LUBLIJA SPAJIC OVER ZIJN EIGEN CLUB voetbal in Turkije heeft niets te betekenen... Het mysterie achter de sport Besiktas mist beste speler LUBLIJA SPAJIC OVER ZIJN TEGENSTANDER: AJAX VOOR EEN DEEL' VAN EUROPESE KLASSE hl 1 VOOR DE STRIJD IN DE MOSKEE I nieuwe dag1 „NORMAAL GESPROKEN SCHAKELT AJAX MIJN PLOEG UIT VERDEDIGING I 1 MAANDAG 26 SEPTEMBER 1966 SPAJIC. J? ?r> Amsterdam, 26 sept. ^esiktas Jimnastik Kulubu is de Vlam en we zijn zo arm als de Lieren", zegt Lublija Spajic en d kijkt wat droef voor zich uit. Waren we niet arm, we zouden °°r het begin van dit seizoen ehminste twee spelers hebben gekocht. Die versterking hadden e best kunnen gebruiken." TOCH TROTS QGEEN dikdoenerij k Een mengeling van leem en zand, op de achtergrond een bouwvallige tribune; ziehier het voor de spelers van Besiktas vertrouwde decor voor thuiswedstrijden en trainig. Van links naar rechts: Cevdet, Rahmi, Coskun, en Sami. OLYMPUS NIETS OM HET LIJF linnertrek naar Nederland eerst nog naar de moskee. Van s naar rechts Fethi, Ahmed, Sanli en Ahmed II. OVERTREDEN. RUUD VAN DEN HENDE AMSTERDAM, 26 sept. „Het klopt precies", zei Lublija Spajic, Besiktas' Joegoslavische trainer, na anderhalf uur „spio nage" bij Ajax-Sparta. Spajic kwam zich drie dagen voor het eerste treffen voor de Europese voetbalbeker oriënteren over de kracht van Besiktas' tegenstan der. Hij kreeg bevestigd wat hij deze zomer al had gehoord. Ogut Guven is woensdagavond de grote afwezige bij Besiktas. Armoe muren, is troef in Besiktaskleedkamer. Een hard lemen vloer vol scheuren. Smoezelig gekalkte arauwe ruw-houten banken. Doelman Necmi ziet desondanks kans opgewekt te blijven. Naast hem verdediger Kaya. I r r Besiktas zo arm als de mieren.... a (Van onze speciale verslaggever) spajic is 4o jaar> komt uit dWad°, vertelt trots dat hij een ja enter heeft van al 17 jaar, is vier dat"Cipiner van Besiktas en zegt ook hei V zes iaar verteerd wordt door rnpWee naar Joegoeslavië. Deze zo- vnïi st°nd hij op het punt naar zijn naerland terug te keren. De contac J1 met zijn oude club, Rode Ster, wa J?n oX gelegd. „Besiktas bood zoveel "■eer geld, dat ik eenvoudig niet kon ï~e}9eren. Mijn salaris helpt mij mijn otrnwee te bestrijden". Als er over Besiktas wordt gespro- cT Besiktas, de huidige Turkse oetbalkampioen en woensdagavond in Pt uitverkochte Olympisch Stadion de ifSenstander van Ajax iri het Europese Sn ••rtoerno°i blijkt Lubilja te kampen met een niet geringe rio®®strÜd. Enerzijds wordt hij verte' Vo tv, ('°°r de gedachte, dat Besiktas' (jp^foalkampioenschap voor een groot echt 2Ün werk is. Daarnaast is hij orn t met afschuw vervuld over de ^handigheden, waaronder hij moet feJjubliia SpaJio had er een jaar als vainer in Griekenland opzitten, toen 4-1. z'jn entree maakte in Istanboel. ~(Jn nieuwe bazen mochten niet kla- wki' men 20 zeSBen- In de laatste rijf tröd van het seizoen forceerde "f locale concurrent Galatasaray via Eiw strafschop dat het juist vóór Be- Ttas Turks voetbalkampioen werd. ..Ajaar Lublija Spajic bleef niet. Hij li» rok naar Israël. Waarom? „Ik "*eeg hooglopende ruzie met de voor ster. Hij is best een aardige man, vnaar van voetbal weet hij niets. Het J® erg, wat je allemaal In Turkije van u? clubbesturen moet verduren. Toen uie ruzie er bij kwam, was ik klaar £*et de héren. Ik ging weg. Ze weten joch alles beter".... Nog geen uur na S't verteld te hebben, moest Lublija JJPajic voor het front van zijn spelers ervaren dat de clubleiders het beter yensen te weten. Spajic was vooruitge- eisd om Ajax-Sparta te kunnen zien. „V' als, het gezelschap in het hotel EefsLe! fle aankomst zo soepel mo- vai laten verlopen, had Spajic al mer-votS lijstje gemaakt van de ka leider ling- De Ploeg kwam. De papiert1 ah het gezelschap griste het papier. uit Spajic's handen, greep we karr,etï Potlood en maakte een nieu- de sijjuer-indeling. Spajic keek toe toen t hun kamers kregen toege- - ...Hij stelde vast, dat dat vol- De een „Ch.indeling gebeurde. Maar al- Het ai'c kon dat weten. VerfA Papiertje met zijn indeling lag bestii?,mi??el<I in een hoekje, toen het uurslid de spelers verdeelde. met /i ^fP^durende schermutselingen trots leiding ten spijt is Spajic toch een hij over Besiktas praat. Na had laar laroëi keerde hij terug. Men tvas ■m Qevraard terug te komen. Er tip tn de club een soort paleisrevolu- tre ®f,Weest- De 3.500 officieel geregis- Vanue supporters hadden, op straffe Tunis hoofd van de voorzitter, de te- 9keer van Spajic geëist. „De boel telf toen helemaal verpauperd", ver- hah Pajic- De voorzitter van Fener- ZijCe en Galatasaray zijn miljonairs. [kefJPrriPen elh jaar geld in de club, hetzr voor de aankoop van spelers, •hiori3 y°or verbetering van de acco- hij g In het eerste jaar, dat ik Uon it tas was> hadden we tenminste Iers r e?n aardi-9 elftal, goede spe- Trtaal °?n ih terugkwam, was er hele- datie ™tets meer. De trainingsaccomo- ats .,}uas no'9 even vies en vermolmd °nze T?f9eJ; Hier kijk naar deze foto: stal A:?edkamer. Niet meer dan een een h'ly. ?-eze f°t°; het trainingsveld, bij °bbelig stukje leem, waarin je Zo -f0' aan ie enkels wegzakt. Van Jt lk- En nu was tot overmaat tisrh Vfp ook nog, uit geldnood, prak- drie fteel hel elftal verkocht. Nog trii s waven over; doelman Nec- «Ptl Kaya en aanvaller Ahmed. bit eid..was 6r niet. Wat doe je dan? S'htas n eerste jaar wist ik, dat Be- had T1?en paar goede jeugdspelers jpijgn V- had veel aandacht aan Um u veci aanaaaii besteed. Verder kochten de we een j- v.- i MET MIJN VERHAAL over volley ballers die explosieve, nerveuze, en basketballers die daarentegen vriende lijke, produktieve figuren zouden zijn, blijk ik een open deur te hebben inge trapt. Vorige week is in deze rubriek vluchtig geschetst dat er een samen hang valt op te merken tussen karak tereigenschappen en de keuze van een sport. Nogal wiedes, roepen de des kundigen uit. En dat zijn nu drie hoog geschoolde leraren lichamelijke opvoe ding Zjj hebben voor deze gelegen heid' een levendig forumpje gevormd om mij met hun ervaringen toe te lichten wat hun handboeken hierover beweren. En al is het thema geen kersvers najaarsprimeurtje van deze sportbe- schouwer-langs-het lijntje, het myste rie achter de sport blijft een fascine rend iets, waarover je te weinig hoort. Een zekere heer Kretschmer heeft indertijd uiteengezet dat er verband bestaat tussen de lichaamsbouw en karakter-aanleg. Met enkele zeer al gemene lijnen tekende hij de pykni- sche (gemoedelijk, rond, Toon-Hermans achtige), de atletische (depressief, ge spierd, zuiverheid zoekend, Luc van Dam-achtig) en de leptosome (indivi dualistisch, mager, Pierre Janssen- achtig) types uit. Maar geen mens be antwoordt volledig aan een van deze types; bijna iedereen heeft van alles wat. William Sheldon, die naar ik meen anthropoloog was aan de Co lumbia University in de Verenigde Staten, heeft in deze menselijke ver schillen een dusdanig diep inzicht ge toond, dat zijn verfijnde indelingen nu vrij algemeen aanvaard worden. DAT LICHAAMSBOUW EN keuze van sport veel met elkaar te maken hebben, hoeft nauwelijks betoogd te worden. Om op de 100 meter sprint de top te bereiken, moet men van een be paalde lichamelijke structuur zijn (ge spierd, met lange onderbenen, korte romp, beweglijke motoriek etc.). De altijd voorkomende uitzonderin gen daargelaten, want we hebben het nu over „de grote groepen". Aan de top zal men zelden een vet- loze, pezige zwemmer of zwemster aantreffen. Een hoogspringer is door gaans lang en dun. terwijl de ideale korte-stop bij honkbal klein en handig zal zijn. Roeiers van formaat zullen veelal slank, vrij lang en breedge schouderd zijn, maar de kanovaarders van klasse zijn kort en berensterk. „Turners en kanovaarders zijn pre cies hetzelfde type", beweren mijn deskundige zegslieden. Er zijn ook on derzoekingen geweest volgens welke de ideale lengte voor een voetballer 1.70 meter is, wat natuurlijk niet betekent dat alle grote voetballers deze lengte bezitten, ofschoon Pele, Puskas en Stanley Matthews om en nabij deze maat zijn. Om onze redenering voort te zetten! als lichaamsbouw en karakteraanleg met elkaar verband houden, en lichaamsbouw en sportkeuze evenzeer dan volgt daaruit dat de keuze van sport niet helemaal los te maken is van de „inwendige mens". Het meest geprononceerd treedt dit naar voren in de scheiding tussen teamsport en individuele sport: meer pyknische fi guren rond en gezelligheid zoekend vindt men in de voetbalelftallen en waterpolo-teams. De lieden die op hun dooie eentje grote prestaties le veren, de boksers, atletiek-beoefenaars, zeilers, schaatsers, marathonlopers en zovoort zijn bijna altijd leptosomen. En daartussen zitten de atletische types (waarbij men deze keer niet uitsluitend aan lichaamsbouw moet denken). Men zou ze kunnen vinden in de handbalsport, die weliswaar een teamsport is, maar grote kundigheid en nogal wat agressiviteit vergt. Men treft ze onder wielrenners aan (niet de pure sprinters als de leptosome Jan Derksen en de t;jdrijders als de wat neerslachtige Anquetil), maar on der de wegrenners, die het bijna noodt helemaal alleen afkunnen, wisselvallig zijn, maar op een technisch bekwame manier hun doem van „dwangarbei ders van de weg" ondergaan. NU BEWIJST DE praktijk dat zulke globale indelingen al te veel vereen voudigen. De zwemmer zou als indi viduele sportbeoefenaar eigenlijk een leptosoom moeten zijn, maar dat gaat niet op want daar zou bijhoren dat hij mager is, en zichtbaar gespierd, om maar wat te noemen. Maar bij zwemmen hoort een vet laag, voor het drijfvermogen en om de kou van het water tijdens de lange training te kunnen verdragen. Bij zwemmers horen ook lichte beenderen en een brede romp. Dit zijn eigen schappen die eerder bij pyknaoi ho ren. Men kan het ook anders bena deren en opmerken dat er onder top zwemmers nogal wat mongolide typen, als Japanners zijn, en zelden of nooit negers, die op hun beurt voor de at letiek weer uitnemend gebouwd zijn. (Sportbeoefening heeft ook nogal wat te maken met raskenmerken). HET WORDT LANGZAMERHAND tijd om te signaleren hoe theoretisch dit soort verhandelingen is. Volgens het boekje zijn bijvoorbeeld schaat sers als de geweldige Hjalmar Ander sen, Knut Johannesen, Per Ivar Moe en Ard Schenk de ware kampioenen. Hun karakter en hun lichamelijke aan leg zijn helemaal in overeenstemming met hetgeen ze presteren. Maar daar tussen lopen Henk van der Grift en Kees Verkerk, die vrij klein zijn, ech te gevoelstypes, bij het pyknische af. Maar zij zijn geen greintje minder schaatskampioen dan de eerder ge noemden. Een van de gesprekspart ners maakt mij opmerkzaam op een ander vreemd verschijnseltje. Dat geldt ijshockey, een rauwe, hards sport, snel als de weerlicht, voor kort- gebouwde, razendhandige schaatsers, die men waarschijnlijk als een tussen vorm van pyknici en atletische types zou moeten aanmerken. In werkelijk heid zijn er bijna nooit ijshockeyers met spectaculaire beroepen, als laat ons zeggen: straaljagerpiloot. In de vaderlandse ijshockeykringen vindt men dameskappers, etaleurs, loodgie ters en meer uiterst vreedzame en zachtmoedige liefhebbers. Een nog groter vertroebeling in het schema brengen sociale factoren, die op zich genomen al raadselachtig ge noeg kunnen zijn. Om maar één voor beeldje te noemen: Wielrennen is be slist een duurdere sport dan cricket. Maar het zijn'veelal volksjongens die zich tot de fiets aangetrokken voelen, terwijl cricket ergens in de hogere maatschappelijke lagen een sportieve uitingsvorm is geworden. Hier zijn ele menten in het geding die dwars door alle fraaie schema's der deskundigen heenlopen. WAAROM TOCH ZO uitvoerig hier over gesproken? Dat vertellen mijn zegslieden ook. „Als je pak-weg een lekkere roeiploeg zou willen formeren dan zoek je een heel stel mensen uit van het type dat qua psychosomatische aanleg bjj de roeisport hoort. Je gaat ermee aan het werk en er valt zeker een aanmerkelijk percentage af. Maar je houdt gegarandeerd een talentvolle roeiploeg over, want statistisch gezien moeten de potentiële toproeiers erbij zitten als je op het type gaat selecte ren." Dit is ook de achtergrond van de op merkelijke sportsuccessen der Oost- Duitsers. Daar is elke gymnastiekle raar verplicht op gezette tijden rap porten in te sturen over de typische aanleg van zijn pupillen. Bij een cen trale instantie komen de gegevens over honderduizenden scholieren en studenten binnen, en dan begint de eerste grove selectie. Wie de grote ta lenten zijn, weet men nog niet, maar jongeren die volgens bepaalde sporten voldoen, zitten bij de selectie. Bij ver dere studie blijkt wel in welke geval len de praktijk klopt met de theorie en wie de topfiguren zullen worden. Die zijn dan niet ergens onopgemerkt verdwenen." paar jonge knapen van enkele kleine clubjes. Spelers zonder faam, maar ik zag er wel wat in. We hebben twee jaar hard gewerkt. We bouwden aan een elftal zonder sterren. Geen dik- doenereij met dure helden, zoals bij met jonge spelers bouwen aan een hechte eenheid, waarin niemand de prima donna mag spelen en iedereen hard moet werken. Resultaten: het eerste jaar tweede in de competitie; een jaar later, vorig seizoen dus, kam pioen met zes punten voorsprong. An der resultaat: zondag speelt Jong Tur kije (tot 23 jaar) tegen Jong West- Duitslaod met vijf spelers van Besik tas: Sanli, Fethi, Yusuf, Faruk en re- serve-doelinan Sabri". Lublija Spajic is trots als hij over dit Besiktas spreekt. Al pratend dieper spittend naar de wortel van deze vreugde, blijkt echter iets merkwaar digs. Spajic heeft geen goed woord over voor het voetbal in Turkije. Hij is, als oud-speler van Rode Ster Bel grado tien jaar samen Vladimir Beara, de huidige trainer van Sittar- dia, de sterke man in de verdediging en met zijn 25 wedstrijden in het Joegoslavische elftal wel tot oorde len bevoegd. Hij zegt: „Als ik twee maanden hard ging oefenen, als ik de sigaret weglegde en het biertje liet staan, zou ik nog gemakkelijk in de competitie kunnen meespelen. Mijn enorme routine zou voldoende zijn om staande te kunnen blijven". Spajic hekelt verder: „De Turkse voetbalcompetitie heeft niets om het lijf. Slechts drie clubs spelen accep tabel voetbal; Fenerbahce. Galatasa ray en Besiktas. Het publiek weet dat ook. Als wij tegen Fenerbahce en Ga latasaray spelen, is het stadion te klein. In de overige wedst rijden trek ken we niet meer dan zo'n duizend toeschouwers. Dat publiek is boven dien een verschrikking. De pers is niet veel betr. Het begin van de hys terie van het publiek komt uit de kranten. De clubs zijn zo arm als mie ren met als gevolg wantcfestanden bij de accomodaties en de clubbesturen zijn al even onsportief als de toeschou wers'. Ze gunnen elkaar het licht in de ogen niet en zullen met wellust pro beren je dwars te zitten". Dat laatste vooral neemt Lublija Spajic hoog op. Zijn ogen fonkelen als hy vertelt: „Wij willen in het Europese bekertoernooi en dus tegen Ajax een goed figuur slaan. Logisch nietwaar? Wij weten dat we hier op gras spelen. Wat doe je dus? Je pro beert op gras te trainen. Er is daar voor in Istanboel één gelegenheid, bij Galatasaray. Ze hebben ons wegge hoond bij Galatasaray, toen we vroe gen daar te mogen oefenen. „Wij Be siktas een dienst bewijzen? Des te gro ter jullie nederlaag tegen Ajax, des te gelukkiger wij zijn", was hun ant woord. Het gevolg was, dat we nu al twee weken achtereen vier dagen buiten Istanboel hebben gezeten om op een grasveld te kunnen trainen. Wat in het Turkse voetbal ook kan? Reglementen openlijk overtreden", zegt Spajic. „Het elftal van Besiktas -oestaat uit tien professionals en één amateur. Die amateur is de rw bijna achttienjarige linksbuiten Karadaq Fa- ruk. De Turkse voetbalbond heeft be paald, dat je voor je achttiende jaar geen beroepsvoetballer kunt zijn. Dus is Frauk amateur. Als amateur beta len wij hem hetzelfde slaris (100 Lyra per maand) en dezelfde premies (2.000 Lyra per maand) ais de professio nals". (Van onze speciale verslaggever) „Ik was met vakantie in Joegoslavië. Ik sprak daar met tal van vrienden over Ajax toen de loting voor de eer ste ronde bekend was. In Joegoslavië weet men veel van het Nederlandse voetbal. U hebt hier immers tal van Joegoslavische voetballers. Ze hebben me uitvoerig ingelicht. Ze hebben het goed gedaan. Hun informaties klopten met wat ik bij Ajax-Sparta zag. Ik vraag me alleen af of ik Ajax' wer kelijke kracht wel heb gezien. Het zou wel eens kunnen zijn, dat dit elftal nog hoger kan reiken. Het had im mers een ongelofelijk zwakke tegen stander. Wat speelde Sparta dom! (Van onze verslaggever) AMSTERDAM, 26 sept. De Turkse voetbalkampioen Besiktas zal woensdagavond in de Europese bekerwedstrijd tegen Ajax niet op z'n sterkst kunnen verschijnen. Be siktas mist zijn beste aanvaller, de 26-jarige rechtsbinnen Ogut Guven. Hij is, waarschijnlijk voor geruime tijd, uitgeschakeld door een knie blessure. Met Guven ontbreekt nog een spe ler van het elftal, dat het vorig jaar kampioen is geworden. Rechtsbuiten Ahmeid II is volkomen uit vorm en is in de jongste competitiewedstrijden gepasseerd. Als vervangers voor Guven en Ahmed II heeft trainer Spajic twee jonge spe lers ingezet, de 18-jarige Tunaoglu Yu suf en de 17-jarige Karadag Faruk. Zü speelden zaterdag ook mee in <je f J!_torrvlTl met. 1-1 nesiKtas aerae w™0"?" '71^ com petitie. In de o^rungjswedstrqd won het thuis met 4-0 vanIZMIR-spor. In Ankara versloeg het vervolgens striid tegen Ajax luidt. Necmi (doel) Y^uz Kaya, Sureyya en Fehmi terl Suat en Sanli (midden) Ytisuf, Ahmed en Faruk (voor)'. Fethl' In Joegoslavië hadden ze me ver teld, dat Ajax een uitstekende voor hoede heeft, maar dat de verdediging best te passeren is. Het klopt. Het grootste talent is de „negen", Cruyff. net voorbeeld van een ultra-moderne aanvaller. Hij is nog jong. Hij is nu at goed. Hij zal nog beter worden. •Hy kan een van Europa's beste aan- Yann porden, want hij hééft het. Hij is J0 minuten voortdurend in beweging. Hij is snel en agressief, moeilijk uit. te schakelen, in een oogwenk langs de verdedigers. Hij is bovendien slim en, wat het belangrijkste is, hij is een „killer". Elke kans betekent bij hem een schot. Eigenlijk, geweldig, dat zo'n kleine, tengere knaap zo fel duelleert met een verdediging- Ajax' grote kracht is, dat het niet alleen Cruyff heeft, maar ook nog kan drijven op zijn „elf" (Keizer) en zijn „tien" (Nuninga). Die drie en de „twee" (Suurbier) kunnen zich meten met de beste Europese voetballers. Als de „drie" (Pronk), de „vijf" (Van Duivenbode) en de ,zes" (Prins) meer klasse hadiden, zou Ajax een elftal heb ben, dat zich kan meten met de beste Europese clubelftallen. Nu niet! Ik kan Ajax op twee manieren be oordelen. Als trainer van Besiktas moet *7 Tl Zl/W) n\nrv*rtSirJn "TVtin ir* ik, na wat ik hoorde en nu tegen Sparta zag, zeggen: Normaal gespro- ken schakelt Ajax Besiktas uit voor het Europese toernooi. Niet, dat ik daar bij voorbaat van uitga. Natuurlijk niet. Mijn „voetbalhoofd" zegt, dat we verliezen. Iedereen weet echter, aar er bij voetbal heel wat ruimte is voor verrassingen. Een slim plannetje en een heleboel geluk kunnen een zwakkere ploeg een ongedroomd succes bezor gen. Daarom zal ik mijn spelers de nodige opdrachten geven, zal ik pro beren of we de zwakte van Ajax' ver dediging kunnen uitbuiten en tegelij kertijd kans zien de veel betere voor hoede in bedwang te houden. Als het alleen op voetbal aankomt, lukt ons dat echter niet. Ajax zoals ik het tegen Sparta zag, is één, twee graden beter dan de drie clubs, die de sterksten in de Turkse competitie zijn, Ik kan Ajax ook louter als vakman als geroutineerde voetbaltrainer beoor delen. Dan zeg ik: Ajax overleeft zon der al te veel moeite de eerste ronde van dit Europese bekertornooi, maar zal daarna struikelen als het geen ge luk heeft bij de loting. Dit Ajax pleegt te verliezen van bijvoorbeeld de Engel se, Duitse, Italiaanse, Joegoslavische en Hongaarse topclubs. Dit Ajax heeft echter niet zo heel veel nodig om een plaats in het internationale gezelschap te veroveren. Het behoeft uitsluitend wat te doen aan zijn verdediging. De rest is wel van Europese klasse. Wat een lust is het overigens in Nederland voetbal te spelen. Hoe ge weldig is uw publiek. Hoe sportief vooral. En wat een verschil met het Turkse publiek. De Turken zijn bij een voetbalwedstrijd door het dolle heen. Ze zijn blind. Ze weigeren te erkennen, dat iemand een fout kan maken. Ik zag hier een speler alleen voor de doelman en hij schoot naast. Uw pu bliek kan zich indenken, dat iemand mist. Als zoiets in Turkije gebeurt, zou men zo'n speler het liefst willen lynchen. Dat kan gelukkig niet. Prik keldraad en een sloot houden de men sen op veilige afstand. Toch is die man niet veihg Als hij te dicht in de buurt van de tribunes komt, is hij verzekerd van een bombardement met bierfles jes, stukken hout en wat men zo gauw maar kan grijpen".. Vet, spieren en karakter I I

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1966 | | pagina 11