ZWARE SLAGEN IN AFGELOPEN JAAR
Acht overwegingen
om uw salaris
te storten op een
AMRO -Privé -rekening:
1
2
3
4
5
6
7
8
AMRO BANK
Dreigend nieuws uit Laos en Cambodja
bhp
Een klinkklaar wonder
DUFF CORDON
SAIGON MOET PRATEN MET VIETCONG
VAN TIJD TOT TIJD
SHERRY 4
DE TIJD
ZATERDAG 30 DECEMBER 1967
7
BONN, december Het is
West-Duitsland, onze belangrijk
ste handelspartner, in het afgelo
pen jaar nog aanzienlk slechter
vergaan dan Nederland. In ons
land was „alleen" sprake van een
vertraging in de groei, hetgeen
narigheid genoeg gebracht heeft,
Maar Duitsland had te kampen
met een duidelijke teruggan. Pro-
duktie, werkgelegenheid en inves
teringen zijn gedaald. De gevol
gen zijn hard aangekomen. In de
laatste maanden zijn de opdrach
ten weer toegenomen. Toch kon
den de geleden verliezen dit jaar
niet meer worden goedgemaakt.
gemakkelijkcontant geld opnemen
(ook door uw echtgenote b.v.);
geen kosten. Alle giro-mogelijk
heden. En iedere boeking ziet u
op het dagafschrift;
3/4% rente. En spaar-mogelijk-
heden met 4 t/m 6% rente;
een voorschot is mogelijk. Maar
belangrijker mogelijkheid: de
AMRO-Lening;
Betaalcheques, om contant te be
talen zonder contant geld op zak;
u kunt de bank de betaling van
huur, verzekeringen, electriciteit
e.d. laten verzorgen;
alle overige diensten van de
AMRO Bank staan tot uw be
schikking;
uw geld is veilig en voordelig bij
de AMRO Bank. Maak daar ge
bruik van.
AMSTERDAM-ROTTERDAM BANK
GASFORNUIZEN*KOOKPLATEN*OVENS* GRILLS
ALLEEN ATAG GEEFT 5 JAAR GARANTIE
Cambodja
ADVERTENTIE
ADVERTENTIE
Kennis moet betaald worden, zegt de BHP.
Kennis vergaren kost veel tijd, energie en geld. Jammer genoeg
wordt de kennis van beambten en hoger personeel niet naar be
horen betaald. Hun salaris is vaak te laag bij de aanvang en blijft
dikwijls jaren lang veel te laag. De kansen op betere financiële
waardering nemen af zodra de jaren gaan tellen. Men vervangt
hen immers maar al te graag door jonge, goedkopere krachten.
Een nieuwe job vinden is niet makkelijk als de 4 kruisjes zijn be
reikt. Begrijpt u nu waarom men in sommige kringen nog durft te
spreken over die „bevoorrechte beambten?"
De Unie van Beambten en Hoger Personeel is een felle tegenstander
van discriminatie van welke werknemersgroep dan ook. Daarom
vecht zij voor een correcte honorering van ingebrachte kennis,
creativiteit en verantwoordelijkheid. Om haar eisen door te drukken
is de steun van duizenden nodig. Geef üw steun ook en word lid.
Unie van Beambten en Hoger Personeel
Maliestraat 5, Utrecht
BEROEMD MERK
VOOR KENNERS
GROEI WEST-DUITSLAND
LANGZAAM WEER OP GANG
(Van onze speciale verslaggever)
Iedereen is er wel van overtuigd,
dat men nu over het dieptepunt heen
is. Er breken weer betere tijden
aan. De opdrachten in de industrie
lopen gc'ridelijk omhoog. Belangrijk is
dat de verwachtingen van de onderne
mers voor 1968 veel optimistischer
zijn. Hun bereidheid om geld te steken
in nieuwe fabrieken en installaties is
groter geworden. Over de vraag wan
neer men een krachtig herstel kan
verwachten, lopen de meningen nogal
uiteen. Velen hebben hun hoop geves
tigd op het voorjaar.
Men krijgt de indruk dat het herstel
zich eigenlijk langzamer voltrekt dan
de regering verwacht had. Dat is ook
de mening van de onafhankelijke raad
van economische deskundigen, die eni
ge jaren geleden door de Westduitse
bondspresident is benoemd. In een
onlangs verschenen rapport heeft de
raad van wijzen, waarin vijf professo
ren zitting hebben, ongezouten kritiek
geleverd op de regeringsmaatregelen,
die de bedrijvigheid weer op gang
moeten brengen. De hoogleraren zijn
van mening dat het tweede stimule
ringsplan veel eerder had moeten
komen. Toch verwachten zij een
krachtige opleving van de conjunctuur,
mits de regering nog extra maatrege-,
len neemt. Voorgesteld wordt verschil
lende belastingen te verlagen, andere
belastingverhogingen uit te stellen, de
lonen te verhogen, met 8V2 procent
over de komende twee jaren, en de
investeringen van de overheid sterk
uit te breiden. De staat moet bereid
zijn grote schulden te maken en ook
de particuliere investingen zullen
krachtig moeten toenemen.
De minister van economische zaken
Schiller, heeft zich goedkeurend uitge
laten over het rapport. Een officiële
regeringsverklaring verschijnt het vol
gend jaar.
In Bonn wist men ons nu al te
vertellen dat van de uitvoering van de
voorstellen niets terecht zal komen.
Bij economische zaken is men van
mening dat de genomen maatregelen
voldoende zijn om de vereiste econo
mische groei te waarborgen. Extra
maatregelen acht men overbodig; het
zal geruime tijd duren voor zij resulta
ten kunnen opleveren. Misschien is de
situatie dan al zo ver verbeterd dat de
vraag te snel zou toenemen, met als
gevolg overbestedingen en een stijging
van het prijspeil. Het voorstel om de
belastingen te verlagen zal in geen
geval genade vinden. De bondslanden,
die tweederde van alle belastinggelden
ontvangen en die er financieel nog
steeds miserabel voorstaan, zullen er
zich fel tegen verzetten.
MEN VRAAGT ZICH AF waar al
het werk van de vijf geleerden dan
wel goed voor is geweest als hun
adviezen na een goedkeurend woord in
de regeringsarchieven verdwijnen.
Naast de mening van de geleerden
staan nog enkele dozijnen andere opi-
PROF. HAROLD KOCH
PROF. PAUL BINDER
Onze economie is nauw verweven met die van West-Duitsland.
In de laatste begroting en de macro-economische verkenningen
voor 1968 wordt benadrukt de groei in Nederland voor een be
langrijk deel afhankelijk is van de ontwikkelingen bij onze ooster
buren.
Hoe staat het thans met de Westduitse economie? Mag het
komende jaar een opleving worden verwacht, die ook gunstige
gevolgen zal hebben voor Nederland? In vraaggesprekken met
Duitse vertegenwoordigers van werknemers- en werkgeversbon
den en van het ministerie van economische zaken heeft onze
speciale verslaggever geprobeerd antwoord te krijgen op deze
vragen.
PROF. HERBERT GIERSCH
PROF. FRITZ W. BAUER
nies van officiële en minder officiële
instanties. De regering komt in het
begin van 1968 voor het eerst in de
geschiedenis van de bondsrepubliek
met een rapport over de economische
ontwikkelingen en een prognose voor
de toekomst.
Volgens de voorlopige cijfers ver
wacht men in Bonn voor 1968 een
stijging van de prijzen met 2'/i procent
en van de lonen met 3 tot 4 procenj.
De invoer, (dit jaar teruggelopen met
1 tot 2 procent) zal het komende jaar
9 tot 10 procent hoger liggen. Dit is
voor ons land van groot belang, omdat
wij ongeveer een kwart van de hele
produktie aan Duitsland verkopen. In
de eerste tien maanden van dit jaar
leverden wij 3 procent meer dan in
dezelfde periode van 1966; en wel voor
5,7 miljard gulden. Onze totale export
kwam toen 9 procent hoger uit. In
Duitsland kochten wij in dezelfde pe
riode 6 procent; voor 6,3 miljard
gulden. De vooruitzichten voor onze
handel lijken dus nu aanmerkelijk
verbeterd. Duitse deskundigen re
kenden voor de devaluatie in de ver
schillende landen op een 8 pet hogere
uitvoer, nu denken zij aan een stijging
van 6 pet. Ook de andere cijfers
hebben intussen enige veranderingen
ondergaan.
Het gemiddeld aantal werklozen is
in 1967 opgelopen tot 460.000. Voor het
komende jaar wordt een teruggang
verwacht tot 320.000-350.000. Van de
werkzame bevolking was in 1966 maar
0,7 procent werkloos; dit jaar 2,1
procent. De schatting voor 1968 is 1,7
procent. „Wij willen in geen geval
naar het te lage percentage van
voor de recessie", aldus een woord
voerder in Bonn. „Toen was er
sprake van een overspannen arbeids
markt, met alle nare gevolgen van
dien."
Ook de werknemers, die niet door
ontslag of werktijdverkorting werden
PROF. WOLFGANG 3TÜTZEL
getroffen, hebben de gevolgen van de
teruggang ondervonden. In de bloeitijd
kaapten de ondernemers elkaar het
personeel weg door extravrijwillige
voorzieningen. Men ging er zelfs toe
over in de pauzes gratis melk te
verschaffen en vrijkaartjes voor het
theater. Zodra het bergafwaarts ging
werden de meeste van deze sociale
voorzieningen al spoedig afgeschaft.
Tot loonsverhogingen van enige bete
kenis is het dit jaar niet gekomen.
Ofschoon de Duitse werknemer weinig
schijnt te voelen voor 'stakingen is de
arbeidsonrust toegenomen. Met veel
moeite kon in verschillende bedrijfs
takken op het allerlaatste ogenblik een
staking worden voorkomen. De vak
bond heeft begrip getoond voor de
moeilijke situatie van de bedrijven en
was, ook al gezien de grote werkloos
heid, weinig eisend.
In 1968 zal dat anders worden. „Wij
willen ons deel hebben van de forse
winststijgingen, die verwacht worden",
zo vertelde men ons in het glimmend
nieuwe hoofdkantoor van de Deutscher
Gewerjcschaftsbund in Dusseldorp. Ge
dacht wordt aan een gemiddelde loon
stijging van 4 procent; maar dan wel
een reële loonstijging. Zouden de prij
zen met 2 procent toenemen dan
moeten de lonen gemiddeld met 6
procent stijgen. Van nog' groter belang
acht de bond de zekerheid, die men de
werknemer wil verschaffen voor de
toekomst. Hij moet er zeker van
kunnen zijn dat hij een andere baan
krijgt als hij zonder zijn schuld ontsla
gen wordt. Bij een .eventuele omschp-
ling moet hij een compensatie krijgen,
als hij ergens anders tegen een lager
loon moet werken. De kans dat men
van werkkring moet veranderen wordt
in de toekomst steeds groter door de
grote technische ontwikkelingen. Hier
op wil men de werknemer voorberei
den. Hij moet een grotere mobiliteit
krijgen en bereid zijn ander werk te
aanvaarden, omscholingscursussen te
volgen en te verhuizen. In Dusseldorp
volgt thans een groep oud-mijnwerkers
een opleiding voor programmering
voor computers.
EEN GEVAARLIJKE DATUM kan
31 maart 1968 worden. Dan moeten
nieuwe looncontracten worden afge
sloten voor vier miljoen metaalarbei
ders en twee miljoen bouwvakkers.
Vast staat dat men dan al mee wil
profiteren van de toekomstige winst
stijgingen. „Staken doen wij alleen als
er geen andere keus overblijft", aldus
de bond. „Wij zijn gewend om de pro
blemen met werkgevers en regering
op te lossen. Als het moet, gaan wij
evenwel tot het uiterste'."
De vereniging van werkgevers
maakt, er zich voorlopig niet zoveel
zorgen over. Men hoopt op een bevre
digend akkoord. Stakingen zouden wel
bijzonder ongelegen komen. Men heeft
pas nog twee harde klappen moeten
verwerken; de devaluaties en de chao
tische omschakeling op het nieuwe
systeem van de omzetbelasting. Över
het aflopende jaar zijn de verwachtin
gen van de vereniging somber. De
bedrijven zitten ook nu met grote
ongebruikte arbeidsreserves en pro-
duktiemiddelen en het zal wel even
duren voor een volle bezetting bereikt
is.
Veel bedrijven hebben tijdens de
recessie het loodje moeeten leggen. In
1966 waren er 14,5 procent meer
faillietverklaringen dan in 1965. In
1959 werden 43 bedrijven opgeheven
door financiële moeilijkheden, die een
schuldenlast hadden van een miljoen
mark of meer. In 1966 was dit aantal
232 en in 1967 tot juni 131. In 1966
gingen niet minder dan 552 bouwon
dernemers bankroet, 93 textielfabrie
ken, 84 machinefabrieken en 861 han
delsondernemingen. In de textielindus
trie wordt nog korter gewerkt. De
rechtbanken werden dit jaar echter
overspoeld met werk, allemaal aan
vragen voor uitstel van betaling en
faillissementen. Bij de rechtbank in
Keulen kon men zelfs in dag- en
nachtploegen het werk niet meer aan
en moest men assistentie inroepen, van
collega's in andere steden. In verschil
lende financiële kringen heeft men de
mening, horen verkondigen dat veel
bedrijven gespaard zouden zijn, wan
neer de regering eerder ingrijpender
maatregelen had genomen.
AÖVERTENTIE
Johnson wil de oorlog
beperken tot zuiden
(Van een correspondent)
WASHINGTON, 29 dec. De Ame
rikaanse oorlogvoering in Vietnam
zal in 1968 voor een groot deel
worden bepaald door de presidents
verkiezingen in november. President
Johnson zal rekening moeten houden
met twee belangrijke factoren: op de
eerste plaats het feit dat hij het zich
niet kan veroorloven nóg meer popu
lariteit te verspelen dan hij al heeft
gedaan en op de tweede plaats zijn
overtuiging, dat Noord-Vietnam in
ieder geval vóór de verkiezingen
niet zal willen onderhandelen.
Voordat de president verleden week
begon aan zijn bliksemreis rond de
halve wereld, zette hij uiteen wat op
het ogenblik de Amerikaanse voor
waarden zijn voor een voorlopige be
ëindiging van de oorlog: een staakt-het
vuren langs de neutrale zone tussen
ADVERTENTIE
KOOK OP
Noord- en Zuid-Vietnam; eerbiediging
van de territoriale onschendbaarheid
van Laos; eventueel hereniging 'van
Vietnam op vreedzame wijze door
middel van onderhandelingen; eerbie
diging van een democratische rege
ringsvorm in Saigon.
Deze voorstellen van Johnson wor
den uitgelegd als een duidelijke poging
om de oorlog op de grond in eerste
instantie te beperken tot Zuid-Viet
nam. Voorlopig zou een staakt-het
vuren langs de neutrale zone voldoen
de kunnen zijn, hetgeen inhoudt dat de
Noordvietnamezen hun infiltraties in
Zuid-Vietnam staken en hun troepen
uit dat land terugtrekken. In logisch
verband hiermee staat Johnsons voor
stel dat de regering in Saigon en de
Vietcong samen vredesbesprekingen
beginnen, een voorstel dat zowel bij
president Van Thien als bij het Natio
nale Bevrijdinosfront (Vietcong) geen
instemming heeft gevonden.
Er zijn de laatste dagen verontrus
tende berichten geweest over een uit
breiding van de oorlog naar Cambod
ja. De Amerikaanse generale staf is er
voorstander van dat Amerikaanse en
Zuidvietnamese eenheden toestem
ming krijgen vluchtende Vietcongs, die
over de grens met Cambodja verdwij
nen, te achtervolgen. Tot nu toe heeft
Johnson daarvoor geep toestemming
gegeven. Wel zei een woordvoerder
van het State Department, dat de VS
..bezorgd" zijn over het gebruik van
Cambodjaans gebied door de Vietcong.
De Cambodjaanse regering ontkent
herhaaldelijk, dat haar grondgebied
door de communisten wordt misbruikt.
Zij beschuldigt de Amerikanen er van,
dat zij een aanval op Cambodja van
plan zijn en hun wil aan geheel
Zuidoost-Azië willen opleggen. De
Amerikaanse woordvoerder stelde
daartegenover, dat de VS* „geen vijan
dige bedoelingen" tegen Cambodja
hebben en ernaar streven de proble
men, die ontstaan door het gebruik
van Cambodjaans gebied door de Viet
cong op vreedzame wijze op te lossen.
Uit Laos komen intussen berichten
dat de comtnunistische guerilla-orga-
nisatie Pathet Lao. die in opstand, is
tegen de neutralistische regering van
Soevanna Phoema, steun heeft gekre
gen van drie Noordvietnamese regi
menten. Volgens de regering in Vien
tiane is de aanval op de nationalisti
sche strijdkrachten afgeslagen, maar
de situatie blijft „kritiek en gespan
nen".
In Laos verkeren de Amerikanen in
de voor hep betrekkelijk gunstige si
tuatie dat zij de neutralisten steunen
tegen de communisten. In het verle
den, onder Eisenhower, steunden zij de
rechtse krachten onder prins Boen
Oem, hetgeen betekende dat de neu
tralisten en communisten zich geza
menlijk anti-Amerikaans opstelden.
Sinds de VS onder Kennedy de
neutralisten steunen (Kennedy sprak
daarover in Wenen met Khroesjtsjev
is de situatie in Laos verbeterd. De
Pathet Lao echter, gesteund door
Noord-Vietnam, heeft zijn guerilla
nooit opgegeven. De Verenigde Staten
overwegen thans Soevanna Phoema
aan te moedigen tot een actievere
strijd, met Amerikaanse steun, tegen
de Pathet Lao.
Het is duidelijk dat. nu Laos en
Cambodja, direct of indirect, steeds
meer bij het uitzichtloze Vietnamese
conflict worden betrokken, het gevaar
groot is dat de oorlog zich uitbreidt tot
het gehele gebied van de vroegere
Franse kolonie Indo-China.
HET DUURT NOG drie-en-dertig
jaar, maar het kan al haast niet
meer lukken, met dat jaar 2000.
Tenminste niet wat die onbegrens
de magie betreft, die ik van jongs-
af aan verbond aan dat jaartal. Ik
stond nog maar amper met twee
voeten in de lagere school, of lk
begon al uit te rekenen hoe groot
mijn kansen waren, om die duize
lingwekkende eeuwwisseling mee te
maken. Ze bleken groot genoeg om
mijn fantasie onbekommerd de
vrij teugel te laten, maar tot een
duidelijke voorstelling leidde dat
niet. Het was meer een klimaat,
een de mensheid welgezinde damp
kring, waarbinnen alles mogelijk en
alles anders zou zijn, heerlijker,
opwinderder, gelukkiger dan al wat
tot dusver bestaan had. Het proef
de in je ziel als exotische sprookjes
uit het toen nog werkelijk Verre
Oosten, als verhalen en prenten uit
het gouden Egypte der Farao's. Als
een tweede reizende ster fonkelde
het jaar 2000 aan het wazig uit
spansel van je verbeelding.
Die ster is intussen een heel eind
dichterbij gekomen. En alles wijst
erop, dat zij een kunstsatelliet zal
blijken. Dat neemt de sprookjes
gelijkenis niet weg, maar het ver
andert die wel. Om te beginnen is
ze niet zo maar uit het niets in het
al verschenen, maar hebben we
haar zelf gemaakt. Dat maakt wel
even verschil. En verder zal de
nieuwe ster, die door de mensen
gemaakt werd, op haar beurt nieu
we mensen maken. En dat scheelt
een halve wereld.
De échte sprookjes rekenen nog
met het oude soort. Het soort,
waarvoor een maanreis een klink
klaar wonder was, omdat ze zich
voltrok langs een manestraal of
langs een vliesdun net van gevloch
ten maanlicht. Het luchtschip uit de
Ierse sage, dat door de wolken van
de tijd voer en aan levenslijnen
mensen uitliet om ze af te zetten
op andere planeten - vanwaar ze
dan na eeuwen onverouderd terug
keerden - dat luchtschip komen we
niets te barsten.
Even logisch zal zich straks het
nieuwe mensensoort ontwikkeld
hebben. Het is trouwens al duidelijk
begonnen. Kriskras tussen het oude
door.
Misschien zal de meest ingrijpen
de verandering, die onze eeuw in
het jaar 2000 kenmerkt, wel in de
kinderen liggen. Want kinderen zijn
nu eenmaal, altijd en overal, het
belangrijkste. De spil,' waar de
schepping om draait met hemel
lichamen en al, echte of kunstmati
ge. En alles wat wr nu prijsgeven
aan gras en bomen, aan besloten-
al geducht nabij. En aan de midde
len, om een mensenleven aan de
tijd en daarmee aan groei en
verval te onttrekken, wordt hard
gewerkt.
We lossen ze dus wel in, die
magische voorspellingen, die sinds
de oudste tijden aan de wetende
fanlasie van de aardbewoners ont
sproten zijn. Maar het gebeurt op
een andere manier, op een manier
die verklaart, die logische wetten
volgt, in plaats van uit een duister
heid, stilte en evenwicht, gebeurt
voor hen.
Het gaat snel en soms word je
bekropen door het gevoel, dat er
hier en daar een boompje te veel
omver gaat. Een boompje waarvan
het jammer zou zijn als dat over
drie-en-dertig jaar niet meer voor
kwam. Weliswaar zal de generatie
van het jaar 2000 - die ons niets te
verwijten mag hebben - ons dat
boompje ook niet kunnen verwijten,
want wat niet kent, niet deert.
Maar het bloed kruipt waar het
niet gaan kan, of het deert Of niet.
Laat ons dus maar.
De kinderen groeien toch wel
door in de richting, waarin de tijd
hen hebben wil. Jongetjes van vijf
jaar weten hoe je een auto moet
starten; derdeklassertjes leggen je
uit hoe een straaljager vliegt, wat
de NATO doet; de hele wereld is
niet vreemder of verder dan het
naaste buurland, bijna alles kan al
en het overige kan overmorgen.
Een kleuter van twee, drie jaar
kan leren lezen; Engels leren de
kinderen van de televisiefilms, zon
der dat je het zelf merkt. Ze
hebben een intuïtief begrip voor
techniek, structuren en verbanden,
- dat de wind van de tijd hen aan
waait.
De Thunderbirds lijken daar mis
schien zo op het oog beter in te
passen dan Winnie de Poe of De
Ring van Koning Salomon. Het doet
je daarom telkens goed als je
ervaart, dat het toch niet waar is..
En ook wel nooit waar zal worden,
ook niet in het jaar 2000, als alle
baby's tot tien kunnen tellen uit het
hoofdjp en op papier.
Maar dan zal er wel nooit meer
een zesjarige uit school komen, die
met een zorgelijke blik, een afge
knabbeld potlood en een moeizaam
becijferd stukje papier vraagt:
„Mama, hoe ziet een acht er uit?"
HARRIËT LAUREY
Dat zijn Duff Gordon genieters)
Al vóór u drinkt genieten van het
geurige bouquet, van de "Flor del
Vino"-waarkenners de Andalusische
traditie uit proeven. Al 200 jaar...
Saludl
W
GORDON
assortiment
v
Dry Pale sherry with
nütty flavour
Very Pale'and Dry .sherry
Finito sherry
E) Cid sherry
Amontillado Pasado sherry
IMP. WILMERINK MULLER-A'DAM