. In een rond theater zorgen 11 projectoren
voor films in cirkelvorm. Vlakbij het Londense Picca
dilly Circus is al een rond gebouw verrezen dat met de
Russische vondst experimenteert. Stoelen zijn overbodig,
omdat het eenvoudiger is al lopend de film te aan-
ER STAAT me in Amsterdam
wat te gebeuren. Het altijd
verrassende bureau voor
lichting en representatie heeft
een opgave verstrekt van de be
langrijkste congressen en daar
kunnen we het mee doen.
Ik heb de stof even rustig
moeten verwerken en mij daar
na afgevraagd of ik de zetter
van Plus wel in alle staten van
wanhoop mag brengen. Dit
klinkt mysterieus, maar het is
tevens bedoeld als een waar
schuwing aan.u, lezer, die Am
sterdam ziet als de stad van de
We ster tor en, het kabbelende wa
ter in de rustieke grachten en
van de tulpen, die hoogstens in
de stadsparken bloeien. De stad
van Vondel en Rooie Sien, van
Rembrandt en Zwarte Riek gaat
zich voorbereiden op belangrijke
internationale congressen.
Zetter, daar gaat ie. Journées
Internationales de Sidérurgie.
Dat is te vertalen en anders zul
len de Koninklijke Nederlandse
Hoogovens en Staalfabrieken u
wel uit de droom helpen. Maar...
First World Congress on Bal
listocardiographic and Cardio
vascular Dynamics. Inlichtingen
bij de directeur van het Minerva-
paviljoen, want daar zal het con
gres plaatsvinden. Symposium in
Flavins and Flavoproteins. Geen
commentaar. Quatrième Congrès
International de Recherches
Théatrales. Daar zal de Mokum-
mer wel raad mee weten, dat
moet een congres van aanstelle
rige rechercheurs zijn. En dan
ineens: Internationale Vereini-
gung für Germanische Sprach-
wissenschaft. Even aan wennen,
maar bij informatie is gebleken
dat de zaak goed zit.
Naar het Hiltonhotel. Daar ko
men bij elkaar de leden van de
Ortho Conference on Phyto-
pharmacologie. Kleine moeilijk
heid. Wij herkennen de artsenij-
leer, maar blijven steken in de
phyto.
Nu mag u niet denken, dat ze
daar in Amsterdam met één
been op de grond staan, want de
lijst van de Voorlichtingsdienst
somt ook simpele zaken op. Van
9 april tot 24 mei worden in het
Stedelijk Museum werken van
„nul"-schilders tentoongesteld.
Men vreest, dat het museum te
klein zal zijn.
En wat heerlijk, die huishoud
beurs met proeven, smakken,
smikkelen; de herenmodebeurs,
een hondenfeest, de 50e R.AJ.
en de Vondelparkfeesten. Ja,
geachte provinciaal, dat Vondel
park bestaat honderd jaar en u
moet eens opletten hoe dikwijls
interviewers op de vraag: „wrur
hebt u het ja-woord gegeven?"
ten antwoord krijgen: „in het
Vondelpark." Men mag zich
zelfs afvragen hoe het eigenlijk
ging toen dat park nog niet be
stond.
Rotterdammers, wordt niet
moedeloos bij zoveel slecht
nieuws. Laat u niet opjutten
door het hoofdstedelijk congres
van de Association des Industries
du Jute. Wij weten wel, dat de
cafés het bij u moeilijk hebben,
maar ook dat de handel floreert,
de metro groeit en het nachtle
ven verborgen is. Troost u met
de gedachte, dat het 24e Inter
nationaal Psycho-analytisch con
gres in Amsterdam gehouden
wordt. Jullie zijn in de Rottestad
te keihard, te reëel, te zakelijk
en te nuchter om je bezig te
houden met het doorgronden van
geestestoestanden.
En de Amsterdamse tentoon
stelling „Binnen zonder klop
pen", vermeld op de lijst van de
Voorlichtingsdienst, is niets voae
jullie.
Dat binnen lopen zal wel gaan,
maar dat verrekte kloppen al
jaren en jaren
PHILIP LANGERAK
VIJF VROUWEN lezen
met hun huid
DE aquarium-sport beleeft haar hoog
tepunt altijd in het voorjaar. Dat
is immers liet meest geschikte sei
zoen voor het inrichten van nieuwe bak
ken. Onder invloed van licht en een koes
terend zonnetje slaan de waterplanten
snel aan en groeien dan het best. Door
plantegroei wordt het water van voldoen
de zuurstof voorzien, en dat is een eerste
levensvoorwaarde voor de vissen. Aqua
riumbewoners ook de nogal kwetsbare
tropische visjes zijn een verrassend
lang leven beschoren in een bak, waar
door harmonisch^ plantegroei en goede
samenstelling van het water een biolo
gisch evenwicht tot stand is gebracht.
Over dit begrip biologisch evenwicht
zal ik later uitvoerig zijn. Maar reeds
nu wil ik er met nadruk op wijzen, dat
het ontbreken van dit evenwicht een
blijvende bron van misère en ellende
voor de aquarium-liefhebber is. Het
schrikbeeld van massale sterfte onder de
[visjes, visziekten of sterke algvorming
kan een ieder bespaard blijven, indien
hij van het begin af aan bij de inrichting
van zijn bak de juiste verhoudingen in
het oog houdt. Dat wil zeggen:
1. Begin niet met een al te grote bak.
Voor beginners is een aquarium van 75x
50x50 ideaal.
2. Stop de bak niet direct vol met een
groot aantal visjes. En vooral geen dure
visjes. Vissen hebben met de mensen ge
meen, dat bepaalde soorten elkaar be
slist niet verdragen. Er dient dus zorg
vuldig geselecteerd te worden, welke fa
milies bijeen gebracht kunnen worden.
3. Vooral in de begintijd zal er nogal
wat sterfte voorkomen. Het verdient
daarom aanbeveling niet te beginnen
met allerlei dure vissoorten, hoe fraai
sommige exemplaren ook mogen zijn.
Deze nogal negatieve opsomming van
-wat-er-allemaal-niet - gedaan moet.
worden is beslist noodzakelijk. Elke
doorgewinterde aquferiumhouder weet
bij ervaring, dat de al te enthousiaste
beginneling zich juist de moeilijkheden
op de hals gehaald heeft door meteen
zijn bak „af" te willen hebben. Een
bak, die werkelijk „af" is, heeft jaren
nodig om dat hoogtepunt te bereiken.
En voor 't zo ver is, zal menige tegen
slag geïncasseerd moeten worden en
zal vele malen de desillusie van het-
helemaal-van-voren - af-aan-beginnen
moeten worden verwerkt.
Maar geloof me, als het einddoel be
reikt is, zal de overwinning zoet zijn. Een
goed ingericht aquarium, waarin biolo
gisch evenwicht heerst is een pronkstuk
voor het oog en een sieraad voor de
huiskamer. Het is tevens een inspireren-
e bron van vreugde en het levert elke
dag opnieuw buitengewoon interessant
studie-materiaal
Het ls dan ook geen wonder, dat on
danks de talrijke moeilijkheden waarvoor
men zich gesteld ziet bij de aanvang
de aquariumsport duidelijk aan de win
nende hand is. Het aantal aanhangers
neemt steeds meer toe, maar de liefde
van mens voor de natuur is hem dan ook
aangeboren!
Het voordeel van een aquarium is, dat
het bij elk interieur past. Modern of oud-
hollands een aquarium zal er niet mis
staan. Een tweede voordeel Is, dat de
kosten, welke gemaakt moeten worden,
burnen Ieders bereik liggen. De vrees,
dat aanschaffing te duur zal zijn, ls
ongegrond, zeker wanneer men hanQlg
genoeg ls, om de bak zelf te maken. Daar
over een volgende maaL
„Vrouw, hou op met dat gezeur. Ver
geet niet, dat je nog steeds binnen da
garantie-termijn van het huwelijks
bureau verkeert."
schouwen. Elke voorstelling duurt 20 minuten, en hei
theater in Londen geeft er maar liefst 20 per dagj
De eerst uitgekomen film is „Rusland in vogelvlucht",
voorafgegaan door een korte tekenfilm. Politiek komt er
helemaal niet in voor. De rolprenten zijn in kleuren uit
gevoerd en voorzien van stereofonisch geluid. In Rus
land zijn de shows doorslaande successen geworden.
