Gun U
Hogeschool
in Delft en
Eindhoven
DELFTSE PLOOIDAKEN UNIEK IN NEDERLAND
Vandaag
"«tv fe "Wf W
«3SS
I
m
ZATERDAG! 14 JANUARI 1967
DE TRADITIE en dikwijls
oge leeftijd der Nederlandse
J^yersiteiten zïin er veelal oor
aak van dat hun behuizing wei-
spectaculair was. Jonge uni-
frsiteiten zijn dikwijls enorme
niet alleen in de Verenig-
e Staten maar ook in Mexico,
e«ezuela en Brazilië toonbeel-
van nationale trots, waarbij
beste en meest gewaagde
rm van architectuur niet goed
floeg schijnt te zijn.
wll.?nderSebrIc^itD^LFT was tot,nU
:i;;;
- - - -
Groots komt de betonnen structuur te Delft tot uiting.
;M"' 'f -ï'X*
lr«
wolkenkrabbers
Detail van het groot-auditorium te Eindhoven naast
omgeving.
MARIUS VAN BEEK
Ritmisch zijn de trappenhuizen te Delft.
fcagtiwum
^^■SSMébmI
gtructuur van het plastisch begrip omtrent het groot-auditorium te Delft. Uniek in Nederland, niet herhaalbaar, ofschoon de plooi-daken te
slft ook te zier» zijn in het Stadhuis te Marle in West-Duitsland, alwaar het team van Hollandse architecten een eerste prijs won.
Pagina 2
Pagina 3
Pagina 4
Pagina S
Pagina 7
Pagina 8
DE TIJD
door de grote groei van het
tin studenten en de slechte behui-
<je®TVai1 instituten en laboratoria in
laninnensteden wedijveren de Neder-
«iei universiteiten en hogescholen
Pla aatste jaren om steeds gigantischer
watl6n ter tafel te brengen. De jongste
versfrsiteit' die te Nijmegen, is het
Bcfai gevorderd, maar ieder project
bij d alweer verouderd en te klein
het n§ehruikneming. Dit is zeker
len eeVal de Technische Hogescho-
pieXen de nieuwe gebouwen-com-
k* nsen de argeloze bezoeker
Wie trerwarring.
helft ange tijd de Hogeschoolwijk in
t>aas(jniet heeft gezien, staat stom ver-
toria Voor de enorme nieuwe labora
nt le 8ereed of in aanbouw zijn.
Wof(j, uw voor de electro-techniek
èoven st 130 meter hoog. In Eind-
tet en 1 j het geheel compacter opge-
^6kkend aa.rdoor eigenlijk nog indruk
je Wer^ieen stad met torens, enor-
brugge p|aatsen, het geheel met lucht-
^an hierV.e.I!'50nden- Iedere nieuweling
hiaat;
u.ren dwalen voor hij
^«18 Var» u "«ivu vwi iiij uv
*n heide h temm'ng gevonden heeft,
^ekroninc °ge®°holen is als een soort
ge'eden het*15 bet werk nog niet lang
bekomen E1 groot auditorium gereed
Van de gebouwen als centrum
gemeen.'
entvangsten ^nschhp, waar zeer grote
®n Waar teve Unrien worden gehouden
ege-zalen zijn8-—'1 verscheidene col-
°ndergebracht.
hj) AUl
H-apel aan Hp*QoU ln voormalige
ij6 reeds Vell Ude Del£t. een ruimte
i°en de a laren ongeschikt was.
r°ek en n ?ltecten H. j. van de
fen nieUw akerria de opdracht kregen
ontwei gebouw aan de Mekelweg
n'et naarPPn' Was te vo°rzien dat er
6treefd ?0 een alledaagse oplossing ge-
opzet U w°rden. De oorspronkelijke
Wtgev0erj Veel groter dan de thans
^e centr i °mdat er tevens een nieu-
thensa e bibliotheek, een studenten-
bt'nistrar 6en hoog gebouw voor ad-
tari- Dit 'V® d'ens£en in voorzien wa
dden d-fj" heeft lange tijd aan een
b«Uw knaad
in K°n
GROOT
van
TECHNISCH
Myplfc:!'- liiliT "hi
DIER
GEWELD
iaJ&MSl
bes
och
gehangen, tot in 1960 de
worden toegestaan, zij het
ener vorm, die overigens
*c>u Wen en een half miljoen
«en So n- De hoofdopzet is gebleven,
l5oo »?rt zwevende zaal met in totaal
•chanj' pIaatsen, een enorme betonnen
lornm ürdragen door slechts twee ko-
«en s en' Daarnaast vier collegezalen,
het6riaa£szaal en cantine.
e«rste wat opvalt, wanneer je
aouw nadert, zijn de gigantische
ihe'j.Ugen in ruw beton van de enor-
baaruiIel die de grote aula draagt,
bij Vah de menselijke schaal geheel
de ,®g- Dit wordt nog versterkt door
tyte6r kragingen vanuit de kolommen,
het "?an 16 i". aan iedere kant kraagt
de te u°uw uit en het is duidelijk dat
hottj c nische constructie hiervan de
De ~neck voor het gehele gebouw is.
ïtottf.' zaal van de Doelenzaal te
Wijd/ 's weliswaar ook geheel
haar agend °P enkele kolommen, maar
het 6ftS het totaal ingebouwd hetgeen
«en eigeohjk verloren doet gaan;
Uitzonderlijk gemis.
«ieot® heeft de zaal als een kuip ver-
het
«ftn.
a«pt,
aeg-antieke
VroV- V,aardoQr de indruk van het
WordTa"lleKe Griekse theater gewekt
8«grav ^aar hier geen uit de grond
goj,. en theater, maar een zwevende
Bis a'' gedragen door twee kolommen
der gste symbool voor de triomf
*wieChnieki ,Boven die schaal een
"orm vouwdak - zoals de architecten
ta\jleb1benTv g6paSt bij het raadhuis
Marle. De eerste indruk doet wat
feg aan. een Indruk die overigens Ti-
*«ct vervalt wanneer men het gebouw
binnentreedt en opgenomen wordt ln
het ritmisch spel van de cadans der
trappenhuizen.
Deze trappenhuizen zijn zowel bin
nen- als buiten het gebouw gelegen.
Op iedere etage blijft een helder over
zicht van hallen en overlopen als za
len. Wat het meest treft is wijze waarop
de functionele geleding van het gebouw
tot uitdrukking is gebracht. Nergens
is gestreefd naar een fa?ade-architec-
tuur. De constructie is overal zichtbaar
en daardoor krijgt het gebouw een
grote totaliteit. Eveneens is nergens
de structuur verdoezeld door schijn-
wanden of het gebruik van tegenstrij
dige materialen. Integendeel, rond de
senaatszaal, waar zich ook de toga
kamer bevindt, benevens ruimten voor
recepties, waant men zich door de
eenvoudige betimmeringen, die opgaan
tot het vouwdak van beton, als op zol
der. Ieder ander zou hier verlaagde
plafonds hebben aangebracht, maar
voor Van de Broek en Bakema druist
het in tegen de eerlijke opzet van het
geheel. In die theorie is het dan ook
storend om een velu te zien hangen
in een deel van de grote gehoorzaal.
Hier hebben akoestische elementen
toch getriomfeerd.
Het interieur van de grote zaal is
prachtig van verhoudingen en indruk
wekkend van maat. Het-is jammer dat
de grote schildering van Joost van
Rooyen tegen de achterwand van het
podium doorgaans met zware gordij
nen gemaskeerd is. Deze schildering,
die een halve ovaal in geel voorstelt
en uiteraard het ei genoemd wordt,
is wel een absolute vorm van monu
mentale schilderkunst, die ik tot nu toe
weinig zo in haar consaquenties zag
doorgedacht. Een soort spiegelbeeld
van deze schildering is te zien op de
andere wand van het podium, aan de
zijde van het trappenhuis.
HET GROOT-AUDITORIUM te Eind
hoven is van een geheel andere opzet.
De architecten: Van Embden, Choisy,
Roorda van Eysinga, Smelt en Witter-
mans, die de gehele Technische Hoge
school hebben ontworpen en uitge-
bouwd, zijn uitgegaan van een geslo
ten vrij laag betonnen complex, als
tegenhanger tegen de hoge glasfaga-
des der instituten en laboratoria. Hoe
wel het een sobere krachtige vierkante
vorm heeft, mist het toch die dwin
gende greep van de Delftse tegenhan
ger. Overigens is het niet goedkoper,
want de kosten bedragen ongeveer 17
miljoen. Het groot auditorium telt
minder zitplaatsen dan Delft, maar is
door verschuifbare wanden te vergro
ten en te verkleinen. Tevens zijn er
een aanmerkelijk groter aantal colle
ge-zalen (acht grote en acht kleinere)
en de onderkeldering biedt zeer veel
reserve-ruimte.
De college-zalen zijn amfitheater-ge-
wijs gebouwd, maar de grote zaal is
vlak en heeft iets van een grote fa
briekshal. Er is een verplaatsbaar po
dium en tegen de glaswand is een groot
orgel gemonteerd. Omdat het gebouw
voor meer functies dan de Delftse aula
gebruikt moet worden heeft het jam
mer genoeg aan helderheid van inde
ling niet gewonnen. Met name is de
„routing", ook door de vele verschil
lende gangen en kleinere trappen,
weinig overzichtelijk. Toch blijft het
een waardig centrum voor de ho
geschool-gemeenschap, die hier haar
gerichtheid op de technische weten
schappen beklemtoont.
Eindhoven biedt een gemiste kans;
een mogelijke grandeur. Men had er
een man buiten het team eens aan moe
ten zetten, zoals men ook aan tal van
architecten in Drienerlo te Enschede
kansen gegeven heeft.
Buiten de Aula te Delft, een tame-
lijk overbodige beton-plastiek van Vis
ser als om aan te duiden dat de beel
dende kunst geen armslag heeft on
een groots gebouw tot menselijke pro
porties terug te brengen. Nabij de aula
van Eindhoven komt een beeld van Ki;
laers uit Maastricht. Hopelijk lukt he!
hem wel.
KEES FENS over het brok leu
genliteratuur dat ,,Ik Jan Cremer
II" heet: „Cremer jokt niet kinder
achtig, hij liegt schaamteloos en in
een taal waarbij die van zware
lichtmatrozen haast als kristal
aandoet".
De palingvisser van Uitdam, de
roeier Blanken en John Leeman
zijn drie hoofdrolspelers uit Bert
Haanstra's „De stem van het wa
ter"; onze verslaggevers hebben
met hen gesproken.
Behalve enkele commentaren op
de opiniepagina onder meer een ver
haal over de nieuw.e activiteit van
het Rijksinstituut voor Oorlogsdo
cumentatie: uitgebreide voorlich
ting op de scholen.
Columbia probeert orde op zaken
te stellen maar telkens werken nieu
we problemen de chaos in de hand.
En dat terwijl aan een oud pro
bleem als dat van het banditisme
nog almaar geen eind is gemaakt.
HAYE THOMAS schrijft over
„Tirotijo1" en ander scherpschie-
tend gespuis.
„Het is ongelooflijk, Kai Hoe, wat
er" de laatste tijd hier in Peking
allemaal is veranderd". Zo begint
de eerste van een reeks brieven van
een Rode Gardiste, die vanaf van
daag in Zeg maar jij worden ge
publiceerd. En dan is weer Toeren-
taal, met enkele opvallende jazz
platen.
.De zevende aflevering van Cok:
van Eysdens kinderverhaal De Ro
de Sok, verdere belevenissen vai
Robbie de Beer met de steenbok,
de Lieverdjes, Plus-Minus en de we
kelijkse kinderpuzzel.
