Scheidsrechter
trekt pistool
BEELDSCHRIFT VAN TWEE CINEASTEN
Filmspel zonder echte acteurs
Terreuracties
in China
WERK VAN RUBENS TERUGGEVONDEN?
SCHOKKENDE „CHAPPAQUE"
-en straks weer rennen, schieten, vallen, rennen.,
Goed dat Blue Band zoveel geeft:
■p»
GOEDE START
VAN SCHOLTE
Rudi Altig eist
schadevergoeding
De Gaulle op de
Nieuwe Hebriden
Blue Band. Gemaakt van uitgezochte oliën en vetten.Vol
onmisbare bouwstoffen. Verrijkt met vitamine en caroteen
om weerstand en groeikracht te verzekeren.En zo heerlij
van smaak. Huisvrouwen werken mee aan smaakproeven,
om de fijnste smaak te vinden. Hun
voorkeur geeft de doorslag.Blue
Waar krijgt u tegenwoordig nog
zoveel voor zo weinig?
mmm...en kerngezond!
Grootse huldiging
voor Piet de Wit
VEREDELDE MAR6ARINE
NIEUWE DAG DINSDAG 6 SEPTEMBER 1966
Parabel
Uitslagen Engels voetbal
Bi] Christie's komt 25 november een schilderij in veiling, dat volgens een aantal deskundigen een
sedert lang vermist werk van de Vlaamse meest er Rubens zou zijn. Het stuk van 175 bij 132 cm
stelt Paris voor, die de drie Gratiën de gouden appel voorhoudt. Het werk is voor de veiling aange
boden door de 82-jarige mevr. Eva Savage, weduwe van een encadreur. De waarde van het schil
derij: ca. één miljoen gulden.
Vervelend
Internationaal Pentathon
Amerikanen te sterk
Brits-Frans bestuur
over eilandengroep
Op deze werkfoto van „Chappaqua" zien wij links regisseur Conrad
Rooks met naast hem Ravi Shankor, componist van de muziek uit
deze film. Het publiek in Venetië werd verleden week regelrecht
geschokt door „Chappaqua"; een onvoorstelbaar fraaie chaos van
beelden over de visioenwereld van een door verdovingsmiddelen
aangetast persoon. Tevens is „Chappaqua" het trieste beeld van de
Amerikaanse jeugd, die nauwelijks weerstand kan bieden aan het
verval van waarden die niet meer deugden in daze eeuw, maar nog
niet vervangen zijn door nieuwe.
RECIFE, (Brazilië) 6 sept. Over
het algemeen heeft een voetbal
scheidsrechter het in Zuid-Amerika
niet gemakkelijk, omdat jJjji beslis
singen het publiek soms tot agres
sieve razernij kunnen brengen.
Scheidsrechter Eneias de Sousa had
zich zondag, toen hij in Recife een
wedstrijd voor de tweede divisie
moest leiden, echter goed voorbe
reid, want toen de verontwaardiging
van een deel van het publiek zo groot
werd, dat de wedstrijd in een chaos
dreigde te eindigen en een heet
hoofd het veld opstormde, trok hij
plotseling een pistool. In zuivere
wild-west-stijl trad hij zijn belager
tegemoet en dwong hem het veld te
verlaten. De wedstrijd is daarna zon
der incidenten uitgespeeld.
Kritiek pro en contra
Bresson en De Seta
(Van een bijzondere correspondente)
VENETIë, 6 sept. Zelden waren de
meningen zo verdeeld als na de voor
stelling van Bressons „Au hasard Bal
thazar" en „Un uomo a meta" (een
man op de helft) van Vittorio de Seta.
wie de eerste film een meesterwerk
noemt, spreekt over de tweede in ter
men als „bar slecht" en „oerverve-
lend". Het is waarschijnlijk niet moge-
Jyvan beide werken tegelijkertijd te
"ouden, zo diametraal staan ze tegen-
over elkaar. Toch hebben ze ook iets
Senieen: de cerebrale konstruktie, de
'dominerende invloed van de cineast en
diens methode om „in filmbeelden te
sohrijven" beelden die de plaats in
nemen van woorden, punten en kom
ma's, tot volzinnen aaneengeregen.
Tot dusver was het alleen Robert
Bresson die deze filmstijl, door hem
cinematographe genoemd in tegenstel
ling met cinema, hartstochtelijk verde
digde (voor zover de koele, immer be
heerste, bijna onmenselijk hoffelijke
Bresson ooit hartstochtelijk kan zijn).
Of De Seta het bewust heeft gewild,
weet ik niet, in ieder geval is zijn
„Uomo a neta" evenzeer een beeld
schrift als Bressons Balthazar. Welis
waar een grondig verschillend ge
schrift, naar hun even grondig verschil
lende geaardheid. Het geschrift van
Bresson is rechtlijnig, tot de uiterste
eenvoud herleid, een runenschrift; dat
Van De Seta is geraffineerd artistiek,
gecompliceerd. Als men bij Bresson
soms voor raadsels blijft staan omdat
zijn stijl dermate vereenvoudigd is dat
ieder ding en ieder gebaar geladen is
san betekenis en het begrijpen er-
Van een tweede en derde visie noodza
kelijk maakt, dan kan men bij De Se
la gerust een poosje de eigen gedach-
iengang volgen zonder veel te missen,
tenzij de schoonheid van het beeld,
Q-w.z. de schoonheid van een beeldlet
terteken dat de cineast langs alle kan
ten toont tot men er van verzadigd en
°ok wel eens van oververzadigd is.
We hebben „Natt Lek" een politieke
allegorie genoemd. Bressons Balthazar
zou men een religueuze allegorie kun
nen noemen, of beter nog een parabel,
.Waarin Bresson nogmaals zijn persoon
lijk Jansenistische levensvisie heeft ver
ouwelijkt: de geest Gods waait waar
U„1Jwil en tout est grace". Balthazar
meï^kantiee' g£borerL tijdens een zo-
dera AR riU roe'e'd door de kin
voor Balthazar8 dl0hardfVekkehn
alle dag. De ezel leerschool van
rebelleert aanvankeWk +i°nge mensen.
vaardigheid en dwingelandfienw°nrecht"
SeerMif^v1106 v^l^n^kapi-
tpit Ir, J ü0r de onafwendbare reali-
Voor r™ -ee2 ?eer berustend dier.
oor Bresson is Balthazar de toetssteen
Voor de menselijke gedragingen. Naar
mate het dier van de ene meester naar
de andere overgaat, en alle fasen van
het leven doormaakt, is hij of slacht
offer of toeschouwer van de hoofdzon
den (Volgens de katechismus zeven in
getal). En de zonde straft zichzelf, of,
zoals in de bijbel staat „als de zonde
zijp is baart zij de dood". Alleen de
Eenade kan de ban breken, en nie
mand weet waarom de ene mens gena-
ontvangt en de ander niet. Aan het
^.hd, als de zonde de mens tot zelfver-
il'stiging heeft gevoerd, sterft ook Bal-
(•azar, in de wei waar hij werd gebo-
:®h, bij een kudde schapen die als het
«re een scherm vormt tussen het ster-
J®nde dier en de wereld die het zo
leeft mishandeld, beladen met het
goud dat hij over de grens moest bren-
ge« toen hij door de douane werd neer
geschoten' het goud dat de zonde be
falt en om welks bezit wordt gezon
digd
acteur er diagonaal over uitgespreid, zo
als dertig jaar geleden gotische torens
werden gefilmd. Een tweede gelaat
duikt terzijde op, enz, enz. Geen enkele
camerastand is gewoon, rustig onna
drukkelijk. Je ziet de dingen ofwel van
af een berg ofwel vanuit een diepe
put. Allemaal mooi genoeg, maar niet
ter zake doende. Hoe nutteloos het is
moge blijken uit de „vondst" van De
Seta om het gelaat van Perrin op een
bepaald ogenblik te tonen tussen de op
getrokken benen van Ilaria Occhina
door, een driehoek vormend als kader,
in de stijl van „God ziet u, hier vloekt
men niet". Waarom? Nergens om. Om
dat het eens iets anders is.
Verschil dus in onderwerp en beeld
schrift. Maar duidelijke overeenkomst
met Balthazar inzake de devaluatie
van het begrip „acteur", de herleiding
van de acteur tot een onderdeel, tot
een door de cineast gebruikt object.
Bresson deed het met mensen die nog
nooit voor een camera hebben gestaan;
De Seta met jongelui (behalve Pado-
vani in een kleine rol) die nog bekend
heid moeten verwerven en dus wel be
reid zijn voorlopig nog te gehoorzamen.
Met sterren had De Seta zijn film, zo
als die nu is, nooit kunnen maken.
Pro en contra dus voor Bresson en
De Seta. Vriendelijke onverschilligheid
voor de korte film van Joris Ivens
„Mistral": een visueel gedicht, lyrische
suite, prachtig gefotografeerd doch no
deloos verzwaard door een met grafdel-
versstem voorgedragen irriterende poë
zie waar men toch niet naar luistert
en die verder met het beeld niets te
maken heeft, We hopen de film. ooit
terug te zien misschien in Neder
landse versie zonder die literaire
bla-bla-bla.
MARIA ROSSEELS
TOKIO. 6 sept. (UPI) Japanse
correspondenten hebben uit de Chine
se hoofdstad bericht dat de militante
Rode Garde ten gevolge van een on
langs genomen besluit van de regiona
le garde in Peking in toenemende ma
te terreur gaat uitoefenen om de oppo
sitie tegen haar activiteiten de kop in
te drukken.
Het ziet ernaar uit dat het verzet
tegen de rode wachters aanzienlijk
groter is dan het bewind heeft ver
wacht.
Het Volksdagblad van Peking heeft
in een hoofdartikel de oppositie ge
waarschuwd dat de partijleiding
„vastbesloten Is de volksvijanden te
verpletteren". Volgens het artikel
geeft het bewind er de voorkeur aan
„de culturele revolutie vreedzaam te
laten verlopen", maar laat het er geen
twijfel over bestaan dat wapengeweld
gebruikt zal worden „ingeval onze
vijanden van zins zijn naar de wapens
te grijpen om de culturele revolutie
te saboteren".
Uit Kanton afkomstige reizigers, die
in Hong Kong arriveerden, berichtten
dat de Rode Gardisten huiszoekingen
verrichten naar ondergedoken verzets
lieden. 's Avonds mag buiten de Rode
Gardisten niemand op straat komen.
Ook zouden de Rode Gardisten een
Clandestiene radiozender en een klein
wapenarsenaal van Nationalistisch-Chi-
nese spionageagenten in een stad in
Zuid-China hebben ontdekt.
LONDEN, 6 sept. De uitslagen van
de gisteren in de eerste divisie van de
Engelse League gespeelde wedstrijden
luiden: Aston Villa - Southampton 0-1;
Blackpool-Liverpool 1-2.
Collega's die in de wolken zijn over
de film van De Seta, verwijten Bres-
|?n het slechte spel van zijn acteurs.
eit is dat de personages in de fums
van Bresson (op de twee eerste na)
Hoegenaamd niet acteren, en hij oven-
eens weigert om met beroepsacteurs te
Werken. Een acteur, voor Bresson, heeft
P'et minder maar ook niet meer te be
kkenen dan een voorwerp; mensen,
5leren en zaken zijn de lettertekens die
cineast bij het „schrijven" gebruikt,
hebben geen eigen leven, geen indi
vidualiteit. Die krijgen zij slechts door
P® scheppende kracht van de auteur,
de cineast. Werken met beroeps-
®^teurs zou voor Bresson hetzelfde zijn
®ls wanneer een romancier een boek
r?u schrijven met reeds bestaande vol-
V'nnen die zich zelfstandig aan hem zou-
ben opdringen, en schrijven dus niets
?Pders zou zijn dan „registreren". De
fleste cineasten, gezien in het licht
de opvattingen van Bresson, zijn
S6en scheppende kunstenaars.
dJj'at mü toch enigszins heeft verwon-
Hijfd is de lankmoedigheid waarmee
eenzelfde werkwijze bij De Seta
^Juicht. Zeker, De Seta heeft gebruik
fppiaakt van beroepsacteurs (Jacques
rrin, Lea Padovani), maar dan ook
hpfkelijk in de zin van „gebruikt". Zij
®oben evenmin een persoonlijk leven
ken de personages bij Bresson, zij spre-
zit v?P dezelfde „ongewone" toon. Waar
gevb®t verschil? Natuurlijk in het ge-
verter!' De geschiedenis, door De Seta
ais A is „a mental case history", zo
nraat de jongste tijd meer zijn ge-
hoge ni een jonge man, journalist, in
^Üdenri ate neurotisch en langzamerhand
naar a aan schizofrenie, gaat op zoek
red dn oorzaak van de geestelijke ont-
afwe,Fme. vindt die in zijn jeugdjaren:
teWT ge vader, liefdeloze moeder, har-
s spel van een meisje dat de oude-
WeldF0er b°ven de jongere verkoos, ge-
corn„i Se dood van de broer en schuld-
heo£ n hij de overlevende. De Seta
de grenzen van de tijd wegge-
«agd, heden, verleden en door de ziek-
of.Vk'"Wrongen angst- of wensdromen
nno-o ?,n door elkaar geschoven, aldus
Pogend de toeschouwer in kontakt te
tnn„ en met de gestoorde geestesstruc-
l.Uf" de jongeman, ons in zijn uit
smeerde gevoelswereld binnen voerend.
tweede verschil met het werk
fptLBresson is de op sterke visuele ef-
vanS-oerlkende stijl, die, na de aan-
P bewondering voor de virtuo
siteit van de cineast, door herhalingen
scvfi„JTerv Driekwart van het
g?vuld met het gelaat van Per-
rm, datzelfde gelaat over het doek glij-
reoh+o links naar rechts en van
naar links, Perrin die onder aan
dwiW t opduikt en in de hoogte ver-
»ehi„Lof ««gekeerd. Soms, als het
rm met breed genoeg is, wordt de
ANTWERPEN, 6 sept. De Neder
lander Henk Soholte is in het inter
nationale Pentathlon, die voor de zes
tiende maal door de Boerinnekens wordt
georganiseerd goed van start gegaan.
Scholte versloeg zijn eerste tegenstan
der, de West-Duitser Siegfried Sptel-
mann, op alle vijf onderdelen: libre,
kader 47-2 en 71-2, bandstoten en drie
banden.
Door een remise in het 47-2 en elk
twee overwinningen hleef de strijd tus
sen de Belgen Schrauwen en Boulanger
onbeslist Verrassend was de zegepraal,
die de Spanjaard José Galvez behaalde
op de veelvoudige internationale kam
pioen en recordhouder, de Fransman
Jean Marty. In één beurt won Galvez
het libre ('200 punten tegen Marty 0),
de partij 47-2 werd remise en Marty
was de sterkste in het 71-2. In de
bandspelen zegevierde echter weer Gal
vez en daarmee werd hij ook partij
winnaar. De stand na de eerste dag:
1. Scholte, 2 pnt., 2. Galvez, 2 pnt.,
3. Schrauwen 1 pnt., 4. Boulanger, 1 pnt,
5. Marty, 0 pnt., 6. Spielmann, 0 pnt.
KEULEN, 6 sept. Rudi Altig, de
Duitse wereldkampioen wielrennen op
de weg bij de professionals, zal bij de
UCI (Internationale Wielrenunie) een
eis tot schadevergoeding: indienen ten be-
drage van 100.000 mark (90.000 gulden),
indien zijn schorsing van twee maanden
gehandhaafd blijft. Door deze schorsing
ontbreekt hem de mogelijkheid te star
ten in talloze criteria en in
sen van Berlijn, Dortmund en Frankfort.
Teletvp mpm TIJD Amerikaan te STO
PRAAG, 6 sept. - Het Nederlandse
volleybalteam, ingedeeld in het troost-
toernooi om de negende tot de zestiende
plaats, heeft gisteravond kansloos ver
loren (3-1) van de Amerikaanse forma
tie. Ondanks de eerste set-overwinning,
een belangrijke ruggesteun, konden de
pupillen van Henk Blok het in de ove
rige sets niet bolwerken tegen de ge
varieerd spelende Amerikanen, die
naast tempo ook meer raffinement in
hun combinaties legden.
PORT-VILA, 6 sept. (UPI) Presi
dent De Gaulle van Frankrijk is van
daag voor een bezoek van één dag aan
gekomen in Port-Vila op de Nieuwe
Hebriden in het Frans-Britse pacifisti
sche schiereiland Enrijk.
De Gaulle arriveerde in een twintig
jaar oude DC-4 die hem eens als ge
schenk van de Amerikaanse regering
is gegeven door oud-president Harry S.
Truman. De Gaulle stelde het toestel
ter beschikking van de Franse lucht
macht, die het indeelde bij het paci
fistische luchteskader. De Nieuwe He
briden worden sinds 1906 door Frank
rijk en Engeland samen bestuurd. Het
betreft een reeks tropische eilandjes
met dichte oerwouden en bewoond door
zestigduizend Melanesiërs, die bestaan
van copra, katoen, cacao en koffie.
Volgens waarnemers zal De Gaulle
bij zijn bezoek aan het enige gebied
waar de Franse en Britse vlaggen naast
elkaar wapperen, opgeven over de „en
tente cordiale" tussen de twee buren.
Vanavond keert de Franse president
naar Noemea op Nieuw Caledonië te
rug. Daar zal hij de nacht doorbren
gen' en morgen vertrekken naar Tahiti,
laatste pleisterplaats op zijn huidige
wereldreis. Op 10 of 11 september zal
De Gaulle vanaf de Franse kruiser
„De Grasse" de explosie van een Fran
se kernbom op het proefterrein van
Moeroeroa gadeslaan.
WORM ER, 6 sept. Gezeten in een
open auto werd Piet de Wit, wereld
kampioen der amateurstayers, gistera
vond in zijn woonplaats met de plaatse
lijke muziekvereniging voorop ingehaald.
In de feeststoet waren ook zijn wieler
vrienden van DTS, onder wie wereld
kampioen Tiemen Groen, opgenomen.
Burgemeester A. Loggers bracht in de
raadszaal namens het gemeentebestuur
van Warmer zijn bewondering voor Piet
de Wit tot uiting. Burgemeester Log
gers wees erop hoe moeilijk het is om
aan de top te komen, maar dat het
oneindig veel moeilijker is aan de top
te blijven. Ook gangmaker Koch en
Tiemen Groen werden in deze huldi
ging betrokken. Namens het gemeente
bestuur bood burgemeester Loggers de
succesvolle wielrenner een gouden vul
pen met inscriptie aan. Voor de woning
van de wereldkampioen was door de
gemeenschap van Wormer een podium
aangebracht, waarop Piet de Wit de
blijken van waardering van buurtbewo
ners en plaatselijke verenigingen in ont
vangst nam.
onmisbare bouwstoffe
onmisbare vitamin
extra caroteen en
j heerlijke smaaL
I I III m m B
WW. rï
