15de Jaargang. Zaterdag 12 Maart 1892. No. 786. FEUILLETCm iDTERTEKTIEK Vac 110 gewone repels50 aent ledere regel meer5 AdvebtentiSn 3 maal geplaatst, worden teges 2 maal berekend. ABOMEiESI: Per drie oiaander. 2& Ot Franco per post 81 Enkele nonjjners 2 lit sever sGEBK. VAS NOOKTWIJR. BureauIJOTlEUSTBAAT, E, Se. 39. spoorweg naar Delegoa-baai verdedigde, want hij voorzag, dat juist over deze lijn het groote vervoer van kolen zou komen, omdat zij over die velden been loopt. Het spreekt dus, de lezers zullen bet al begrepen hebben, datde sporen een belangrijk aandeel hebben in den vooruitgang van de Transvaal, vooral als de verschillende lijnen in exploitatie zijn, want dan zal ntet alleen het vervoer der grond- stoffen vereenvoudigd worden, maar ook zal het reizen van de emigranten voorspoediger kunnen gaan. Tot op heden reist men of per postkoets, dat nog al vrij duur is of met een ossenwagen, wat goedkooper uitkomt, maar uiterst langzaam gaat. Verschillende malen is ons de vraag ge- daan Wat denkt u van de Landbouw en Veeteelt in Transvaal? Wij hebben hierop altijd geantwoord De toekomst van Transvaal ligt in den landbouw en in de Veeteelt. Wij wenschen onze gedachten hierover nader te omschrijven. In de eerste plaats wenschen wij te zeg- gen, wat er tegen is, zich naar een ander werelddeel te verplaatsen, hetzij dit Ame- rika, Australia of Afrika is. Het is voor een boer en zijn gezin altijd een groote onder- neming met vele teleurstellingen en onTberii:- gen: wij hebben dan ook nooit iemand in- lichtingen gegeven of hebben hem altijd op de groote bezwaren en moeielijkheden gewe- zen ja ze in negen van de lien gevallen donkerder afgeschilderd, dan ze werkelijk waren en dit moesten wij doen, omdat de meeste menschen zich een verkeerd denk- beeld vormen van landverhuizing of verplaat- sing. In ieder geval raden wij wereldschen men schen, dezulke, die aan God noch zijn gebod gelooven, ten zeerste at zich naar Transvaal of Afrika te verplaatse, om de volgende rede- nenWij hebben verscheidene van die menschen ontmoet en wat doen die lieden als het er op aan komt moeielijkheden en teleurstellingen te doorstaan Zij zoeken hun troost in den drank, of zij vloeken en ver> wenschen land en volk, hetgeen in vele gevallen eindigt doordat zij zich dood drin- ken of zich het leven benemen enz. Ge- lukkig zijn alle niet van dergelijke gedachten I Wanneer een oprecht Christen in moeielijk heden geraakt, zal hij zich tot Hem wenden, die hem vrijheid gaf, zich naar een ander werelddeel te verplaatsen, hij weet waar kracht en sterkte kunnen verkregen worden, en als hij die verkrijgt werkt hij door. Juist door volharding in gebed en werlten worden zij gezegend en kunnen na een jaar ook zeg- gen wat iemand ons ten antwoord gaf op onze vraag: Wei, mijnheer L., hoe gaat het u nu in dit nieuwe werelddeel? uDoor Gods hulp zijn wij de moeielijkheden te bo- ven en nu gaat het ons goed. Zoo u weet, zaten wij in Holland op zware lasten, maar nu kunnen wij elk onzer vier kinderen een mooi stuk grond geven en hopen wij een onbezorgden ouden dag te hebben." Ziedaar een korte mededeeling van een gesprek, zooals wij met onderscheiden land- verhuizers hebben gevoerd. Wij hebben ook menschen ontmoet, die niets deden dan razen en tieren dat ze in zoo'n »Apenland" waren en begonnen wij ze te wijzen op degenen, die nog niet zoo lang in dit land waren, en wien het reeds aardig goed ging, dan had- den zij allerlei uitvluchtjes en verontschul- digingen. Doch laat ons verder gaan en vragen Is Transvaal vruchtbaar Ja JezersDe Transvaal bestaat voor uit besten kleigrond en verder uit klippen en zand- en zooals reeds gemeld is, vindt men daar vele bergen, die in de meeste ge- >'len wel vruchtbaar zijn, maar toch zijn er uitzonderingen op De onvruchtbare berghel- lmgen zijn toch geschikt ter beweiding, ge- woonlijk voor bokken en schapen, (onder de benaming bokken bedoelt men ook geiten in Transvaal). Geen berg zoo kaal of deze beide diersoorten worden er altijd nog vet op. De meeste bergen zijn bezet met voed- zame krui'den en grassen, die op de uit beste kleigrond bestaande bellingen, welig tieren. De valleien (de laagten tusschen de bergen) zijn voor 7/s uitstekende gronden om te bou- wenlaatstgenoemde kleigronden der berg- helling ook wel maar meer uitsluitend voor de nazomerbouw, zooals die van mats, zomer- tarwe, garst, haver, erwten, boonen, aardap- pelen enz. enz. In vroegere jaren bebouwden de boeren geen andere gronden dan die, waar water over gelaten kon worden, dat noemt men ook nu nog bevloeien. Men gaat dan volgender wijze te werk Men graaft voren of greppels die van de hoogste dee- len des lands naar de lagere loopen, dan laat men het water dat van den berg stroomt, door de voren loopen, en daar men deze door kleine dammetjes heett afgesloten, zoo stijgt het water allengs en overstroomt deakkers. Dit meenden de boeren te moeten doen, om dat in den wintertijd er soms in drie maan- den tijds geen regen valt, en daardoor de Waarin ligt de toekomst van Transvaal ii. Zooals de lezers gezien zullen hebben, zullen de zilvermijnen ook een belangrijke plaats in Transvaals vooruitgang innemen. Zou dan de toekomst van Transvaal van de koper- of de steenkolenmijnen kunnen afhangen Wanneer de sporen eenmaal over Preto ria naar Rustenburg zullen gaan, zal men eerst recht kunnen zien, hoe rijk het koper aanwezig is in deze landstreken en tot nu toe wordt er geen mijn geexploiteerd. Het kopererts is zoo overvloedig te vinden, dat een eenvoudige boer daar u de overtuigend- ste be wijzen er van geeft. 't Blijkt uit't vol gende. Wij vroegen een boer, waarom men in Transvaal geen koperen geldstukken in circulatie brachtDe man antwoordde een- voudig: Wanneer wij koper willen hebben, gaan wij naar dien berg en slaan er een stuk af, dan hebben wij koper." Wij za- gen een stuk erts, dat meer dan GO ko per bevatte. Ook dit metaal zal dus een voornaam uitvoerartikel worden, doch zal natuurlijk met in vergelijking kunnen treden met t laatstgenoemd metaal. Wat den steenkolenvoorraad in Transvaal betreft, dan kunnen wij zeggen, dat dit land daarvan veel in de toekomst kan verwach- ten, want de kwaliteit is uitstekend, en de uitgestrektheid der lagen heeft men nog niet vast kunnen stellen, want het is gebleken, dat zij zich uitbreiden tot bijna aan Johan nesburg, dus over een breedte van wel 200 mijlen en een lengte van meer dan 400 mij- len. Wie kan dus bepalen de rijkdommen, welke nog uit dezen bodem zullen en moe ten voortvloeien Ook deze delfstof wacht, als 't ware, op het spoedig tot stand komen van de spoorlijn Pretoria Delagoabaai, want over dezen weg moet het groote kolenver- voer komen. Tot op heden moeten de steen- kolen voor stoomvaartuigen alle uitEngeland aangevoerd worden, 't geen nog al duur is. De Transvaalsche steenkolenmijnen zullen dus mettertijd niet alleen het station Delegoa- baai, maar alle steenkolenstations aan de Oostkust en gedeeltelijk die aan de Westkust van Afrika kunnen voorzien. Waarschijnlijk zal het kolenstation van de Indische vaart ook wel van kolen kunnen worden voorzien. Wanneer alles nu in exploitatie komt, zal het velen duidelijk worden, waarom president Kruger met alle macht, die in hem was den HET TRAKTAATJE. Il) Een merkwaardig verhaal. Nu was boer Hendriksen ontegenzegge- lijk een trofsch man, daarbij oploopend en driftig van karakter, maar toch niet zonder gevoel. Wanneer hij Dientje in haar dagelijks leven gadesloeg, hoe zij een troosteres was voor bedroefden, hulpe zond aan de armen, zich met zieken be- moeide, en er niet tegen opzag, de arm- sten van het dorp op te zoeken en hun on- derstand te verschaffen wanneer hij haar hoorde getuigen van haar geloof en zelfs te midden van ongesteldheid met blijd- schap hoorde spreken van haar hemel- sche verwachtingen, dan moesl hij stilzwijgend erkennen, dat zij veel beter was dan hij, en menigmaal rees de wensch in hem op, dat hij een deel van haar geloof mocht bezitten. En wanneer die wensch in hem opkwam, dan ver- plaatste hij zich in den geest aan het sterfbed zijner vrouw, die ook in het voile geloof hare rust was ingegaan, en hem zeer op het hart gedrukt had hare handel en wandel te steunen, daar hij bij de uitkomst zien zou, dat zij de rechte keuze gedaan had. Terwijl Dientje zoo sprak, en vol vertrou- wen hare hand op zijn arm had gelegd, werd de boer eenigszins bewogen en zeide »Nu, doe wat ge wilt. Ga naar de weduwe en breng haar voor mijn part alles wat gij meent waaraan zij behoefte kan hebben. Maar doe mij een genoe- gen Dientje, ontwijk Leendert. Ik hoor dat hij weer in het dorp is en da gelijks bij zijne zuster komt." Bij deze woorden zag Dientje haren vader vragend aan. »Maar vader," zeide zij Waarom zou ik Leendert ontwijken Gij weet immers wel dat ik hem liefheb en hoe het mij spijt, dat gij mij niet veroorlooft mij met hem te verloven. Dat neemt echter niet weg, dat ik hem mijn hart heb geschonken, en dat ik geduldig zal wachten, totdat God uw hart zoo zal neigen, dat gij ons niet langer uwe inwilliging onthoudt." »Maar wat bindt u dan zoo aan dien jongen, wiens ouders tot de geringste klasse der arbeiders behooren »Maar rechtschapen, vrome lieden zijn," viel Dientje hem in de rede. »Wat heeft die jongen voor boven Hannes, den zoon van Dirk Maas >Veel, zeer veel, lieve vader," ant woordde Dientje. »Wel bezit hij niet zooveel aardsche schatten als Hannes, maar hij is een flink werkman, die wan neer God hem zegent, wel vooruit zal komen. Hij heeft mij verteld, dat hij ich met een aannemer verbonden heeft wintergranen bij v. wintertarwe zouden ver- drogen. Langzamerhand begint men van gedachten te veranderen, althans de Neder- landsche Consul-Generaal te Pretoria schrijft in zijn verslag aan onze regeering over 1890 o. a. het volgende »Nieuwe landen zijn onder den ploeg ge- bracht, zelfs waagt men zich hier en daar aan gronden, die niet besproeid kunnen wor den, en welker opbrengst alleen van het regenwater afhankelijk is." Zooals wij reeds aanmerkten, wordt hootd- zakelijk het winterkoren door den boer be sproeid, de zomerzaden krijgen voldoende regenwater. Het maaien geschiedt ook op andere wijze dan hier. De kaffer gaat met zijn sikkel naar het veld en snijdt op de knieen liggende het koren at en legt het in bosjes naast zich neder. (De sikkel, die men bedoelt, is een krom mes). Wil men den oogst dus spoedig binnenhalen dan heeft men onderscheidene kaffers noodig. Voor zoover wij Transvaal bereisden, merkten wij, dat er weinig graan verbouwd wordt, de groote boeren, hadden 5 morgen hiervoor, men zeide ons, dat er waren, die meer, ja dat er te vinden waren, dje meer dan 100 bunders verbouwden, wij ontmoet- ten ze niet. De wijze van dorschen is hier ook zeer primitief. Zooals wij dit zagen, ge- schiedde dit in een beesten- of ossenkraal. Men zou in ons land dit een melkhok of ook wel koeienhoek noemen. Een kraal is echter rond en door een stapel klipsteenen ter hoogte van 1| Meter ingesloten. In een der gelijke kraal brengt men 4 a 500 bossen tarwe en legt die, met de toppen omlaag stijf tegen elkaar gedrukt, neer, zoodat men een laag krijgt van ongev. 1 M. dikte. Dan haalt de kaffer 8 a 10 ossen, jaagt die daarop, sluit de kraal en blijft daarna die dieren gestadig voortdrijven, totdat van al die bossen niets meer over is gebleven dan een kort geloopen massa, daar het stroo kurkdroog is. Daarna worden de ossen er uit gedreven en het langste stroo eruitgezocht. Nu wacht men tot er wind komt en gooit die vertrapte massa omhoog, de eene boergebruikt daartoe een zoogenaamde »wan" de andere daaren- tegen, een houten schop. Is dan het korte stroo of vuil er eenigszins uit gewaaid, dan verzamelt men de overblijvende zwarte massa en begint die te wasschen. Gelijk de lezers wel zullen begrijpen, is die overblijvende tarwe vermengd met de onreine stoffen, die zich in de kraal bevonden, en met die, welke de die- om in de hoofdstad een blok huizen te bouwen, en wanneer dit gelukkig afloopt dan hoopt hij zooveel verdient te heb ben, dat hij zich als meester timmerman kan vestigen. Maar bovendien vader, al zou 't hem niet gelukken, toch heeft hij verreweg bij mij de voorkeur, omdat hij een schat bezit, die hem nooit kan ont- stolen worden, een schat die ver boven alle aardsche rijkdom gaat. Hij bezit evenals ik vrede door het geloof in Je- zus Christus, en wie dezen mist, is arm te midden van alle goederen dezer we- reld, die toch eerlang vergaan." Maar de boer hoorde niet meer. Wel voelde hij dat hij tegen Dientje niet op- gewassen was, maar zijn drift had weer de overhand genomen, en de deur grij- pend, voegde hij haar op korzeligen toon toe Ik geef den brui van schatten die in de lucht hangen, en zoolang ik hem nog geen dank verschuldigd ben, irTfT'ij wwwwii.! in. |r-MB^,_nTTm[rr|llwnT11Tmnllnm—

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Nieuwsblad voor Schiedam en Omstreken | 1892 | | pagina 1