Bonte storm raast
over het zuiden
Inspectie niet tevreden
over taalonderwijs
KLEUTERSCHOOLTJES
ALS „BEWAARPLAATSEN"
HALF ZWAAR - HEEL LEKKER
moe van
maagzuur?
DAGPUZZLE
IN ONDERWIJSVERSLAG:
Naast waardering klachten
over jonge onderwijzers
Bossche Knillis
door studenten
ontvoerd
Immoraliteit in
film betreurd
Pressie van ouders tot toelating
van driejarige kinderen
Prinses Beatrix
op St. Eustatius
en Saba
Rector in Madrid
sluit faculteit
neem natuur-grijze
Crisis kan carnavalspret niet drukken
Taalbeheersinc
Individualisme
'NPimrN
De intocht van Prins Carnaval
in Breda.
ruim 60 jaar
'n lekkere sigaar!
het nieuwe dagblad
MAANDAG 1 MAART 1965
PAGii>u-
Evenals overal elders in het carna
valeske zuiden werd ook zondag
middag in Breda een o-ptocht
gehouden.
Italiaanse Vastenbrief:
vk
dagm1dda^nde "'onthuïhngstderfitigheid aJf oud-inwoner van het peeënrijk
verrichtteer kwam een heel jong Dongen, door de regerende Car-
Kniüisje te voorschijn met daaronder naValsprins Andreo de Derde on-
het opschrift: „wegens kabinetscrisis
gevallen".
derscheiden met de ordetekenen
van de zilveren pee.
„Agge mar leut et'-
Wees goed voor uzelfen uw maag)
AGIO
(Van onze onderwjjsredacteur)
DEN HAAG, 1 maart De Neder
landse onderwijzer geniet in de school
een grote mate van vrijheid, die alleen
verantwoord is bij leerkrachten, die
(Van onze verslaggevers)
V^USTRJCHT, 1 maart. Naast
!l,u'ere eigenschappen bewezen de
de Ur8:se carnavalisten gisteren ook
?t*anSd van het improviseren te ver
te nMenige carnavalsoptocht bevat-
val,gelijk rake persiflages op het ge
le ®n kabinet Marijnen. De Winkbuul-
het „n Heerlen brachten de val van
beeiJkabinet volgens ons het best in
?®vv,
Zij lieten voor de fraaie prin-
trektSen van Gene 11 doodgravers op-
dripK,en' die het met de nationale
ten eur bedekte gesneuvelde kabinet
**ave droegen.
s'dent in .Maastricht was „ministerpre-
tocht ex't" Marijnen present in de op
een rr,Welke dit jaar uitmuntte door
VeruiTfssale vertegenwoordiging van
War de eenlingen en derhalve een
M:aa .bonte storm deed opsteken. De
dit k se wagenbouwers kostte het
-vlaa-Ve-er weinig moeite om specifiek
DnnJy tse toestanden te hekelen.
°vervi re onderwerpen waren er in
dej-^oed, o.a. de bouw van de Zui-
dkren huizenbouwende Maastrichte-
iti l" in België en de televisiestudio
naburige Eijsden.
bierïiv Pierre I van het Wylrese Pul-
°Ptochi Waar voor het eerst een heuse
tal nittnok, zag zich omringd door
hèt zingende fraters. Voor Wylré
gro-^Ptochtmotief vanwege de recente
ds, w huldiging van Frater Venanti-
ditLyIaarvoor diverse televisie- en ra-
roePen het kleine Geuldorp on-
tanjL opzochten. Pseudo televisie- en
fese porters waren royaal in de Wyl-
qv optocht aanwezig.
in carnaval vierend Limburg
tradiv de optochten ervoor dat de
'uonele weifelaars, die alvorens
1 maart (UPI) In hun
*ch ""Hef hebben de Italiaanse bis-
r^lj.zondag de toenemende immo-
'1(> j®te de film betreurd. In vele van
<le u 'nl'ge Italiaanse films, zo zeggen
(tel, 'S,s<'h°ppen, wordt geen rekening
flejrt len met de menselijke waardig-
U'et ®n de moraliteit van de natuur-
ben n van de christelijke leer. Zij roe-
a®bbe- die met de film te
maken
°P rekening te houden met de
Vj £tehjke waarden. Ook paus Paulus
l>ripfeett zondagmorgen gewezen op de
- paaa de Italiaanse bisschoppen
er, riep op tot een verstandige
nK van het carnaval
„Het schijnt dat een syste-
algn,,he campagne is begonnen van
Sezin,11 °P het christelijk huwelijk, het
Act nsleven en de morele opvoeding van
Priet zo heet het in de Vasten-
adri Bisschoppen uit andere landen
cilie 20 wordt gezegd, op het con-
lhaawrrie': ..diepe smart" gewag ge-
fii van "het schandaal dat Italiaan-
kejpiP® onder de bevolking veroorza-
De bisschoppen wijten deze toe
hek J13" de Passiviteit van het pu-
de amorele houding van een deel
v®h filmwereld, het in gebreke blij-
°PtrAan de oritioi en het onvoldoende
eden van de overheid.
zich te verkleden eerst nog een sti
mulans van node hebben, hun burger
lijke kledij verwisselden voor carna
valeske uitmonsteringen. Allerbontst
uitgedost sloeg Limburg zondagavond
aan het feestvieren. De bonte storm
stak na de optochten pas goed op en
bereikte zondag tegen middernacht een
windkracht, welke niet vóór dinsdag
avond tot bedaren zal komen. Hoe al
les bepalend carnaval-vieren in Lim
burg wel is, bewees de Regionale Om
roep Zuid zondagavond op treffende
wijze. Het dagelijks nieuwsbulletin be-
vattf namelijk slechts dit éne nieuws
bericht: „Luisteraars, vandaag vieren
wij carnaval".
DEN BOSCH. De Oeteldonkers
hebben zondagmorgen verbaasd opge
keken toen bleek dat hun trotse sym
bool Knillis, die zaterdagmiddag al
onder zijn omhulsel op de Bossche
Markt was geplaatst was verdwenen.
Een verbazing die in verontwaardiging
omsloeg toen men hoorde dat Nijmeeg-
sc studenten de daders waren, die aan
de Oeteldonkse club telefonisch mee-
deelden dat men er onder bepaalde f
voorwaarden Knillis kon komen terug- f
halen.
de toon voor een dergelijke ^stunt^ zó-
meegse studenten zullen dus voor hun
moeite met geen druppel bier worden pja Carnavalsoptocht in Don-
meer"carnavaleske humor" bleek te°be- gen werd de Voorzitter Van het
schikken dan de ontvoerders van Knil- N.K.V., de heer Jan Mertens, -
Het gemis van de originele Knillis
heeft de Oeteldonkers niet kunnen
weerhouden om op deze zondagavond
al daverend Carnaval te vieren. Tevo
ren hadden ze met verscheidene tien
duizenden hun prins een hartelijk wel
kom bereid nadat hij per extra trein
aan het station was gearriveerd. Een
welkom dat bevestigd werd door bur
gemeester mr. R. Lambooy die hem
met een geestige toespraak de sleutel
van de stad overhandigde. Tijdens het
Oeteldonkse matinee in de Casino
schouwburg werden door de prins ver
schillende onderscheidingen uitgereikt.
Een daarvan viel te beurt aan Max
Tailleur, niet alleen zoals de prins ver
zekerde als koning van de humor,
maar ook omdat hij met de opbrengst
van die humor zo velen gelukkig heeft
gemaakt met name de rheuma-patiën-
ten.
Andreo de Derde, prins van het car-
navalsrijk in het Brabantse plaatsje
Dongen, heeft de voorzitter van het
Nederlands Katholiek Vakverbond,
de heer P. J. 3. Mertens gistermid
dag benoemd tot ridder van zijn kort
stondig rijk.
De heer Mertens, oud-Dongenaar, op
zijn "beurt stond ook niet met lege han
den. Om bepaalde sociaal-economische
termen wat te populariseren, had hij
zijn toevlucht maar gezocht in een
nieuw carnavaleske orde van het NKV.
Hij benoemde prins Andreo tot groot
officier in de orde van de vermogens-
aanwasdeling met 11,11 proc. onderne-
mings-gewijze differentiatie en reikte
hem de daarbij behorende versierselen
uit.
(Van onze onderwijsredacteur)
DEN HAAG, 1 maart in het zo
pas verschenen onderwijsverslag signa
leert de hoofdinspectrice van het kleu
teronderwijs het toenemen van het aan
tal gesubsidieerde kleuterscholen.
Tevens wordt in het onderwijsverslag
gewezen op de sterker wordende druk
van de ouders om driejarige kinderen
op de kleuterschool toe te laten.
De vraag of een ongesubsidieerde
kleuterschool een kleuterschool is, is
niet louter van theoretische aard.
Noemt men een ongesubsidieerd insti
tuut een kleuterschool, dan kunnen aan
dit instituut bepaalde eisen worden ge
steld en moet men toegang verlenen
aan het rijksschooltoezicht. Juist in de
gevallen, waarin toezicht gewenst zou
zijn, komt men echter op het idee te
beweren: „Dit is helemaal geen kleu
terschool!". Dan duiken namen op als
crèche, kinderbewaarplaats, kleuterdag
verblijf etc., aldus de hoofdinspectrice.
De instituten in kwestie dienen voor
een deel om kinderen beneden de vier
jaar op te vangen, maar langzamer
hand schjjnt men ook oudere kleuters
te gaan aantrekken. De naam „kleuter
dagverblijf" schept allerlei misverstan
den. Vroeger werd hiermee bedoeld een
dagverblijf voor kleuters, die daar op
medische of sociale indicatie toegang
konden krijgen; thans dragen ook in
richtingen, die sterk lijken op ongesub
sidieerde kleuterscholen, deze naam.
De hoofdinspectrice acht de vrees niet
ongewettigd, dat de kleuter in sommige
van deze inrichtingen veel te kort
komt. Zjj kan zich niet aan de indruk
onttrekken, dat dergelijke bewaarplaat
sen voor kinderen van 2 tot 7 jaar wel
eens hun bestaansreden ontlenen aan het
feit, dat de kleuters opgevangen kunnen
worden in ruimten, die niet behoeven
te voldoen aan de eisen van de inspec
tie en van de wet.
Aangezien dergelijke instituten wille
keurig door eenieder kunnen worden
opgericht, is het moeilijk na te gaan
hoeveel er zijn. Het lijkt soms, dat het
aantal eerder toe- dan afneemt. Bij een
onderzoek in een van de inspecties wer-
Advertentie)
den 34 ongesubsidieerde kleuterscholen
geregistreerd. Van de hoofden van de
ze instituten bleken er vier in het be
zit te zijn van de akte-hoofdleidster;
zeven hoofden hadden de leidstersakte,
vier een getuigschrift voor kinderverzor
ging en negentien hoofden hadden geen
enkel getuigschrift. De leidsters bleken
vaak zeer jonge meisjes te zijn. Een
leidster van 1G jaar droeg de verant
woording voor een klas; er werd ook
een leidster van 15 jaar aangetroffen en
zelfs een van 14 jaar.
De hoofdinspectrice merkt op, dat
concurrentie tussen verschillende scho
len er toe leidt, dat men klasjes voor
driejarigen gaat inrichten om zodoende
verzekerd te zijn van de toevoer van
leerlingen naar de gesubsidieerde kleu
terschool. Soms ontstaan deze klasjes
alleen om tegemoet te komen aan het
verlangen van buitenshuis werkende
moeders, die hun kinderen onder dak
willen brengen. Onophoudelijk wordt er
pressie uitgeoefend om kinderen bene
den de minimumleeftijd van vier jaar
op de kleuterscholen toe te laten, zo
constateert het onderwijsverslag. Langs
allerlei wegen tracht men de toegang
voor jongere kinderen te forceren. Eni
ge malen werden op gesubsidieerde
scholen driejarige „verstekelingen" aan
getroffen: in een bepaald geval moest
aan een school subsidie worden gewei
gerd omdat er gedurende geruime tijd
driejarige kleuters waren toegelaten.
Een van de inspectrices, die nader
op dit probleem ingaat, wijst er op, dat
de wet niet zonder reden de toelatings-
leeftijd op vier jaar heeft gesteld. Het
kind van drie jaar hoort thuis in het
gezin, waar het naar hartelust kan spe
len. De pressie van de ouders brengt
de schoolbesturen er toe zogenaamde
speelklasjès in te richten. De leiding
hierbij is meestentijds onbevoegd en te
jong, zodat meer en meer de bijna ver
geten benaming „bewaarplaats" weer
tot leven komt. Dergelijke klasjes staan
weliswaar los van de school, maar het
is te betreuren, dat ze er zijn. Vaak
wordt met deze klasjes een schoolstrijd
gevoerd en heten ze een voorpost voor
de kleuterschool.
opmerking wordt
de driejarigen en
toe
hun
Aan deze
gevoegd; dat
huisvesting in de zeer nabije toekomst
een probleem gaan vormen, dat zeker
een stempel zal drukken op de bestaan
de kleuterscholen en de personeelsbe
zetting. De inspectrice, die hier de aan
dacht op vestigt, pleit er voor, dat de
zorg voor deze groep kinderen ook ge
steld zal worden onder de bemoeiingen
van het Rijksschooltoezicht.
door vakbekwaamheid, taakopvatting
en persoonlijkheid deze vrijheid kunnen
dragen. Zeer vele onderwijzers blijken
zich geheel aan hun werk te geven; dit
geldt ook voor de jongere leerkrachten.
Er wordt door de onderwijzers dikwijls
veel meer gedaan dan in redelijkheid
van hen verlangd kan worden. Aldus
schrijft de hoofdinspecteur van het la
ger onderwijs in de provincies Noord
Holland, Zuid-Holland, Zeeland en
Utrecht in het jaarverslag van het Ne
derlandse onderwijs, dat zo pas versche
nen is.
Genoemde hoofdinspecteur merkt
echter tevens op, dat het mee willen
doen in de jacht op persoonlijke mate
riële welvaart in een tijd, waarin ver
antwoordelijkheidsbesef en eenvou
dige plichtsbetrachting schijnen te de-
valleren, het onderwijzerskorps niet on
beroerd heeft gelaten.
„Mag men afgaan op de indruk van
ettelijke inspecteurs en hoofden, dan
schiet vooral van de jonge generatie
nogal eens iemand tekort: enthousias
me en bezieling ontbreken, evenals ij
ver en nauwgezetheid. Voorbereiding
van de lessen en correctie laten te wen
sen over; van belangstelling voor vak
literatuur is evenmin sprake als van
enige verdere studie. Men staat amper
boven de gewone stof van de lagere
school en de antwoorden op sommige
vragen van intelligente leerlingen ver
raden een grotere mate van fantasie
dan van gedegen kennis".
Ook de hoofdinspecteur voor de pro
vincies Gelderland, Limburg en Noord-
Brabant „ontkomt niet aan de indruk,
dat vooral de jongere generatie in zeke
re opzichten tekort schiet." In het sub
verslag van de inspecteur in de inspec
tie Zutfen wordt geklaagd over het ge
drag van de jonge leerkrachten bü sol
licitaties. „Voor de leerlingen van v.g.-
l.o.-scholen worden politesseboekjes
aangeschaft. Ook voor uloscholen lijken
deze boekjes niet overbodig, maar
stellig zijn ze zeer noodzakelijk voor de
kweekscholen."
Acht inspecteurs in de tweede hoofd
inspectie (Noord-Holland, Zuid-Hol
land, Zeeland en Utrecht) rapporteren
in het Onderwijsverslag over de monde
linge en schriftelijke taalbeheersing op
de lagere school. Zij constateren, dat
de leerlingen slechts in beperkte tot
zeer beperkte mate gelegenheid wordt
gegeven tot spreken. In de eerste en
tweede Was blijkt het met het spreken
gunstiger gesteld te zijn dan in de hoge
re leerjaren. In de hogere klassen komt
een geleid gesprek over onderwerpen
van verschillende aard slechts zelden
voor. De vragen, die de leerkrachten
stellen, zijn volgens het rapport vaTi de
ze inspecteurs te vaak een soort invul
oefening of een vraag-en-antwoord-
spelletje. Men heeft echter wel de in-
ORANJESTAD, 1 maart Zaterdag
was de laatste dag van het officiële be
zoek van prinses Beatrix aan de Ne
derlandse Antillen. Met een tweemo-
torig vliegtuigje arriveerde de prinses
op St. Eustatius. Daar maakte zij een
rondrit, waarbij ondermeer het histori
sche fort Oranje werd bezichtigd. Ver
volgens gaf de prinses door het weg
klappen van het naambord aan het
plaatselijk ziekenhuis haar naam: Prin
ses Beatrix-ziekenhuis. Na een roei-
bootdemonstratie te hebben bijgewoond
begaf de prinses zich aan boord van
het fregat „Van Amstel" voor de reis
naar Saba.
Op dit eiland werd een rondrit gehou
den, waarbij de prinses o.a. in het
plaatsje „The Bottom" in het admini
strateurshuis de lunch gebruikte. Hier
na vervolgde de prinses haar tocht lo
pende naar het gastenhuis, waar school
kinderen haar toezongen en dansten. Na
mens de bevolking kreeg zij hier een
handgeborduurd tafelkleed geoffreerd.
MADRID, 1 maart (RTR) Het
rectoraaat van de universiteit van Ma
drid heeft zondag de medische afde
ling van de universiteit gesloten we-
eznannnmnj" apmaou fit/ jvm suaB
bijeenkomsten" van de laatste twee
dagen.
druk, dat inzichtvragen geleidelijk aan
een ruimere plaats kriigen. Kritiek
wordt geuit op het tekort aan corrige
rende aandacht voor de gebrekkige
zinsbouw van vele leerlingen. Een dui
delijke integratie van het declameren
in het moedertaalonderwijs is, naar
de mening van de commissie van in
specteurs, in feite niet aanwezig. Crea
tief spel komt wel eens voor, maar men
kan niet zeggen, dat het een plaats in
de school heeft veroverd. Gemiddeld
wordt er op de scholen met een vrij
magere frequentie gelegenheid gegeven
een opstel te maken. De inspecteurs
zeggen, dat het stellen nog bepaald niet
de plaats inneemt, die het zou moeten
hebben. Het algemene beeld van de ac
tieve taalbeheersing is nog weinig be
moedigend, maar er valt. vergeleken
met een aantal jaren geleden, wel een
vooruitgang te constateren.
Ook de inspecteurs van het v.h.m.o.
hebben in het bijzonder aandacht ge
schonken aan het onderwijs in het Ne
derlands. Zij kwamen tot de bevinding,
dat de verschillen in doelstelling en me
thode bii dit onderwijs zo groot zijn, dat
zelfs bij benadering niet vastgesteld
kan worden welke leiding op de v.h.-
m.o.-scbolen in het algemeen gegeven
wordt aan het schriftelijk en mondeling
gebruik van de moedertaal.
Het is mogelijk, dat een leerling op
de ene school van de tweede naar de
derde Was overgaat zonder ooit een op
stel of stelwerk van andere aard ge
maakt te hebben, terwijl de leerling
van een andere school 25 maal een op
stel, brief of verslag heeft geschreven.
Een even scherpe tegenstelling be
staat bij de spreekoefeningen. De ene
leraar ziet het opzettelijk leiding geven
aan het spreken als een belangrijk on
derdeel van de lessen voor de eerste
twee klassen, terwijl de ander het nut
daarvan niet inziet. De inspectie staat
allerminst een ideaal van onpersoon-
lijke gelijkvormigheid voor ogen, maar
,,de huidige praktijk getuigt meerma
len van een individualisme, dat niet ge
ramd wordt door kennis van zaken."
Het Onderwijsverslag, waaraan deze
gegevens ontleend zijn, heeft betrek
king op het jaar 1961. De Onderwijsver
slagen verschijnen reeds vele jaren met
grote vertraging. De achterstand
is thans enige maanden ingelopen: het
verslag over 1959 verscheen in septem
ber 1963, het verslag over 1960 in sep
tember van het vorig jaar en nu is het
verslag over 1961 uitgekomen.
(Advertentie)
Stop met slikken van middelen die
geen blijvende verlichting geven. Vraag
de apotheker of drogistNORAC. Niets
anders. NORAC brengt het maagzuur
in gezond evenwicht.
ld®
LETTERGREEPRAADSEJL,
Horizontaal
den invullen.
1. muze; 2. zangspel: 3.
grafie; 4. op elke plaats;
zonderd; 6. eten.
en verticaal dezelfde woor-
draadloze tele-
5. geen uitge-
OPLOSSING VAN 26 FEBRUARI
1. pels - 2. eton - 3. loge - 4. snel - 5.
tank - 6. Arie - 7. nier - 8. kers - 9. vlag
10. lava - 11. aval - 12. galm - 13. welp
egel - 15. leva - 16. plas.
(Advertentie)
