Uit en voor het Binnenland. De Roomsclien en liet kiesreclit. 'tis zeker een vraag van gewicht, hoe van Roomsche zijde over kiesrechtuitbreiding gedacht wordt. Wat men totdusver dienaan- gaande vernam, was vaag en onzekerde een wilde niet te karig zijn, de ander niet te mildsommigen vreesden een uitbreiding van den volksinvloed, anderen zeiden daar- voor minder bang te zijnmaar daarbij bleef het. Met een afgerond stelsel, zoodat men wist waaraan zich te houden, kwam niet den der Roomsche politici voor den dag men zou haast gezegd hebben, dat heel de zaak der kiesrechtuitbreiding hen tame- lijk koud liet. In zijn rede te Almelo indertijd sprak Dr. Schaepman het uit, dat hij geen vrede had met een klein kiezerscorps, en daarom uit breiding wenschte. Maar van het huismans- kiesrecht moest hij niets hebbendat was in zijn oogen onvoldoende. Onder de mannen der Bahlmann-fractie was het ten opzichte van het kiesreclitzoo- veel hoofden zooveel zinnen maar 't meest openbaarde zich toch de afkeer van een uit breiding. De Maasbode noemde een uitbrei ding van het kiesreeht een ongerijmdheid, zoolang de tegenwoordige kiezers nog in zoo grooten getale thuis blijvenen toen Dr. Schaepman in Almelo ten gunste van een uitbreiding sprak, maakte het blad deze scherpe opmerking»Natuurlijk, dan blijven nog meer kiezers thuis en komt de stembus in handen van den heer Janhagel onder de leiding van den een ot anderen svolksvriend". De Tijd heeft haar oordeel over kiesrecht uitbreiding dusver zich nog voorbehouden wel weten we, dat ook zij indertijd krachtig ons denkbeeld van huismanskiesrecht be- streed. En het Kamerlid Vermeulen, dat in nauwe betrekking staat tot de Tijd, ver- klaarde in zijn bekende speech te Helmond, dat juist de democratische neigingen van de antirevolutionairen een voorname oorzaak waren van den afkeer, dien hij van een samengaan met deze partij koesterde. Ook met betrekking tot het kiesrechtvraagstuk zegt dit genoeg. We zouden hier nu nog kunnen bijvoe- gen, dat eens Mr. Bahlmann-zelf de Room sche te Amsterdam vermaande, om toch niet angstvallig te zien op een 100,000 kiezers meer of mindermaar met deze uitlating mag men niet te veei rekenen, als men let op het verband waarin ze voorkwam. Van veel meer gewicht is een verklaring van Dr. Schaepman in het Centrum. Aan het einde van ean hoofdartikel over »kiesrecht en kies- stelsels" komen deze merkwaardige zinsne- den voor, die we hier citeeren Hier nu is de uitbreiding van het kies reeht een zaak van zeer groote beteekenis. Mijn meening te dezen opzichte is waar- schijnlijk niet onbekend. Ik behoor tot hen, die niet zullen aarzelen om tot de grenzen der Grondwet te gaan. Want ik erken een grens in de Grondwet; ik lees daarin het verbod om zonder meer van het bevolkings- register de namen der niet door de Grond wet, uitgesloten mannelijke ingezetenen op de kiezerslijst over te brengen. Kenteekenen moeten worden beschreven, maar de be- schrijving moet naar mijn meening zoo vrijzinnig zijn, als de volksvrede toelaat. En verder nog deze regelen, waarvan de cursiveering van ons is De groote vraag is een kiesstelsel te vin- den, dat bij al het onvermijdelijk persoon- lijke toch zooveel mogelijk op het groote doelde handhaving der gemeenschap, den volksvrede berekend is. In dien zin biedt het kiesreeht van hoofden van liuisgezinnen, haastig om, terwijl zij angstig vroeg en ror.dzag. »Is hij weg? ol Is hij weg »Wie is die man?" vroeg Dientje, die nu wel begreep dat deze in eenige be trekking tot haar stond. Tot antwoord bedekte Geurtje het ge« laat met beide handen. Wat moest Dientje hiervan denken Hoe zeer zij het ook trachtte te onder- drukken, toch begon er iets voor hare oogen op te rijzen dat Geurtje bij haar in verdenking bracht. Zij zou het echter niet geloovcn tenzij zij het zclve uit ha- ren mond hoorde. Geurtje," zei Dientje, »wees oprecht en zeg mij wie is die man en wat wil hij Geen antwoord, maar de tranen drup- pelden overvloedig tusschen Geurtjes vin- gers. »Zeg mij, wie die man is 1" herhaalde Dientje. door de antirevolutionaire partij voorgestaan, onmiskenbare voordeelen. Het heeft tot grondslagde gemeenschap het sluit alle berekeriing uit. Het .is misschien in zijn uitkomsten het getal en het gelialte der kiezers niet ongelijk aan het een of ander stelsel, dat ons zal worden aarigebo- den, maar dit stelsel van huismanskiesrecht heeft een onmiskenbaar gezonden grondslag, en daarop komt het aan. Schiedam, 12 Februari 1892. Bij Kon. besluit is aan J. A. A. Sterk, eervol ontslagen commies der eerste klasse b;j's rijks belastingen te Schiedam, een pensioen verleend van f442'sjaars. De Burgemeester van Schiedam, gezien art. 15 der wet van 26 Mei 1870 Staats- blad no. 82) betrekkelijk de grondbelasting, brengt ter kennis van de daarbij belangheb- benden, dat de staat, aanwijzende de uit komsten van de metingen en de krachtena art. 14 der aangehaalde wet vastgestelde schattingen van gebouwde en ongebouwde eigendommen, binnen deze gemeente gele- gen, gedurende dertig dagen ter inzage op de secretarie is nedergelegd. Onze stadgenoot de heer A. H. van der Most heeft het getal der prijzen door hem bij verschillende schietwedstrijden gewonnen, weer met een vermeerderd. Bij den door- loopenden schietwedstrijd in Januari uitge- schreven door het korps koniriklijke scherp-- schutters te Rotterdam, werd bij den wed- strijd voor buitengewone leden, staande uit de vrije hand, afstand 225 meter, de 13e medaille behaald door den heer Van der Most met 52 punten. De afdeeling Rotterdam, Schiedam en Om- streken der Hollandsche Maatschappij van Landbouw heeft het programma openbaar gemaakt voor de tentoonstelling van rundvee, schapen, varkens en pluimgedierte, die zal plaats hebben te Schiedam op Dinsdag en Woensdag 5 en 6 April. De tentoonstelling zal verdeeld zijn in de navolgende rubrieken a. gemest vee b. niet gemest vee c. melk- en drachtig vee d. aanfok-veee. pluimge dierte. Herziening der Kiezerslijsten. Wij herinneren onzen lezers, die mee- nen aanspraak te kunnen maken om op de kiezerslijsten te worden geplaatst, dat zij zich daartoe voor 15 Februari ter secre tarie dezer gemeente moeten aanmelden. Die aangifte moet geschieden en telken jare herhaaid worden. lo. door hen, die over het laatsverloopen dienstjaar (d. i. 1890/91) in eene of meer andere gemeenten zijn aangezlageli gewec-sv en dien aanslag betaald hebben ir. de per- soneele ot in de grondbelasting in de eerst- genoemde belasting tot een bedrag, hetwelk gevoegd bij den overigen aanslag, voor de huurwaarde een totalen aanslag oplevert, waaraan volgens de wet in de gemeente der inwoning geene remissie wordt toege- kend; en in de grondbelasting tot een be drag van f10 2o. door hen, die van den inwonenden eigenaar ot eersten huurder eener woning, van minsten f200 getaxeerde huurwaarde, een afgezonderd gedeelte in huur hebben, waarvan de huurwaarde, in verband met die van het geheele woonhuis, voor Schiedam, op minstens f 55 wordt geschat en 3o. door hen, die als mede-eigenaars van onroerend goed, in den aanslag voor de grond belasting voor hun hoofd voor een bedrag van minstens f 10 deelen. Een petitionneinent van „milliocnen". De heer J. H. Wijnen een schrijver in de Maasbode - heeft, op den wachttoren staande, opgemerkt. dat de leerplicht in aan- tocht isen steekt nu de trompet om tot een caveant consules op te wekken. Eerst zet hij zijn bezwaren tegen den leerplicht uiteen, waarbij hij ook wijst op het gebrek aan scholen dezerzijds, waardoor leerplicht met gewetensdwang voor velen zal gelijk- staan. Zooveel goeds nu als er in dit betoog schuilt, zoo zonderling is het aangeprezen »Ik mag u zijn naam niet noemen," snikte de vrouw, »cn evenmin kan ik u zeggen wat hij hier deed." »Is het de eerste maal dat hij hier komt »Neen, een paar jaar geleden, en nu onlangs weder, enook gisteren," antwoordde Geurtje. »Was hij hier in deze kamer?'' »Ja". Terwijl men aan den arbeid was I" Geurtje knikte toestemmend. »En sprak met u van Dientje hicld hare woorden terug. Zij voelde dat zij beleedigend waren voor Geurtjes hart. Hoe Zou de moeder van de twee kinderen, die daar zoo rus- tig sliepen, zou de vrouw van den nijveren en goed oppassenden man zich zoo ver vergeten, dat zijde trouw aan haren echtgenoot schond? Maar Dientje moest tiet toch weten en vroeg, terwijl zij Geur tjes hand zacht in de hare nam middel om de invoering van leerplicht te voorkomen. Hij zegt o. m De protesten on- zer afgevaardigden zijn hier outoereikend. Zoodra het wetsvoorstel in aantocht is, moet een monsterpetitie door alle vrijzinnige Ne- derlanders geteekend wordendat is het werk onzer kiesvereenigingen. Dan zullen wij zien, ot de liberalen het wagen durven den vrijheidskreet van millioe- nen te smoren. Het zonderlingste nu is wel, dat de heer Wijnen wil gaan petitionneeren bij een partij die hijzelt en zijn vrienden op het kussen hebben geholpen. Zou hij thans metterdaad inzien, dat hij en de zijnen wind gezaaid hebben en den storm straks moeten oogsten De Maasbode zint nu ook alweer op breking der macht van het liberalisme, waarmee ze zoolang heett gecoquetteerd. 't Is traai Bij het stuk van den heer Wijnen teekende het Centrum dit aan Aangezien nu werkelijk een wetsontwerp op den leerplicht wordt voorbereid en der- halve, ook volgens den schrijver, in aantocht is, schijnen wij ons te kunen voorbereiden op nieuwe agitatie. Als deze echter moet uitgaan van dezeltde kiesvereenigingen door wier rechtstreeksche of zijdelingsche be- moeiingen in Juni het optreden eener libe- rale Regeering mogelijk werd gemaakt, eene Regeering, wier meerderheid in het parlement ook onder de leuze leerplicht tot stand kwam dan zal de ontworpen mon sterpetitie, dunkt ons, wel een eenigszins vreemden indruk maken I Het Friesche meisje, dat volgens den Haag- schen correspondent van de Amsterdammer tegen haar wil en dien harer ouders in het gesticht werd gevangen gehouden, is naar dezelfde correspondent thans bericht, gisteren ontslagen. Een ex-patient, die eenige jaren geleden te Utrecht verpleegd werd verzekert aan de Haagsche Ct., dat wat Mevr. Stuten van het Haagsche gesticht meedeelt, took elders" voorkomt. Krankzinnigenverpleging. Op onze bedenking, dat men in een krank- zinnigengesticht eigenlijk alleen verplegers en verpleegsters kan gebruiken die om Chris- tus' wil zich aan dezen dienst toewijden, merkt men van liberale en radicale zijde op, dat toch juist het Haagsche Gesticht in ortho- doxe handen was. Deze opmerking snijdt geen hout. Vooreerst omdat het feit onjuist geconsta- teerd is. Een stichting is niet een orthodoxe, om dat een of meer orthodoxe heeren in het bestuur zitten. De Haagsche stichting draagt dan ook volstrekt geen confessioneel karak- ter. Ze is eenvoudig neutraal. Kleurloos. Zonder smaak of geur. -Reeds- Merffcur verv&R dus gcheel ue would-be pikante opmerking. Maar bovendien, er werd niet over het bestuur, maar over de verplegers gesproken. Nu zijn in de Haagsche stichting de ver plegers huurlingen. Wat ze doen, doen ze voor geld. En daar juist steekt het kwaad in. Huurlingen kan men voor dezen dienst der barmhartigheid niet gebruiken, omdat uit den aard der zaak een liuurling zulk een krarikzinnigengesticht zijn laatste verkiezirig vindt. Men krijgt er dus of personen die elders niet terecht kunnen, of personen, die zich de onaangenaamheid van zulk een gesticht ge- troosten, om het hoogere loon. Plaatst men nu zulk personeel bij onge- lukkigen, die vaak den lachlust gaande ma ken die soms met geweld moeten aange- grepenen niet zeiden zeer onzindelijk zijn, dan komt de ruwe aard van dit personeel vanzelf boven, en men krijgt de eliende die nu in Den Haag uitkwam. Daarom zeggen we, dat alleen een perso neel, dat dient uit hooger motief, in zulk een gesticht op zijn plaats is. En nu zijn we wel bereid te erkennen, dat er ook buiten den kring der Christenen enkelen zijn, die zulk een motiet kennen maar dan houden we toch staande lo. dat ze zeer weinigen in aantal zijn, en 2o. dat ze dit motief uit de Christelijke wereld over- namen. (Stand.) Geurtje, houdt gijvan dien man?" Bij deze woorden voelde Dientje, dat hare vriendin geschokt werd. Geurtje trad een paar stappen achteruit, en de beide handen met een beweging van af keer uitstrekkende antwoordde zij »Van hem houden? O Dientje, hoe is 't mogelijk, dat gij deze gedachte kunt koesteren. Hij is mijn vijand, mijn be- lager, de verwoester van mijn geluk. Hij heeft mij alle vreugd ontnomen, zoo dat ik van droefheid in het graf zal nederdalen. Ach, was het maar spoedigl" »En zeidet gij niet, dat hij ook giste ren hier was?" Ja, tweemaal. Ik heb hem toen ech ter slechts eenmaal gezien." »Was hij alleen?" »Ja." »Wat kwam hij hier doen?" »Hij wilde mijn man spreken." »En heeft uw man dat gedaan Er heerscht op het oogenblik groote drukte bij de administration van het leger tenge- volge van de overplaatsing »op papier" van duizenden miliciens. Zulks is een gevolg van de nieuwe localiteiten der militie, met het doel vlugger te kunnen mobiliseeren. De voortvarendheid, hierin door den minister van oorlog betoond, verdient alien lof, want de vlugste wijze van mobiliseeren kan voor ons kleine landje nooit vlug genoeg zijn. De vraag komt echter bij ons op, of het niet doelmatig zou zijn, in plaats van groote manoeuvres te houden, dit jaar de geheele militie, zij't voor 3 dagen, op te roepen in hun nieuwe garnizoenen, teneinde zich te overtuigen, dat ieder weet waarheen hij zich bij een opkomst met spoed moet begeven (Arnh. Ct.) Volgens de Haagsche CMoopt het geruchf, dat generaal-majoor Bergansius, oud-minister van oorlog en kommandant der stelling Am sterdam, pensioen zal aanvragen en ernstig zou in aanmerking komen voor het lidmaat- schap der Rekenkamer. De heer H. W. Mesdag, kunstschilder te 's Gravenhage is benoemd tot Nederlandschen commissaris voor de atdeeling Schoone Kuti- sten der in 1893 te Chicago te houden we- reldtentoonstelling. Te Hellevoetsluis moet tot dusverre nog slechts den geval van influenza met doode- lijken afloop zijn voorgekomen. Te Maassluis is op dit oogenblik het aantal lijders aan deze ziekte belangrijk groot. Tegen een der winkelbedienden van de 's Gravenhaagsche Cooperatieve Winkelver- eeniging sEigen Hulp," is proces-verbaal op- gemaakt ter zake van den verkoop van mo- rellen op brandewijn aan iemand in burger- kleeding, die zich dadelijk, nadat hij in het bezit^van de flesch morellen was, bekerid maakte als agent van politie, die boven zijn uniform burgerkleeren droeg. De locomotief van den tusschen Enkhuizen en Hoorn ontspoorden trein heeft zich tot aan de assen der wielen in het zand gewerkt, en zit zoo vast, dat het met behulp van twee andere locomotieven niet gelukt is haar op de rails te krijgen. De spoorbaan is overigens ruim gemaakt, zoodat de treinenloop geenerlei vertraging meer ondervindt. Voor den tweeden keer in dezen winter is in de openbare school te St. Anna-Paro- chie ingebroken en zijn de spaarkassen der schoolspaarbank geledigd. Bovendien zijn eenige grondstoffen ontvreemd voor het on- derwijs in de nuttige handwerken. De die- ven hebben eene ruit uitgenomen en de goed •gejhitcr, kuatefi opcngebi okeu. hebben ze zich toegang weten te verschaffen tot de bewaarschool, waar de welvoorziene bus der Zondagschool werd bewaard. Het slot der deur is vernield, doch gelukkig heeft het weerstand geboden, zoodat hier de po- gingen zijn mislukt. De daders zijn niet be- kend. Door de politie te Maastricht is aange- houden zekere Clerkx, te Spanbeek, die met een geladen revolver naar de stad was ge- komen, om op den rechter-commissaris te schieten, omdat hij voor eenige jaren tot 7 dagen gevangenisstraf was veroordeeld. De man, die verklaarde prins Hendrik van Lim- burg te zijn, schijnt niet wel bij zinnen te wezen. Door het lossen van zijn wapen in de nabijheid van het paleis van justitie werd de aandacht op hem gevestigd. DELFT. Bij de door den architect J. H. Tonnaer gehouden aanbesteding voor den bouw van twee woonhuizen met bovenwo- ningen, pakhuis enz. aan het Oosteinde al- hier, zijn ingekomen de volgende tien in- schrijvingsbiljettenVan Ipenburg, Delft, voor f 15987E. Blok, Vlaardingen, voor f 15900R. Ouwerling, Delft, voor 115400 Th. A. van der Horst, Delft voor f14700; J. Hoek, Schiedam, voor f 14694 J. Pinster, Schiedam, voor f 14648; G. de Graaf, Delft, voor f 14484, Groenewegen, Nootdorp, voor f 14400A. Schaller, Delft, voor f 14068; G. van der Vlugt, Maasland, voor f 12649. Ja." Waar Hier in de kamer >Neen, ginds ginds in het boschje." V. In dit oogenblik hoorde Dientje voet- stappen en kort daarop zag zij een scha- duw voorbij het venster gaan. Zij richtte den blik naar het venster, waarvoor Del ver stond, die naar binnen zag, maar de dochter van Hendriksen ziende, zijn weg naar de werkplaats vervolgde en zich aan den arbeid begaf. Voor Dientje was dit alles een raadsel. Nu haar echter Geurtje iets had medegedeeld, kon zij hopen dat zij meer zou vernemen. Zij hield aan met vragen en vernam nu, dat Geurtje gisteren hare beide kinderen niet had kunnen verlaten om naar de kerk te gaan. Wordt vervolgd.)

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwsblad voor Schiedam en Omstreken | 1892 | | pagina 2