Taxichauffeurs in Den Haag
richten actie-comité op
Veertien medewerksters
aan euthanasie-program
van Hitier voor rechter
Britse toeslag
op invoer met
5 pet. omlaag
Lening B.N.G.
100 min. a 51
tegen 99| pet.
ft
CONCURRENT VOOR DE FELLOWSHIP
Boter verbruik
teruggelopen
nu kan het nog!
SOUS
Goedkoop vliegen
voor verkenners
Arabische landen
achter Egypte
Offerbloklichters
verstoppen zich in
Chinees eethuis
Prinses met jong
leeuwtje op arm
Onenigheid over
kardinaals
benoemingen
Jongeren geheel
zelfstandig naar
Canada
„St.-Joseph" met
nieuwe bouw -
c.a.o. akkoord
SCHÜLE werd in
1945 door Russen
veroordeeld
Het staat chic een
biechtstoel als bar
te hebben
GEESTESZIEKE PATIËNTEN GEDOOD
Bij overtekening ver
hoging tot 150 min.
solide
en
Weer verbod voor
„De Plaatsbekleder"
Kardinalen in geheim
consistorie
In Oosterse Kerk
Jubileum KVNWV
Koninklijk paar
bij vlootschouw
Telefoonloze uren
in Britse fabriek
Nederlanders aten in
1964 meer margarine
Oorlogsmisdadiger
Forumgesprek over
het parlement
HET NIEUWE DAGBLAD
DINSDAG 23 FEBRUARI 1965
PAGINA 6
Home: ,Jk weet wel zeker, dat ze tegen ons glimlacht
•- -
M - liSI
A
oude pan f. 5.- tot f. 20.-
met recht op 20% korting
sierlijk
De Amerikaanse Boeing-
fabrieken zijn begonnen
met de produktie van de
Boeing-737 een klein straalver-
keersvliegtuig met twee dubbel-
stroommotoren aan de vleugels.
De kruissnelheid is 880 tot 960
kilometer p. u. Het toestel biedt
plaats aan 82 passagiers. De Boe
ing-737 is een geduchte concur
rent van de Fokker F-28 (Fellow
ship). De Westduitse Lufthansa
heeft reeds bekendgemaakt dat
zij aan de Boeing-737 de voorkeur
geeft boven de F-28. In totaal
heeft de Lufthansa 21 Boeings
besteld. De eerste toestellen zul
len in de late herfst van 1967
worden opgeleverd.
In de dierentuin van
Willemstad
MÜNCHEN, 23 febr. (DPA, Reuter)
In München is gisteren het proces be
gonnen tegen veertien Westiluitse ver
pleegsters in de leeftijd van 47 tot 07
jaar, die ervan worden beschuldigd dat
zjj hebben deelgenomen aan de uitvoe
ring van het zogenaamde euthanasie
programma van de nazi's, waarbij
100.000 tot 200.000 ongeneeslijk mentaal
gestoorde patiënten werden gedood. De
verpleegsters maakten destijds deel uit
van de medische stal van een psychia
trische inrichting in Obrawalde in Pom-
meren, waar van 1942 tot 1945 tenmin
ste achtduizend patiënten werden ge
dood. De verpleegsters worden er on
der meer van beschuldigd dat zij dode
lijke stollen hebben bereid, dodelijke
injecties hebben toegediend en patiën
ten die een „spuitje" kregen hebben
vastgehouden.
Een van de beschuldigden, Marga-
rete Tumovski, die beschuldigd wordt
van medeplichtigheid aan moord in
tweehonderd gevallen, huilde toen zij
voor de rechters een verklaring
moest afleggen. Een andere verdach
te viel flauw. Drie van de beklaagden
worden beschuldigd van medeplich
tigheid aan moord in 150 tot 210 ge
vallen, vier andere in 20 tot 35 ge
vallen en de overigen in één tot vijf
gevallen. Aan het „doden uit mede
lijden" kwam pas een einde toen op
29 januari 1945 het Rode Kruis in
Obrawalde 'arriveerde.
In de aanklacht wordt gezegd dat
Hitier opdracht had gegeven ongenees
lijk geesteszieken, die in nazi-documen
ten werden omschreven als „levende
DEN HAAG, 22 febr. Nederlandse
verkenners zullen over enige maanden
voor geringe bedragen naar verschillen
de landen in Europa kunnen vliegen om
daar deel te nemen aan zomerkampen.
De vluchten maken deel uit van een uit
wisselingsprogramma dat de Katholieke
Verkenners in Nederland in samenwer
king met huil internationale organisatie
hebben opgezet.
In het reisschema zijn de volgende ste
den opgenomen: Dublin (ƒ135.), Lon
den (ƒ75.), Stockholm (ƒ145.), Basel
(ƒ90.), Bordeaux (ƒ115.) en Salzburg
105.). De reizen naar Dublin en Lon
den worden heen en terug par vliegtuig
gemaakt. De terugreis uit de andere ste
den gebeurt per autobus. Ook enkelereis
biljetten zijn verkrijgbaar. Door coör
dinatie van transportmogelijkheden
zullen straks Nederlandse verken
ners in enkele uren naar Zweden vliegen
en Zweedse padvinders even later met
hetzelfde vliegtuig op Schiphol landen.
Een andere vlucht die op het program
staat is een vliegreis naar Bordeaux,
waar men op de trein naar Lourdes
stapt. Na twee of drie weken zorgen tou
ringcars voor de terugreis, die in twee
of drie dagen al kamperend wordt ge
maakt. <~-
CAIRO, 23 febr. (DPA) Een com
missie van persoonlijke vertegenwoordi
gers van alle Arabische koningen en
staatshoofden heeft gisteren in Cairo
besloten Egypte in het conflict met
West-Duitsland over de wapenleveran
ties aan Israël te steunen. Iedere maat
regel van de bondsrepubliek tegen
Egypte zal als een agressieve daad te
gen alle Arabische landen worden op
gevat.
Westduitse wapenhulp aan Israël,
maar ook andere militaire, financiële
of economische steun vormt volgens
de commissie een bedreiging voor het
Palestijnse volk en alle Arabische lan
den, die ook de wereldvrede recht
streeks raakt.
wezens die het leven onwaardig zijn"
te liquideren. De veertien vrouwen be
vinden zich niet in hechtenis.
De nu 63-jarige voormalige verpleeg
ster Luise Erdmann probeerde haar
medewerking aan het doden van gees
teszieken te rechtvaardigen door te wij
zen op haar eed van trouw aan Adolf
Hitler. „Ik was aan die eed gebonden",
zo verklaarde zij. „Het doden van
geesteszieken w«s door de hoogste in
stanties gelast" Zij was er bovendien
bang voor geweest dat zij, als zij zou
weigeren f- bevelen op te volgen, in
een con:cr„' fiekamp terecht zou ko
men. Oo> zei zij dat vele zieken al da
genlang „in doodsstrijd" lagen. „Ik be
schouwde t"pn de actie als een wel
daad".
De man die vermoedelijk de grootste
verantwoordelijkheid droeg voor de
moorden, de directeur van de inrich
ting, ene Grabowski, zou in 1946 zelf
moord hebben gepleegd. De vrouwelijke
arts dr. Hildegard Wernicke en de ver
pleegster Helene Wieczorek zijn in 1946
in Oost-Berlijn ter dood veroordeeld en
terechtgesteld.
(Van onze Londense correspondent)
LONDEN, 23 febr. De Britse kan
selier van de schatkist maakte gisteren
in het Lagerhuis bekend dat de opcen
ten op Britse invoerrechten in april
zullen worden verlaagd van 15 tot 10
procent. Gisteren werden eveneens de
ramingen bekend gemaakt voor het ko
mend financiële jaar. De regeringsuit
gaven zullen stijgen met een bedrag
van 5.850 miljoen gulden, tot een to
taal van bijna 71,5 miljard gulden.
Er was reeds eerder aangekondigd dat
de inkomstenbelasting zou stjjgen met
2pet. Doch de gisteren aangekondigde
stijging van de staatsuitgaven betekent
dat in april opnieuw een verhoging van
de belastingen zal worden aangekon
digd.
DEN HAAG, 22 febr. De Bank voor
Nederlandsche Gemeenten deelt mee,
dat zij voornemens is over te gaan tot
(le uitgifte van een 5,25 pet. 25-jarige
obligatielening groot 100 min. tot de
koers van 99,75 pet. Bij overtekening
wordt het recht voorbehouden het be
drag der lening te verhogen tot maxi
maal 150 min. De datum van inschrij
ving is donderdag 4 maart, datum van
storting 1 april.
Aflossing der lening geschiedt in 20
gelijke jaarlijkse termijnen, aanvangen
de in 1971. Vervroegde, extra aflossing
is gedurende de eerste tien jaar van de
looptijd niet toegestaan. Daarna is zij in
de jaren 1975 tot en met 1979 alleen
mogelijk tot de koers van 10,5 pet.
en gedurende de verdere looptijd der
lening tot de koers van 101 pet.
Ook aan deze lening zal weder een
schuldregister worden verbonden. Op
neming van deze lening in de beurs
notering te Amsterdam en Rotterdam
zal worden aangevraagd. Het prospec
tus verschijnt woensdag a.s.
v
a;'. .T"
(Van onze Utrechtse redacteur)
UTRECHT, 2 febr. Do Utrechtse
politie is erin geslaagd in samenwer
king met haar Amsterdamso collega's
de twee mannen te arresteren die vori
ge week een vergeefse poging hebben
gedaan in te breken in de St. Augusti-
nuskerk aan de Oude Gracht. Het
blijkt dat zij de bedoeling hadden offer
blokken te lichten. Bij hun ontvluchting
hebben twee politie-agenten waarschu
wingsschoten gelost. Zij hebben zich
daarna schuilgehouden in do kast van
een nabijgelegen Chinees eethuisje,
waarvan de eigenaar de heer Ji Ping
Shen later 12.090 gulden miste.
De verdachten zijn een 24-jarige leer
ling-kok én een 23-jarige man zonder
beroep. De oudste heeft de politie nog
met een mes gedreigd. Hij is reeds vrij
dagavond in de Servetstraat alhier aan
gehouden, doch ontkent iets met de
zaak te maken te hebben. Hij had voor
2500 gulden aan sieraden en een bedrag
van 900 gulden bij zich. De andere is
zondag gearresteerd in een hotelletje in
Amsterdam. Evenals zijn kameraad had
hij zich in een nieuw pak gestoken, ter
wijl hij 1800 gulden bij zich- droeg. Bo
vendien had hij twee auto's gekocht
resp. voor 2800 en 300 gulden. De rest
van het geld hebben zij samen opge
maakt. De in Amsterdam aangehouden
man heeft alles bekend, beiden waren
al eerder veroordeeld.
Sovjet-Unie President Kekkonen
van Finland is in Moskou aangekomen,
voor een bezoek van vijf dagen. (Rtr.).
vfiilli w p m
Advertentie)
Zaterdag 27 februari !s de laatste
dag, waarop het Sola aanbod gel
dig is, namelijk voor Uw
ierug) Van welk materiaal de ver
sleten, beschadigde steelpannen,
melkkokers of gewone oude pan
nen ook zijn, U kunt ze inruilen
bij Uw Sola-Ieverancier voor de
mooiste en nieuwste Sola-Elite
modellen, groot of klein naar
keuze,
De blijvend-moole roestvrij-stalen
Sola-Elite pannen zijn zó onver
woestbaar sterk, dat Sola er le
venslange garantie op geeft- Met
Contactobodem (Zweeds patent),,
bruikbaar voor élke warmtebron:
gewoon gas, electra of aardgas.
Aanbranden is uitgesloten!
Ook voor keukenultzetten geldt:
S 5-4
TERAMO, 23 febr. De voorgeno
men opvoering van het omstreden to
neelstuk „De Plaatsbekleder" van Rolf
Hochhuth in het theater Antonio Gram-
sci" In Teramo op woensdag gaat niet
door. De christen-democratische burge
meester heeft geen toestemming gege
ven om het theater, dat eigendom van
de gemeente ls, voor dit doel te bebrui-
ken. Het gezelschap van Gian Maria
Volonte, dat al tevergeefs heeft gepoogd
het stuk In Rome op de planken te
brengen, zoekt nu een andere zaal. Te
ramo !s een provinciale hoofdplaats In
mldden-ItaliS met een kwart miljoen
Inwoners.
VATICAANSTAD, 22 febr. (KNP).
Vanochtend heeft de Paus in het geheim
consistorie de officiële aankondiging go-
daan dat hij 27 nieuwe kardinalen cre-
eert. Tot een dergelijk consistorie wor
den alleen de kardinalen toegelaten. In
totaal waren er 36 „oude" kardinalen
aanwezig, onder wie kardinaal Alfrink
van Utrecht. In tegenstelling tot talloze
andere geheime consistories, stond de
ze plechtigheid niet onder leiding van
mgr. Dante, maar vfln mgr. Capoferri,
prefect der pauselijke ceremonieën ad
interim. Mgr. Dante behoort nl. tot (le
nieuwe benoemde kardinalen. Na zijn
aankondiging richtte de Paus zich in
in het latijn tot de aanwezige kardinalen
WILLEMSTAD, 23 febr. De derde
dag van het bezoek van prinses Bea
trix aan Curagao was rijk aan fotoge
nieke tafereeltjes. Tientallen amateur-
fotografen hebben gistermiddag plaat
na plaat geschoten, toen zij tijdens een
wandeling door Cas Cora, de dierentuin
van het eiland, verrast bleef staan bij
een zandbak, waar twee jonge leeuwen
met elkaar aan het spelen waren. Eén
van (1e diertjes liet zich gewillig op de
arm nemen en van alle kanten fotogra
feren. „Hij is wel zwaar", zei de prin
ses tot een meisje dat naast haar stond.
In de ochtend liet de prinses zich bij
de dienst van openbare werken voor
lichten over de hangbrug die Curagao
gaat bouwen over de St. Annabaai, de
natuurlijke haveningang die Willemstad
in tweeën deelt. Deze brug zal lijken
op de onlangs geopende Brienenoord-
brug bij Rotterdam. Verder bezocht de
kroonprinses de „waterfabriek" van
Curagao, een installatie waar zeewater
drinkbaar wordt gemaakt, en het groot
ste bedrijf op het eiland: de raffinaderij
van Shell-Curagao.
VATICAANSTAD, 22 febr. (KNP)
Uit protest tegen de kardinaalsbenoe
ming vau Ue Melchitisclie patriarch
Maximos IV Saigh is diens patriarch-
vicaris voor Egypte mgr. Zoghby afge
treden. Mgr. Zoghby is ondergeschikt
aan patriarch Maximos, die hem belast
heeft met het bestuur der Melchitisclie
Kerk in Egypte.
In zjjn motivering verklaart mgr.
Zoghby, dat de aanvaarding van de
kardinaalsbenoeming een verlooche
ning is van het patriarchenschap en
zijn rechten in de Kerk. Mgr. Zoghby
met name heeft in het Concilie reeds
erop gewezen, dat de patriarchen als
patriarch het recht moeten hebben
aan de pauskeuze deel te nemen en
ook het passieve kiesrecht hebben.
AMSTERDAM, 23 febr. Koningin
Juliana en prins Bernhard hebben in
principe de uituodiging aanvaard op 22
mei de grote lootschouw van jachten
af te nemen, die op de Westeinderplas-
sen zal worden gehouden. Dit ter gele
genheid van het 75-jarige bestaan van
de „Koninklijke verbonden Nederland
sche watersportverenigingen" (KV
NWV).
Het koninklijk paar dat volgens de RVD
de aanvaarding van de uitnodiging in
overweging neemt zou aan boord van de
„Piet Hein" als admiraal van de jacht-
vloot het generaal saluut in ontvangst
nemen. Aan de vlootschouw zullen
maximaal tien schepen van elke natio
nale en internationale klasse deelne
men
Na de vlootschouw en het admiraal-
zeilen zal het bestuur van de jubilerende
KVNWV recipiëren in het nieuwe raad
huis van Aalsmeer, 's Avonds wordt er
een grote feestelijke bijeenkomst gehou
den in de grote veilinghal van Aals-
LEIGH, 23 febr. (UPI) Naar West
duits voorbeeld heeft een meubelfabriek
te Leigh in Engeland het personeel
van hoog tot laag verboden tussen
10.30 en 11.15 en tussen 14.15 en 15.00
op te bellen. Alleen als men een zeer
dringende reden heeft mag men bel
len en nu het systeem al enige tijd werkt
schijnt nog niemand die reden te hebben
gevonden, constateert de directie met
genoegen. De telefoonrekening is ge
daald en er worden meer bestellingen
geboekt. Het telefoonverbod was afge
kondigd wegens klachten van klanten
dat het zo lang duurde voor men een
van de vijf lijnen van de firma vrij
kreeg.
Vorige maand heeft een Westduitse
firma al het telefoonverkeer, ook bin
nenkomend, een uur per dag stopgezet
om het heit personeel mogelijk te ma
ken zich tenminste een uur per dag op
zijn werk te concentreren.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 23 febr. In het ge
bouw Amicitia aan het Westeinde zijn
vannacht om half (lrie eeu aantal Haag
se taxichauffeurs bijeen geweest om
hun instemming te betuigen met (le (loor
hun Rotterdamse collega's ondernomen
initiatieven tot verbetering van hun ar
beidsvoorwaarden. Wanneer men ech
ter de opkomst voor deze protestverga-
dering als graadmeter voor de solida
riteit met de initiatiefnemers zou willen
zien, dan is het met die eenstemmig
heid maar matig gesteld. Een groot
aantal uit Rotterdam overgekomen on
tevredenen moest de voorstelling red
den.
De talloze sprekers achtten zich door
het N.V.V. verraden en noemden de nog
tot 1 april 1966 geldende c.a.o. een
paskwil. De misbruiken waartoe deze
c.a.o. wel aanleiding moest geven, wer
den uitvoerig aan de kaak gesteld.
De algemene strekking van de ver
langens is dat de taxichauffeurs voor
hun weekloon niet langer meer afhan
kelijk willen zjjn van de goedgeefsheid
van het door hen vervoerde publiek. Af-
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG, 23 febr. Op 3 april
vertrekken veertig jongeren naar Cana
da om er een jaar of twee te gaan wer
ken in het kader van het zogenaamde
„Jongerenprogramma Canada 1965".
Zij gaan er kennis maken met de
„Canadian way of life", daartoe in
slaat gesteld door de Canadese regering
die haar ambassade in Nederland heeft
aanges|>oord jonge mensen met een be
hoorlijke vakopleiding (laarvoor te wer
ven. Tweehonderd gegadigden heb
ben zich inmiddels gemeld. De inschrij
ving staat nog open.
Het gaat bier niet om een plezier
reis. Het is de bedoeling dat deze
joruge mensen geheel zelfstandig voor
enige tijd zo volledig mogelijk in de
Canadese leef- en werkgemeenschap
zullen opgaan. Zij zullen bovendien
heen- en terugreis geheel zelf moeten
betalen al is de Canadese overheid wel
bereid deze kosten voor te schieten.
Ook wordt bemiddeling geboden bij het
zoeken naar een geschikte werkkring.
De financiële beloningen en sociale
voorzieningen zuilen precies de
zelfde zijn als die voor de Canadezen.
Zij zijn van dien aard dat èn de reiskos
ten èn de geadviseerde aanvullende ver
zekering, buiten de gewone kosten van
levensonderhoud, ervan kunnen worden
betaald.
(Van onze verslaggever)
UTRECHT, 23 febr. Naar het oor
deel van (le bondsraad van de Katholie
ke Bouwvakarbeidersbond „St. Jo
seph" is het akkoord dat de onderhan
delaars voor werkgevers en werkne
mers in de bouwnijverheid vorige week
hebben bereikt over een nieuwe collec
tieve arbeidsovereenkomst, een basis
om tot overeenstemming te komen.
Volgens dit akkoord zullen de bouw
vakarbeiders in de vijf groepen waarin
zij naar vakbekwaamheid zijn ingedeeld
een loonsverhoging krijgen van negen
tot dertien cent per uur. De bondsraad
heeft gisteren vergaderd en het beleid
van de bondsbestuurders inzake de
nieuwe CAO goedgekeurd. Dat het „ta
riefplafond" ook volgens de nieuwe
CAO niet zal mogen worden doorbro
ken, vormt het enige punt waarover de
raad ontevreden is. Volgens deze pla
fonnering mag per bouwwerk ten hoog
ste 35 procent prestatieloon worden uit
gekeerd. De vakbonden hebben er tij
dens de onderhandelingen al op aange
drongen, dat men met de tariefbeloning
hoger moet kunnen uitkomen, wanneer
de prestatie van de arbeiders dat recht
vaardigt. Maar de werkgevers voelen
daar niet voor. Men zal nu in de bond
„St. Joseph" bezien, of er toch niet
een of andere mouw aan te passen is.
Het is niet de bedoeling van de bond
het bereiken van een uiteindelijk ak
koord op dit punt te laten mislukken.
Meer „ziek"
De bondsraad ging ook akkoord met
het voorstel het toenemend ziektever
zuim tegen te gaan door strengere con
trole. Men wil van deze werknemerszij
de wel toegeven, dat ziek zijn de laatste
tijd klaarblijkelijk meer voor komt dan
vroeger.
schaffing van het fooienstelsel en een
vast weekloon werden steeds weer be
pleit.
De heer L. van Os, secretaris
penningmeester van het onafhanke
lijk verbond van bedrijfsorganisa
ties, zei geen vertrouwen meer
te kunnen stellen in de praat
colleges van de Rotterdamse gemeente
raad. Wanneer deze zich b(j zjjn eerst
volgende vergadering niet duidelijk over
de gerezen moeilijkheden uitspreekt, zul
len diezelfde nacht nog, tijdens een ge-
organiseerdg meeting, spijkers met kop
pen geslagen worden.
Tijdens de vergadering werden ad-
haesietelegrammen van de Groningse
en Eindhovense taxichauffeurs voorge
lezen.
Vroeg in de morgen werd besloten
met het aanstellen van een Haags ac
tie-comité. Dank zij het geringe aantal
beschikbare Hagenaars was hierover
spoedig overeenstemming bereikt.
DEN HAAG, 23 febr. Blijkens
voorlopige cijfers van het Produktschap
voor Margarine, Vetten en Oliën heeft
het verbruik van boter in Nederland
het afgelopen jaar een vermindering te
zien gegeven, terwijl dat van marga
rine weer toenam. Het boterverbruik
daalde van 67.862 ton in 1963 tot
57.816 ton., het verbruik van marga
rine nam toe van 237.238 tot 243.216
ton.
In het vierde kwartaal van 1964 werd
13.999 ton boter en 65.372 ton margari
ne verbruikt vergeleken met resp.
16.060 en 63.248 ton in de overeenkom
stige drie maanden van 1963.
Het boterverbruik per hoofd van de
bevolking is verminderd van 5,67 kg
in 1963 tot 4,77 kg in 1964 en van 5,34
kg in het vierde kwartaal van 1963 tot
4,59 kg in het laatste kwartaal van
vorig jaar.
Voor margarine heeft zich een stij
ging voorgedaan van 19,83 kg in 1963
tot 20,06 kg in 1964, maar vergelijkt
men het laatste kwartaal van de af
gelopen twee jaren dan blijkt een da
ling te zijn opgetreden. Het verbruik
per hoofd van de bevolking bedroeg in
de laatste drie maanden van 1963 21,05
kg en in de overeenkomstige periode
van het afgelopen jaar 20,66 kg.
BERLIJN, 23 februari (UPI)
Het Oostduitse persbureau ADN heeft
gisteren bekendgemaakt dat Erwin
Schiile, de leider van het Westduitse
centrum voor de opsporing van oorlogs
misdadigers, in 1949 (loor een Russische
militaire rechtbank schuldig is bevon
den aan oorlogsmisdaden en daarom werd
veroordeeld tot een verblijf van 5 jaar
In een werkkamp.
Erwin Schüle heeft het ADN-bericht
bevestigd maar er aan toegevoegd dat
de Russische veiligheidsfunktionarissen
hem enkele weken later als gewoon ge
vangene in een kamp hadden geplaatst
en hem daarna naar Duitsland hadden
teruggezonden.
„Op 31 december 1949 werd ik door
de rechtbank in Borovitsji veroordeeld
tot een verblijf van 5 jaar ln een werk
kamp", aldus Schüle. „Ik werd be
schuldigd van gruweldaden die de 215de
infanterie-divisie van het Duitse leger
had begaan. Het was een proces zon
der verdediging dat vijf minuten in be
slag nam", aldus Schüle, die verleden
week al heeft toegegeven dat hij lid is
geweest van de nazi-partij.
TILBURG, 23 febr. „Het Neder
landse parlement, haar plaats en func
tioneren in deze tijd" is het onderwerp
van een forumgesprek, dat donderdag
in het gebouw van de Kath. Hogeschool
wordt gehouden. Voorzitter van het fo
rum is prof. mr. H. J. M. Jeukens, le
den zjjn prof. mr. I. A. Diepenhorst,
grof. dr. W. Drees jr., prof. mr. P. J.
'ud, prof. mr. L. G. A. Schlichting
en mogelijk ook mr. F. J. F. M. van
Thiel, voorzitter van de Tweede Ka
mer.
Knnstroof bevredigt in Duitsland
de vraag naar antiek
(Van onze
correspondent in Bonn)
Het staat chic en het ls
snobistisch een barok-
engel in de hal van zijn
woning of flat te heb
ben staan of een biechtstoel
als bar te hebben ingericht.
De bekendste Westduitse .va
renhuizen hebben zelfs spe
ciale afdelingen ingericht
die het Franse „Lafayette'-
warenhuis overigens al lang
heeft! waar men antiek
kan kopen.
De vraag is groot. Het aan
bod is betrekkelijk gering. Er
moet dus een beetje wat
men In Duitsland zo treffend
noemt „nachgeholfcn" wor
den.
De kunsthandel hoort dat
niet graag, maar het is des
ondanks een feit, dat de be
vrediging van de vraag
slechts en dat nog maar
ten dele! kan worden be
reikt door illegale kunstgre
pen, d.w.z. door een enorme
toeneming ai het aantal
kunstdiefstallen. Naar de her
komst van aanreboden antiek
wordt ln vele gevallen al, niet
meer gevraagd.
Dit alles geldt niet voor de
werkelijk bonafide antiqui-
teithandel. Wel echter voor
de kunsthandel, die zich tus
sen licht en donker beweegt,
iets buiten de legaliteit zoals
de Westduitse minister van
buitenlandse zaken, dr. Her
mann Höcherl dat eens heeft
geformuleerd (in een andere
samenhang weliswaar).
Een medewerker van het
protestantse weekblad
„Christ und Welt" nam
de proef op de som: hij
ging in vier kunstzaken leu
ren met een beeldje van de
Heilige Sebastian uit de 15e
eeuw. Het was hem voor dit
doel uitgeleend door het
Württembergse Landesmu-
seum. De waarde bedroeg on
geveer 2.000 mark. In geen
der vier zaken werd hem
zijn „Ausweis" gevraagd, of
zelfs ook naar zijn naam en
van een bewijs van herkomst
van het aangeboden kunst
werk was helemaal geen
sprake. Het gesprek ging al
leen over de prijs. De aan
biedingen varieerden tussen
de 200 en 600 mark. Het prijs,
verschil met de werkelijke
waarde hield wel verband
met de omstandigheid dal
alle kunsthandelaren toch we)
vermoeden, dat zij als helers
optraden. De verklaring voor
het optreden der kunsthan
del ligt in de situatie op de
kunstmarkt: een geweldige
vraag met een betrekkelijk
gering aanbod. Men koopt
dus al het mogelijke en
vraagt niet meer, waar het
vandaan komt. Ook vele uit
eindelijke kopers niet. die de
Heilige Sebastian in hun
woonkamer zouden hebben
neergezet.
Vooral in Beieren hebben
de kerkjes en kapellen zeer
te lijden van de merendeels
gemotoriseerde kunstdieven
en -dievenbenden. Het Beier
se ministerie van justitie in
München heeft zelfs een
.Sonderkommission'" gevormd
om kunstdiefstallen op te hel
deren. Toen de „Kommission"
haar werk begonnen lagen
circa 500 onopgehelderde
kunstdiefstallen op haar te
wachten. Intussen is dit aan
tal tot boven de 600 geste
gen Rond een derde deel
der oorspronkelijke diefstal
len konden tot klaarheid wor
den gebracht. Op de lijst van
gestolen kunstvoorwerpen der
Westduitse federale recherche
staan meer dan 10.000 kunst
voorwerpen. En het verhaal
van de tot oar ingerichte
biechtstoel is niet verzon
nen. In een woning in Mün
chen staat zulk een bar-
biechtstoel, als bewijs van de
culturele stand van de des
betreffende bezitter.
Kunstroof en kunst-„han-
del" storen zich niet aan
grenzen. Zo heeft bijvoor,
beeld „Interpol" kunnen vast
stellen, dat heilige beelden
die Westduitse toeristen duur
in Salzburg hadden gekocht,
oorspronkelijk stamden van
diefstallen ln Beierse kerken.
Voorwerpen die uit kapellen
in Tirol zjjn gestolen, zijn in
de Münchense handel opge
doken. De Zwitserse antlqul-
teitenhandel wordt voorname
lijk van waar voorzien uit
West-Dultsland.
De „hausse" in kunst
voorwerpen zette in in
de tweede helft van de
vijftiger jaren en duurt
nog onverminderd voort. Het
was maar een kwestie van
tijd, tot de handige jongens
op het idee kwamen nieuwe
voorraad te halen uit de ker
ken kerkjes en kapellen be-
zuiden de Main-linie, die voor
de kerkganger altijd open
staan en waarvan de pastoors
meestal nauwelijks weten,
welke kunstvoorwerpen zij
eigenlijk bezitten. Pas de
laatste jaren gaat men er toe
over de kunstvoorwerpen in
kerken en kapellen systema
tisch te fotograferen. Meestal
bestaat namelijk van een ge
stolen Madonna-beeldje niet
eens een signalement. En het
is heel vaak voorgekomen,
dat pas na weken de een of
andere gelovige toevallig ont
dekt* dat dit of dat beeldje
■Sr Deer op zijn plaats
stond. De Münchense ver
pleegster Anna Edmeier be
wees, «lat zij met een lege
eierenmand 74 kerken en
kapellen kon betreden om
meer dan 100 beelden te ste
len. Ze kreeg er door haar
domheid niet meer dan
4.200 mark voor. Van Mün
chense „kunsthandelaren".
