Brits vakverbond
steunt Wilson
Tweespalt onder blanken
dreigt na dood Verwoerd
EEN VOOR ACHT
ZEER SOEPELE AFLOSSINGSVOORWAARDEN
LOONSTOP AANVAARD
Boer Voortui an
wil uitspraak
Europees Hof
Bittere verwijten
voor Spaanse
bisschoppen
Voor rokers met een eigen stijl
VAN TIJD TOT TIJD
1 2300.- VOOR f 25.-
arbeidersbeweging
ZUID-AFRIKA ZONDER DE „BAAS"
IN HET GOOI
lïentallen mensen
opgelicht
NIEUWE DAG'
DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1966
DEN HAAG, 8 sept. Indone-
Ie is op bijzonder voordelige
oorwaarden van zijn oude schuld
an Nederland afgekomen. Het
oeft niet. meer dan zeshonderd
hjoen gulden terug te betalen
an een bedrag, dat oorspronke-
'Jk op 4,5 miljard gulden was
astgesteld. Nederland had daar
in bij vroegere onderhandelingen
ju 3,6 miljard laten vallen. Van
het
restant van 900 miljoen, dat
tv*
h he onderhandelingen deze week
Js uitgangspunt diende, heeft
eherland nogmaals een derde
Prijsgegeven. Bovendien is over
gekomen, dat met de aflossing
ari dit restant eerst eind 1973
jp Worden begonnen. Terugbeta-
zal dan over dertig jaarlijkse
^'mijnen worden gespreid. Over
p af te lossen bedragen wordt
j/l rente van niet meer dan één
w°cent berekend.
.V
Minister Luns en sultan Hamengkoe Boewono wisselen de docu
menten tijdens de ondertekening van het financieel akkoord tussen
Nederland en Indonesië.
Spanning
Koning Boudewijn 36
Hij is vrij om te kiezenuit brons,
steeneen beeldhouwer uit zich steeds in
nieuwe expressies, ontdekt altijd weer origi
nele vormen. Kan ook kiezen uit tientallen
sigaretten. Rookt Golden Fiction.
38-jarige Maastrichtse typo-
g!'ao.f Bob van der Kley vond in
loonzakje dit briefje van 25
V,(len dat aan de rechteronder-
°-nt foutief js afgesneden. Ver
edelaars lopen nu de deur bij
an der Kley plat. Gisteravond
ds het bod al gestegen tot 2300.
ANTON KOOLHAAS
Voor 30 mille opgelicht
Procuratiehouder in
Duisburg aangehouden
Onlogica
blljken' Bantoestans
Schuld Indonesië op
600 miljoen bepaald
(Van
onze parlementaire redacteur)
zo spoedig mogelijk Nederlanders
Afmoet te komen, die als gevolg van
"Jaoorlogse gebeurtenissen in Indone-
hp '1 grote moeilijkheden zijn gekomen,
jjJrJt tïit land zich verbonden reeds eind
fteh beginnen met een betaling van
ttien miljoen gulden. Eenzelfde be-
zal een jaar later nogmaals wor-
b,jï- overgemaakt. Het totaal van 36
loen gulden voor deze schrijnende
«Pft'en is reeds in 1965 op een geblok-
tjhrde rekening vastgelegd. De rege-
VA zal tijdig een verdelingsschema
Instellen om in 1967 met de uitkerin-
te kunnen beginnen. Vele honder-
bi, gevallen zullen op de lijst voorko-
„Dit was voor ons een voldoe-
en een eis van rechtvaardigheid"
zette uiteen, dat deze gunstige
t mr. Luns.
zeue uutreu, uat uctc
tiah met Indonesië op heel andere
zuiver commerciële gronden tot
go is gekomen. Nationale Nederland-
j... hiotieven hebben een ondergeschikte
v'gespeeld. Het akkoord wil een basis
j, •'naen voor geheel nieuwe verhoudin-
biü °P velerlei gebied met Indonesië
nam© ook op cultureel terrein.
Commercieel betekent het, dat alle han
gende vorderingen en daarmee ver
bandhoudende kwesties zijn afgehan
deld, aldus minister Luns. „Wij kunnen
nu met een schone lei beginnen. Alle
moeilijkheden uit het verleden zijn uit
gewist", aldus de leider van de Indone
sische delegatie, sultan Hamengkoe Boe
wono, die het akkoord heeft onderte
kend.
Van eminent belang acht minister
Luns het, dat Nederland een bijdrage
heeft geleverd voor het weder openen
van de internationale kredietbronnen
voor Indonesië. Hij noemde daarbij net
Internationale Monetaire Fonds en oe
Wereldbank.
Ter bevestiging van het karakter van
dit gulle aanbod van Nederland zijn nog
de volgende toezeggingen in het akkoord
vervat:
Ons land is bereid in 1966 nog ver
der te gaan met hulpverlening m Indo
nesië dan reeds was overeengekomen.
In de komende maanden wordt nog bb
miljoen in de vorm van giften, lenin
gen en bankkredieten voor dat doel be-
StGGCl
De hulpverlening aan Indonesië zal In
1967 worden voortgezet.
Nederland zal een bijdrage leveren
aan de internationale plannen tot re
habilitatie en ontwikkeling van de In
donesische economie, waarover aller
eerst in Tokio internationaal overleg
wordt gevoerd.
Zodra Indonesië zal zijn toegetreden
tot de Verenigde Naties, zal Nederland
streven naar een reactivering van het
VN-fonds voor Irian. De destijds toege
zegde bijdrage van 30 miljoen dollar
wil Nederland dan gaan honoreren.
t Londen, 8 sept. (AFP) Het Brit-
vakverbond, TUC, heeft gisteren zijn
."^keuring gehecht aan de economi-
politiek van de Labour-regering.
Yt.. Verbond aanvaardt daarmee een
'JMllige loonstop. Het besluit werd
l,Vomen met 4.936000 tegen 3.814000
bitten.
jv^n motie van de vakbond vap trans-
K Wbeiders, die geleid wordt doo<r
Ifank Cousins en waarin werd voor
geteld de loonstop en de economische
Vai'Pek te verwerpen, werd door het
vSjkondscongres, in Blackpool Jjtfeen.
jjgWorpen met 5.037.000 tegen 3.903.000
*hüien.
K^ousins, die onlangs uit de regering
bot omdat hij het niet eens was met
r loonbeleid kondigde aan, dat zijn
machtige bond (1,5 miljoen leden) zich
niet door de uitspraak van het vakver
bondscongres gebonden acht.
Al met al betekent de steun van net
TUC een overwinning voor premier Wil
son, die maandag dreigde een loonstop-
wet in het parlement te zullen brengen
als de vakbonden zich niet vrijwillig
beperkingen zouden willen opleggen. Ht
gaf daarbij een somber beeld van de
economische toestand van het land. Gau"
sins beschuldigde Wilson er nog van dat
hij wat betreft de lonen gieriger was
dan elke willekeurige conservatieve re
gering.
De regeling, die in de afgelopen da
gen moest worden getroffen, heeft nog
aanzienlijke moeilijkheden doen ont
staan, hoezeer men er ook van over
tuigd was dat aan het blijvend voort
slepen van deze kwestie nu een defini
tief einde moest worden gemaakt. De
laatste dag was er onder de Indonesiërs
duidelijk een grote spanning. Men
heeft er ernstig aan getwijfeld of de
laatste besprekingen wel het verhoopte
succes zouden opleveren. De minister
van Buitenlandse Zaken heeft tenslotte
de Indonesische delegatie en met name
sultan Hamengkoe bedankt voor zijn
medewerking Van zijn kant heeft de
sultan zijn dank uitgesproken aan de
Nederlandse regering en aan v?
voor het begrip voor de moeilijkheden
van Indonesië, dat hij in ons land had
aangetroffen. Vooral was hij getroflen
door de grote belangstelling van de ko
ningin voor de problemen van zijn land.
Minister Luns heeft nog medegedeeld,
dat als gevolg van de thans gesloten
overeenkomst de Nederlandse minister
van Economische Zaken drs. Den Uyl
binnenkort naar Djakarta zal gaan om
daar met zijn Indonesische collega ver
dere besprekingen te voeren.
ZARAUZ, 8 sept. (UPI) Koning
Boudewijn van België heeft zjjn 36ste
verjaardag gevierd met vissen aan
boord van het jacht „Avila". De ko
ning was vergezeld van koningin J
biola, de markies van Aguilar, en an
dere verwanten van het vorstenpaar.
Mensen in de Guaraia-haven van z-a-
rauz juichten de Belgische vofst -J,°
en riepen gelukwensen naar de Koning
DEN HAAG, 8 sept. De heer G.
W. Yoortman, landbouwer te Eetde en
oprichter van de „Nationale Boeren
bond", heeft in een verzoekschrift aan
de Raad van Europa zijn bezwaren uit
eengezet tegen het arrest van de Hoge
Raad der Nederlanden, waarin hij in
een procedure tegen het Landbouw
schap over een heffingenkwestie in het
ongelijk werd gesteld. Hij uil terzake
een uitspraak van het onder de Raad
va,11 Europa ressorterende Europese Hof
van de Rechten van de Mens. Naar
zijn mening moet het arrest van de
Hoge Raad worden vernietigd of moet
althans aan de Nederlandse regering
w orden meegedeeld dat zij er door een
besluit ol een wet voor dient te zor
gen, dat het Landbouwschap liet arrest
niet tegen hem, de lieer Voortman, kan
gebruiken.
De kwestie waarom het gaat dateert
al van 1957. In dat jaar kreeg de heer
Voortman van het Landbouwschap een
aanslag van in totaal f 130,42 voor drie
verschillende heffingen. Toen hij niet
betaalde volgde een dwangbevel en ten
slotte legde het Landbouwschap beslag
op zijn banktegoed. De bank moest
uit dit tegoed f. 578,02, zijnde de hel-
fingsschuld plus kosten, betalen. De
heer Voortman spande een proces te
gen het Landbouwschap aan en eiste
terugbetaling van dit geld. Hij werd
echter eerst door de rechtbank in Den
Haag, vervolgens door de Hoge Raad,
in het ongelijk gesteld.
De heer Voortman geeft in zun ver
zoekschrift uiting aan zijn bekende be
zwaren tegen de publiekrechtelijke be
drijfsorganen in het algemeen (die vol
gens hem door vrijwel de gehele Ne
derlandse bevolking met walging en af
keer worden bezien op grond van hun
onmiskenbaar fascistische en nazisti
sche oorsprong en hun ondemocratische
opzet en werkwijze) en tegen het Land
bouwschap in het bijzonder. Met het
Landbouwschap is het door verlies van
eer en goede naam al zo ver gekomen
dat niemand meer bereid is er voorzit
ter van te zijn, zo stelt de heer Voort
man. Bij het opstellen van zijn verzoek
schrift heeft de heer Voortman rechts
kundige bijstand gehad van mr. L. van
Heijningen in Den Haag.
MADRID, 8 sept. (KNP) ..God
weet, dat ik niet lieg, wanneer ik u
verzeker, dat het volk in deze tijd
Christus niet meer in de Kerk terug
kent, omdat zij in de kerken de rijk
dom ziel en ook nog constateert, aat
de kerkelijke machthebbers heulen met
de economische en politieke machtheb
bers in onze maatschappij."
Deze passage vormt een onderdeel
van het hoofdartikel, dat het eerst nu
vrijgegeven nummer van de Katholieke
Arbeidersbeweging (HOAC) in Spanje
publiceert onder de titel „Open brief
aan mijn bisschop." HOAC heeft een
brief van een militante katholiek, ge
schreven aan de bisschop van G(erona?
geheel tot zijn hartekreet gemaakt. Het
stelt uitdrukkelijk, dat deze open brief
hiermede tot bet Spaanse episcopaat
wordt gericht. Zoals bekend heeft de
regering in Madrid gedurende drie
maanden alle publikaties van de HOAC
tegengehouden. Kort geleden gaf zij toe
stemming tot drukken op voorwaarde
dat niet het HOAC-bulletin alleen aan
de abonnees zou worden toegezonden en
niet verder verspreid zou worden.
De katholieke arbeidersbeweging ver
wijt het Spaanse episcopaat, dat het
zich niets of vrijwel niets gelegen laat
liggen aan de prediking van het Evan
gelie aan de armen en voorts vrijwel
geen belangstelling toont voor de vorm
van katholieke actie, welke de arbei
dersbeweging is. Dit laatste terwijl de
bisschoppen wel omringd met alle
publiciteit bedrijven en fabrieken
met wijwater inzegenen. Een ander ver
wijt is, dat de audiënties van de bis
schoppen alleen gemakkelijk toeganke
lijk zijn voor lieden, die niets te doen
hebben. Werknemers, zoals de leiders
van de katholieke arbeidersbeweging,
moeten op eigen kosten verlofuren op
nemen als iets met hun bisschop
willen bespreken.
ADVERTENTIE
EEN LAURENSPRODUKT
Golden Fiction
GF2
(Van een correspondent)
KAAPSTAD, 8 sept. Dr. Hendrik
Verwoerd, de vermoorde premier van
Zuid-Afrika, werd algemeen beschouwd
als de geestelijke vader van dat deel
van de apartheidspolitiek, dat voorziet
in de vorming van de „Bantoestans".
Hij is het geweest, die een onduidelijk
gedefinieerde politieke slogan heeft om
gewerkt tot een werkelijke politiek en
vorm en substantie gegeven heeft aan
een ideologie, die onder de Afrikaners,
tie^EBERGEN, 7 sept. De. P?li-
inwoifil Driebergen heeft een 31-jarige
Plan ,Y,an die plaats aangehouden. De
talie!. wordt er van verdacht tien-
te heK?ensen in het Gooi en omgeving
vaak en 0Pgelicht. Hierbij ging net
ïtian Jï? aanzienlijke bedragen. De
siaa D-rtk uit voor tuinman en
Versph;uer vee' „klanten" op twaali
gen aal? plaatsen in de tuin te mo-
yerScuf,, eggen. Voor de aankoop van
'eeo- üa benodigdheden vroeg en
}n (j| V vaak een voorschot, dat vaak
liet hiiuerden guldens liep. Daarna
niets meer van zich horen,
heeft reeds verscheidene
heeft reeds verse
oungen achter de rug.
DENKEN WIJ WEL aan Jonge-
ians9 Die daar maar in Peking zit
te wachten? Neen, we denken niet
aan Jongejans. We denken aan
Ajax. We denken aan A
denken we, als we al denken, ze
zullen die man de keel met afsnij
den. Hij geniet diplomatieke integri
teit en daar tornt men niet aan.
En wat hebben wij?
Acht Chinezen in Den Haag in een
ambassadegebouw, waar we niet
aan kunnen raken en die niet weg
komen voor en aleer een Nederland
se autoriteit hen verhoord heeft over
de dood van een Chinese landge
noot, die eventueel vermoord is of
desnoods verongelukt en daarna in
de politieke klem is geraakt, die
hem de laatste adem ontnam.
Moorden is erg.
Maar politieke moorden hebben iets
vreemds. Dat blijkt nu weer bij Ver
woerd, wiens moordenaar uit een hoek
komt, waar men hem helemaal niet
uit verwachtte en die zelf met bijbel
teksten in de weer was, waarmee
Verwoerd ook best nog van allerlei
aan had kunnen richten. Verwoerd
kon heel goed verwachten, dat zijn'
rassenpolitiek hem het leven zou
kosten, maar hij is gedood wegens
de achterstelling van bepaalde cate
gorieën blanken en geheel m een
eendere sfeer die hem bij de aan
vaarding van zijn ambt deed uitroe
pen, dat het Gods wil was, dat hij
zijn volk zou leiden. In ieder geval
maakt zijn dood voorzichtigheid met
Gods wii in de politiek raadzamer
dan ooit.
Vroeger huurden vorsten een
Franse kok en onder aangename
kout en het vrolijk drinken van ex
quise wijnen verdwenen hun poli
tieke tegenstanders uit het leven,
met als laatste woord een prijzen
de opmerking over het kunnen van
die Franse kok. Daar waren de
lasthebbers van die kok het mee
eens.
Tegenwoordig doet men dat niet
meer. De politieke moord is van al
le elegantie beroofd; hij is moei
zaam en vaak zelfs een zaak van
overtuiging geworden. Bedreven door
kereltjes, die zich hebben laten
wijsmaken dat ze kerels worden als
ze moorden en politiek gevaarlijke
personages opruimen. En wat poli
tiek gevaarlijk is, maken zij niet
uit, doch de chef; de anonieme ver
tegenwoordiger van het systeem.
Die vertegenwoordiger van het sys
teem is geen uitvinding van onze
dagen. De geschiedenis van de Bor
gia's bijvoorbeeld, maakt dat zeer
duidelijk. Trouwens de'hele wereld
geschiedenis.
We leggen er ons bij neer. Wij leg
o-en er ons ook bij neer om onze
Jongejans in Peking opgesloten te
weten, in afwachting van wat er met
de acht Chinezen in Den Haag ge
beurt.
HET COMMUNISME heeft het
moorden niet geschrapt van de lijst
van politieke middelen die het erf
de van vroegere machthebbers.
Christelijke machthebbers. Moorden
is bon ton, in de strijd om de
macht of wat men daar voor houdt.
Het is dat altijd geweest en het is
werd gestolen, zal hem in het licht
van de tallozen die in China ster
ven op een eigenaardige manier,
hartelijk een zorg z8n. Sterven is
in het Oosten een beetje anders dan
hij ons, voor degenen die nog niet
sterven. Er gaan er zo veel. Kin
deren vooral ook.
Maar goed, die ene ging er aan
onder onze ogen en wel op de drem
pel van een ziekenhuis bij wijze van
spreken, waar bij ons in het alge
meen de zorg eerst recht begint.
Het druiste in tegen onze begrip
pen van verzorging, genezing even
tueel, rekken van het leven. En zo
wel onze rechters van instructie als
onze diplomaten raken in het ge
weer. „It can't happen here". In
onze kranten maken we melding van
verdwaalde poesjes en van enkel
breuken. In Chinese kranten is het
Mao en wat hij in zijn leven alle
maal gezegd heeft- Een verse hei-
niet opgehouden in de ideologieën
waarin het om „de" mensheid heet
te te gaan, in plaats van om het
geloof of de maCht.
En Jongejans zit in een villa in
Peking, kijkt uit over een monotoon
terrein en zal niet al te ongerust
zijn hoewel: hij weet wel iets van
China. Het vroegere en het huidige.
Kijkend op enige honderden mil
joenen Chinezen, zal hjj zich moge
lijk wel eens afvragen waarom men
zich in Den Haag zo druk maakt
over die ene, die uit een ziekenhuis
is geroofd en op die wijze zozeer
onze aandacht trok. Het is geen ge
bruik, dat bij ons mensen uit een
ziekenhuis worden ontvoerd. Althans
niet meer.
Jongejans weet zonder twijfel hoe
veel Chinezen er sterven. Natuurlijk,
toevallig, of geholpen door politieke
deskundigen. Die ene man - hoe
heette hij eigenlijk? - die door per
soneel van de ambassade half ster
vend uit een Nederlands ziekenhuis
lige, die pruimen ziet als eieren zo
groot. En verder een onvoorstelbare
theoretische hysterie, waarin ieder
een die niet per seconde in de pas
loopt, het leven niet waard is. Dus
ook die Chinees niet, die in Den
Haag werd gestolen. Eventueel --
we weten niet precies hoe of wat.
DE CHINEZEN die het deden heb
ben geen idee van onze normen.
Misschien dachten ze dat die lasdes-
kundige asyl zou vragen; mogelijk
dat hij de geheimen van het Chine
se lassen zou verklappen; wie weet
wist hij iets politieks. Maar moge
lijk liep hij alleen maar niet zo in
de pas als men in China in de pas
hoort te lopen om de pruimen ais
eieren zo groot te zien. In ieder ge
val is hij dood. Zeldenrust heeft hem
uit elkaar gehaald en daarna is hij
gecremeerd. Een van de zoveel hon
derd miljoen. En die acht Chinezen
van die zoveel honderd miljoen, die
geen diplomatieke integriteit genie
ten houden wij nu vast, want moge
lijk kunnen die iets vertellen over
de doodsoorzaak. Wat eigenlijk? Dat
hij is doodgemaakt?
Wij komen in Den Haag op tegen
het hele Chinese systeem. Wij zijn
westers en beschaafd. We zullen die
lui wel eens laten zien, dat men bij
ons maar niet zo maar kan moor
den.
Kort voor de tweede wereldoorlog
werd een Oekraïense vrijheidsstrijder
op de Coolsinge) te Rotterdam op
geblazen door de Russen. Een stuk
je systeem. Het systeem woedde
toen zo in Stalins dodenkampen, dat
honderdduizenden het leven er bij in
schoten. Dat was waar. De ene Rus
was op de Coolsingel. Die ene Chi
nees was nu even in een Haags zie
kenhuis. We hadden te maken met
een tijdelijke uitbreiding van het
Chinese ambassade territorium. De
Chinezen waren te ijverig, ze gin
gen even buiten hun boekje. Nou
dan zullen ze kennismaken met wat
recht is in Nederland. Alsof ze daar
belangstelling voor hebben. En als
of ze er ook maar iets van begrij
pen Ons fatsoen is dat men niet
moordt. Hun fatsoen dat men niet
kletst van Mao. Voordat wij begrij
pen dat men niet kletst van Mao,
bevatten zij niet dat men niet moordt.
Daar kan een aardig tijdje overheen
gaan.
En Jongejans zit daar maar te tu
ren, tot Peking en Den Haag zullen
begrijpen wat fatsoen is in die bei
de gemeenten. Ze zullen dat nooit.
Die tussenfase heet prestige. Het
wij waarschuwen China nu voor de
iaatste keer" van een hoofdredac
teur van een Deventer courant in
het begin van deze eeuw, heeft op
nieuw geklonken; maar nu klinkt er
niets meer.
Het enige wat wel te horen is,
zijn de voetstappen van Jongejans
op de ongetwijfeld betegelde vloer
van zijn villa in Peking. Hij wil er
wel eens uit. Net als die acht m
Den Haag. Het is eigenlijk nog mooi:
één voor acht! En een voldoening
voor het prestige.
de blanke inwoners van Zuid-Afrika,
een bijna godsdienstig karakter gekre
gen heeft.
Verwoerd voerde zijn apartheidsplan
voor het blanke „baasskap" door met
een meedogenloze vastbeslotenheid en
psychologisch raffinement, dat niemand
van zijn partijgenoten zou hebben kun
nen evenaren. Tenslotte hield hij alle
teugels, die het Afrikaner nationalisme
tijdens zijn opmars leidden, stevig in
handen. Zijn macht over het kabinet
en de partij was absoluut. Als direc
teur-generaal van een verbonden kran-
tengroep in het noorden en als politiek
controleur van de meest invloedrijke
Afrikaanse kranten in het zuiden, oefen
de hij de volledige macht over de pers
organen van zijn Nationale Partij uit.
Achter de coulissen trad hij ook op als
de machtigste leider van de handel en
industrie van de Afrikaners. En wat in
vele opzichten het belangrijkste was, hij
beheerste de geheime en machtige
„Broederbond", die werd opgericht om
alle politieke, culturele, religieuze en
economische groeperingen van het na
tionalisme van de blanke Afrikanen te
coördineren. Ook oefende hij de abso
lute macht over de radio uit.
Er is geen andere figuur in de Na
tionale Partij, die zijn taak volledig kan
overnemen. Behalve het feit, dat geen
van zijn partijgenoten hem in politieke
sluwheid en vastbeslotenheid zou kun
nen evenaren, zal ook geen enkel lid
van het huidige kabinet of welke buiten
staander dan ook zich kunnen verheu
gen in de trouw van alle afdelingen
van het staatsapparaat van de Afrika
ners.
Bij de beschouwing van de mogelijke
gebeurtenissen in Zuid-Afrika in de ko
mende maanden, mag men het harde
feit, dat niemand Verwoerd volledig zal
kunnen vervangen, niet uit het oog ver
liezen. Onder de blanke Zuidafrikanen
is een haast ziekelijke vrees waarneem
baar voor een vorm van verdeeldheid,
waarvan bij bepaalde gebeurtenissen _i"
het verleden ook sprake geweest is:
nl. bij het uitbreken van de Eerste
Wereldoorlog, ten tijde van het akkoord
tussen Smuts en Hertzorg in 1933 en
gedurende de Tweede Wereldoorlog.
Die verdeeldheid maakte het maents-
streven van de blanke Zuidafrikanen in
die tijd bijna ongedaan. Achter
schermen zal de geheime BroederDonn
thans in actie komen om een_ kan i-
daat aan te wijzen ter vervanging van
Verwoerd en om er voor te zorgen,
DELFT, 8 sept. Op verdenking van
het benadelen van een Delftse bankin
stelling voor 3C.000 gulden is de 42-
jarige Haagse procuratiehouder A H op
verzoek van Nederland in Duisburg,
waar hij sedert vorig jaar werkzaam
was, aangehouden en vervolgens uitge
leverd.
H die vorig jaar na de ontdekking
van het tekort van f. 30.000 bij de bank
zijn ontslag nam en naar Duitsland verr-
trok, beeft gespeculeerd met aandelen
van zijn vader. Hem zal vermoedelijk
het plegen van valsheid in geschrifte
en verduistering ten laste worden ge
legd.
dat alle blanke Zuidafrikanen hem
volledig zullen steunen.
De verdeeldheid zou echter zeer goed
het eerst in de Broederbond kunnen
ontstaan. En zelfs als de Broederbond
er in mocht slagen zonder al teveel
onenigheid een opvolger aan te wijzen,
zal de grote invloed, die hu in staat
is uit te oefenen, niet toereikend zijn
om in de gelederen van de Afrikaners
eensgezindheid te kweken. Het onstui
mige, om zijn krachtig optreden oe-
kend staand hoofd van de veiligheids
dienst, Balthazar Vorster bijvoorbeeld,
die als de meest waarschijnlijke opvol
ger van Verwoerd genoemd wOTdt,
heeft krachtige steun in het noorden,
maar wordt door invloedrijke economi
sche en culturele belangengroeperingen
in het zuiden van het land vervloekt.
De sluwe veteraan, dr. Ehan Donges
en de man-in-opkomst Piet Botha, bei
den uit de Kaapprovincie afkomstig,
zullen in het noorden met achterdocht
ontvangen worden. Ben Schoeman en
Jan de Klerk, de kanshebbers uit de
Transvaal, zouden voor de Kerk wel
eens niet aanvaardbaar kunnen bluken.
Het is daarom welhaast zeker, dat
wie er ook tot opvolger van Ver
woerd gekozen wordt Zuid-Afrika een
leider krijgt, die minder vertrouwen ge
niet en minder sluw en dynamisch is
dan de leider uit de afgelopen jaren,
die om het leven gebracht werd.
Niemand op het politieke toneel Yan
Zuid-Afrika heeft de gaven, die Ver
woerd bezat om de tegenstrjjdigheden
in de apartheidspolitiek te weerleggen.
En velen worden zich thans eerst be
wust van de onlogica en de onrecht
vaardigheden, die hieraan verbonden
ziin De twijfels, die er binnen de Zuid-
afrikaanse kerkgemeenschap rijzen over
de apartheid, kunnen voor de toekomst
van groot belang zijn.
Binnen de topleiding van de Nationa
le Partij zal er ongetwijfeld verdeeld
heid gaan heersen over de vraag of
men een nog extremere aanhanger van
het blanke „baasskap" moet kiezen dan
Verwoerd was, zoals Vorster of Jan de
Klerk, of dat men de keuze moet laten
vallen op een zogenaamde „gematig
de" figuur van de oude garde. In beide
gevallen zal het politieke front in Zuid-
Afrika minder extreem zijn.
De krachten, die tot de vorming van
het blanke front hebben bijgedragen
de crisis in Rhodesië, de ontwikkeün-
gen in verscheidene Afrikaanse staten
en de propaganda-organen, die de idee
van de blanke superioriteit in het leven
geroepen hebben zijn natuurlijk dooi
de dood van Verwoerd niet vernietigd,
maar geen van de mogelijke opvolgers
van de vermoorde premier heeft het
vermogen deze krachten op een even
teUwenWd?ne dT z2u niffonSeüijk
Als het parlementaire team van de
Nationale Partij zonder een te grote
mate van verdeeldheid tot de keuze
van een nieuwe leider kan komen, zul
len de hoofdlijnen van de regeringspoli-
tiek waarschijnlijk nog wel een tijd wor
den doorgevoerd. Maar vroeg of laat
zullen toch belangrijke verschillen
merkbaar worden. Als sinds vele jaren
nauwgezet waarnemer van de ontwik
keling van de huidige situatie in Zuid-
Afrika, twijfelen wij er niet aan of de
dood van Verwoerd betekent het einde
van de politiek, die de premier met
betrekking tot de Bantoestans voerde.
