Aanvechtbaar
vonnis
MOEILIJKE TIJDEN VOOR 25.000 INWONERS
Britse kolonie sinds verdrag van 171.
3
Beraad in Manila
weinig succesvol
Groeiende ontevredenheid hij linkse vleugel
DYNAMISCH PARTIJLEIDER
1
1
Kardinaal Beran
mogelijk naar
Tsjechoslowakije
Gibraltar
Arrestaties in
Frans Somaliland
Londen herhaalt
zijn voorstellen
inzake Gibraltar
„Sound of Music"
ONENIGHEID INZAKE VIETNAM
Felle brand teistert
Kaisiepo's woning
^MiMêllandse=
NIEUWE DAG
WOENSDAG 26 OKTOBER 1966
7
DOOR C. H. SCHAAP
GIBRALTAR, 26 okt. De
papieren oorlog tussen Spanje en
Engeland om de toekomst van
Gibraltar is een nieuwe fase in
gegaan. De Spanjaarden hebben
de grens- en douanepost tussen
de „rots" en Spanje gesloten.
Alle gemotoriseerde vervoer van
en naar Gibraltar is tot nader
order verboden. Een uitzondering
wordt voorlopig alleen ge
maakt voor de zevenduizend
Spanjaarden, die in Spanje wo
nen maar in Gibraltar werken.
Zij worden twee maal per dag in
autobussen doorgelaten. Aanvan
kelijk waren de Spanjaarden van
plan hen alleen lopend te laten
passeren. Op het laatste moment
kregen zij toestemming in auto
bussen heen en weer te blijven
reizen, anders hadden zij dage
lijks tweemaal twee kilometer
moeten lopen.
Vertroebelen
-
Een luchtfoto van Gibraltar. Ongeveer 25.000 mensen leven hier onder Brits bestuur.
Neusbeen prins Charles
Sinds 1713
Volenci
Cordoba
o
ROME, 26 okt. Er is een
grote verandering gaande in de
gehele socialistische en commu
nistische wereld van Italië: de
socialisten herenigen zich, de
communisten splitsen zich. Er is
een tendens die erop wijst dat bij
beide partijen de deur rechts open
gezet wordt, om nieuwe krachten
binnen te laten, terwijl tegelijker
tijd onverbiddelijke revolutionai
ren door de linkerdeur de partij
verlaten of dreigen te verlaten.
Beginselverklaring
De dynamische socialistische leider Pietro Nenni tijdens een felle
redevoering. Hij heeft veel moeite om zijn linkse aanhangers te
overtuigen van de noodzaak van een samengaan met de
sociaal-democraten.
Scherpere tonen
GIUSEPPE SARAGAT
vóór ontspanning
HET BIJZONDERE militaire tribu-
Baal in Djakarta heeft de doodstraf uit
gesproken over dr. Soebandrio, die in
het begin van dit jaar in Indonesië
nog de tweede man na president Soe-
karno was en die als diens mogelijke
opvolger gezien werd. Pas op 18 maart
van dit jaar werd hij gearresteerd
op een destijds nog niet gepreciseerde
beschuldiging. Nu is hij tot de zwaar
ste straf veroordeeld, niet vanwege
deelneming aan de communistische
staatsgreep van 30 september van vo
rig jaar, maar wel omdat hij nagela
ten zou hebben president Soekarno van
de plannen daartoe op de hoogte te
brengen (Soebandrio was niet alleen
eerste vice-premier en minister van
buitenlandse zaken, maar ook hoofd
van de inlichtingendienst), en omdat
hij mede verantwoordelijk was voor
het scheppen van de omstandigheden
die deze staatsgreep mogelijk maak
ten. Bovendien is hij dan nog schuldig
bevonden aan corruptie en malversa
tie.
Dat laatste punt is stellig het dui
delijkst aangetoond. De bankrekening
van Soebandrio in Zwitserland waarop
«en fortuin staat, spreekt voor zich
zelf. In Zwitserland vertoeft ook zijn
echtgenote, Hoeroestiati, evenals hij
arts, die wel wordt beschouwd als de
gene die hem in haar eerzucht heeft
opgejaagd.
De andere punten waarop Soebandrio
veroordeeld is, zijn vager. Zelf heeft
hij gezegd dat president Soekarno al
tijd zoveel beter geïnformeerd was dan
hij zelf, dat hij geen reden heeft ge
zien deze op de hoogte te stellen van
de informaties diie hem bereikt had
den over een op handen zijnde com
munistische staatsgreep. Wat zijn poli
tieke beleid betreft, zegt Soebandrio
alleen maar de aanwijzingen opgevolgd
te hebben van president Soekarno.
Daar zit een element van redelijkheid
in. Al liet Soebandrio de gelegenheid
niet voorbijgaan een forse bankreke
ning in het buitenland te fokken, hij
was een trouw en bijna slaafse volge
ling van Soekarno. Toen hij op 19 de
cember 1962 aan de Airlangga univer
siteit in Soerabaja eredoctor in de
politieke wetenschappen werd, hield hij
een redevoering die een en al ver
heerlijking van de dogma's van Soe
karno was. In die geest heeft hij
zich steeds uitgelaten.
In het buitenlandse beleid dat Soe
bandrio gevoerd heeft is hij steeds de
trouwe dienaar van de opvattingen
van Soekarno geweest. Dat bracht hem
tot zijn nauwe relaties met Pnom Penh,
Hanoi en Peking, in het kader van het
■treven een soort concurrent van de
Verenigde Naties te creëren uit wat
Soekarno noemt de „new emerging
forces", de krachten die naar voren
komen in de nog jonge landen. Maar
Soebandrio was daarbij slechts een
trouw uitvoerder van de besluiten
van Soekarno.
ZONDER MEER is het reeds aan
vechtbaar dat iemand veroordeeld
zou kunnen worden omdat zijn beleid
gefaald heeft. Dat geldt natuurlijk nog
sterker als hij dat beleid gevoerd heeft
In opdracht van een ander. Is het dan
de bedoeling van dit proces geweest
In feite het falen van Soekarno aan de
kaak te stellen? Stellig wel. Het op
merkelijke en typisch Indonesische
Mijft daarbij dan echter dat Soekarno
zelf in zekere zin irnrn-uun blijft. Soe
bandrio wordt verweten dat hij Soe
karno niet op tijd gewaarschuwd heeft.
Soebandrio wordt officieel niets
verweten. Hij staat boven de wet.
Voor Soebandrio is deze gang van
zaken uitermate tragisch. In vroeger
tijden heeft hij zich doen kennen als
enthousiast nationalist, die grote
verdiensten had bp de verkrijging van
de onafhankelijkheid van Indonesië. In
de oorlog was hij aanvankelijk assis
tent in de operatiezaal van het Cen
traal Burger Ziekenhuis in Djakarta,
maar van die functie werd hp onthe
ven „wegens vijandige houding jegens
de Japanse bezetter". Na de onafhan
kelijkheidsproclamatie werd hij secre
taris-generaal van het ministerie van
voorlichting. In 1947 ging hij naar Lon
den, waar hij zeer actief propaganda
voerde voor de Republiek Indonesia.
Daar werd hp in 1950, toen de Indo
nesische onafhankelijkheid erkend was,
de eerste ambassadeur van zpn land.
Drie jaar later werd hp ambassadeur
in Moskou. In 1956 werd hij terugge
roepen naar Indonesië, waar hp secre
taris-generaal en vervolgens in 1957
minister van buitenlandse zaken werd.
Daarnaast werd hij later ook vice-pre
mier.
Een prachtige carrière, zo op het
oog. Intussen was Soebandrio ook van
partij veranderd. Aanvankelijk was hij
na de oorlog lid van de socialistische
PSI van Sjahrir, later ging hij over
naar de nationalistische PNI, in het
verleden opgericht door Soekarno. Een
eerste uiting van opportunisme? En
was het ook opportunisme dat hem
tot zo'n trouw volgeling door ddk en
dun van Soekarno maakte?
HOE HET ZIJ: de indruk is sterk
dat wat in Djakarta gevoerd is, een
politiek proces is met politieke oog
merken. Naar onze maatstaven lijkt de
doodstraf tegenover een man die ve
le jaren zijn land trouw gediend heeft
en van wie slechts falen en corrup
tie bewezen zijn verklaard, maar geen
boze opzet, niet op zpn plaats. Al
blijft het natuurlijk de vraag of deze
straf ooit voltrokken zial worden. Ook
van de andere vóór Soebandrio ter
dood veroordeelden, is executie van het
vonnis nog niet gemeld.
President Soekarno heeft in al de
ze gevallen nog niets van zich doen
horen, maar hij heeft nog steeds het
recht van gratie. In zijn autobiogra
fie spreekt hij steeds met woorden van
waardering en vriendschap over Soe
bandrio. Als Soekarno zich eenzaam
voelde, belde hp Soebandrio op om
hein gezelschap te houden, zo vertelt
hij, en dan werd er niet over politiek
gepraat. Dat Soekarno mocht hij
op de proef gesteld worden Soe
bandrio nu in de steek zou laten, lijkt
Welhaast ondenkbaar.
Milaan, 25 okt. <upi) De füm-
*®rsie van de Amerikaanse musical
«The sound of music" is in Milaan
wwlersoheiden met de „Five cooti-
«•nte filmtrophy".
Spanje blokkeert nu Gibraltar,
maar Londen geeft niet toe
(Van een correspondent)
Wat de Spanjaarden nu doen is een
echte blokkade. De Britse gouverneur
Sir Gerald Lathbury, waarschuwde de
25.000 inwoners van de kolonie deze
week dat zij zich moeten voorbereiden
op een .eindeloze periode van harde
beperkingen". Sir Gerald, die sprak
voor de televisie Gibraltar heeft
zijn eigen TV-station zei dat de
economie van de kolonie in de komen
de maanden zware klappen zal krij
gen en dat de tijden moeilijk zullen
zijn totdat men een oplossing heeft ge
vonden.
In welke richting men zoekt om de
economie van Gibraltar nieuwe impul
sen te geven, om de nadelen van de
Spaanse blokkade op te heffen, werd
door Sir Gerald duidelijk aangegeven.
Gibraltar moet, op eigen kracht, een
toeristencentrum worden, zei hij. De
gouverneur prees de verdraagzaamheid,
het gezonde verstand en de vastbera
denheid van Gibraltars inwoners. Span
je probeert al twee jaar hun moreel
en hun economie te breken, maar dat
is niet gelukt, constateerde hij tevre
den. „Iedereen is opgelucht omdat En
geland een krachtige houding heeft aan
genomen".
De twist over Gibraltar kan de
Brits-Spaanse betrekkingen alleen maar
vertroebelen", aldus Sir Gereild „en
dat in een tijd waarin er al genoeg
moeilijkheden in de wereld zijn ru
zies van westerse landen onderling
hoeven daar heus niet bij te komen"
„Spanje schiet hier helemaal niets
mee op. Het bereikt alleen maar dat
de verbittering in beide landen zal
toenemen, waardoor het moeilijker
wordt een probleem op te lossen, dat
toch eens zal moeten worden opge
lost", zei de gouverneur.
Zoals bekend wenst Madrid dat En
geland de kolonie Gibraltar overdraagt
aan Spanje. In Londen hebben beide
landen reeds enkele malen besprekin
gen gevoerd, maar die zijn vastgelo
pen. Daarom heeft Spanje het nu over
een andere boeg gegooid de blok-
MANILA, 26 okt. (AFP) De con
ferentie van Manila heeft geen enkel
element opgeleverd, dat tot een oplos
sing van de kwestie-Vietnain zou kun
nen bijdragen. Dit is de belangrijkste
indruk, die men in het merendeel van
de afvaardigingen heeft. Hoewel presi
dent Johnson van een „historische bij
eenkomst" heeft gesproken, is men
algemeen van oordeel dat er niets
constructiefs is gebeurd.
De meeste waarnemers achtten het
weinig waarschijnlijk, dat de macht
hebbers in Hanoi zullen ingaan op de
vage voorstellen, die bovendien nog
vergezeld gaan van het dreigement
dat de strijd onbarmhartig zal worden
voortgezet, totdat de tegenstander zal
inzien dat ,,de misdaad niet betaalt".
Genoemde waarnemers wijzen erop,
dat de verklaringen, die aan het einde
van de conferentie zijn uitgegeven,
DUBLIN, 26 okt. (KNP) Kardi
naal Beran, de in Rome in balling
schap verblijvende aartsbisschop van
Praag, heeft bij aankomst in Dublin
verklaard, dat de mogelijkheid bestaat
dat hij naar zijn geboorteland Tsjecho
slowakije zal terugkeren.
Dit hangt echter af van de huidige
gesprekken tussen de Heilige Stoel en
de Tsjechoslowaakse regering, zo
voegde hij eraan toe. Kardinaal Be
ran werd bijna twee jaar geleden vrij
gelaten met de mededeling dat
Tsjechoslowakije voortaan voor hem
gesloten zou zijn.
LONDEN, 26 okt. (Reuter) Prins
Charles, de zeventienjarige Britse troon
opvolger, heeft bij een partijtje rugby
op de velden van zijn school in Gor-
donstoun in noordoost-Schotland zijn
neusbeentje gebroken.
geen nieuws bevatten na hetgeen presi
dent Johnson, zijn minister van buiten
landse zaken Rusk en de Amerikaan
se vertegenwoordiger in de V.N. Gold
berg de laatste tijd hebben gezegd.
Het elf bladzijden tellende gemeen
schappelijke communiqué is, zo zegt
men, slechts met grote moeite tot
stand gekomen als gevolg van aanzien
lijke meningsverschillen tussen de on
derscheidene afvaardigingen.
In Manila overheerst de mening, dat
de conferentie voornamelijk beschouwd
moet worden in het licht van de ver
kiezingen, die binnenkort in de V.S.
en enkele andere van de deelnemen
de landen zullen worden gehouden. In
dit verband vraagt men zich echter af,
of het „Grote Handvest van de Stille
Oceaan", waartoe Johnson zou hebben
geïnspireerd, veel indruk op de kie
zers zal maken, wanneer zij op 8 no
vember naar de stembus gaan.
Weliswaar staat in het communiqué,
dat de Zuidvietnamezen hun bondgeno
ten zullen vragen hun troepen binnen
zes maanden terug te trekken, als
Noord-Vietnam zijn divisies uit het zui
den terug laat komen en er geen in
filtratie in zuidelijke richting meer
voorkomt. In Manila blijft men echter
het antwoord schuldig op vragen be
treffende de controle van een en an
der. Ook is het niet duidelijk hoe men
leden van de nationalistische Vietcong
denkt te kunnen onderscheiden van
communistische activisten.
(Van onze verslaggever)
DELFT, 26 okt. Een felle brand
heeft gistermiddag een groot gedeelte
van de woning van de Papoealeider
M. W. Kaisiepo in de as gelegd. De
tweede verdieping van zijn woning
brandde helemaal uit en de eerste
verdieping liep flinke waterschade op.
De familie Kaisiepo is niet tegen
brand verzekerd.
Het gezin Kaisiepo bestaat uit der
tien personen, daarbij inbegrepen een
schoonzoon en diens baby. Begin 1962
vestigde de familie Kaisiepo zich in
Delft. Het gezin arriveerde gelijktijdig
met de heer N. Jouwe, die een flat
in Delft bewoont.
kade maar dat middel is zeer on
geschikt om Engeland tot andere ge
dachten te brengen. Afgezien van al
le juridische aanspraken stelt men zich
in Londen op het standpunt dat het
niet aangaat de 25.000 Gïbraltarianen
zonder meer, van de ene dag op de
andere, Spanjaarden te laten worden.
Deze mensen zijn helemaal geen Span
jaarden, ook etnisch niet, en willen
het niet worden ook.
Gibraltar kwam in 1713, b(j het Ver
drag van Utrecht, onder Britse sou-
vereiniteit. Spanje beweert echter dat
Engeland door het verdrag geen wer
kelijke souvereiniteit over de rots be
zit, maar alleen het recht van bezet
ting kreeg. Engeland ontkent dat. Het
heeft Spanje voorgesteld de kwestie
voor te leggen aan het Internationale
Hof van Justitie in Den Haag. Londen
heeft zich bij voorbaat bereid ver
klaard zich bij de uitspraak van het
Hof neer te leggen. Spanje voelt ech
ter niets voor het Engelse voorstel,
waarschijnlijk omdat de regering in
Madrid heel goed beseft dat het in
juridische zin geen been heeft om op
te staan.
Generaal Franco heeft Engeland het
gebruik van de rots als militaire ba
sis aangeboden, in ruil voor erken
ning van de Spaanse souvereiniteit. En
geland heeft dit voorstel afgewezen.
Gibraltar was vroeger, als toegangs
poort tot de Middellandse Zee, van
grote militaire waarde. Tegenwoordig
heeft het in dat opzicht nauwelijks eni
ge betekenis, al blijft de rots en
het kleine stukje achterland, dat er
bij hoort van militaire betekenis
als centrum van verbindingen en als
arsenaal voor kernwapens van de wes
terse verdediging.
NEUTRALE
ZONE
VLIEGVELDZ
HAVEN
G\WN—
Ceut
PTA DE
0 km 1
MAROKKO
EUROPA
DJIBOETI, 26 okt. (Reuter)
Meer dan een dozijn politieke leiders,
die ervan verdacht worden deelgeno
men te hebben aan de anti-Franse
betogingen in Frans Somaliland, zijn
gearresteerd, aldus is van officiële
zijde vernomen.
Onder de gearresteerden bevinden
zich de voorzitter van een partij die
voor de onafhankelijkheid van Frans
Somali-land is, een lid van de plaat
selijke bestuursraad en de voorzitter
van de plaatselijke sportfederatie. De
politie heeft gisteren twee betogingen
uiteengedreven, die ontstonden na het
nieuws van de arrestaties.
De anti-Franse en onafhankelijk
heidsbetogingen zijn gehouden tijdens
het bezoek van president De Gaulle
aan Djiboeti in augustus. Hierbij wer
den vier personen gedood en zeventig
gewond. Bij hernieuwde betogingen
in setember verrichtte de politie hon
derden arrestaties. Somaliland is een
Frans overzees gebied, dat door een
afgevaardigde en een senator in het
Frans» parlement ia vertegenwoor
digd.
LONDEN, 26 okt. (UPI) Engeland
heeft Spanje opnieuw verzocht de
grensbeperkingen tegen Gibraltar op
te heffen en het geschil over de Britse
kolonie in handen te stellen van het
Internationaal Gerechtshof.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken zegt de indruk te hebben dat de
grens tussen Gibraltar en Spanje „voor
alle rijdend verkeer is gesloten". Ook
deelde het ministerie mee dat Spanje
nog niet heeft gereageerd op het Brit
se voorstel van 10 oktober het geschil
in handen te stellen van het Interna
tionaal Gerechtshof in Den Haag, ter
wijl ook geen datum is afgesproken
waarop de wederzijdse besprekingen
tussen de regeringen zullen worden
hervat.
Het ministerie is echter niet van
mening dat er na de jongste bepa
lingen voor de 24.000 bewoners van
de „rots" een alarmtoestand is ont
staan, ondanks het feit dat Gibraltar
nu geheel van het Spaanse land is
afgesneden.
Het Italiaans socialisme toont
zijn nieuw politiek gezicht
(Van onze correspondent)
Het is nu wel een feit dat de ver
schillende splintergroepen van pro-
Chinese communisten die in de laatste
weken overal in het land uit de grond
schoten, eind oktober in Rome hun
eerste congres zullen houden om de
„Partito Comunista d'Italia" op te rich
ten als Staiinistisoh-pro-Chinese
partij, die de „flauwe" koers van de
officiële „Partito Comunista Italiano"
van Togliatti en nu Longo openlijk en
systematisch zal bestrijden.
Het wordt nu bekend dat reeds in
juli j.l. in Milaan de „Chinezen" van
Italië hun eigen samenkomst hebben
gehouden, óat in Rome een „Circolo
Romano Marx-Engels-Lenin-Stalin" is
opgericht en dat er zelfs al eigen bla
den van deze beweging bestaan. De
officiële communistische partij is hier
over in ieder geval hoogst opgewonden
en organiseert daarom in het zuiden
grootse tegenmanifestaties. De onte
vredenheid onder de orthodoxe com
munisten is echter zo groot dat de af
scheiding van deze linkervleugel niet
meer te vermijden is.
Hetzelfde voltrekt zich bij de kleine
„Socialistische Partij voor de proleta
rische eenheid" (PSIUP), die in 1964
uit ontevredenen van de Nenni-partij
gevormd werd. Ook deze kleine pro-
communistische splinterpartij kent heet
hoofden, die nu over de communis
tische partij heenspringen en zich
rechtstreeks bij de nieuwe waarachtig
Stalinistische partij gaan aansluiten.
Bij de socialisten heeft intussen, zoals
reeds eerder gemeld, de wil tot her
eniging en concentratie gewonnen: eind
oktober zal het buitengewone congres
van de Nenni-partij zich zeker voor de
hereniging uitspreken, dan zullen de
beide partijen, de socialistische partij
van Nenni en de sociaal-democraten,
met een gemeenschappelijk programma,
en bij de parlementsverkiezingen van
1968 met gemeenschappelijke lijsten uit
komen. Daarna zullen de twee verbon
den partijen ook formeel en organisa-
otrisch één enkele partij vormen.
Welk politiek profiel zal deze nieu
we partij hebben? Dit treedt ons vrij
duidelijk tegemoet uit de beginselver
klaring die een commissie van de beide
partijen in de zomer van dit jaar heeft
uitgewerkt en die door beide partij
besturen is aanvaard.
Het is een interessant stuk, ook al
vanwege het feit dat uit vele open en
bedekte toespelingen, halve aanduidin
gen en open stellingnamen kan wor
den opgemaakt hoe sterk tussen de
orthodoxen en de reformisten, tussen
de sociaal-democraten en de revolutio
nairen, tussen de onverbiddelijke klas
sestrijders en de taktici van de wel
vaartsmaatschappij gevochten werd.
Uit de gehele tekst blijkt het streven
een nieuwe socialistische partij op te
richten, een partij die zich, zoals Nenni
een jaar geleden zei, meer inspireert
op de Britse Labour-partij dan op de
SPD in West-Duitsland. Nenni heeft
ook toegegeven dat zijn partij die in
1892 was opgericht en tot 1963 prak
tisch nooit aan de regering was be
halve in de overgangsregering na 1945
daardoor verstard gebleven is en de
nieuwe ontwikkeling in de maatschap
pij en het denken niet had meege
maakt. Het samengaan met de sociaal
democraten en de toetreding van de
nieuwe partij tot de socialistische Inter
nationale, zoals in de beginselverkla
ring wordt gesteld, betekent dat oude
dogmatische grondslagen verlaten
worden.
De partij noemt zich in de verklaring
„een nieuwe kracht in dienst van de
arbeiders en van het staatkundige
leven van de natie, met het doel ant
woord te geven op en oplossingen te
vinden voor de nieuwe problemen van
de maatschappij en de staat". Het
woord „klassestrijd" wordt alleen in
een historische terugblik gebruikt. Het
komt anders niet meer voor, evenmin
als nationalisering of socialisering. De
partij wil dus kennelijk alle deuren
open houden, vooral ook die naar
rechts en naar de in Italië zo brede
katholieke bevolkingslaag; ze beroept
zich wel op de ideologische „ervarin
gen, te beginnen met die van het
Marxisme" van de leden van de
partij wordt echter geen bepaald filo
sofisch of religieus credo geëist. De
partij neemt zich voor een sterke „re
formerende actie" te voeren.
Nadrukkelijk wordt gesteld dat „het
socialisme onscheidbaar is van de
democratie en van de vrijheid, van alle
vrijheden, de politieke, burgerlijke en
religieuze vrijheden, die nauw onder
ling verbonden en onscheidbaar zijn".
Iedere autoritaire en totalitaire politiek
wordt verworpen en open toegegeven
dat de proletarische revolutie in despo
tisme van partij en staat degenereert,
als de vrijheid en de democratie onder
drukt worden.
De scherpere tonen worden bij de
economische politiek verneembaar: wel
is het niet de bedoeling dat de partij,
die de arbeiders vertegenwoordigt, „een
hegemonie of een charismatische leiding
van de staat" voor zich opeist maar
de strijd tegen het kapitalistische stelsel
wordt voortgezet, teneinde „de arbei
ders de toegang tot de leiding van de
staaf' te verschaffen.
De staat heeft „de eerste verant
woordelijkheid bij net stimuleren en
in de leiding van de economische
activiteit". Deze sterk dirigistische en
centralistische formulering wordt dan
weer enigszins verzwakt door het
appèl op de „geest van initiatief en
wil tot vooruitgang van alle leidende
krachten in het economische en sociale
leven". Ook wordt toegegeven dat het
moderne kapitalisme niet meer dat van
vroeger is en het ideaal van „een vol
ledige vrijheid en waardigheid van de
menselijke persoon" plechtig verkon
digt.
Uit dit perspectief kan het commu
nisme niet anders dan scherp veroor
deeld worden: er is, zo «egt de tekst,
„een strikte ideologische en politieke
scheiding" tussen communisten en so
cialisten, een gemeenschappelijke strijd
is onmogelijk, maar „incidentele en
parallelle en convergerende acties"
worden niet uitgesloten. De socialisten
zeggen hiermede te bedoelen dat zij
hopen de communisten gemakkelijker
te kunnen binnenhalen en „het proces
van zelfkritiek in de communistische
beweging te bespoedigen". Een tikkel
tje riskant, kennelijk echter bedoeld
om niet alleen stemmen aan de rechter
kant, bij de «hriston-democraten en de
katholieken te werven, maar ook bij
de communisten.
De buitenlandse politiek is sterk door
de sociaal-democraten bepaald. Hier is
Saragat op de achtergrond duidelijk
waarneembaar: wel strijd tegen im
perialisme, vóór de onderontwikkelde
landen, vóór de UNO, vóór „ontspanning
ontwapening, non-proliferatie etc." maar
ook beslist tégen „iedere eenzijdige ver
andering van het tegenwoordige machts
evenwicht waarop, zij het ook op pre
caire wijze, de vrede in de wereld rust."
Natuurlijk is de nieuwe partij voor
stander van de Europese supranationale
integratie, van toetreding van Enge
land, van rechtstreekse verkiezingen
voor het Europese Parlement en op
deze basis wenst zij ook een politieke
unie. De Atlantische samenwerking
wordt echter, geheel in de geest van
Nenni, iets genuanceerd geformuleerd:
De partij aanvaardt de verplichtingen
en bindingen die uit het NAVO-ver-
drag voortvloeien, „in hun defensieve
en geografisch begrensde interpretatie"
en de verklaring vervolgt: „De blijven
de en hoogste doelstellingen van de
partij blijven de veroordeling van de
oorlog en de opheffing van de mili
taire blokken".
Het is geen wild revolutionaire partij
die uit deze tekst spreekt, de term
„revolutie" komt er nauwelijks in voor,
men spreekt van „structuurhervormin
gen", duidelijk wordt een partij a la
Labour nagestreefd. Dit alleen al is
bewijs dat er in de Italiaanse maat
schappij veel gaande is.
Toch mag men niet vergeten dat deze
tekst ontworpen is door de leiding van
de twee partijen, dat de linkervleugel
van de Nenni-partij openlijk verklaard
heeft tegen de beginselverklaring en
tegen de hereniging en tegen de totale
breuk met de communisten te zijn. Ook
mag niet worden vergeten dat Nenni-
socialisten en communisten nog steeds
nauw in de vakbeweging en de coöpe
raties samenwerken dat de commu
nistische partij de tijd tot de uiteinde
lijke en formele samensmelting van de
socialistische partijen goed wil gebrui
ken. De nieuwe „socialistische charter"
moet door vele oude doctrinaire socia
listen nog verwerkt worden. Als dit
proces lukt, kan men pas zeggen dat
deze nieuwe partij werkelijk bestaat.
