SNEL-
DIENST
Des wegstri|ken en zorgen wegpraten
NIEUW KOOKBOEKJE VOOR KINDEREN
1
vrouw
in
Boekjes voor
knutselaars
Gehaakte bruid
i
Vis in folie
DE TIJD
WOENSDAG 27 DECEMBER 1967
Haarversteviger
Miniverwarmer
Harde nagels
Versierd bed
Boterspaanfjes
Minipakjes boter
Onder koud water
Voor autorijders
Cake en thee
De ketting van hoekige gouden schaaltjes heeft één soort edelsteen
ter versiering. De driehoekige hanger heeft er verscheidene. Jan
Noyons, dio de sieraden maakte (hier op ware grootte afgebeeld),
heeft tot 1 februari zijn collectie uitgestald in zijn huis aan de Bilt-
straat 15& in Utrecht. Wie wil mag kettingen en armbanden uit de
vitrines laten nemen en ze passen. „.Een expositie zoals Sandberg
van het Stedélijk Museum het droomde. Niet alleen kijken, maar
ook in je handen nemen, voelen, wegen en zoals hier passen.
Ik kan me heel goed voorstellen dat vrouwen dat graag willen",
zegt hij.
„Mijn man praat op zo'n tedere
manier over zijn secretaresse.
ik doe of ik het niet merk, maar
ik ben doodsbang. Hij is 53 en je
hoort zo vaak.Ik probeer heel
begrijpend en aandachtig te zijn
en natuurlijk zorg ik er voor er
steeds goed uit te zien. Maar
soms denk ik wel eens dat mis
schien juist mijn angst me zon
der dat ik het weet oud en lelijk
maakt. Ik weet niet wat ik moet
doen. Ronduit erover praten, of
maar afwachten?"
Ontspannen onder het schoonheidsmasker.
ADVERTENTIE
W echt yru Delfts uit Gouda is echt meer
R?
ZENITH
Aï 1749
Illustratie uit: Vandaag kook ik".
DE BRUID in een gebreide of gfjj
haakte bruidsjapon zou in 19®
wel eens furore kunnen make^
De afgelopen maanden sloeg '1'
eens het breien aan: grof gebr®1'
de jurken op dikke pennen m®
drie draden tegelijk, als het
in één avond klaar. Niet alleen
breien en haken een lekker om
spannend karweitje, maar h®
geeft ook plezierige resultat®'1'
Ze hebben een behaaglijke lu*e'
die weer heel anders is dan
geweven stof. .Vooral gebreid
gehaakt wit. Voor een bruidsjV
kiest men natuurlijk een moojf'
zachtglanzende wol, die
steken het effect geeft van paret
rijst. De Franse japon van h®
plaatje is gehaakt in een fl
siersteek, die de lange ^0e'
vigheid geeft, voor zover de
ring dat niet doet. De drie
rijen rozetten aan de zoom e
rozetten op de mouwen zijh
dezelfde wol.
WIE PLOTSELING het haar
moet wassen en geen settinglotión
in huis heeft, kan het onderstaan
de, zelf geïmproviseerde huis
middeltje proberen. Men klopt een
ei los, neemt het eiwit ervan en
roert dit goed door tweemaal
zoveel water. Deze versteviger
kamt men na het wassen door het
natte haar. Afdoende, reukloos en
niet plakkerig. Kosten: één ei.
INVENTUM, heeft in de handel
gebracht een bijzonder handig
electrisch miniverwarmertje, dat,
waar men maar wil, opgehangen
kan worden. Het is bedoeld' om er
vochtige kasten mee te drogen en
kleding te verwarmen. Men kan
er bevriezing van w.c., gootsteen
of de hoofdkraan van de waterlei
ding mee voorkomen en het kan
ook dienen voor het vorstvrijhou-
den van aquaria,, terraria en vo
lières. Het is uiterst zuinig in het
gebruik en kost 19,50. Verkrijg
baar bij de electriciteitshandel.
SCHRAAL WEER geeft veel
vrouwen inscheurende nagels.
Een kunstnagel kan uitkomst
brengen voor een avondje uit,
maar laat bij het werken in huis
makkelijk los. Een nagelverhar-
der, vooral bedoeld om de spits te
versterken is het Zwitserse pre
paraat Malava. De groene olie
achtige inhoud van het kleine
flesje is berekend voor honderd
behandelingen van tien vingers.
Men kan er dus de winter wel
mee door! Prijs 9,75.
FLANELLEN LAKENS zijn er
behalve in naturel of effen pastel
tinten nu ook met bloemetjesdruk.
Nieuw zijn ook de flanellen lateens
met een borduur-rand, die er zo
stevig aan is gehecht, dat alle
wasbeurten goed doorstaan wor
den. Van Rheumanella, prijs ruim
11.
DE RUSTIEKE EETTAFEL
komt er meer en meer in. Wie
da.arvoor maar moeilijk boter
mesjes kan vinden omdat men
iets anders wil dan de conventio
nele, kan er kleine houten spaan
tjes voor gebruiken. Ze zijn ge
prepareerd voor gebruik in boter
en andere vette zaken als bijvoor
beeld leverpastei. Men kan ze,
met een beetje geluk, vinden in
kunstnijverheidswinkeltjes. Ze ko-
VOOR HET HOTEL-ONTBIJT
zijn ze allang bekend, de 20-grams
pakjes roomboter. Makkelijk voor
de meeneem-lunch en ook handig
voor de gastvrouw die geen tijd
heeft om boterballetjes te maken
maar iets aangenamers voor het
oog wil dan de gewone kluit in de
boterpot. Verkrijgbaar in deiica-
tessenwinkels of bij progressieve
melkhandelaren.
Er is uitgerekend dat de door
snee huisvrouw elk jaar twee
pakjes boter of margarine weg
gooit. Waarom? Omdat er bij het
losmaken van de inhoud uit het
pakje altijd iets aan de wikkel
blijft zitten. Dat is te voorkomen
door het pakje een paar tellen
onder de koudwaterstraal te hou
den vror men het papier er af
neemt. De wikkel is dan aan de
binnenkant „schoon".
Een outlejaarsdrank die minder
gevaarlijk is dan alles wat de
inhoud vormt van „glaasje op",
wordt ons gesuggereerd door het
Voorlichtingsbureau voor de Voe
ding. In a; 'sap of druivensap
wordt een citroenschilletje, kruid
nagel en een stukje pijpk iel
getrokken in een beetje water
aangevuld met het vruchtensap.
Goed warm is 'ut drankje geen al
te gekko variatie op de „bis
schopswijn".
IETS NIEUWS OP cake-bak-ge-
bied: een cake met thee erts
verwp-kt. Men heeft ervoor nodig
350 gram zelfrijzend bakmeel, 3
eieren, 250 gram suiker, 250 gram
boter, 12 gram instant-thee, de
geraspte schil van een citroen en
het sap van een halve citroen, een
snufje zout. De boter in een kleine
pan langzaam laten smelten, de
drie eieren in een kom breken.
Hierbij de suiker, het citroensap,
de geraspte schil, de instant-thee
en het snufje zout. Alles goed door
elkaar klutsen, dan het meel toe
voegen en opnieuw goed mengen.
De gesmolten boter met flinke
scheuten erdoorheen roeren, de
oven voorverwarmen en op half
zetten. Het deeg in de cakevorm
doen en in vijf kwartier in de
oven lichtbruin laten worden.
DE SIERADEN VAN JAN NOYONS
W.
JAN NOYONS, die tot 1 februari samen met de
beeldhouwer Paul Gregoire een tentoonstelling heeft in zijn
huis aan de Biltstraat in Utrecht, maakt sieraden die een
vrouw graag wil dragen. Waarom wil een vrouw de
sieraden van Jan Noyons graag dragen? Omdat ze
gemaakt zijn door een man die de vrouw wil tooien, mooi
maken, zijn liefde voor haar wil tonen. Jan Noyons is geen
nieuwkomer, hij rryiakt al heel lang mooie dingen van
goud, zilver en edelstenen. Voornamelijk kerkbenodigdhe-
den, zoals altaartafels, doopvonten, kaarsenstandaards en
kelken, maar sinds nog niet zo lang ook sieraden.
„Het idee blijft hetzelfde", zegt Jan Noyons, „gestalte
geven aan mooie gedachten. Ik maak graag in opdracht.
De een wil iets hebben omdat hij vijfentwintig jaar
getrouwd is, de ander omdat hem een zoon of een dochter
geboren is. De mensen willen het goede ogenblik vasthou
den, ik geef er vorm aan en zij bewaren de vorm als een-
monumentje".
De sieraden van Jan Noyons hebben iets vertrouwds. Ze
doen denken aan de met edelstenen bezette buitenbanden
van heel vroege bijbels, aan de kroon van Keizer Karei en
aan de deur van de Nepomuk-kapel in Praag: metaal
versierd met edelstenen, eerder nog dan edelstenen
versierd, of omlijst, met goud. Het goud is even belangrijk
als de edelsteen. Jan Noyons is tenslotte edelsmit en geen
stenenzetter. „De ene steen is daar meer geschikt voor
dan de andere. Ik werk liefst piet toermalijn, turkoois,
onyx, amethist, labradoriet, stenen die niet gemakkelijk
zijn na te maken en die een mooie, vaak kleurige tekening
hebben. Maar als er iemand komt die een briljant heeft en
die vraagt: maak hier eens iets van, dan doe ik dat ook.
Dan zoek ik naar de manier waarop de briljant het best
dienstbaar gemaakt zou kunnen worden aan het sieraad.
Briljanten, en parels ook bijvoorbeeld, hebben iets protse
rigs dat door het metaal van de ring of ketting wat
getemperd moet worden. Ik zou de briljant nooit, wat je zo
vaak ziet, alleen maar in open klauwtjes zetten. Overdre
ven nadruk op de briljant. Bij oude sieraden zul je zoiets
nooit zien. Men is in vroeger eeuwen altijd uitgegaan van
een mooi ding, een sieraad of een boekomslag of
vaatwerk, dat met behulp van stenen nog mooier gemaakt
werd."
Jan Noyons sieraden zijn stevig, slank en soepel. Zijn
kettingen bestaan uit regelmatige ovale of ronde schaaltjes
van goud met daarin een edelsteen opgediend. Soms alle
dezelfde stenen, soms verschillende stenen in één ketting,
natuurlijk op verschillende manieren geslepen. Zijn arm
banden zijn staafjes goud en zilver in groepjes aan elkaar
gesmeed. Goud en zilver is een zelden voorkomende
combinatie, maar „zilver brengt het opvallende goud wat
tot bedaren". De grote hangers voor kettingen zijn weer
holle schaaltjes met een steen of „bolle" medaillons met
een ovale edelsteen (bijvoorbeeld een donkergroene mala
chiet met lichtere golvende schakeringen) in een brede
gouden rand; „een steen met een rand goud als medaillon
is niet zo moeilijk te bedenken, juist de verhouding tussen
steen en rand maakt het sieraad tot iets uit mijn
atelier".
Het valt op dat de sieraden niet stoer en „metalig" zijn
als zoveel moderne sieraden. „Metaal als goud en zilver is
op zich al zo hard, je moet daar niet de nadruk op leggen
door er flinke repen en banden uit te maken, die eigenlijk
nog ruw materiaal zijn en nauwelijks versierd. Tenminste
niet als je daarmee sieraden voor een vrouw bedoelt.
Dat ruwe materiaal kan wel eens een grappig contrast
vormen met de huid of passen bij een opzettelijk
eenvoudige jurk, maar toch zullen het sieraden zijn die
alleen toen, in dat jaar misschien zelfs in dat seizoen
gedragen konden worden. Ik wil zo graag opsmuk maken
waarmee ook nog de dochter en de kleindochter mooi
zullen zijn. Erfstukken dus. Soms denk ik wel eens dat
sommige edelsmeden van deze tijd de vrouwen letterlijk
en figuurlijk aan banden willen leggen door ze metalen,
sex-loze ketenen om te hangen".
Jan Noyons houdt zijn jaarlijkse huis-tentoonstelling
nooit anders dan met een collega-kunstenaar. Dat is dan
iemand met wie hij zijn artistieke instelling gemeen heeft.
Dit keer is het de beeldhouwer Paul Gregoire, professor
aan de Rijksacademie in Amsterdam. Paul Gregoire
maakt zogenaamde massale", maar toch vederlichte
beeldjes (meestal klein van stuk, er is zelfs een vitrine
met beeldjes die niet meer dan enkele centimeters lang
zijn). De verwantschap met Jan Noyons is, naast een
vakmanschap dat de bezoeker van de expositie op zijn
gemak stelt, misschien het aandachtige en liefdevolle, dat
de mooie gedachten zowaar onwillekeurig weer bóven
brengt.
MIEKE DE HAAS
Rim
Deze vraag is niet gericht aan een
arts, een adviseur in huwelijksmoei
lijkheden, een oude vriendin of een
priester, maar aan een schoon
heidsspecialiste. De vrouw die haar
angst uitspreekt, ligt uitgestrekt op
een gemakkelijke bank, er ligt een
deken over haar benen en achter haar
zit een jonge vrouw in een dokters-
achtige jasschort, die zorgvuldig bezig
is met het epileren van wenkbrauwen.
Deze oudere vrouw is niet de enige
die tijdens de schoonheidsbehandeling
haar zorgen uitpraat. De duizenden
schoonheidsspecialistes in Nederland
jong of oud, dat doet kennelijk niet
ter zake kunnen er allemaal van
meepraten: een vrouw die haar ge
zicht laat „doen", lucht :n acht van de
tien gevallen in één moeite door haar
hart.
„Toen ik pas in het vak zat", zei een
schoonheidsspecialiste die nu midden
dertig is, „wist ik me vaak geen raad.
De verhalen ik kon ze niet verwer
ken. Huwelijksontrouw, seksuele moei
lijkheden, minderwaardigheidscom
plexen aan de lopende band. Ik vroeg
me af of het soms aan mij lag, of ik
ongewild vertrouwelijkheden uitlokte.
Toen ben ik er met collega's over
gaan praten maar ze vertelden me
allemaal dat het bij het beroep hoort.
Waarom, begrijp ik niet goed. Maar
het is hier dikwijls gewoon een biecht
stoel."
Hartsaangelegenheden al of niet on
schuldig, levensangsten en angsten
voor de dood, problemen met de
kinderen, bij de schoonheidsspecialis
te komt alles open en bloot op tafel.
Ligt het aan de intieme ongestoorde
sfeer van vrouwen-onder-mekaar?
Nee, want ook kappers zijn specialis
ten in het aanhoren van confidenties
(denk aan de sigarettenadvertentie die
in Amerikaanse bladen verschijnt en
waarin een jonge vrouw vertelt dat ze
bijna kaal werd geknipt zonder er erg
in te hebben want ze praatte en praatte
maar, Henri is so understanding").
Het kan ook zijn dat het praten over
het eigen ik voortkomt uit- de hele.
situatie: warm en ontspannen liggen,
gedrenkt in vage geuren, zachte handen
die masserend bezig zijn, behorend
aan iemand die je niet kunt zien. De
hele sfeer benadert die welke door
Freud voor psychiaters werd aanbevo
len, de patiënt in een makkelijke
positie op een sofa, terwijl de arts
buiten zijn gezichtsveld op een stoel
achter hem zit.
Mooi-zijn en mooi-laten-maken is bo
vendien voor de meeste vrouwen on
verbrekelijk verbonden met de ge
dachte aan een man (of mannen in het
algemeen) en degeen die over haar
schoonheid waakt, wordt wellicht
daarom min of meer logischerwijze in
vertrouwen genomen.
In „Le deuxième sexe" zegt Simone
de Beauvoir dat kleding en make-up
voor een vrouw zo belangrijk zijn
omdat ze haar de illusie geven tegelij
kertijd uiterlijk én innerlijk te hervor
men. Zij noemt een goed uiterlijk voor
een vrouw „een wapen, een vlag, een
verdediging, een aanbevelingsbrief" en
dat zijn allemaal dingen die veel
dieper gaan dan een laagje schmink.
Zij zelf kant zich hevig tegen deze
benadering waarin de vrouw een „ob-
jekt" is waarvan de intrinsieke waar
de mede wordt bepaald door kleding,
kapsel, make-up en sieraden, maar het
is niettemin een feit dat een vrouw
grotendeels op haar uiterlijke verschij
ningsvorm beoordeeld wordt. Voor
veel vrouwen is de hele zorg voor de
buitenkant daarom een taak die diep
gaat. Zij zoekt haar zelfvertrouwen en
de mate waarin ze in de maatschappij
meetelt en succes heeft, in een gave
huid, een goed kapsel, een duur man
telpak. En als ze haar huid laat
behandelen, wordt in haar eigen ogen
ook haar minder bevredigend daagse
leven onder handen genomen. Na de
behandeling gaat ze fris en zelfbewust
de deur uit, met meer moed en een
lichter hart, want haar problemen zijn
uitgepraat.
Schoonheidsspecialistes zijn het er
algemeen over eens, dat tachtig per
cent van de klanten zich tijdens de
behandeling aan een zelf-analyse on
derwerpt. Typerend is daarbij dat het
vooral de echte „huisvrouwen" zijn die
graag hun hart uitstorten. De loslippi
ge, extraverte typen komen het\ eerst
met hun moeilijkheden over de brug,
maar gesloten vrouwen blijven niet
achter, „als ze je wat beter kennen."
Jongeren zijn zwijgzamer dan oude
re vrouwen, en vooral de moeders met
grote kinderen praten graag. Ze heb
ben het niet zozeer over hun zorgen
óm die kinderen, alswel over het ge
brek aan begrip dat zijzelf van hun
kroost ondervinden.
Het beroep van schoonheidsspecialis
te is in ons land niet beschermd, laat
staan dat er sprake zou zijn van een
beroepsgeheim. De kletstante en de
domme gans onder de schoonheidsspe-
cialistes, die niet altijd even slim met
de hun toevertrouwde hartsgeheimen
omspringen, hebben hier en daar wel
brokken gemaakt. Over het algemeen
neemt de schoonheidsspecialiste deze
kant van haar vak echter nogal nuch
ter en verstandig op. „Het gaat mijn
ene oor in en het andere uit. Ik hoor
zoveel dat ik de moed niet eens kan
opbrengen langer dan een uurtje geïn
teresseerd te zijn."
Maar deze houding moet de schoon
heidsspecialiste zichzelf aanleren, in
de opleiding komt dit aspect niet aan
de orde.
Het is trouwens ook niet bekend of
de pratende vrouwen werkelijk advies
zoeken of alleen hun hart maar eens
willen luchten. Het lijkt er veel op, dat
het alleen om het laatste te doen
is.
BENITA ISFHORDING.
WAT DOEN KINDEREN in de vakantie als het regent?
Duizend en één dingen, of zich vervelen. Thuis helpen
vinden de meesten vervelend. Maar misschien is het iets
anders als ze helemaal zelfstandig eens de pot mogen
koken. De huisgenoten moeten de eerste keer misschien
wat door de vingers zien. Maar de capaciteiten van
tienjarigen en een beetje ouder hoeven we helemaal niet te
onderschatten tegenwoordig. Voor kinderen, jongens en
meisjes, die van moeder mógen, is er een inviterend
kookboekje verschenen bij Ploegsma dat heet .Vandaag
kook ik'.'. Op de kaft staan een meisje in een blautu jurkje
en een jongen in een rode trui in volle aandacht bezig met
pan en pollepel boven een gasfornuis.
Er staat boven L het is de ondertitel van het boekje
„Warme maaltijden en lekkere hapjes, die meisjes (en ook
jongens) op hun eigen houtje kunnen klaarmaken. Dat „ook
jongens" is helemaal zo gek niet. In Noorwegen en Zweden
hebben jongens op de lagere school al sinds jaar en dag
kookles. Dat vinden ze heel gewoon. Ze moeten hun eigen
potje kunnen koken, ook later als ze er in de bergen op
uittrekken, 's zomers of 's winters op de ski's. Alle
sportieve, Noorse mannen kunnen koken. Het kamperen
heeft onze mannen wat dat betreft ook een heel eind op
weg geholpen en ze afgeleerd om er op neer te kijken.
Een kookboekje dus voor pre-tieners en natuurlijk ook
voor tieners. En het blijkt al, dat ook twens er naar
grijpen als ze op kamers gaan wonen. Het is overzichtelijk
van indeling en geeft telkens op één of twee tegenover
elkaar liggende bladzijden een hele maaltijd. Met duidelijk
in het oog springend aangegeven voor welke tijd van het
jaar de jachtschotel of het slaatje of de pannekoeken, wat
je ervoor nodig hebt, hoeveel tijd het klaarmaken kost,
wat je ervoor moet klaarleggen. Er hoeft dus niet in het
wilde weg gewerkt te worden. Het kind dat er aan begint
weet van te voren precies wat er komt kijken.
Elk recept is door de jeugdigen voor wie ze bedoeld zijn
terdege getest. En wel in de keuken in Den Haag van het
Voorlichtingsbureau voor de Voeding. Iedere week is het
daar een heel parmantige bedrijvigheid van roerende,
klutsende en proevende kinderen die gewoon hun gang
gaan nadat ze de beschrijving van de maaltijd die ze gaan
klaar maken goed hebben gelezen. Niemand van de
volwassenen zit er met zijn neus bovenop. Als later blijkt
dat het recept niet helemaal duidelijk was of te moeilijk
dan wordt er wat aan bijgeschaafd tot het wel helemaal
goed is.
Het uitstekende maandblad „Ons Gezin", orgaan van de
Huishoudelijke Voorlichting, geeft regelmatig die jeugdre-
cepten in de rubriek „Heleentje in de keuken". Uit een
groot aantal „Heleentjes in de keuken" is „Ik kook
vandaag' ontstaan. Met leuke pentekeningen (van Jaap
Vegter) op elke pagina, die de tekst verlevendigen.
Jammer dat de tekst hier en daar schools is voor de
aardige opzet van het boekje. De recepten zijn alleen voor
koken op gas. Voor de feestdagen zijn er recepten van
makkelijke koekjes, taartjes en van versierde broodjes.
„Vandaag kook ik" is niet het eerste kookboekje voor
kinderen dat verschijnt. Van Martine Wittop Koning, de
welbekende diëtiste die tot op hoge leeftijd enthousiast
haar vegetarische eetwijze propageerde verscheen jaren
geleden „Met moeder in de keuken". En Eva Huysman liet
in 1960 bij uitgeverij De Driehoek verschijnen „Zelf aan
het fornuis", rijkelijk versierd met uitgeknipte zwart-wit
silhouetten, een feestelijk boekje om te zien, maar niet al
te makkelijk in de uitgewerkte tekst.
Voor Franse koks en kokinnen in spe is er het
alleraardigste boekje niet lang geleden in Frankrijk
verschenen „La cuiller en bois" van Denise Perret, met
kleuren geïllustreerd en de benodigde ingrediënten voor
elk recept telkens genoteerd op blauw ruitjespapier, zoals
de Franse schoolschriften nog altijd zijn. Een boekje, de
Franse culinaire renommee, die al in de jeugdkeuken dient
te beginnen, waardig.
A. Bgl.
STEEDS MEER BOEKJES m
aanwijzingen en voorbeelden voor 1
knutselaar en de handwerkster kom®
op de markt. Meestal kleine dunh
boekjes met geplastificeerde omslag'
voorzien van kleurenfoto'®'
Verscheidene uitgeverijen hebben e®
serie van deze boekjes. s
Cantecleer, De Bilt. In „Kralen"
men het stadium van de ge\VO°e
d»
snoeren rijgen alweer te boven.
Pe
schrijfster maakt ornamente"'
hangers, kraagjes, oorbelleI!'
bekerhouders. Een grappige techni®
is het borduren met kralen. Rondje®'
vierkantjes en sterren, bij wijze v*
motieven of versiering op dekselt]®^
van viltdoosjes. Liefst op vilt.
benodigde materiaal loopt uiteen v®
verscheidene soorten kralen K
verschillende kleuren tot één so°'
kraal in dezelfde kleur. Prijs: 5,90.
„Naald, draad en lapjes" is
eefl
id
boekje over borduren met kinder®0.
Het bevat tientallen foto's v®
borduursels die kinderen zelf beda®
en gemaakt hebben. De me®
fantastische figuren in nj®
conventionele steken. Het boek)
beveelt aan pop-art-voorwerpen in
borduursels te gebruiken, zo®
paperclips, radertjes, haakjes, zei
wekkers en gedeelten van uurwerke
Prijs 6,90.
ld
TEGEN HET THUIS vis bakken
de vislucht. Kant en klaar gebakt®
vis die men uit de winkel meeneem
moet ook opgewarmd en verspr®1
•zijn geur.- Dat -kan -reukloos gebeur®
als m'en.de gebakken vis in aluminWj
folie Wikkelt erizó in de oven
warmt.
.«If®
