i etitie aan Kamer, brief voor Johnson
Aan alle winkelaarsters,
autobezitters, boekenkopers,
benzinetankers, in-de-stad-eters,
bioskoopgangers
U kunt nu contant betalen
zonder geld-op-zak!
Betaalpas Betaalcheques
de moderne, veilige manier van
geld uitgeven.
Aan alle verkoopsters,
garagehouders, boekhandelarenj
pompbedienden, obers,
kassières
iMJLfz
Chequebetaling is nu even goed
als contante betaling!
Betaalpas Betaalcheques
de moderne, veilige manier van
geld ontvangen.
Roolvink wacht pracht van een nacht
bpwjs;
Kritiek verwacht
op gezagsrapport
GELD UITGESPAARD ETEN NAAR GAMBIA
Kersttoespraak
van koningin
Klokgelui van
Beurs te vroeg
4000 trekkers
in voettocht
Conciliebroeders
Velen verlangen duidelijke uitspraken
m
VOLGENDE WEEK CONCILIEZITTING
DE TIJD
WOENSDAG 27 DECEMBER 1967
AMSTERDAM, 27 dec. Niet
~e tegenstelling oorlog-vrede is
jlet voornaamste thema van de
Herstdemonstranten geweest,
tTlaar het contrast tussen het in
helvaart zwelgende westen en de
Pfidervoede rest van de wereld.
Hongerstakingen op verschillende
Wantsen in het land bleke» hier
daar zoveel effect te hebben
®at het aantal stakers spontaan
^erd uitgebreid. Slechts in Den
Haag werden de hongerende j on
tren aangevallen door leeftijd
genoten die teveel op hadden.
gebrek aan begrip
E*
V' m&Msmï*
Studenten in Heerlen in hongerstaking.
B rief
NAAM VAN DE BANK 0000 - No. A 000000
Thema kerstbetogingen
welvaart - honger
(Van onze verslaggevers)
Dat gebeurde in de kerstnacht voor
Grote Kerk, waar enkele demon-
kranten voor de ingang van de kerk
??et sterk aansprekende slagzinnen -
^erstvrede of -vreten? - sandwichten.
Zonder enige aanleiding werden ze
^sprongen door een viertal achttien-
3arigen. In het tumult liep een kerk
ganger (een woninginrichter en tevens
reserve-politieagent) een verwonding
De enigszins beschonken aanvallers
regen een procesverbaal, de aange-
VaUenen demonstreerden met hoog mo-
¥eel verder. Na tachtig uur „mensen
aan het denken zetten," na tachtig uur
*°ffie, thee en citroensap, gospels,
&Pirituals en discussies, werden de
longeren in hun tent aan de Lange
'iverberg met droge kaken en warme
'Pelk op verhaal gebracht. „Als ik loop
ik me wel duizelen," zei staker
hris van der Born.
In Amsterdam hebben ter herden-
*'hg van de doden in Vietnam duizend
hengen op Tweede Kerstdag een beto
og gehouden met het karakter van
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM, 27 dec. „De gene
raties en de leeftijdsgroepen drijven
keeds verder uiteen. Daardoor was er
,°k nooit zoveel onderling gebrek aan
?e9rip. Wij zijn in een proces verwik-
e'd, dat hevige groeipijnen geeft en
kij weten niet wat het eindresultaat
zijn." Dat zei koningin Juliana in
kaar kerstrede, die maandag over de
ke Hilversumse zenders werd uitge
vonden.
Zolang we in onze vaak zo verwar-
'ende en teleurstellende samenleving
e moed niet verliezen en blijven
■strijden, zijn we zelf, is de maat-
1chuppij nog niet verloren", aldus de
°ningin. ..Want in wezen is de men-
fetmaatschappij er een van de meest
Ptense en intieme verbondenheid.'
De koningin deed in haar toespraak
beroep op iedereen om te streven
,aar eenheid. ,,De toekomst hangt af
A't wat u denkt en vooral van wat u
°et, en u, en u, en jij, en jij."
:'S. 'Wft&A
een rouwstoet. De demonstratie was
georganiseerd door de Actiegroep
Vietnam en het Kunstenaarscomité
Vietnam.
Vier in het zwart geklede mannen
openden met zwarte vlaggen de stoet,
Achter een groot wit kruis met het
opschrift Vietnam tweehonderdvijftig
duizend doden liepen enkele jongeren
met omfloerste trommels.
Aan het einde van de betoging
voerde schaakmeester Jan Hein Don-
ner het woord in1 het Sigma-centrum.
Hij sprak over „de volkerenmoord in
Vietnam, die voltrokken wordt door
onze bondgenoot Amerika".
In Utrecht hadden de protesterenden
tegen het consumptievredesfeest op
een strategische plaats postgevat, op
het St. Janskerkhof, tegenover het
duurste hotel van de stad. In de
collectebussen voor een goed doel
haalden ze vierduizend gulden op. Zij
zonden een petitie aan de Tweede
Kamer, waarin onder meer op verho
ging van de ontwikkelingssamenwer-
kings-bijdrage wordt gevraagd.
Zeven vastende theologiestudenten
voor de Pancratiuskerk in Heerlen
wezen daarentegen aj het aangeboden
geld af. Motief: de mensen zijn te
gauw geneigd alles met geld af te
kopen. De studenten waren na afloop
erg tevreden, al hadden zij graag wat
meer enthousiasme bij de jonge men
sen gezien. Bij de kerkgangers was er
veel belangstelling voor het gebaar,
zeker dank zij de preek van deken
Jophems, die de actie toelichtte. Ook
in Venray aten enige mensen uit
protest niet: de kunstenaars Sorgy,
diens vrouw en een paar kennissen.
Er waren ook andere demonstraties
gedurende het Kerstweekeinde. Een
grote in Rotterdam, op initiatief van
PvdA-jongerengroepen, studentenver
enigingen, socialistische jeugd en een
comité van aanbeveling met mevrouw
Thomassen - de echt enote van de
burgemeester - en Rob de Vries. Er
waren zeer veel mensen, vooral oude
ren die wel mee wilden protesteren
tegen de tegenstelling Vredesbood-
schap-Vietnam-oorlog. Jongeren zorg
den ervoor, dat de mars wilder werd
dan de bedoeling was door borden als
Viva Vietcong en Johnson Moordenaar
mee te dragen.
Heel wat minder belangstelling trok
de voettocht die zaterdag vanaf Rot
terdam naar Den Haag leidde. Het
was de bekroning van een non-stop
actie van dertig dagen en nachten
voor het Amerikaanse consulaat in
Rotterdam! Gedurende die maand
verzamelden posters ruim zesduizend
handtekeningen. Met honderd man
werden die handtekeningen naar Den
Haag gebracht, op een vijftien meter
lange rol papier. De leiders van de
demonstratiegroepen, een Rotterdam
mer, een Hagenaar en een Amster
dammer, boden de lijst aan een verte
dammer, boden de lijst aan een ver
tegenwoordiger van de Ambassa
deur aan. De in ruime mate verte
genwoordigde politie hield zich onder
tussen bezig met het in bedwang
houden van een groepje raddraaiers.
De brief aan de Amerikaanse presi
dent spreekt onder meer over afschuw
in Nederland van bombardementen,
ongeloof in de zuiverheid van de VS-
politiek en vrees voor een wereldwijd
conflict. De brief biedt een plan aan,
dat de weg naar onderhandelingen
tussen de strijdende partijen in Viet
nam wijst.
ADVERTENTIE
K=NAAM VAN DE BANF
B.M. de Vries
912545675
Betaalpas om even te laten zien als u met een Betaalcheque
(zie elders op deze pagina) contant betaalt
De gezamenlijke Nederlandse banken bie
den u een nieuwe service: de (groene)
Betaalpas en Betaalcheques. Samen ver
vangen ze contant geld. U kunt er vrijwel
alles mee betalen. Wilt u ook gebruik maken
van deze gemakkelijke manier van betalen?
Als u een bankrekening hebt kunt u Betaal
pas en Betaalcheques aanvragen bij uw
eigen bankkantoor. En als u geen bankre
kening hebt? Dan moet u er beslist een
openen: een kleine formaliteit. Ook u komt
dan in aanmerking voor een Betaalpas en
Betaalcheques. Loopt u eens binnen bij een
bankkantoor in uw buurt. Er ligt een handig
boekje voor u klaar over deze prachtige,
kosteloze service.
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM, 27 dec. Van kwart
voor vier tot half vijf hebben vrijdag
nacht de klokken van de Koopmans
beurs geluid. Van een vervroegde
kerstviering was geen sprake, want
door kortsluiting waren de klokken in
actie gekomen. De concierge van het
gebouw sliep door het klokgelui heen
en de politie had de grootste moeite
om hem wakker te krijgen. Toen dat
was gelukt konden de omwonenden
eindelijk weer de slaap vatten.
(Van onze verslaggever)
HILVERSUM, 27 'dec. Zo'n vier
duizend, merendeels jongere mensen
zijn langs een omweg naar Kerst
mis" gegaan, als deelnemers aan de
radio-voettocht, georganiseerd door
Pax Christi en de KRO. Waren vroe
gere tochten van de Pax-Christi-bewe-
ging voornamelijk een aangelegenheid
van studenten en middelbare scholie
ren, deze keer namen werkers van
hoofd en hand aan de bezinningstocht
deel. Vooral de werkende jeugd was
goed vertegenwoordigd. Tien procent
van deze trekkers was niet katholiek.
Het hoofdthema luidde „hoe kunnen
we het best meewerken aan de verlos
sing van de wereld?" Medebepalend
voor de gedachtengang waren vier
persoonlijke getuigenissen, uitgespro
ken vanuit de studio, en het etherge-
sprek tussen trekkers en luisteraars
zelf, via radioposten en telefonische
contacten tot stand gebracht.
De duizenden zongen „we shall
overcome" toen zij de kerken in
Laren, Baarn en Soestdijk verlieten. In
stromende regen liepen ze naar de
acht kilometer verder gelegen Expohal
in Hilversum. Onderweg dook men al
discussiërend in het hoofdthema. Vrij
wel algemeen kwam men in de hon
derden kapittels (hier discussiegroe
pen) tot de conclusie, dat de wereld
eerst dan van honger, ellende en
oorlog verlost zal kunnen worden als
er andere maatschappelijke verhou
dingen komen.
Enige trekkers lanceerden de idee in
Nederland een schoolreferendum te
houden over de ontwikkelingshulp. Ve
le jongeren predikten hier een sociale
revolutie in belastingverhogingen, ter
wijl ouderen daarentegen 'meenden,
dat deze hulp aan de arme landen niet
zo maar massaal mag worden afge
dwongen.
Luisteraars kwamen met ideeën als:
„op tweede kerstdag gaan werken
vtfor ontwikkelingshulp"; professioneel
iets doen aan de vrede door het
bedrijen van vredeswetenschap aan
de unwersiteiten.
ADVERTENTIE
BETAAL TEGEN DEZE CHEQUE AAN
(ELHK kffiJ» S*rAALrAS)
PLAAT^. |i I
MAXIMUM G4WIANT1E 59,-
NIÏT OVERDRAAGBAAR
B.M. de Vries
912545675
Betaalcheque gegarandeerd betaalmiddel, met als controle de bijbehorende Betaalpas
(zie elders op deze pagina).
Betalen met Betaalcheques betekent zeker
heid. De gezamenlijke Nederlandse banken
hebben een nieuw, veilig systeem ontwik
keld: (de groene) Betaalpas en Betaal
cheque. De banken garanderen uitbetaling
van elke Betaalcheque tot f 50,—. U bent
dus zeker van de betaling. U kent toch al
het handige boekje over deze nieuwe bank-
service? Vraagt u er anders vandaag nog
één bij het bankkantoor in uw buurt.
HET RODE CONGRES VOOR
VREDE EN VOORUITGANG
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM, 27 dec. ZATER
DAG, KORT NA de middagpauze,
zitten 434 afgevaardigden naar het
22ste congres van de CPN in Marcanti
roerloos te luisteren naar de 26ste
spreker, Waarheid-redacteur Van
Turnhout. Hij houdt een vertoog over
de persconcentratie. „De concentratie
is een onderdeel van de algemene
aanval van de monopolies op de de
mocratie. De persvrijheid is voor 'de
monopolies in toenemende mate een
hindernis."
Aan de geboeidheid door dit oor
spronkelijk geluid komt een einde als
uit de coulissen de man tevoorschijn
komt naar wie we al een paar uur
hebben uitgekeken: Paul de Groot, de
scheidende grote stuurman en groot
inquisiteur van het autonome Neder
landse communisme. Aarzelend schui
feit de uitvinder van „de politiek van
Leninistische autonomie" langs het
decor, gesierd met „Nationale Onaf
hankelijkheid" en „Volledige Werkge
legenheid". Achter de met het rood-wit-
blauw getooide bestuurstafel is nog
een rode stoel vrij.
De rest van het weekeinde is hij
nadrukkelijk aanwezig. Hij rookt siga
ren, die verdacht veel op Bolknaks
lijken. Soms schrijft hij wat op, vouwt
het papier, werkt zich uit zijn stoel en
brengt het tersluiks naar een. van de
kameraden achter de tafel. Dan gaan
de blikken van de presidium-leden
onrustig en nieuwsgierig naar de ont
vanger. Bij het luisteren naar de
afgevaardigden haalt De Groot vaak
heftig de wenkbrauwen op, maar dat
is niet van verbazing. Daar geeft geen
van de 41 sprekers, die discussianten
heten, al is er geen spoor van debat,
aanleiding toe.
Allen „onderschrijven volledig de
stellingen van het congres". De Gro
ningse vertegenwoordiger Henk Nie-
meyer verklaart zelfs dat hij „ze met
hand en tand tot uitvoering zal trach
ten te brengen".
VOOR PARTIJVIJANDIG GE
WROET is geen ruimte. Dat merkt
Friedel Baruch, die om revisie van
zijn royement heeft gevraagd Zijn
openlijke fractionistische activiteiten,
opportunistische en door persoonlijke
ambities ingegeven opvattingen en
zaaien van wantrouwen tegen partij
bestuur en het hanteren van persoon
lijke verdachtmakingen sluiten eerher
stel uit, concludeert een onderzoek
commissie. Zaterdagochtend had een
van de afgevaardigden het al gezegd:
„de partijgenoten in het land hebben
wel andere zorgen dan het gezeur van
Baruch. Baruch, je moet geopereerd
worden aan een politieke zeurzak".
„De verarmingspolitiek van de rege
ring-De Jong-Roolvink, Philips, Shell
en Hoogovens (ze kunnen tot 1971 één
miljard investeren. Kameraden, dat is
een bedrag dat we in geen jaren in
een enveloppencampagne hebben ge
had".) moeten het ook op dit congres
ontgelden. Nieuwe objecten van het
communistische venijn zijn D'66 en
professor Tinbergen. D'66 wordt
„principiële naaktcultuur, een strip
tease van de beginselen" verweten.
Helmonds CPN-aanvoerder Van de
Meulenhoff, sprekend vanuit recente
ervaringen rond de stembus vindt „de
actie die tegen D'66 moet worden
gevoerd van zo onuitsprekelijk belang
dat kan ik niet zeggen".
Prof. Tinbergen is een van de „hofi-
deologen van de monopolies, die de
imperialistische uitplundering wegpra
ten". Nadat hij de Erasmusprijs had
gekregen voor zijn bemoeienis met de
ontwikkelingshulp heeft hij in een
vraaggesprek het optreden van het
nieuwe Indonesische bewind tegen de
communisten wat hardhandig ge
noemd. „Een uitspraak waar hij wat
mij betreft de Van Heutz-prijs voor
kan krijgen", meent Jaap Wolff.
Zijn broer Joop Wolff, hoofdredac
teur van De Waarheid laat zich vrien
delijker uit. Hij heeft het over de
katholieken die van dit congres een
benijdenswaardig hartelijke aandacht
krijgen. „Onze partij heeft afstand
genomen van socialistische landen'
waar de benadering van het geloof een
primitief antwoord op een primitieve
kerk was. Waarom zouden wij een
primitief antwoord geven op een ge
loof en een kerk, die zich in een
proces van verandering en vernieu
wing bevinden? Tussen het Mande
ment en de Nieuwe Katechismus ligt
een zeer diepe ontwikkelingsgang. Ka
meraden, dat is niet niks".
Er zijn ontroerende contacten met
seminaries: „Als er kameraden van
ons naar de seminaries gaan, dan
ontmoeten ze daar zoons van winke
liers, die opboksen tegen de grote
concerns".
NA TWINTIG MAGERE JAREN
g4at het de CPN iets voor de wind. De
toon is zelfbewuster, het ledenbestand
ondergaat een verjonging. Van de 436
congresgangers zijn er 55 vijfentwintig
jaar of jonger, 193 nog geen veertig en
maar tien boven de 65 jaar. Tachtig
zijn nog geen vijf jaar lid van de
partij. Een is er pas in november
toegetreden. Waarschijnlijk is het een
van de decoratieve meisjes die deze
samenkomst opluisteren. Ze zouden
ook bij de Reaktie de harten sneller
doen kloppen. Er zijn nog wel kame
raden die zuchten onder „de verwoes
tende vangarmen van het kapitaal" en
vinden „we zijn samen toch die ene
citroen, waar alles uitgedraaid wordt".
Maar de optimisten zijn in de meer
derheid, zoals de Rotterdammer Lou
Bos, die aankondigt „er ligt een
pracht van een nacht te wachten voor
Roolvink en misschien ook anderen".
Het applaus voor de discussianten is
volumineus en gaat meermalen over
in ritmisch handgeklap. Het toppunt
van eensgezindheid wordt zondagmid
dag bereikt, als de vier resoluties in
stemming komen. Het Vietnamese Be
vrijdingsfront, „het dappere volk van
Noord-Vietnam", de Partai Kommunis
Indonesia en de Griekse democraten
wordt solidariteit betuigd. Van de
regering De Jong eist de CPN „een
forse loonsverhoging en arbeidstijd
verkorting". Alle voorstemmers moe
ten een gele (is dit symboliek, denken
we na de woorden van Joop Wolff)
kaart omhoog steken. Als dit gebeurd
is klinkt van achter de bestuurstafel:
„Niemand tegen natuurlijk".
De nieuwe leider, Henk Hoekstra,
concludeert aan het slot van het
congres dat „allen met grote deskun
digheid hebben gesproken". „De voor
uitgang van onze partij is door dit
congres nog beter aangetoond dan
door de verkiezingen", vindt hij. Een
Twentse representant heeft het voor
hem kernachtiger en zelfverzekerder
gezegd: „Dit congres heeft een bijdra
ge aan de vrede en vooruitgang gele
verd, waarvan de reactie nog lang pijn
in de buik zal hebben".
BERNARD VAN BOSSUM
ADVERTENTIE
Gecontroleerd, gegarandeerd
door het Wereld-Wolmerk
(Van onze verslaggever)
AMSTERDAM, 27 dec. Het gezag"
zal het voornaamste thema zijn van de
algemene vergaderina van het Pasto
raal Concilie welke 3, 4 en 5 januari in
Noordwijkerhout wordt gehouden. Het
rapport ,,Gezagsopvatting en Gezags-
beleving" dat door een speciale com
missie van deskundigen is opgesteld,
zal pittige kritiek ontmoeten. Dit blijkt
uit de binnengekomen stukken zoals ze
onder meer van enkele diocesane pas
torale raden en priesterraden zijn
ontvangen. Een commissie van 6 theo
logen heeft hel rapport van enkele
bijbels-theologische overwegingen voor
zien, waarom van Conciliezijde was
gevraagd.
Daar men van kerkelijke ambtsdra
gers moet verwachten dat zij zich ook
door het gelovig inzicht van het kerk
volk moeten laten leiden, wordt met
aandrang de oprichting bepleit van
overleg-organen op allerlei niveaus. De
adviezen, die daaruit voortkomen, mo
gen niet zonder motivering of weder
woord opzij worden gelegd. Inzoverre
is men het van allerlei kanten met
elkaar eens. Maar sommigen menen
dat de samenstellers van het rapport
over het gezag geen oog hebben gehad
voor de huidige geloofscrisis. Deze zou
mede veroorzaakt worden door de
zwijgende bisschoppen, door tegen
strijdige uitspraken van ambtsdragers
en onzakelijke predikaties. In dit va
cuüm zouden pers, radio en televisie
een te dwingende invloed uitoefenen,
die niet zelden tot verwarring leidt.
Kritiek ook van de kant van degenen
die menen dat de kerk louter als
„persoonsgemeenschap" gezien, zoals
het rapport doet, te eenzijdig is. Gelo
vigen zouden anders ervaren an ver
wachten. Voor haar opdracht heeft de
kerk organisatie en structuren nodie,
die echter in deze tijd meer democra
tisch moeten Jjn dan vroeger. Het is
niet voldoende alle gezag profetisch-
charismatisch te willen laten zijn.
Het rapport zou ook teveel het oog
houden op een (vermeende?) wereld
van mondige, volwassen, helemaal zelf
verantwoordelijke intellectuelen en dit
is te utopistisch. Vele mensen ver
wachten van het gezag duidelijke uit
spraken. Ook wordt opgemerkt dat het
gezag van de kerk zou stijgen als de
kerk ook eens toegaf fouten te hebben
gemaakt. Staatkundige democratie zou
niet onveranderd toepasbaar zijn op
kerkelijke gezagsuitoefening, wordt
wel gezegd. En ook meent men dat het
rapport te weinig onderscheid maakt
tussen gezag en macht. Een sloptop-
merking over de gezagsverhoudingen
geldt het particularisme waarmee van
alles per bisdom, orde of congregatie
wordt opgezet en geleid zonder vol
doende samenwerking. In een klein
land is het dringend gewenst dat zeer
vee] zaken vanuit één punt grondig
worden doorgelicht.
De samenvatting van de verslagen
van de 15.000 deelnemende gespreks
groepen geeft voornamelijk enkele
krachtige tendenzen weer zoals die
met betrekking tot het gezag in de
kerk leven. Ze lopen hoewel ze vrij
negatief zijn gekleurd parallel met
een aantal opvattingen uit het gezags
rapport. In allerlei bewoordingen
wordt gesteld: Het kerkelijk gezag kan
niet gelijkgesteld worden met het ge
zag van God; een minimum aan gezag
is noodzakelijk in de kerk; dit gezag
mag niet autoritair zijn; een groot
deel van het kerkvolk vraagt aan hot
gezag om duidelijkheid.
