Campagne voor bestrijding werkloosheid Tunesische cineast brengt vrijheidsstrijd in beeld Indiër zweeg veertig jaar Onderzoek naar executie in Amsterdam TERREIN FRANSE ATOOMEXPLOSIES Fransen werken energiek aan eerste waterstofbom Geen subsidie meer voor Barrault Johnson sprak met Oe Thant Rusland wijst studenten China uit Paus en Oe Thant kandidaten In eerste eigen speelfilm Nota's aan Wenen en Bonn NA SUCCESVOLLE PROEVEN OPMURUROA ALS FINANCIËLE COMMISSIE HAAR ZIN KRIJGT: Genets buitenissigheden hore n niet thuis in nationaal theater SCHRIJVER EN TONEELDIRECTEUR NA ONLUSTEN VAN LAATSTE TIJD Nobelprijs Vrede Krijgsgevangenen Het stuk ZATERDAG 8 OKTOBER 1966 Deze foto geeft een beeld van de recente onlusten in San Francisco. Hier rukt zwaar bewapende politie op in een negerwijk van de stad, waar sluipschutters de agenten beschoten. Spoedprogramma 6n' X S^hg, die worden achtervolgd kst6® hur,lran'se politie en het leger, ti-:. yuuJh?r eindigen hun leven voor lï^ te2l oton. de derde valt in de F-r de Fransen. Ook in Canada In dit gebied zijn de recente Franse kern-experimenten gehouden. Het eiland Muruoa, rechtsonder, was het centrum van de atoomexplosies. Op dit kaartje staat tevens de reisroute van generaal De Gauïle aangegeven. AMSTERDAM, 8 okt. Met het tot ontploffing brengen van een atoombom met een explosieve lading van driehonderd kilo-ton heeft Frankrijk dinsdag zijn serie Kernproeven in het gebied van de Stille Zuidzee met succes afge sloten. Alle experimenten zijn op of boven het eiland Mururoa ge houden. PARIJS, oktober JEAN GENETS „Les Para- vents" (De wanden), sinds april jl. op het repertoire bij Jean Louis Barraults Théatre de France, heeft in Frankrijk zo veel ergernis gewekt, dat nu de commissie van financiën van de nationale vergadering besloten heeft de jaarlijkse rijkssubsidie aan dit nationale theater groot 2.500.000 francs in te trekken. Scène uit de Parijse voorstel ling van Genets „De Wanden' Jean Genet en Jean-Louis Barrault Enthousiast Atoomwapens I FAN GATAUFA San Francisco gaat nood van negers bestrijden 'Van een correspondent) FRANCISCO, 8 okt. In San 'Ifi ru'aco is de spanning geweken en Re.ru;t weergekeerd. Gebroken etala- bip,, n en hopen glasscherven vor- een vnoK de enige stille getuigen van die ,ian (,e ernstigste rassenonlusten, öe me' s'ad ooit heeft meegemaakt. Vah s'en van de vierduizend man ^.ionp? Nationale Garde, die met de Met j1 °P het geweer gedurende de ®6ca u ,anKs de straten gepatrouil- Rps. 'ebben, zijn weer vertrokken, den "'drsambtenaren en zakenlie- <>Orla.nwerpen thans plannen om de n d'e tot felle uitbarstingen van <e h keloid hebben, zo snei mogelijk 'tryden. Sevou sommigen zijn de relletjes een de 's geweest van de mislukking van 'vgeringsplannen ter bestrijding de de armoede; voor anderen tonen onv "keregeldheden duidelijk aan, hoe ting tandig het geweest is de begro- j °0r het programma tegen de ar- hop] JU te krimpen ten bate van do telHi? ln Vietnam. Wie van hen ook dat ri Viag hebben, het blijft een feit, doij d® federale regering drie miljoen de ST de döor armoede geteister- dstofj .en rood San Francisco heeft ^rojov? de vorm van gemeenschaps- ïesmtaat1, ecbter zonder enig tastbaar ®chijrien twee belangrijke oorza- ,zÜn voor het feit, dat de rel- rei(l r,flch niet verder hebben uitge- de 01 de omvang hebben bereikt van hrak 'geregeldheden, die in Watts uit- *h i°P de eerste plaats het snelle Co, ?0'treffende ingrijpen van de in d« „-OTigeles opgeleide Nationale Gar- v®h a Verder de algemene erkenning dorn d® plaatselijke burgerij, dat de den stranten redenen te over had- °°r hun woede. regering en de zakenlieden van dhr Francisco werkten thans samen Wn~? spoedig mogelijk tweeduizend t>ë d-les voor negers vrij te maken- Jte an> die voor de plannen de hoog- W&Jïrantwoordelijkheid draagt, is )Ht Jveester John F- Shelley, een Jïrev, uwen vakbondsman uit de tot dertig, die het door zelfstudie advocaat bracht. Shelley bracht ^pSrH°' 8 okt' (KNp. UFI) - De Nor lep^scommissie van het Noorse par- riioe'T- komt op 19 oktober in Oslo om te beraadslagen over de vL^rtSbing van de Nobelprijs voor de Vet 1866. Er is een geheime lijst ^sh v kandidaten. Als belangrijkste Ct«tal-bbers worden genoemd de se- ?f> t, ls-generaal van de VN, Oe Thant, blsj-j au.s Paulus VI, gezien hun grote ln Vftbningen om tot vrede te komen j 'etnam. t«i-e 'loSe Vaticaanse kringen werd gis- Var( n gezegd dat men zich .nergens «Is bewust" was, maar dat de Paus, ter, 'bderdaad zou worden overwo it j^m de Nobelprijs toe te kennen, 0r|tm waarschijnlijk „discreet zou w n°èöigen". vorige week onder de inwoners van San Francisco een schok teweeg door te verklaren, dat de vakbonden, die nog steeds rassendiscriminatie toepas sen, op zijn minst voor een deel aan de relletjes schuldig zijn. Voor hem ■toonden de ongeregeldheden duidelijk aan, dat het nodig was de werkloos heid op te heffen voor de 85000 neger- inwoners van de stad, van wie tien procent geen werk heeft. Het werk loosheidscijfer voor de negers over het hele land bedraagt 3,5 procent. Dé voorzitter van de Kamer van Kóóphandel van San Francisco, Cyril Magnin, heeft een spoedprogramma voor de bestrijding van de werkloos heid aangekondigd. Na een bij eenkomst met Shelley en honderd vijf tig werkgevers, zijn de volgende maat regelen genomen: 1. President Johnson heeft op ver zoek van burgemeester Shelley een onderzoek naar de oorzaken van de ongeregeldheden bevolen en heeft vijf federale ambtenaren aangewezen, die de vraagstukken, die na het onderzoek naar voren komen, moeten oplossen. 2- Het postkantoor van San Fran cisco hêeft deze week duizend neger employees .aangenomen voor; de Kerst en Nieuwjaarstijd. 3. De commissie voor openbare diensten van San Francisco heeft tach tig vacatures geschapen voor buschauf feurs, zevenhonderd voor kantoorem ployees, keukenpersoneel, verpleeg sters en ziekenhuispersoneel. 4. Daniel M. Luevano, de regionale directeur voor het Amerikaanse Bu reau voor Werkgelegenheid heeft ver klaard, dat overheidskantoren, waar vacatures zijn, deze week met een groot wervingsprogramma zullen be ginnen. Hoewel de statistieken ernstige schade aangeven, tonen zij ook aan, dat de recente relletjes bij lange na niet de omvang van die in Watts gehad 'Van een correspondent) TUNIS, oktober ?ti laesie', dat zich kan beroemen iJ1 eer&teklas toneelgezelschap ypórff tweemaal uitgenodigd om lis gillingen te komen geven in Pa- en op een kleine groep schilders frsu ernationale faam, wordt nu de onafhankelijke speelfilm gepro- VjP tege n in de jaren vijftig. •W^kwaardig genoeg wordt de film rE(atJlurriaakt door de gesubsieerde JpUr,,'méppij, die het wekelijkse film- ïpciif?™1 verzorgt en die een aantal mtaires heeft geproduceerd, 1»n on=2?r de 30-jarige Omar Khlifi, ,p.r 'Afhankelijke producent, die drie L h hfiof. f1 n°8 amateur was. Sinds- a hjj verscheidene internationa- voor onafhankelijke filmers o a- voor een film over een w bt naar Mekka. Hij had ba h.nin? om die film te maken verK» zij® camera onder zijn djeb- -gen houden en de film klan- nrpr ri„ H'tbrengen. Later werd deze aangekocht en t*1" de H'threngen. Later Zr->nd rans® televisie at Vs? ve»{' T'euwe speelfilm het ooit tot k'I te k1'ng in Frankrijk zal brengen, r' ru twijfelen. Het verhaal van „twijfelen da^eiwyfelen- I Wb?«iëSrriaRh" gaat over drie jonge shew„-u't de nationalistische ver- ijj^r gl1 a' buitenopnamen gemaakt W tjj j. 1ihgenis van Tunis, waarbo- Pper(je gelegenheid de Franse vlag Met ■Sc'hii,i,°.n "ie werd bewaakt door bjjihet a.cbt in Franse uniform. Hm ^gers P dal verscheidene voor- en O t Politie opbelden om te bTrJr6h J pat de gevangenis weer in v?s vOnr I Fransen was. Van het 1irJre hrilitaire rechtbank, die ziSgemanneb ter. dood -ver- ï'^kvo' Le -r eveneens opnamen ge- °di j; nesische advocaat, mr. n pleitt 'hdertijd voor zijn land- "Ir®1 T* speelt daarbij zijn ^h.«.6<JewS.^® le?er verleent Khlifi HhtJn film tM Sle vervaardiging hrilita'i-o heeft hem een groot jhtgrt ter bocr.K-i5ls onbetaaldé figu- Sh, ^?or ^hWkkmg gesteld en ge- le dor,^ hodige Franse unifor- k 'Ha Pranse" bij hun achtergelaten. Déze mi litaire figuranten zijn opgetreden in de scènes vin heit proces en van de exe cutie. Enkele honderden zullen deel nemen aan de strijd tussen de Tune sische verzetslieden en de Fransen, waarbij de derde held uit de film sneu velt. Khlifi heeft van het Tunesische mi nisterie van culturele zaken een aan zienlijke bijdrage ontvangen in de kos ten van zijn film. Toch moeten die zo laag mogelijk worden gehouden. De Tunesische beroepsacteurs, die er in optreden, hebben er daarom in toege stemd, dat met het uitbetalen van hun gages wordt gewacht, tot de film in vertoning is gekomen. Het volgende punt op het filmprogramma van Khli fi is een coproduktie met een Algerijn se filmgroep. (Van onze correspondent) ROMË, 8 okt. De Italiaanse re gering heeft aan de regeringen van Oostenrijk en West-Duitsiland een nota gestuurd, waarin beide regeringen met nadrük wordt Verzócht alle activiteiten ten gunste van Zuidtiroolse terroristen op hun grondgebied tegen te gaan. De regering in Rome heeft dit ver zoek reeds herhaaldelijk in Wenen kenbaar gemaakt. Ditmaal doet zq het ook in Bonn. Het js bekend dat nationa listische en neo-nazistisehe kringen in West-Duitsland de Zuidtiroolse kwestie gebruiken om hun anders moeilijk ven- tileerbare hartstochten bot te vieren. Daarom heeft Rome de aandacht van de regering in Bonin gevestigd op or- fanisaties, die vanuit de Bondsrepu- liek de terroristen in Zuid-Tirol steu nen. NEW DELHI, 8 okt. (UPI) Een 80-jarige „heilige man" in India heeft eindelijk gesproken na zich veertig jaar lang het zwijgen té hebben op gelegd. Zijn eerste woorden waren: „De Congrespartij zal bijde verkie zingen verslagen worden, als zij mijn eis. dat het slachten van koeien in liidia wordt verboden, niet inwilligt." hebben. In Watts vielen 34 doden, werd voor veertig miljoen dollar schade aan gericht en werden 3927 personen gear resteerd. Tijdens de relletjes in San Francis co werden 362 personen gewond. De schade ten gevolge van plunderingen en brandstichting bedroeg meer dan honderdvijftigduizend dollar. De kos ten van het inzetten van de Nationale Garde en de politiemacht bedroegen omstreeks tweehonderdduizend dollar. BONN, 8 okt. (Reuter) De open bare aanklager in Keulen heeft be kendgemaakt, dat er een onderzoek gaande is naar de beschuldiging, dat een Duitse rechter bij de marine op 13 mei 1945 vjjf dagen na het einde van de oorlog in Amsterdam twee leden van de- Duitse marine wegens desertie heeft laten fusilleren. Dit ge schiedde, zoals wij enige tijd geleden berichtten, in een Canadees interne ringskamp, waarbij de executie met instemming van de kampleiding en met Canadese wapens zou zijn uitge voerd. De betrokken rechter, de 57- jarige Wilhelm Köhn, die nu in Keu len werkt, is, hangende het onderzoek, geschorst. De kwestie werd vorige maand aan de orde gesteld door het Westduitse weekblad „Der Spiegel". De betrok ken leden van de Kriegsmarine wa ren de 28-jarige Rainer Beek en de 20-jarige Bruno Dorfer, van wie de eerste al in 1944 zijn onderdeel had verlaten en de andere pas enkele da gen voor het einde van de oorlog. Beck, die gedeeltelijk van Joodse af komst was, had zich in Amsterdam verborgen gehouden. Volgens de Duit se commandant van het krijgsgevan genkamp, waarheen de Canadezen het tweetal na hun aanmelding hadden overgebracht, zou een Canadese ge neraal de Duitsers hebben verzocht de twee deserteurs te berechten. Het „proces" vond plaats in tegenwoor digheid van de 3.000 Duitse krijgsge vangenen. Nabestaanden van één van de twee slachtoffers hebben rechter Köhn aangeklaagd wegens moord. De Canadese minister van Defensie, Paul Hellyer, verklaarde in antwoord op een vraag in het parlement dat er een onderzoek wordt ingesteld naar de beweringen dat officieren van het Canadese leger bij de zaak betrokken zijn. De feiten zullen zo spoedig mo gelijk in het parlement worden be kendgemaakt. Oppositieleider John Diefenbaker had de minister gevraagd of hij op grond van de voorlopige resultaten van het onderzoek kon zeggen dat de beweringen ongegrond zijn. Hellyer antwoordde dat de feiten naar zijn mening zullen aantonen dat de bewe ringen inderdaad van alle grond zijn ontbloot. 1000 K"1 (Van onze specialemedewerker) De eerste atoombom ontplofte op 2 juli en kreeg de poëtische naam van „Aldebaran". Aan de tweede, op 19 juli, werd de naam „Tamouré" gegeven. Daarna werden er nog op 21 juli, 11 en 14 september bommen tot ontploffing gebracht. Men heeft bij de serie van zes de explosieve kracht geleidelijk opgevoerd. Begonnen werd met een bom van ongeveer der tig kilo-ton, terwijl het einde van de proefnemingen werd „gevierd" met een kernbom van tienvoudige kracht. Aan de recente proeven zijn drie jaren van voorbereiding voorafgegaan. Toen de behoefte ontstond om grotere atoombommen tot ontploffing te bren gen waren de proefterreinen in de Franse Sahara niet meer toereikend en werd men genoodzaakt naar een gebied uit te kijken, dat groter was (Van een medewerker) Vooral bij de eerste voorstellingen in april was het verzet tegen het stuk nogal heftig. Oorzaak ervan was voor al het onderwerp van het stuk: de oor log, in het bijzonder de oorlog in Al gerije, de sex en de dood. Oud-strij ders uit Indochina en Algerije braken de zaal bijna af. Stoelen werden kapot geslagen en de spelers werden met stinkbommen bekogeld. Christian Bonnet, afgevaardigde van het departement Morbthan, heeft zich tot tolk gemaakt van hen die menen, dat een stuk met buitenissigheden en overdrijvingen als in Les Paravents voorkomen, niet in een nationaal theater thuis hoort. Jean-Lous Barrault noemde het be sluit van de commissie een „verkie zingsstunt". Het zal over enkele weken in behandeling komen, als het parle ment zijn begrotingsdebatten houdt. In Parijs neemt men aan, dat het André Malraux, de minister van Cul turele zaken, wel zal lukken de subsi die voor het theater te handhaven. Opmerkelijk is, dat het publiek in groten getale blijft toestromen en nu al leen nog maar geestdriftig reageert. VAN DE ALGERIJNSE OORLOG geeft Jean Genet een kleurrijke en diohterlijke kroniek. Maar, zoals hij het een van zijn personages laat zeg gen: „Ik sta niet hier en ik sta niet NEW YORK, 8 okt. (AFP, Reuter) President Johnson heeft gisteren onverwacht een bezoek gebracht aan het hoofdkwartier van de Verenigde Naties voor een gesprek met secreta ris-generaal Oe Thant. De president was in New York voor een bijeenkomst met journalisten. Het bezoek duurde een uur. De twee mannnen bespraken de internationale toestand, waaronder VietnanV. Na de bijeenkomst zei Johnson dat het een „verrukkelijke conversatie" was geweest. Hij had Oe Thant grote érkentelijkheid. betuigd voor diens dien sten in het belang van de vrede. In dit uur van grote beproeving hebben wjj hem des te meer nodig, aldus de president. Thant zelf zei na afloop, dat het bezoek een symbool was van de Ame rikaanse steun aan de VN, maar dat het gesprek zelf geen aanleidi-ng gaf tot optimisme. daar." Jean Genet kiest geen partij, of liever, hij kiest alleen maar partij voor de mens in zijn ellende. Erg cru van taal en gebaar, vol poëtische weer klank en rhetorische wendingen, is „De Wanden" een soort chaotisch meesterwerk, een toneelstuk in staat van wording, dat alleen in de toneel ruimte tot leven kan komen en zijn ware betekenis krijgt: die van een bij na metafysische „aanklacht". Roger Blin heeft aangetoond en dat is het voornaamste winstpunt van de voorstelling dat het stuk speel baar is, al duurt het vier uur. Enig geloof in het stuk spreekt er niet uit. Regisseur en spelers doen braaf, wat de auteur voorschrijft, maar blijven het wel een raar gedoe vinden. Dat Genet een met dynamiet geladen partituur ge leverd heeft zien zij niet. Daarom is het interessant, dat nu bij G-allimard Genets „Lettres a Ro ger Blin" verschenen zijn. Er blijkt uit, dat Genet al bij de repetities alle vergissingen en tekortkomingen voel de. Vit deze aantekeningen, die in hoofdzaak van toneeltechnische aard zijn, kan men echter ook aflezen, hoe zeer Genet uit Ts op een andere speel stijl, een ander theater. Dat is niet te bereiken met een haastig bij elkaar gebrachte groep spelers. Het vergt ook een andere manier van denken over het toneel, waarvan men in Frankrijk niet veel sporen tegenkomt. en meer veiligheid bood. Vandaar dat men zijn toevlucht heeft gezocht tot de Touamotou-Archipel in de Stille Zuidzee. Het eiland Tahiti werd als hoofdbasis ingericht. Achtduizend militairen, technici en kernfysici hebben ruim duizend dagen gewerkt om de nodige voorzieningen te treffen. De hoofdstad van Tahiti Papete onderging een grondige verandering: de haven werd gemoderniseerd en het vliegveld vergroot, terwijl eveneens de vermaakscentra als paddestoelen uit de grond schoten. Overigens geschied den de eigenlijke voorbereidingen dui zend kilometer verderop, op het lage koraaleiland Hao. Het atol had een gro te goedbeschermde lagune en bood met zijn lange en witte stranden uitsteken de landingsbanen voor grote vliegtui gen. Hier was men ook veilig voor nieuwsgierige ogen. Maar voor de kernproeven zelf had men een nog een zamer eiland nodig: Mururoa, dat nog verder van Tahiti verwijderd ligt. Op veilige afstand van het explosie centrum, aan boord van de kruiser „De Grasse", heeft de Franse presi dent De Gaulle de ontploffing van de derde A-bom gadegeslagen, een proef van ongeveer honderdvijftig kilo-ton. Volgens berichten was hij enthousiast over het resultaat. Frankrijk heeft re denen om trots te zijn, als men zich tenminste even beperkt tot de zuiver technische kant van de zaak. De proe ven hebben immers Frankrijks plaats als vierde atoommogendheid beves tigd. Zelfs een groot land als ChinaBis er niet in geslaagd een kernbom tot ontploffing te brengen die de hondead- twintig kilo-ton te boven gaat, nog al tijd minder dan de helft van de kracht van de jongste Franse explosie. Frankrijk is thans op weg naar de vervaardiging van de waterstofbom. Men is druk bezig de benodigde appa ratuur aan te schaffen. Door de wei gering van Amerika de vereiste com puters te leveren is men wel gedwon gen zich in Frankrijk zelf met dit pro bleem bezig te houden. Tevens werken de plutoniumfabrieken van Pierrelatte op volle toeren om de benodigde splijt stoffen te kunnen leveren. Er zal onge twijfeld nog wel enkele jaren overheen gaan tot men zover si, maar vele des kundigen nemen aan dat Frankrijk thans halverwege de H-bom is. In ieder geval moet Frankrijk in 1975 kunnen beschikken over twee honderd tactische atoomwapens. Volgens de Franse minister van De fensie, Messmer, is de Franse pluto- niumvoorraad thans genoeg voor de uitvoering van een dergelijk program ma, waarvoor reeds een krediet van 145 miljoen gulden is uitgetrokken. De atoomkernen zouden volgens de minis ter kunnen worden gebruikt als lading voor tactische wapenen of bommen. Het atoomcentrum „Pierrelatte" in het zuiden van Frankrijk is reeds in het voorjaar gereedgekomen en gaat nu verrijkt uranium voor de toekomstige waterstofbom produceren. Sommige in stallaties zijn zelfs al in gebruik. De atoomreactor in Cadarache, die door de Verenigde Staten geleverd uranium verwerkt, werkt ook reeds op volle toeren. MOSKOU, 8 okt. (AFP, Reuter, UPI) Vóór het einde van deze maand moeten alle Chinese studenten in de Sovjet-Unie het land verlaten, zo heeft het Kremlin gisteravond bekend gemaakt. Volgens het persbureau Tass is deze maatregel een represaille voor de uitwijzing van de Russische studen ten uit China. Vorige maand deelde de regering in Peking mee, dat alle buitenlandse stu- denten (dus ook de Russische) vóór 10 oktober het land moesten verlaten, 'yauat de onderwijskrachten het te druk hebben met de „proletarische cul turele revolutie tegen bourgeods-invloe- j AiP® Russische regering stelt nu, dat China eenzijdig het beginsel van wederkerigheid bij de uitwisseling van studenten heeft geschonden. De Sovjet unie is bereid de hervatting van de uitwisseling te overwegen als ook Chi na daartoe genegen is. Om grote aantallen studenten gaat het overigens niet. In de Sovjet-Unie studeren 65 Chinezen, terwijl het aan tal Russische studenten in China niet meer was dan tien. Volgens het in Hongkong verschij nende Engelstalige dagblad „The Star" houden de Chinese leiders rekening met een oorlog op grote schaal in Vietnam. Zij hebben daarom de leden van de „Rode Garde" opdracht gege ven een militaire opleiding te volgen. Zij zullen dan, als de tijd daar is, in Vietnam worden ingezet. De communistische leiders zouden van plan zijn nog steeds volgens „The Star" de .„Rode Garde" te verdelen in drie groepen: één groep krijgt een militaire opleiding, de twee de groep moet helpen bij het binnen halen van de oogst en de derde groep moet de „culturele revolutie" voort zetten.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwe Schiedamsche Courant | 1966 | | pagina 11