Dubbele moord
voor rechter
Omroepwet vindt
weinig weerstand
DE GROTE PIER VAN SCHIPHOL
■DOOR LEONARD WIBBERLEY-
bij
Kardinaal Heenan
in synagoog
Ernstige crisis
socialisten
bedreigt kabinet
Vierjarig meisje
heeft nekkramp
Opening proces
zaligverklaring
frater Andreas
Bij inhalen in
verkeer gedood
VVD hoopt dat
omroepwet
wordt verworpen
Amsterdammer in
Londen in arrest
Geen centen maar
wel procenten
Russische hulp
voor Chili
Minder Duitse^
naar de boHel!
MISHANDELD EN GEARRESTEERD
BIJ REL VOOR CENTRAAL STATION"
TELEVIZIER MOEILIJK PUNT
mmmmm mm
Centraal PlanbufeG
20
Nieuwe dag
DINSDAG 17 JANUARI 1967
AMSTERDAM, 17 jan. De
fractieleider van de CPN in de
Amsterdamse gemeenteraad en
directeur van het communistische
dagblad de Waarheid, de heer W.
van het Schip, heeft een klacht
wegens mishandeling ingediend
tegen de politie. De klacht was
vanmorgen nog niet op het
bureau van de officier van justi
tie mr. F. Hartsuiker gearriveerd.
De heer Van het Schip raakte
zaterdagmiddag betrokken bij
ongeregeldheden in en rond de
hal van het Centraal Station. Bij
deze ongeregeldheden heeft de
CPN-fractieleider een klap in
zijn gezicht gekregen van een
politieagent. Later werd hij ge
arresteerd en vijf uur lang vast
gehouden op het politiebureau
Warmoesstraat. Na door een
hoofdinspecteur, de heer H. Bre
mer, te zijn gehoord, kreeg hij
veters, das, achetknopen en zak
doek weer terug en kon hij naar
huis gaan.
Vuistslag
ÏTALIE
Incidenten
Opheldering
Eerste Kamer
MET 600 HORLOGES
-
I—
v
ft 111
,/fii 4
De Grote Pier" van Schiphol is een benaming voor een gecombineerde aankomst- en vertrekhal
met een grote vlakke roltrap. Deze trapconstructie vindt de gaande en komende luchtreiziger in
het nieuwe verkeers areaal van Schiphol.
t
Klacht raadslid
politie
(Van onze verslaggever)
Zoals wij al eerder berichtten, is de
hal van het Centraal Station de laat
ste weken het toneel van baldadighe
den en ernstig rumoer. Naast daklo
zen hangen er vooral 's avonds en in
de weekeinden tientallen nozems rond,
die profiteren van de verwarming en
de tijd vaak doden met het lastigval
len van reizigers. Zij scholen vooral
samen bij de automaten die rond de
hal van het CS zijn aangebracht. Per
soneel van de NS heeft vaak de groot
ste moeite om de orde tehandhaven.
Er wordt regelmatig een beroep ge
daan op de politie.
Zaterdagmiddag is het tot vrij ern
stige ongeregeldheden gekomen. De
politie moest tehulp schieten om een
rechercheur van de spoorwegrecherche
te ontzetten, die door een groep no
zems was ingesloten. Ook moest de
politie charges uitvoern tegen jngelui
die buiten autobanden van de politie
wagens stuksneden.
Bij een van deze rellen zaterdagmid
dag raakte de heer van het Schip be
trokken. Volgens eigen lezing zag hij,
toen hij toevallig langskwam, da teen
zich hevig verzettende jongeman
door drie agenten werd opgebracht
naar het politieposthuis bij het Cen
traal Station. Een vierde agent kwam
toelopen om, naar van het Schip
dacht, de jongen een klap te geven
De CPN-fractieleider i stoen naar vo
ren gedrongen en heeft gevraagd: „Mo
dat nu zo, kan dat nu echt niet an
ders?" Een van de vier agenten sloeg
hem toen op zijn oog. De vuistslag
veroorzaakte een bloeduitstorting.
Later, toen het wat rustiger gewor
den was, heeft het raadslid, nog al
tijd volgens eigen lezing, zich ver-
voegd b ijhet politieposthuis om de
dienstdoende chef daar om ophelde
ring te vragen. Hoewel hij zich als
gemeenteraadslid' legitimeerde, werd
hij door de agent die hem geslagen
had, ruw beetgepakt en in het wacht
lokaal geduwd, terwijl de man schreeu-
de: ,,Je bent aangehouden wegens
mishandeling" en ,,je gaat voor het
luik. denk erom, dat wij hier een lijn
trekken. Zeg maar tegen van Hall
namens hoofdagent Bakker, dat die he
le gemeenteraad van herp uit lapzwan
sen bestaat".
Later werd het raadslid overgebracht
naar het bureau Warmoesstraat en
verhoord. Ook daar zouden zich nog
indicenten hebbe, voorgedaan. Een
krant die de arresant oppakte en be
gon te lezen werd hem uit de hand
gerukt onder de opmerking. Volgens
de reglementen is het verboden, dat
arrestanten kranien lezen." Op de
vraag van het raadslid of hij de re
glementen dan eens mocht zien, werd
niet gereageerd. Het raadslid moest
ook zoals gebruikelijk is veters en
das afgeven. Nadat de hoofdinspecteur
Bremer was gearriveerd en met het
raadslid een gesprek had gevoerd, kon
de heer van het Schip omstreeks ne
gen uur in de avond, na vijf uur aan
houding, het politiebureau verlaten.
De politie deelt in een officeel com
muniqué, naar aanleiding van het
gebeurde, het volgende mede:
Op zaterdag 14 januari omstreeks
18.30 uur werd in de hal van het C.S.
gesurveilleerd door een spoorwegre
chercheur, vergezeld van zijn dienst-
hond. Op dat moment bevond zich in
de hal een groep van ongeveer 30 a
40 personen, die zich baldadig en luid
ruchtig gedroeg. Op bevel van de
rechercheur verwijderde zich het
grootste deel van deze jongelieden.
Eén van hen weigerde om aan de bij
herhaling gegeven last zich te ver
wijderen te voldoen. De rechercheur
ging daarna over tot aanhouding van
deze jongeman wegens overtreding.
Hij verzette zich tegen zijn overbren
ging naar het politieposthuis C.S.,
waarbij hij weldra hulp kreeg van een
honderdtal personen, waaronder een
groot aantal van hen, die kort tevoren
verwijderd waren.
De rechercheur werd ernstig in het
nauw gebracht en met geweldpleging
bedreigd. Hij kreeg spoedig assistentie
van drie agenten van het bureau War
moesstraat. De jongeman ging als "een
wildeman tekeer, zodat de agenten er
hun handen vol aan hadden. Boven
dien vormden de omstanders een drei
gende eenheid, die zich steeds open
lijker tegen de politie keerde. Van alle
zijden werd naar de politiemannen ge
schopt en geslagen.
Plotseling kwam uit de omstanders
een man naar voren, die een der agen
ten vastpakte en probeerde hem van
de arrestant weg te trekken. Dit ge-
schiedd emet zodanige kracht, dat de
knopen van de tuniek van de agent
sprongen. De agent moest de arres
tant loslaten en viel op de grond. Een
van de andere agenten, die zich mede
door het aggressieve optreden van de
man bedreigd voelde, en geen gelegen
heid had om zijn gummistok te pak
ken, verweerde zich door de man een
klap in het gezicht te geven.
Tijdens deze schermutseling werd
de agent door een andere omstander
tegen de benen geschopt.
OSNABRÜCK, 17 jan. (UPI) De in
Duitsland werkende 54-jarige Nederlan
der J.W.H. moet zich voor de recht
bank alhier verantwoorden voor een
dubbele moord die hij in december
1965 zou hebben gepleegd. H. wordt
ervan beschuldigd zijn vriendin Gertrud
Muller (38) en de 60-jarige Johann
Werges met een geweer te hebben
doodgeschoten.
De verdachte woonde kort voor de
moord in Enschede, waar hij zijn vrouw
en zeven kinderen zonder middelen van
bestaan had achtergelaten. In Nordhorn
ging hij met Gertrud samenwonen. Er
ontstonden moeilijkheden tussen de Ne
derlander en de Duitse vrouw, daar H.
Gertrud ervan verdacht een verhouding
te hebben rriet Werges. De onmin tus
sen het drietal liep zo hoog op, dat
H. op de fatale datum een geweer
greep en zijn vriendin en zijn rivaal
neerschoot. Het proces wordt voortge
zet.
(Van onze correspondent)
zal
van
(Van onze correspondent)
ROME, 17 jan. Nauwelijks drie
maanden na de hereniging van de
Italiaanse Nenni-socialisten en de so
ciaal-democraten bevindt de nieuwe
partij zich in een zeer ernstige crisis
De twee secretarissen generaal van
de oude partijen, respectievelijk De
Martino en Tanassi zijn het openlijk
oneens. De eerste wil met zijn vrien
den uit de vroegere partij van Nen-
ni de regering-Moro het mes op de
keel zetten: of de regeringspolitiek
wordt op een aantal essentiële punten
met bekwame spoed nog vóór de ver
kiezingen in 1968 uitgevoerd of de so
cialisten zullen de samenwerking met
de christen-democraten verbreken. De
Martino weet heel goed, en zegt het
ook, dat er geen alternatief voor de
middenlinkse coalitie bestaat. Hij ziet
echter geen andere mogelijkheid dan
het dreigement van een regeringscri
sis om Moro, dat wil zeggen de chris
ten-democraten te dwingen een meer
vooruitstrevende politiek te voeren.
Tanassi op zijn beurt acht het een
gevaarlijke experiment nu een rege
ringscrisis uit te lokken. De verkiezin
gen staan bij wijze van spreken voor
de deur, de nieuwe herenigde partij
heeft bij de eerste krachtproef in nor
vember jongstleden bij de gedeeltelij
ke gemeenteraadsverkiezingen geen
goed figuur geslagen ondanks de gro
te verwachtingen die men zo vroeg na
de hereniging in het socialistische
kamp had gekoesterd. Een rustige en
constructieve periode heeft de rege
ring en de socialistische partij tot aan
de verkiezingen volgens Tanassi drin
gend nodig.
Er zijn stemmen opgegaan, die
Nenni willen uitnodigen de regering te
verlaten en zoals voordien weer secre
taris-generaal van de partij te wor
den om de eenheid te herstellen. Dit
zou echter de regering-Moro aanzien
lijk verzwakken en naar buiten toe on
derstrepen in welke grote interne
moeilijkheden de herenigde socialisti
sche partij verkeert. In ieder geval
kan alleen Nenni met zijn prestige de
groep van de Martino bewegen de
eisen ten aanzien van het vijfjarenplan,
de regionale autonomie, de wet op de
vennootschappen, het gezinsrecht, de
openbare kleuterscholen, etc. niet ul
timatief te stellen. Anders komt de
regering-Moro in onmiddellijk gevaar
en dreigt een fatale tegenstelling in
de nieuwe eenheidspartij van de socia
listen.
BALKBRUG, 16 jan. Tn Balkbrug
is bij het 4-jarig dochtertje' Jacque-
lien van de familie Brouwer nekkramp
geconstateerd.
Het kind is overgebracht naar het
Sophia Ziekenhuis te Zwolle.
Uiteindelijk gelukte het de agen
ten, zij het met veel verzet, de arres
tant in het posthuis C.S. te krijgen. Kor
te tijd later werd een jongeman, die
geschopt had, ook aangehouden. Even
daarna vervoegden zich aan het post
huis C.S. de man, die van een der
agenten een klap in het gezicht had
gekregen.
Hij ontpopte zich daar als het ge
meenteraadslid Van het S., die om
„opheldering" kwam vragen. Hij werd
ter plaatse wegens overtreding van
artikel 180 c.q. 184 van het Wetboek
van Strafrecht (verzet C.q. belemme
ring) aangehouden en naar het bureau
Warmoesstraat overgebracht, waar hij
normaal als verdachte werd behandeld
Hij werd door de hoofdinspecteur
van politie H. M. B. Bremer gehoord,
die hem proces-verbaal wegens over
treding van eerder genoemde Straf
rechtartikelen aanzegde.
Hij werd te circa 21.15 uur heenge
zonden, onder mededeling dat hij een
ontbieding zou krijgen van de recher
che om nader over deze zaak te wor
den gehoord.
Het proces-verbaal zal aan de Of
ficier van Justitie te Amsterdam wor
den ingezonden.
De heer Van het Schip beweert nog
helemaal niet in de hal van het C.S.
te zijn geweest.
LONDEN, 17 jan. Zaterdag
kardinaal Heenan, aartsbisschop
Westminster, een preek houden tijdens
de Sabbatdienst in een synagoog in
Manchester. Leiders van de Joodse ge-
^meenschap in Manchester en omgeving
hebben verklaard, dat deze unieke en
historische gebeurtenis bedoeld is als
een oecumenische daad. Op de dag,
voorafgaande aan zijn preek in de sy
nagoog zal de kardinaal, eveneens in
Manchester, een preek houden voor
een interkerkelijk gehoor. In verband
hiermee heeft een protestantse-organi
satie in Manchester duizenden pam
fletten verspreid om de burgerij van
Manchester te waarschuwen tegen de
gevaren, die haar bedreigen van de
kant van Rome.
DEN BOSCH, 17 jan. (KNP)
Mgr. Bluyssen, bisschop van Den
Bosch, zal donderdagmiddag in zijn
huis het proces van zaligverklaring
van Frater Andreas van den Boer van
de congregatie van de Fraters van Til
burg openen met het installeren van
de kerkelijke rechtbank.
Als Jan van deh Boer werd Frater
Andreas in 1847 te Udenhout geboren.
Na zijn studies trad hij in 1859 toe
tot de congregatie van O.L. Vrouw
Moeder van Barmhartigheid van Til
burg.
In 1919 had frater Andreas reeds
zoveel bekendheid gekregen dat de
waarnemend bisschop van Den Bosch,
Mgr. Pompen, aan zeventig leken,
priesters en religieuzen om een oor
deel over hem vroeg. Terwijl de ver
ering en gebedsverhoringen toenamen,
kwam het evenwel nog niet tot een of
ficieel proces. Dat gebeurde pas in
1947. toen het bisschoppelijk of infor
matief proces werd gehouden. Alle
stukken werden daarna naar Rome
gestuurd en aan de Ritencongregatie
overhandigd. Na. controle kwam in
1962 toestemming voor het apostolisch
proces. Eerst in de zomer 1965 was de
zaak zover rond, dat de volgende stap,
de installatie van de kerkelijke recht
bank voor dit apostolisch proces, kon
worden aangevangen.
(Van onze correspondent)
LEEUWARDEN, 17 jan. Op de
weg Spannenburg-Woudsend, ongeveer
tussen Sneek en Lemmer, is maandag
morgen de 36-jarige vishandelaar A.
Korf uit Velsen verongelukt. Waar
schijnlijk is het slachtoffer te scherp
naar rechts gezwenkt nadat de man
een andere personenauto had inge
haald. Hij botste tegen een rechts van
de weg staande boom en schoot naar
links, waar de auto op het rijwielpad
tot stilstand kwam. Zeer zwaar ge
wond werd de heer Korf uit het auto
wrak gehaald. Kort daarna overleed
hij.
WISCH Gisteravond is op de weg
van Aalten naar V^rsseveld de 40-ja-
rige L. Mekking uit Winterswijk, na
bij de gemeente Wisch, door onbeken
de oorzaak met zijn auto tegen een
boom gebotst en gedood.
MOOK Op de rijksweg VenloNij
megen in Mook is de vijftienjarige H.
Th. A. Goossens gisteren aangereden
door een personenauto en op slag ge
dood.
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG, 17 jan. Verwacht
wordt, dat de Tweede Kamer mor
gen, wanneer het ontwerp omroep
wet in stemming komt, de politieke
verhoudingen in ons land van een
zware hypotheek zal verlossen. Al
tientallenjaren hebben regering en
Kamer tegen deze weerbarstige om-
roepmaterie opgetornd, maar steeds
liep het gemeen overleg stuk.
Wetsontwerpen, nota's en bestuurs
maatregelen konden niet worden inge
voerd, kabinetsformaties werden er
door bemoeilijkt, pacificatiecommissies
zijn er niet uitgekomen en een kabi
net is er door ten val gebracht. Hoe
wel een overgangskabinet in zijn initia
tieven beperkt is, heeft het kabinet-
Zijlstra de moed gehad om de reeds
door het vorige kabinet ingediende om
roepwet te verdedigen.
Minister Klompé, die met dr. De Quay
(voor het technische gedeelte) deze
verdediging op zich heeft genomen, zal
gisteren, na de uiteenzetting van de
zestien Kamerleden wel de indruk mee
naar huis hebben genomen, dat het ver
langen naar een behoorlijke wettelijke
regeling een flinke meerderheid in de
Tweede Kamer zal opleveren. Er zijn
nog altijd bedenkingen, maar er waren
maar heel weinig fracties die zich en
bloc bleven verzetten, waaronder zeker
de VVD. Voorts enkele kleine groep
jes die de omroep altijd hebben gezien
als strijdig met hun christelijke op
vattingen.
Blijft de vraag, hoe de Eerste Ka
mer het ontwerp zal beoordelen. In de
tekst zijn zeker aanknopingspunten te
vinden voor senatoren, wier taak het
is onderdelen te toetsen aan grondwet
telijke normen. Zij kunnen dan hun
hart ophalen aan 't moeilijke punt van
het auteursrecht.
Mr. Van Gelder (CH) heeft 'n amen
dement ingediend tegen het minimum
percentage van 25 procent van de tota
le zendtijd dat aan de Nederlandse Om
roep Stichting wordt toegekend.
De heren Schakel (AR) en mr. Bae-
ten (KVP) deelden dit standpunt en
wezen erop dat voor de NOS de ver
plichting kan ontstaan tot programma-
(Van onze verslaggever)
HEERLEN, 17 jan. De VVD
hoopt dat de omroepwet wordt verwor
pen. De behandeling van deze wet
in de Tweede Kamer heeft iets lach
wekkends. De meeste woordvoerders
van de verschillende partijen met na
me van de KVP, de AR en de PvdA
zeggen er iets anders over
dan zij wel denken." Dit merkte de
lijsttrekker van de VVD, mr. Toxo-
peus, gisteravond op tijdens een ver
kiezingsbijeenkomst alhier.
„Het kabinet-Cals voerde een ver
keerd beleid, zo zal wel ieder welden
kend mens inzien", aldus mr. Toxo-
peus. Hij noemde het onbegrijpelijk dat
NKV-voorzitter Mertens in kritische
opmerkingen aan het adres van de
KVP-Tweede Kamerleden blijkt heeft
gegeven niet in te zien dat het voort
bestaan van het kabinet-Cals tot nog
meer werkloosheid en grotere inflatie
zou hebben geleid. Het huidige kabi
net-Zijlstra voert een beleid dat op be
paalde terreinen de door de VVD uit
gestippelde richting volgt.
LONDEN, 17 jan. (Reuter) De
26-jarige Amsterdammer J. v.d. S. is
in een hotel alhier gearresteerd. Hij
werd in het bezit bevonden van 591
horloges, 64 ringen, 11 armbanden, 20
halskettingen en broches, alle van niet-
Engelse makelij. De man wordt ervan
verdacht de kostbaarheden, waarvan
de waarde wordt geschat op tiendui
zend pond sterling Engeland tc hebben
willen binnensmokkelen. Wat de ge
arresteerde Amsterdammer de Britse
politie verteld had zou gelijk staan
met een bekentenis van smokkel, maar
ér zou een onderzoek ingesteld moeten
worden om uit te maken of de goede
ren wellicht gestolen zijn, aldus heeft
een rechercheur voor de Londense
rechtbank verklaard.
,V-
vulling die boven haar macht gaat.
Bovendien zullen de omroeporganisaties
wanneer nieuwe gegadigden worden
toegelaten, het restant van de zendtijd
met meerderen moeten delen. Dat be
tekent machtsverschuiving naar de
NOS. Het amendement-Van Gelder dat
zich hiertegen richt maakt ongetwijfeld
een goede kans op aanvaarding.
Zij hebben kritische geesten nog
meer schoonheidsfouten aangetoond.
Een amendement, Brautigam wil de
zendtijd van reclameboodschappen aan
banden leggen, de heer Kikkert vraagt
in een amendement Om ook kerkelijke
vertegenwoordigers in het bestuur van
de NOS op te nemen. De heer Voogd
(PvdA) wil via een amendement ko
men tot opheffing van filmkeuring bij
de televisie. Mevrouw Brautigam ziet
het gevaar dat de invloed van de re
clame op de programma's, met name
bij de radio (52 shots per dag), toch
nog te groot zal worden. Mr. Baeten
(KVP) vroeg de aandacht voor 't tem
po waarmee de reclame nu wordt toe
gelaten. „Geleidelijk aan", was zijn ad
vies, met het oog op de dagbladen
die zich hierbij moeten aanpassen.
Dezelfde woordvoerder herinnerde
aan de beschouwing in ons blad van
zaterdag van prof. dr. J. A. Stalpers.
Hij had de gezonde ideeën van deze
schrijver overgenomen, onder andere
bij zijn beschouwing over de te grote
zendtijd voor de NOS.
Mr. Berkhouwer (VVD) noemde het
recht van rectificatie dat thans in de
wet wordt opgenomen, onvoldoende.
Anderen zijn er juist erg gelukkig mee.
Mevrouw Van Someren (VVD) wil een
goed uitgebouwd journaal waarop niet
wordt beknibbeld ten gunste van actua
liteitenrubrieken. Zij heeft bovendien in
een motie autonome zendmachtiging
voor Teleac gevraagd.
DEN HAAG, 17 jan. Met 20 tegen
23 stemmen heeft de gemeenteraad
gisteren het voorstel verworpen om
reeds te beginnen het systeem van
procentuele loonsverhogingen voor ge
meenteambtenaren om te buigen tot
een systeem van loonsverhogingen van
gelijke bedragen voor iedereen. Het
initiatief voor deze verandering kwam
van de socialisten, die daarbij steun
kregen van de PSP, de CPN en de
Boerenpartij en enkele van de confes
sionele partijen.
Het college van burgemeester en
wethouders had de raad voorgesteld
de bezoldigingsverordening zo te wij
zigen, dat de ambtenaren een alge
mene loonsverhoging zouden krijgen
van vier procent na een verhoging van
2,95 procent als trenduitkering. Dit
sloot aan bij de salarismaatregelen
die voor de rijksoverheid zijn getrof
fen.
Daar door procentuele loonsverho
gingen de kloof tussen de bestbetaal
den en de slechtstbetaalden steeds
groter wordt en het ongenoegen hier
over alom kan worden gehoord, meen
den de socialisten, dat naar een ander
systeem moet worden overgeschakeld
Geen procenten, maar centen.
MOSKOU, 17 jan. (UPI) De Sov
jet-Unie heeft de christendemocrati
sche regering van Chili de levering
toegezegd van fabrieken en machines
tot een waarde van 52 miljoen dollar.
De goederen zullen tegen gemakkelijke
voorwaarden worden geleverd. Bo-
vendienzal de Sovjet-Unie een kwart
van de opbrengst besteden aan de aan
koop van Chileense produkten.
Chili, dat nog maar twee jaar ge
leden diplomatieke betrekkingen met
de Sovjet-Unie aanknoopte, is hiermee
het eerste Latfnsamerikaanse land ge
worden afgezien van Cuba dat
omvangrijke industriële fiulp van de
Sovjet-Unie krijgt.
LISSE, 16 jan. Door
Lisse is- een uitgebreid J aCtmJ
opgesteld, waarin van veer g
ten gewag wordt gemaakt.-A
in het werk gesteld om gtr-e®? A
in Lisse en de gehele bollehA in
goed verloop te doen bso0 ^ei a
doen
„bollentijd". Samenwerking
liggende plaatsen is daaroo
heerlijk en met dankbaarst'
in het verslag van een
werking gewag gemaakt. Dl
bollentijd liep het aantal.
uit Duitsland iets terug bi),
geleken, doch het aantal
risten was opmerkelijk gr0 fi^id
ook het bezoek vanuit ÈngeLjp
bevredigend was te noemen-
tal overnachtingen vertoonde j^j,
stijgende lijn. Vari vele
adressen werd gebruik gem^gO jj
ke adressen onder controle ^ev'2
V.V.V. wat de accommodatie o®
1966 boekte men 4430 overn»..^
tegen 3200 in 1965, een belang"®#
ging dus! Zelfs kon Lisse, Pn
le particuliere adressen, alle jm
tingen niet zelf verwerken- f ae^ k'
een aantal gasten elders OD" Stil
worden. Speciaal de hotelacc
tie is in Lisse zeer ontoereiKe*
De exploitatierekening 0 „ido
sloot met een klein batig tctó#
ƒ360,33. Het totaal der ontvaws
uitgaven beliep een bedrag vje
ƒ50.000.-. De zomerrecreatie tftt,beP
zondere aandacht van V.V.V. h
1967-
ttei
AMSTERDAM, 17 jan. AyeO-
deelt mee, dat haar bericht pJ
verwachtingen van het Centra ov
bureau voor 1967, zoals wij da
editie van gisteren hebben ops - gw
onjuist is. Het C.P.B. heeft n a,
nieuwe prognose bekendgem»
exportstijging van 8 pet. voor t
is de schatting van de minlS jij
Economische Zaken, Bakker» -j
de kamerdebatten van 5
jongste voorspelling van mint® -■»
sident Zijlstra (28 dec. 1966)
betalingsbalans over 1967, is e
schot van 500 miljoen.
Vrijheid, blijheid en
wat de pot schaft
„Hij heeft instructies zo ver te gaan
als nodig zal blijken om te kunnen
vaststellen wie verantwoordelijk is
voor dit misdrijf en welke de motieven
zijn die hiermee verband houden en
daarna de schuldigen voor het gerecht
te brengen."
„Heeft hij toestemming om mari
niers aan land te zetten om zo nodig
het eiland te bezetten?"
„Dat wordt helemaal aan hemzelf
overgelaten," antwoordde de president.
„Is er ooit enig precedent geweest
van een dergelijke actie?" vroeg Whi-
temore.
„Er is nog nooit eerder een vice-
president opgegeten, als u dat soms
bedoelt," antwoordde de president. Er
ging een daverend gelach op en dit
brak de spanning die tijdens het voor
lezen van de verklaring voelbaar ge
weest was.
„Mr. President," zei Browne van de
„Herald Tribune" die nu toestemming
kreeg, „ik heb er een paar boeken op
nageslagen en het blijkt dat er drie
soorten van kannibalisme bestaan.
Honger-kannibalisme waarbij mensen
uitsluitend voor consumptiedoeleinden
worden gedood; ritueel kannibalisme
waarbij bepaalde delen van het men
selijk lichaam gegeten worden om een
betovering af te wenden of om een van
de goede eigenschappen van de ge
storvene... over te nemen. Zo werd bij
voorbeeld het hart van een dapper man
opgegeten om moed te verkrijgen. Ten
slotte bestaat er nog kannibalisme uit
wraaklust waarbij iemand opgegeten
wordt omdat hij tijdens zijn leven een
of ander vergrijp of ongeluk begaan
had. Kunt u zeggen tot welk soort dit
kannibalisme hoort, voor zover uw in
lichtingen strekken?"
„Daar kap ik niets over zeggen,
aantwoordde de president.
„Als zou komen vast te staan dat
dit kannibalisme uit wraak was," hield
de journalist vol, „zou het opeten van
de vice-president als oorlogsdaad aan
gemerkt moéten worden, neem ik aan?'
„Dat lijkt mij een zeer voor de hand
liggende gevolgtrekking," zei de pre
sident.
Hierna werd de persconferentie op
geheven en de commentaren die in de
dagbladen verschenen, duidden unaniem
op een mogelijke overname van Omo
Levi door geweld.
Omdat de premier van Groot-Brit-
tannië zelf lid was van het parlement,
kon hij niet grondwettelijk beschermd
worden tegen vragen die door leden
van dat parlement gesteld werden. Hij
wist het enkele dagen te ontwijken
door besprekingen met zijn kabinet en
met leden van zijn partij, maar toen
kwam de onvermijdelijke dag waarop
hij zich van zijn zetel in het Huis
moest verheffen om het standpunt en
de politiek van de regering uiteen te
zetten in zake de onverwachte dood
van de vice-president van de Verenigde
Staten. Hij kon niet veel ter verdedi
ging aanvoeren. De enige Britse ver-
tgenwoordiger in de vroegere Britse
kolonie was sir Murchison Boyd. Het
ministerie van Buitenlandse Zaken had
hem onmiddellijk na het bekend wor
den van het nieuws telegrafisch om
nadere bijzonderheden verzocht en er
kwam een min of meer jubelend ant
woord terug waaruit bleek dat sir
Murchison het verslinden van de Ame
rikaanse vice-prêsident beschouwde als
een reusachtige overwinning v.oor En
geland en een uitmuntende gelegen
heid om het prestige in de Stille
Oceaan en over de hele wereld terug
te winnen, dat verloren was gegaan
toen de kolonie haar onafhankelijkheid
kreeg en republiek werd.
„As er één feit is dat duidelijk uit
deze ontwikkeling naar voren komt,"
telegrafeerde sir Murchison, „dan is
het dat honderdvijftig jaar Britse over
heersing deze mensen een waar gevoel
voor onafhankelijkheid gegeven heeft
Het heeft hun geleerd hun eigen gang
te gaan zoals Engeland zelf herhaalde
malen gedaan heeft wanneer het door
vrienden of bondgenoten in de steek
gelaten werd. Ik moet toegeven dat ik
teleurgesteld was toen de bevolking
een verzoek indiende om een Ameri
kaanse kolonie te mogen worden, maar
dat was maar een tijdelijk gevoel van
angst dat ze spoedig te boven kwam
en ze hebben hun eigenlijke kracht en
hun gevoel voor onafhankelijkheid op
directe en dramatisch wijze getoond.
Ze moeten nu volledig gesteund wor
den in deze kwestie. As we hen op
nieuw in de steek laten, zullen we ons
gezicht niet meer kunnen vertonen. Zij
hebben iets gedaan dat volkomen past
bij hun aard, dat deel van hun traditie
en cultuur uitmaakt. Ze stonden vol
komen in hun recht en alhoewel het
een daad betreft die volgens onze be
grippen afschuwelijk is omdat het niet
strookt met onze levenswijze, eist ons
Brits gevoel voor rechtvaardigheid dat
we geen uitspraak doen over het ge
drag van anderen, maar hen steunen
in hun eigen rechten. Ik heb gehoord
dat de Verenigde Staten van plan zijn
een groot vliegdekschip hierheen te
sturen om de schuldigen te grijen en
misschien ook om het eiland Omo Levi
te bezetten. Harer Majesteits regering
zal moeten trachten dit door een soort
gelijke actie te voorkomen, anders zal
de hele wereld ons met recht kunnen
verwijten dat we alleen maar een stre
ven naar onafhankelijkheid steunen
wanneer "t volgens onze eigen begrip
pen is en overeenstemt met onze eigen
gebruiken en tradities."
Het was Cleaver die sir Murchison
verteld had dat de „Constellation" naar
Omo Levi gezonden zou worden, maar
de president had er ook net officieel
mededeling van gedaan toen de Britse
premier in het Lagerhuis verscheen
om vragen van afgevaardigden te be
antwoorden.
Net als de president had ook hij
vooraf een verklaring opgesteld die hij
aan het Huis voorlas voordat er vra
gen gesteld zouden worden. De verga
dering luisterde eerbiedig en naar het
hem toeleek (want hij voelde de sfeer
in het Huis altijd scherp aan) met een
zekere sympathie die hem moed gaf
Na de nuchtere feiten van de kwes
tie vermeld te hebben, ging de verkla
ring verder over in wat de premier
later beschreef als een gedurfde vor
sende sfeer en op dit punt gekomen
voelde hij de sympathie die hem moed
gaf zijn standpunt later tijdens het vra
gen stellen verder te ontwikkelen.
Het laatste deel van de verklaring
luidde als volgt:
De geachte afgevaardigden zullen
zich er zeker van bewust zijn dat de
huidige omstandigheden geen enkel
precedent hebben en zij zullen zeer
zeker het gevoel van afschuw delen dat
Harer Majesteits regering vervult bij
deze laatste gebeurtenis.
Wanneer we de nuchtere feiten be
kijken, lijkt dit een daad van moed
willig barbarisme jegens een onschul
dig en vriendelijk reiziger... een daad
die alleen maar verontwaardiging op
roept in de beschaafde wereld. Het
Huis mag trots zijn op het feit dat deze
mensen zolang zij Brits onderdaan wa
ren, nooit iemand hebben opgegeten.
Hier en daar ging een applaus Op
en werd er „bravo" geroepen.
Ik bevind me in een onprettige posi
tie omdat ik niet over alle feiten in de
ze kwestie beschik, maar misschien
doe ik er goed aan hier de feiten op
te noemen die wél bekend zijn en die
mogelijkerwijze enige invloed hebben
uitgeoefend op deze onverwachte en
schijnbaar onverklaarbare ontwikke
ling.
Het Huis zal zich herinneren dat
Harer Majesteits regering aanzienlijk
geprest werd door enige leden van de
Verenigde Naties om een volksstem
ming te houden die tot gevolg had dat
aan de bevolking van Omo Lau en het
zustereiland Omo Levi onafhankelijk
heid werd verleend. Toentertijd meen
de de regering dat de bevolking van
beide eilanden deze onafhankelijkheid
niet wenste, maar evenmin inzag wel
ke zware economische lasten er het
gevolg van zouden zijn. Aan deze me
ning werd uiting gegeven door sir
Murchison Boyd,
toenmalig
neur van de Britse kolonie, en
ook door anderen bevestigd,
commissie van de Verenigde
schouwde deze ODinie als t>e_v'
vo'"®
schouwde deze opinie als
deeld. De uitslag van de
ming besliste ten gunste van gpiei
hankelijkheid, maar nu is doof
zoekingen aan het licht geko
er veel onregelmatigheden- bij
kiezing zijn voorgevallen. Doof
stand in de wereld met ci®^
durende spanning tussen Oost e g v.
werd Harer Majesteits reg®r
dwongen onafhankelijkheid te c>:
Het gevolg was een theoreti®
afhankelijkheid die beide eila*1
economisch niet konden perö1 y
Hun tekort op de handelsbalans g
altijd op rekening van de reg®r' f 'j
het Verenigd Koninkrijk, nl. V
moesten deze mensen zelf h® pjö'
aanvullen en hiertoe waren Z®
Staat- „0 ,J
Er stonden hun mijns inzi® j
wegen open: ze konden vrag ejij
een andere macht geannexe
worden, of ze konden zich
de moderne wereld en van een jj-
ving die hun economie niet
en terugkeren naar hun vroe» j»
yensgewoonten.
Ik geloof dat de geachte a
digden het met me eens zulled J)
het die inboorlingen tot eer s J
ze probeerden in de modern®
waarin ze zo plotseling tere®11 jf
gekomen, te blijven. feii
Ze dienden een verzoek J
Verenigde Staten van Amerika
annexeerd te worden, maar dit j
werd afgewezen. Ik moet ee fïV
kennen dat ik op dat tijdstip e jji> t<
Majesteits eerste minister al .tfPj
vloed heb aangewend om ëe
krijgen dat dit verzoek werd
zen, en ik geloof dat dit heel
was. Naar mijn mening is he
gewoon onprettig kolonies te ,oe<Li>
afstaan die dan later onder ia pi
meii van een ander land, zj]
een vriendschappelijk gezind jjt
regering zal niet trachten
eed
i
van afkeuring uit de weg te
dien deze gewenst wordt.
kan na het vragenstellen desge jjt4
gediend worden.
Maar laten we terugkeren g i>
boorlingen van Omo Lau en
Hun verzoek om annexatie m
wezen, ze liepen gevaar dat
proefterrein werd voor hera
een lening werd hun geweig®r "<jf
volking van het kleinste c ,,n
Levi, besloot onder leiding v' gle ye'
levi,' hun stamhoofd, dat
één weg overbleef... terugkeek 4
economisch bestuur dat best j
dat de Europeanen op het eJ y[»
schenen. rilila ooi'
Dit deed de bevolking van
Welke omstandigheden hen i(jen' t'
gens toe brachten de vice-pr® eIj "Ld"
de Verenigde Staten te doden v«' 0f
eten, weet ik niet. De kwes
onderzocht. Zo ligt dus de s ^oé jf
het ogenblik. Ik wil er allee poy oi
toevoegen dat sir Murchison tyasö(,jf
veertig jaar lang gouverne
deze eilanden toen ze nog
kolonie vormden, de eiln11 ^un e f'
alle steun verleent nu ze op zjjt>' ct>
manier onafhankelijk wille" 0lpk1' óe
„Constellation," een door a
voortbewogen vliegdekschip ar
Verenigde Staten, is op K
Levi om de kwestie te ond® «t d
als ik goed ingelicht ben, h
pitein volmacht om alles 1
hij nodig oordeelt.
Onder deze omstandigheö go®" 1?.
rer Majesteits regering ef0en
te doen zelf de nodige staP^riog
ten, maar eerst zou de re~,en
ne de motie van vertrou .pi0'
zien- w®r o
De afgevaardigde van ^ggehe „yl'
la Soeur sprak snel met ov® le'"\
vlak bij hem zaten op 0Ü pi**.
banken van de opposi'J pe' f p"
„Slimme ouwe vos. We za
de kans gevën ona met
te knappen"*
h>aa
de
