twee spectaculaire havenplannen
Steigers tot ver in zee
Havenplannen
in de EEG
EUROPOORT" OP VERDRONKEN DEEL ZUID-BEVELAND
Kleine havens bieden ook nog aantal mogelijkheden
ÉÉNVOUDIG „papieren" project
BAAR VOOR ZEESCHEPEN
iSfcie
Vnt8
PLAATS VOOR NIEUWE NOORDELIJKE ZEEHAVEN
INVENTARISATIE VAN ZEEHAVENS IN ONS LAND
-«rsS
ss; r,"'m ;f„s s
Adviesorgaan
voor overleg
over zeehavens
Sluisinternaat
Ül^WE dag
ZEEHAVENS
Rijk handhaaft
de bestaande
kostenregeling
t
Rotterdam
Amsterdam
Zeeland
SS «Si
Kleine havens
WOENSDAG 28 SEPTEMBER 1968
9
^otterdam, 28 sept.
wf°ject voor de toekomstige
t°g ^Ven in de Oosterschelde het
W^r aamde Reimersvvaal-plan,
6eH v°0r een Zeeuwse werkgroep
is 2 °0rontwerp heeft gemaakt,
ject ,Gr. spectaculair. Op dit pro-
^0pa Jzen de ministers Suurhoff,
havprs en Den Uyi in hun Zee-
\ennota, die zij vandaag de
^°deri ^amer hebben aange-
Luchthaven in
N oord-Groningen
*s
V
•kstg-*=
ernshavenproject bij het Doekegat ziet er op papier eenvoudiger
uit dan het in de praktijk uit te voeren zal zijn.
^ftH°0r6ini^ ^eeft een goed beeld van de enorme afmetingen van
e oriQp91^ Sea Quest. Het Londense Piccadilly Circus, in
veer te vergelijken mét de Dam te Amsterdam, zinkt In
het niet onder de reuzepoten.
van Noordholland
Kop
NOORD -
'V/
V.\
x J
1%
Dit is het voorontwerp dat voor het project-Reimerswaal is gemaakt. Wanneer het verdronken land van Zuid-Beveland op deze wijze
teruggewonnen zou worden zou Zeeland vijfduizend hectare haven industrieterrein rijker zijn, een gebied ter groote van de Rotterdamse
Europoort. Het project is uitvoerbaar na afsluiting van de Oosterschelde. De zeeschepen zullen gebruik móeten makèn van de Wester-
schelde en een nieuw te graven kanaal met sluizen.
t
-
Het noordelijk deel van Groningen en de instulping van de Lauwerszee (links boven).
Verdronken land
terugwinnen
(Van onze verslaggever)
zjttd Jro°t deel van het „verdronken
Zuid-Beveland" zal droogge-
•"eer Maeten worden en vervolgens
%oetvoor havenarmen ingegraven
,°eirnJy. borden. Wanneer het gehele
*kerSf Maal-plan gerealiseerd is in. de
%i j'e oostpunt van de Oosterschelde,
jttjid er aan Zuid-Beveland 5000 ha
i°eSai,L^Oevoegd. Dit haventerrein zal
i "in "Jh zijn vanuit de Westerschel-
kihanie?n sluis bij Waarde, een nieuw
Sl!n t' a°or Zuid-Beveland en tenslotte
tu10 Taie vaargeul in Reimerswaal.
°nin toekomstige haven in Noord-
'tder ent het Eemshavenplan, is van
fcuJ.*llure, maar wanneer het vit-
/a u>ordt zal er zeker 1500 ha
jJrdp„ Waddenzee ingedijkt moeten
t "iet "een enigszins vergelijkbaar
,dan> Maasvlakteproject bij Rot-
be»» leuv) is, dat de Eemshaven
Oers ssaan uit twee reusachtige stei-
n 'hete tot aan de üieve vaargeul
et zogenaamde Doekegat reiken.
heimerswaalplan zou uiter-
KfSeh«?jat de afsluiting van de Oos-
eit»,, e 'n 1978 in het kader van de
k^,erlceri een *eit is ln drie fa"
nnen verlopen. Begonnen zou
Juizfti1 borden met de aanleg van zee
's j1 hij Waarde aan de Westerschel-
Naifi len zeevaartkanaal door het
f&aj "eel van Zuid-Beveland. Dit ka
rt po„0u dan toegang moeten geven
Sen trers'e terrein van 1700 ha juist
Krabbendljke, dat van de Oos-
'et, 'side afgenomen zal moeten wor-
b'e
Jél l tweede fase omvat een Ringdijk
'ElfJ.1,gehele project waarvan in die-
Sfd ,se n°g eens 1800 ha gereali-
v. zou moeten worden. In de derde
fase zouden de laatste 1400 ha haven
terrein bouwrflp gemaakt kunnen wor
den, terwijl voorts in de Noord-oost
hoek van het gebied een binnensluis
aangelegd zou kunnen worden, die aan
sluiting geeft op het Schelde-Rjjnka-
naal.
Het havencomplex zou toegankelijk
zjjn voor schepen tot 15.000 ton hetgeen
voldoende zou zijn voor de daar te ver
wachten industrieën. Blijkt in de toe
komst dat schepen van 50.000 ton naar
dit terrein zullen moeten komen dan
zou de aanleg van een nieuwe sluis
overwogen moeten worden.
Voor de mogelijkheden van de noord
oostkust van Groningen bestaat al se
dert de jaren vijftig belangstelling. De
vaargeulen van de Westereems en het
Doekegat maken deze kust namelijk be
reikbaar voor schepen van 40.000 ton.
Een voordeel dat het provinciaal be-
(Van onze verslaggever)
ROTTERDAM, 28 sept. - De rege
ring, zo wordt in de zeehavennota ge
steld, is niet van plan meer dan twee
derde van de investeringen in de gro
te havens voor haar rekening te ne
men. Z\j beseft zeer wel, dat de ha
veninvesteringen zeer grote financiële
krachtinspanningen van de havenbe
heerders vragen. Zij heeft zich dan
ook gelet op de betekenis van de zee
havens voor onze welvaart enerzijds
en de omvangrijke overheidssteun, die
buitenlandse havens genieten ander
zijds afgevraagd of de kostenverde
ling ten gunste van de havenbeheer
ders herzien zou moeten worden.
If
*-N
'M
Roodïtchoo
■Hond
Spijk
Paapsand
DELFZIJL*.
Loppersum
3 4 5 km
Appingadam
Havengebied
50>
Rijnmondhavengebied
IJmondliavengebied
Terneuzenkanaalzone
Zeeuws-V laanderen
Vlissingen
Dordrecht
Delfzijl
Bergen op Zoom
Harlingen
Reimerswaalplan
Eemshavenplan
Ealgzandplan
Zeehaven
areaal
ultimo
1960
Ontwikkelings
mogelijkheden
le fase 2e fase
4.150
6.850
p.ffli
2.150
3.000
1.600
220
1.650
1.200
145
590
2.280
125
160
70
80
550
1.250
45
180
800
p.m.
100
p.m.
5.000
2.000
p.m.
Totale bruto oppervlakte
(afgerond)
6.900
13.100
14.200
stuur van Groningen graag uitgebuit
zou zien. In een rapport zegt de Pro
vinciale Planologische Dienst dat de
ontsluiting van de Eemshaven technisch
goed mogelijk is. De terreinen zijn be
reikbaar te maken of door de aanleg
van een insteekhaven of door de (veel
goedkopere) aanleg van steigers naar
de vaargeul. Vervolgens zou er eerst
binnendijks 500 ha industrieterrein ont
sloten kunnen worden en wellicht daar
na nog eens alles bijeen 1500 ha bui
tendijks.
Het bezwaar dat er geen binnenvaart-
verbindingen met het achterland zijn
wordt niet als een bezwaar gevoeld
omdat deze haven geen doorvoerfunctie
krijgt. Wel zou er een luchthaven
moeten komen. Deze Eemshaven zou
ook niet op zichzelf moeten komen te
staan, maar aan moeten sluiten op de
haven van Delfzijl en moeten vallen
onder beheer van een Havenschap-Delf-
zijl.
Het zogenaamde Balgzand-plan in de
kop van Noord-Holland is een derde
project dat genoemd wordt als eventu
eel nieuw te stichten havenindustriege
bied. Dit plan houdt dan in de inpol
dering van het Balgzand ten oosten van
Den Helder. De mogelijkheden worden
nog bestudeerd maar wel staat al vast
dat van dit plan weinig is te verwach
ten, al was het alleen ai omdat het
Texelse Zeegat en het Marsdiep ge
vaarlijke zeewegen zjjn, die niet ge
makkelijk te verbeteren zijn.
(Van onze verslaggever),
ROTTERDAM, 28 sept. Om de ont
wikkelingsmogelijkheden van de Ne
derlandse zeehavens enigermate te
kunnen vergelijken met ontwikkelin
gen in het buitenland hebben de op
stellers van de zeehavennota een
globaal overzicht gegeven van het
geen zich in de voornaamste havens
van de EEG-landen afspeelt.
Antwerpen, dat een sluis heeft voor
schepen van 100.000 ton waar slechts
50.000 tonners de Schelde kunnen be
varen heeft op het ogenblik 2500 ha
haventerrein gereed van het Zand-
vliet-project van 5000 ha, dat tot aan
de Nederlandse grens reikt.
Wilhelmshaven kan schepen tot 90.000
ton ontvangen. Er wordt onderzocht
of de haven toegankelijk gemaakt
kan worden voor 150.000 tonners.
Hamburg kan maar schepen van 40.000
ton hebben. Deze haven heeft 2500
ha haventerrein in reserve. Er be
staan plannen om bij Cuxhaven een
voorhaven te bouwen waar schepen
van 80.000 ton zullen kunnen komen.
Marseille zelf leent zich minder goed
voor uitbreidingen op grote schaal,
maar veertig kilometer verder bij
Port de Bouc is een haven tot ont
wikkeling gekomen, waar schepen
van 100.000 ton kunnen afmeren. Bij
deze haven liggen 6000 ha haven
terrein.
Le Havre kan bij hoog water schepen
van 90.000 ton hebben. Deze stad
heeft aan de Seine zeker de beschik
king over 10.000 ha haventerrein.
Genua is bereikbaar voor tankers van
100.000 ton. Hier zjjn plannen om
de haven voor nog grotere schepen
toegankelijk te maken.
Venetië heeft plannen voor de aan
leg van 3000 ha havengebied bereik
baar voor schepen van 70.000 ton.
Tholen
Halsteren
OOSTERSCHELDE
Yerseke
Wemcjdlnge-*.
Theodoru&haven
Verdronken tand Y^nv
j
ZOOM
Zuid- Bevetand M
Stedelijke
en
recreatieve
bestemming
Kruiningen
answea
Oostdijk
'Zv/z/a
Wocnsdrecht
Krabbendijke
:%.Hoogerh«id*
Waarde
Rilland
ZUID BEVELAND
Perkpolder
V'S
VVv N V-..
Ontwikkelingsfase A: bruto 169S ha
Ontwikkelingsfase B: bruto 1820 ha
•V
i+*+
Ontwikkelingsfase C: bruto 1400 ha
0 1 2 3 4 5km
>3h».
.v',- V
-Se:
jr*4* "i
Amsterdam niet bereikbaar
voor mammoet-tankers
(Van onze verslaggever)
ROTTERDAM, 28 sept. Om de ont
wikkeling van nieuwe havengebieden
en de verdere uitbreiding van bestaan
de havens in de juiste samenhang te
zien, wordt in de zeehavenwta, waar
in het beleid van het Rijk voor de zee
havens is neergelegd, een inventarisa
tie gegeven van het huidige haven
areaal in Nederland en de directe uit
breidingsmogelijkheden. Daarbij valt
op, dat wat Rotterdam en Amsterdam
betreft, er nog maar weinig perspectief
is. In het noorden van het land zijn de
uitbreidingsmogelijkheden het grootst.
Men kan daar tot een uitbreiding van
750 procent komen. Het Schelde bekken
levert een uitbreidingsmogelijkheid van
590 procent op De Rijnmond en de 1J-
mond daarentegen zullen naar de
mening van de nota-opstellers maar tot
165 en 140 procent kunnen komen.
In de zeehavennota wordt Rotter
dam beschouwd als een van de weinig
Westeuropese havens bereikbaar voor
schepen (olietankers) van 150.000 ton,
die een diepgang van r"1"?. V?="
ter hebben. Om deze Ppsitje ook waar
te maken achten de Hgt nodjg
op korte termijn tote®"T,A bii H^Ju
rfnff van dé» havendamnien Dy Hoek
van Holland te k^mtple Rlfnmo^d Vhn'
oppervlak van d* hele Rnnimond be-
dropc? in I960: 4.150 na. m ïyso zai
hï+,% 4 *00 ha op Rozenburg en 2.000
El on tie Maasvlakte aan toegevoegd
lit In dl nota worden voor Rotterdam
verder geen uitbreidingsmogelijkheden
meer aangèstipt. Eerder wordt duidelijk
gemaakt, dat de havén van Rotterdam
zvjn definitieve vorm gekregen heeft.
Amsterdam heeft iets meer mogelijk-
"eden dan Rotterdam- Deze haven
wordt beschouwd als geschikt voor sche
pen tot 80.000 ton (13 meter diepgang).
Deze haven is dus niet bereikbaar voor
mammoet-olietankers, die uitdrukkelijk
verwezen worden naar Rotterdam. Een
pijpleiding maakt het Amsterdam
toch mogelijk te profiteren van de Eu-
ropoortwerken. De Amsterdamse haven
(inclusief Velsen en Beverwijk) besloeg
in 1960: 2.150 ha. Daar is inmiddels al
1.650 ha. aan toegevoegd. In totaal zal
de haven in eerste instantie met 3.000
ha. uitgebreid worden. In tweede in
stantie zou langs de noordoever van het
Noordzeekanaa? nog 1-690 ha. aan het
havenoppervlak toegevoegd kunnen wor
den. Wat de bereikbaarheid van de
Amsterdamse haven betreft, het wordt
mogelijk geacht nog een keer van een
diepgang van dertien meter op een van
veertien meter te komen. Zou dit vol
doende zijn, dan zou een geheel nieuw
project, veel groter dan thans onder
meer bij ÏJmuiden ónder handen is, in
uitvoering genomen moeten worden.
Eind 1Ü68 zal Terneuzen bereikbaar
zijn voor schepen van 50.000 ton. Was
het havenareaal in deze Zeeuwsvlaamse
„kanaalstad" nog maar 220 Ra., in ter-
ste instantie zal men nu tot een haven-
aebicd ban 1.650 ha. kunnen komen en
in een verder verwijderde toekomst
daar nog eens 1.200 ha. aan kunnen toe
voegen.
Ook Vlissingen is bij hoog water
- bereikbaar voor schepen van 50.000
buitendijks gelegen Zuid-Sloe, helmen
een haventerrein van.590 ha bruto ge
schapen. Wanneer^r^ejte^aan
ten oo^van bet Zuid-Sloe nog flink
uitbreiden. Vlismngen zou daarby zelfs
bruto haventerrein aan het areaal «m
deze stad toegevoegd kunnen worden.
Dordrecht is wat havenomvang be
seft de vijfde in de rij. Deze haven-
doorgaans bij de Rijnmond gerekend
- heeft altijd nog een oppervlak van
135 ha., waar men nog eens 160 ha. in
eerste en 70 ha. In tweede instan
tie aan toe wil voegen. In deze stad
kunnen via de Oude Maas altijd nog
schepen tot 20.000 ton binnenlopen. Het
zal echter nodig zijn een nieuwe door
steek te maken van de Dordtse Kil naar
de Oude Maas.
Delfzijl, nu toegankelijk voor sche
pen tot 10.000 ton en in 1960: 80 ha.
groot, zal gemakkelijk tot 628 ha. kun
nen uitgroeien en dan nóg eens 1.200
ha. aan zijn havenareaal kunnen toe
voegen wanneer daar behoefte aan
mocht zijn. Om dit allemaal te realise
ren zou de havenmond van Delfzijl ln
oostelijke richting verplaatst moeten
worden. Een tweede consequentie zou
de aanieg van een sluis en voorhaven
kunnen zijn.
De haven van Bergen op Zoom
hcsloeg in 1960: 45 ha., maar werd in
1964 door de aanleg van de Theodorus-
haven al geheel van aanzien veran
derd. De oude haven werd zelfs afge
damd. De oppervlakte van de nieuwe
haven, samen met het nog in uitvoe
ring zpnde project Geertruidapolder,
bedraagt nu reeds 225 ha. Hier zou ln
eerste instantie nog eens 500 ha. aan
toegevoegd kunnen worden, alhoewel
hier nog geen concrete plannen over
zijn. Na afsluiting van de Oosterschel
de zou men nog eens 300 ha in bezit
kunnen nemen. De plannen voor Rei
merswaal hangen hier echter nauw
mee samen. Hoewel de Theodorusha-
ven een sluis heeft, berekend op sche
pen tot 500 ton, kunnen bij hoogwater
schepen tot 1.500 ton binnenkomen.
Harlingen tenslotte is Nederlands
kleinste zeehaven, enerzijds voor de
visserij van belang, anderzijds voor de
handel van Friesland. Er kunnen coas
ters komen tot 400 b.r.t. Er is ook enig
zeehaven-industrieterrein, maar niet
aan diep vaarwater. Desondanks is het
provinciaal bestuur van mening dat het
scheppen van zeehavenindustrie bij
Harlingen als een noodzakelijkheid,
moet worden gezien in het kader van
de regionale ontwikkeling. De gemeen
te heeft nu een plan ontworpen dat
voorziet in een industrieterrein van 100
ha., dat aansluit op een nieuwe vissers
haven.
(Van onze verslaggever)
ROTTERDAM, 28 sept. ln de ha
vennota wordt aangekondigd, dat de
regering de mogèlijkheden zai ondèr-
zoekên te komen tot een orgaan dat
de regering in zake haar zeêhavenbe-
leid kan adviseren èn het onderling
contact tussen de havenbeheerders en
het bedrijfsleven kan bevorderen. Hoe
wel de regering de autonomie van
ieder havengebied vooropstelt meent
zij dat deze beheersvorm niet uitslui
tend voordelen biedt. Op deze wijze zou
bijvoorbeeld de concurrentie tussen de
havens een ongezond karakter kunnen
krijgen,- terwijl ook de kans bestaat
dat bepaalde activiteiten niet voldoen
de op elkaar zijn afgestemd. Onderling
overleg tussen de havenbeheerders zou
dit kunnen voorkomen.
De regering heeft echter besloten
dit niet te doen, omdat zij meent dat
de havens over een langere termijn
bezien voldóende rendement opbren
gen om hun exploitatie sluitend te krij
gen. De voorspoedige ontwikkeling
van de havens noemt de regering het
bewijs dat op deze basis aan de inter
nationale concurrentie het hoofd kan
worden geboden. Bovenstaande geldt
natuurlijk niét voor de havens, die
ondèr ontwikkelihgSkernen vallen.
ADVERTENTIE
BOLL
Extra O
II manque de mots
Bollinger champagne
er is geen betere.
(Van onze correspondent)
HEERLEN, 28 sept. De gemeen
teraad krijgt maandag een voorstel te
behandelen van de Oranje Nassau Mij
nen het voormalige beambtempensioen
aan de Valkenburgerweg te kopen voor
dè prijs van 65.000 gulden. Het is de
bedoeling dat hierin een sluiéinternaat
wordt ondergebracht van de stichting
geestelijke volksgezondheid oostelijke
mijnstreek. In dit internaat zullen psy
chiatrische patiënten, die bijna gene
zen zijn, nog enige maanden doorbren
gen alvorens zij in de maatschappij
terugkeren. Er bestaat in Limburg een
grote vraag naar dergelijke Opvang
centra.
