Motivering van oorlog Norodom Sihanoek, heerser huisvader en balletleider Proces Ben Barka is begonnen FRANSE PRINSES SCHONE TRADITIE FILM- EN BALLETREGISSEUR KT5£.'*io' VREES VOOR BLIJVEND ISOLEMENT Hereniging socialisten groot gevaar IERLAND PRIMAIR Pompidou en Frey geen getuige Jezuïeten zetten overleg voort Norodom vraagt „gebaar" van VS MÊSSBÊÊ Wmm 1 I nieuwe dag ■iüp DINSDAG 6 SEPTEMBER 1966 DOOR RAYMOND ARON Slachtoffers in bergen arr Democrazia Cristiana Verschil in uitleg Verdachten Apart De broer van van Ben Bartca, Ab- del Kader, betreedt met zijn raadsman het gerechtsgebouw kort vóór de aanvang van het proces. Premier van Jemen onder huisarrest Mexico lijdt zwaar onder regenval Prins Norodom Sihanoek, voorheen koning, thans staatshoofd en regeringsleider van Cambodja, dat hij met veel politieke behendigheid laat prof iter en van het neutralisme; is een veelzijdig en ook artistiek begaafd man. De voornaamste gastheer van president De GauUe op diens reis rond de wereld poseert gaarne als goed huisvader in een riant vorstelijk buitenverblijf nabij Pnom Penh, maar daarnaast presenteert hij zich als balletleider, romanticus, handhaver van de eeuwenoude en eerbiedwaardige cultuur van zijn rijk, hoofdredacteur van een Cambodjaanse krant, filmregisseur, componist en accordeonist. Prins Norodom als romanticus, samen met zijn in Frankrijk geboren echtgenote prinses Monique in een gondel op een idyllisch plekje in zijn land. Prinses Boeppha Devi, een der dochters van prins Norodom, vervult de hoofdrol in een door haar vader geregisseerd en verfilmd ballet. Prins Norodom legt de laatste hand aan de verfilming van het door hem ontworpen ballet over de Legende van Rama, een eeuwenoude Cambodjaanse sage. IN ONZE TIJD begint geen enkel land, vooral als het een democratisch regeringsstelsel kent, nog aan een oor log zonder ervoor te zorgen daar een goede motivering voor te hebben. In 1946 verdedigde Frankrijk in het Verre Oosten het Franse Imperium, in 1951 riep het de opmars van het commu nisme een halt toe. En in 1966 werken de leiders in het Witte Huis aan een verscheidenheid van theorieën om een Politiek te motiveren, die hun veeleer door de gebeurtenissen is opgedrongen, dan dat ze haar bewust hebben nage streefd. De op dit gebied grofste theorie werd destijds ontwikkeld door Sir Anthony Eden en Guy Mollet ten tijde van de Suez-crisis van 1956: beiden motiveer den hun optreden tegen Egypte met te ^iizen op de noodzaak soms hard op te treden, onmiddellijk weerstand te bieden aan agressie, van welke aard deze ook is of wat er ook uit voort vloeit. De Tweede Wereldoorlog was hiet uitgebroken wanneer Frankrijk en Groot-Brittannië zich maar krachtig zouden hebben verzet tegen de initia tieven van HPler in 1935 en 1936. (Wat er dan in 1938 in München gebeurd zou zijn zal wel altijd een raadsel blijven.) Zulke argumenten zijn te abstract om overtuigend te kunnen zijn. Agressie, of wat men met die term belieft aan te duiden, roept niet onder alle omstan digheden dezelfde reacties op. Soms heeft men meer aan berusting in een plaatselijke nederlaag dan aan een ge wapende strijd. Trouwens, in de kwes- tie-Vietnam hebben dezelfde woorden een andere betekenis, al naar gelang de vraag of ze door Amerikanen of door Noordvietnamezen gebruikt wor den. Een tweede redenering is die van de theoretici van de anti-subversie. Hun hetoog is ongeveer als volgt: kernwa pens hebben er toe geleid, dat de lan den een heilzame voorzichtigheid in acht zijn gaan nemen. Sinds de Cu baanse crisis hebben de Verenigde Sta ten en de Sovjet-Unie een akkoord be reikt om zoveel mogelijk een recht streekse confrontatie te vermijden en om een vermeerdering van het kern arsenaal te verhinderen. Conflicten tus sen gewapende machten worden on waarschijnlijk wanneer de landen kern- Wapens bezitten, want allen vrezen dan, dat men tot het uiterste kan gaan. Trouwens, de beschikbare hulpbronnen raken spoedig uitgeput, zoals India en Pakistan dat vorig jaar ondervonden hebben. De enige mogelijkheid, die er v oor elkaar vijandig gezinde landen i ,een so°rt oorlog, waartegen overreding, geen enkel versie. Vol^L'L° a®6 h aSSend® SUt> ze theorie tnmt j aanhangers van de- DE BOMBARDEMENTEN op Noord- Vietnam tonen dit mede aan: de logis tieke bases van de subversie vormen niet meer de schuilplaatsen van waar uit er slag geleverd wordt, zoals dat nog tijdens de opstanden in Marokko, Tunesië en Algerije het geval was. De ontscheping in Vietnam van een leger macht van driehonderdduizend man, morgen misschien zelfs vierhonderddui zend, zou de demonstratie volledig ma- hen. De Verenigde Staten demonstre- r®h overduidelijk hun vastberadenheid, ?hn trouw aan gegeven beloften aan bondgenoten. Maar daar staat tegen over, dat de Noordvietnamezen door bun 'verzet een demonstratie geven van 2® ontoereikendheid ..van wapengeweld. ■Bombardementen zyn niet voldoende Om Ho Tsji Minh en de zijnen tot een capitulatie te krijgen. De Vietcong is stellig niet opgewassen tegen Ameri ca's wapengeweld en zal ook met het zelfde resultaat behalen als de Viet- hiinh destijds bij Dien Bien Phoe Maar Seen mens weet hoeveel mihtairCTi i hen en geld het de Verenigde Staten zal kosten Vietnam te pacificeren. Hier bij komt nog, dat de Vietnamese D yolking het slachtoffer wordt van zo n heilloze pacificatie tegen de bedoe- hngen van de Amerikanen in. Er is nog een derde theorie, die een, bij wijze van spreken, preventieve weer stand wil bieden aan de expansiezucht van de Chinezen. Maar niets wijst er op, dat Noord-Vietnam of de Vietcong inderdaad door de Chinezen gecom mandeerd worden. Hulp aanvaarden be hoeft nog niet in te houden, dat men daarmee zijn onafhankelijkheid volko men prijsgeeft. Redelijkerwijs gesproken dat wi' zeggen, gezien vanuit het standpunt, dat westerse economen als redelijk be schouwen moeten de Noordvietname zen op de lange duur wel van taktiek gaan veranderen en via onderhande lingen hun doel proberen te bereiken, blaar hier staat tegenover, dat het zen den van een grote Amerikaanse troe penmacht naar Vietnam evenmin rede- hjk is. De enige logica, die er te ont dekken valt in het Vietnamese con- Pict is die van de hartstocht, van bet niet willen wijken. t>E CHINEZEN, die de Amerikanen dchtmacht- en vlootbases zien aanleg den, geloven niet in de oprechtheid van 2® vredesaanbiedingen uit Washington. f®n moet zich trouwens wel afvra gen, wat president Johnson nu eigen lijk wil: voorzichtig zich uit het wes pennest' terugtrekken zonder zijn ge acht te verliezen, of op definitieve voorwaarden de onschendbaarheid van v b niet-communistisch Zuid-Vietnam Zekeren7 De opkomst van maar- d?alk Lin Piao in Peking, gevoegd bn dfQ °°rlogzuchtige en agressieve taal aan er bezigt, geven alle voedsel rif de voorstanders van de „har- dVÜn" in Washington beogen aanwezigheid van de Verenigde Staten in Zuidoost-Azie bikt noodzake- hJk om het Chinese communisme een balt toe te roepen. Maar hoe meer de £pïerikanen gaan bouwen op hun mili- faire kracht om weerstand te bieden aan Chinese of Noordvietnamese agres sie, hoe meer deze laatsten bun hulp sullen verlenen aan subversieve acties Tn Plaatselijke oorsprong. In Zuid-Vietnam is het gekomen. De regering in Saigon kan met zonder Amerikaanse steun y°ortbe- staan en hierdoor raakt dit bewind ver vreemd van Vietnamese nationalisten, °°k als deze niet-communistisch zijn. Copyright Le Figaro INNSBRUCK, 6 sept. (UPI) Een 53-jarige Duitse toerist en zijn twee zo nen van veertien en zestien jaar zijn °P een bergtocht in de Tiroolse Alpen verongelukt toen zjj onder een vallende Usmassa bedolven werden. Een andere me rist, de negentienjarige Karl Kup- Pelwieser, viel dertig meter naar bene- «en van een steile wand op de „Sol- stem". Hjj was op slag dood. Communisten in Italië zijn zeer ongerust (Van onze correspondent) ROME, 6 sept. De twee socialisti sche partijen van Italië, de meer links gerichte „Partito Socialists Italiano" van Nenni en de „Partito Sociaal-De in icratieo" van Sarragat, hebben, zoals bekend, In het voorjaar besloten hun uit het jaar 1947 daterend conflict te beëindigen en weer samen te gaan in één partij als voordien. Er is een com missie benoemd uit heide partijen die de nodige teksten redigeert en de orga nisatorische maatregelen voorbereidt, zodat in de komende wintermaanden de zaak haar beslag kan krijgen. Dat dit grote onrust veroorzaakte bij de communisten was te verwachten. In dien de operatie slaagt, dan is van de oude acti-gemeenschappen tussen de communisten en de partij van Nenni voorgoed geen sprake meer en blijven de communisten in de oppositie ge- isoleerd. Het is daarom dat de secre taris van de communistische partij Lui- gi Longo, de opvolger van Togliatti, alsmede vooraanstaande communis tische politici, bijna dagelijks in artike len oproepen de linkervleugel van de Nenni-partij te bewerken, de samen werking met de communisten niet op te geven. Zo heeft Longo kortgeleden in een interview met het Westduitse ADVERTENTIE Per Schreiner Airways vliegen wij iedere week direkt op Ierland. Wij bieden talloze mogelijk heden, zoals visreizen, ook zee vissen is mogelijk. Reizen voor golfers en paardrijders. All Ierland reizen met of zonder auto (met of zonder chauffeur). Maar een ding staat bij ons vast: iedere reiziger moet 100% ontspanning vinden. Bent u al met vakantie geweest, vraag dan nu reeds inlichtingen over ons programma 1967. Prim-Air, Kam. Onnesweg 89, Bussum. Tel. 02959-15623. weekblad „Der Spiegel" wederom ver klaard dat er een eenheidsbeweging met alle progressieve krachten van ka tholieken, socialisten en communisten gevormd moet worden. De partij van Sarragat, de sociaal democratische partij, die ook lid van de socialistische Internationale is, laat er echter geen enkele twijfel over be staan dat hiervan niets kan komen. In haar orgaan „Socialismo Democratico" heeft zij ter verduidelijking woordelijke passages uit het beginselprogramma van de nieuwe eenheidspartij van de socialisten aangehaald. Daarin wordt gezegd: 1. „Het socialisme kan van de demo cratie en de vrijheid niet gescheiden worden, en wel betreft het hier alle vrijheden, de politieke, de burgerlijke, de religieuze. Deze zijn onder elkaar nauw verbonden en onscheidbaar. 2. Meer dan in een ander land stelt zich bij ons het probleem van het com munisme. Ten aanzien hiervan bestaat voor de socialisten een strikte geeste lijke en politieke scheidslijn. 3. Er is geen gemeenschappelijke strijd van socialisten en communisten om de macht mogelijk. 4. De partij sluit zich bij de socialis tische Internationale aan." Deze laatste gebiedt, zoals bekend, samengaan met de communisten. Dit neemt natuurlijk niet weg dat aan de linkervleugel van de Nenni-partij te genover het communisme genuanceer der gedacht wordt. De secretaris van deze partij, De Martino, sprak eerder van een „confrontatie" dan van een volstrekte scheiding. Het is echter aan te nemen dat een hereniging, die nu wel een feit zal worden, de communis tische partij juist op een ogenblik iso leert waarop zij met de keuze van de „dialoog" een brede eenheidsbeweging van alle progressieve krachten wil ont ketenen. Hoewel geen enkele democratische partij in Italië ontkent dat door de her eniging van de socialisten het politieke landschap van Italië overzichtelijker wordt ziet de Democrazia Cristiana ook enkele ongunstige factoren opdagen. In de kringen van de Christendemocrati sche partij maakt men zich bezorgd over mogelijke penetratie van de nieu we socialistische partij in de traditio nele katholieke arbeiderskringen. Daarom trok het studiecongres van de Italiaanse katholieke arbeidersbewe ging, de ACLI, dat verleden week in Vallombrosa bij Florence werd gehou den, algemeen bijzondere aandacht. Het onderwerp „De economische macht in de Italiaanse werkelijkheid" dat in en kele rapporten behandeld werd vond in de pers en bij de politici minder be langstelling dan de slotverklaring van de voorzitter van de ACLI, prof. La bor, die ten aanzien van de regering en de Democrazia Cristiana een opval lend positieve houding aannam. Dit viel temeer op aangezien Labor nog verle den jaar de Democrazia Cristiana niet vooruitstrevend genoeg vond en dreig de met zjjn mannen een andere pro gressieve krachten een soort Labour- party op te richten. (Van onze correspondent) PARIJS, 6 sept. In Parijs is giste ren voor het criminele gerechtshof het proces begonnen van de beruchte „af faire Ben Barka", de ontvoering van de Marokkaanse oppositie-leider uit het hartje van de Franse hoofdstad en zijn daaropvolgende spoorloze verdwijning. De verdediging kreeg reeds bij de het Pr°ces een teleurstel- ling tc incasseren. De KVanse refferins liet namelijk weten datfn" fr Jeï "n toestemt dat premier Pompidou en de minister van binnenlandse zaken Frey als getuigen zullen verschijnen. Tevens bepaalde de president van de recht bank Jean Perez, dat de zaak tegen de Marokkaanse minister van binnen landse zaken, generaal Oufkir, pas aan de orde kan komen wanneer het proces tegen de zes andere verdachten, wier berechting nu begonnen veer vier weken achter de ,ruS *al Zoals bekend wordt Oufkir ervan b schuldigd de ontvoering van Mehdi Hen Barka op 29 oktober van het vorig jaar in St. Germain des Prés te hebben georganiseerd. De Franse regering heeft tegen hem een internationaal ar restatiebevel uitgevaardigd, hetgeen de Frans-Marokkaanse betrekkingen be paald geen goed heeft gedaan. Samen met twee van zijn commandanten zal de vertrouweling van koning Hassan dus over ongeveer een maand bij verstek geoordeeld worden. De zes vérdachten, die thans terecht staan, zijn op de eerste plaats Antoine Lopez, functionaris van de Air Fran ce en agent van de Franse contraspio nage, die de ontvoering van Ben Barka en diens aflevering aan de viila van de Parijse onderwereldfiguur Bouche- seiche leidde. Vervolgens de politieman nen Souchon en Voitot, die zich door Lopez lieten overreden tot het verlenen van hun medewerking aan de ontvoe ring Voorts is er een zekere el Galhi el Mahi, een aangenomen neef van gene raal Oufkir, commissaris van politie m Marokko, die zich te Parps had laten inschrijven als student en er mm of meer als knechtje voor zpn „oom dienst deed en nog een zekere Bermer. gèwlzen journalist bij de Franse radio die een rol gespeeld heeft bp het naar Parijs lokken van Ben Barka. Deze lieden staan slechts terecht op beschuldiging van ontvoering respectievelijk weder- rechtelijke aanhouding. Zij hebben, voorzover is vastgesteld, geen recht streeks aandeel gehad in hetgeen Meh di Ben Barka is overkomen na zijn al- levering aan de villa van Boucheseiche. Enigszins apart staat het geval van Leroy, alias Finville, het gewezen hoofd van dienst bij de Franse contraspiona ge, onder wie Lopez als agent recht streeks ressorteerde. Lopez heeft hem van alles op de hoogte gehouden. Leroy- -Finville heeft de politie niet verwit tigd, toen er wellicht nog tijd was Ben Barka te redden. Hij is voorlopig op vrije voeten gesteld en staat terecht onder de beschuldiging van ,,het niet aanbrengen van een hem bekend mis drijft. Höt door .het vooronderzoek bijeenge bracht dossier omvat in totaal vijfdui zend stukken. Er zullen meer dan twee honderd getuigen worden gehoord, veer- tien advocaten nemen aan het proces deel, waaronder vermaarde pleiters als Floriot en de felle anti-Gaullist Tixier Vignancourt. De zitting van gisteren was voornamelijk gewijd aan de samen stelling van de jury en het nagaan van de levensloop van de beschuldigden. ADEN, 6 sept. (Reuter) Radio- Aden meldde gisteren dat de premier van Jemen, generaal-majoor Hassan al Amri, in Sanaa onder huisarrest is gesteld. Het readiostation zei van ge zaghebbende zijde te hebben vernomen dat de premier zondagavond door Egyptische militairen was gearres teerd. Een Jemenitisch bataljon, dat de premier trouw zou zijn, zou zijn ontwapend. Volgens de berichten zou generaal Amri wellicht naar Cairo worden gebracht. Naar het radio-station meedeelde is de toestand in Sanaa gespannen sedert vorige maand president Abdoellah al- Sallal terugkeerde na een afwezigheid van bijna een jaar in het buitenland. In berichten uit Jemen is gezegd dat de repuhlikeinse legerleiders en voor aanstaande sjeiks president Nasser te legrafisch hebben verzocht de Egyp tische inmenging in de binnenlandse aangelegenheden van Jemen te staken en president Sallal te verwijderen. Radio-Sanaa meldde gisteravond dat de bevelhebber van het Egyptische le ger, brigade-generaal Abdel Mohsin Kamel Mortagi. in gezelschap van de Jemenitische bevelhebber, kolonel Ali Seif Howlani, Jemenitische legereen heden heeft bezocht. Toch werdende nieuwe uitlatingen van Labor zeer verschillend uitgelegd: terwijl volgens het onafhankelijke ka tholieke blad Messagero de Democra zia blij is over deze steun van de ACLI, citeert het socialistische weekblad Es presso een zekere apocrieve uitlating van Rumor, de leider van de Demo crazia Cristiana. Volgens het socialis tische blad moet Rumor tegen de aal moezenier van de ACLI, mgr. Pagani gezegd hebben: „Als ons ook de ACLI verlaat is het lot van de Democrazia Cristiana bezegeld. Is het ooit denk baar, monseigneur, dat ook U er zich op voorbereidt lid van de sociaal-demo cratische partij te worden?" Natuurlijk drukt zich heel wat wish- full thinking" van de socialisten hierin uit. Er bestaat bij hen kennelijk een zeer concrete tendens de hereniging tot aanleiding te nemen om nieuwe invloed bij de katholieke arbeiders te winnen, ook dat de president van de ACLI, Labor, zijn slotverklaring heeft afgelegd als gevolg van „een appel van hoger hand tot eenheid van de katholieken met het oog op de komende unificatie van socialisten". Wat van dergelijke gissingen en uitspraken ook waar moge zjjn, de Christendemocraten van Italië moeten zich zeker inspannen om hun aantrekkingskracht van de herenigde socialistische partij op de katholieke ar beiders tegen te gaan. (Van onze correspondent) ROME, 6 sept. Gisteren begon in de Generale Curie van de paters Je zuïten te Rome, vlak bij de Sint Plc- ter, met een triduüm de- tweede zit ting van <le Generale Congregatie van de Sociëteit van Jezus. Aan deze zit ting nemen 235 leden van de Genera le Congregatie deel, die ongeveer 36.000 leden van de Sociëteit in de ge hele wereld vertegenwoordigen. Alleen vier Poolse paters kregen geen toe stemming naar Rome te komen. Deze 31ste congregatie van de So ciëteit begon verleden jaar op zeven mei, een half jaar na de dood van de vroegere generaal van de Jezuïten, de Vlaming pater Janssens. In deze eerste zitting hebben de leden van de congregatie hun achtentwintigste prae- positus (zo heet de generaal officieel) in de geschiedenis van de Orde geko zen. Zoals bekend viel de keuze op de Baskische pater Pedro Arrupe. Daarna werd de nieuwe raad van de generaal ingesteld, bestaande uit vier assistenten-generaal, te weten de Italiaan Paolo Dezza, de Canadees John Swain, de Hongaar Andreas Var- ga en de Amerikaan O'Keefe. Hoewel een sterke groep in de congregatie de ambtsperiode van de generaal voor het eerst wilde beperken van levenslang tot zes jaar, bleef men toch nog bp de oude regeling. In deze nu beginnende tweede zit ting van de Generale Congregatie ko men naast een aantal organisatorische vraagstukken de volgende problemen aan de ordede taak, de vorming en bet geestelijk leven van de Sociëteit en haar leden, het principe van armoe-1 de en de gehoorzaamheid. Bijzondere betekenis heeft echter de behandeling van de postconciliaire taak van de So ciëteit in deze moderne wereld. Niet ten onrechte spreekt men van een „klein Concilie" van de Jezuïten die voor hun gemeenschap het „aggior- namento" willen doorvoeren. Hierbij wordt ook gedacht aan de bijzondere taak, die Paus Paulus aan de nieuwe gekozen generaal verleden jaar op droeg, namelijk de bestudering van het atheïsme. Het is aan te nemen dat over de uitwerking van deze speciale opdracht binnen de Sociëteit concrete plannen worden besproken. In het algemeen kan worden aange nomen dat de Sociëteit zal trachten zich heel sterk aan de nieuwe en de moeilijke taken in de moderne maat schappij aan te passen, zonder al haar idealen en haar traditie los te laten. De zitting zal vermoedelijk wederom twee maanden duren. Voor het eerst is er ook een simultaanvertabng voor zien voor Italiaans, Frans en Engels omdat, zoals in het Vaticaanse Conci lie, sommige leden van de Congrega tie Latijn in de discussie nogal moei lijk valt. MEXICO STAD, 6 sept. (UPI) 1966 zal voor Mexico de geschiedenis ingaan als een jaar waarin de hevi ge regenval rampen heeft veroorzaakt van enorme omvang. Slechts weinig Mexicanen kunnen zich nog jaren her inneren waarin het erger was. Meer dan vijftigduizend mensen hebben hun huizen en woonplaatsen moeten ver laten, doordat zware overstromingen in het noordoosten van Mexico hun ste den onder water hebben gezet. De totale schade, veroorzaakt door de aanhoudende regenval, is nog niet vastgesteld, maar het laat zich aan zien dat deze bijzonder groot zal zijn. Vliegtuigen zijn voortdurend bezig be woners in gesoleerde gebieden uit hun benarde situaties te redden en hen van voedsel te voorzien. PHNOM PENH, 6 sept. (UPI). Het Combodjaanse staatshoofd, prins Noro dom Sihanoek, heeft verklaard dat de diplomatieke betrekkingen met de Vere nigde Staten, die verlden jaar werden verbroken, zouden kunnen worden her vat indien Washington de „huidige gren zen" van het land erkent. „Het zou in het belang van de V.b. zijn zulk een gebaar te maken", aldus de prins op een perslunch. Norodom zei alle wereldmachten te zullen vragen de grenzen van zijn land te erkennen. Hij waarschuwde de diplomatieke betrekkin gen te zullen verbreken met alle landen, die weigeren de grenzen van Cambodja te erkennen. <f 3 m&Mf* ,v ,v V

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1966 | | pagina 7