Opzienbarende punten in programma
Explosie eist
vijf doden
D'66: verwant
aan Vondeling
TWEE OPERA 'S GEBASEERD OP KAFKA
Luide afkeuring in Berlijn, maar
groot succes voor Hamburg
Zeldzaam voordelige
2 STUKS-VERKOOP
van topkwaliteit
KUSSENS IN SLOPEN
bespaart u guldens en guldens
TUMULTUEUS CONGRES
s
Baby gestikt
Een Koekoek uit
Boerenpartij
VROOM DREESMANN
IN MECHELEN
Vrouw op bromfiets
in verkeer gedood
Plaquette voor wijlen
prof. C. L. Rümke
Mimi Aarden in Parijs
VEEL EMOTIE OM
BRANDT PARIJS?"
Haags V ocaal V rouwen-
ensemble op tournee
Tijd voor een
Bloemlezing
40.-
20.-
30.-
NIEUWE DAG1
DINSDAG 25 OKTOBER 1966
Het congres van de Noodraad eindigde in een soort nieuwe vergaderliturgie. Terwijl Koekoeks
apostel Klerk, op de voorgrond, de zaal voorhoudt: „De Noodraad is een flop" (een bekende
tekst uit het oude Boerentestament), blijft voorzitter Schregardus blijmoedig de boodschap ver
kondigen, dat het omgekeerde waar is.
Geslaagde vluchtpoging
Rectificatie
Keuze uit sloop in candy stripes ofwel
diverse effen kleuren. Kussen
met dacronvulling, luxueus zacht en
uitermate veerkrachtig. 60x70 cm.
Per stuk 24.50.
Per 2 stuks
fbarmant geborduurde effen-witte sloop.
Kussen gevuld met prima veren.
Overtrek van degelijke kwaliteit; 60x70 cm.
Per stuk 12.50.
Per 2 stuks
Effen witte sloop met fleurig
gebloemd galon. Het kussen heeft een
vulling van veerkrachtige,
donszachte veren. 60x70 cm.
Per stuk 18.50.
Per 2 stuks
heeft van alles zoveel méér
ROTTERDAM
Noodraad stelt zich op
tegen „rapalje-partij''
(Van onze correspondent)
HOLLANDSE RADING, 25 okt.
„De Noodraad van de Boerenpartij is
bereid de verantwoordelijkheid op zich
te nemen voor een gezonde oppositie
partij". Dit heeft de voorzitter van de
Noodraad, de heer F. Schregardus uit
Haarlem gezegd op een gisteravond
gehouden congres van ongeveer zeven
tig personen, die eerst op de verga
dering werden toegelaten nadat zij een
adhesie-betuiging met de doelstellingen
van de Noodraad hadden ondertekend.
Met zitten en opstaan verklaarde la
ter op de avond de meerderheid van de
vergadering zich er voor dat de Nood
raad als partij de verkiezingen ingaat.
Groot rumoer ontstond en kreten van
protest klonken toen de heer Schre
gardus daarop de tegenstemmers ver
zocht de vergadering te verlaten. Ten
slotte moest hij toegeven aan de aan
drang om aan de heer A. W. Verkuil
raadslid van de Boerenpartij te Liende
het woord te geven. Deze hield een
pleidooi om de eenheid te bewaren.
Al eerder hadden enigen „Leve Koe
koek" geroepen. Anderen prezen de
heer Koekoek ais een man die door
zijn eenvoud en gewoon spreken de
mensen pakt. „Wij willen ons juist
verzetten tegen een Koekoek-cultus",
stelde de heer Schregardus daar te
genover. De heer Klerk uit Hilversum
noemde de Noodraad een flop. De ver
warring werd steeds groter en de
sprekers waren door een hevig tu
mult nauwelijks te verstaan. De voor
zitter zag zich op het laatst genood
zaakt de vergadering te sluiten.
De voorstanders van de Noodraad
werden opgeroepen voor een zater
dag te houden vergadering. De oppo
santen die niet de adhesie-betuiging
hadden getekend, waren, zo bleek la-
MECHELEN, 25 okt. (Reuter, UPI)
Twee dagen nadat een ontploffing
ln een chemische groothandel in de
Belgische stad Charleroi negen men
senlevens had geëist, is gisteren de
stad Mechelen door een dergelijke
ramp getroffen. In de voormiddag is
daar een munitiefabriek door een ont
ploffing in een ruïne herschapen. Vijf
personen zijn gedood en zestig gewond.
Ongeveer driehonderd mensen waren
in de fabriek op het moment van de
ontploffing, die tot ver in de omtrek
werd gehoord en die binnen een straal
van tweehonderd meter daken bescha
digde en ruiten deed sneuvelen. Een
van de doden was een voorbijganger,
die onder een vallende muur werd ver
pletterd.
Het metalen skelet van het dak heeft
de ontploffing zonder instorting door
staan, hoewel de spanten verwrongen
werden. Maar glas, stenen en dakpan
nen lagen hier en daar een meter hoog
op de fabrieksvloer. Door het drukke
verkeer tijdens de middagpauze kostte
het de brandweer en ook de zieken
auto's veel moeite om bij de fabriek
te komen die aan de oever van een
kanaal aan de stadsrand staat. De ont
ploffing is waarschijnlijk te wijten aan
oververhitting van een tank met che
micaliën voor het reinigen van gra
naathulzen.
BANHOLT, 25 okt. De 28-jarige
mejuffrouw Loo alhier is gisteren in
Eijsden bij een verkeersongeluk dode
lijk gewond. Ze overleed ter plaatse.
Met haar bromfiets kwam ze in een
bocht van de weg in botsing met een
vrachtwagen. Ze verloor de macht
over het stuur en kwam te vallen.
LEEUWARDEN, 24 okt. - Zater
dagavond is het tien maanden oude
zoontje Robert Sjoerd van de familie
W. Miedema uit de Magnoliastraat
in Leeuwarden gestikt. Het kind, dat
omstreeks kwart voor zeven door zijn
moeder naar bed was gebracht, blijkt
een beentje uit een trappel-
dekentje te hebben losgemaakt en stik
te, toen een band van het tuigje om
zijn keel kwam.
ter, klandestien door een zijdeur de
vergaderzaal binnen gekomen.
In zijn openingsrede had de heer
Schregardus de fouten opgesomd die
het hoofdbestuur van de Boerenpartij
heeft gemaakt. Het had niet gerea
geerd op verzoeken om een program
ma en om gegevens over de samen
stelling van het hoofdbestuur en de
provinciale besturen. De kwestie-A-
dams noemde hij slechts een onder
deel van de controverse tussen het
hoofdbestuur en de Noodraad. „De
heer Koekoek", zo zei de heer Schre
gardus, „heeft van de Boerenpartij
een rapalje-partij willen maken die de
democratie in het parlement schade
doet". De heer Hessel uit Utrecht
noemde vervolgens de punten voor een
programma van de Noodraad, dat en
kele opzienbarende punten bevat. Ge
noemd werden onder meer het reser
veren van woningwetwoningen voor de
minst draagkrachtigen; het wegnemen
van onrust onder de massa inzake lo
nen cn prijzen; afvloeiing van buiten
landse arbeiders; het gelijkschakelen
van vrijgezellen van boven de 23 jaar
met gehuwden voor de loon- en in
komstenbelasting, waarvan de gehuw
de vrouw als zij aan het arbeidspro
ces gaat deelnemen moet vrijgesteld
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM, 25 okt. De nieuwe
politieke partij-in-oprichting Democra
ten '66, zou men, op gezag van zijn
voorzitter, de Amsterdamse journalist
mr. H. A. F. M. O. van Mierio, ver
want kunnen noemen aan wat dr. Von
deling het liefst zou hebben willen ma
ken van de Partij van de Arbeid, zo
de links denkende meerderheid onder
leiding van drs. Den Uyl daar geen
stokje voor had gestoken; een pro
gressieve volkspartij, niet dogmatisch
(socialistisch), maar pragmatisch.
Meer zeggenschap van de burgers in
alle openbare bestuurslichamen van
hoog tot laag staat bij D'66 daarbij
centraal. Aldus heeft het voorlopige be
stuur de partij gisteren tijdens een
bijeenkomst in Krasnapolsky aan de
pers voorgesteld.
Uit een analyse van de 2.500 adhesie
betuigingen die het initiatiefcomité
heeft binnen gekregen, is gebleken,
dat deze voor 13,5 procent afkomstig
waren van arbeiders en lager admini
stratief personeel. De overgrote meer
derheid van de sympathisanten zijn
vooralsnog mensen met zogenaamde
middelbare functies, studenten, acade
mici en mensen die leiding geven.
„Vooralsnog", want het voorlopige be
stuur denkt, dat door de wijze waarop
het pamflet „appèl" is verspreid, via
de boekhandel, D'66 niet zo bekend is
geworden als mogelijk zou zijn ge
weest. Van de sympathisanten is meer
dan de helft niet ouder dan 35 jaar.
Bijna een kwart van de sympathiebe
tuigingen kwam uit Amsterdam, elf
procent uit Den Haag en vijf procent
uit Rotterdam. Van de sympathisanten
van buiten de grote steden woont bij
na dertig procent in Holland. Van de
zeven bestuursleden die op de perscon
ferentie van gisteren waren, hadden
vier de laatste keer PvdA gestemd
(onder wie de voorzitter), twee provo
en één WD,
Het initiatiefcomité is na zaterdag
het besluit te hebben genomen aan de
verkiezingen deel té nemen, meteen
hard aan de slag gegaan om een ver
kiezingsprogramma op te stellen. Dit
programma zal door het oprichtings
congres op 26 november worden vast
gesteld. Er zijn een aantal commis
sies ingesteld die binnen veertien da
gen programma's voor de verschillen
de onderdelen van het regeringsbeleid
moeten opstellen.
(Van onze correspondent)
DEVENTER, 25 okt. Een drie
mansfractie van de Boerenpartij in de
Deventer raad heeft bij de aanvang
van de raadsvergadering van maan
dag verklaard zich te distanciëren
van deze partij. Geen van de overige
kandidaten van de partij bleek bereid
als raadslid zitting te nemen, waar
om de heren R. Vonk, H. Koekoek
en A. Kuiper als onafhankelijken lid
van de raad blijven.
worden; instelling van een ministerie
voor de middenstand; een juistere toe
passing van de omzet- en weeldebelas
ting waarbij de auto niet het zwaarst
mag worden belast; het tegengaan
van prijzenverhogingen door overheids
instellingen ais de PTT; vermindering
van het aantal ambtenaren tot de
helft; opbouw van een goed defensie
apparaat met meer vak-officieren;
twaalf maanden diensttijd en een ver
snelde opleiding; aanstelling van een
ombudsman.
Het is de bedoeling dat binnen twee
maanden het programma ter goed
keuring voorgelegd wordt aan een lan
delijk congres.
UTRECHT, 24 okt. ln het transisto-
rium van het nieuwe Utrechtse univer
siteitscentrum ,,De Uithof" is een bron
zen plaquette onthuld met de beeltenis
van wijlen prof. dr. C.L. Rümke.
Prol Rümke was oprichter en hoogle
raar-beheerder van het genetisch insti
tuut van de rijksuniversiteit in Utrecht.
Hij overleed op 17 november 1964.
De onthulling van de plaquette vond
plaats tijdens de jubileumbijeenkomst
van de Nederlandse genetische vere
niging, die in Utrecht haar 50-jarig be
staan vierde. De plaquette werd ver
vaardigd door de beeldhouwer N.
Steenbergen uit Oosterhout.
DEN HAAG, 24 okt De zangeres
Mimi Aarden zal 5 november tijdens
het concert Pour les chantiers du Car
dinal, het jaarlijkse evenement in Pa
rijs dat door radio en televisie wordt
uitgezonden, de alt-partij in Verdi's
Requiem vertolken. Ditmaal wordt de
uitvoering in de Eglise Saint-Roch ge
geven, weer met orkest en koren van
de Franse radio. Het geheel staat on
der leiding van Pierre-Michel le Con
té en zal later worden gerelayeerd
door de ORTF.
PARIJS, 25 okt. (UPI) Zeer ge
ëmotioneerd was het publiek gister
avond in het „Palais de Chaillot" tij
dens de wereldpremière van de film
„Brandt Parijs?", die gaat over de
bevrijding van Parijs aan het einde
van de Tweede Wereldoorlog. De aan
wezigen, van wie velen het filmgege-
ven in werkelijkheid hebben beleefd,
applaudiseerden vaak bij situaties die
hen aangrepen.
Vele mannen die destijds de volks
opstand leidden, voordat de Ameri
kaanse en Franse troepen de stad be
reikten, waren in de zaal aanwezig
samen met de acteurs die nu op het
witte doek speelden wat voor hun twee
decennia geleden werkelijkheid was.
Een aantal historische monumenten
in de stad waren verlicht met bran
dende fakkels, zodat men een beetje
de indruk kreeg dat Parijs ook nu
brandde.
DEN HAAG, 24 okt. Het Haags
Vocaal Vrouwenensemble onder lei
ding van zijn dirigent Arthur Orobi
de Castro, zal dit winterseizoen enkele
malen in het buitenland concerteren.
Zo zal het vrijdag 28 oktober optre
den in de Institut Néerlandais m Pa
rijs met werken van Sweelinck, Ge-
raedts, Britten, Caplet, Janacek, Bar-
tók en anderen. Dit concert zal opge
nomen worden door radio Parijs.
Zondag 30 oktober wordt in de klei
ne fraaie kathedraal van Long een
kerkconcert gegeven met medewerking
van de Haagse organist J. Schmitz.
Uitgevoerd worden werken van onder
andere Bach, Monteverdi, Fauré, De
bussy en Strategier.
Op 17 december wordt in Brussel
een concert gegeven, waarbij vrijwel
hetzelfde programma als in Parijs zal
worden uitgevoerd.
Voorts is het ensemble uitgenodigd
om in Boedapest een concert te ko
men geven, alsmede op te treden voor
radio Boedapest. Dit concert is bepaald
op eind maart 1967. Het programma
moet nog nader worden vastgesteld.
ATLAS, zusammengestellt von
deutschen Autoren. Verlag, Klaus
Wagenbach, Berlin, 1965, 320 blz.
Onder de vele bloemlezingen die de
laatste tijd in Duitsland verschenen is
er een, uitgegeven door de jonge ener
gieke Verlag Klaus Wagenbach te Ber
lijn, welke opvalt door een apart idee.
Men is teruggekeerd naar het begrip
dat de Ouden van geografie hadden als
een samengaan van beschrijving èn
verklaring. Deze „atlas" gaat derhal
ve niet uit van bevolkingsaantallen,
maar van bewoners, hij signaleert geen
hoogteverschillen maar wel verschillen
in bewustzijn en gedrag. Het zijn geen
landmeters die het gebied in kaart
brengen maar auteurs wier instru
ment de taal is. Schrijvers uiten zich
in dit boek over de plaats of de streek
waar zij geboren werden of die hun
tweede „Heimat" werd. Dat gebeurt
zoals niet anders te verwachten, op
zeer verschillende wijze. De grote
Günter Grass, wiens geboortestreek
overigens in al zijn werken een uiterst
belangrijke functie heeft, schreef een
satirisch gedicht, waarin hij o.a. vast
stelt, dat hij opgroeide „tussen de Hei
lige Geest en de foto van Hitier" en
dat hij speelde met bomscherven. Grass'
woordmagie is niet in staat zijn nos
talgie te versluieren. In één magistra
le zin heeft Wolfgang Koeppen, van
wie men de laatste jaren helaas maar
al te weinig verneemt, zijn bijdrage
samengevat en weer eens zijn uitzon
derlijke klasse bewezen. Oe Oostduitse
auteur Wolf Biermann beperkte zich
tot een cabaretistische bijdrage van
vier strofen „De Hugenottenfriedhof
in Berlin", welke alleen al de aan
schaffing van deze anthologie zou recht
vaardigen. Andere beroemde schrij
vers uit Oost- en West-Duitsland van
wie bijdragen werden opgenomen zijn
o.a. Siegfried Lenz, Peter Weiss, Gün
ter Eich, Marie Luise Kaschnitz, Karl
Krolow, Heinrich Böll, Anna Seghers
en Nelly Sachs. Het eerst is afgedrukt
Johannes Bobrowski's „Der Mahner",
kort voor zijn dood geschreven.
Msn
(Van een correspondent)
BERLIJNHAMBURG De eerste
controversiële nieuwigheid in de Ber
liner Festwochen van dit jaar is „Ame
rica". Beschreven als een „opera in
twee delen", heeft het daar in wer
kelijkheid niets mee te maken. Roman
Haubenstock-Ramati, de in Polen ge
boren componist die in Wenen woont
heeft het werk in een zo onorthodoxe
vorm en provocerende klank gezet, dat
de interrupties en het gejoel bij de
première zelfs degenen die hier de
eerste opvoering van Schönbergs „Mo-
ses en Aron" begroetten in de scha
duw stelden.
Hier eindigt dan ook de vergelijking
met het Weense voorbeeld. Weliswaar
wordt er vrijmoedig gebruik ge
maakt van de op de band genomen
klank en doorlopen de twaalf-toons-
rijen eindeloze permutaties, begeleid
door een massa nachtmerrie-achtig
slagwerk en een waarlijke overlading
van glissandi. Maar ofschoon de men
selijke stem zich uitdrukt in Sprechge-
sang wordt zij gewelddadig uitgerekt
en verwrongen en krijgt zij nergens
ruimte voor enige lyrische vrijheid.
De meeste rollen hadden gedaan kun
nen worden door ongeoefende zangers
zonder dat het enig verschil voor de
uitkomst had gemaakt.
„America" is ontleend aan Kafka's
macabere roman van de 16-jarige uit
geweken Karl Rossmann en zijn ver
beelde avonturen in het beloofde land
der onbegrensde mogelijkheden, zoals
een man uit Centraal-Europa zich die
droomt. In het land van de vrijheid be
leeft Karl de ene traumatische ervaring
na de andere. De muziek, of hoe men
het wil noemen, tracht er geen enkele
van te interpreteren. Op haar best
komt neer op de regisseur en de deco-
strepen. De last van de interpretatie
komt neer op de regisseur en de deo-
rateur.
Behalve het orkest komen er voor de
klank vier mono en twee stereo ge
luidsbanden die door twintig luidspre
kers op het toneel en in de zaal klank
geven. Voor Bruno Maderna, die het
geheel leidde was dit geen bezwaar;
hij bleef onwankelbaar zeker van zijn
zaak.
Nichel Rafaelli en Deryk Mendel had
den het hele arsenaal van moderne
technische middelen gemobiliseerd om
er een geweldig kijkstuk van te ma
ken. Temidden van vele artiesten
wier kwaliteiten of diskwaliteiten het
onmogelijk was te onderkennen be
woog zich met onbeschaamde gratie.
Patricia Johnson als Brunelda, een rol
die het midden houdt tussen Mae West
en Mariene Dietrich. Kans om haar
werkelijke stem te laten horen kreeg
ook zij niet. Karl Ernst Mercker deed
de vervolgde held, die door onver
klaarbare happenings wordt opgejaagd.
HIERTEGENOVER overtuigde
Gunther Schullers „The Visitation" die
men enkele dagen later in de Staats-
opera te Hamburg kon zien, er ieder
een van dat zij niet alleen de eerste
opera van enig belang is, die uit Ame
rika komt, maar ook een van de voor
naamste exemplaren van hedendaags
muziek-drama sedert „Wozzeck". Vijf
tig keer moest het gordijn gehaald wor
den tijdens toejuichingen die meer dan
twintig minuten aanhieldan.
Ook „The Visitation" is gebasseerd
op Kafka zijn „Proces" en ge
schreven in opdracht van intendant Lie-
bermann van de Staatsopera.De par
tituur was minder dan vier weken voor
de première voltooid, nochtans doet
zich van overijling geen spoor bemer
ken. In een uitvoerige programma-toe
lichting wordt de geschiedenis uiteen
gezet van wat als een jazz-opera be
gonnen is. Zij dankt overigens nage
noeg niets aan Gershwin en zij schijnt
ver voorbij te gaan aan waar Schön-
berg ophield. Een dozijn Europese ope
ra-huizen heeft Hamburg al met „Th
Vistation" uitgenodigd en natuurlU*
zal het gezelschap het werk meene
men bij zijn gastoptreden in Amerik»
in 1967.
„The Visitation" neemt Kafka bij he
nekvel op uit centraal Europa om her»
vierkant in een nieuwe en vijandig
wereld te plaatsen, waar geweld e
erotiek hand in hand gaan. Josef K- ia
veranderd in Carter Jones, een neger
onder de vijanden van zijn ras. Het pt°'
ces wordt aldus een drama van onz
tijd, met schrijnende ironie verteld.
Van de opgenomen fragmenten va*;
Bessie Smiths lied in de proloog va"
Jones de vroegere slavenhandel ter„
roept op het New Orleans-rhytme va»
de treurmars door het volle orkest gf*
speeld en door luidsprekers door
zaal gekaatst, wordt hij getekend in zöa
botsingen met de niet begrijpende
onbegrijpelijke omgeving en met zie»"
zelf. Van het ene ogenblik op het ande'
re door allerlei angsten gegrepenj
wordt hij wreed gekweld, in de va
gelokt en uiteindelijk vernietigd, ce»
veeleisende maar lonende rol voor
Amerikaanse neger-bariton McHenry
Boatwright.
Andere belangrijke rollen in h®»
stuk worden vervuld door William d'
Valentine, Helmut Melchert en Kerst»1
Meyer. Gunther Rennert had d'
weergaloze enscenering voor zijn réke'
ning genomen met grandioze decor'
van Ita Maximowna. De componist di'
rigeerde zelf.
GöTTINGEN, 25 okt. (UPI) Een
38-jarige man is met zijn 35-jarig«
echtgenote en hun vierjarig zoontj*
naar het Westen gevlucht, zo heeft d»
Westduitse grenspolitie bekendge
maakt. Het gezin slaagde erin onop
gemerkt door Oostduitse grenswach
ten West-Duitsland binnen te vluchten.
An
