Een ochtendje meedraaien bij apotheek Jansen
Belangrijke adressen:
jaargang 1 nummer 1
Oost Reporter
8
Door: Ronald Jansen
Waerder inde apteeck gheen heimelick cruytt
Wat souder menich kindercken comen uyt.
Deze zestiende eeuwse dichtregels geven aan dat men vroeger al gewend was
(genees)middelen te kopen bij de apotheek. Of dit cruytt betrouwbaar was is nog
maar de vraag. Als medicijnen het beoogde effect hadden, waren er vaak ook
bijwerkingen. Soms hadden de eigenaardige brouwsels alleen maar bijwerkingen
en wel in zo 'n mate dat de toch at verzwakte patient niet aan zijn ziekte maar aan
een vergiftiging bezweek. Dat was in vroeger eeuwen. Hoe is het nu? Er zijn landen
waar je meer apothekers dan bakkers in de buurt hebt en hun bevoegdheid in twijfel
trekt. In Nederland kunnen we er in ieder geval van op aan dat we met specialisten
te maken hebben. Ronald Jansen (geen famitie van) liep een ochtendje mee in de
apotheek van Oost.
Apothekeres H. Wiegman van apotheek
Jansen aan de Van Swindensingel ontvangt
me op een door-de-weekse dag. Wanneer
je niet regelmatig over de vloer van de
apotheek komt, zou je niet denken dat er
zoveei apothekers-assistenten in dienst
zijn. Het is negen uur's morgens en nadat
ik aan de aanwezigen ben voorgesteld, ze
zijn overigens niet allemaal tegelijk
aanwezig omdat ze volgens een dienst-
rooster werken, maken we een rondje door
het gebouw.
In de ruimte beneden wordt de omvang-
rijke administratie opgeslagen evenals
allerhande verbandmiddelen. Achter een
dikke deur bevindt zich een koelcel waarin
onder meer insuline-preparaten op de
juiste temperatuur worden bewaard. Er is
een wat in onbruik geraakt laboratorium
en dan staan er nog een paar interessant
uitziende apparaten, eentje om capsules
te vullen en dicht te maken en een ander
dat papiertjes kan vouwen. Papiertjes
vouwen? Ja, zoals vroeger veel voorkwam.
Poeder afwegen op een papiertje en
dichtvouwen. Dat wil ik wel eens zien. Er
worden wat papiertjes in het apparaat gelegd
en met een hoop geklik en bewegingen
van onderdeeltjes spuugt het apparaat een
reeks kleine envelopjes uit. Handig als je
er veel moet doen.
Niet storen
Boven controleert apothekers-assistente
Els Snikkers met de bestellijsten in haar
hand zeven plastic bakken met binnenge-
komen geneesmiddelen. Als ze daarmee klaar
is, worden de medicijnen op de juiste plek,
op alfabetische volgorde, in de laden- wand
opgeborgen. Wat verkeerd ligt is voorlopig
even zoek. Maar accuralesse wordt een tweede
natuur in dit beroep. We blijven even staan
voor een kleine ruimte. Door de ruit zien
we een assistent een infuus klaarmaken. Ze
lijkt wat slordig te werken want om haar
heen en op de grond is het nogal rommelig.
„Schijn bedriegt," zegt Els. Ze legt uit dat
haar collega een steriel infuus maakt voor
een thuispatient. „A!les wat ze laat vallen
moet ze laten liggen totdat ze klaar is. En
zolang je haar bezig ziet stoor je haar niet."
Nauwkeurig
Het is nog vroeg en er zijn nog niet veel
mensen met recepten aan de balie geweest.
Toch worden er al veel medicijnen klaar-
gemaakt want sinds sluitingstijd de vorige
dag zijn er een aantal recepten op de fax
gezet. Veel werk wordt met de diverse
computers gedaan. Een ervan is met een
elektronische weegschaal verbonden.
De capsules die eerder beneden zijn gevuld
worden nauwkeurig gewogen; als uit de
steekproef een afwijking van het ideale
gewicht blijkt, wordt er een nieuwe reeks
capsules gemaakt.
Medicamentbewaking
Uiteraard worden computers voor de
administratie gebruikt maar typerend voor
een apotheek is de medicamentbewaking.
De medicijnen die iemand afhaalt worden
1
Els Snikkers helpt een klant
op de computer ingetikt onder zijn of
haar naam. Het programma bekijkt elke
mogelijke combinatie met eventuele andere
medicijnen en aandoeningen. Als er een
ongewenste wisselwerking op kan treden,
komt er een waarschuwing op het scherm
en wordt de dokter gebeld om te vragen
welk ander geneesmiddel ervoor in de
plaats kan worden gegeven.
Likdoornpleister
Het is koffietijd en in de kleine ruimte
zitten twee apothekers en drie assistenten.
Aangrenzend is een ruimte met een douche
en twee opklapbedden. Dat is voor de
nachtdienst. Daar wil mevrouw Wiegman
nog iets over kwijt. „Als twee mensen de
nachtdienst waarnemen dan blijven zij niet
de hele nacht wakker als er niets te doen
is, want de volgende dag moeten ze weer
werken. Ze gaan dus gewoon slapen aan het
eind van de avond." Dat houdt in dat ze niet
staan te juichen als er midden in de nacht
iemand een likdoornpleister wil kopen.
Iedereen die met spoed medicijnen nodig
heeft kan natuurlijk gewoon terecht.
Stamper
We lopen verder naar de aanmaakbalie
die uit het zicht van de hal staat. Een zalf
moet met de hand gemaakt worden en Els
gaat met stamper en mortier aan de slag.
Even later springen de tranen in haar ogen.
Kent ze de patient, is het zo erg? Nee, ze
krijgt last van de prikkelende damp die
tijdens de menging wordt verspreid. Op
de balie staat een afzuigkastje en daar gaat
ze verder in werken. Op een werkbnefje schrijft
ze soort en hoeveelheid van de ingredienten
op. Na tien minuten is het mengsel klaar
en wordt de zalf in de tube gedaan. Tube
dichtknijpen, etiket erop en de rij zakjes
die kunnen worden afgehaald, is weer wat
groter geworden. Trouwens, als iemand
niet in staat is zelf de medicijnen af te halen
of iemand te sturen, worden deze gratis
bezorgd. De ochtend is vlug voorbijgegaan.
Er is niet veel meer wat aan vroeger tijden
herinnert, behalve wat fraaie antieke
potten en flessen. Ik heb het maar niet
gevraagd maar volgens mij heeft daar ooit
menschenvet en versgemalen addervlees
in gezeten.
Anti Discriminate Buro
Van Swindensingel 40
telefoon: 4 26 44 06
Arbeidsbureau
Laan van Bol'Es 3
telefoon: 4 49 48 11
Bewonersvereniging
Schiedam Oost
Franklinstraat 11 a
telefoon: 4 73 36 82
Gemeente Buro Voorlichting
Emmastraat 1
telefoon: 2 46 55 55
Gemeentelijke Sociale Dienst
's-Gravelandseweg 567
telefoon: 2 46 51 55
Kluphuis Oost
Galileistraat 86
telefoon: 4 73 54 35
Openbaar Nutsbedrijf
Schiedam
Van Heekstraat 15
telefoon: 2 62 10 00
Politie Buro Schiedam
Bijdorpplein 1
telefoon: 4 49 44 99
Stichting Maatschappelijk
Werk
Van Swindensingel 40
telefoon: 4 73 10 33
Stichting Welzijn Ouderen
Tuinlaan 94
telefoon: 4 73 19 76
Thuiszorg N.W.N.
Van Swindensingel 40
telefoon: 4 26 05 11
De Triangel
Celsiusstraat 2
telefoon: 4 62 10 89
Woningbouwvereniging
Schiedam
Kerklaan 33
telefoon: 2 47 58 81
Woningstichting Noordvest
Noordvest 18
telefoon 4 73 91 66