SB
Salto
en karakter
Gedaanteverwisseling
in vijf maanden
PSYCHOLOGIE
VAN WARE
SPORTMAN
Cruyff en Keizer maken doelpunten
op
lad ijs
ij
tj
PRIMEUR VAN 44 KG WEGENDE INA SCHWARTZKACHEL OP DUINDIGT
Celtic - Rangers
26 arrestaties
30 gewonden
ylen kampioen
^5 km hardlopen
^ammoudi wint
^ude Pravoloop
mieuwe
p
Oyutre^e.
^1 -
rillingen
DAG
MAANDAG 19 SEPTEMBER 1966
J-j
W
WASSENAAR, 19 sept. De renbaan Duindigt had een primeur
gisteren, al had het publiek er dan nauwelijks oog voor. Men komt
hier of als gokker, of als paardenliefhebber en aan de entourage
heeft men geen boodschap. Toch zat er in de laatste ren van de
middag een historisch tintje, een kittig schakeltje in de geschie
denis van de emancipatie: voor het eerst in het bestaan van de gere
glementeerde rensport, voor het eerst ook in West-Europa, trad hier
een vrouw als beroepsjockey de arena binnen.
Ina Schwartzkachel vierde haar debuut als beroepsjockey met een
dertiende plaats. Hier ziet u haar met „Mona Liza".
1
sept. Wordt
de nnÏÏ Tiemen Groen (20),
^oppermachtige wereldkampi-
w 6r arnateurachtervolgers,
v g0ed Wegrenner? KNWU's
L™ch Joop Middelink, scherp
Pitiseerd toen hij de Fries de-
V ?mer een fel begeerde plaats
todden van Oranjes beste ama-
TA gunde in de Ronde van de
V komst, kent geen twijfels. Zijn
Geheid ten aanzien van Groens
iM°mst stoelde op zijn ervarin-
tje in de dit voorjaar door Har-
tw, Steevens, het nukkig Lim-
de gs wielerkind, gewonnen Ron-
hejMu België, waarin de Fries
Puntenklassement won.
r METAMORFOSE
V!
Zo trad Tiemen Groen in augustus 196k voor het eerst voor het voetlicht. Hij was zojuist amateur-
kampioen op de achtervolging geworden.
DE WINST VAN ACHT
FRANS NYPELS
Rustig
OLYMPUS
Terwijl hun Oranje
collega's in Oostenrijk
in actie warenspeel
den promenente Aja-
cieden als Keizer en
Cruyff tegen ADO 2.
Hier Piet Keizer m
een glanzende solo.
De wedstrijd ADO 2
Ajax 2 eindigde
tenslotte in een zege
van 21 voor de
Amsterdammers.
Doelpunten waren
van Keizer en Cruyff-
v
KOOS DE BOER
3'
3
3-1
1-1
J'
V°etba?^?!u' sept- De Schotse
gerg fs 7lfJ>y tussen Celtic en Ran-
onhïf niet alleen een moei-
fheidsreSw g V00r spelcls pn
^genten feweest. Ook de poli-
b°rgen h it de t^st moesten waar-
kt1ic( rnoetim een enerverende
Joelen on lpveren' B« ongeregeld-
ïers (3oor 70.000 toeschou-
fle Politio oL tribunes arresteerde
Pen. 3n e Z6 toeschouwers. Voorts lie-
°°rnamo?Mirson,en verwondingen op.
verden Tb r(iat ze getroffen
i!ng van u1" .bessen, die in de rich-
tVaalf f veld werden gegooid,
bonden .toeschouwers
^elen.
ï"0nden .peschouwers moesten hun
delen tv- 66,1 ziekenhuis laten behan
'etsels Ti?.. van ben hadden zware
Celtic won
met 2-0.
ÖEVEN
Een vrouw als
beroepsjockey
(Van onze verslaggever)
rn, sppt. Aiia c>iey-
^^athn r'ündse kampioen op de
i^aehtavü'beeft gisteren met groot
hfldsp 11 beslag op de Neder-
ïeleg,j 'te' 25 kilometer hardlopen
Steyl b-i
'tart J ,nam onmiddellijk na de
Sroenio leid»g gevolgd door een
Mo T met Bruin, Clement, Den
i ngsto Mol. Clement kon zich het
ib'ornotJhandhaven, maar na vijftien
bïn. „Pter moest ook hij Steylen la
ter ,?Tan- In de laatste vijf kilome-
pe g^yeerde de sterk teruggekomen
eslaó iVn n°g Clement, waardoor hjj
s legde op de tweede plaats.
A A
«tleSpAG. 19 sept. De Tunesische
haar ,M°hammed Gammoudi, de win-
lO.oo van de zilveren medaille op de
<te dIheter in Tokio, heeft gisteren
striiende Rude Pravo loop, een wed-
Gaju1 °ver zes kilometer, gewonnen,
t'ajj vl0l,di zegevierde met een tijd
af. li8 ^minuten en 41.2 sec. van kop
j arm
feial V
h.Sj Uer was p;et Beelen, die na
bagm.- twintigste van de in totaal
lopers eindigde.
S.45 o Hongaar Lajos Mecser werd in
hiatiy, "veede en de Oostduitser Her-
16.47.8 derde. De beste Ne-
g6henzestig
En dat gebeurde uitgerekend in de
polder-jongenprijs. En een polderjon
gen mag Ina Schwartzkachel nauwe
lijks genoemd worden: een frêle meis
je, anderhalve meter hoog en niet
de maten zijn hier relevant maar al
leen het gewicht slechts 44 kilo
zwaar. Hoewel ze vier jaar achter de
rug heeft als assistent-trainer, waarbij
het zware werk als mest ruimen en
andere ruwe karweitjes haar niet werd
bespaard, is zjj een elegant meisje
gebleven met coquette kuiltjes in de
wangen en, hoe beeldend kunnen
clichés niet zijn, goudblonde lokken
rond het hoofd.
Zij is bepaald een opvallende ver
schijning tussen de onaanzienlijke
pluimgewichten, die jockeys nu een
maal moeten zijn, en jammer was het
daarom dat zij nauwelijks meer als
meisje te herkennen was toen ze een
maal van top tot teen in de bonte
jockeykledij te paard zat. Zij maakte
haar debuut op Mona Lisa, een, naar
het programma vermeldt, „driejarige
bruine merrie van Alcastus uit Liza
Jane". Een van spanning dansend
paardje, even slank in zijn soort als
de berijdster. Raadselachtig keek de
ze Mona Lisa allerminst, zelfs een
leek kon zien dat haar enige wens
was in volle galop te gaan, ongehin
derd door krachtige hand aan het
hoofdstel, die haar in de paddock kort
een andere tiemen groen
<Van onze "Pedale verslaggever)
K?" tand. echter had de zoon
?°ejnaar zijn zeggen uitstekend
"Uyfnde - - -
rt,jarf„ veehouder uit Follega, een
TrteT p 'n een wonderlijk mooi pol-
a vader Groen heeft 35 goed
luid
"estr~nde
gen0-ln!> van
stamboekmelkkoeien en
rC. 1oov° jongvee van hoge kwaliteit
b° 9 loT,£f5Jl luid bejubelde of in het
to!"
^v^pende wegtriomfen geboekt.
„dagzn in de door hem verras-
rc9re7,l""u "un zijn kwaliteiten
pPe» Jer gaf Tiemen Groen de afge-
rP°nnen Ronde rond het IJssel
iA'sïek etuel zij de kwalificatie van
Jj* de2p wegwedstrijd niet verdient,
ah WedstrVd toch zwaar genoeg
6 n vneen waardig testterrein te die-
"iafewr°r naar waardering hakende
en Weesp lagen voor
j 'te bi .Groen moeilijke maanden. In
t6 \VerJif£?lmen na de verovering van
j-, btitel der amateurachtervol-
r>Sepw,lo!et Spaanse San Sebastian
ïu0®" ni 1965)waar tempobeul
ti, \»a, de zo zelfverzekerde ren-
'yi Jp,® fie men kende. Die wereld-
tïf'Itac't Tiemen Groen maar één
h, d h,,„!0p' Niet veel voor een naar
g in -p ,?rende wereldkampioen. Te-
th°rVen -ega> i13 het 's winters uitge
val friese polderland, kwam Tie-
u'.bde k °®n tot een de wereld verba-
'§1 ni°?sl'ssing: „Ik zal mijn wereld-
6 'in T verdedigen".
U Van SVassende explosie in de Ron-
ry ger„, e'gië werd door insiders ech-
tr5ateur tiveerd. In België rijden vele
üpPsMi namelijk al als volwassen be-
hlaP tèT s- Z\j beginnen met een
mp° van tegen de dertig kilo-
t gp "m tegen het einde van de rit
\?ytig vjddelde tot vijfenvijftig, soms
Ap d®tlanri eter per uur op te iagen-
to star, R amateurs draaien vanaf
dateeTtig' vijfenveertig. Met dit
hpt °efd „„dan soms nog omhoog ge-
vermorzelen zij binnen
gpftderB 5, weerstand van hun tegen-
tp die nr^e6n Wider dus, dat de Bel-
vat, opden f .Probeerden dit tempo bij
die A yH'ge slachtoffers werden
dus Pwon.e inspanningen. Velen
br-r va_n oePtisch gestemd ten aan-
:iaa. Temrjyens toekomst als wegren-
z'etiK lassipu aar Groen in de voor-
aHep^fende T8, wel af en toe tot op-
^Üzb de Ko, den kwam, maar dan
haa® Waar=w°ndering 00gstte v00r de
drift ;JPbimtp p', losgegooid door het
l'ehttf élan snakkende peloton, met
Sluft T'emen terugkwam. Niettemin
?rgün, °m Ub Groen z\jn verrassend
vaWeT^jtten w „te vergeten met
hÖ
rt6rWa£ 6 'hit*06' „Baanrenners
derrarren^U^ eens
was duidelhk da,t hij dit bedoelde. Hij
zei ook: „Ze wassen zich soms vier
tot vijf keer per dag. Dat ligt mij niet.
Ik let niet zo goed op mezell. Ik vind
dat niet zo nodig." Vervelend voor Tie
men Groen was, dat hij de klassieke
etappewedstrijd Olympia's Toer door
Nederland na één dag, geplaagd door
een steenpuist (veroorzaakt in de
meeste gevallen door gebrek aan hy
giëne) de rug moest toekeren. Juist op
een moment, dat wegcoach Joop Mid
delink de loftrompet over Groens weg-
kwaliteiten was gaan steken. Gm Ne
derland rijp te maken voor de gedach
te dat Tiemen Groen een plaats ver
diende in de nationale ploeg voor de
Ronde van de Toekomst, schouwtoneel
voor 's werelds amatoureiite.
zo
„a in die voor hem
v) Hjj ae agen, zjjn net grote kin-
iet loodT u® tGgenslag liggen
'd niet V- -1 nam bet woord
n de mond, maar het
Jn die sombere wintermaanden", zo
zei zaterdag wegrenner Jan cerpenu,
ploegmakker van Tiemen Groen, „leer
de ik Groen kennen. Ik logeerde bij
hem thuis, omdat je in Friesland op
die stille wegen zo lekker kunt trainen.
Als ik er nu aan denk, lopen de ril
lingen nog over mijn rug. Tiemen be
gon met een tempo van veertig. Hield
dat gemakkelijk uren vol. Hij lette niet
op mij. Hij reed maar. Zijn kop over
zijn stuur gebogen. Ik zal alleen maar
kans in de luwte van zijn grote lijf
te rijden. Ik moest verschrikkelijk veel
afzierf.. Als we 's avonds thuiskwa-
menkon ik uren daarna nog geen
woord uitbrengen. Tiemen soms ook
niet. Dat was de enige prettige kant
aan de zaak. De gedachte dat hij zich
zelf ook had afgebeuld."
Toch wist Tiemen Groen toen nog
met, aldus zijn meelevende vader, wat
werkelijk afzien was. „Dat leerde hij
in de Ronde van de Toekomst Hii
heeft mij dat eens verteld". Dat ver
haal van vader Groen was sober Hij
begon met te vertellen voor de twee
gemakkelijk te nemen hindernissen, de
eerste klimmetjes, die Tiemen nog
wel aan kon. Daarna moest hij het pe
loton meestal laten gaan. Dan kwam
gelijk de kwelling. Vader Groen schet
ste het beeld: Tiemen, alleen gelaten,
vocht met zijn moreel. Tot decor dien
den rotsmassa's en zingende krekels.
,Die krekels", had Tiemen zijn vader
eens gezegd, „zijn onuitstaanbaar. Ze zin
gen maar als jij daar rijdt. Met ach
ter je de bezemwagen.."" Merkwaar
dig was, aldus veehouder Groen, blij
lachend met de eerste triomf van zijn
zoon in een etappewedstrijd, dat Tie
men ondanks alles een goed humeur
hield. Eef Dolman, wereldkampioen op
de weg, had daar al eens zijn hoofd
op gebroken. „Het was wel wat
vreemd, je moest altijd met Groen la
chen. Hij kon, of hij nu met vijf of
met wel twintig minuten achterstand
was binnengekomen, altijd gek uit de
hoek komen."
Tiemen Groen kwam sterk terug
Niet moreel gehavend, zoals velen
meenden. Hij herzag zijn besluit om
de baan de baan te laten. Hij reed
beter dan ooit. tijden vermorzelend als
speelde hij met blokken. Hij beschouw
de de baan en zijn wereldtitel niette
min als een onbelangrijk, maar wel
prettig detail. Het leverde Tiemen bo
vendien meet contracten op dan waar
op hij had durven hopen. Maar, dat
bevestigde Groen eerlijk, hü was een
andere Groen. Een bijter, een vecht
jas. „Een tempobeul", zei verslagen
rivaal en vriend Harrie Steevens, die
de Ronde rond het lJsselmeer win-
nend als 'n waardig afscheid van zijn
rijk met triomfen gezegende amateur-
loopbaan had willen *s
veranderd. Hij rijdt - H xj ts
oersterk Vroeger zat hij altijd achter-
Was hij bang om m de voorste
gelederen te strijden. In deze ronde
in.
de hij
gen werk
Tussen België
Tiemen Groen tot
Weesp
hmeide Tiemen ge
vreesd wegamateur, een waardige op
volger van de voor veel geld gezwichte
amateurs, die in binnenlandse en bui
tenlandse stallen nog moeten bewijzen
ook goede beroepsrijders te zijn.
Hoe was Tiemen Groen na zijn triomf
behaald in een simpele, maar uitein
delijk beslissende tijdrit van slechts
twee kilometer, waarin hij zekere win
naar Harrie Steevens acht kostbare se
conden ontfutselde? Een verlegen,
nuchtere Fries. „Ik had niet verwacht,
dat ik Steevens zou kloppen". Wie ook
wel? Zelfs wegcoach Joop Middelink
had Steevens getipt. „Hij is lichter en
is op dit bochtig circuit (1 km.) in
het voordeel op een zwaardere Groen,
die niet zo'n perfecte bochtentechniek
heeft als Steevens" Er werd nadien
natuurlijk nog over Steevens nederlaag
gesproken. Er werd zelfs gezegd, dat
Steevens een te laag verzet had gesto
ken. De Limburger maakte aan die
discussies 'n eind: „Groen was niet
te kloppen. Hij ontpopte zich in de
Ronde rond het lJsselmeer als een uit
stekend etapperenner". Tiemen Groen
hoopt nu op een internationaal erken
de zege: de overwinning in de klas
sieke tijdrit, de Grand Prix des Na
tions, een vijfenzeventig kilometer tel
lende en krachten opzuigende slijtage
slag, die zondag zijn beslag vindt.
In december gaat hij vervolgens naar
Nieuw Zeeland, waar hij op uitnodi
ging van de nationale wielerbond daar
drie maanden zowel weg- als baan-
wedstrijden zal rijdenHet gemak waar
mee de als schuchter betitelde Tiemen
Groen deze eervolle uitnodiging aan
vaardde, leert al dat de Friese tempo-
rijder mentaal een andere is geworden.
Het bewijs ligt tevens verankerd in
zijn verlangen om zich de Franse taal
eigen te maken.
voor de race in bedwang moest hou
den. Bjj die paddock stonden ook de
ouders van Ina en verdere familie, de
filmcamera in de aanslag, om het
evenement vast te leggen. „Ik vind
het maar eng. Die andere paarden zjjn
allemaal veel rustiger", meende me
vrouw Schwartzkachel op te merken.
Ina zelf was aanmerkelijk rustiger.
„Ik ben er klaar voor", vertelde ze.
„Ik heb by trainer Van Dijk de bes
te opleiding gehad die denkbaar is.
De mensen zijn bij ons niet belang
rijk, de paarden gaan voor alles." Kan
ze het daar, als niet-paard, mee eens
zijn?" „Ja natuurlijk: het gaét om de
paarden. Wanneer je daar niet alles
voor doet, komen er geen successen
Ze is, geheel onverwacht, gevraagd
jockey te worden, omdat er gebrek
is aan de lichte mannetjes tussen de
45 en 55 kilo's. Toen het haar werd
voorgesteld heeft ze de kans gegrepen
en ook de Stichting Draf- en Ren
sport, de regelende organisatie, zag
geen enkel bezwaar. Zjj heeft sinds
dien de nodige opmerkingen te horen
gekregen, vooral van de oudere joc
keys, maar daarvan is ze niet onder
steboven.
Na de huishoudschool bracht ze de
meeste tijd door in manege, waar ze
al gauw gevraagd werd te komen wer
ken. Van de manege naar Duindigt
was een kleine stap en nu, 24 jaar
oud, stond ze dus voor de eerste echte
race van haar leven. Enkele minuten
nadat haar moeder nog haar bezorgd
heid had uitgesproken, daverde ze
langs: ze kwam als tweede de eerste
bocht ln in een op elkaar dringend,
met een zestig kilometer vaart als een
stampende voortdenderend veld van
veertien vurige paarden: alle reden
voor moeder Schwartzkachel baar hart
vast te houden. Drie minuten later
was het afgelopen: Mona Liza kwam
als dertiende, een na laatste, aan.
„Er zat niet meer in, het paard kon
niet beter, zjj heeft uitstekend gere
den", zei de eigenaar R. baron van
Heeckeren van Brandsenburg van on
der zijn bolhoed. „Het ging heerlijk",
vond een niet uit het veld geslagen
Ina. Er zullen nog vele races voor
haar komen. Voor de gokkers zal Ina
eens, wie weet, Vrouwe Fortuna zelf
worden.
VER VAN DE GROTE STADIONS
en sportvelden vindt men soms een
beter begrip over wat sport is, dan
onder de trainers, de coaches en de
grote sterren zelf. Ik heb het oog nu
op de belangrijke bedrijvigheid die
in onderwijstermen al te beperkend
„lichamelijke opvoeding" heet. Lera
ren l.o. zullen opmerken dat hetgeen
zij hun pupillen laten doen geen
sport genoemd mag worden. Het
wordt mij ten overvloede verzekerd
door de heer Heinz Ploum, een 41-
jarige leraar l.o. aan de St. Marti-
nus-HBS in Bolsward. Niettemin
luister ik geïntrigeerd naar Ploums
visie op de sport.
Deze Fries ge
worden Limbur
ger wordt door
talloze collega's
bijzonder benijd
om de prachtige
sportterreinen en
het overvloedige
oefenmateriaal
dat hij van zijn
directeur tot zijn
beschikking heeft
gekregen. Op zijn
school staat hij bij
de meisjesleerlin
gen aangeschre-
ven als „de beul", want hij eist hun
volledige inzet, zelfs met huiswerk. Hij
wordt er door de jongens ten onrechte
van verdacht een voetbalhater te zijn,
omdat hij alle sporten en spelen laat
beoefenen, behalve voetbal. „Ik wil
ze aan alles laten ruikerf', van speer
werpen en hinkstapspringen tot
hockey en honkbal, maar voetballen
hoef ik niemand bij te brengen."
Zelf is hij oud-kampioen kogelsto
ten en een gretige zeiler. De jonge
Friezen en Friezinnen die hij hun
toeren en spelen laat uitvoeren, vindt
hij net zo geschikt voor sportbeoefe
ning als welk exotisch ras ook. „Ze
zijn hier niet künstlerisch acrobatisch,
maar lekker hard en stevig. Met
basketball zijn het geen gladde alen
die met soepele dribbels over het veld
kronkelen, maar ze werken zich met
een enorme energie naar voren."
Omdat voor de heer Ploum sport
een middel is en geen doel, zoekt hij
geen record, maar karakteroverwin
ningen. Zo heeft hij leren zien dat
elk onderdeel van elke tak van sport
zijn eigen psychologie heeft. En de
vaak onbewuste keuze van een be
paalde sport heeft veel te maken met
karakteraanleg. Voorbeelden? Ik
laat de heer Ploum aan het woord.
Volleybal vindt hij zeer explosief.
Alles is gericht op een geweldige
ontlading, waarvoor eerst het nodige
is opgezout. Het is een sport voor
agressieve jongens. Ze moeten iets
kwijt en ze slaan het van zich af.
Basketball daarentegen „let op de
grote handen die de bal bijna niet
los willen laten" is eerder voor
mensen die werk naar zich toe trek
ken en er dan moeilijk afstand van
doen. Het zijn produkfieve mensen.
Onthullend kan ook waterpolo zijn.
Men is daarin voornamelijk op team
werk aangewezen: allen terug in de
verdediging, dan uitbreken en geza
menlijk in de aanval. Waterpolospe-
lers moeten voortdurend hun hersens
laten werken: het zijn lieden met
inzicht. De gewone zwemmers en
zwemsters, zo veronderstelt de heer
Ploum voorzichtig, zijn geboren voor
het geluk. Zij voelen het genot van
de vrije beweging en kennen de ge
wichtloosheid. Ze zijn ontspannen en
opgewekt.
EN DE ZEILER?, zo vraagt men
hem. Maar dat is niet in een keer te
zeggen. De toerzeiler die tevreden
pijprokend aan de helmstok zit, zal
misschien beschouwelijk zijn inge
steld, met zin voor een rustig avon
tuur, terwijl de wedstrijdzeiler een
vechtjas is die zijn zege pas in uren,
vaak dagen bevecht. De individualist
in een Finnjol zou dan iemand kun-
zijn aan hef be
gin van zijn maat
schappelijke loop
baan; de Draken-
zeiler daarentegen
een gearriveerde
en joviale zaken
man.
Dit zijn natuur
lijk geen wetten
van Meden en
Perzen. Als we
gezamenlijk de
verschillende on
derdelen van at
letiek doorlopen
en een duidelijk onderscheid me
nen waar te nemen tussen ener
zijds de opgeruimde, stoutmoedige
hoog- en polsstokhoogspringers, ar
tiesten bijna, en anderzijds
de zwoegende, alles opkroppende
kogelstoters, betrappen wij onszelf
op speculatief koffiedik-kijken. Er
zjjn er teveel, die niet in de schema's
passen. De natuur is sterker dan de
leer.
De honkbalsport wordt 's zomers
heel veel beoefend door voetballers
van allerlei slag. En toch heeft Heinz
Ploum juist over honkballers vrij
heldere ideeën opgedaan. Goede
honkballers zijn in zijn ogen koele,
berekenende kerels. Ze zijn deels in
dividualistisch ingesteld: ze moeten
immers met de bal of de knuppel
hoogst persoonlijk een afgeronde taak
opknappen; maar evenzeer zijn zij
op samenwerking aangewezen als
men de tegenpartij van punten wil
afhouden. Dat maakt ze tot complete
figuren. De eerste-honk speler is
niet gauw afgeleid. De achtervanger
is ook ijzig koel; hij overziet het ge
heel en verdeelt de rollen. De ware
pitcher is iemand met een sterk mo
reel. Hij werkt onder zware druk,
is zeer geconcentreerd, staat zichzelf
geen inzinking toe en moet allerlei
zaken tegelijk onder controle houden.
ZO TE WERK GAAND, komt men
vanzelf tot de ontdekking dat fysieke
aanleg belangrijk kan zijn om er
gens te komen maar om prestaties te
bereiken dient doorgaans op het ei
gen karakter het nodige veroverd te
worden. Het natuurtalent kan het
publiek begeesteren door zijn grillige
vlagen van grandioos spel, maar een
goede sportman of sportvrouw is in
feite iemand anders. Om het in
Ploums eigen woorden te zeggen:
„Een weinig behendig meisje, dat na
vijf schooljaren eindelijk een hoog
standje heeft leren maken, krijgt van
mij warmer applaus dan een lenige
jongen die een vrije salto maakt."
Wi\»
(Van onze speciale verslaggever)
BRUSSEL, 19 sept.
en weer neer.
s te:
oude
Het vliegtuig
aina op -ww -iikv-i Amsterdam
Rrussel vice versa. De grijze Jan
Kersten showman in hart en nie
ren had. dat zo gewild voor relaties. Op
rip 'trap van het Koninklijk Circusge
bouw volgde daarover een verklaring.
Na een jarenlange zwerf tocht van piste
naar Pisle restte Kersten één conclu-
Het circus moet breken met de
sleur. Ik zou het willen „doen,
mnni- ik ben er ts oud voor. Een
3er van dezelfde leeftijd heeft het
wél gedaan. De beverige grijsaard
Geen circus, geen ^srevue, maar het
Russische staatscircus op de schaats
Aleander Arnold heeft zich op glad
ijs begeven. Hij bekende dat van tey°
ren te hebben geweten. Artiesten voor
zijn schaatscircus waren er niet. Acro
baten en jongleurs uit het circus kon
den niet schaatsen; de kunstnj -sterren
konden niet overweg met kegels en
trapezes. Arnold reisde dus stad en
provincie af op zoek naar scholieren
met aanleg voor gymnastiek of schaat
sen. Hij keek ook in de sport en daar
vond hij de peilers van zijn show. Niet
in de top-sport, wel in de brede Rus
sische laag daaronder. Misschien al
leen al daarom is hij er nog niet la
geslaagd nu reeds na twee jaar
een ensemble op te bouwen dat zich
met recht kan scharen in de rij van
theatergroepen, die vanwege hun ma
gische reputatie „From Russia" in het
Westen volle zalen trekken. Misschien
is het IJzeren Gordijn te vlug voor Ar
nold en zijn groep opengegaan.
De show steunt op de sportlui. De
jongelui, die twee jaar geleden het
schaatsen zowel als het turnen nog
moesten leren, vallen niet op in de
grauwe middelmatigheid. De reden
echter waarom de sportsterren ja zei
den op Arnolds uitnodiging verklaart
echter waarom ook zij nog niet ge
groeid zijn naar het opzienbarende per
fectionisme, dat het onbetwiste stem
pel is van het Russische theaterleven.
Neem de eenentwintigjarige llina Bou-
lachevitch. Schuin loerend op een lid
van de ambassade, die haar op twee
meter afstand afluisterde, bekende zij:
Het kunstrijden als sport is te moei
lijk en in Rusland bepaald niet van
wereldniveau. Daarom ben ik, ook al
was ik kampioene van Moskou, over
gestapt." En Tanya Lebedeva, een be
faamd turnster gaf evenals de negen
tienjarige Rita Chaevskaia, die gym-
nastiek-lauweren oogstte in de USA,
toe, dat „het circus de kans was om
nog eens verre reizen te maken."
Nu toont llina Boulachewitch een
knap staaltje kunstrijden met een
schaatstechniek die ver boven die van
de anderen uitsteekt. Tanya Lebede
va heeft nog beter het schaatsen met
haar acrobatische kunsten kunnen
combineren. In haar show op een „rij
dende baar" personificeert zij het sa
mengaan van de twee elementen van
dit schaatscircus. Dat geldt in iets min
dere mate ook voor Rita Chaevskaia
en haar partner Boudnitski, die voort
snellend over het ijs, knappe staaltjes
jongleerwerk weggeven. Maar wat
verder overblijft is teleurstellend. Van
wege het zwakke schaatsen, het ama
teuristische turnwerk, de slechte be
lichting. Daarbij komt dat het alle
maal zo weinig Russisch is. Het ballet
komt slechts éénmaal in vaderlandse
klederdracht op en van het orkest
hoort men tussen een lawine van schet
terende Amerikaanse nummers slechts
heel evene en vleugje „Midnight in
Moskou". De vele kostelijk clowneske
nummers kunnen de algehele indruk
niet goed maken.
Dé stunt van het circus zijn de
schaatsende beren. Afgezien van het
feit dat de brave bruintjes nerveus
waren van de vreemde omgeving
dwongen zij vrijdagavond de bewonde
ring af voor hun dompteur Alexander
Mayorov. De beren op hun dubbele
Friese doorlopers dansen, springen en
spelen een ijshockeywedstrijd. Mayo
rov heeft er acht jaar over gedaan
om hen dat te leren. Zijn nummer mist
echter elke dr matische spanning. En
wanneer Mayorov in oktober naar Am
sterdam, Leeuwarden en tenslotte Tus
sen De andere Russen in Utrecht
komt moet hij oppassen dat zijn be
rennummer op het ijs niet onderuit
gaat. Languit, zoals de hele twee-poli-
ge show, waarvan de beide benen im
mers niet op de grond staan. Maar op-
te-glad ijs.
1
I
iifü
iijl
