IN DE FINALE VAN DE „BRAVE HENDRIK" Groeiende belangstelling voor hotelbouw Koningen, Iwlenkw POLITIEKE KERMIS 1 S3 Speculaties in Den Haag DE MIJN VERWACHT EEN ANDERE HEER KANS OP LIBERALEN IN REGERING Koffie in Gods huis VAN TIJD TOT TIJD Rijk betaalt helft Gooimeer fel Trek naar links dag iÏW, Heb „,lamp °p schip HAKKEN/'mem Nieuwe fakkeldragersdag? Duidelijkheid gewenst ^'EUWe WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1966 (Van n%e speciale verslaggever) 28 sept. De Hen 2 °mPels zouden het kun- ^ehdrhpn: „Vaarwel mijn brave Heert>. Verwacht een andere g een Paar maanden kolenwinning in dit oost- Li «Sjja* mijncentrum wordt u'in fc vijftig: jaar oude staats- 'Sf,j ,ndrik zal dan verder uit- t, tt- Wa„?vrnsronds door het leven inVa>"tier e an<lere Heer, het hoofd- al C de NAVO-strijdkrachten sl «UidBr-"Eur°Pa (AFCENT), heeft Haehti, laten weten voor de rf(l hip? en Rangen tot zo'n achthon- ,e hpuer onder de grond geen enke le .'Retelling te hebben. Zijn inte- w'i'tliiii'1 beperkt tot de strakke, ;batSp?'Ke kantoorgebouwen, work s'1 ZWpptfin wellicht ook de naar zeep ho» ruikende badlokalen, waarin ecpj K slechts zo'n kleine negenhon- t-nfipÏÏ,1Jnvverkers hun dagelijkse I kkp,,. aan de kettinkjes omhoog t '!as> broek, kousen en schoe- SLf^den, nu de veertien NA- ?eu in beginsel overeenstem- li g "ebben bereikt over Zuid-Lim- "««uwe vestiging van dit ^artier. Een akkoord dat men aankomen en waarop men Kr&aD.Jn Zuid-Limburg heftiger heeft dan in Brunssum zelf. In ytatip kwam het tot een demon- ?itê j en er ontstond een protest-co- JMeL^de frontlinie waarvan onder -ö r ons Hermans, de wederhelft jAh gtu» Aafjes, de kasteelvrouwe r.hhv.'aoensbroek, stelling namen, t T~uni deed aan deze activiteiten biee. Nogal nuchter 8°ed. Zit goed. Draagt zomer, herfst en een jas met altijd grote a°b,C- Hjj Haagse steun GRUyTERS PPEUS SSWOtSSK*341 VONDELING ADAMS In de inmiddels vrijwel ontruimde kantoorgebouwen van de Staatsmijn Hendrik kan alle kanten uit. straks DEN HAAG, woensdag. Troonrede en miljoenennota hebben de geruchten over een op handen zijnde kabinetscrisis niet doen verstommen. Hoorde men tot voor kort vooral voor spellen, dat het kabinet Cals bij gebrek aan een alternatief wel tot de verkiezingen in mei 1967 zou blijven bestaan, thans wor den de geruchten over een eer dere val en vervroegde verkie zingen steeds sterker. Nuchter Brunssum wacht op details N AV 0-verhuizing °1(j S I'bg en bizar onder het pla- jj tjahtaf'j. ruaanden geleden heeft een hier VO-generaals de accommoda- 'iw zwijgend in ogenschouw ge- - Een -J!- k 1 hór, c;en inspectie die sommigen ^gelpiih met een goedkeurend knikje «Vttlssii n" Iïet was in de daRen dat p'Üke over de tong gin-g als mo- ivMt euwe vestiging van de AF- 'jl-aivsj achter wiens Ko/Kiii-zinc c"hb Guynemère" te behuizing in Fontainebleau X?or k 'e Gaulle een punt werd gezet. >!^0ëeHjlkheld schijnt werkelijkheid S^Mivii^bben hier tot nu toe bespeurd", vertelt geen de ge- W" ho?t?re,;arls Houben. ,,Men heeft tJ^ouöer tjucbter opgenomen. Met Van rJBorger, loco-burgemees- i. Ük dat ^hssum maakt hij ons dui- 4, Slu j'Uiting vane'r in deze, gemeente na de Kven in 1 de Hendrik ander en nieuw feiden n, tp dien Vo?e'henin bun hart op Haa yp 'jihpicx van de Hendrik lie- bpf deh Lstlging van een grote industrie tw r Pa« -en' omdat dit nu eenmaal el ka 'n bet onmiskenbaar indus- arakter van het ruim 26.000 brouwerij moet komen, en er rond voor uit dat het enorme ADVERTENTIE '5 rt^G, oo e jtoiger V«S?pt* Aan boord van -e d van i T" we,k sch'P Van buubondcrry ligt, is bptrpfi kramp geconsta- i8 ,n twintigjarige ondc-i. n zin aergebracht. een een ziekenhuis In inwoners tellende Brunssum. Maar van de andere kant zien zij toch ook dui delijke voordelen in de komst van AF CENT .waarvan het vertrek door Fon tainebleau met openlijk leedwezen wordt gadegeslagen. AFCENT was een graag geziene gast in Fontainebleau, een voortdurend zakelijk voordeel door de maandelijkse koopkracht van on geveer 5,7 miljoen gulden, die het ge zamenlijke militaire personeel in Fon tainebleau vertegenwoordigde. Een groot deel daarvan verhuist nu met AFCENT naar Brunssum en Maas tricht, met naar men hoopt ook een aanzienlijke werkverschaffing voor de plaatselijke bevolking. Wat dit allemaal precies inhoudt weet men in Brunssum niet. Men heeft nog altjjd geen details. Men kan zich ook nog geen juiste voorstelling ma ken van de huisvesting van het NAVO- personeel. In ieder geval kan Bruns- sum in de naaste toekomst een be langrijk deel van die huisvesting op zich nemen, zonder dat de eigen be volking er ernstig door za-1 worden be nadeeld. Kant en klaar is nameljjk een groot uitbreidingsplan, dat voorziet in de bouw van zo'n achttienhonderd woningen. De grond ervoor is bouw rijp. Gemeentesecretaris Houben toont ons een grote kaart. Ruimte voor flats, eengezinwoningen en een hoek voor bungaiowbouw. „Hier kan Von Kielmansegg gaan bouwen", zegt hij. Bouwen willen ook enige zakelijk ge- interesseerden. Bij de gemeente Bruns sum zijn bijvoorbeeld al verschillende aanvragen voor de bouw van hotel accommodatie binnengekomen. Zo wil een grote frisdranken de komst van benutten voor de bouw van een hotel, onderneming in AFCENT waartoe ook een complex appartemen ten zal behoren om er gezinnen van NAVO-militairenin onder te brengen. Er is ook een aanvraag van een paar Nederlanders, deel uitmakend van het NAVO-personeel in Fontainebleau. Ook zij hebben het plan om in Bruns sum een hotel te beginnen, waarvan zij de bruikbare termiiek in Fontaine bleau kennelijk hebben bewonderd. Hoe dan ook, in Brunssum neemt de activiteit nu snel toe. „Wij gaan het hier de komende maanden erg druk krijgen", meent wethouder Bor ger en hij kijkt vragend naar Den Haag waarvan Brunssum een krachti ge financiële steun verwacht. „Wij zijn maar een kleine plaats", verduide lijkt hij. „Er zal hier in versneld tem po moeten worden gebouwd en aller lei verbindingswegen moeten worden aangelegd." En als AFCENT de stijl van Fontainebleau handhaaft, zal de verhuizing ook de vestiging van eigen winkelcentra, restaurants en allerlei ontspanningsmogelijkheden inhouden. Hoe zal dat gaan en wie zal dat betalen? Het zijn vragen waarop men in Brunssum, de frisse en uiterlijk welvarende plaats zoals zij reilt en zeilt in de schaduw van de Hendrik, de antwoorden met spanning tegemoet ziet. Zekerheid is er wel omtrent de af braak. En dat betreft dan een deel van de Staatsmijn Hendrik, die in de cember de laatste kolen zal opleveren. Met drieduizend ton bruto per dag (op volle kracht produceerde de Hen drik ruim achtduizend bruto ton) draait de mijn reeds op een laag pitje. Het enorme bedrijf schuift wat de werkzaamheden betreft langzaam ais een harmonica in elkaar. De man die volgens een vast schema, het manuaal van de inkrimping bespeelt, is ir. Wesseling, chef van de bovengrondse afdeling van de Hendrik. Hij leidt ons rond door de enorme kantoorgebouwen, die nu leeg en verlaten zijn. „Dat leeg staan is eigenlijk funest", vertelt hij ons. „Dergelijke gebouwen behoren nu eenmaal in een vast onderhoudschema te zijn opgenomen. Anders takelen ze snel af. Daarom benen ik blij als er straks een nieuwe bezetting inkomt. Het lijkt mij dat er hier voor AFCENT grote mogelijkheden zijn. Er is zo'n 12.000 vierkante meter voor kan toorruimte en werkplaatsen beschik baar. En ook is er ruim vol doende verhard terrein, waarom de NAVO heeft gevraagd. Er zijn gebou wen, waaronder betrekkelijk nieuwe, waar men als het ware zo in kan stappen. „Onze rondgang is niet hele maal vrjj van sentimenten. Ir. Wesse ling laat duidelijk merken dat de slui tingsfase van de Hendrik hem aan het hart gaat. En hem niet alleen. De mannen die met hem in de finale van de Hendrik aan de doodkist timmeren, zjjn er bepaald niet bewogen onder. Nog kronkelen de aan elkaar gekop pelde kiepkarretjes, met hun niet af latende honger naar kolen, als lang gerekte lintwormen over het emplace ment. Nog suizen de liften in hun voortdurende pendel tussen het boven- en ondergrondse op en neer. Maar de dagen van de zwartbestofte mijnro- mantiek van de „brave Hendrik" zijn voorbij. Op een aantal reeds ontruim de loodsen is met krijt NAVO-kantoor geschreven. Grapjes met een zure glimlach van de opruimploegen. ,-..yy *.v POLITIEKE PARTIJEN ZIJN KABINET BEU (Van onze speciale verslaggever) Toch heeft het kabinet geen be groting ingediend die door een an dere regeringscombinatie zo gemak kelijk door een glanzende nieuwe conceptie vervangen kan worden. De uitgaven zijn hoog, maar daar zou een ander kabinet niet veel aan kun nen doen. In het dekkingsplan zou de versnelde inning van de inkomsten belasting wellicht gedeeltelijk vervan gen kunnen worden door een verho ging van de omzetbelasting, die vroe ger ingaat dan I januari 1988, zoals nu gepland is. Maar zoiets is niet popu lair. Waarom zou het kabinet Cals dan moeten vallen? Het meest gehoorde argument is vreemd genoeg dat de politieke par tijen dit kabinet beu zijn. Zowel de per sonen als de combinatie hebben enorm veel populariteit verspeeld. Het kabinet bedrijft geen politiek waarvoor de massa warm loopt; het is tot stand gekomen tegen de uitspraak van de vorige verkiezingen in; het heeft een aantal omstreden maatregelen WIE VOOR DE OORLOG het in tense leven van de Amsterdamse Joden gekend heeft en daarna de machteloze getuige van hum dood strijd geweest is, kan niet anders dan geboeid zijn door de groei van een nieuwe spruit op de oude wartel. Zo kwamen wij daags na haar inwijding ongemerkt terecht bij de nieuwe synagoge van de Liberaal Joodse Gemeente in Amsterdam zuid. Het bleek eem in zijn sober heid indrukwekkend gebouw te zijn. Blanke muren verheffen zich op een onderbouw van onregelmatige stenen, die de indruk wekken van een ruïne afkomstig te zijn. Maar dit is niet het geval. Het zjjn stenen, die te lang en te hevig verhit zijn en daardoor krampachtig verwron gen en uiteengerukt tot brokstukken, waarin de oorspronkelijke en be doelde vormen niet meer te herken nen zijn. Nochtans zijn zij samenge smolten tot een somber maar hecht fundament, dat een nieuw en licht gebouw draagt, symbool van een modern jodendom. Wij konden ons niet weerhouden het binnenplein op te gaan en aan te bellen. Een meisje deed ons open en stond ons toe het gebouw te bezich tigen. Nu is het niet onze bedoeling een beschrijving te geven van het interieur, hoe mooi en sfeervol ook. Slechts een kleinigheid', die ons op viel, doet hier ter zake. Be overblijfselen van de feestelij ke inwijding waren nog niet opge ruimd en in een hal, die aan de eigenlijke ruimte voor eredienst en onderrichting grensde, stonden en lagen de lege koffiekoppen dooreen met papieren omhulsels van gebak jes, zwarte gebedskalotjes en klei ne brochures met de liturgische teksten van de inwjjdingsdienst. In een eerste opwelling konden wij een lachje over deze heteroge ne mengelmoes niet onderdrukken. Toen bladerden wij een brochure door en werden getroffen door het doorleefde openingsgebed van Rab bijn dr. J. Soetendorp, dat als volgt begon: Onze God. en God onzer Vaderen, Wij danken U op deze dag, die U hebt gemaakt, Laat ons daarop btij en gelukkig zijn. zichzelf zijn als in zijn eigen huis. En nooit heeft het zo weinig zin iemand anders te lijken, dan als je jezelf voor het aangezicht van je Heer plaatst. Daarom willen wij ons niet opeens anders gedragen, als wij de drempel van de synagoge overschrijden. Daarom blijven wij onszelf. Als het feest is believen wi) aan de ene kant van de drem pel even graag koffie en gebak als aan de andere kant. fVaar deze dag, de dag van de inwijding Van ons huis van gebed en van de tent der ontmoeting Voor de families van onze gemeente Hebben wij vol spanning uitgezien. Hoe hebben wij gewacht op dit uur En nu zien wij het met eigen ogen En bewogen is ons hart." Ons huis en de tent der ontmoe ting van onze families... Ons huis waarin wij steun zoeken bij elkaar en niet als eenlingen in lange rijen zitten. Ons huis, waar wij juist uitdrukking willen geven aan onze saamhorig heid en aan onze eenheid op de ma nier van gewone mensen, in vor men die ons eigen zijn in het dage lijkse leven, die ons vertrouwd en begrijpelijk zijn, die wy prettig vin den. Ons huis. waarin wij onszelf mogen zijn. Nergens kan een mens zo goed Waarschijnlijk klinkt een dergelij ke liturgische belijdenis ook vele Joden heel onorthodox in de oren. Toch is zij dichter bij de bron dan men zou vermoeden. Het woord sy nagoge duidde immers oorspron kelijk geen gebouw aan maar het vergaderde volk, de gemeente zelf. Ons huis, met de nadruk op óns. „EERBIED IN GODS HUIS", stond waarschuwend op de fluwelen sjerp van de ernstige man, die nog maar enkele jaren geleden door on ze kerken liep om toezicht te houden. Góds huis! Nog wei niet het huis met de veie kamers, maar wjj ver langden er even weinig naar en dit lag niet uitsluitend aan ons. Nu wil len wij de algemene verwarring niet vergroten door te beweren, dat de reddende formuie voor onze li turgie „koffie en gebak" zou luiden. Er zijn al meer dan genoeg naïvi teiten verkondigd. Maar zou onze kerk Iets minder Gods huis z;jn als wij haar ook als óns huis konden zien? Als ons huis bij uitstek, waar wij één in de Heer zijn? Wij hebben gehoord van de oud testamentische God van de Joden, die zijn geboden onder donder en bliksem afkondigde en de verschrik kelijkste straffen op overtreding liet volgen. Wij hebben ook gehoord van de nieuw-testamentische God, die door Zijn mensgeworden Zoon met ons verzoend is. Zou een buitenstaander de handhaver van de eerbied nu niet eerder in de synagoge en de koffie met gebak in onze kerk ver wachten? Nogmaals wij staan er bepaald niet om te dringen. Maar de zich sedert eeuwen verbredende klove tussen het sacrale en het gewone menselij ke heeft tenslotte een verwijdering tot stand gebracht, die overbrugd moet worden, hoe dan ook. Op gevaar af te worden verdacht van „homonisme", de nieuwe kette rij, menen wij dat het sacrale niet los van ons kan voortbestaan. Wjj moeten het zelf opbrengen als iets eigens, als het beste van onszelf. Maar zover zijn wij nog lang niet en dit is de moeilijkheid. Daarom, wat is het begrijpelijk, dat zoveel mensen troosteloos zijn en zich bitter verzetten tegen het ver dwenen van een zeer schone, zeer eerbiedwaardige liturgie, door oude eeuwen overgeleverd als een mo nument van godsvrucht en cultuur. Maar wat is het tegelijk onbegrij pelijk, want het is een monument en moet vervangen worden door een levende werkelijkheid. T.R. moeten nemen (Lages, Smallenbroek, huwelijk Beatrix, versnelde belasting inning); het spreekt de jonge kiezers niet aan (Vietnam, NAVO, beurzen- beleid)het stoot de middengroepen af (hoge premies voor sociale verzekerin gen); het heeft steeds gesukkeld met de loonpolitiek. Nu het dan na één jaar van een ver hoogd uitgavenpeil voor collectieve voorzieningen door de conjuncturele nood tot versobering wordt gedwon gen, waarbij het onder verdenxing staat zijn fiscale gelden ten koste van een volgend kabinet bijeen te goochelen, blijft er van het vroegere beeld het kabinet der sterke mannen niet veel meer over. Het dreigt bij gebrek aan populariteit te gronde te gaan. De vragen van het moment zjjn wan neer dit kabinet zal struikelen, waar over en door wie. Een wijd verbreide mening in Den Haag is, dat de al gemene politieke en financiële beschou wingen welke op 11, 12 en 13 oktober vallen, zeker niet de goede gelegenheid voor een kabinetscrisis opleveren. De reden daarvan is, dat de fractie van de Anti Revolutionaire Partij noch die van de Partij van de Arbeid vrij staan tegenover het compromis en met name tegenover het fiscale pakket dat bij die gelegenheid in bespreking komt. Zij hebben er zelf volop aan meegewerkt. Van de socialisten is ze ker geen vuurwerk te verwachten, om dat zij dan samen met de oppositie een rooms-rode coalitie om zeep zou den brengen. Zoiets zou een moeilijk reparatiewerk opleveren, omdat een samenwerking tussen socialisten en li beralen niet te verwachten is. Uiteraard komt er een felle aanval van de WD. Het is echter niet te ver wachten, dat de confessionele partijen die aanval zullen steunen. De ARP heeft zich zodanig met het kabinet ver eenzelvigd, dat een breuk ook een ver wijdering tussen de ARP en aan de an dere kant CHU, WD en KVP zou be tekenen. Alles wijst erop dat dit nu juist in het geheel niet de bedoeling is. Wil er voor de komende vier jaren een homogeen kabinet ontstaan, dan zal het vermoedelijk weer een kabinet a la Marijnen zijn, waarin CHU, ARP KVP en WD samenwerken. Indien een dergelijk kabinet tot stand wil komen, zo luidt een plausibele spe culatie, dan zullen het ook deze vier partijen moeten zijn, die het kabinet ten val brengen. Als dat inderdaad staat te gebeuren is de uitgezochte ge legenheid daartoe de behandeling van één der fiscale wetsontwerpen, welke in de troonrede zijn aangekondigd. Op de eerste plaats is een geschil °ve.r ccn onderdeel voor een partij als de ARP iets geheel anders dan het ver- werpen van de gehele begroting. Op JW_?edf Plaats doen zich in de Partij van de Arbeid verschijnselen voor die wyzen op een afbuiging naar links. Met de benoeming van drs. Den Uyl tot algemeen lijssttrekker voor de Partij van de Arbeid worden niet alleen ge renommeerde figuren als Samkalden, Vondeling en Nederhorst gepasseerd. Men mag deze nieuwigheid gerust zien als een uitdrukking van de wil om de partij wat radicaler en wat meer aan vaardbaar voor de jongere kiezers te maken. Andere trekken naar links be speurt men in de ideeën van de jeugdi ge Jan Nagel en in het gerucht, dat zeer binnenkort een groep van tame lijk jeugidgen binnen de partij op pro gressieve wijze van zich zal laten ho ren. Al deze verschijnselen zouden hun weerslag kunnen vinden in de verga dering van de partijraad op 11 novem ber dat is precies vóór de behande ling van de belangrijke fiscale wets ontwerpen in de Tweede Kamer. Die dag in november zou een tweede fak keldragersdag kunnen worden Waarom al die haast, wanneer het natuurlijke einde van het kabinet reeds in mei 1967 ligt? Voor de liberalen is die zaak duidelijk genoeg. Zij heb ben altijd beweerd, dat het kabinet Cals geheel in tegencspraak was met de uitslag van de vorige verkiezingen. En wat de andere partijen betreft: wanneer men toch weet dat het kabinet Cals geheel in tegenspraak was met de uitslag van de vorige verkiezingen. En wat de andere partijen betreft; wanneer men toch weet, dat het kabi net Cals geen blijvertje wordt, is het beter zich uit eigen beweging aan de heilloze samenwerking te onttrekken dan door de kiezer op zijn nummer te worden gezet. De partijen willen koste wat kost grotere duidelijkheid in hun verhouding tot de kiezers tot stand brengen. Dit verlangen wordt ongetwij feld gestimuleeerd door een aantal ini tiatieven welke pogen het politiek be wuste intellect, vooral onder de jonge ren, te bereiken. Bij de Partij van de Arbeid is zoiets gaande. Ook het ap pèl van de Democraten '66 is er in het nadeel van de WD een voorbeeld van. Grote omzwenkingen hoeft men er niet van te verwachten. Wij vernemen, dat de Democraten '66 de eerste week na hun appèi ongeveer driehonderd adhesiebetuigingen ontvan gen hebben! Toch zijn deze acties als spoorprikken in de zijden der partijen. En de Boerenpartij? Rekent men na de klap op Adams oog op een afkalving van de party ten voordele van de grote partijen? Als er al van afkalving spra ke is zal deze zich zodanig versprei den, dat men er nauwelijks iets van zal merken. De stemmers op de Boeren partij zullen hun onlust voorlopig niet bij andere partijen te gelde kunnen maken. Ook als er een nieuw kabinet op confessioneel-liberale grondslag ont staat zal het toch de lasten wn Cals niet in even zoveel lusten kunnen om zetten. Het is zelfs de vraag of degenen die op een dergelijk kabinet speculeren wel voldoende rekening houden met de buitenparlementaire krachten, zoals die van de vakbeweging, welke een rege- ring vrywel lam kunnen leggen. Ook in een kabinet met liberalln zal on het gebied van de lonen, de sociale e^eekngaare|^ningbou^' he? regeren u te/st - -f dj? Daarom- Tw 1 m°eilyk maakt. ,Haag speculeert wel, brengen kan alleen de toekomst (Van onze verslaggever) NAARDEN, 27 sept. Burgemees ter N. J. C. Cramer van N aarden deel de maandagavond voor de aanvang van de raadsvergadering mede, dat minister mr. M. Vrolijk een brief heelt gezonden, waarin een subsidie van 50 procent werd toegezegd voor het ma ken van een plan van eerste uitvoe ringskosten en voor grondaankopen in de realisering van de eerste fase van het grote recreatieplan Gooimeer. De eerste fase bestaat dan uit de volgende maatregelen. Het ontwerpen van het plan 120.000 de eerste uit voeringskosten ƒ50.000,— en de grond aankopen, die nodig zullen zijn langs de kust van het Gooimeer, zullen onge veer een half miljoen moeten bedra gen. Samen is dit 670.000, waarvoor dan op 335.000 van het Rijk kan wor den gerekend. Hiervan zyn 15.000, als aanloopkosten reeds eerder toege kend. Hoe verheugd de gemeente Naarden ook over deze mededeling was, burge meester Cramer uitte grote bezorgd heid voor de andere vijftig procent, die op tafel zuilen moeten komen. Wel licht door bijzondere financiering of door eer geldlening, zo vroeg de bur gemeester zich af. Een voorwaarde was, dat de gemeente Naarden tot vol ledige overeenstemming zou komen met de dienst Zuiderzeewerken. Nog op de dag van ontvangst van de brief van de minister heeft de gemeente Naarden 's middags met de Dienst Zuiderzeewerken en Rijkswaterstaat in Den Haag rond de tafel gezeten om een gedragspatroon voor de komende maanden op te stellen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1966 | | pagina 5