Televisies
Radio
„Laatste dagen der mensheid"
Voorsprong
met reclamespots
Grote Jan demonstreert
in windkracht acht
BOULEVARD
Pierement
KRONIEK
i
I
ZATERDAG
ZONDAG
MAANDAG
ZONDAG
K.R.O. BRENGT FEESTPROGRAMMA
Zaterdag
Maandag
Wij waren
op vakantie
Opzienbarend iverk van Karl Krans
„Sterven in Madrid"
„Kabaal in Chioggia"
NIEUWE DAG
ZATERDAG 27 AUGUSTUS 1966
Nederland I
Nederland II
België Nederlands
België Frans
Duitse televisie
Tweede programma
Nederland I
Nederland II
België Nederlands
België Frans
Diiitse televisie
Tweede programma
Nederland I
Nederland II
België Nederlands
België Frans
Duitse televisie
Duitse televisie
Hilversum I 402 m.
Hilversum II 298 m.
Brussel 324 m.
Hilversum I 402 m.
Hilversum II 298 m.
Hilversum III 240 m.
Brussel 324 m.
Tweede programma
Hilversum I 402 m.
Hilversum II 298 m.
Hilversum III 240 m.
Brussel 324 m.
TV-directeur fRITS PENGEL
amusement en educatie
Man sliep zijn roes uit tussen rails,
en sinds hij daar gesoesd heeft
geloof ik dat hij grotendeels
het spoorwegnet verroesd heeft
CHRONOS
Vrijdags vlees in Italië
irUlrr
18.05 Huisje, boompje, beestje. IS.00 Nws
in het kort. 19.01 Klaas Vaak. 19.05 De
avonturen van Ivanhoe. 19.30 De Phil Sil
vers Show. 20.00 Journ. 20.20 Zomercar-
rousel. 21.05 Brandpunt. 21.40 Het grote
avontuur. 22.30 Epiloog. 22.40 Journ.
17.30 Eur. zwemkamp. te Utrecht. 20.00
Nws. in het kort. 20.01 Mr. Magoo. 2(1.05 De
avonturen van Robin Hood. 20.30 Muziek-
progr. 21.25 Love story. 22.15 Journaal.
17.30 Eur. zwemkamp. Utrecht. 19.30 Tie
nerklanken. 20.00 Nws. 20.20 De abonnee
van lijn U. 20.35 Slechte tijd voor ser
geanten. 21.0(k I.ize Marke show. 21.40 De
onkreukbaren. 22.30 Jazzpr. 23.00 Journ.
15.00 Eur. zwemkamp. Utrecht. 16.00
Wereldkamp. wielrennen. 17.30 Eur. zwem
kamp. Utrecht. 19.25 V. d. kleuters. 19.30
Feuilleton. 20.00 Journ. 20.30 Mathias San-
dorf. 22.10 Euromatch. 23.00 Journ.
Nws. en thema van de dag. 20.00 Protes
tants nws. 20.15 Wetenschappelijke ru
briek. Aansluitend: Nws. 21.00 Russische
speelfilm. 22.30 Nws. en thema van de
dag. 22.55 Wereldkampioenschappen wiel
rennen.
17.15 Economie voor ledereen. 17.45
Sportjourn NDR. 18.30 Week.iourn. 18.30
Journ. 19.10 Medische rubr. 19.38 Progr.-
overz. 19.40 Autorljvoorschr. 20.Ou Journ.
20.15 Die drei EïsbSren. 22.05 Trekking
van de Duitse lotto. 22.10 Journ. eu woord
v. d. zondag. 22.25 Der goldene Salaman
der. 23.55 Nws.
18.00 Ber. en meningen o. d. Duitse
bondsstaten. 18.30 Skaat en muziek in het
weckend. 18.55 Natuurfilm. 19.27 Weerbe
richt. 19.30 Nws. 20.00 Filmreportage.
Aansl. nws. 20.45 Der Witzbold. 21.35
Commentaar. 21.45 Sportreportages. 23.00
Nws. en weerber. 23.05 Junger Mann aus
gutem Hause.
10 30 Alle ogen rusten op U. 14.30 We
reldkamp. wielrennen o.d. Niirburgring.
15.30 Idem. 19.00 Bijbelvert. v. kinderen.
19.06 Yogi Bear. 19.30 Int. agrarisch nws.
20.00 Journ. 20.05 Sport in beeld. 20.30 Wil
helm Teil. 21.50 Die Amerikaan in Ne
derland. 22.15 Dagsluiting. 22.25 Journ.
16.00 Eur. roeikamp. v. dames o.d. Bos
baan. 19.30 De bosbrigadiers. 19.55 Muz.
intermezzo. 20.00 Journ. 20.05 De Zweedse
gouvernante. 20.30 De laatste dagen der
mensheid. 22.00 Sport in beeld. 22.15 Journ.
9.15 Rep. werelrikamp. wielrennen o. d.
Niirburgring. 11.00 H. Mis. 14.30 rep We
reldkamp. wielrennen o.d. Niirburgring.
15.00 Internat, landb.kronlek. 17.00 De
Flintstones. 17.25 Nat. jeugdork. v. Israël.
18.45 Kleuterprogramma. 19.05 Flipper.
19.30 Filmrep. 20.00 Nws. 20.15 Sport-
act. 20.40 De abonnee van lijn U. 20.55 Een
dag in New York. 22.30 Poëzie-progr. 22.50
Nws.
9.15 Wereldkamp. wielrennen O. d. Niir
burgring. 10.30 Kerkdienst v. doven in
Glasgow. 14.30 Wereldkamp. wielrennen
o. d .Nürburgring. 15.00 Jeugdpr. 15.10 Ac
tuele interviews. 15.40 Wereldkamp. wiel
rennen 19.00 Gevar. progr. v. d. Jeugd,
tagiftl Dierenverhalen. 20.00 Journ. 20.30
TWijlle Houston. 21.20 Gevar. progr. 22.05
Journ.
9.15 Wereldkamp. wielrennen o. d weg.
11.00 Progr. overz. 11.30 Doe. progr. 12.00
Der Internationale Frühschoppen. 12.45
Weekjournaal. 13.15 Reg. weekjourn. 14.00
V. d. kinderen. 14.30 Wereldkamp. wlelr.
15.00 Bezoek aan een oase i. d. Sahara.
15.30 Wereldkamp. wielr. 17.00 De nieuwe
Parijse mode. 17.30 Reportage. 18.15
Sport. 19.00 Wereldspiegel. 19.30 Sport.
20.00 Journ. 20.15 Amer. speelfilm. 21.55
Nws. 22.00 Gesprek.
12.40 Progr.overz. 13.00 Amus.progr. v.
Spanjaarden. 13.45 Reportage. 14.30 Die
Drehscheibe. 14.55 Nws. 15.00 Reisbeleve
nissen 15.20 Film. 15.45 Film. 16.00 Rep.
16.25 TV-spel. 17.45 Nws. en sport. 18.00
Kunstbeschouwing. 18.30 Discussie. 19.00
Sport. 19.27 Weerber. 19.30 Nws. 19.40 Ber
en meningen over Midden-Duitsland. 20.00
Aïda. 22.25 Nws. 22.30 Gefilmd portret.
19.00 Nws. in het kort. 19.01 Klaas
Vaak, 19.05 Kenmerk: 19.35 Flipper, 20.00
Journaal. 20.20 Toendra. 20.30 De verlo
ren horizon. 22.15 Socutera. 22.20 Journ.
19.OU Wereldkampioenschappen wielren
nen te Frankfurt. 20.00 Nws. In het kort.
20.01 Elisir d'amore. 21.10 Bedreigd Para
dijs. 21.45 De Droomdoos. 22.10 Journ.
19.00 Wereldkampioenschappen wielren
nen. 20.00 Nws. 20.20 De abonnee van lijn
U. 20.35 TV-spel. 22.05 Rik Wouters. 22.30
Nws.
15.25 Europese athletlekkampioenschap-
pen, Boedapest.
18.55 Berichten, aansluitend: program
ma voor de jeugd. 19.10 Internationaal
jeugdjournaal. 19.25 Kleuterprogramma.
19.30 Sportuitslagen. 20.00 Journaal. 20.30
14 - 18 documentaire. 21.00 Ce semtimen-
tal Mr. Varela. 21.50 Plaisirs des arts.
22.50 Journaal.
10.00 Nws. 10.05 Journaal. 10.20 Kinde
ren van beroemde sportouders. 11.00
Filmreportage. 11.45 Knutselrubriek. 12.00
Actuele kroniek. 16.25 Nws. 16.30 Interna
tionale paarderennen. 17.00 Voor de kin
deren. 18.00 Nws.
17.30 Radioweekjourn. 19.00 Nws. en
comm. o. h. nws. 18.20 Voor de teenagers.
18.55 Europese zwemkamp, te Utrecht.
19.20 Boekenwijsheid. 19.40 Jazzmuz. 20.00
Nws. 20.05 De storm, hoorsp. 22.00 Lichte
gramm.muz. 22.30 Nws. 22.40 Eventuele
SOS-ber. 22.45 Act. 22.55 Die schriksrage
versierde dieren. 23.20 Lichte gramm.
muz. 23.55 Nws.
18.20 Sport. 18.40 Jazzrubriek. 19.00 Nws.
19.10 Act. 19.30 Koffie met Kees. 20.25
Relsoogst. 20.45 Londens symfonie ork.
21.45 Er was eens. 22.25 Boekbespreking.
22.30 Nws. 22.40 De mens en zijn arbeid.
22.55 Zang en piano. 23.30 Utrechts symf.
ork. 23.55 Nws.
18.00 Nws. 18.03 V. d. soldaten. 18.28
Paardensportber. 18.30 Nwe. grammpl.
19.00 Nws. 19.40 Operettemuz. 21.00 Mo
zaïek. 22.00 Nws. en ber. 22.10 Dansmuz.
23.00 Lichte muz. 23.30 De Nachtv'inriers
23.55 Nws.
8.00 Nws., sport., postd. en gramm.muz.
8.18 V. h. platteland. 8.30 Weer of geen
weer. 9.00 Sport en postd.ber. 9.40 De
Wereldkamp. wielr. o. d. weg v. profs.
9.45 Geestelijk leven. 10.00 Verzoekprogr.
11.00 Voordr. 11.15 Zondagclub. 12.00 Ork.
parade en postd.ber. 13.00 Nws. 13.07 De
toestand in de wereld. 13.20 Wereldkamp.
wielr. op de weg. 13.25 Carrousel. 14.14
wereldkamp. wielr. o. d. weg 15.05 Her-
sengymn. 15.30 Klankomr. levens 16.30
Sportrevue. 17.00 Dansmuz. v. d. tieners.
17.30 Voordr. 17.50 Nws. en sportuitsl. 18.05
Sportjournaal. 18.30 Licht platenprogr.
19.00 40 jaar. 19.15 Pianorecital. 19.40 Va
ders en zonen. 20.00 Nws. 20.05 Omroepork
en solisten. 21.20 Twintig min. oor delen
met Jo Vischer jr. 21.40 Lichte c-k.muz,
22.00 Lichte ork.muz. m. zangsol. 22.30
Nws. 22.40 Act. 22.55 Lichte gramm.muz.
23.55 Nws.
8.00 Nws. 8.15 Klass. orgelmuz. 8.25 Inl.
Hoogmis. 8.30 Eucharistieviering 9.30
Klass. pianomuz. 9.45 Nws. 10.00 Herv
kerkdienst. 11.00 Oecumenisch ,uvs. 11.10
Gramm.muz. 11.15 Klass. verz.piulenpr.
12.30 Nws. en mededelingen. 12.37 Bui-
tenl. comm. 12.50 Zomer-cocktail. 14.00
Weens filharm. ork. en sol. 15.00 Mara
thon. 16.30 Populaire gramm.muz. 17.00
Geref. kerkd. 18.15 Zing het voorbedachte
lied 18.35 Kerk veraf en dichtbij 19.00 De
Open Deur. 19.30 Geestelijke Lederen.
20.00 Nws. 20.07 Reflex. 20.15 Verzoekpl.
21.05 Voordr. 21.20 Paviljoen. 22.25 Boek-
bespr. 22.30 Nws. 22.40 Epiloog. 22.45 Utr.
Studentenork. en sol. 23.35 Klass. gitaar-
muz. 23.55 Nws.
9.00 Nws. 9.02 Pyamissimo 10.00 Nws
10.02 Variando. 10.30 Lichte gramm.muz.
10.45 Licht instr. kwintet m. zangsol.
11.00 Nws. 11.02 Muziek-Mozaiek 12.00
Nws. 12.02 Gevar. gramm.muz. 12.30 An
karaMadrid. 13.00 Nws. 13.07 Ringo.
14.00 Nws. 14.02 RomeAthene. 14.32 Ge
var. gramm.muz. 15.00 Nws. 15.02 Loco.
16.00 Nws.16.02 Gevar. platenprogr. 17.00
Nws. 17.02 Oude gramm.pl. 17.30 Licht
platenpr.
NDR: 18.05 Actualiteiten. 1S.16 Sport
journaal. 18.50 Zandmannetje. 19.00 Actua
liteiten. 19.21 Film. 19.59 Programma-
overzicht. WDR: 18.05 Wetenswaardighe
den uit de hele wereld. 18.30 Journaal.
19.10 Aziatische miniaturen. 19 40 Reis-
film. 20.00 Journaal. 20.15 Reportages.
21.00 Lichte muziek. 21.45 Reportage.
22.30 Journaal. 22.45 Film. 23.00 Kamer
muziek.
18.10 Nws. 18.20 Die Drehscheibe. 18.55
Western-songs. 19.27 Weerbericht. 19.30
12.00 Ns. 12.03 Lichte muz. 12.55 Progr.
overz. en SOS-ber. v. d. schippers. 13.00
Nws. en med. Tussen 13.00 en 18.00:
rechtstr. rep. Wereldkamp. wielr. o.d.
weg v. profs. 13.20 Uitz. v. d. sold. 14.00
Nw« 14.05 Opera- en Belcantoconc. 15.00
Sport. 15.00 Wegwijzers v. automob. 18.30
Kath. godsd. uitz. 19.00 Nws. 19.40 Dans
muz. 20.00 Int. amus.progr. 22.00 Nws.
22.15 Musical. 23.00 Stemmig gem. avond-
progr. 23.55 Nws.
7.00 Nws.ochtendgvmn. en soc. strijdl.
7.23 Lichte gramm.muz. 7.30 V. d voor-
pag 8.00 Nws. 8.10 Lichte gramm.muz
9.00 Operettemuz. 9.35 Waterstanden. 9.40
Metropolitiek. 10.00 V. d. huisvr. 11.00
Nws. 11.02 Concertgeb.ork. .00 Radio-
conc.orgelrec. 12.27 Mededelingen t.b.v.
land- en tulnb. 12.30 A'damse politlekap.
13.00 Nws. 13.10 Act. 13.20 Lichte gramm.
muz. 13.35 Instr. trio. 14.00 Wikken en
wegen. 14.15 Grepen uit de muziekgesch.
14 50 Gevar. platenpr. 16.00 Nws. 16.02 So
ciëteit. 17.00 Oude liedjes. 17.15 Grand
Gala Ork. 17.40 Joodse 'uitz.
7.00 Nws. 7.10 Dagopening. 7.20 Lichte
gramm.muz. 7.30 Nws. 7.45 Radiokrant.
8.00 Nws. 8.10 Gramm.muz. 8.10 Lichte
gramm.muz. 8.30 Nws. 8.32 Lichte gram.
muz. 9.00 Voor de zieken. 9.40 Voor de
huisvrouw. 10.10 Viool en clavecimbel.
10.30 Theol. etherleerg. 11.05 Lichte gram.
muz. 12.00 Touringclub. 12.22 Voor boer
en tuinder. 12.27 Med. t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Nws. 12.40 Transistor. 14.00
Promenade-ork. en zangsol. 14.40 Lichte
gramm.muz. 15.00 Bijbeloverd. 15.30 Om
roepork. 16.05 Mod. balletmuz. 16.35 Ned.
Hobo-kwartet. 17.00 V. d. kleuters. 17.15
Kinderliedjes. 17.30 Licht instr. kwintet.
17.50 Overheldsvoorl. 18.00 Meisjeskoor
met ork. heg.
9.00 Nws. 9 02 Licht gevar. platenprogr.
10.00 Nws. 10.02 Act. 10.05 Licht platenpr.
11.00 Nws. 11.02 Act. 11.05 Licht muz.pr.
met radiorep. 12.00 Nws. 12.02 Act 12.05
Gezellige Holl. plaatjes. 13.00 Nws. 13.02
Act. 13!05 Licht muz.pr. 14.00 Nws. 14.02
Act. 14.05 Gevar. platenpr. 15.00 Nws.
15 02 Act. 15.05 Klik. 1600 Nws. 16.02 Act.
16.05 Wekelijkse tienershow 17.00 Nws.
17.02 Act. 17.05 Verzoekplaten.
12.00 Nws. 12.03 Lichte muz. 12.08 Land-
bouwkron. 12.15 Lichte muz. 12.40 Weer-
ber., progr.overz. en SOS-ber. v. d. schip
pers. 12.48 Lichte muz. 12.55 Buitenl. pers-
overz. 13.00 Nws., weerber. en beursber.
13.20 Klass. muz. 14.00 Nws. 16.00 Nws.
16.03 Beursber. 1109 Progr. V. a. zieken.
17.00 Nws. 17.15 Jazzmuz. 18.00 Nieuws.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM, 27 aug. Het pro
gramma van de NTS op het tweede
net zal zondag voor het grootste deel,
en wel van 20.30-22.00 uur, gewijd zijn
aan „De laatste dagen der mensheid"
van de Oostenrijkse schrijver Karl
Krans.
Kan Kraus, die in 1936 op 62-jarige
leeftijd overleed, was een befaamd cri
ticus en essayist. Hij werd vooral be
kend door zijn tijdschrift ,,Die Faekel".
Daarin verschenen van zijn hand tal
rijke sociaal- en cultureel-critische es
says en opstellen, die groot opzien
haarden. Vele Oostenrijkers waren hem
vijandig gezind, hetgeen wel zeer duide
lijk tot uiting kwam in 1925, toen pro
fessoren van de Parijse Sorbonne het
Nobelprijs-comité voorstelden hem de
literatuurprijs te verlenen. De gehele
Weense pers zweeg dit feit dood.
In „De laatste dagen dei* mensheid"
heeft Kraus een griezelig beeld gege
ven van de cultuurslopers in de wester
se wereld. De eerste wereldoorlog en
haar gevolgen spelen bij deze beeldvor
ming een grote rol.
Twee beroemde regisseurs uit Kraus
tijd Max Reinhardt en Erwin Pisca-
tor trachtten de schrijver over te
halen het werk op het toneel te laten
uitvoeren. Kraus weigerde. Eerst in '45
waagde Leopold Lindtberg van het Zü-
richer Schauspielhaus het een keuze uit
de scènes te maken om deze verdeeld
over twee avonden te laten voorlezen.
Twee jaar geleden bewerkte Lindtberg,
samen met Heinrich Fischer, het drama
nog eens en zo beleefde het werk ge
durende de Wiener Festwochen '64 in
het Theater an der Wien zijn eerste
toneelopvoering, waaraan vooraanstaan
de acteurs medewerkten. Deze toneel
opvoering vormde de basis voor de te-
levisieproduktie.
Surinaamse televisie
bestaat
een
jaar
(Van onze verslaggever)
HILVERSUM, 26 aug. In oktober
bestaat de Surinaamse Televisie Stich
ting (TVS) één jaar. Ter gelegenheid
daarvan zal de KRO een televisieshow
verzorgen die onder de titel „Friejarie
Hoso" (verjaardagsfeest thuis) zowel
hier (26 september, Ned. II) als in Su
riname wordt uitgezonden. Er werken
alleen Surinaamse artisten aan mee.
Gastvrouw is Lydia Emanuels, mede
werkster van de Wereldomroep. Verder
zijn er een Surinaams orkest onder lei
ding van Alberto en met zang van Hor-
tence Sarnaat, een dansgroepje en een
twintigtal figuranten, die als bier drin
kende feestgangers optreden. De regie
is in handen van Mare Jambos.
Al lijkt deze uitbundige feestvreugde
over één jaar televisie wel een beetje
overdreven, er zijn voldoende redenen
voor aan te voeren. Ten eerste heeft het
jarenlang geduurd véór Suriname een
begin kon maken met de verwezenlij-
king van zijn televisieplannen. Tot in
1963 de huidige regering onder leiding
van premier Pengel aan het bewind
kwam, had het Surinaamse kabinet
voortdurend de boot afgehouden, on-
HIJ KWAM UIT ARNHEM. Groot,
blond en sterk. Hij had een zangerige
stem, waarmee hij in alle toonaar
den de lof van de zeilsport bezong.
Misschien deed hij dit altijd nèt
iets te veel, maar dan was er onmid
dellijk de verzachtende omstandig
heid, dat „grote Jan" zelf een ge
ducht zeiler bleek, grootmeester in
het spel met de wind en kenner van
elk boottype. Dat was zo gegroeid
sinds die opwindende dag, dat hij
zich als kleine jongen met een zelf
gemaakt vlotje op de kabbeling van
de Rijn had begeven. Een hachelijk
avontuur dat hij net zo goed had
doorstaan, als het „pak op z'n don
der", dat er op volgde. De zeever
kenners pasten helemaal in zijn lijn,
zoals nu zijn vaste positie als instruc
teur van de zeilschool in Friesland.
Daar was hij de „blitser", het kali
ber „ferme jongens, stoere knapen"
met een onverwoestbare glimlach
boven de hoge kol van zijn donker-
blauwe schipperstrui. Ruig weer gold
als zijn specialiteit, kortom „grote
Jan" was „de bink", bij wie vooral
de meisjes om een plaats in zijn boot
in de rij stonden. Dat was een popu
lariteit waar hij altijd heel noncha
lant overheen praatte. Zijn grote lief
de was en blééf de boot, waarin hij
zeilde- En dat betrof op die typisch
Friese wind-en-regen-dag de
„Romte-slinder", een groot en
scherp gesneden zeiljacht van maho
nie, met gaffeltuig.
De windkracht ging in felle lagen
de zeven te boven, maar „grote Jan"
was op de steiger van Heeg heel be
slist, toen hij zei dat het leggen van
een reef beneden z'n stand was, dat
de „Romte-slinder" nu maar eens
moest tonen wat zij waard was en
dat hij de zeezieke meisjes in de
harde golfslag van de Fluessen wei
zou troosten.
Wij bromden nog zoiets van: „Je
moet het zelf maar weten" en sto
ven even later, dik in het glimmen
de oliegoed, het doldrieste geweld
tegemoet. De Fluessen en Het Hee-
germeer hebben onder dergelijke
omstandigheden een geduchte repu
tatie. Bij harde zuidwesten wind
veranderen deze meren in wild gol
vende velden, waarvan de brekers
telkens in flarden van fonkelwit
schuim omhoog langs de boeg stui
ven. Het dient gezegd, de twee meis
jes, bleekjes lachend onder
hun „zuid-westers", hielden zich
goed. Ze keken geïmponeerd naar de
reus aan de trillende helmstok; ver
beten, maar toch superieur in zijn
strijd met de elementen. Het grote
werk voor zeilers van de plas die
juist dan menen ook voor echt bui
tengaats-zeilen geknipt te zijn, in
staat om zelfs een oceaanrace tot
een goed einde te brengen. De „Rom
te-slinder" kreeg voor haar kiezen,
dook aan de lijzijde telkens diep weg
in de woeste watermassa en gaf
„grote Jan" alle kans om voortdurend
op de rand van net-niet-omslaan te
balanceren. De boot danste en schud
de en de gevolgen daarvan werden
hoorbaar in de kajuit. De hele inven
taris kwam in beweging. Kastjes
klapten en laden schoven open. Bor
den, koppen en schotels rolden over
het vloertje, een spektakel dat alleen
het plastic overleefde.
Buiten in de loeiende wind wisten
wij wat dit betekende. De suikerzak
en de zoutpot zouden meegevallen
zijn en hun inhoud zou worden over
spoeld door het drabbige bruine
hooswater, dat uit de buikdenning
omhoogspatte. Met het restje soep
uit de steelpan en de van gisteren
overgebleven aardappelen zou er
een zeer onwelriekend papje ont
staan, vieze vlekken op de bekle
ding en de slaapzakken, kortom het
was duidelijk dat er iemand naar
binnen moest om de zaak te orde
nen, het overgebleven komaliewand
„zeevast" op te ruimen en toezicht
te houden op nieuwe „rampen". Insi
ders weten wat dit betekent. Afge
sloten zijn in een bedompte ruimte
met door een dezelfde patrijspoort
nu eens de leigrijze regenwolken aan
de Friese hemel, dan weer het grau
we, klotsende watergeweld, is de
meest bruikbare termiek voor on
passelijk worden, duizelig en vreemd
in het hoofd en klaar om de inhoud
van de maag over de ravage in de
kajuit heen te spreiden.
„Een van de meisjes maar," brul
de „grote Jan", wreed boven de
wind uit. En tegelijkertijd gaf hij ons
een slim knipoogje, zo helemaal in
de geest van „let op, nu gaat er een
door de knieën." Het leek ons een
geschikt moment om de onaantast
bare glorie van „grote Jan" eens
goed uit te testen, een kans uit dui
zenden om zijn zeevaste allure op de
proef te stellen." Jij zult er zelf in
moeten Jan," riepen we terug." Jij
moest zo nodig de plas op. Jij wilde
geen reef leggen en jij lijkt me de
meest geschikste om het daar bin
nen uit te houden. Kom, geef ons het
roer maar." „Grote Jan" zat moei
lijk. De meisjes keken hem vragend
aan. Zijn ogen vernauwden zich.
Hij keek ons vernietigend aan. Maar
aan het naar binnen gaan, viel nu
niet meer te ontkomen. „Ik ga al,"
schreeuwde hij tenslotte. „En ik houd
het er wel uit ook," voegde hij er
dapper aan toe., .Grote Jan" ver
dween achter de klapdeurtjes. Wij
wisten wat hem daar te wachten zou
staan. Hij zou moedig met het oprui
men beginnen. Natuurlijk! En hij zou
bij elke klap van de „Romte-slin
der" schichtig door de patrijspoort
naar buiten kijken en daarmee zijn
ondergang tegemoet gaan. Hij zou
de cocktail van afschuwelijke luchtjes
bestrijden met een sigaretje en daar
zijn afgang nog mee versnellen.
Dat alles stond tevoren vast. Je
kon er gewoon op wachten. Hoog aan
de wind stoven we over de Fluessen,
de beschutting van de hoge wal te
gemoet. „Grote Jan" zou het niet
halen. En inderdaad! Ineens klapten
de deurtjes open. De reus uit Arn
hem stoof lijkbleek naar buiten, vol
komen ontreddert. Het enige wat je
nog van hem kon zeggen was dat hij
yoor zijn volledige overgave aan de
elementen de leizijde, de goede kant
van het schip koos, dus met de wind
mee. Maar dat was een detail dat al
leen de kenners op hun waarde kon
den schatten. De meisjes waren nog
niet zo ver in de zeilkunst gevor
derd...
HAYE THOMAS
danks het groeiende aantal concessie
aanvragen van vooral commerciële in
stellingen. De regering was voorname
lijk bevreesd, dat de koop van televi
sietoestellen voor de gemiddelde Suri
namer de salarissen waren over het
algemeen nog steeds aan de zeer lage
kant een te zware financiële last
zou betekenen.
Premier Pengel was echter zozeer be
zeten van de vele mogelijkheden van het
nieuwe communicatie-middel, dat hij
onmiddellijk een studie-opdracht ver
leende aan de Filmgroep Suriname. On
geveer twee jaar later kwamen de con
crete plannen op tafel. De dag van de
eerste Surinaamse televisie-uitzending
kwam snel naderbij, niet in de laatste
plaats dankzij de financiële hulp van
Nederland. Toen de regering bovendien
een maatregel trof, waardoor de bevol
king zich op uiterst makkelijke voor
waarden toestellen kon aanschaffen, was
er helemaal geen vuiltje meer aan de
lucht.
De Surinaamse Televisie Stichting
startte onder de enthousiaste leiding
van de heer Frits Pengel, een neef van
de premier. Deze had in Rome een
filmopleiding gevolgd en daarna enkele
jaren televisie-ervaring opgedaan in
Nederland. Hij werkte bij de VARA als
productie-assistent en later als regis
seur.
De eerste uitzendingen vanuit de klei
ne, maar hypermoderne studio in Pa
ramaribo, vormden uiteraard een be
scheiden begin. Van de drie uur zend
tijd per dag werd gemiddeld één uur
gevuld met p
land, één met
met programma's uit Neder-
Amerikaanse series en
shows en het derde uur met eigen pro
ducties, waaronder een journaal. De
zendtijd heeft inmiddels een kleine uit
breiding ondergaan. Ook al was Surina
me laat met zijn televisie, op één punt
is het land ons nu al een jaar voor. De
zender in Paramaribo heeft vanaf het
eerste uur reclamespots uitgezonden.
Momenteel worden gemiddeld bijna 20
minuten per dag gereserveerd voor re
clame, waardoor de financiële moge
lijkheden van de stichting met de dag
groter worden. Het Surinaamse pro
gramma wordt verzorgd door een team
van ongeveer veertig man. Nederland
levert nog steeds een weekjournaal,
documentaire programma's en een en
kel amusementsprogramma. Ook de
NTS-rubriek „Van gewest tot gewest"
wordt in Suriname geregeld uitgezon
den. Het aantal programma's van eigen
bodem groeit gestadig.
De zender heeft een bereik van on
geveer zestig kilometer, zodat onge
veer zeventig procent van de Surinaam
se bevolking (350.000) de uitzendingen
kan volgen. Reeds kort na de start
waren ruim tienduizend toestellen ver
kocht.
Het bezit van een eigen televisie-sta
tion is voor Suriname van het grootste
belang, temeer omdat de programma's
van de omliggende landen niet of nau
welijks ontvangen kunnen worden. Di
recteur Pengel gelooft, dat de-televisie
kan bijdragen tot de verdere ontwik
keling van zijn land. Daarom heeft hij
ook van het begin af aan gestreefd
naar een evenwicht tussen amuse
mentsprogramma's, waarvan hij de
waarde voor de weinig vertier kennen
de bevolking beslist niet onderschat, en
educatieve uitzendingen.
Dinsdagmorgen 23 augustus elf
uur. Hilversum XII. Een don
kere, dreigende stem. „Radio
Nieuwsdienst A.N.P." In een
flits denkt de luisteraar aan alle el
lende die hij in de komende minu
ten ongetwijfeld weer zal vernemen:
de ramp in Turkije, de zoveelste
neergestorte Duitse Starfighter, het
gedonderjaag in Indonesië, nieuwe
Amerikaanse luchtaanvallen in
Noord-Vietnam, de overstromingen
in Zuidslavië en de een of andere
moordaanslag in Sicilië. Dan begint
de stem: „Binnen de kring van
draaiorgelvrienden is deining ont
staan over het gebruik van het
woord pierement. Sommige leden
wijzen het woord af. Mr. Romke
de Waard, (bij het horen van die
naam denk je onmiddellijk aan pro
vo's, te hoge straffen en carillon-
spel) voorzitter van de kring van
draaiorgelvrienden, houdt daarente
gen vast aan „pierement".' Hij
noemde het woord „een flonkerend
edelsteentje in de schatkamer van
de waarachtige folklore". Het plei
dooi van mr. Romke de Waard be
slaat twee volle pagina's in het blad
van de kring van draaiorgelvrien
den, dat „Het Pierement" heet.
En terwijl de donkere stem het
vervolgens gaat hebben ovei burge
meester Van Hall („van Amster
dam", voegen de attente nieuwsle
zers er steevast aan toe) laat hij
mij verbijsterd met Het Bericht
achter. Gewend als ik ben aan het
schokkende openingsverhaal van het
nieuwsbulletin, valt mij het bericht
van de draaiorgelre) wat koud op
de maag. Even nog geloofde ik een
grapje van de, zich in deze zomer
se dagen mogelijk wat vervelende,
ANP-redacteuren, maar toen tijdens
het „lange" nieuws van 13.00 uur
over een van de andere Hilversum-
men Het Bericht opnieuw integraal
werd voorgelezen zij het ditmaal
niet aan het begin begreep ik
dat het ernst was. Bittere ernst. In
gedachten zag ik de geweldige kop
pen al in de krant: „Pierement op
de helling" (moet je niet aan dén
ken). „Mr. De Waard op de bres
voor pierement" en „Deining in
draaiorgeikringen". Nieuwe kansen
leken geschapen voor de tijdens de
gemeenteraadsverkiezingen in Am
sterdam zo kansloos gesneuvelde
Pierementspartij, waarvan ik be
sef dat eerst nu mr. Rome de
Waard natuurlijk de grote leider is
geweest. Er zouden in het parle
ment inter-pierementaire discussies
op gang worden gebracht („het be
lang van de hoofdstad is het belang
van het hele land" om met minis
ter Smallenbroek te spreken) en
reeds hoorde ik onze bewindsman
met-de-rollende-R-, wiens voorlet
ters I.A. op een dramatische toe
valligheid berusten, de klankschoon
heid van het woord pierement beju
belen.
Maar de nawerking van Het Be
richt bleek enigszins tegen te vallen.
En dat vind ik jammer, want de
zaak is ernstig genoeg. Opnieuw
heeft de ANP-nieuwsdienst bewezen
een fijne neus voor brandend ac
tuele zaken te hebben. Men gaat er
daar vanuit dat alle berichten waar
in de naam van mr. Romke de
Waard voorkomt, ook al betreft het
een prijzende uitlating van deze
Amsterdamse politierechter over de
zo fraai gerestaureerde klokketoren
van de oude kerk in Hellevoetsluis,
als voorrangsnieuws behandeld die
nen te worden. Daardoor komt het
dat het ANP nooit voor verrassin
gen staat en altijd het laatste
nieuws het eerst weet te brengen.
Mr. Romke de Waard is ook een
boeiende figuur. Het is een vriende
lijk, gevoelig, teerhartig, fijn- en
kunstzinnig besnaard mens. Tijdens
terechtzittingen die ik bijwoonde hpb
ik altijd met hem te doen gehad als
hij weer harde, hoge straffen moest
uitdelen aan minstens zo gevoelige
en vriendelijke aanhangers van de
Provo-beweging. Mr. Romke de
Waard sprak zijn vonnis zacht doch
goed articulerend uit, een gekwelde
artiest, met op zijn gezicht eer uit
drukking welke deed denken aan
Wim Kans' vergelijking van iemand
die een muis doodtrapt. In de figuur
van mr. Romke de Waard heeft,
duidelijker dan bij wie ook, de tra
giek van het menselijk bestaan ver
enigd. Hij is een ontroerend man.
Ontroerend ook in zjjn strijd voor
erkenning van het draaiorgel, par
don: pierement, het carillon, het
vak van beiaardier en het kaarsje-
springen in Overasselt. De netelige
kwestie waarin de magistraat zich
nu weer heeft gestort en waarvan
het ANP de gemeenschap kond heeft
gedaan is ieders aandacht ten volle
waard. „Het woord pierement dient
behouden te blijven, alle draaiorgel
kwezels ten spijt," meent een gro
te groep binnen de „Kring". Ande
ren bestrijden dat en maken er een
halszaak van. In de steeds dikker
wordende Van Dale treft men onder
„Pieremachochel" (v) 1. logge, lom
pe vrouw 2. (gehuurd) roeibootje,
het woord „Pierement" aan. Daar
achter staat (Barg., volkst.) groot
straatorgel. Duidelijker kan het al
niet. Voorstanders van pierement
voeren aan dat het woord draaior
gel door het volk als denigrerend
voor het instrument wordt uitgelegd.
Tegenstanders beweren precies het
omgekeerde. Bovendien zit dat „pie-
re" velen niet lekker: het doet hen
teveel aan „geknoei" en „gestun
tel" denken, wat niet helemaal ten
onrechte is.
Het conflict is hoog opgelaaid. De
partijen lijken onverzoenlijk; de
standpunten liggen mijlen ver uit el
kaar. Nederland heeft nu ook zijn
eigen taalstrijd. Mr. Romke de
Waard, de Parel van de Pierements
partij, Beschermheer van het „flon
kerend edelsteentje in de schatka
mer van de waarachtige folklore",
zal weer bemiddelend moeten optre
den. Als vrede-rechter ditmaal.
Wij gaan nog enerverende dagen
tegemoet.
FRANS BOELEN
(Van onze correspondent)
HILVERSUM, 27 aug. VARA-tele-
visie zendt dinsdag van 20.55-22.15 uur
via het eerste net de filmdocumentaire
„Sterven in Madrid" van Frédéric
Rossif uit.
Deze documentaire over de Spaanse
Burgeroorlog van '36-'39 brengt niet al
leen de broederstrijd in beeld. Ook
wordt aandacht besteed aan de daar
aan voorafgaande jaren.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM, 27 aug. Toneelgroep
Theater heeft het afgelopen toneelsei
zoen veel succes geoogst met „Kabaal
in Chioggia" van de Italiaanse toneel
schrijver Carlo Goldoni (1707-1793). De
honderdste uitvoering van dit stuk is
deze maand op beeldband vastgelegd
onder regie van Stefan Felsenthal. De
ze opname komt maandag 1 septem
ber om 20.20 uur via Nederland I op
het NCRV-scherm.
Goldoni beschrijft in dit blijspel het
leven in een vissersplaats, waar drie
keer zoveel vrouwen wonen als man
nen. Het verschijnsel man geeft in die
situatie aanleiding tot een geweldige ru
zie, die bijna een dorpsoorlog kan wor
den genoemd.
ROME, 27 aug. (UPI) De Italiaan
se katholieken mogen voortaan vrijdags
vlees eten. Het episcopaat heeft in juni
besloten de elf eeuwen oude regel van
onthouding van vlees op vrijdagen af
te schaffen. Voortaan mogen katholie
ken in Italië alle dagen vlees eten be
halve op vrijdagen in de vastentijd
IK VOND HET
WERKELIJK HEERLIJK
DIETRAPPEN AF TE GAAN.
