Nederlandse sleurkazers
SCHEEPSCOMMANDANTE
KRONIEK
Televisie
Radio
eitde IvJknhMm
Felle satire van Van der Merwe
Brieven van lezers
Eigen onderzoek
D
Je
n
TV-documentaire
over zaak-Leuven
WOENSDAG
DONDERDAG
WOENSDAG
DONDERDAG
Jacht op wilde paarden
Mgr. Zwartkruis op tv
Fabriek uitgebrand
POSTSPAARBANK
RENTE TOT
Democratie in gevaar
Paus tot theologen
Gedood om het geloof
Communisme in India
Mr. Reinink
geïnstalleerd
WOENSDAG 5 OKTOBER 1966
De nieuwe commandant mevr.
Massizzo tijdens de overdracht.
Hoe paradijselijk, hoe schoon
kan de Senaat soms lijken
Boer Adams stond als Adams zoon
in ambtskostuum te prijken.
CHRONOS
Nederland I
Nederland II
België Nederlands
Hilversum II 298 m.
Brussel 324 m.
België Frans
Duitse televisie
Tweede programma
België Nederlands
België Frans
Duitse televisie
Hilversum 1402 m.
Hilversum I 402 m.
Hilversum II298 m.
Hilversum III240 m.
Brussel 324 m.
Kampioen-lceurder Van Sloten
5856. De commis
saris zat een
ogenblik onthutst
naar de geopende
poort te kijken.
Maar veel tijd om
de toestand in
zich op te nemen
had hij niet; het
lelijke diertje
ging voort met
hem te besprin
gen, zodat hij zijn
handen vol had.
„Kloppers", riep hij met overslaande stem. „Doe iets! Zit daar
niet. Dit zijn verdachte omstandigheden. Hier is iemand aanwezig
die daarnet niet aanwezig was. Onderzoek de omgeving naar een
geheime gang!"
De agent rees plichtsgetrouw overeind om aan het bevel te vol
doen en het meisje snelde toe om de gevallen politiechef op de
voeten te helpen.
„Ik hoop, dat u zich geen pijn gedaan hebt", zei ze op bezorgde
toon. „Het trulletje bedoelde geen kwaad hoor. Hij is alleen een
beetje aanhalig."
„Hè wat?" vroeg de heer Bas, die vol afkeer naar het jankende
en piepende mormel keek, dat nog steeds om hem heen sprong-
„Hoe noemt u hem?"
„Een trulletje", verklaarde het meisje. „En ik heet Ivy."
„Zo", hernam de commissaris walgend. „Trulletje. Hm. Mag i*
de belastingpenning van dat gedrocht eens even zien? En weet u
niet, dat het verboden is om viervoeters los naar buiten te laten-
Ik denk er over, om u op de bon te zetten. Wat was uw naam ook
weer?"
Kijk vanavond beslist om 5 vóór 8
naar de TV (eerste net)!!
foakJ&Jc
het vuiisre
hij Komt imietvoor
Ci
De K
s LANDS KRONIEK A
OMDAT LEIDEN ALS BAKERMAT
van de Leidse kaas in zuivelkringen
nog steeds een goede naam heeft, werd
daar gisteren de slotbijeenkomst ge
houden van een internationale wed
strijd in het keuren van kaas. De wed
strijd, voor de zevende achtereenvol
gende maal georganiseerd door de
Stichting Nederlands nationaal kaas-
keurconcours, trok behalve Nederland
se groothandelaren in kaas ook onge
veer honderd kaasexperts uit België,
Frankrijk, Engeland en West-Duits-
land. Twee dagen lang bonden ze de
strijd aan om de felbegeerde gouden
kaasboor, zo ongeveer te vergelijken
met wat voor sportmensen het Olym
pisch goud is.
Het doel van zo'n concours is de vak
bekwaamheid van hen die betrokken
zijn bij de handel in Nederlandse kaas
te bevorderen. Op de laatste dag
moesten ze in het eeuwenoude Leidse
waaggebouw hun krachten beproeven
op de tien kaasmonsters die hen door
de jury ter goedkeuring werden voor
gelegd. Ondanks de internationale con
currentie bleek een Nederlander, de
heer P. van Sloten uit Zutphen, de
beste kaaskenner te zijn: als verove
raar van het hoogste aantal punten
sleepte hij de dit jaar ter beschikking
gestelde gouden kaasboor in de wacht.
Prof. dr. H. Mulder, hoogleraar in de
zuivelbereiding aan de Landbouwhoge
school te Wageningen, reikte hem in
Leidens stedelijk museum De Laken
hal onder enthousiast applaus van
het genodigde neusje van de kaas de
trofee uit.
HOEWEL DE NEDERLANDSE kaas
heel wat variaties kent ,,van uiterst
mild tot peperig pikant" is het aan
tal soorten lang niet groot genoeg,
vindt prof. Mulder. Het is dus zaak
daarin verandering te brengen, wat,
volgens prof. Mulder helemaal niet
zo'n probleem hoeft te zijn: het vinden
van een naam voor een nieuwe varië
teit zal meer hoofdbrekens kosten dan
het op de markt brengen van een nieu
we variëteit zelf.
VOOR HET EERST in de geschie
denis van de Koninklijke Marine wordt
thans het bevel over een schip gevoerd
door een vrouw. Dinsdag heeft de of-
ficier-Marva tweede klasse oud
ste categorie M. C. Massizzo het bevel
over het Marva-schip „Schorpioen",
18.30 Teleae: 19.00 Nws. in het kort.
19.01 Pipo de Clown. 19.05 Mijn vrienden
in de wereld. 19.15 Openbaar Kunstbezit.
19.30 Mona. 19.55 Socutera. 20.00 Journaal
20.20 Uitzending van de C.P.N. 20.30 De
Ontwrichten. 22.25 Journaal.
20.00 Nws in het kort. 20.01 Sherlock
Holmes 20.50 Een avond in De Waag.
21.15 Uit de kunst. 21.45 Attentie voor
sport. 22.05 Avondsluiting. 22.10 Journal.
18.25 Schooltelevisie. 18.55 Zandmanne
tje. 19.00 Te voet door Vlaanderen. 19.25
Jonger dan je denkt. 19.55 Weerbericht.
20.00 Nws. 20.25 Turkije. 21.05 Filmtri
bune. 22.30 Nws.
19.55 Die Jahreszeiten. 22.15 Een voor
goed verloren idylle? 22.30 Nws en herh.
SOS-ber. 22.40 Geestel. liederen. 22.25 Ne-
derl. en Nederduits. 23.15 Platennws. 23.55
Nieuws.
18.00 Nws. 18.15 Actualiteiten. 18.20
Uitz. v d. PvdA. 18.30 Even naplaten.
19.05 Dansoskest. 19.30 Artistieke Staal
kaart. 20.00 Nws. 20.05 Franse operette-
muz. 20.35 Liedjesprogr. 21.00 Ik loop
door het land. 21.15 Gramm.muz. 21.35
Gesprek. 21.50 Report, slotfase voetbal
wedstrijd SpartaFloriana Malta. 22.00
Lichte gramm.muz. 22.30 Nws. 22.40 Ac
tualiteiten. 22.25 Radio Jazz Magazine.
23.30 Strijkkwartet. 23.55 Nws.
18.55 Ontmoetingen met een zeekapitein.
19.25 Bonhommet en Tilapin. 19.30 Fusée
XL 5. 20.00 Journ. 20.30 Neuf millions.
22.00 9e symfonie van Beethoven. Journ.
18.00 Nws. (Region, progr. NDR 18.50
Actualiteiten. 18.16 Von Nachbar zu Nach-
bar. 18.50 Zandmannetje. 19.00 Actuali
teiten. 19.21 Film. 19.59 Progr.-overz. WDR
18.05 Zoeklichten. 18.30 Journ. 19.10 Film.
19.40 Planten. 20.00 Journ. 20.15 Report,
over voormalige Duitse koloniën. 21.00
Amusementsprogr. 22.00 Amus.progr. 23.00
Journ. en commentaar.
18.10 Nws. 18.20 Actualiteiten en muz.
18.55 Film. 19.27 Weerber. 19.30 Nws en
thema van de dag. 20.00 Tekenfilm. 20.45
Russische impressies. Aansl. Nws. 21.25
Amus. progr. 22.25 Nws. en thema van
de dag.
14.05 Schooltelevisie.
14.3U Schooltelevisie.
10.00 Nws. 10.05 Journ. 10.20 Sportspie-
gei. 10.50 Jeugd en wetenschap. 11.35
Actualit. en muz. 12.00 Actuele kroniek.
16.40 Nws. 16.45 Kinderprogr. 18.00 Nws.
;!l',00 W-80 Spektrum. 18.50
Licht instrument, ensemble 19 00 Nws
m° Radiokrant 19.30 Muz'' van Het
ger des Heils. 18.45 Wereldpanorama.
18.00 Nws. 18.03 Voor de soldaten. 18.30
Lekenmoraal en -filosofie. 18.50 Sport.
18.55 Taalwenken. 19.00 Nws. en radio
magazine. 19.40 Grammofoonplaat. 19.45
Voor grote en jonge gezinnen. 20.00 Lich
te muz. 20.30 Amus.muz. 21.50 Pedago
gisch praatje. 22.00 Nws. en ber. 22.15
De zeven kunsten.
7.00 Nws. 7.10 Meditatie. 7.15 Lichte
gramm.muz. 7.30 Nws. 7.55 Overweging.
8.00 Nws. 8.10 Klass. gramm.muz. 8.30
Nws. 8.32 Voor de huisvrouw. 9.35 Wa
terstanden. 9.40 Schoolradio. 10.00 Auba
de: gevar muz.progr. 11.00 Voor de zie
ken. 11.30 Mensen geloven. 11.45 Streeks
gewijs. 12.27 Meded. t.b.v. land- en tuin
bouw. 12.30 Amsterd. Kamerorkest en so
listen. 13.45 Voor de vrouw. 14.15 Piano
recital. 14.40 Bariton en piano. 14.45 Van
1685 tot vandaag. 15.15 Voor de vrouw.
15.45 Klass. gramm.muz. 16.00 Bijbel-
overd. 16.30 Pianoricital. 17.00 Voor de
jeugd. 17.15 Kinderzang. 17.30 Licht muz
progr.
7.00 Nws. 7.10 Ochtendgymn. 7.20 Lich
te grmm.muz. 7.55 Meditatie. 8.00 Nws.
8.10 Actualiteiten. 8.15 Lichte gramm.
muz. 8.30 De groenteman. 8.50 Morgen
wijding. 9.00 Klass. gramm.muz. 9.40 Lich
te gramm.muz. 10.00 Voor de kleuters.
10.10 Lichte gramm.muz. 11.0011.02
Nws. 12.00 Licht instrument, ensemble
en zangsoliste. 12.27 Meded. t.b.v. land
en tuinbouw. 12.30 Licht orkest. 13.00 Nws.
13.10 Actualiteiten. 13.30 Klass. en mod.
koorzang. 14.00 Beiaardconcert. 14.15 His-
houdel. zaken. 14.30 Licht instrumentaal
ensemble. 15.00 Voor de zieken. 16.00
Nws. 16.02 Cultuur in de West. 16.20
Nederl. Mozartdag 1966. 16.40 Klass.
gramm.muz. 17.00 Voor de jeugd.
9.00 Nws. 9.02 Liedjesprogr. 10.00 Nws.
10.02 Dixielandmuz. 10.30 Nwe langspeel
platen met critisch comment. 11.00 Nws.
11.02 Top twintig. 12.00 Nws 12.02 Va
riant. 13.00 Nws. 13.01 Instrument, aller
lei. 14.00 Nws. 14.02 Lichte gramm.muz.
15.00 Nws. 15.02 Actualiteiten. 15.05 Kick
iets meer over sport. 16.00 Nws. 16.02
Actualiteiten. 16.05 10 RRRrrr. 17.00 Nws.
17.02 Actualiteiten. 17.05 Verzoekplaten.
12.00 Nws. 12.03 Lichte muz. 12.40
Weerber. progr. overz. en SOS-ber. voor
schippers. 12.48 Amus.muz. 12.55 Buiten
lands persoverz. 13.00 Nws. en beursber.
13.20 Kamermuz. 14.00 Nws. 14.03 School
radio. 15.00 Nws. 15.30 Orkestmuz. 16.00
Nws. 16.03 Beursber. 16.09 Lichte muz.
17.00 Nws. en mededel. 17.15 Amus.muz.
17.30 Indiase muz. 17.50 Lichte muz.
18.00 Nws.
Ook op het kaasgebruik van de Ne
derlander bleek nogal het een en an
der aan te merken te zijn. In ons land
wordt kaas nagenoeg alleen maar als
broodbeleg gegeten, ondanks alle Jan
nen, Corries en Hugo's die zo graag
een stuk kaas uit het vuistje willen.
De heer Mulder bepleitte dan ook
met kracht de consumptie van. „een
eerljjk stuk kaas naast het brood", zo
als onze buren dat eten.
Nederlanders, zo mocht uit zijn voor
een feestelijke bijeenkomst wat som
bere woorden worden opgemaakt, zijn
sleurkazers, die er tussen de boter en
eieren nog steeds geen kaas van heb
ben gegeten.
dat in Den Helder ligt, overgenomen.
Mevrouw Massizzo (42) is al sedert
1945 bij de Marine-Vrouwenafdeling.
Zij ontving haar opleiding; tot chauf-
feuse in Engeland, maar ging na enke
le jaren over naar het dienstvak schrij
ver. Ze was onder meer secretaresse
van de commandant Zeemacht Neder
land in Den Helder.
Ongeveer tien jaar geleden kreeg zij
een opleiding tot verbindingsofficier.
Zij is wat men noemt voortgekomen
uit de laagste rang en na vrijwel alle
te hebben doorlopen geroepen tot be
velvoerend officier.
De „Schorpioen" is het op een na
oudste schip dat nog bij de Marine
in dienst is. Het werd in 1868 in Tou
lon gebouwd als ramschip. Echt ge
ramd heeft het echter nooit. In feite
nam het schip aan geen enkele ac
tie deel. Verwondering heeft het ge
wekt dat het schip zo'n hoge leeftijd
heeft bereikt. Nog steeds mag het
schip, dat uiteraard niet meer op een
ramschip gelijkt nu het logies biedt
aan een tachtigtal Marva's, worden
gezien.
De Marva's verzorgen het schip als
een huis. Alles is er proper en zinde
lijk. Bij de commandowisseling zei de
kapitein-luitenant ter zee G. Galandat
Huet, die het bevel overdroeg, dat de
„Schorpioen" een echt modelschip Is.
Mevrouw Massizzo toonde zich zeer
vereerd en ingenomen met het com
mando. Ze deelde ons mee dat er
niet zoveel aan boord zal veranderen.
Sinds februari van dit jaar bekleedde
ze aan boord de functie van divisie
chef.
De film „De ontwrichten" van John
Huston, die vanavond door de NTS via
Nederland 1 wordt uitgezonden, is voor
al de moeite van het zien waard, omdat
er drie sterren in optreden, namelijk
Clark Gable, eens de „koning" van Hol
lywood, Marilyn Monroe en Montgome
ry Clift, die sindsdien zijn overleden.
De „misfits", waarvan in de oor
spronkelijke titel sprake is, eigen
lijk stukjes van een legpuzzel, waarmee
men geen raad weet zijn mensen, die
niet in het patroon van de gewone sa
menleving passen: een cowboy (Clark
Gable) en zijn vriend (Eli Wallach),
een vroegere oorlogspiloot die gere
gelde arbeid schuwen en zich met ja
gen op wilde paarden oen onzeker be
staan verschaffen, een blond danseres
je (Marilyn Monroe), pas gescheiden
van haar man en een waaghalzige ro
deorijder (Montgomery Clift).
Met Marilyn Monroe, toen nog zijn
vrouw, in gedachten heeft Arthur Mil
ler rond deze „ontwrichten" voor deze
film zijn filmscenario geschreven. Hoe
zeer hij zich daarbij, bewust of onbe
wust, rekening heeft gehouden met haar
begrensde capaciteiten als actrice
blijkt wel uit het gegeven, dat een ster
ke gelijkenis vertoont met dat van
„Bushalte", een van haar vroegere
successen. John Huston heeft geen kans
gezien, met zulk een gegeven tot een
verantwoorde filmvorm en boeiende
karaktertyperingen te komen. In plaats
daarvan heeft hij zijn toevlucht geno
men tot het registreren van spel en
dialoog en tot het opnemen van- een
reeks scènes, zonder veel onderling
verband, waaronder die van de iacht op
wilde paarden de meest spectaculaire
en geslaagde is.
(Van onze correspondent)
HILVERSUM, 5 okt. Zaterdag
avond 15 oktober verzorgt de KRO-
televisie een gesprek met de nieuwe
bisschop van Haarlem, mgr. Zwart
kruis. Tevens zal dan een kort ver
slag worden uitgezonden van de wij
dingsplechtigheid die dezelfde dag in
de kathedraal van Haarlem plaats
vindt. In het radioprogramma van de
KRO zal die avond van deze plechtig
heid een samenvatting worden uitge
zonden van 18.00 tot 18.20 uur.
DEN HAAG, 5 okt. Een felle
brand heeft vanmorgen het olieregene-
ratiebedrijf van de n.v. Petro-Èargo
op het industrieterrein Binckhorst in
Den Haag verwoest. Een gasfles ex
plodeerde. Niemand werd gewond. Het
hele produktiebedrijf van Petro-Cargo
brandde uit.
~fr=£L':,r..
„OLIFANT MET LANGE SNUIT"
of „De afgang der autorariteiten" heeft
Jaap van <le Merwe zijn nieuwe „Pro-
vogramma" genoemd, dat gisteravond
in het hoofdstedelijk Tingel tangelthear
ter in première ging. Nu is deze gepa
tenteerde, bijna aandoenlijke dwarslig
ger, geen type dat het maanden ach
tereen met een programma doet: als
het moet gooit hij er in één jaar twee
a drie premières tegenaan, de Am
sterdamse, Haarlemse en Lutjebroekse
premières niet meegerekend. Gister
avond zaten we er dan weer om met z'n
allen te luisteren en te kijken naar de
zoveelste frontale aanval op kabinet,
monarchie, dictatuur, vastgeroeste
principes en persoonlijke overtuigingen.
Voor Van de Merwe wordt het steeds
moeilijker, want zo langzamernand
heeft hij alle nog overeind slaande hei
lige huisjes omgetrapt, behalve dan net
Koninklijk Huis. Deze woning vormt
dan ook een dankbaar object voor de
cabaretier, die er een avond lang met
liefst vier medewerkers op een onge
nuanceerde en soms zelfs primitieve
manier tegenaan zit te beuken, in de
verblijdende wetenschap, dat de aan
gevallenen zich niet kunnen en zuuui
verdedigen. Daartoe heeft van de Mer
we natuurlijk het recht en achter de
pseudo-besiotenheid van het cabaret
theater maakt hij van dit recht een
dankbaar èn commercieel georuiK.
Maar bij al het mogelijke waars eu
behartenswaardige, dat er in deze an-
timonarchistische belijdenis ook mag
steken, kon ik mij gisteravond ster
ker dan ooit niet aan de indruk ont
trekken dat v.d. Merwe bewusi voor net
cabaret - van - de - minste - weerstand
heeft gekozen. Dat houdt echter geens
zins in, dat de cabaretier minder in
telligent en scherp te werk ging. Inte
gendeel. Hij legt de vingers zeer tref
zeker op de pijnlijke wonden, maar hij
doet het naar mijn gevoel met net iets
te veel plezier, en dat maakt zijn ais
altijd rake en knappe teksten soms wat
onverdragelijk.
Van de Meiwe bedrijft satire. En h(j
doet dat op de enig mogelijke manier:
hard en fel. Humor is voor hem en
misschien terecht een verouderd be
grip, de glimlach wordt een grimlach,
en het .genieten" een bevrijdende,
maar geen gelukkig makende ontla
ding van spanning. Wat ontbreekt in
zijn optreden is een gevoel van deernis
hetgeen aan zijn programma iets on
menselijks geeft.
Het voer ligt overigens voor de sati
ricus opgeschept in deze tijd. Van de
Merwe heeft het zich in zijn repertoi
rekeuze dan ook niet al te moeilijk g-=
maakt. Alles was bruikbaar: van het
échec van de Boerenpartij tot de ko
ninklijke loonronde aan toe. Het kon
niet missen. En in dat licht bezien
moesten zijn als steeds gepeperde con
ferences wel inslaan. Zijn praatje over
ons parlement-der-klassen was heel
sterk en voerde hem van Diepenhorst
„de minister die in de kleuterklas
thuishoort" tot Samkalden de minister
die zoveel klasse in zijn justitie doet."
Daarentegen deed Toxopeus hem on
weerstaanbaar denken aan een fles imi
tatie-champagne.
Met het toenemen van de ferquentie
van zijn programma's stijgt merkwaar
digerwijs ook het niveau van zijn caba
ret en er wordt nu veel meer aandacht
besteed aan de variëteit en opbouw.
Klasse had ook het ensembiewerk en
het optreden van de „Cameleon Har
monists" bleek een voltreffer te zijn.
Naast Van de Merwe vielen gister
avond ook zijn vaste, steeds beter wor
dende medewerkers Frits Lambrechts
(zijn persiflage op „Embracable you"
van Gershwin was kostelijk) en de jon
ge José Menke, die samen met de nier
van talent ontblote nieuwelingen Rob
Krot en Rob van de Meeberg voor en
kele geslaagde entre-actes zorgden.
Fijnzinnig en artistiek was ook de pre
sentatie van een tweetal Franse chan
sons van zo'n 75 jaar geleden door mid
del van een muzikaal schimmenspel,
waarvoor Lambrechts de muziek en
Wim Bijmoer de schimmen had ge
maakt.
Zwakke punten waren er zoals ge
bruikelijk bij van de Merwe genoeg.
De muziek van sommige ensemblenum
mers bleken erg pover van kwaliteit
en de liedjes van Van de Merwe klon
ken niet bijzonder overtuigend, ook ai
omdat zijn stokpaardjes nu eenmaal
moeilijk over hindernissen kunnen
heenspringen. Alles bijeen bleek het pu
bliek nogal erg onder de indruk van de
prestaties en werden de medewer
kers beloond met veel bloemen en
langdurig applaus.
FRANS BOELEN
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent)
HILVERSUM, 5 okt. - Vrijdag 14
oktober zal de KRO-televisie op Ne
derland 1 een documentaire uitzenden
over de moeilijkheden rond de katho
lieke universiteit in Leuven. Bij het
begin van het nieuwe academische
jaar en dat is dan precies vijf
maanden nadat het vorige studie-sei
zoen tengevolge van hevige rellen
vroegtijdig moest worden afgebroken
zal in dit programma een beeld
worden gegeven van de vele verwik
kelingen die aait de zaak-Leuven ten
grondslag liggen. Die verwikkelingen
zijn van politieke, wetenschappelijke
en kerkelijke aard. Met name zal in
deze documentaire van Ad Zonneveld
aan de orde komen de moeilijke po
sitie van het Belgische episcopaat in
dit conflict.
ADVERTENTIE
IN EEN INGELASTE UITZENDING
in het programma van de VPRO op Ne
derland II belichtte Dick Verkijk gis
teren de figuur van generaal von Kiel-
mansegg. Zoals uit zijn documentaire
getiteld „De ware von Kielmansegg"
bleek had hij een goed stuk eigen on
derzoek verricht. Aan de hand van een
interview met de generaal zelve en gc
tuigenissen van zeer onverdachte Duit
sers ais prof. dr. Eugen Kogon en dr.
Fabian von Schlaberndorff kwam wel
vast te staan, a) dat de anti-semiti-
sche passages in het door de generaal
destijds geschreven boek dat hy
nochtans zeide te betreuren nader
hand door de Göbbels-censuur waren
toegevoegd; b) dat von Kielmansegg
reeds in 1942 daadwerkelijk aan het
overigens vergeefse interne verzet te
gen Hitler deelnam. De voorzitter van
de PvdA-fractie, drs Nederhorst, gaf
commentaar. Zie daarvoor ons verslag
elders in dit blad.
In „AVRO's Televizier" kon men
zien welk een droef figuur de heer
Adams des middags in de Eerste Ka
mer had geslagen. Drs. F. Hoogendijk
sprak van „een dieptepunt in het oe-
staan" van het college. Terecht.
Tot het nieuwe van de programma's
van de NTS-„nieuwe stijl" behoort ook
dat portretjes van sommige mannen
die in het nieuws zijn tijdens het uit
spreken van de berichten in de linker
bovenhoek van het scherm verscnijnen,
hetgeen een nogal potsierlijke indruK
maakt.
H. Hn.
In De Tjjd werd een verslag gege
ven van de studiedag over de huidige
crisis in ons democratisch bestel. Op
vallend was de opmerking van prof.
Polak: „De staatsburger is al som
ber genoeg omdat hij weet dat er in
grotere verbanden geen democratie
bestaat, niet in het Europese, laat
staan in het wereldkader."
Ik meen dat prof. Polak hier de
kern van de zaak raakt. De demo
cratie is in wezen een stelsel dat een
steeds groter aantal mensen onder
haar beheer wil verenigen, tot zij één
zal geworden zijn en in haar eenheid
de gehele wereld zal omvatten. Het
volksbegrip van de democratie is er
een dat geen grenzen verdraagt. De
democratie is haar levensloop begon
nen in enkele landen, maar zij mag
daar niet bij blijven staan. Het is
haar aangeboren roeping om door al
le grenzen heen te breken. Een de
mocratische praktijk die haar die
groei belet, betekent een dodelijk ge
vaar, omdat zij haar van haar le
vensbronnen afsnijdt. Het nationalis
me is de aartsvijand van de demo
cratie. Ons democratisch stelsel on
derwerpt zich aan het nationalisme.
Onze huidige democratische wereld is
meer nationalistisch dan democra
tisch. Het is wellicht goed nog eens
te wijzen op de woorden die door pre
sident Truman gesproken zijn op 4
april 1949 te Washington, toen het
NAVO-verdrag werd getekend. „Als
er vandaag iets zeker is, als er in
de toekomst iets onvermijdelijk is, is
het de wil van de bevolking der we
reld in vrijheid en vrede te leven.''
Als de democratie een middel is
om hetgeen het voik wil tot staat
kundige werkelijkheid te maken, dan
volgt hieruit dat voor de vestiging
van een universele en blijvende vrede
niets anders nodig is dan de toepas
sing van het democratisch beginsel op
wereldschaal.
GELDROP Ir. G.W.J.M. Raymakers.
Wat door de Paus tot de theologen
is gezegd is nu juist dat wat velen
al lang denken, dat gezegd moest
worden. De bisschoppen hebben ons
de leer voor te houden en niet die
theologen die zo gauw op hun teentjes
getrapt zijn als hun haan geen ko
ning kan kraaien en die ellen-lange
betogen in de zaterdagse Tijd nodig
hebben om zichzelf naar de mond te
praten.
ROTTERDAM
H.J.C. Lub.
Het is fout, dat in De Tijd van 30
september in het onderschrift bij het
plaatje van de dood van „Anneken
Witten Hove" „een hardnekkige pros-
tituée" genoemd wordt. Op 19 juli
1597 is zij te Brussel, onder het ge-
wind van Albert, levend begraven,
omdat zij weigerde haar „ketters"
geloof te herroepen. Ze was namelijk
doopsgezind. Dit is de laatste maal
geweest dat in de Nederlanden
iemand om het geloof ter dood is ëc'
bracht. Wij protestanten houden haar
gedachtenis in ere. Ik moge U ver
wijzen naar bijvoorbeeld E. de M<£
reau „Histoire de l'Eglise en
gique", A.L.E. Verheyden, „Le ma1]
tyrologe prot. des Pays-Bas du Sua
au XVI siècle".
LEIDEN A. de Groot
Dezer dagen las ik in „Missie" eei1
artikel van de Bisschop van Guntuu
India, Mgr. Mummadi, zelf Indiër. H®
schrijft: „dat India vanuit communis'
tische landen overstroomd wordt m?1
boeken, periodieken en geïllustreerd®
tijdschriften, geschreven in alle talc11
van het land. Ze zijn bespottelijk g°®
koop. Deze lektuur word door alle bj^
volkingsklassen gelezen. De opbreng
sten van de verkoop blijven in Ind'9
voor het financieren van de comnW*
nistische partij. Kinderen zijn he1
voornaamste doelwit van deze prop9^
fandistische voortvarendheid. Honder
en kinderboeken en periodieke9'
goed getekend en mooi gekleurd, wor
den verkocht tegen ongelooflijk lag®
prijzen. De Indiase regering grijpt n)®1
in, omdat zij „vriendschap met all®
naties" heeft geproklameerd. Een te
genactie van niet-communistische le®'
tuur kan niet gevoerd worden wege115
geldgebrek."
Hier treed scherp naar voren, dat
het communistische deel van de we
reld er alles voor over heeft India on
der haar invloed te krijgen; het ianf
gelegen tussen de beide communist1'
sche grootmachten Rusland en India-
Word dit dan niet voldoende begrepen
door het niet-communistische deel van
de wereld? Als ik naar ons eigen la11"
kijk: ik lees in de miljoenennota
dat de post „onderwijs" ruim 5 rn»'
jard gulden vraagt. 5 mld. voor
opvoeding van ons welvarend lano.
dat betekent minstens 800.— P®1
studerende inwoner (van 6 tot 30 ja01
gerekend). Een fractie van dit bedrag
zou voldoende zijn om aan de Indiër®
een tegengif te verschaffen tegen a®
communistische infiltratie.
Wat zal ons alle kennis en geleerd^
heid baten als de macht van het cohj'
munisme de overhand krijgt. Dit ge'"1
vanzelfsprekend ook voor de ander®
welvarende landen. Het huis van
welvaart in Nederland (en ander®
landen) zou dan blijken gebouwd t®
zijn op zand, hetwelk door de golv®9
van het communisme werd wegg®^
spoeld. Wapenen brengen geen op'05'
sing; wel onze offers: het beschikba91
stellen van voldoende gelden, zof t
ook de communistische landen "9
doen. Zou het niet verstandig zijn on|.
uitgaven te matigen en meer geld 1
besteden voor het behartigen van cn
ze levensbelangen in India. t
Dezer dagen klaagde de Preside9
van de Wereldbank dat de rijke la,5
den te weinig doen voor landen zo9'.
India: hij schaart zich dus aan de zu
de van de Indiase Bisschop.
Het kleine Nederland zou groot
ais het hier een voorbeeld stelde,
regering zou het initiatief moeten 9
men, gesteund door een krachtig
propaganda via pers, radio en telev
sie.
Amsterdam.
H. M. VELTHU'
yS#
(Van onze correspondent)
HILVERSUM, 5 okt. Minister
Vrolijk heeft gisteren de nieuwe voor
zitter van de Programmaraad van de
NTS, mr. H.J. Reinink, geïnstalleerd.
De bewindsman bracht daarbij dank
aan de afgetreden voorzitter van de
NTS-Programmaraad. prof. drs. J.
Henrick Mulder. Mr. Reinink zei het
duidelijk te achten dat er een groot ge
bied is, waarop de raden nog tezamen
zullen moeten studeren. Hij dacht in
dit verband bijvoorbeeld aan de be
langrijke mededeling van de voorzit
ter van de KRO, dat naar diens me
ning nadere bestudering van de fun
damentele vraag of de formule van de
BBC (home, light, third) of dat het
tijdblok-systeem de voorkeur verdient,
niet kan uitblijven.
VOORWERP in UW
huis IS in ÊEN oog
wenk SCHOON
MEVROUW, MAG
IK U ONS NIEUWE
WASMIDDEL
DEMONSTREREN
U MAG HET BEST-
PROBEREN, MAAR
VIJFENTHUIC
ADVERTENTIE
pit
Natuurlijk: Citroen De Kuyper- 'e(
vond ook de bartender die in 1952
zijn longdrink „Bazi" de Eerste Prüsjjnit
op de Nationale Cocktail Long"r
Competitie.
Het recept is heel eenvoudig:
Neem een normaal drinkglas, giet bi® efl
een glaasje De Kuyper Citroenjenev®9^
vul het glas verder met tonic. jau
U van een extra-koude Longdrink-
een paar stukjes ijs toevoegen.
WOORDRAADSEL
1. bekende bedevaartplaats in ofj °'l
rijk; 2. plaats in Overijssel, b® 0fdst3ie
klederdracht; 3. provincie-he®,o
4. exploderen; 5. kasteel waar D
Groot gevangen zat. „lag9 r
Op de streepjes: Brits krantenm gVe
die het dagblad The Times bee1
genomen.
OPLOSSING VAN 4 OKTO*
2 P 5'
Horizontaal: 1. scharlaken; *-gja; t;
odol; 3. autonoom; 4. grenen, ew,
helikopter; 6. eu, va, us; 7. tra ejJU
8. er, mei; 9. instelling; 10. nee. -
zonnig ton. „r, 91 j.
Verticaal: 1. spaghetti; 2. couï ten- A
3. hotel, Assen; 4. anoniem, FJÖ.
nek. mee; 6. loonoverleg; 7. ae(i',
li; 8. komst, amikt; 9. el, le
garstig.
