HET NIEUWE DAGBLAD WERELD ONTSTELD NA MOORD OP VERWOERD Krachtig voorstander apartheid JAMIN En: Verder: Politie-kogel treft liftende student Zuidafrikaans parlement zag ontzet toe afzetmoeilijkheden De Maas ontslaat 135 werknemers Onderneming wil toetreden tot groot staalconcern Vrijmoedig DEMONSTRATIE TEGEN APARTHEID r. H <7 r 1 commentaar I I Vandaag: KANDIDATEN VOOR OPVOLGING >s ZIT ,vs 3SS. WSfWt-W x Voortzetting van Pessers voor 90 pet, zeker r zr\ eis ijs l! Oe Thant zou nog willen aanblijven WOENSDAG 7 SEPTEMBER 1966 SEPTEMBERZON 57ste JAARGANG No. 16459 KAAPSTAD, 7 sept. (AFP, UPl) President Johnson zal de Gevoelens van alle weldenkende pensen vertolkt hebben, toen hij f'e moord op premier Verwoerd van Zuid-Afrika een daad noemde "die alleen maar betreurd kan borden". Zowel voor- als tegen- ganders van Verwoerds apart heidspolitiek zijn ontsteld door de Jhoord in het Zuidafrikaanse par- erhent. De meest waarschijnlijke °Pvolger van Verwoerd als pre- 111 ier, de tegenwoordige minister Van Justitie Balthasar Vorster, sj;aat bekend als krachtig voor- gander van het apartheidsbeleid. Vs??n van de weinige landen waar on- Vs^olen vreugde heerste over de dood f Verwoerd was Nigeria. Daar dan- advertentie fiGertijk veel en niet duur 12 pagina's advertentie Rrillant - vi/ van Ana el PREMIER VERWOERD Deze drie mannen worden als kandidaten voor het pieima schap van Zuid-Afrika genoemd. Van links naar rechts: Minister Baltliasai Vorster van Justitiedie volgens velen de grootste kanshébbei is, vervolgens minister Ben Schoeman van Verkeer en minister dr. Theo Donges van Financiën, die voorlopig het premiei schap op i heeft genomen. MAASTRICHT, 7 sept. Het Maastrichtse staalbedrijf, de N.V. Staalwerken De Maas, zal op korte termijn honderdvijfen dertig werknemers moeten ont slaan. Reeds enige tijd kampt de onderneming met afzetmoeilijkhe den en de directie ziet zich ge noodzaakt een zeer ingrijpende re organisatie door te voeren. Hoe wel de onderhandelinger daarom- trent nog niet zijn afgesloten, staat trent nog niet zijn afgesloten, is er een grote mogelijkheid, dat de Excelsior Metaalbuizenfabriek de onderneming zal overnemen. Het aantal werknemers, dat ontslag krijgt aangezegd, zal daardoor echter nauwelijks minder worden. zün. Het weer in Europa Ajrikuanse studenten, die voor Marlborough House, waar de Gemenebestconferentie werd gehouden, tegen de apartheid, demonstreerden, lezen een avondblad, waarin de moord op premier Verwoerd wordt geméld. e! a ?s Financiën en economie NIEUWE DAG Een hoge-drukgebied boven Frankrijk geeft zonnig en droog weer Zwakke zuidwesten wind. Iets warmer, in de mid dag twintig graden of iets hoger. Vooruitzichten: waar schijnlijk een periode met iets warmer septemberweer. Zon op: 06.02 Maan op: 22.34 onder: 19.12 onder: 15.28 Vorster nieuwe premier van Zuid-Afrika? „bit Londen zond de Britse premier 5» boodschap van rouwbeklag aan de bi bb' frikaanse regering, waarin hij de "Ord sterk afkeurde.. De secretaris-gene- ,1*' van de VN verklaarde in New Vork j-'!1 elk geweld moet worden betreurd, hpi M°skou is geen commentaar over t gebeuren vernomen. De Nederland- set. reKer'"B. heeft verklaard met af- cl„ kennis te hebben genomen van lafhartige moord op de premier. In Rachman ™™M8lë?remi(,r Abdo€l heb mra ii-H Vi t,et Gemenebest an te zijn dat de Rhodesische parle mentsleden even diep geschokt waren als htjj zelf. Vervolgens schorste hij de zitting. In Lissabon heeft de Portuge se regering, evenals Rhodesië sympa thiserend met Zuid-Afrika's rassenpoli tiek, verklaard dat „dit een misdaad is. die slechts verontwaardiging en ver oordeling kan uitlokken. Het is een daad ^?n geweld, die de grootste afkeer ver eent." van Het dorpspolitieke leven dat soms °°k de grote stad aantast is gisteren ^eer op gang gekomen toen de ®"U'dverschuiving van de gemeente- aadsverkiezingen een feit werd. Het beëdigen van nieuwe raadsleden en de indeling van de wethouderszetels hiet overal feilloos verlopen. Het ?'a»tselijk gekrakeel kan weer kran tkolommen vullen. Soms de eerste al. Zie pagina 5. Urenlang is de gisteren vermoord- QP Premier Verwoerd het symbool cm ee$t van de Zuidafrikaanse P°-rtheidspolitiek. Een uitvoerige bio- ritfie over deze opmerkelijke figuur l7ldt u op pag. 7. Op Pagina 3: ee,onaal nieuws. >s V1 Pagina 4: Briev"2s Kroniek. Engel! tan lezers. seise tv-persiflage op James Bond. D°P Pagina 5: e Amsterdamse kwestie. °P Pagina 7: Kansen in Vietnam, door RAYMOND ARon. Gemenebestconferentie in Londen. Op pagina li: Ontspannen sfeer in roeikamp, door KOOS DE BOER. schitterend bezit voor altijd! SMS* y Hoogstraat 164-152 Beyerlandselaan 176 Rotterdam sten in de hoofdstad Lagos mensen van vreugde rond, toen zü het nieuws had den vernomen. In Kenya schreef het gezaghebbende blad „Nation" „Hij -geerde bü de code van het_ geweld en stierf een geweldadige dood." In Zuid-Afrika zelf heerste diepe ver slagenheid. Onmiddellijk na het bekend worden van het nieuws werden de vlag gen van alle openbare gebouwen half stok gehesen, bioscopen sloten hun deu ren, sportmanifestaties werden afgelast, de colleges van de universiteiten wer den geschorst, de dagbladen brachten extra-edities uit en de radio-program ma's ondergingen een wijziging. Het Zuidafrikaanse kabinet kwam in spoed zitting bijeen en benoemde de oudst aanwezige minister, dr. Eben Donges, tot voorlopig premier totdat een nieu we regeringsleider is benoemd. Donges deed voor de radio een beroep op de bevolking de kalmte te bewaren. Hij beloofde dat de motieven tot de daad zullen worden uitgezocht. Het is mo menteel rustig in geheel Zuid-Afrika. De 51-jarige minister Vorster. die Verwoerd naar alle waarschijnlijkheid opvolgt, heeft veel aanhang in de par- lementsfraetie van de Nationalistische Partij. Hij staat bekend als een kei harde persoonlijkheid. Andere namen, die nog genoemd worden zijn die van de minister van Verkeer, Ben Schoe- man, en die van de waarnemend pre mier Donges. De eerste minister van Basoetoland, Leaboea Jonathan, toonde zich geschokt en noemde de moord een .zinloze daad." Kaiser Matanzima, premier van Trans kei, de eerste Zuidafrikaanse Bantoe stan, zei dat het Bantovolk een „vriend en vader is kwijtgeraakt". Een vertegenwoordiger van het verboden Zuidafrikaanse Nationale Congres zei daarentegen in een verklaring: „de dood van Verwoerd is het gerommel, die de eruptie aankondigt van de vulkaan van de gewapende strijd van het Zuidafri kaanse volk om het fascistische re giem in Zuid-Afrika omver te werpen. De „New York Times" schrijft naar aanleiding van de moord op premier Verwoerd dat „moord een misdaad te gen de mens is, die alle mensen ver wondt die de banden van vertrouwen aantast tussen de mensen." Het blad verwacht dat de onmiddellijke prak tische gevolgen vrüwel zeker zullen be staan uit een „verder aandraaien van de schroeven van onderdrukking door Verwoerds verschrikte opvolgers tegen zowel Afrikanen als liberale blanken". De Londense „Times" meent, nat. Zuid-Afrika waarschijnlijk „nog meer ***8^ - - (Van onze correspondent) BREDA. 7 sept. Door een kogel uit een karabijn, afgevuurd door een poli- tie-agent. is de negentienjarige student F. Saffrie uit Bergen op Zoom in de nacht van maandag op dinsdag in Bre da op tragische wijze doodgeschoten. De .jongen zat toevallig in een bestel auto, waarvan de bestuurder, de acht tienjarige F. A. uit Breda, die onder invloed verkeerde aan de politie tracht te ontkomen. De auto was zaterdag in Breda gestolen. Het schot werd gelost na een wilde stelwagen slingerend over de weg J den. Toen zij de chauffeur wilden la ten stoppen ging deze ervan door in cie richting van Terheüden. Langs deze weg ligt her regionale woonwagenkamp van Breda. De politie kreeg de indruk te maken te hebben met de beruchte ont snapte gevangene Piet Lugters, vooral toen na informatie via de mobilofoon kwam vast te staan dat de auto gesto len was. Het nummer van de auto sloot twijfel uit. Andere politiewagens rukten uit, waarvan de agenten met karabijnen wa ren bewapend. Er werd echter nog geen verlof gegeven om te schieten. Nog in de wijk Doornbosch sprong iemand uit de met hoge snelheid rijdende auto. Hij werd aangehouden en het bleek de 22- iarige J-S. uit Breda te zijn. Hij was samen met Saffrie met de auto meege lift. nadat zij de bestuurder in een cafe taria hadden ontmoet. De bestelauto reed met meer dan honderd kilometer snelheid in de lichting Terheüden Bi., het Markkanaal ging de chauffem rechtsaf in de richting Oosterhout. Van uit Oosterhout reed hij weer naar Bre- da, waar een politiewagen oreen kruis niet*e^reed^naïr de Nieuwe IJesbosch- iaan Daar had de politie ecn politieaum dwars over de weg gezet. MeUwaai- lampen werden stoptekens se^cven. maar de chauffeur van de bestelauto zag toch nog kans langs de barricade te komen. Hij reed de koplampen van de politieauto eraf en zijn eigen aulo werd ook beschadigd. Op de Liesboschlaan stond opnieuv een politieauto op hem te wachten. Ee1 adjudant die de achtervolging leidde gr weer een duidelijk stopteken. De cliaui feur reed echter op hem in en slecht- door een snelle sprong redde de adju dant zijn leven. Hij kwam in een heg langs de weg terecht. Toen pas werd besloten waarschuwingsschoten te los sen. Hoewel de inzittenden, naar later i 0 fr wareD het er twee. naar de chauffeur riepen te stoppen reed de man toch door Op de Weerijssingel mikte een agen' vanuit een rijdende auto met zijn kar bpn op de banden van de bestelwagen Deze derde kogel kwam vlak achter de auto op de straatstenen, sprong toen omhoog en drong via de achterdeur de auto binnen. Het slachtoffer dat achter de bestuurder in de laadbak zat werd toen aan een nekwervel geraakt en was op slag dood. Pas toen stopte de cliam- feur. Hij werd evenals de 17-jarige R-r. uit Amsterdam, die ook in de auto zat in verzekerde bewaring gesteld. De officier van justitie te Breda, nir. E. Bauwens heeft een onderzoek 'aten instellen door de rijksrecherche. Vast is komen te staan dat in dit geval de politie geen enkel verwijt valt te ma ken. Een onschuldige is het slachtofter geworden van het misdadige optreden van de chauffeur die na de diefstal van de auto heeft getracht deze te verkopen in het Bredase woonwagenkamp, waar echter niemand zich aan heling schuldig wilde maken. De agent die het schot heeit gelost in opdracht van zijn supe rieuren is zeer onder de indruk van het gebeuren. een politiestaat zal worden dan in het verleden het geval was". Het blad schrijft dat Zuid-Afrika onder Ver woerd een rustig en voorspoedig land was, maar dat één verkeerde stap, bij voorbeeld bij de Rhodesische kwestie, niet te voorziene gevolgen kan hebben. De Guardian noemt Verwoerd een tacticus die een voorzichtige buiten landse politiek voerde. Hij stond echter voor een kritieke situatie doordat hij het risico had genomen Rhodesië olie- produkten te leveren. Verwoerds opvol ger zal mogelijk moeten besluiten Rho desië aan zijn lot over te laten of de toekomst van Zuid-Afrika te riskeren. KAAPSTAD, 7 sept. (Reuter, li PI) De moord op de Zuidafrikaanse premier Verwoerd heeft zich als volgt voorge daan: Toen het Zuidafrikaanse parle ment 's middags na de lunchpauze op nieuw bijeenkwam nam ook premier Verwoerd zijn zetel weer in. Hij had juist plaatsgenomen toen de bode, Di- mitri Stalendas op hem toekwam. De premier boog zich naar voren om te horen wat deze te zeggen had. Op dat moment haalde de bode een lang mes te voorscijn en stak de premier ver scheidene malen in borst en hals. Verlamd van schrik zagen de parle mentsleden toe, hoe Verwoerd lijkbleek bij zijn lessenaar ineenzakte. De moor denaar stak met zijn mes ook naar de minister van Sport en Toerisme, Frank Waring, die naast Verwoerd zat en de aanvaller trachtte te overmeeste ren. Waring liep echter geen steek wonden op. Toen greep een van de par lementsleden Stafendas bij de arm, ter wijl een ander hem neersloeg. Het na tionalistische parlementslid Jonas Grrey- ling ging op Stafendas borst zitten. De ze werd daarop door suppoosten de zaal uitgesleept. Inmiddels trachtten vier dokters on der de parlementsleden Verwoerd door mond-op-mond-beademing te redden. Men vervoerde de premier vervolgens naar het ziekenhuis „Groote Schuur" Een half uur later deelde de voorzitter van het Huis van Afgevaardigden met trillende stem mee dat de premier was overleden. Verscheidene parlementsle den konden hun tranen niet bedwingen. Na de aanslag werd mevrouw Verwoerd de vergaderzaal binnengeleid maar zü ging spoedig weer weg. De moordenaar Stafendas is 45 jaar oud, een vrijgezel en een genaturali seerde Zuidafrikaan van Griekse af komst.. Volgens zegslieden zou hij enige tijd in Portugees Angola gewoond heb ben. Hii was pas een maand als bode in dienst. Collega's zeiden dat Stafen das zich de gehele morgen reeds vreemd had gedragen. Ook verscheidene parle mentsleden hadden iets vreemds in zü'i houding opgemerkt. Volgens de parlementtaire ver slaggever van „Die Vaderland" heel' Stafendas meermalen erover geklaagd dat de regering te veel doet voor de zwarte bevolking en niet genoeg voor i de armen onder de blanken. (Van onze verslaggever) De reorganisatie bij De Maas houdt in. dat de produktie zodanig zal worden in geperkt dat een van de twee alhier gevestigde bedrijven, de oude onderne ming aan de Stateiismgel, zal worden gesloten. Deze sluiting impliceert het ontslag op korte termijn van 135 van de in totaal 370 personeelsleden. Reeds eerder dit jaar werd een per soneelsstop ingevoerd welke een ver mindering met 70 personeelsleden tot gevolg heeft gehad. Met de vakbonden wordt overleg gepleegd hoe de ontslag kwestie het best geregeld kan worden. De door de directie gisteren aange kondigde reorganisatie is dringend ge wenst om liet voortbestaan van het pas aan de Beatrixhaven geopende bedrijf te kunnen verzekeren. De directie be treurt de noodzakelük gebleken maat regelen waaraan volgens haar vrüwel uitsluitend externe factoren en wel de internationale marktsituaties, debet Allereerst is daar het feit dat de Westeuropese markt sinds medio 1965 overstroomd wordt door S™!® tingenten dikwandige buizen uit con- Oost- v europese landen, o.a. de DDR, Honga rije en Tsjechoslowaküe. De Oosteuro- pese staalprodukten worden afgezet te gen dumpingprüzen; zeventien a twee entwintig procent beneden het West europese prijsniveau. Deze import heett de marktsituatie ernstig verstoord, al dus de directie van de Staalwerken De Maas. Ook heeft de afzet van De Maas veel te lüden gehad van de invoer van Ita liaans staal. Binnen de EEG is sprake van een fnuikende import uit Italië, dat zün staalexport naar de EEG-landen sterk subsidieert. Beide factoren heb ben de afzet var Staalwerken De Maas zowel in binnen- als buitenland ernstig gestagneerd, met als gevolg sterk toe genomen voorraden en zeer ongunstige exploitatie-resultaten. Ter wille van een meer rendabele ex ploitatie is aan samenwerking met an dere bedrüven als ook aan een drasti sche produktievermindering niet meer te ontkomen. Derhalve moeten thans buiten de zeventig reeds begin van dit jaar afgevoerde personeelsleden nog minstens 135 arbeidskrachten af vloeien en dient het oude bedrijf geslo ten te worden. Reeds geruime tjjd gonsde het van geruchten ten aanzien van de kritieke situatie rond de toekomstige ontwikke ling van De Maas. Om aan alle onze kerheden een eind te maken, heeft de directie gisteren de geschetste reorga nisatie bekend gemaakt. Tevens werd daarbü aangekondigd dat ov }r enige da gen mededelingen zullen v/orden ge daan over de wüze waarop de Staal werken De Maas een hechte samen werking met een groot concern denkt te realiseren. Het geplaatste aandelenkapitaal be draagt een miljoen gulden. In het jaar verslag over 1965 maakte de directie al melding van verscherpte concurrentie. Het gevolg daarvan was dat men zich van de verliesbrengende exportmark ten terug trok. Over 1965 werd een ex- Eloitatiewinst van 1,48 miljoen gulden ehaald. De onkosten kwamen uit op 1,42 min. gld. Het uitgekeerde dividend bedroeg nef.en procent. ADVERTENTIE BUITENLANDS GELD REISVERZEKERINGEN SPAARBANK TE ROTTERDAM HOOFDKANTOOR BOTERSLOOT Den Helder Ypenburg Vlissiiigen Eelde De Bilt Twente Eindhoven Beek Stockholm Oslo Kopenhagen Londen Amsterdam Brussel Luxemburg Parijs Nice Berlijn Frankfort München Zürich Genève Locarno Wenen Innsbrück Rome Madrid Mallorca half bewolkt mist licht bewolkt licht bewolkt half bewolkt zw. bewolkt mist licht bewolkt zw. bewolkt onbewolkt onbewolkt mist zw. bewolkt mist zw. bewolkt zw. bewolkt onbewolkt onbewolkt licht bewolkt onbewolkt mist onbewolkt onbewolkt zw. bewolkt mist onbewolkt licht bewolkt onbewolkt 19 20 19 20 21 22 22 21 16 18 18 23 21 23 23 23 24 17 25 23 25 25 26 18 22 27 35 31 16 13 15 10 11 13 13 12 13 15 13 11 12 12 14 18 18 12 12 13 10 10 10 13 8 16 15 15 0 0 0 0 0 0 0 0 2 2 0.2 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 De moord op premier Yerwoerd was een niet minder schandelijke daad dan de moord op president Ken nedy van drie jaar geleden. Kenne dy genoot in de wereld groot aan zien en het tegendeel gold voor V er- woerd. Maar de aanslag in Kaapstad van gisteren was even misdadig als die in Dallas van 22 november 1963. Robert Kennedy moet aan de afschu welijke aanslag op zijn broer gedacht hebben, toen hij gisteren het bericht uit Kaapstad vernam. Zijn commen taar was, dat geweld geen antwoord kan zijn op vraagstukken die tussen de volken moeten worden behandeld met meedogen en begrip. In juni bad de senator, in een toespraak in Zuid- Afrika. nog kritiek geuit op Ver woerds isolationisme met de waar schuwing: „In de wereld van 1966 zaam eiland." is geen natie meer een zelfgenoeg- Het steeds terugkerende argument, dat de niet-Zuidafrikaan de apart heid niet kan beoordelen, werd in juli nog ontzenuwd dooi een herder lijke schrijven van bet Zuidafrikaan se episcopaat. De bisschoppen ver oordeelden de apartheid als een ern stige schending van de menselijke waardigheid. Het christelijke gewe ten. zo schreven zij, eist herziening van de betrekkingen tussen de rassen in Zuid-Afrika. Een dergelijke her ziening lag geenszins in de bedoeling van Verwoerd, die zich ontwikkelde tot het symool van de apartheidsleer. Hij was vastbesloten op de ingesla gen heilloze weg voort te gaan, on danks alle druk van buiten en on danks het smeulend verzet van neger leiders in zijn eigen land. Bij de ver kiezingen van maart dit jaar werd opnieuw slechts een volksvertegen woordiging van de blanken gekozen. Van de zeventien miljoen inwoners van Zuid-Afrika zijn er meer dan veertien miljoen niet in het parle ment vertegenwoordigd. Aan de zwarte Zuidafrikanen, of Bantoes, die verreweg de grootste bevolkings groep vormen, wordt nog altijd niet gevraagd wat zij denken van de voortzetting van de rassendiscrimina tie. Verwoerd genoot de steun van een grote meerderheid in de blanke volksvertegenwoordiging, maar niet van een grote meerderheid van het volk van Zuid-Afrika. De tragiek van zijn leven is dat hij volkomen onge voelig bleef voor „de wind van de verandering die over Afrika waait en vooral dat hij als christen het on christelijke en onzedelijke karakter van de apartheid niet heeft willen of kunnen doorzien. NEW YORK, 7 sept. (Reuter) Oe Thant, de secretaris-generaal van de Verenigde Naties, zou bereid zün zün functie nog hoogstens twee jaar te blijven vervullen wanneer de Veilig heidsraad hem, bü gebrek aan een op volger, een verzoek in deze geest zou doen. Dit is gisteren van gewoonlük betrouwbare zijde verklaard. Oe Thant wilde geen commentaar leveren, toen hü in New York van vakantie terug keerde. GELDROP, 7 sept. De bewinds- voerder van Wollenstoffenindustrie Pessers. de heer mr. Th. M. Dorn, heeft dinsdag verklaard dat de voort zetting van het bedrijf voor negentig procent rond is. Den analyse van de orderportefeuil le heeft verbijsterend optimistische uit komsten gegeven. Ook vele andere aspecten van het bedrijf, dat de vorige week surseance van betaling heeft aan gevraagd, geven een positief beeld. Van verscheidene züden is aangebo den om de salarissen over de komende weken te garanderen. Dit aanbod kwam zowel van de züde van afnemers ais van gegadigden, waarmee over voort zetting wordt onderhandeld. Zo heeft dinsdag mr. Th. M. Dorn verklaard. De resterende 10 procent is het om zetten van de afspraken in handteke ningen Dinsdagmorgen is het perso neel van deze gunstige vooruitzichten op de hoogte gesteld. De heer T. Hünen, bestuurder van „Sint Lambertus" deed een beroep op het c.a.o.-personeel om nog enige da gen op definitieve mededelingen te wachten, terwijl de heer A. Mauritsz, bestuurder van de Katholieke Federa tie van Beambten in de Industrie een zelfde verzoek deed aan het admini stratief en leidinggevend personeel. Mr. Dom stelde tijdens deze bü'een- komsten dat een uittocht van het per soneel de voortzetting van het bedrijf toch nog zou kunnen doen mislukken. Er wordt thans nog normaal gewerkt Niemand heeft ontslag gevraagd. Een inducatie van definitieve beslissingen kan binnen twee of drie dagen ver wacht worden.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1966 | | pagina 1