HET NIEUWE DAGBLAD
SOCIALISTISCHE CONGRESGANGERS:
P.v.d.A. slechts in kabinet
Ha intrekking K.V. P.-motie
Zestig sprekers en negenentachtig moties
Vasco
surseance
vraagt
toch
aan
A.L.M. staakt
alle vluchten
JAM IN
Laatste Gemini
kampt met pech
I
I
Weer groot
bouwdebaele
Enquête van
bisschoppen
over celibaat
Vrijmoedig
commentaar
VÓÓR AANVANG VAN DE VLUCHT
^hdaag
Generaal pardon
in Spanje
De PvdA moet
kleur bekennen
Opstelling Ajax
o0rïlJn tWee
Verd
er
ROOLVINK
CREDITEURENLIJST NOG NIET GEREED
MOEITE MET COMMUNICATIE
N ij bouw en Investa
krijgen surséance
Vandalen actief
in NVV-gebouw
Saterdag 12 november 1966
bewolkt
58ste JAARGANG No. 16515
55
55
151 nov. „Uit
coriH10^e"Schmelzer heb ik de
frapt.Usie getrokken, dat de KVP-
PvriA °nbetrouwbaar is. De
Voor ^ient als voorwaarde
terUo.Samenwerking een volledige
len ,?name van deze motie te stel
en rfe^ u'" Vos, de voorzitter
karn PvdA-groep in de Eerste
tijc er op het buitengewoon par
ee^ ngres te Rotterdam.. Er was
stormachtig applaus.
Duidelijkheid
el vindt 7:° werd «e-
A
24
pagina s
kL£agina 3:
gl°naal nieuws.
3vuLagina 9:..
Pauze in het PvdA-congres: fractievoorzitter Nederhor$t, druk met
een lunchpakket je in de weer, vindt nog steeds gehoor.
Inkomens
s™ADR/D'. 12 nov<vpp De
HEERLEN, 12 nov. De be-
heerstichting van de Vasco heeft
bij de rechtbank in Maastricht
surcéance van betaling aange
vraagd. Het is nog niet gelukt een
complete lijst van schuldeisers op
te stellen.
marsepein
figuren van
niet duur wel heerlijk
Mb
Voordat zij in de lift stappen, die hen naar de Gemini-capsule zal
brengen, nemen de beide Amerikaanse astronauten, James Lovell
(links) en Edwin Aldrin nog enkele instructies door.
I Financiën en economie
Mijnixidustrieraad
„De regering moet
particuliere mijnen
bijspringen"
DEN HAAG, 12 nov. Terwijl
het Vasco-drama steeds ernstiger
vormen aanneemt blijkt opnieuw
een grote bouwmaatschappij in li
quiditeitsmoeilijkheden te zijn. De
Haagse bouwondernemingen Nij-
bouw en Investa hebben van de
rechtbank voorlopig uitstel van
betaling gekregen. In deze sursé
ance is de oud-minister van Justi
tie, mr. Y. Scholten tot bewind
voerder benoemd.
Op vele plaatsen mist of laag-
h"nsrende bewolking- Hier en
daar wat lichte regen of mot
regen. In het zuid-westen van
het land aanvankelijk opkla
ringen- Zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen.
Langzame stijging van tempe
ratuur. het eerst in het zuiden
en we-fcn van het land.
Zon op: 07.56 onder: 16.52
Maan op: 09.07 onder: 17.10
"'li"^.Lammers, een der opstellers
0ni "'0 over rood" vroeg het bestuur
ie Oen openbaar beraad op de twee
man °nQresdag over de wenselijkheid
Op oen herstel van het kabinet-Cals
O'nli °?rzitter van de federatie der so-
ier ïjsehe jongeren organisaties. Van
Srstelc' meende dat de heer Neder-
op*. reeds in zijn congresrede de on-
iemf:anbaarheid van socialistische
fkn j710 had aangetoond, reeds ge-
Ur BeelVoorstellen van de informa-
dienden andere jongeren een
s n dp ti elke regeringsdeelname
rrden vdA tevoren zou besproken
°bgreg n een buitengewoon partij-
?.fficiëfpdacl?te?.wisselingen na de twee
ra1s en I?laidTge" Yan de heren
ïkter Nederhorst droegen het ka-
iver hJan algemene beschouwingen
7asisn™ ontwerp van een politiek
l9e7?,Pr°Bram „Socialistisch Bestek
hogaj' Zestig sprekers
ti
ei vermoeiend het woord
berden ingediend.
voerden soms
89
woord duidelijkheid'1
{«aar gehaald werden n! Ün? door
?eeLd de malaise^ u °nduidelijk-
s?n, van onze Hem! 1 functione
v dat hpTlr,Lei? de'e, z'jn oorzaak er-
1 de rf Parlement ten achter hliift
S V,ynamiek van het
achter blijft
huidige le-
gevolg is een voor de de-
z» VolwT, *?tale verwijdering tussen
«rs vertegenwoordigers en de kie-
•h? bentw!Pti-'d der Parlementariërs
tOhï'mum moeten worden tot een
da ^rin van twaalf jaar, hoge uit-
gelato!? °5? bijzondere redenen
r de PvdA"fractie
?ist0ji n puntgave juweeltjes van
Is e bouten huizen uit de
Ahs6eQen 19e eeuw toont de
h bdio bans nu al. Het is een
P°ject'P begin van een „cultureel
r "trin A de buurt van Zaandijk,
,eq a, oe overheid en particulie-
,ebben anderhalf miljoen gulden
i edra„ bestoken. Er is nóg zo'n
n^btt tfi n°d'g ,om deze Zaanse
l a op r) v°b00ien en men hoopt
Aeld aanse industrie. Een
reDcirt Wat er al is. laat onze
tage zien op pagina s
5.
de
oorlogen gevoerd,
te9en Jy yay- bwter en ae ooriog
F,- Hitier verloor zijn
deon onmann won de zijne."
!iüal in h a}Lsne.r' procureur-gene-
en v le>' Eichmann-proces, zei
Sociale ?eel meer tegen onze
8ina 9 rsla-gyever. Men zie pa-
?LPagina 4:
ft -nicuwTr°niek' Kadio" en
even van lezers.
öe Pagina 6:
britl/JA, en haar tijd.
^«stzegeis men' schaken e»i
bat h!Tina 7:
b®Es FENs (Van tijd t0t tijd)' door
dan,'"6 lange lat klaar. (Post Amster-
do°r BEN KROON.
t?01' ANnm.ri-id°s" hij het Centrum,
^ektra i°RcEuRUTTEN.
^EKRoot veningen' door LE0
|)b Pagin:
a 11:
It>(ir0drUNteVA\TVrfUge' in Italië'
Italiaanse mA,N °OORNIK.
^gen stiji ematie zoekt naar
Ce beticht Rome van verraad.
Janjjgma 13.
iftal (eneanderSraaSi Nederlands
ander sportnieuws).
-•'I: j.'
democratisering van de -strijdkrachten
mogelijk is. In ieder geval, zo meende
hij, zijn straffen, strafbepalingen en
de strafbevoegdheid van de heden jon
ge troepencommandanten aan een hoog
nodige herziening toe.
Van de jonge radicalen kwam de eis,
dat bij een toelating van Spanje tot de
NAVO en bij een aanblijven van Portu
gal in deze organisatie na de komende
vernieuwing van het verdrag, Neder
land de NAVO dient te verlaten. Als
wezenlijk element van een ontspanning
politiek moet verder de Duitse Demo
cratische republiek erkend worden. Er
kenning, zei Lammers, houdt geen
waardering voor het daar bestaande
regime in, de erkenning is een poli
tiek instrument en een factor in de dia
loog met Oost-Europa. Maar naast an
deren verwierp ir. Vos het idee, als een
dwaasheid, dat Nederland met twaalf
miljoen inwoners een onafhankelijke
wereldpolitiek zou kunnen voeren.
„Waar wjj aan kunnen en moeten wer
ken is het tot stand komen van de Ver
enigde Staten van Europa". Hij juichte
het toe dat Engeland nu over de drem
pel komt, ook omdat dit land, de ba
kermat van de parlementaire demo
cratie, zeker een werkelijke parlemen
taire controle in deze organisatie zal
eisen. Samengaan betekent een gemeen
schappelijke politiek, ook op het defen
sieterrein, ook ten aanzien van Oost-
Europa, aldus de heer Vos. Niet de
dialoog ten koste van een erkenning, diè
een verwerpelijk stelsel tenslotte
steunt, maar de wil om tezamen te wer
ken voor de vrijheid van de mens in
Oost-Europa is realistische en humane
politiek.
deed de partij zich reeds voor als „de
schoenlapper van het kapitalisme" be
toogde een boze spreker en drs. H.
van den Doel een ander redacteur
van 10 over rood bestempelde het
als een ernstige fout van de fractie,
dat zij gestemd had vóór de tweede
fase van de belastingverlaging. Zijn
motie hield in, dat de fractie hierop
terug moest komen. Ook anderen heb
ben het aangedurfd hun ongelijk te be
kennen. Bij herhaling is aangedron
gen op een minimum partijprogram
dat voor de verkiezingen vastgesteld
en gepubliceerd moet worden, een
program van stringente voorwaarden,
waarvan elke coalitie van de PvdA
met andere zal afhangen.
Het onderwerp lonen en inkomens
door veel sprekers ter tafel gebracht.
De algemene tendens ging naar ver
dere nivelleringhet optrekken van de
minimumlonen, de afschaffing van de
percentiële loonsverhogingen en een
grotere progressie in belastingheffing
op hoge inkomens. Zelfs het woord
wettelijk vastgesteld maximum inko
men" viel. Voorts is om een ingrij
pende successiebelasting gevraagd,
die volgens het meest vergaand voor
stel boven de 100.000 gulden negenen
negentig procent zou moeten bedra
gen. Een spreker pleitte voor sociali
satie van de grond. Duidelijk diént de
Partij van de Arbeid de bedrijfstaks-
gewijze planning naar voren te bren
gen.
Planmatig beleid kan werkeloosheid
afwenden. Men moet terugkeren tot de
geleide loonpolitiek in het kader van
een totale geleide inkomenspolitiek.
Recente voorstellen van de Engelse La-
bourpartij kunnen hierbij tot voorbeeld
dienen.
De denkbeelden over een verlaging
van de kiesgerechtigde leeftijd tot acht
tien jaar waren verdeeld. De vraag ko
ninkrijk óf republiek heeft na het plei
dooi van de heer Nederhorst voor het
behoud van de constitutionele monar
chie slechts enkele en gematigde discus
sies opgeleverd. Bij de bespreking van
de Nederlandse defensieparagraaf in
socialisitisch bestek 1967 vroeg een
spreker, uitgaande van de autoritaire
aard van het instituut van de gewa
pende m'acht, de PvdA een studiecom
missie in te stellen, die tot opdracht
zou moeten krijgen om na te gaan in
hoeverre binnen het gegeven kader een
T' se minister van Voorlichting en
heef tSniavd^lanufl Fra9a Hibarne,
07}daag, kort na beëindiging
terschap ^inetszi"™9 onder uoorzït-
tie afgel
pen vóór en
.yaJ}. Beneraal Franco, amnes
tie nyeueraai f ranco
pen Vóór °°r P°K'iefce vergrij-
Minister Praga lA"
dat de biizcmnl deelde voorts mee
derzoek inzalï Emissies van on-
vSór en gldurenTealW00vfdelijkheden
van 1936-'39 tegen 31 burgar00rl°g
hun werk klaar zullen dc:?ember met
worden ontbonden en zullen
kringen zal
sing zijn op personen die sinH= a» k
geroorlog door civiele bur'
rechtbanken voor politieke
werden veroordeeld.
militaire
vergrijpen
LEEUWARDEN, l2nov. De heer
Roolvink, voorzitter van de AR-frac-
tie in de Tweede Kamer, heeft gis
teravond in Leeuwarden gezegd dat
hij en minister Biesheuvel bij de
formatiepoging van de heer Schmel-
zer ook de socialisten hadden willen
betrekken. „Wij wensten een gaaf
gezicht te houden. Pas wanneer zij
zouden weigeren over een solidere
dekking tr praten hadden we de han
den vrij". De heer Roolvink ver
klaarde een concreet voorstel op ta
fel geleed te hebben maar de inhoud
daarvan nu niet vrij te kunnen geven.
De AR wil een rechte lijn trekken
en „vandaag niet loslaten waarmee
je gisteren op dezelfde lijn stond".
Deze fase is nu voorbij, aldus de AR-
leider. „Vandaag heb ik met de in
formateur gesproken," aldus de heer
Roolvink, „maar ik sta nog onder
zwijgplicht. Een nare zaak als je
de dingen weet".
De heer Roolvink toonde zich voorts
bezorgd over de financieel-economi-
sche situatie. „Die is slechter dan som
mige ministers uit dit kabinet ons wil
len laten geloven." Een duidelijke
waarschuwing van prof. zyistra is door
enkele ministers aan de kant gescho
ven. De heer Roolvink kwam voorts tot
een tekort op de betalingsbalans van
1,6 miljard. Een maatregel tot beteu
geling was volgends hem onontkoom
baar. De PvdA was volgens spreker
niet bereid om over een betere dek
king te spreken. „Het wordt tijd dat
hier duidelük politieke kleur bekend
wordt en dat zal binnen een paar da
gen moeten blijken", zo meende hij. Hij
pleitte voorts voor een kruistocht tegen
de inflatoire ontwikkeling. „De fabrieks
directies eten er geen boterham min
der om, maar de middenstanders, de
kleine boeren en de laagbetaalde ar
beiders zullen de dupe zijn."
WILLEMSTAD, 12nov. De An
tilliaanse Luchtvaartmaatschappij
(ALM) heeft al haar vluchten gé-
staakt. Vandaag zou de direv) van
de maatschappij een perscoi^gtentie
houden om de redenen van be
sluit bekend te maken.
(Van onze correspondent)
De waarnemend directie hoopt «oor
donderdag wanneer de rechtbank de
uitgestelde zitting over de faillisement-
aanvragen houdt, met het volledige
overzicht van crediteuren en schulden
van de Vasco gereed te zijn. Tot nu
toe zijn twaalf faillisementsaanvragen
ingediend.
Op verschillende plaatsen in Lim
burg zijn gistermiddag uitkeringen ge
daan aan ontslagen arbeiders. Over
het algemeen verliep alles vrij rustig.
Alleen in Heerlen verspreidde een
communistisch raadslid pamfletten
onder de wachtende arbeiders. De ka
tholieke Federatie van Beambten in de
Industrie heeft in en telegram aan
staatssecretaris De Meijer gevraagd
maatregelen te treffen om de sociale
zekerheid van de beambten veilig te
stellen, In een ander telegram, aan
oud-Vasco-directeur Joosten zegt de
bond: „Doen namens de beambten een
dringend beroep op u om achterstallig
salaris, vakantietoeslag en premiestor
tingen voor sociale verzekeringen di
rect te betalen uit uw persoonlijk
vermogen dat mede door uw werkne
mers werd opgebouwd."
De Katholieke Aannemers- en Pa
troonsbond in de Mijnstreek vreest dat
de beunhazerij in de bouw door het
grote aantal ontslagen Vasco-bouw-
vakkers zal toenemen. Ook vroeger
was dit euvel in de Mijnstreek groot.
De aannemersbond vraagt nu aan de
ADVERTENTIE
HOUSTON, 12 nov. (Reuter, UPI)
De vanmorgen vroeg eindelijk (na
tweemaal uitstel) gelanceerde Gemini-12
heeft met pech te kampen. De astro
nauten James Lovell en Eldwin Al-
drin worden geplaagd door communi
catie- en radarstoringen. Ofschoon men
er desondanks in is geslaagd het voor
genomen rendez-vous met de, eerder
gelanceerde, Atlasdoelraket tot stand te
brengen, heeft het ruimtecentrum in
Houston ervan afgezien de Gemini-12
tot een hoogte van 740 kilometer te
laten stijgen.
Onmiddellijk na de lancering, die
overigens zonder moeilijkheden ver
liep, deden zich al moeilijkheden voor.
Toen de Gemini namelijk buiten het
communicatie-bereik van de lanceerba
sis Kaap Kennedy kwam slaagde het
volgstation op het eiland Ascension er
niet in de seinen van de Gemini op te
vangen. Iedereen slaakte verlicht adem
toen even later het volgstation in Ta
nanarive op Madagascar meldde dat
de stemmen van de beide astronauten
luid en duidelijk doorkwamen.
Onmiddellijk nadat de capsule in een
baan om de aarde was gekomen werd
de achtervolging ingezet op de
doelraket. Na drie omwentelingen kre
gen de astronauten de raket in het
gezicht. Kort daarop slaagde men er
in de Gemini-12 aan de doelraket
vast te koppelen. Het is voor de zes
de maal dat dit is gelukt. Ook hier
bij had men last van communicatie-
moeilijkheden.
Er staat de ruimtevaarders nog een
zwaar programma te wachten. Mor
gen zal Aldrin zijn luik openen en fo
to's maken, daarna zal een zweeftocht
worden ondernomen naar de vastge
koppelde raket. Vervolgens volgt de
ontkoppeling van beide ruimtevaartui
gen. Het is de bedoeling dat de ruim
tereis vier dagen zal duren. Dit is de
laatste in de serie Gemini-vluchten.
Inmiddels heeft het Amerikaanse na
tionaal instituut voor lucht- en ruimte
vaart (NASA) meegedeeld dat op 2
november een lancering van een, ver
moedelijk, onbemand ruimtevaartuig op
een mislukking is uitgelopen. Er zijn
aanwijzingen, dat de satelliet in een
baan om de aarde is gekomen. Na de
lancering zijn achttien voorwerpen
waargenomen, waarvan er inmiddels
reeds zes zijn verbrand.
onze verslaggever)
12 nov. De particu-
(Van
HEERLEN,
Here steenkolenmijnen in Limburg
verkeren momenteel in grotere moei
lijkheden dan een jaar geleden, bij de
publikatie van de regeringsnota inza
ke de herstructurering van zuid-Lim
burg viel te voorzien. Willen deze on
dernemingen de kolenproduktie, waar
aan voorshands nog grote behoefte
bestaat in het kader van de .werkge
legenheid, voortzetten, dan is een af-
sluiging van de besprekingen over de
door de regering toegezegde subjectie
ve steun, dringend gewenst.
De Münindustrieraad deelt de mor
gen van de particuliere mijnonderne
mingen en heeft gisteren een telegra
fisch beroep op de minister van eco
nomische zaken gedaan om op korte
termijn aan de particuliere mijnen een
concreet voorstel over de subjectieve
steunverlening te doen. Gebeurt Qit
niet, dan komt het voortbestaan van
de mijnen, die volgens de regerings
nota nog een leeftijdsduur van tien a
vijftien jaar zullen hebben, ernstig in
gevaar. Zonder subjectieve steun kun
nen deze mijnen de werkgelegenheid
voor duizenden mijnwerkers niet lan
ger garanderen. Ondanks diepgaand
overleg tussen de betrokken departe
menten en de particuliere mijnen, is
de zo noodzakelijke concretisering van
de toegezegde subjectieve steun nog
altijd uitgebleven.
reiering een einde te maken aan dit
veschijnsel omdat het de marktsitua
tie verslechtert.
?e verwachting van de aannemers
inue Mijnstreek, dat de herstructure-
riig van dit gebied een grote ople-
viig van de bouwaktiviteiten 2011 op-
iejereu, is niet uitgekomen. Althans
to nu toe niet.
Voorts bestaat de vrees, dat de re-
alsatie van net grootsteedse winkel-
ceitrum door Vasco, de atbouw van
ui Heeriease winkelwijk de Promena-
u,, zal stagneren. Naar verluidt, zou-
u:n beleggers minder geporteerd zijn
vior de promenade, nu net Vasco-win-
k'lcentrum in een recordtijd is opge-
ltverd. Wanneer dit zo is, dan vrezen
vile bouwondernemers, dat de met de
uivoering van het tweede gedeelte
vin de Promenade belaste onderne
ming met gebrek aan werk geconfron
teerd zal worden, hetgeen tot ontslag
vin tientallen bouwvakkers aan
leiding zou kunnen zijn.
(Van onze verslaggever)
Naar verluidt zou de Northwestern
en Pacific Hypotheekbank in Amster
dam de grootste schuldeiser zijn. Men
spreekt van zeven a acht miljoen. Deze
Amerikaanse financieringsmaatschappij
is sinds vorig jaar in Nederland werk
zaam. Burgmeester Van Hall van Am
sterdam is president-commissaris van
de maatschappij.
Investa kwam onlangs nog in het
nieuws toen aannemers besloten een
groot bouwproject in Enschede ver
traagd uit te voeren, omdat zjj de liqui
diteit van hun opdrachtgever niet vei
trouwden. De beide maatschappijen die
gelieerd zyn hebben projecten onder
handen in Enschede, Hoogeveen
Drachten, Maassluis, Den Brielle en
Oosterhout.
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM12 nov. Het epis
copaat gaat zelf een enquête houden
over het celibaat. Aan alle wereldhe
ren zal vanwege de bisschoppen hun
mening worden gevraagd over het al
dan niet handhaven van de verplich
ting dat een priester ongehuwd is. Con
crete mededeling en hierover zullen de
bisschoppen doen op het Nederlands
Concilie, dat deze maand begint.
Een strikt objectief, wetenschappe
lijk verantwoord en onbevooroordeeld
beeld willen de bisschoppen hebben
van wat onder de clerus leeft over
deze aangelegenheid. Daarom willen
zij het instituut voor toegepaste psy
chologie en het psychologisch labora
torium van de universiteit van Nijme
gen inschakelen.
De plannen voor deze enquete oe>
stonden al vóór een groep priesters
vorige maand het initiatief heeft ge
nomen een brief te sturen aan alle
Nederlandse priesters en daarin om
hun mening over het celibaat te vra
gen. Ook de uitslag van deze parti
culier ondernomen enquête is bedoeld te
worden aangeboden aan het Nederlands
Concilie.
Over deze enquête is het episcopaat
blijkens uitlatingen van de bisschop
van Rotterdam, mgr. M. A. Jansen,
niet geestdriftig gestemd. Deze schreef
van de week in het Leidse studenten
blad „Folia": „De wijze van opzet.,
is niet zuiver. Er is sprake van psy
chologische beïnvloeding".
O
(Van onze correspondent)
LEIDEN, 12 nov. Onbekenden
hebben in de nacht van donderdag op
vrijdag de wanden in het NVVrgebouw
aan de Hooigracht in Leiden volge-
klad met hakenkruisen. Een por
tret van minister van Staat dr. W.
Drees werd met inkt bespat en voor
zien van een (extra) snor.
Papieren van de vakbeweging wer
den overhoop gehaald, waardoor in
de administratie een grote ravage
ontstond. Er wordt niets vermist.
AMSTERDAM, 12 nov- Ajax zal
mogen tegen Feijennoord in de vol
gende opstelling aantreden:
Bals; Suurbier, Pronk, Surendonk
en Van Duivenbode; Groot en Muller;
Swart, Cruyff, Nuninga en Keizer.
Belustheid op oppositionele scherpte
en een markering van de verwijdering
tussen PvdA en KVP; dat waren
reeds op de eerste dag van het buiten
gewone socialistische partijcongres de
twee meest opvallende verschijnselen.
De fractieleider, drs. Nederhorst,
sprak met nadruk over de mogelijk
heid van oppositie. En de congressis
ten die werkelijk iets te zeggen had
den. pleitten tijdens de discussie vooi
een zodanig program, dat het zich
niet voor verwezenlijking in een
coalitie zou kunnen lenen. De ac
tuele betekenis van dat alles is. dat
reeds de eerste congresdag een nadere
bevestiging leverde van het vermoe
den, dat de PvdA er weinig vooi
voelt in een kabinet te treden, omdat
daarin slechts plaats zou zijn voor
compromissen. Wat de deelname aan
een overgangskabinet betreft zei ir.
Vos, nog voordat het partijbestuur
zijn mening daarover kenbaar zou
maken, dat de motie-Schmelzer eerst
volledig moet worden teruggenomen
Dat was duidelijke taal. die door het
partijcongres werd beloond met het
luidste applaus dat die dag opklonk.
Tevoren al hadden de mandarijnen
Tans en Nederhorst zo hartstochte
lijk beschuldigend over de KVP ge
sproken, dat op een herstel van de
coalitie voorlopig niet mag worden
gerekend. De aarzelende genegen
heid, die anderhalf jaar heeft ge
duurd, bleek omgeslagen in een gron
dige afkeer. Of daarin tevens teleur
stelling doorklonk dan wel vreugde
over de vrijheid tot agressie was niet
helemaal duidelijk.
In ieder geval leek het erop. dat
oude stellingen opnieuw werden in
genomen en dat er heel wat moet
gebeuren voordat KVP en PvdA
weer naast elkaar zullen staan ter
verwezenlijking van politieke com
promissen.
Wat is op het partijcongres van
de PvdA onmiddellijk aan het licht
gekomen over kenteringen in de partij
zelf? Wat kan aan het licht komen
als politieke lichtgewichten en zwaar
gewichten gelijkelijk drie minuten
krijgen om hun zegje te doen? Toch
wel een en ander. Een trek naar ra
dicale standpunten was onmisken
baar. Radicale standpunten zowel op
het terrein van de binnenlandse als
op dat van de buitenlandse politiek.
Pleid ooien voor een drastische her
verdeling van het inkomen en nivel
lering van de lonen waren niet van
de lucht. Onmiddellijke terugtrek
king van alle Amerikaanse troepen uit
Vietnam werd evenzeer noodzakelijk
geacht als erkenning van Oost-I Duits
land en huldiging van het alterna
tief: Portugal of Nederland uit de
NAVO. Deze geluiden kwamen
voornamelijk uit de hoek van „Tien
over Rood waar zich enige scherp
denkende jongeren ophouden. Hun
verklaringen kregen over het alge
meen hartelijke bijval uit de zaal.
Het was van meet af aan duide-
lijk, dat de bovenlaag van de partij
over de genoemde problemen voor
zichtiger denkt dan de voedende on
derlaag. Nederhorsts vriendelijke be
jegening van hen die zich tegen een
regenten-maatschappij verzetten bleek
niet meer dan een modieuze schijn
beweging. een gebaar. Het mentali-
teitsverschil tussen de top van de
partij en aanzienlijke sectoren van
haar aanhang zou nog veel duide
lijker zijn geworden als de leiding
niet dank zij de kabinetscrisis de
gelegenheid had gekregen zich scherp
op te stellen tegenover „conserva
tisme en „confessionalisme De
tegenstellingen in eigen kring wer
den door de actuele politieke toe
stand als vanzelf verzwakt. Want
kopstukken als Tans en Nederhorst
konden onbekommerder dan zij dat
anders hadden gekund uitwijden
over de fundamentele maatschappe
lijke structuurveranderingen die de
PvdA nastreell.
Over herziening van het partijen
stelsel, althans over een eigen creatief
aandeel daarin, zijn verbazend wei
nig woorden gevallen. Op KV P-bij
eenkomsten pleegt men daar heel
wat ruimhartiger over te spreken.
Maar dat laatste zal socialisten niet
verbazen. Zij hebben een zodanige
dunk over zichzell en over anderen,
dat zij de twijfel aan eigen voor
treffelijkheid een gesteltenis vinden
die terecht alleen bij anderen wordt
aangetroffen.
